ในที่สุดเราก็ได้ดูหนังการ์ตูนเรื่องนี้หลังจากที่คนอื่นเขาดูกันไปชาติเศษ ๆ แล้ว
อันที่จริงคิดไว้ว่าจะยืมคนโน้นคนนี้มาดู แต่ก็ลืมและถูกรายงานทับ ตอนไป
งานหนังสือพี่เอ๋ 1997 ให้แผ่นมาเป็นของขวัญ ดีใจมากเลยรีบดูกะคุณชาย
เชษฐา หลังจากดูจบแล้วก็นั่งอึ้งตะลึงตะไล หนังบ้าอะไรไม่รู้ ดูไม่รู้เรื่อง
เลยแต่เจ๋งสุดยอด
เรื่องนี้ชื่อ Spirited Away ส่วนชื่อภาษาญี่ปุ่นแปลได้ว่า "การหายตัวไปของ
เซนและจิฮิโระ" คำว่าสปิริตอเวย์มีความหมายว่า "ไปโดยวิญญาณ" แต่พอ
บอกว่าไปโดยวิญญาณจะไม่ค่อยได้อารมณ์ เพราะอย่างนั้นจะพูดง่าย ๆ ว่า
คำว่าสปิริตอเวย์ตัวนี้เขียนเป็นคันจิ ( แต่เราอ่านได้แต่เป็นจีน ) ว่า "เสินอิ่น"
( shen yin ) ในภาษาญี่ปุ่นมีความหมายว่า "การหายตัว" หรือ "การถูกลัก
พา" โดยเฉพาะกรณีเด็กหาย คนญี่ปุ่นเมื่อก่อนเวลามีเด็กหายไป เขาจะพูด
ว่าถูก "spirited away" คือไม่ได้ตัวหายแต่วิญญาณหาย พูดง่าย ๆ แบบ
ไทย ๆ ก็คือถูกผีเอาไปซ่อน หรือถูกผีบัง
SPOILER! ต่อไปจะเล่าเนื้อเรื่อง
ถามว่าทำไมถึงชื่อเรื่องนี้ ก็เพราะเนื้อเรื่องเกี่ยวข้องกับ "เด็กหาย" เรื่อง
เล่าง่าย ๆ คือมีเด็กผู้หญิงคนหนึ่งชื่อจิฮิโระ ต้องย้ายบ้านไปกันพ่อแม่ ทีนี้
คุณพ่อก็ขับรถไปเรื่อย ๆ แล้วหลงทางเข้ารกเข้าพงจนเจอซุ้มประตูแปลก ๆ
คุณพ่อคุณแม่จึงลงสำรวจ จิฮิโระก็ตามไปด้วย ปรากฏว่าพอเข้าประตู
แล้วกลับไปออกอีกที่หนึ่ง เป็นทุ่งโล่ง มีแม่น้ำแห้งขอดอยู่หนึ่งสาย ถัด
จากแม่น้ำไปเป็นเมือง เดินถึงเมืองก็มีร้านขายอาหาร พ่อแม่เห็นน่ากินดี
เลยกิน ( กะว่ากินก่อนจ่ายทีหลัง ) ส่วนจิฮิโระไม่ชอบที่นั่น อยากออกไป
ก็เดินเตร่ แล้วเจอโรงอาบน้ำใหญ่มาก ที่สะพานข้ามไปโรงอาบน้ำมีเด็ก
ผู้ชายยืนอยู่คนหนึ่ง เด็กผู้ชายพอเห็นจิฮิโระก็ตกใจ บอกให้หนี ให้
"ข้ามแม่น้ำ" ก่อนที่จะสาย จิฮิโระก็วิ่งกลับหาพ่อแม่ ปรากฏว่าพ่อแม่ที่กิน
อาหารอยู่นั้นกลายเป็นหมูไปแล้ว
จิฮิโระวิ่ง ๆ ไปถึงแม่น้ำ แม่น้ำกลายเป็นทะเลสาบกว้างมาก ข้ามไม่ได้
มีเรือข้ามมา และคนที่ลงจากเรือก็มีแต่ผีกับปีศาจแบบญี่ปุ่น จิฮิโระมอง
มือตัวเองเห็นเลือน ๆ ตัวเริ่มหายไปเหมือนวิญญาณ โชคดีเด็กผู้ชายที่
เจอหน้าโรงอาบน้ำตามมาทัน ให้กินยาอย่างหนึ่งซึ่งทำให้คงร่างได้ ปรากฏ
ว่าโลกนี้เป็นโลกของภูตผีปีศาจ วิญญาณ และ "เทพ" ( แบบญี่ปุ่นโบราณ )
พวกเทพได้กลิ่นมนุษย์จะเหม็น และถ้าใครกินอาหารเทพก็ต้องถูกสาป ( เหมือน
พ่อแม่ของจิฮิโระที่กลายเป็นหมู ) เด็กผู้ชาย ( ชื่อฮาคุ ) บอกว่าวิธีที่จิฮิโระจะ
รอดชีวิตอยู่ที่นี่ได้โดยไม่เลือนหายไปหรือถูกสาปเป็นสัตว์ คือต้องหาทางทำ
งานในโรงอาบน้ำใหญ่ที่เห็นเมื่อกี้ เจ้าของโรงอาบน้ำชื่อป้ายูบะบะ จิฮิโระ
ต้องยืนยันว่าจะทำงาน ถ้าบอกว่าไม่ทำแล้ว จะกลับบ้านเมื่อไร แสดงว่าไม่มี
ประโยชน์ ต้องถูกสาปเป็นสัตว์ทันที
จิฮิโระไปทำงานในโรงอาบน้ำแล้ว ป้ายูบะบะก็บอกว่าชื่อ "จิฮิโระ" ( ลึกพันฟุต
แปลว่าลึกมาก หรือไร้ประมาณ บอกใครไปว่าแปลว่า "พันวิญญาณ" นั่นจำ
xun สับสนกับ ling ละ -_-' ขออภัยอย่างสูง ) นั้น "ยุ่งยากเกินไป" และเปลี่ยน
ชื่อให้เป็น "เซน" ( หนึ่งพัน ) เพราะอย่างนั้นคงเข้าใจแล้วว่าทำไมชื่อภาษาญี่
ปุ่นมันแปลว่า "การหายตัวของเซนและจิฮิโระ"
หลังจากนี้ก็มีการผจญภัยอีกแยะ มีตัวละครปีศาจอื่น ๆ ที่หน้าตาพิลึก ๆ และ
ปัญหาต่าง ๆ แต่ถ้าจะพูดไปคงเป็นการเล่าหนังเสียก่อนดู เราเองก็เล่าเรื่อง
ไม่ค่อยเก่ง เพราะข้ามไปเรื่องที่น่าสนใจในหนังเรื่องนี้ดีกว่า
เท่าที่ดู เรื่องสปิริตอเวย์นี่เล่นประเด็นต่าง ๆ เยอะมาก เยอะเสียจนดูครั้ง
เดียวอาจจะเห็นไม่หมด เพราะซ่อนอยู่ตรงโน้นตรงนี้ ทำเหมือนเป็นการ์ตูน
เด็ก แต่จริง ๆ ดูอีกระดับหนึ่งก็ได้ ประเด็นที่เห็นชัดตั้งแต่ดูครั้งแรก ( ก็หนู
เพิ่งดูไปครั้งเดียว ) คือเรื่องอัตลักษณ์ ( ความเป็นตัวตน ) เรื่องการเลี้ยงเด็ก
กับระบบทุนนิยมบริโภคนิยม และเรื่องธรรมชาติ ประเด็นพวกนี้สานกันเอง
จนแยกแทบไม่ออก เพราะอย่างนั้นจะเริ่มตรงอัตลักษณ์ก่อนและพูดต่อไป
เรื่อย ๆ ละกัน
เรื่องแรกคืออัตลักษณ์ อัตลักษณ์คือความรู้สึกว่าตัวเราเป็นตัวเรา และมี
ความแตกต่างจากคนอื่น ๆ อัตลักษณ์ในเรื่องนี้เห็นได้อย่างชัดเจนตั้งแต่
ตอนแรก ๆ "จิฮิโระ" ถูกเปลี่ยนชื่อเป็น "เซน" เด็กเข้าสู่สังคม และสูญเสีย
ความเป็นตัวของตัวเอง
เมื่ออายุถึงระดับหนึ่ง เราจะไม่สามารถอยู่โดยพึ่งพิงพ่อแม่ต่อไปได้อีก ต้อง
เข้าสังคม เมื่ออยู่ในสังคม เราจะต้องต่อสู้เพื่อให้เป็นตัวเราเอง แต่ว่า
บางครั้ง อย่างเวลาอยู่ในโรงเรียนหรือในที่ทำงาน เราจะถูกครอบงำโดยสิ่ง
อื่นซึ่งสังคมหยิบยื่นมาให้ ฐานะของเขาจะถูกกำหนด เช่น "เป็นลูกจ้างของ
บริษัทนี้" ก็เหมือนมีคนอื่นหยิบยื่นชื่อใหม่ให้เรา เวลาอยู่ในสังคมจริง ๆ
ไม่มีใครเขาสนใจหรอกว่าเราชื่ออะไร เขาสนใจแต่ว่าเราจะให้ผลประโยชน์กับ
เขาได้แค่ไหน และถ้าหากยังอยากจะเป็นตัวเราอยู่ เราก็ต้องต่อสู้เพื่อตัวเอง
จิฮิโระถูกเปลี่ยนชื่อเป็นเซน แต่เซนยังจำชื่อเก่าของตนเองได้ นอกจากนั้น
เด็กผู้ชายฮาคุที่เจอกันตอนแรกและช่วยเซนไว้อีกหลายครั้งก็บอกเธอว่า "อย่า
ลืมชื่อเดิม" เพราะถ้าลืมชื่อเดิมเหมือนตัวฮาคุเอง จะถูกป้ายูบะบะเจ้าของโรง
อาบน้ำควบคุม ถ้าเราลืมตัวตนของเราเอง ปล่อยไปตามกระแสสังคม เรา
ก็จะเป็นคนว่างเปล่า
ตัวอย่างเรื่องนี้เช่น ถ้าเราเป็นเด็กช่างกล เราก็ถูกทุกคนทั้งในโรงเรียนและ
นอกโรงเรียนหมายไว้แล้วว่า "เอ็งเป็นคนของโรงเรียนนี้" หลังจากนั้น ถ้า
โรงเรียนเราไปแค้นโคตรเหง้าศักราชอะไรกับโรงเรียนอื่น เราก็จะต้องถูกเหมา
ว่าต้องแค้นด้วย เป็นเรื่องของสถาบัน แต่ให้ถามตัวเองจริง ๆ ว่าเราแค้น
ใครอยู่กันแน่ เราเคยมีเรื่องกับเขาแต่ปางไหน หรือว่าจริง ๆ แล้วก็ไม่ได้
รู้จักฝ่ายโน้นมาก่อนสักนิด ถ้าเราลืมตัวตน นึกเอาแต่ว่าเป็นเด็กช่างกลนี้
แล้วต้องแค้นช่างกลโน้น เราก็เป็นโง่ ถูกดึงไปตามกระแสหมู่มาก ดึงไป
ก็ดึงมาไม่มีที่สิ้นสุด ไม่มีหลักยึด ไม่มีความเป็นตัวของตัวเอง
แต่อันที่จริง พออยู่ในสังคมแล้ว ถึงอย่างไรเราก็ต้องถูกเรียกด้วย "ชื่ออื่น"
อยู่ดี และถ้าจะให้ปลีกวิเวกไปอยู่คนเดียวกลางดอยก็ผิดวิสัยเกินไป เพราะ
อย่างนั้น ทางเดียวที่จะเป็นตัวตนได้คือ "ไม่ลืม" แม้จะถูกเรียกด้วยชื่ออื่น
ก็ต้องไม่ลืมว่าตนเองเป็นใคร
เรื่องอัตลักษณ์นี้ยังแสดงอยู่ในตัวละครอีกตัวหนึ่งคือ "ปีศาจไร้หน้า" ปีศาจ
ไร้หน้าเป็นตัวละครที่พิลึกที่สุดในเรื่องสปิริตอเวย์ โผล่มาแบบลอย ๆ เป็น
เงาใส่หน้ากาก ปีศาจไร้หน้าชอบจิฮิโระ เลยตามมาเรื่อย ๆ วันหนึ่งจิฮิโระ
เปิดประตูข้างโรงอาบน้ำทิ้งไว้ ปีศาจไร้หน้าเลยเข้ามาข้างในได้
ที่โรงอาบน้ำ เวลาจะให้มีน้ำไหล ต้องเอาป้ายอย่างหนึ่งติดเชือกแล้วส่งลงไป
ให้ "ลุงคามาจิ" ( ชื่อนี้หรือเปล่า ไม่ค่อยแน่ใจ ) ซึ่งเป็นปีศาจหกแขน ลุงคามา
จิมีหน้าที่คุมเตาต้มน้ำ ผสมสมุนไพรในน้ำร้อนและส่งขึ้นไปให้ ป้ายที่จะส่ง
ลงไปให้ลุงคามาจิต้องขอจากเคานเตอร์ แต่ปีศาจอื่น ๆ ในโรงอาบน้ำไม่ชอบ
จิฮิโระเพราะเป็นมนุษย์ ปีศาจที่เคานเตอร์เลยไม่ยอมให้ป้าย ปรากฏว่าตอน
ที่ปีศาจที่เคานเตอร์เผลอ ปีศาจไร้หน้าก็มาจัดการให้จิฮิโระได้ป้าย จิฮิโระ
เลยดีใจมาก
แก้ไขเมื่อ 09 ต.ค. 46 21:55:47
จากคุณ :
ลวิตร์
- [
9 ต.ค. 46 16:04:26
]