PANTIP.COM : E5762677 Safety Stop [SCUBA]

Safety Stop

ในปัจจุบันเราจะพบว่านักดำน้ำดำน้ำกันลึกเป็นเรื่องปกติธรรมดา และการทำดีพสตอปและเซฟตี้สตอปก็เป็นเรื่องปกติที่นักดำน้ำทำกันเพื่อความปลอดภัยโดยทั่วกันนับตั้งแต่มีการนำเอาหลักการของการทำเซฟตี้สตอปมาใช้เมื่อยี่สิบกว่าปีมาแล้ว

เราคงคิดว่าเทคนิคการทำเซฟตี้สตอปคงจะไม่มีอะไรยากเย็นหรือซับซ้อน ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว การทำ เซฟตี้สตอป นั้นมีสิ่งที่ต้องคำนึงถึงและเทคนิคทักษะที่ละเอียดอ่อนหลายอย่าง หากต้องการจะได้รับประโยชน์เต็มที่จากการทำสิ่งนี้

เราควรทำเซฟตี้สตอปก่อนจะจบทุกไดว์เพราะมันจะทำให้เราคำนึงถึงการขึ้นสู่ผิวน้ำ และทำให้เราได้ฝึกทักษะการดำน้ำมากขึ้น รวมถึงเราจะคำนึงถึงการหลีกเลี่ยงและป้องกัน DCS ในเวลาเดียวกัน และเช่นเดียวกันทักษะทุกชนิด การที่จะเกิดความเชี่ยวชาญได้นั้นจะต้องมีการฝึกฝนทักษะเหล่านั้นจะกระทั่งกลายเป็นการกระทำโดยอัตโนมัติหรือทำจนรู้สึกเป็นธรรมชาตินั่นเอง

การทำเซฟตี้สตอปนั้นเริ่มตั้งแต่ใต้ทะเลตรงพื้นนั่นแหละครับ โดยเราจะต้องคิดอยู่เสมอว่าจะต้องขึ้นสู่ผิวน้ำ หรือขึ้นสู่จุดที่จะทำเซฟตี้สตอปให้ช้า สิ่งแรกคือต้องเอาอากาศออกจากบีซีดีเสียก่อนเพื่อไม่ให้เราลอยตัวขึ้นสู่ผิวน้ำเร็วเกินไปจนควบคุมไม่ได้ การมีลมในบีซีดีนิดหน่อยเพื่อไม่ให้ต้องเตะขามากเกินไปนั้นเป็นเรื่องพอรับได้ แต่พลังหลักที่ใช้ในการขึ้นจะต้องเกิดจากแรงขาของเรา ไม่ใช่เกิดจากแรงยกของลมในบีซีดีครับ การจมลอยของเราจะพอดีก็ต่อเมื่อเราหยุดลอยขึ้นเมื่อเราหยุดเตะขา หากเราหยุดเตะขาแล้วแต่ตัวยังลอยอยู่ก็หมายความว่าเรามีอากาศในบีซีดีมากเกินไปแล้วครับ

ความเร็วในการขึ้นสู่ผิวน้ำในปัจจุบันมีการตกลงกันในหมู่องค์กรเกี่ยวกับเวชศาสตร์ใต้น้ำว่า ความเร็ว 9 เมตรต่อนาทีนั้นเหมาะสมกว่าความเร็ว 18 เมตรต่อนาทีที่เคยเข้าใจกัน เพราะฉะนั้น หากใครใช้คอมพิวเตอร์ดำน้ำที่เตือนที่ความเร็ว 18 เมตรต่อนาที ก็ถึงเวลาที่จะเปลี่ยนคอมพิวเตอร์ได้แล้วครับ

ทักษะต่อมาในการทำเซฟตี้สตอปก็คือการเตรียมพร้อมที่จะหยุดกลางน้ำ ทักษะนี้จะยากยิ่งขึ้นหากเราไม่มีเชือกหรือทุ่นที่จะเป็นแนวกำหนด นักดำน้ำจำเป็นต้องสังเกตว่ามีอากาศเพิ่มเข้ามาในบีซีดีของตนหรือไม่ขณะกำลังขึ้นนะครับ เพราะอากาศเพียงเล็กน้อยที่อยู่ในบีซีดีที่ความลึก จะขยายตัวได้มากขึ้นเมื่อเราขึ้นมาสู่ความตื้น หากเราไม่คอยสังเกตและปล่อยอากาศออกจากบีซีดี เราอาจจะลอยขึ้นเร็วโดยไม่รู้ตัวและไม่สามารถหยุดตรงจุดที่เราจะทำเซฟตี้สตอปได้ครับ

สิ่งที่ต้องคิดถึงอีกเรื่องหนึ่งก็คือ ถังอากาศของเรานั้น หากใช้จนเกือบหมดแล้ว จะลอยตัวมากกว่าตอนที่มีอากาศอยู่เต็ม เมื่อเราทำเซฟตี้สตอปท้ายไดว์ที่อากาศในถังมีอยู่น้อย เราอาจจะตัวลอยมากกว่าที่คิดไว้ และทำเซฟตี้สตอปด้วยความทุลักทุเลก็เป็นได้ วิธีป้องกันคือควรหาจำนวนตะกั่วที่เราต้องใช้ด้วยการทำ Buoyancy Weight Check ในขณะที่อากาศมีอยู่น้อยในถังครับ หรือหากเราทำตอนถังเต็ม ก็ควรเพิ่มตะกั่วอีกสักก้อนหรือสองก้อนเผื่อไว้ก่อน ต้นไดว์จะรู้สึกหนักแต่จะสบายและปลอดภัยท้ายไดว์ครับ

สิ่งที่เพิ่มขึ้นมาในเรื่องเซฟตี้สตอปในปัจจุบันคือมีการเสนอแนวคิดการทำดีพสตอป การทำดีพสตอปนั้นคือการหยุดที่ความลึกประมาณครึ่งหนึ่งของความลึกสูงสุดที่เราดำในไดว์นั้นเป็นเวลาหนึ่งนาที นอกเหนือจากการมีผลดีต่อระบบของร่างกายในการช่วยกำจัด Silent Bubble ได้ดีขึ้นแล้ว การทำดีพสตอปยังช่วยให้เราไม่สามารถเร่งขึ้นสู่ผิวน้ำอย่างรวดเร็วอีกประการหนึ่ง เพราะหากเราดำน้ำที่ความลึก 30 เมตรและรู้ว่าจะต้องหยุดที่ความลึก 15 เมตรเป็นเวลาหนึ่งนาทีแล้ว เราก็จะไม่มีทางพรวดพราดขึ้นโดยไม่รู้ตัวได้อย่างแน่นอนครับ

ทักษะสำคัญต่อมาคือการลอยตัวนิ่งๆ อยู่กลางน้ำ หรือที่เรียกกันว่าการทำ Hovering นั่นเองครับ คนที่จะทำเซฟตี้สตอปและดีพสตอปได้อย่างมีประสิทธิภาพ จะต้องมีทักษะนี้ในระดับดีมาก หากนักดำน้ำไม่สามารถลอยตัวนิ่งๆ ได้ ก็จะเป็นต้องเตะขาไม่หยุดเพื่อไม่ให้ตัวจมหรือลอย ซึ่งการออกแรงมากๆ แบบนั้นไม่เหมาะสมและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็น DCS การที่นักดำน้ำผ่อนคลายและหลีกเลี่ยงการออกแรงมากๆ จึงเป็นเรื่องสำคัญในกระบวนการทำเซฟตี้สตอปด้วย

ขั้นตอนในการทำเซฟตี้สตอปไม่ได้หมดลงเมื่อเราลอยนิ่งๆ ที่ความลึกระหว่าง 4-6 เมตรเป็นเวลาตั้งแต่ 3-5 นาทีเท่านั้นนะครับ ข้อสำคัญต่อจากนั้นคือต้องขึ้นสู่ผิวน้ำช้าๆ มีนักดำน้ำจำนวนมากเมื่อเห็นว่าหมดเวลาในการทำเซฟตี้สตอปแล้วก็พุ่งพรวดอย่างรวดเร็วสู่ผิวน้ำทันที อย่างนี้อันตรายนะครับเพราะที่ความลึกนี้อากาศจะขยายตัวได้อย่างรวดเร็วและมากมายกว่าที่ความลึกมากกว่านี้ ปอดของเราอาจจะระบายอากาศไม่ทันและอาจเกิดการปอดฉีกขึ้นมากได้

สุดท้าย เมื่อขึ้นมาบนเรือหรือบนฝั่งแล้ว สิ่งที่เราต้องคำนึงถึงเป็นอันดับต่อไปคือต้อง “พัก” ครับ อย่าลุกขึ้นไปทำอะไรที่ไม่จำเป็นสักระยะหนึ่ง อาจจะสักสิบหรือยี่สิบนาที เพราะอันที่จริงแล้ว เซฟตี้สตอปสุดท้ายที่เราทำนั้นไม่ได้ทำที่ความลึกสามถึงห้าเมตรหรือครับ เซฟตี้สตอปสุดท้ายจริงๆ นั้นอยู่บนผิวน้ำต่างหาก เมื่อเราขึ้นมาอยู่บนผิวน้ำระหว่าง Surface Interval นั้น ร่างกายเรายังมีไนโตรเจนหลงเหลืออยู่ โดยเฉพาะช่วงขึ้นมาใหม่ๆ จะมีหลงเหลืออยู่มาก และค่อยๆ ลดลงจนเหลือน้อยมากหรือเป็นปกติภายใน 24 ชม.

เพราะฉะนั้น เมื่อขึ้นมาสู่ผิวน้ำหรือขึ้นบนเรือช่วงแรก ก็ควรอยู่นิ่งๆ พักผ่อนให้สบายสักระยะหนึ่ง แล้วค่อยเริ่มทำกิจกรรมที่ต้องทำ เช่นเก็บล้างอุปกรณ์ดำน้ำ หรือช่วยเหลือเพื่อนๆ ขึ้นสู่เรือครับ

จากคุณ : Marlin - [ 28 ส.ค. 50 22:42:50 ]

ความคิดเห็นที่ 13

มาดูเรื่อง deep stop ที่คุณ AjN_O ถามก่อนนะ
ผมคิดว่าเรื่องการทำ deep stop ใน dive comp. บางรุ่น เป็นเพียงแค่เรื่องของการตลาดที่ทำเรื่องนี้ขึ้นมาให้น่าสนใจเท่านั้นเอง การดำน้ำที่ถูกต้องจริงๆ เราควรทำ multi level น่าจะเป็นเรื่องที่ดีที่สุดสำหรับตัวนักดำน้ำนะ คือ การดำแล้วลดระดับความลึกเป็นขั้นๆ ไปตลอดการดำน้ำ ก็จะเป็นการกระทำที่เหมือนกันกับการทำ deep stop นี่แหละนะ การลดระดับไปเรื่อย เราสามารถทำกันได้อยู่แล้วโดยไม่ต้องอาศัยเรื่องของ programme หรือ function อะไรจาก dive comp. ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่นักดำน้ำก็ทำกันอยู่แล้ว คงเรียกกันใหม่ให้เท่ห์ๆ มังนะ อิ๊... อิ๊... ตัวผมเองก็ดำน้ำแบบที่ว่าอยู่แล้ว การลดระดับไปเรื่อยๆ ตลอดการดำน้ำ ก็เหมือนกันการทำ safety stop นั่นละ ทำให้เวลาขึ้นมาอยู่บนเรือแล้ว ไม่มีอาการปวดหัว ฯ เพราะเราได้ทำการลดระดับไนโตรเจน ในระดับต่างๆ อยู่ตลอด แทนที่จะขึ้นจากที่ลึกแล้วมาทำ safety stop ที่ระดับ 5 ม. ครั้งเดียว

"ก่อนลงก็ทำ Buoyancy weight check แล้ว แต่ไหงขึ้นมาหยุดไม่ได้เกือบทุกที"
แสดงว่าใช้ตะกั่วน้อยไปน่ะซิ่คร๊าบบ.... ถ้าทำถูกต้อง จะไม่ลอยนะ

"มีอยู่ครั้งหนึ่งนึกว่าเอาอากาศใน BCD ออกหมด ปรากฎว่ายังเหลืออยู่ ลอยขึ้นเป็นลูกโป่งเลย"
การเอาอากาศออกจาก BCD วิธีที่ถูกต้องคือ ต้องตั้งตัวให้ตรง เหยียดสาย inflator ขึ้นไปให้สุด แล้วกดปล่อยอากาศๆ ถึงจะออกจาก BCD ได้หมดตามที่ต้องการ ไม่ใช้อยู่ในท่ากำลังว่ายแล้วชูสาย inflator ท่านั้นน่ะอากาศยังออกไม่หมดน่ะ (เดาเอานะ ฮ่า ฮ่า)

ทีนี้มาดูเรื่องที่คุณ +ปลาทอง+ ถามกันบ้าง
"Safety stop จำเป็นต้องลอยนิ่งๆ"
ถ้าเราขยับแขน, ขา ไปมา เค้าเปรียบเหมือนกับการเขย่าขวดนั่นละ ก็อาจทำให้เกิด bubbles ได้นะ แต่ถ้าอยู่นิ่งๆ ไนโตรเจน จะถูกขับออกไปเรื่อยๆ ตามระยะเวลาที่เราทำ ทำนานก็ออกมาก ทำน้อยก็ออกน้อย ถ้าไม่ทำก็ได้ (ดูตารางละกัน)

"คือว่าบาง dive อากาศเหลือน้อยมากๆ ตัวลอยค่ะ เลยต้องทุลักทุเลตีฟินปักหัวลงมา"
ที่ว่ามาแสดงว่า ใส่ตะกั่วน้อยไป
เป็นเรื่องปกตินะ ถ้าอากาศเหลือน้อย ก็จะลอยอยู่แล้ว
เรื่องนี้วิธีแก้ไข ก็ต้องทำ bouyancy check ที่ผิวน้ำก่อน ก็จะได้รู้ว่าเราต้องใช้ตะกั่วกี่ก้อน ถ้าถูกต้องจะไม่ลอยมากขนาดที่ว่านะ

"ถ้าเป็นแบบนี้จะแก้ยังไงดีล่ะค่ะ"
ก็พยายามขึ้นให้ช้าที่สุดนั่นละ ไม่ต้องทำแล้วนะ ss น่ะ เหนื่อยเปล่าๆ
แต่ถ้าอยากทำจริงๆ ก็ให้หาสายทุ่นแล้วว่ายไปเกาะ ถ้าไม่มีสายทุ่น ก็เกาะ buddy ไว้ถ้ายังอยากทำ ss น่ะ อิ๊... อิ๊...

"จะมี dive นึงที่อากาศเหลือน้อยมากๆ (ประมาณ 10 บาร์)"
เป็นคนที่ใช้อากาศเปลืองหรือเปล่า, ว่ายทวนน้ำมาหรือเปล่าล่ะ เหนื่อยจากการดำน้ำหรือเปล่า แล้วตรวจสอบอุปกรณ์ดูหรือเปล่าว่ารั่วตรงไหนบ้าง

"อีก dive ที่ BCD ไม่ค่อยดี dump เท่าไหร่ก็ยังมีอากาศค้างอยู่"
อาการนี้เหรอ เป็นไปได้นะที่ว่า สาย low pressure inflator จะชำรุด อากาศจะไหลเข้า BCD ตลอด ถ้าเป็นหนักก็เข้าเร็ว ถ้าเป็นน้อย อากาศก็จะค่อยๆ ไหลเข้าอยู่เรื่อยๆ ทีละน้อยน่ะ กลับไปตรวจสอบดู
แล้วเวลา dump อากาศออกน่ะ อยู่ในท่าไหน ตั้งตัวตรง หรือท่านอน
(ไปอ่านข้างบนนะครับ ตอบให้คุณ AjN_O ไว้เหมือนกัน)
แก้ไขเมื่อ 31 ส.ค. 50 11:18:01

จากคุณ : ตะวันลับฟ้า - [ 30 ส.ค. 50 22:40:16 ]