ดูหนังเรื่อง Spirited Away

    ในที่สุดเราก็ได้ดูหนังการ์ตูนเรื่องนี้หลังจากที่คนอื่นเขาดูกันไปชาติเศษ ๆ แล้ว  
    อันที่จริงคิดไว้ว่าจะยืมคนโน้นคนนี้มาดู   แต่ก็ลืมและถูกรายงานทับ   ตอนไป
    งานหนังสือพี่เอ๋ 1997 ให้แผ่นมาเป็นของขวัญ   ดีใจมากเลยรีบดูกะคุณชาย
    เชษฐา   หลังจากดูจบแล้วก็นั่งอึ้งตะลึงตะไล   หนังบ้าอะไรไม่รู้   ดูไม่รู้เรื่อง
    เลยแต่เจ๋งสุดยอด

    เรื่องนี้ชื่อ Spirited Away ส่วนชื่อภาษาญี่ปุ่นแปลได้ว่า "การหายตัวไปของ
    เซนและจิฮิโระ"   คำว่าสปิริตอเวย์มีความหมายว่า "ไปโดยวิญญาณ"  แต่พอ
    บอกว่าไปโดยวิญญาณจะไม่ค่อยได้อารมณ์   เพราะอย่างนั้นจะพูดง่าย ๆ ว่า
    คำว่าสปิริตอเวย์ตัวนี้เขียนเป็นคันจิ ( แต่เราอ่านได้แต่เป็นจีน ) ว่า "เสินอิ่น"
    ( shen yin ) ในภาษาญี่ปุ่นมีความหมายว่า "การหายตัว" หรือ "การถูกลัก
    พา"  โดยเฉพาะกรณีเด็กหาย   คนญี่ปุ่นเมื่อก่อนเวลามีเด็กหายไป  เขาจะพูด
    ว่าถูก "spirited away" คือไม่ได้ตัวหายแต่วิญญาณหาย   พูดง่าย ๆ แบบ
    ไทย ๆ ก็คือถูกผีเอาไปซ่อน  หรือถูกผีบัง

    SPOILER! ต่อไปจะเล่าเนื้อเรื่อง

    ถามว่าทำไมถึงชื่อเรื่องนี้    ก็เพราะเนื้อเรื่องเกี่ยวข้องกับ "เด็กหาย"  เรื่อง
    เล่าง่าย ๆ คือมีเด็กผู้หญิงคนหนึ่งชื่อจิฮิโระ   ต้องย้ายบ้านไปกันพ่อแม่  ทีนี้
    คุณพ่อก็ขับรถไปเรื่อย ๆ แล้วหลงทางเข้ารกเข้าพงจนเจอซุ้มประตูแปลก ๆ
    คุณพ่อคุณแม่จึงลงสำรวจ   จิฮิโระก็ตามไปด้วย   ปรากฏว่าพอเข้าประตู
    แล้วกลับไปออกอีกที่หนึ่ง   เป็นทุ่งโล่ง    มีแม่น้ำแห้งขอดอยู่หนึ่งสาย   ถัด
    จากแม่น้ำไปเป็นเมือง   เดินถึงเมืองก็มีร้านขายอาหาร   พ่อแม่เห็นน่ากินดี
    เลยกิน ( กะว่ากินก่อนจ่ายทีหลัง )  ส่วนจิฮิโระไม่ชอบที่นั่น   อยากออกไป
    ก็เดินเตร่    แล้วเจอโรงอาบน้ำใหญ่มาก   ที่สะพานข้ามไปโรงอาบน้ำมีเด็ก
    ผู้ชายยืนอยู่คนหนึ่ง    เด็กผู้ชายพอเห็นจิฮิโระก็ตกใจ   บอกให้หนี   ให้
    "ข้ามแม่น้ำ" ก่อนที่จะสาย   จิฮิโระก็วิ่งกลับหาพ่อแม่  ปรากฏว่าพ่อแม่ที่กิน
    อาหารอยู่นั้นกลายเป็นหมูไปแล้ว

    จิฮิโระวิ่ง ๆ ไปถึงแม่น้ำ     แม่น้ำกลายเป็นทะเลสาบกว้างมาก   ข้ามไม่ได้
    มีเรือข้ามมา   และคนที่ลงจากเรือก็มีแต่ผีกับปีศาจแบบญี่ปุ่น    จิฮิโระมอง
    มือตัวเองเห็นเลือน ๆ    ตัวเริ่มหายไปเหมือนวิญญาณ    โชคดีเด็กผู้ชายที่
    เจอหน้าโรงอาบน้ำตามมาทัน    ให้กินยาอย่างหนึ่งซึ่งทำให้คงร่างได้   ปรากฏ
    ว่าโลกนี้เป็นโลกของภูตผีปีศาจ  วิญญาณ  และ "เทพ" ( แบบญี่ปุ่นโบราณ )
    พวกเทพได้กลิ่นมนุษย์จะเหม็น    และถ้าใครกินอาหารเทพก็ต้องถูกสาป ( เหมือน
    พ่อแม่ของจิฮิโระที่กลายเป็นหมู ) เด็กผู้ชาย ( ชื่อฮาคุ ) บอกว่าวิธีที่จิฮิโระจะ
    รอดชีวิตอยู่ที่นี่ได้โดยไม่เลือนหายไปหรือถูกสาปเป็นสัตว์   คือต้องหาทางทำ
    งานในโรงอาบน้ำใหญ่ที่เห็นเมื่อกี้    เจ้าของโรงอาบน้ำชื่อป้ายูบะบะ   จิฮิโระ
    ต้องยืนยันว่าจะทำงาน   ถ้าบอกว่าไม่ทำแล้ว  จะกลับบ้านเมื่อไร  แสดงว่าไม่มี
    ประโยชน์   ต้องถูกสาปเป็นสัตว์ทันที

    จิฮิโระไปทำงานในโรงอาบน้ำแล้ว   ป้ายูบะบะก็บอกว่าชื่อ "จิฮิโระ" ( ลึกพันฟุต
    แปลว่าลึกมาก  หรือไร้ประมาณ  บอกใครไปว่าแปลว่า "พันวิญญาณ" นั่นจำ
    xun สับสนกับ ling ละ -_-' ขออภัยอย่างสูง ) นั้น "ยุ่งยากเกินไป"  และเปลี่ยน
    ชื่อให้เป็น "เซน" ( หนึ่งพัน )   เพราะอย่างนั้นคงเข้าใจแล้วว่าทำไมชื่อภาษาญี่
    ปุ่นมันแปลว่า "การหายตัวของเซนและจิฮิโระ"  

    หลังจากนี้ก็มีการผจญภัยอีกแยะ   มีตัวละครปีศาจอื่น ๆ ที่หน้าตาพิลึก ๆ และ
    ปัญหาต่าง ๆ   แต่ถ้าจะพูดไปคงเป็นการเล่าหนังเสียก่อนดู   เราเองก็เล่าเรื่อง
    ไม่ค่อยเก่ง   เพราะข้ามไปเรื่องที่น่าสนใจในหนังเรื่องนี้ดีกว่า

    เท่าที่ดู  เรื่องสปิริตอเวย์นี่เล่นประเด็นต่าง ๆ เยอะมาก   เยอะเสียจนดูครั้ง
    เดียวอาจจะเห็นไม่หมด   เพราะซ่อนอยู่ตรงโน้นตรงนี้    ทำเหมือนเป็นการ์ตูน
    เด็ก  แต่จริง ๆ ดูอีกระดับหนึ่งก็ได้   ประเด็นที่เห็นชัดตั้งแต่ดูครั้งแรก ( ก็หนู
    เพิ่งดูไปครั้งเดียว ) คือเรื่องอัตลักษณ์ ( ความเป็นตัวตน ) เรื่องการเลี้ยงเด็ก
    กับระบบทุนนิยมบริโภคนิยม   และเรื่องธรรมชาติ   ประเด็นพวกนี้สานกันเอง
    จนแยกแทบไม่ออก   เพราะอย่างนั้นจะเริ่มตรงอัตลักษณ์ก่อนและพูดต่อไป
    เรื่อย ๆ ละกัน

    เรื่องแรกคืออัตลักษณ์   อัตลักษณ์คือความรู้สึกว่าตัวเราเป็นตัวเรา   และมี
    ความแตกต่างจากคนอื่น ๆ    อัตลักษณ์ในเรื่องนี้เห็นได้อย่างชัดเจนตั้งแต่
    ตอนแรก ๆ   "จิฮิโระ" ถูกเปลี่ยนชื่อเป็น "เซน"   เด็กเข้าสู่สังคม  และสูญเสีย
    ความเป็นตัวของตัวเอง

    เมื่ออายุถึงระดับหนึ่ง   เราจะไม่สามารถอยู่โดยพึ่งพิงพ่อแม่ต่อไปได้อีก  ต้อง
    เข้าสังคม    เมื่ออยู่ในสังคม    เราจะต้องต่อสู้เพื่อให้เป็นตัวเราเอง   แต่ว่า
    บางครั้ง   อย่างเวลาอยู่ในโรงเรียนหรือในที่ทำงาน   เราจะถูกครอบงำโดยสิ่ง
    อื่นซึ่งสังคมหยิบยื่นมาให้    ฐานะของเขาจะถูกกำหนด   เช่น "เป็นลูกจ้างของ
    บริษัทนี้"    ก็เหมือนมีคนอื่นหยิบยื่นชื่อใหม่ให้เรา    เวลาอยู่ในสังคมจริง ๆ
    ไม่มีใครเขาสนใจหรอกว่าเราชื่ออะไร    เขาสนใจแต่ว่าเราจะให้ผลประโยชน์กับ
    เขาได้แค่ไหน   และถ้าหากยังอยากจะเป็นตัวเราอยู่   เราก็ต้องต่อสู้เพื่อตัวเอง

    จิฮิโระถูกเปลี่ยนชื่อเป็นเซน    แต่เซนยังจำชื่อเก่าของตนเองได้   นอกจากนั้น
    เด็กผู้ชายฮาคุที่เจอกันตอนแรกและช่วยเซนไว้อีกหลายครั้งก็บอกเธอว่า "อย่า
    ลืมชื่อเดิม"  เพราะถ้าลืมชื่อเดิมเหมือนตัวฮาคุเอง   จะถูกป้ายูบะบะเจ้าของโรง
    อาบน้ำควบคุม    ถ้าเราลืมตัวตนของเราเอง   ปล่อยไปตามกระแสสังคม  เรา
    ก็จะเป็นคนว่างเปล่า  

    ตัวอย่างเรื่องนี้เช่น  ถ้าเราเป็นเด็กช่างกล   เราก็ถูกทุกคนทั้งในโรงเรียนและ
    นอกโรงเรียนหมายไว้แล้วว่า "เอ็งเป็นคนของโรงเรียนนี้"   หลังจากนั้น  ถ้า
    โรงเรียนเราไปแค้นโคตรเหง้าศักราชอะไรกับโรงเรียนอื่น   เราก็จะต้องถูกเหมา
    ว่าต้องแค้นด้วย   เป็นเรื่องของสถาบัน    แต่ให้ถามตัวเองจริง ๆ ว่าเราแค้น
    ใครอยู่กันแน่    เราเคยมีเรื่องกับเขาแต่ปางไหน    หรือว่าจริง ๆ แล้วก็ไม่ได้
    รู้จักฝ่ายโน้นมาก่อนสักนิด    ถ้าเราลืมตัวตน   นึกเอาแต่ว่าเป็นเด็กช่างกลนี้
    แล้วต้องแค้นช่างกลโน้น    เราก็เป็นโง่   ถูกดึงไปตามกระแสหมู่มาก   ดึงไป
    ก็ดึงมาไม่มีที่สิ้นสุด   ไม่มีหลักยึด   ไม่มีความเป็นตัวของตัวเอง

    แต่อันที่จริง  พออยู่ในสังคมแล้ว   ถึงอย่างไรเราก็ต้องถูกเรียกด้วย "ชื่ออื่น"
    อยู่ดี   และถ้าจะให้ปลีกวิเวกไปอยู่คนเดียวกลางดอยก็ผิดวิสัยเกินไป  เพราะ
    อย่างนั้น  ทางเดียวที่จะเป็นตัวตนได้คือ "ไม่ลืม"  แม้จะถูกเรียกด้วยชื่ออื่น
    ก็ต้องไม่ลืมว่าตนเองเป็นใคร

    เรื่องอัตลักษณ์นี้ยังแสดงอยู่ในตัวละครอีกตัวหนึ่งคือ "ปีศาจไร้หน้า"  ปีศาจ
    ไร้หน้าเป็นตัวละครที่พิลึกที่สุดในเรื่องสปิริตอเวย์    โผล่มาแบบลอย ๆ เป็น
    เงาใส่หน้ากาก    ปีศาจไร้หน้าชอบจิฮิโระ   เลยตามมาเรื่อย ๆ   วันหนึ่งจิฮิโระ
    เปิดประตูข้างโรงอาบน้ำทิ้งไว้   ปีศาจไร้หน้าเลยเข้ามาข้างในได้

    ที่โรงอาบน้ำ  เวลาจะให้มีน้ำไหล   ต้องเอาป้ายอย่างหนึ่งติดเชือกแล้วส่งลงไป
    ให้ "ลุงคามาจิ" ( ชื่อนี้หรือเปล่า  ไม่ค่อยแน่ใจ ) ซึ่งเป็นปีศาจหกแขน   ลุงคามา
    จิมีหน้าที่คุมเตาต้มน้ำ   ผสมสมุนไพรในน้ำร้อนและส่งขึ้นไปให้   ป้ายที่จะส่ง
    ลงไปให้ลุงคามาจิต้องขอจากเคานเตอร์    แต่ปีศาจอื่น ๆ ในโรงอาบน้ำไม่ชอบ
    จิฮิโระเพราะเป็นมนุษย์   ปีศาจที่เคานเตอร์เลยไม่ยอมให้ป้าย    ปรากฏว่าตอน
    ที่ปีศาจที่เคานเตอร์เผลอ    ปีศาจไร้หน้าก็มาจัดการให้จิฮิโระได้ป้าย   จิฮิโระ
    เลยดีใจมาก

    แก้ไขเมื่อ 09 ต.ค. 46 21:55:47

    จากคุณ : ลวิตร์ - [ 9 ต.ค. 46 16:04:26 ]