ความคิดเห็นที่ 1 ล้อเครื่องบินได้แตะลงบนรันเวย์ และจอดเทียบท่าเป็นที่เรียบร้อยแล้ว เครื่องบินโดยสารลำนี้จะจอดพักที่เมืองโกลกาต้า ประเทศอินเดีย เป็นเวลาประมาณ 50 นาที เพื่อรอรับผู้โดยสารที่จะเดินทางไปยังประเทศภูฏาน   สำหรับผู้โดยสารที่จะเดินทางไปยังเมืองพาโร ประเทศภูฎาน จะต้องนั่งรออยู่บนเครื่องบินต่อไป โดยที่ไม่ต้องลงมาเปลี่ยนหรือต่อเครื่องใหม่อีกรอบให้เสียเวลา   และสำหรับผู้โดยสารที่จะลงที่เมืองโกลกาต้า ประเทศอินเดีย ก็สามารถที่จะลงออกมาจากเครื่องได้ทันที (เร็วเท่าไหร่ได้ยิ่งดี)     ณ บริเวณด่านตรวจคนเข้าเมืองที่อยู่ภายในสนามบิน เจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมือง ที่กำลังให้บริการผมอยู่นั้น ทำงานได้รวดเร็วทันใจมากๆ  โดยเขาถามคำถามเพียงแค่คำถามเดียวเท่านั้น คือ “คุณจะเดินทางไปที่พุทธคยา ใช่ไหม?”  (เพราะว่าผมเขียนในใบที่จะต้องยื่นให้กับด่านตรวจคนเข้าเมือง ตรงช่องที่ถามเกี่ยวกับที่พักในระหว่างที่ท่องเที่ยวอยู่ในอินเดีย ซึ่งผมเขียนลงไปว่า วัดไทยพุทธคยา)    ผมตอบไปว่า “ใช่ครับ”    หลังจากนั้น เจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองก็ปล่อยให้ผมผ่านไปได้อย่างฉลุย       จากด่านตรวจคนเข้าเมือง ก็มาถึงด่านตรวจเอ็กซ์เรย์กระเป๋าสัมภาระต่างๆ ซึ่งด่านนี้ให้บริการได้สะดวกเร็วมากๆ เหมือนกัน         สนามบินดัม ดัม (Dum Dum) เป็นสนามบินนานาชาติ ของเมืองโกลกาต้า (Kolkata) หรือชื่อเดิมคือ กัลกัตต้า (Calcutta) เป็นเมืองหลวงของรัฐ West Bengal ประเทศอินเดีย   สนามบินดัม ดัม มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า...  สนามบิน Netaji Subhas Chandra Bose International Airport (ชื่ออย่างเป็นทางการค่อนข้างจะยาวและเรียกยากมาก)   ส่วนสาเหตุที่เรียกว่า สนามบินดัม ดัม นั้น เพราะว่าตั้งอยู่ที่ ตำบล ดัม ดัม  ดังนั้นเพื่อให้ง่ายต่อการเรียกขานและการจดจำ ผู้คนทั้งหลายเลยพร้อมใจกันเรียกสนามบินแห่งนี้ว่า.. “สนามบินดัม ดัม”             สนามบินดัม ดัม เป็นสนามบินที่มีขนาดเล็ก ตัวอาคารนั้นค่อนข้างจะเก่า (มาก)  สภาพภายในตัวอาคารไม่ค่อยจะทันสมัยเท่าไหร่นัก สิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ ก็ไม่ค่อยจะมีมากนัก  โดยเฉพาะห้องน้ำส่วนใหญ่ที่สนามบินแห่งนี้ ยังคงเป็นห้องน้ำแบบโบราณ (แบบนั่งยองๆ และใช้น้ำราด)  ส่วนแบบที่เป็นชักโครกก็มีประปรายแค่ห้องสองห้อง ที่สำคัญคือ ห้องน้ำไม่ค่อยสะอาดและมีกลิ่นนิดๆ                  ยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่ผมพยายามเดินหารอบๆสนามบินแห่งนี้ ทั้งในตัวอาคาร และข้างนอกตัวอาคาร แต่เดินหาเท่าไหร่ก็หาไม่เจอ สิ่งนั้นคือ...  ศูนย์บริการและสอบถามข้อมูลต่างๆ สำหรับนักท่องเที่ยว (Tourist Information Centre)                         เมื่อผมเดินออกมาข้างนอกตัวอาคารสนามบิน สายตาของผมก็ไปสะดุดกับตัวอักษรภาษาอังกฤษบนป้ายที่แขวนอยู่บนเสาข้างนอกตัวอาคาร ป้ายนั้นเขียนไว้ว่า... “Arrival Passengers” (ผู้โดยสารขาเข้า)    ผมกวาดสายตามองสำรวจไปรอบๆ ตรงจุดรอรับผู้โดยสารขาเข้า  ผมถึงกับสะดุ้ง เนื่องจากว่าจุดรอรับผู้โดยสารขาเข้านั้น ไม่ได้อยู่ในตัวอาคารแต่อย่างใด และก็ไม่ได้แบ่งแยกออกเป็นสัดเป็นส่วน  โดยบริเวณจุดรอรับผู้โดยสารขาออกนั้น เป็นเพียงแค่ริมถนนทางเดินออกมาธรรมดาๆเท่านั้น ส่วนผู้คนที่มารอรับผู้โดยสาร ก็มายืนรอกันที่ริมถนน จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 03:48:37

ความคิดเห็นที่ 2 คิวรถแท็กซี่ prepaid   สำหรับเข้าเมือง   อัตราค่าบริการเริ่มต้นที่ประมาณ 250  รูปี          สำหรับผมแล้ว วิธีเข้าเมืองที่ประหยัด(นิดหน่อย) และรวดเร็วทันใจที่สุดในการเข้าไปในตัวเมืองโกลกาต้า ก็คือ เดินออกไปโบกรถ rickshaw (ริคซอว์) ที่ตรงถนนข้างนอกตัวอาคารสนามบิน โดยบอกให้ไปลงที่สถานีรถไฟ ดัม ดัม (อัตราค่าโดยสารที่ผมได้จ่ายไป 65 รูปี  ราคานี้ต้องต่อนะครับ ถ้าไม่ต่อก็แล้วแต่ชะตากำหนด)    จากสถานีรถไฟดัม ดัม มาในตัวเมือง ใช้เวลาไม่ถึง 45 นาที  ค่าโดยสาร 16  รูปี จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 03:56:31

ความคิดเห็นที่ 3 ผมลงที่สถานี Espanade ซึ่งเป็นสถานีในตัวเมืองที่อยู่ในย่านนักท่องเที่ยว ถนน Sudder St.  ซึ่งเป็นแหล่งรวมของบรรดานักท่องเที่ยวแบกเป้ทั้งหลาย (คล้ายๆกับย่านตรอกข้าวสารในบ้านเรา)          ผมไปซื้อตั๋วรถไฟที่บริษัทรับจองตั๋วออนไลน์  และไปแลกเงินที่ร้านรับแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ ที่อยู่ในย่านเดียวกัน ได้แลกเงินมาจำนวนหนึ่งเพื่อที่จะให้เพียงพอต่อการเดินทาง และค่าใช้จ่ายต่างๆ ประมาณ 3-4 วัน  หลังจากนั้นก็ค่อยไปแลกส่วนที่เหลือต่อในเมืองใหญ่ๆ เผื่อว่าจะได้เรตดีกว่านี้                    ผมโบกรถแท็กซี่จากในตัวเมืองไปยังสถานีรถไฟฮาวล่าห์ทันที  ค่าโดยสาร 40 รูปี  ถนนที่จะไปยังสถานีรถไฟฮาวล่าห์ มีสภาพการจราจรที่ติดขัดมากๆ เนื่องจากช่วงเวลานั้นตรงกับช่วงเวลาเลิกงานของคนที่นี่พอดี   กว่าแท็กซี่จะวิ่งออกจากตัวเมืองมายังสะพานข้ามแม่น้ำฮุคลีย์  (Hoogly) ซึ่งเป็นแม่น้ำหลักของเมืองโกลกาต้า  ก็นั่งสูดควันกันฉ่ำปอดเลยทีเดียว (รถแท็กซี่ที่เมืองนี้จะเปิดกระจกตลอดเวลา แถมคนขับก็ดูดบุหรี่อีกต่างหาก)    รถแท็กซี่ได้วิ่งข้ามสะพานอย่างค่อนข้างสะดวก เมื่อข้ามพ้นสะพานไปได้แล้ว คนขับก็ได้เลี้ยวรถเข้าถนนที่อยู่เลนทางด้านขวามือ และขับต่อไปอีกไม่ถึงนาที ก็ได้มาจอดตรงข้างหน้าทางเข้าของสถานีรถไฟฮาวล่าห์ ซึ่งเป็นสถานีรถไฟหลักของเมืองโกลกาต้า                      ผมเข้าไปในสถานีเพื่อที่จะไปเช็คดูบอร์ดขนาดใหญ่ที่แสดงตารางรถไฟขบวนต่างๆ ว่าออกเวลาไหนและจะต้องไปขึ้นที่ชานชาลาไหน  ภายในสถานีเต็มไปด้วยกลุ่มผู้คนจำนวนมากมายมหาศาลที่มารอขึ้นรถไฟ บ้างก็นั่งรอ ยืนรอ นอนรอ และเดินรออยู่รอบๆบริเวณนั้น  โดยเฉพาะเวลาที่รถไฟขบวนต่างๆใกล้จะออก ถือได้ว่าเป็นช่วงเวลาที่รีบเร่งมากๆถึงมากที่สุด จะเห็นกลุ่มฝูงชน (ซึ่งมีจำนวนเยอะมากๆ ชนิดที่ว่ามากันเป็นกองทัพเลยก็ว่าได้)  ทั้งเดิน ทั้งวิ่ง จนแทบจะเหยียบกันตาย เพื่อที่จะแย่งกันขึ้นรถไฟ  มองดูแล้วมันช่างเป็นภาพที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิต และการต่อสู้ดิ้นรนของคนที่นี่ได้เป็นอย่างดี                        เมื่อรถไฟมาถึง ผมขึ้นไปบนรถไฟ  ทันทีที่ผมก้าวขึ้นไปบนรถไฟ ผมถึงกับสะดุ้ง เนื่องจากว่าสภาพของตู้รถไฟนั้น เต็มไปด้วยผู้คนจำนวนมากนั่งเบียดเสียดเยียดยัดกัน ส่วนที่พื้นและบริเวณรอบๆก็เต็มไปด้วยข้าวของสัมภาระต่างๆวางกองเต็มไปหมดโดยไม่รู้เลยว่าของใครเป็นของใคร         ตอนแรกๆผมคิดว่า ผมขึ้นรถไฟผิดตู้ เพราะว่าซื้อตั๋วรถไฟแบบเป็นตู้นอนธรรมดาไม่มีแอร์ (Sleeper Class)  แต่ทำไมถึงมีผู้คนมากหน้าหลายตามานั่งเบียดเสียดเยียดยัดกันอยู่บนเบาะที่นั่งเต็มไปหมด  จนผมนึกสภาพไม่ออกเลยว่า มันจะเป็นตู้นอนไปได้อย่างไร  ผมอดสงสัยไม่ได้เลยถามพนักงานที่ยืนคุมอยู่ตรงตู้รถไฟ            ปรากฏว่าคำตอบที่ได้ก็คือ ตู้รถไฟที่ขึ้นมานี้เป็นตู้นอนจริงๆ  เพียงแต่ว่าเตียงหมายเลขของผมเป็นเตียงกลาง ซึ่งไม่สามารถที่จะเปิดขยายออกมาเป็นเตียงนอนได้ในเวลากลางวันไปจนถึงเวลา 3 ทุ่ม เพราะว่าจะต้องให้ผู้โดยสารที่เดินทางในระยะทางที่ไม่ไกลมากมานั่งใช้บริการร่วมกัน พอหลังจากที่ผู้โดยสารชั่วคราวได้ลงไปหมดทุกคนแล้ว ถึงจะสามารถเปิดขยายออกเป็นเตียงนอนเล็กๆได้            ตู้นอนบนขบวนรถไฟของอินเดีย ชั้น Sleeper Class นั้น จะมีเตียงนอนด้วยกัน 3 ชั้น คือ เตียงล่าง (lower berth)  เตียงกลาง (middle berth)   และเตียงบนสุด (upper berth)   ผมขอแนะนำว่า ถ้าจะซื้อตั๋วโดยสารในชั้นนี้ เวลาที่ไปซื้อตั๋วให้บอกกับพนักงานขายตั๋วว่า ขอเตียงบนสุด (upper berth)  เพราะว่าสามารถที่จะนอนได้เลยตลอด 24 ชั่วโมง โดยไม่ต้องแบ่งที่นั่งให้ใครนั่งด้วยเลย  ซึ่งสะดวกและมีความเป็นส่วนตัวสูง                    ผมนั่งรวมกับผู้โดยสารอีก 2 คน ในเบาะที่นั่งเดียวกัน ส่วนที่เบาะที่นั่งฝั่งตรงข้ามที่หันหน้าชนกันนั้น เป็นครอบครัวที่ประกอบไปด้วย พ่อ แม่ และลูกสาว 2 คน อายุประมาณยี่สิบต้นๆ นั่งอยู่รวมกัน  โดยที่ลูกสาวทั้ง 2 คน ไม่สบายด้วยกันทั้งคู่  สังเกตได้จากอาการไออย่างไม่บันยะบันยังของทั้ง 2 นาง  ซึ่งแข่งกันไอชนิดที่เรียกว่าไม่มีใครยอมใครเลยทีเดียว                      ถ้าทั้ง 2 นาง ไอและก็ปิดปากกันอย่างมิดชิดถูกหลักอนามัย ผมก็ไม่ว่าอะไรเพราะว่าอาการเจ็บป่วยเป็นสิ่งที่อยู่คู่มนุษย์เรา ไม่มีใครสามารถที่จะห้ามหรือบังคับความเจ็บป่วยได้  แต่นี่คุณเธอทั้ง 2  เล่นไอแล้วไม่ยอมปิดปากเลย ปล่อยให้เชื้อโรคแพร่กระจายไปสู่คนรอบข้าง (ไม่ใช่แต่เฉพาะ 2 นางนี้เท่านั้น จากการที่ผมได้สังเกตมาแล้วทั่วทุกแห่งหนในอินเดีย พอจะสรุปได้ว่า คนอินเดียเกือบทั้งหมด เวลาไอจะไม่ปิดปากเลย)             ผมซิครับที่ต้องเป็นฝ่ายเดือดร้อน ผมนั่งกลั้นหายใจไม่รู้กี่ครั้งต่อกี่ครั้ง จนรู้ปวดตรงบริเวณท้องน้อยเป็นระยะ (ผมมีผ้าปิดจมูกและผ้าเช็ดหน้า แต่ด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของผม ผมเลยไม่ได้เอาติดตัวมาด้วย   ผมเอาใส่ไว้ในเป้ใบใหญ่(ในสุดจริงๆ)  ซึ่งถ้าจะหากันจริงๆ ต้องค้นรื้อกันยกใหญ่และใช้เวลาค่อนข้างนานในการจัดเก็บข้าวของทั้งหมด ใส่กลับลงอีกรอบหนึ่ง)     กว่าที่ผมจะสามารถเปิดขยายเบาะที่นั่งออกมาเป็นเตียงนอนได้ก็เป็นเวลาเกือบๆ 4 ทุ่ม  เนื่องจากว่าจะต้องรอให้ผู้โดยสารคนอื่นๆที่นั่งอยู่เบาะเดียวกัน ลงให้หมดทุกคนเสียก่อน  เมื่อจัดเบาะที่นอนเรียบร้อยแล้ว  ผมก็หย่อนตัวลงนอนทันทีด้วยความเหน็ดเหนื่อย เตียงนอนของผมเป็นเตียงชั้นกลาง     ผมนอนหลับไปอย่างไม่รู้สึกตัว มาตื่นอีกทีตอนที่ได้ยินเสียงประกาศจากดังขึ้นมา เพราะว่ารถไฟกำลังจะจอดที่สถานีข้างหน้าคือ สถานีคยา (Gaya Junction) แก้ไขเมื่อ 11 ม.ค. 54 04:30:46 จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 04:18:45

ความคิดเห็นที่ 4 รถไฟได้เข้าจอดที่สถานีรถไฟคยา (Gaya Junction) ในเวลาตี 4.25 น.           ผมเดินออกไปนอกสถานี เพื่อหารถริคซอว์  ไปยังพุทธคยา (Bodhgaya)                  พุทธคยา (Bodhgaya) ตั้งอยู่ที่เมืองคยา (Gaya) ในรัฐพิหาร (Bihar) ประเทศอินเดีย  การเดินทางมายังพุทธคยาที่สะดวกที่สุด (รองลงมาจากการเดินทางโดยเครื่องบิน) ก็คือ การเดินทางโดยรถไฟ มาลงที่สถานีรถไฟคยา  แล้วนั่งรถสามล้อเครื่องมาที่พุทธคยา  ซึ่งอยู่ห่างจากสถานีรถไฟคยา 16 กิโลเมตร   หรือถ้าอยากได้บุญมากๆ จะต้องเดินจากสถานีรถไฟคยามายังพุทธคยา (อันนี้มีคนบอกเล่าต่อๆกันมาอีกทีหนึ่ง)                     ผมยืนต่อรองราคาค่าโดยสารกับคนขับรถสามล้อเครื่อง เวลาผ่านไปพอสมควร ผมสามารถต่อรองราคาค่าโดยสารได้ที่  25 รูปี ซึ่งเป็นราคาที่ถูกมากๆ โดยจะต้องนั่งรวมกับผู้โดยสารคนอื่นๆอีก 5-6 คน             ตลอดสองข้างทางที่รถสามล้อเครื่องวิ่งผ่านนั้น ผมต้องเอาผ้าพันคอปิดจมูกอยู่ตลอดเวลา   เนื่องจากฝุ่นละอองที่ฟุ้งกระจายอย่างตลบอบอวล  เพราะว่าสภาพของท้องถนนที่นี่ยังคงเป็นแบบดินลูกรัง และเป็นหลุมเป็นบ่ออยู่มาก           ประมาณ 45 นาที รถสามล้อเครื่องก็พาผมมาถึงตรงหน้าทางเดินเข้าไปยังเขตพุทธคยา    ผมเดินไปยังทางเดินที่ตัดผ่านบริเวณข้างหน้าทางเข้าพระเจดีย์มหาโพธิ์              ในขณะเดินผ่านนั้น ผมได้ยินเสียงสวดมนต์เป็นภาษาต่างๆของบรรดาพระสงฆ์ที่มาจากหลากหลายประเทศ  เสียงสวดมนต์ดังก้องกังวาลไปทั่วบริเวณรอบๆ ฟังดูแล้วช่างไพเราะเพราะพริ้งอย่างมีมนต์ขลังค์ และมีความศักดิ์สิทธิ์มากๆ                                       นอกจากจะได้ยินเสียงสวดมนต์แล้ว ยังได้ยินเสียงของพวกขอทานร้องเรียกแต่คำว่า “รูปีๆๆๆๆ.......” ชนิดที่ว่าร้องไปและเดินตามไปในขณะเดียวกัน (อะไรจะขยันขอกันจริงๆ  ขนาดตอนนี้เป็นเวลาเช้ามืด ก็ยังมีพวกขอทานที่อุตส่าห์ทนอดตาหลับขับตานอน เพื่อปฏิบัติภาระกิจขอเงินโดยเฉพาะ)  ผมพยายามข่มใจทำเป็นไม่สนใจ ไม่รู้ ไม่เห็น ไม่ได้ยิน แต่พวกเขาก็ไม่ละความพยายาม ยังคงเดินตามพวกเราต่อไป (ถ้าเกิดว่าให้เงินกับใครคนใดคนหนึ่ง คนที่เหลืออาจจะเข้ามารุมทึ้งจนไม่เหลืออะไรเลย ถ้าใจมีเมตตาคิดจะให้เงินช่วยเหลือจริงๆ จะต้องให้ครบจำนวนทุกๆคน ซึ่งเป็นจำนวนที่มากมายเหลือคณานับมากๆ  สรุปแล้วไม่ให้เลยจะดีกว่า  ผมเชื่อว่าหลายคนอาจจะเคยได้ยินคำบอกกล่าวตักเตือนเกี่ยวกับเรื่องนี้ผ่านหูมาบ้าง)                            ผมเดินมาจนสุดทางเดิน  และได้เดินเลี้ยวซ้ายเข้าสู่ถนนเล็กๆ ที่ตัดผ่านบริเวณด้านหลังพระเจดีย์มหาโพธิ์  จุดหมายอยู่ที่ “วัดป่าพุทธคยา”                                       บริเวณริมถนน มีร้านขายตะเกียงเล็กๆ สำหรับเอาไว้จุดบูชา  ลักษณะของร้านเป็นแบบแบกับดิน และก็มีบางร้านที่ตั้งโต๊ะเตี้ยๆทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าไว้ที่บนโต๊ะเต็มไปด้วยเทียน ตะเกียงเล็กๆ และโคมไฟ  ส่วนบางร้านก็จุดตะเกียงเล็กๆที่มีอยู่ทั้งหมด เพื่อใช้ความสวยงามของแสงไฟจากการเผาไหม้ของน้ำมันหอมในตะเกียง ประดับประดาร้านให้ดูสวยงามและน่าสนใจ  บรรยากาศในตอนเช้ามืดที่ยังไม่มีแสงอาทิตย์สาดส่องลงมา คละเคล้ากับแสงสว่างจากตะเกียง และกลิ่นหอมจากน้ำมันหอมในตะเกียง มันช่างเป็นความสวยงามที่มีเสน่ห์และแสนจะประทับใจยิ่งนัก จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 04:28:25

ความคิดเห็นที่ 5 ผมมายืนอยู่ตรงหน้าวัดป่าพุทธคยา  พอเดินเข้าไปในวัด ก็พบว่าผมยังไม่สามารถที่จะเข้าพักได้ (ผมตั้งใจที่จะเข้าไปพักในวัดแห่งตามคำบอกเล่า)     เนื่องจากว่า หลวงพ่อที่เป็นเจ้าอาวาส และพระที่มีหน้าที่ในการจัดเตรียมห้องพัก ไปนั่งสมาธิอยู่ที่พระเจดีย์มหาโพธิ์ตลอดทั้งคืน  ดังนั้นต้องนั่งรอจนกว่าเจ้าอาวาสและพระที่มีหน้าที่ในการจัดเตรียมห้องพักจะกลับมา            เวลาผ่านไปครึ่งชั่วโมง พระที่มีหน้าที่ในการจัดเตรียมห้องพักก็กลับมาที่วัด  กว่าจะจัดแจงเรื่องห้องพัก ก็เป็นเวลาเกือบๆ 7 โมงเช้าพอดี                 หลังจากที่เอากระเป๋าสัมภาระต่างๆเก็บไว้ในห้องพักแล้ว ผมนอนหลับเอาแรง    ผมตื่นมาอีกทีตอน 9 โมงเช้า  หลังจากทำกิจวัตรประจำวันต่างๆเสร็จแล้ว ผมก็พร้อมที่จะออกไปเดินเล่นข้างนอก                      ขณะที่กำลังจะเดินออกจากตัวตึกที่เป็นหอนอนนั้น ผมก็ได้เดินสวนกับแม่ชีท่านหนึ่งที่พักอยู่ในบริเวณชั้นล่างของหอนอน   หอนอนของวัดนี้เป็นตึกขนาดใหญ่ 3 ชั้น   มีห้องพักทั้งหมดประมาณ 15 ห้อง โดยบริเวณชั้นล่างสุดของหอนอน จะเป็นห้องพักของแม่ชี และอุบาสิกา  ชั้นที่สอง จะเป็นห้องพักของพระภิกษุสงฆ์ และอุบาสก ส่วนชั้นบนสุดจะเป็นชั้นดาดฟ้าสำหรับตากผ้า หรือนั่งพักผ่อนชมวิว                     แม่ชีบอกให้ผมไปทานอาหารเช้า ที่ทางโรงครัวของวัดได้ทำถวายพระและญาติโยมที่มาแสวงบุญ (พระที่วัดนี้ฉันแค่วันละมื้อเดียวเท่านั้น)  ผมเองก็เริ่มรู้สึกหิวขึ้นมาอีกรอบ เลยกล่าวขอบคุณแม่ชี  และก็เดินตรงไปยังโรงครัวของวัดอย่างไม่รอช้า                             อาหารเช้าในวันนี้มี น้ำพริกกะปิ ชะอมชุปไข่ทอด  แกงจืดหัวผักกาดหมูบะช่อ และผัดผักบุ้งไฟแดง  เมื่อทานอาหารจนอิ่มแล้ว ผมจึงก็ออกไปเดินเล่นข้างนอก โดยมีจุดหมายปลายทางคือ พระเจดีย์มหาโพธิ์ และบริเวณรอบๆเขตพุทธคยา จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 04:37:58

ความคิดเห็นที่ 6 ก่อนที่ผมจะเดินมาถึงตรงทางเข้าพระเจดีย์มหาโพธิ์ ได้มีพวกขอทาน และกลุ่มผู้คนจำนวนมากมาเสนอขายของต่างๆ รวมไปถึงบรรดาคนขับรถสามล้อเครื่องทั้งหลาย โดยที่พวกเขาสามารถพูดภาษาไทยคนละคำสองคำ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าสถานที่แห่งนี้มีคนไทยเดินทางมาแสวงบุญกันเป็นจำนวนมาก       พุทธคยา เป็นสถานที่ที่เจ้าชายสิทธัตถะได้ตรัสรู้เป็นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  ในบริเวณเขตพุทธคยาจะประกอบไปด้วย พระเจดีย์มหาโพธิ์ ซึ่งสันนิษฐานว่า ได้สร้างขึ้นในสมัยพุทธศตวรรษที่ 7 และได้มีการบูรณะซ่อมแซมมาแล้วหลายครั้ง จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 04:40:31

ความคิดเห็นที่ 7 บริเวณด้านหลังของพระเจดีย์มหาโพธิ์ จะมีต้นศรีมหาโพธิ์ ซึ่งเจ้าชายสิทธัตถะได้ตรัสรู้ ณ ใต้ต้นโพธิ์แห่งนี้  โดยที่ต้นปัจจุบันนี้เป็นต้นที่ 4 ที่แตกหน่อมาจากต้นแรกที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าประทับนั่งก่อนตรัสรู้   นายพลเซอร์คันนิ่งแฮม นักโบราณคดีชาวอังกฤษได้ปลูกขึ้นแทนต้นที่ 3 เมื่อปีพ.ศ. 2423 ซึ่งปัจจุบันมีอายุ 128 ปี จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 04:42:25

ความคิดเห็นที่ 8 ภายใต้ต้นศรีมหาโพธิ์ จะเป็นที่ประดิษฐานของพระแท่นวัชรอาสน์ หรือพระแท่นเพชร ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงเป็นพระแท่นที่เจ้าชายสิทธัตถะประทับนั่งแล้วได้ตรัสรู้เป็นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 04:49:03

ความคิดเห็นที่ 9 พระที่มานั่งสวดมนต์ ส่วนมากจะเป็นพระธิเบต จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 04:55:24

ความคิดเห็นที่ 10 พุทธศาสนิกชนชาวธิเบตที่มาแสวงบุญ  การไหว้ของชาวธิเบตจะกราบไหว้แบบหมอบลงไปกับพื้นทั้งตัว จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 04:57:00

ความคิดเห็นที่ 11 สระมุจลินทร์ (ขอโทษด้วยครับ ถ้าผมสะกดผิด) จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 04:59:30

ความคิดเห็นที่ 12 พระพุทธรูปที่ประดิษฐานอยู่ภายในพระเจดีย์มหาโพธิ์ จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:04:27

ความคิดเห็นที่ 13 หลังจากกลับมาถึงที่ห้องพักแล้ว ผมก็รีบไปช่วยงานแม่ชีที่โรงครัวทันที (ในความคิดส่วนตัวแล้ว ผมคิดว่า ผมมากินฟรี อยู่ฟรี ที่วัดแห่งนี้ ดังนั้นผมควรจะทำตัวให้เป็นประโยชน์กับวัดให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้)                       ในตอนหัวค่ำ ผมอาบน้ำแต่งตัว เพื่อที่จะไปสวดมนต์และนั่งสมาธิใบบริเวณพระเจดีย์มหาโพธิ์ จนกระทั่งถึง 3 ทุ่มกว่าๆ (เขตพุทธคยาจะปิดเวลา 4 ทุ่มตรง แต่ถ้าใครมีความประสงค์ที่จะอยู่สวดมนต์ นั่งสมาธิต่อจนกระทั่งถึงตอนเช้า หรือต้องการที่จะนอนค้างคืนที่นี่ ก็จะต้องจ่ายเงินค่าธรรมเนียมคนละ 100 รูปี)              วันนี้ผมมีโปรแกรมจะไปเที่ยวชมบ้านนางสุชาดา ซึ่งอยู่ห่างจากเขตพุทธคยา 2 กิโลเมตร  ก่อนที่จะไปยังบ้านนางสุชาดานั้น ผมจะต้องไปจองตั๋วรถไฟไปเมืองพาราณาสีในวันพรุ่งนี้    บริษัทรับจองตั๋วรถไฟทางอินเตอร์เน็ตอยู่บนถนนสายที่เริ่มต้นจากบริเวณหลังพระเจดีย์มหาโพธิ์ เดินตรงไปเรื่อยๆจะผ่าน “วัดไทยพุทธคยา” ที่ตั้งตระหง่านอย่างสง่างามอยู่ทางด้านซ้ายมือ                        วัดไทยพุทธคยา เป็นวัดที่สร้างขึ้นโดยรัฐบาลไทย ลักษณะสถาปัตยกรรมของวัดจำลองแบบมาจากวัดเบญจมบพิตร  ผมเดินเข้าไปไหว้พระในตัววิหาร          กว่าที่จะเดินออกมาจากประตูของวัดได้ ผมต้องเผชิญกับขอทานจำนวนหนึ่งที่มานั่งขอทานอยู่ตรงบริเวณปากประตูเข้าออกของวัด ผมรีบวิ่งออกมาโดยเร็ว ไม่ฟังเสียงอะไรทั้งนั้น                     ผมเดินต่อไปไม่กี่อึดใจ ก็มาถึงที่หน้าบริษัทรับจองตั๋วรถไฟทางอินเตอร์ ซึ่งอยู่ใกล้กับวัดไทยพุทธคยา จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:11:41

ความคิดเห็นที่ 14 รูปนี้ถ่ายมาด้วยความบังเอิญ คือไม่ได้ตั้งใจจะถ่ายภาพของช่างตัดผมและลูกค้า แต่จะถ่ายภาพของรถริคซอว์ แล้วมือไม่ไวอย่างที่ใจหวังไว้ แถมยังต้องวิ่งหลบรถบนถนนอีกด้วย หน้ากล้องเลยเซมาได้จังหวะพอดี  เลยออกมาเป็นแบบนี้ แก้ไขเมื่อ 11 ม.ค. 54 05:17:14 จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:14:52

ความคิดเห็นที่ 15 เมื่อจองตั๋วรถไฟเสร็จแล้ว  ผมก็มุ่งหน้าตรงไปที่บ้านนางสุชาดาทันที โดยผมไม่ลืมที่จะเตรียมหมวกและผ้าปิดจมูกไปด้วย เพราะว่าตลอดเส้นทางนั้นจะต้องเผชิญกับทะเลฝุ่นอย่างไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:21:35

ความคิดเห็นที่ 16 เดินอ้อมผ่านมาทางตลาดพุทธคยา จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:23:31

ความคิดเห็นที่ 17 บรรยากาศภายในตลาด จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:24:25

ความคิดเห็นที่ 18 เส้นทางไปบ้านนางสุชาดานั้น จะผ่านสะพานข้ามแม่น้ำเนรัญชรา ซึ่งปัจจุบันนี้ แม่น้ำเนรัญชรา แทบจะแห้งเหือดเหลือแต่ทรายเสียส่วนใหญ่ ผมเดินไปชมวิวของสองฝากฝั่งแม่น้ำไป จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:25:54

ความคิดเห็นที่ 19 ผมได้ข้ามสะพานมาอีกฝั่งหนึ่งของแม่น้ำเนรัญชรา ซึ่งเป็นบริเวณที่เรียกว่า ตำบล อุรุกเวลาเสนานิคม (พอจะคุ้นๆชื่อใช่ไหมครับ ชื่อนี้อาจจะเคยผ่านหูผ่านตามาบ้างแล้ว ในบทเรียนวิชาพุทธศาสนา)   เมื่อเดินข้ามสะพานมาได้ไม่เท่าไหร่ ก็มีกลุ่มเด็กเล็กๆ อายุไม่ถึง 10 ขวบ ประมาณ 7-8 คน เดินมารุมล้อมผม (พอจะเดาออกใช่ไหมครับว่า พวกเขาต้องการอะไร?)  ในใจผมอยากจะด่า อยากจะเอาไม้ไล่ตีไปให้พ้น เพื่อตัดความรำคาญ  แต่มันไม่ใช่นิสัยของผม โดยเฉพาะกับเด็กเล็กๆที่ยังไร้เดียงสาไม่รู้เรื่องรู้ราวอะไร การที่เด็กๆกลุ่มนี้ แห่กันมาขอเงินจากนักท่องเที่ยว อาจเป็นเพราะว่าถูกผู้ใหญ่เสี้ยมสอนมาให้ขอเงินก็ได้      โชคดีที่ผมมองเห็นวัดไทย “เนรัญชราวาส” ซึ่งอยู่ทางถนนฝั่งซ้ายมือ ผมไม่รอช้า รีบรวบรวมกำลังวิ่งอย่างสุดแรงเกิดพุ่งตรงไปยังวัดแห่งนี้  ผมคิดว่าวิธีนี้เป็นวิธีที่เหมาะที่สุดแล้ว สำหรับการตัดความรำคาญจากกลุ่มเด็กขอทานพวกนี้  กลุ่มเด็กขอทานยังคงวิ่งตามผมมาจนกระทั่งถึงประตูวัด       เมื่อมาถึงที่ประตูวัด ผมมองเห็นป้ายที่เขียนเป็นภาษาอังกฤษ และภาษาฮินดี ซึ่งแปลเป็นไทยได้ว่า... “ห้ามบุคคลภายนอกเข้าไปในเขตวัดโดยไม่ได้รับอนุญาต”                        ผมบอกกับยามรักษาการที่เฝ้าประตูวัดว่า... “ผมเป็นคนไทย ผมอยากจะเข้ามาไหว้พระในวัด”  ยามรักษาการเลยปล่อยให้ผมเข้าไปในวัด  แล้วหันมาไล่กลุ่มเด็กขอทานให้ออกไปไกลๆ             วัดเนรัญชราวาส เป็นหนึ่งในวัดไทยที่อยู่ในเขตพุทธคยา  โดยตั้งอยู่บริเวณริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา (ฝั่งเดียวกับหมู่บ้านนางสุชาดา)  วัดนี้เป็นวัดที่เพิ่งจะสร้างใหม่ประมาณ 7-8 ปี  และที่วัดแห่งนี้ยังมีห้องพักเป็นจำนวนมากไว้บริการนักเดินทางที่มาแสวงบุญ อีกด้วย      ผมได้สนทนากับพระในวัดเป็นเวลาพอสมควร ผมเลยขอลาท่านเพื่อไปที่บ้านนางสุชาดา จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:30:23

ความคิดเห็นที่ 20 นางสุชาดา เป็นลูกสาวของเศรษฐีแห่งตำบลอุรุกเวลาเสนานิคม  นางสุชาดาเป็นคนที่นำถาดทองใส่ข้าวมธุปายาส ถวายแด่เจ้าชายสิทธัตในวันที่ท่านได้ตรัสรู้เป็นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า        หลังจากที่เสวยข้าวมธุปายาสเรียบร้อยแล้ว ท่านได้ทำการเสี่ยงทายโดยตั้งจิตอธิษฐานว่า ถ้าหากท่านได้ตรัสรู้แจ้งเห็นจริง ขอให้ถาดทองลอยทวนน้ำ ซึ่งปรากฏว่า ถาดทองได้ลอยทวนน้ำ ตามคำที่ท่านได้อธิษฐานไว้จริงๆ จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:32:29

ความคิดเห็นที่ 21 ก่อนที่ผมจะเดินถึงบ้านของนางสุชาดา ได้มีกลุ่มขอทานเด็กกลุ่มเดิม และกลุ่มขอทานวัยรุ่น รวมทั้งคนแก่ มารุมล้อมรอบตัวผม  บ้างก็อาสาที่จะเป็นไกด์พาผมเที่ยวชมบริเวณรอบๆบ้านนางสุชาดา และสถานที่ที่เจ้าชายสิตธัตถะทรงลอยถาดทอง        ซักพักหนึ่ง ก็มีขอทานกลุ่มใหม่เดินเข้ามาสมทบร่วมด้วยช่วยกันอีก  ผมเห็นท่าจะไม่ดี เพราะว่าในบริเวณนี้ มีแต่ผมคนเดียวที่เป็นนักท่องเที่ยว (ผมมาทราบภายหลังว่า บรรดาคณะทัวร์ต่างๆ ส่วนใหญ่จะมาเที่ยวที่นี่กันในช่วงเวลาระหว่างช่วงเช้าไปจนถึงก่อนเที่ยงวัน มีไม่กี่คณะที่จะมากันหลังจากพ้นเที่ยงวันไปแล้ว  จะด้วยเหตุผลอะไรผมก็ไม่ทราบเหมือนกัน  เวลาที่ผมมาเที่ยวอยู่ที่นี่ตอนนี้เป็นเวลา 13.45 น. )      ผมใช้เวลาถ่ายรูปและเดินชมรอบๆบ้านนางสุชาดา ไม่ถึง 5 นาที    ผมต้องขอตัววิ่งหนีเอาชีวิตรอดก่อน เพราะว่าบรรดากลุ่มขอทานที่มารุมมาตุ้มผมเยอะๆมากๆ ชนิดที่ว่ามาเป็นกองทัพเลยก็ว่าได้  ถ้าผมโดนรุมขึ้นมา ผมคงจะไม่รอดแน่                      ผมแอบบ่นอยู่ในใจว่า ผมมาเที่ยว ผมไม่ได้มาทำให้ใครเดือดร้อน หรือมาทำความเสียหายอะไรให้กับบริเวณแห่งนี้ ทำไมถึงไม่ปล่อยให้เดินเที่ยวชมอย่างเป็นอิสระบ้าง  ผมต้องการความเงียบ ความเป็นส่วนตัว  ผมไม่ใช่ผู้วิเศษนะ ที่จะได้ให้เงินกับทุกๆคน และทำให้ทุกๆคนอยู่ดีกินดีขึ้น       เมื่อกลับถึงที่พักแล้ว  ผมไปช่วยงานต่างๆที่โรงครัว และผมก็ได้เล่าเหตุการณ์ทั้งหมดที่ผมได้ประสบพบเจอมาในวันนี้ ให้กับแม่ชีและบรรดาญาติโยมที่มาช่วยงานในโรงครัวฟัง  พอเล่าจบ ทุกๆคนก็หัวเราะพร้อมทั้งบอกว่า “เป็นธรรมดา ที่รอดกลับมาได้โดยที่ข้าวของอยู่ครบ ก็นับว่าโชคดีมากๆ”                  ญาติโยมบางคนที่มาแสวงบุญอยู่ที่นี่เป็นเวลานาน บอกผมว่า ผู้คนส่วนใหญ่ในบริเวณนี้จะเป็นพวกที่มาจากวรรณะจัณทาล ซึ่งเป็นวรรณะที่ต่ำที่สุดในวรรณะทั้งหมดของคนอินเดีย และไม่ค่อยได้รับการยอมรับจากสังคมเท่าที่ควร  ซึ่งขอทานที่นี่ส่วนใหญ่เป็นคนที่มาจากวรรณะนี้ทั้งนั้น       นอกจากนั้นแล้ว พวกเขายังเล่าให้ผมฟังอีกว่า  เมื่อไม่นานมานี้ มีพระสงฆ์ไทยรูปหนึ่ง เดินไปเที่ยวชมที่บ้านนางสุชาดาตามลำพัง พอไปถึงที่บ้านนางสุชาดา ก็ถูกกลุ่มขอทานจำนวนมากล้อมรอบ  โดยกลุ่มขอทานพยายามที่จะแย่งชิงสิ่งของจากท่าน และท่านก็ถูกพวกขอทานแย่งเอารองเท้าทั้งสองข้างไป  สุดท้ายท่านต้องเดินเท้าเปล่ากลับวัด (พวกนี้ช่างไม่กลัวบาปกรรมจริงๆ ขนาดกับพระยังกล้าทำได้ถึงขนาดนี้)      ตอนแรกผมมีตั้งใจว่า จะไปเที่ยวที่เขาดงสิริ ซึ่งเป็นสถานที่ที่เจ้าชายสิทธัตถะ ทรงบำเพ็ญทุกข์กริยา   เขาดงสิริ อยู่ห่างออกไปจากพุทธคยาประมาณ 12 กิโลเมตร       จากเหตุการณ์ที่ผ่านมาเมื่อตอนกลางวัน ทำให้ผมเลิกล้มความคิดที่จะไปเที่ยวเขาดงสิริคนเดียวในวันพรุ่งนี้ เพราะว่ามีหลายๆคนบอกผมว่า ที่นั่นมีขอทานเยอะมากๆ เยอะชนิดที่ว่าเป็นกองทัพเลยก็ว่าได้  ขนาดคณะทัวร์ที่ไปกันเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ยังถูกกองทัพขอทานรุมทึ้งและสร้างความรำคาญให้เป็นอย่างมาก  จนชนิดที่ว่าหัวหน้าคณะทัวร์ต้องแลกเศษเหรียญใส่ในถุงใบใหญ่เพื่อส่งส่วย ไม่ให้บรรดาพวกขอทานมารบกวนลูกทัวร์                         นับประสาอะไรกับนักเดินทางแบกเป้ หัวเดียวกระเทียมลีบอย่างผม จะเหลือเหรอครับ?                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     แก้ไขเมื่อ 11 ม.ค. 54 05:40:08 จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:37:52

ความคิดเห็นที่ 22 ก่อนที่จะออกเดินทางต่อไปยังเมืองพาราณาสี ก็ขอเดินเล่นชมรอบๆเขตพุทธคยา  เริ่มจาก......      ตลาดนัดชุมชนชาวธิเบต จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:41:53

ความคิดเห็นที่ 23 วัดธิเบต จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:43:06

ความคิดเห็นที่ 24 ร้านค้าขนาดจิ๋ว จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:46:14

ความคิดเห็นที่ 25 เชื้อเพลิงหุงต้มที่ทำจากมูลวัว-ควาย โดยผสมกับดินเหนียว ฟางสับ และน้ำ  ปั้นเป็นก้อนกลมๆใหญ่ แล้วเอาติดไว้กับฝาผนังกำแพงจนแห้งสนิท จึงสามารถนำมาใช้การได้ จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:47:24

ความคิดเห็นที่ 26 ระหว่างที่อยู่บนในรถไฟ ผมไม่กล้านอนหลับอย่างเต็มที่ เนื่องจากผมจะต้องคอยเช็คเวลา(นาฬิกาของผมถ่านหมด) และ เช็คว่ารถไฟกำลังจะจอดที่สถานีไหนบ้าง เพราะว่ารถไฟที่อินเดีย เวลาเข้าจอดที่สถานีไหนก็ตาม เขาจะไม่ประกาศให้ผู้โดยสารรู้ว่า ป้ายหน้าคือสถานีอะไร ผู้โดยสารจะต้องรู้จักคำนวนเวลาที่รถไฟจะเข้าจอดในสถานีที่เป็นจุดหมายปลายทางของตัวเอง และหัดสังเกตด้วยว่ารถไฟกำลังจะเข้าจอดที่สถานีไหน                      รถไฟมาถึงที่สถานีรถไฟพาราณาสี (Varanasi Junction)  ในเวลาประมาณตี 4 กว่าๆ  ผมตัดสินใจไปนั่งพักผ่อนที่ห้องพักผู้โดยสาร (waiting room) ภายในตัวอาคารสถานี เพื่อที่ตั้งหลักและเตรียมตัวต่างๆประมาณชั่วโมงครึ่ง                     ยังไม่ทันที่ผมจะก้าวออกไปจากสถานีอย่างเต็ม 2 เท้า  ผมก็ถูกล้อมรอบด้วยบรรดาคนขับรถสามล้อเครื่อง และสามล้อปั่น ที่มารุมมามาตุ้มกันเสนอราคาให้ผมไปใช้บริการ ผมแสดงท่าทางไม่สนใจ ไม่พูดไม่จา ผมเดินดุ่มๆออกมาข้างนอกถนนอย่างรวดเร็ว จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:52:20

ความคิดเห็นที่ 27 ผมเดินต่อไปจนถึงบริเวณสี่แยก เพื่อที่จะเรียกสามล้อปั่น  ไปที่ท่าน้ำริมฝั่งแม่น้ำคงคา (ถ้าเรียกใช้บริการในบริเวณสถานีรถไฟราคาจะแพงกว่าข้างนอกเกือบเท่าตัว)  ในที่สุดผมก็สามารถหาสามล้อปั่นไปที่ท่าน้ำริมฝั่งแม่น้ำคงคาได้ในราคา 25 รูปี ซึ่งถูกกว่าสามล้อเครื่องและสามล้อปั่นที่อยู่บริเวณสถานีรถไฟ (พวกคนขับที่อยู่ในบริเวณสถานีรถไฟเสนอราคาให้ผมตั้ง 80 รูปี)                    ระหว่างทางไปยังริมฝั่งแม่น้ำคงคา ผมนั่งสามล้อปั่นชมวิวตลอดสองฝั่งถนน และวิถีชีวิตของผู้คนในเมืองนี้  เมืองพาราณาสี (Varanasi) อยู่ในรัฐอุตรประเทศ (Uttar Pradesh) เป็นเมืองที่มีความสำคัญมากเมืองหนึ่งของอินเดีย โดยเฉพาะคนที่นับถือศาสนาฮินดู เพราะว่าเป็นเมืองแห่งแม่น้ำคงคา ซึ่งเป็นแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ของชาวฮินดู                   แก้ไขเมื่อ 11 ม.ค. 54 06:00:32 จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 05:56:36

ความคิดเห็นที่ 28 ..................................................... จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:01:29

ความคิดเห็นที่ 29 เมืองพาราณาสี แบ่งออกเป็น 2 ส่วนด้วยกันคือ เขตเมืองใหม่ (ซึ่งมีอาณาบริเวณอยู่ละแวกย่านสถานีรถไฟ) และเขตเมืองเก่า (ซึ่งอยู่บริเวณริมฝั่งแม่น้ำคงคา)     นอกจากจะเป็นจุดหมายปลายทางของบรรดานักท่องเที่ยวต่างชาติแล้ว    สำหรับคนอินเดียเอง (โดยเฉพะที่นับถือศาสนาฮินดู) ต่างก็ใฝ่ฝันที่จะมาเยือนเมืองนี้ให้ได้ซักครั้งหนึ่งในชีวิต โดยมีเป้าหมายหลักคือ การได้มาชำระบาปที่แม่น้ำคงคา จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:02:56

ความคิดเห็นที่ 30 สามล้อปั่นก็ได้พาผมมาถึงบริเวณท่าน้ำทศวเมธ (Dassawamedh Ghat) ซึ่งเป็นท่าน้ำหลักของแม่น้ำคงคา       บริเวณก่อนที่จะลงไปสู่ท่าน้ำนั้น จะเป็นตลาดท่าน้ำทศวเมธ ซึ่งนอกจากจะเป็นตลาดสดขายผัก ผลไม้สด และผลผลิตทางการเกษตรแล้ว ยังมีร้านรวงต่างๆ รวมทั้งแผงลอย ซึ่งมีของที่ระลึกและสินค้าแฟชั่นพื้นเมืองวางขายอยู่เป็นจำนวนมาก     ผมเดินลงบันไดไปยังท่าน้ำ ทางเดินชมวิวบริเวณริมฝั่งแม่น้ำนั้น เป็นทางเดินที่กว้างและทอดตัวยาวขนานไปกับแม่น้ำคงคา จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:05:25

ความคิดเห็นที่ 31 ผมใช้เวลาเดินชมวิวและหาที่พักประมาณชั่วโมงกว่าๆ  ในที่สุดผมก็ได้ที่พักเป็นเกสเฮ้าส์ริมฝั่งแม่น้ำคงคา เกสเฮ้าส์นี้ชื่อ “Vishnu Resthouse”  ห้องที่ผมพักนั้นเป็นห้องพักรวม (Dormitory) ราคา 60 รูปีต่อคืน  ในห้องมีเตียงทั้งหมด 12 เตียง วางเรียงกันตามแนวยาวของห้อง  บริเวณหัวเตียงของทุกๆเตียงจะติดกับหน้าต่างที่สามารถเปิดออกไปชมวิวที่สวยงามของแม่น้ำคงคาได้                      พอเก็บสัมภาระต่างๆเรียบร้อยแล้ว ผมก็เอนหลังนอนลงบนเตียงสักพักด้วยความเหนื่อย ผมเผลอหลับไปโดยไม่รู้ตัว เมื่อตื่นมาอีกทีก็รู้สึกไม่ค่อยสบาย มีอาการคัดจมูกและก็เจ็บคอนิดๆ (อาการแบบนี้ผมรู้ตัวเองดีว่า ผมเป็นโรคเป็นแพ้อากาศและก็แพ้ฝุ่นละออง)  เมื่อทำธุระส่วนตัวต่างๆเสร็จเรียบร้อยแล้ว ผมก็กินขนมคุ๊กกี้จิ้มกับน้ำพริกนรกที่เอาใส่กระเป๋ามาด้วย (ผมเป็นคนที่ค่อนข้างจะเลือกกินอาหารมากๆ เรียกง่ายๆว่าเป็นคนกินยาก โดยเฉพาะอาหารอินเดียแล้ว ไม่ถูกปากผมเอาเสียเลย)  เพื่อรองท้องไม่ให้ท้องว่างก่อนที่จะกินยา                       หลังจากกินยาเสร็จเรียบร้อย ผมก็ออกไปเดินเล่นชมวิวบริเวณท่าน้ำทันที โดยผมเริ่มต้นเดินจากบริเวณท่าน้ำที่อยู่ข้างหน้าเกสเฮ้าส์ไปยังท่าน้ำทศวเมธ  ระหว่างทางที่ผมเดินนั้น ได้มีผู้คนพยายามจะเข้ามาคุยทักทายกับผม วัตถุประสงค์ของคนพวกนั้นก็รู้ๆกันอยู่ ถ้าไม่เข้ามาถามเรื่อง เรือรับจ้างล่องชมแม่น้ำคงคา หรือมาเสนอขายสินค้าต่างๆ ก็คงหนีไม่พ้นเรื่องขอเงินกับเรา  ผมเดินต่อไปอย่างไม่สนใจอะไร ไม่พูดจาต่อปากต่อคำกับใครเลย จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:08:39

ความคิดเห็นที่ 32 เวลานี้ยังคงถือว่าเป็นเวลาเช้าตรู่อยู่ (ถึงแม้ว่าจะสายและใกล้จะเที่ยงแล้วก็ตาม) ตลอดริมฝั่งแม่น้ำคงคาบริเวณท่าน้ำต่างๆ ยังคงเนืองแน่นไปด้วยผู้คนจากทั่วทุกสารทิศ บ้างก็เดินมาอาบน้ำ แปรงฟัน ซักผ้า หรือไม่ก็ทำธุระส่วนตัวต่างๆ (ไม่ว่าจะหนักหรือเบา ก็ปล่อยให้มันไหลละล่องฟูฟ่องลงสู่แม่น้ำ)  ซึ่งภาพที่เห็นนี้ เป็นส่วนหนึ่งในกิจวัตรประวันของคนที่นี่  ผมเดินเลยท่าน้ำทศวเมธออกไปไกลพอสมควร จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:11:15

ความคิดเห็นที่ 33 รีบพิมพ์ไปนิดหนึ่ง เลยวางเรียงลำดับภาพสลับกัน ......   รูปของสภาพห้องพัก (เตียงของผมจะมีถุงนอนสีน้ำเงินวางอยู่) จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:14:18

ความคิดเห็นที่ 34 วิวบริเวณฝั่งแม่น้ำคงคา แก้ไขเมื่อ 11 ม.ค. 54 06:18:18 จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:17:50

ความคิดเห็นที่ 35 ....................................... จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:19:15

ความคิดเห็นที่ 36 :):):):):) จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:19:57

ความคิดเห็นที่ 37 บรรดาเหล่าโยคีที่นั่งอยู่บริเวณท่าน้ำ จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:20:46

ความคิดเห็นที่ 38 บรรยายซะเห็นภาพ  นึกถึงตอนที่ตัวเองกระเซอะกระเซิงเหมือนกัน จากคุณ : ยิบยอง เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:21:22

ความคิดเห็นที่ 39 เกือบสุดบริเวณท่าน้ำ Lalita ซึ่งท่าน้ำที่อยู่ถัดไปจากท่าน้ำแห่งนี้ เป็นท่าน้ำที่เผาศพ                                                                                                 โดยกฎของท่าน้ำมีอยู่ว่า “ห้ามถ่ายรูป หรือถ่ายวีดีโอทุกชนิด ในเวลาที่กำลังเผาศพ”  ถึงจะห้ามยังไงก็ยังมีคนแอบถ่ายอยู่ดี                       ในเวลานี้มีศพที่กำลังเผาอยู่ 2 ศพ และมีศพอีกประมาณ 3 ศพที่รอเผา เคยมีคนกล่าวว่า ไฟเผาศพที่ท่าน้ำแห่งนี้ไม่เคยดับเลย ยังคงสว่างไสวอยู่ตลอดเวลามาตั้งแต่ครั้งโบราณกาล  เพราะว่ามีศพมาให้เผาอยู่ตลอดเวลา                          ความเชื่อของคนฮินดูที่ว่า ครั้งหนึ่งในชีวิตจะต้องเดินทางมาที่เมืองพาราณาสี เพื่อชำระล้างบาปที่แม่น้ำคงคา โดยเชื่อว่าแม่น้ำคงคาเป็นแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ที่ไหลมาจากสรวงสวรรค์     ส่วนเวลาที่ตายไปแล้วนั้น ก็จะต้องนำศพมาเผาที่ริมฝั่งแม่น้ำแห่งนี้ พอเผาเสร็จแล้วก็ลอยอังคารกันที่แม่น้ำ        ดังนั้นจึงทำให้ในบริเวณท่าน้ำต่างๆ มีธุระกิจอีกรูปแบบหนึ่งเกิดขึ้น นั่นก็คือ “โรงแรมรอตาย” ซึ่งเป็นสถานที่สำหรับผู้ที่รู้ตัวว่ากำลังจะตาย ได้มาพักอาศัยอยู่จนกระทั่งถึงวาระสุดท้าย และเมื่อหมดลมหายใจแล้ว ทางโรงแรมก็จะจัดการนำศพไปเผาในบริเวณท่าน้ำทันที         ความเชื่ออีกอย่างหนึ่งก็คือ จะไม่มีเผา ศพนักบวช ศพหญิงพรมจรรย์ ศพที่ถูกงูกัด และศพเด็ก  โดยศพที่ว่าดังกล่าว จะถูกโยนลงแม่น้ำทันที  เมื่อทิ้งศพลงในแม่น้ำแล้ว ก็ปล่อยไปตามยถากรรม เป็นอาหารของปลาบ้าง อาหารของอีแร้งบ้าง      ข้อควรจำอีกอย่างเวลามาเที่ยวที่เมืองพาราณาสีคือ ห้ามกินอาหารทุกชนิดที่ทำมาจากปลา (เพราะว่าปลาที่นี่ส่วนใหญ่จะจับมาจากแม่น้ำคงคา และปลาอาจจะกินซากศพที่ถูกโยนทิ้งลงแม่น้ำ)  สังเกตได้ว่าบรรดาร้านอาหารต่างๆในเมืองนี้จะไม่มีเมนู ที่ทำจากปลาเลย                         ผมเดินย้อนกลับไปยังท่าน้ำทศวเมธ โดยเดินทะลุผ่านเขตเมืองเก่าซึ่งทางเชื่อมต่อมาออกตรงบริเวณตลาดท่าน้ำทศวเมธ จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:26:42

ความคิดเห็นที่ 40 ผมเดินจนมาถึงตลาดท่าน้ำทศวเมธ จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:29:49

ความคิดเห็นที่ 41 แล้วเลี้ยวขวาเข้าไปยังเขตเมืองเก่าบริเวณหลังตลาด ซึ่งมีทางเดินเป็นถนนเล็กๆที่ถูกขนาบข้างด้วยตึกเก่าๆ โดยตึกส่วนใหญ่จะเปิดเป็นร้านรวงขายของทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นร้านชำ ร้านขายเสื้อผ้า ร้านขายผ้าและส่าหรี (โดยเฉพาะผ้ากาสี ซึ่งเป็นสินค้าที่ขึ้นชื่อของเมืองพาราณาสี)  ร้านอาหาร ร้านกาแฟ  บริษัทนำเที่ยว และร้านอินเตอร์เน็ต                         สิ่งที่ทำให้เขตเมืองเก่าดูมีชีวิตชีวา มีสีสัน และมีเสน่ห์ ก็คือ สภาพวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนที่ยังคงยึดมั่นต่อขนบธรรมเนียมประเพณีดั้งเดิมที่สืบทอดกันมาตั้งแต่โบราณกาล โดยที่ไม่ยอมให้เปลี่ยนแปลง หรือสูญหายไปกับกาลเวลา                             ในเวลากลางคืน บรรดาร้านต่างๆในเขตเมืองเก่า รวมทั้งอาคารบ้านเรือนทั่วไป จะใช้แสงสว่างจากแสงเทียนหรือไม่ก็ตะเกียงเจ้าพายุ แทนการใช้แสงสว่างจากหลอดไฟฟ้า นอกจากจะเป็นการประหยัดพลังงานแล้ว ยังทำให้เกิดความสวยงามที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว และยังเป็นมนต์เสน่ห์ที่ตรึงตราตรึงใจให้กับผู้มาเยือนเป็นอย่างยิ่ง จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:31:40

ความคิดเห็นที่ 42 อรุณสวัสดิ์ครับ คุณยิบยอง  :):):) ...................................................................................                 ส่วนบริเวณท่าน้ำทศวเมธในยามค่ำคืนนั้น จะมีกิจกรรมต่างๆมากมาย โดยจะมีการแสดงระบำบวงสรวงแม่น้ำคงคาโดยกลุ่มของนักบวชฮินดู ซึ่งนอกจากจะให้ความบันเทิงแล้ว ยังแฝงปรัชญาแง่คิดต่างๆเกี่ยวกับความผูกพันธ์ของผู้คนที่มีต่อแม่น้ำสายนี้       เมื่อดูการแสดงจบแล้ว ผมจึงรีบกลับที่พักทันที เพื่อที่จะไปกินยาและก็พักผ่อน เวลานี้ผมรู้สึกครั่นเนื้อครั่นตัวมาก (จากสัญชาติญาณ ผมพอจะเดาอาการแบบนี้ออกว่า ผมกำลังจะเป็นไข้อย่างแน่นอน)                                เมื่อกลับถึงที่พัก ก่อนที่จะเข้านอน ผมนั่งคิดอะไรเพลินๆเกี่ยวกับโปรแกรมที่ผมจะทำในวันพรุ่งนี้  ในที่สุดผมก็ตัดสินใจที่จะเดินทางไปยังสารนาถในวันพรุ่งนี้ เพราะว่าปัญหาสุขภาพร่างกายของผม โดยผมจะไปพักพื้นที่วัดไทยสารนาถซัก 2 วัน จนกว่าอาการจะดีขึ้น    ผมชอบเมืองพาราณาสีมากๆ ผมชอบในความเก่า ความขลังค์ และอยู่เหนือกาลเวลา เหมือนกับว่าได้ย้อนยุคเข้าไปสัมผัสกับสภาพบ้านเรือนในสมัยโบราณจริงๆ         แต่ในเวลานี้ที่นี่ไม่ใช่ที่ที่จะทำให้ สุขภาพของผมดีขึ้นได้ เนื่องจากว่า มีฝุ่นละอองเยอะมากๆ (ที่อินเดียมีฝุ่นเยอะมากๆเกือบจะทุกเมือง แต่สำหรับผมแล้ว ที่เมืองพาราณาสี จะมีเยอะมากเป็นพิเศษ) นอกจากฝุ่นละอองแล้ว ยังมีกลิ่นอะไรต่อมิอะไรเข้ามารบกวนจมูกผมอยู่บ่อยๆ ไม่ว่าจะเป็นกลิ่นน้ำเน่าเสีย กลิ่นมูลสัตว์  มูลของคน และกลิ่นขยะสิ่งปฏิกูลต่างๆ จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:36:18

ความคิดเห็นที่ 43 ............................................. จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:37:27

ความคิดเห็นที่ 44 แม่น้ำคงคาในยามรุ่งอรุณ จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:41:04

ความคิดเห็นที่ 45 (ในรูป)  พาราณาสี เขตเมืองใหม่       ....................................................................... ขอตัวไปนอนก่อนนะครับ ง่วงแล้ว       อย่าลืมติดตามตอนที่ 2   นะครับ เร็วๆนี้ จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:43:17

ความคิดเห็นที่ 46 เป็นประสบการณ์ท่องเที่ยวที่ล้ำค่ามากครับ ...ผมวางแผนจะไปที่นั่น ...คงเลื่อนไปก่อนเพราะต้องทำการบ้านหนักหน่อยล่ะทีนี้ ขอบคุณสำหรับรีวิวดีๆครับ จากคุณ : AkR เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 06:47:41

ความคิดเห็นที่ 47 อินเดียเป็นอีกประเทศหนึ่งที่มีวัฒนธรรมที่น่าศึกษาทีเดียว ;) จากคุณ : BROWN STITCH เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 07:47:31

ความคิดเห็นที่ 48 ตามไปเที่ยวด้วยคนจ๊า จากคุณ : snas89Pink เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 07:48:59

ความคิดเห็นที่ 49 ไปเที่ยวด้วยคนนะคะ จากคุณ : KOPI & CHAYEN เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 08:14:19

ความคิดเห็นที่ 50 ละเอียดมากครับ จากคุณ : To die for เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 08:24:32

ความคิดเห็นที่ 51 สุดยอดมากครับ  ผมไปเส้นสังเวชนียสถานทุกปีชอบมากๆครับปีที่แล้วนั่งรถไฟจากโกลกัตตาไปลงที่พาราณสี เป็นการนั่งรถไฟครั้งแรกในอินเดียของผม ตอนแรกกลัวมากๆพอได้นั่งรถไฟแล้วกลับชอบมากสะอาดกว่ารถไฟบ้านเรา(รถนอน) เสียอีก วัดเนรัญชราวาส (วัดไทย)ที่อยู่ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชราเป็นวัดของพระอาจารย์ถาวร เจ้าอาวาสวัดปทุมวนาราม กรุงเทพฯนี่เองครับ จากคุณ : vnapt1 เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 08:39:04

ความคิดเห็นที่ 52 อยากไปอินเดียคนเดียวเหมือนกันค่ะ   เฮ้อ...ขอเวลาไปนั่งทำใจก่อน... จากคุณ : ป้าฟู เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 09:08:24

ความคิดเห็นที่ 53 รายละเอียดเยอะดีมากครับ  ขอบคุณครับที่พาไปเที่ยว จากคุณ : เล็กทาโร่ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 09:25:10

ความคิดเห็นที่ 54 เขียนละเอียดมากครับ  ได้ข้อมลูดีๆๆครับ ขอบคุณมากครับ  สำหรับการแบ่งปันครั้งนี้. จากคุณ : ชายเอ ทุ่งรังสิต เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 10:03:10

ความคิดเห็นที่ 55 ครั้งหนึ่งในชีวิตต้องไปอินเดียให้ได้ อยากไปกราบต้นโพธิ์สวดมนต์ที่ต้นโพธิ์ ไปพาราณสี จากคุณ : ผู้เฒ่าเด็กดื้อ เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 10:03:34

ความคิดเห็นที่ 56 ขอบคุณมากครับ ได้ข้อมูลอีกเยอะ ^^ จากคุณ : ไผ่พริ้ว (PyDE) เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 10:03:54

ความคิดเห็นที่ 57 ชื่นชมมากค่ะที่ไปเองได้ ศรัทธาแรงกล้าจริงๆ เคยไปมาแล้วและก็ชอบพาราณสีเช่นเดียวกันค่ะ จากคุณ : alginate (alginate) เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 11:22:33

ความคิดเห็นที่ 58 ... ขอบคุณสำหรับข้อมูลประกอบการท่องเที่ยวนะคะ ... จากคุณ : kungtalay เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 12:05:50

ความคิดเห็นที่ 59 ไกด์ชาวอินเดียบอกว่า ถ้าใครได้ใบโพธิ์จากต้นศรีมหาโพธิ์ต้นนี้จะเป็นบุญอย่างมาก คนจะเอาไปบูชากัน แต่เค้าห้ามเด็ดจากต้นโดยเด็ดขาดนะคะ ต้องรอให้ใบร่วงมาเอง ถึงจะเก็บได้ นั่งรออยู่พักใหญ่ ก็ไม่เห็นร่วงมาให้เก็บเลยอะ T.T ตอนที่ไปแม่น้ำคงคา (ไปแต่เช้ามืด) มีโยคีกำลังสวดบูชาอะไรซักอย่างด้วย แล้วก็แก้ผ้าด้วย อิอิ อ่อ มีครั้งนึง เรากำลังถือขวดสไปรท์ดื่มอยู่ มีเด็กวิ่งมาแล้วก็ฉกไปจากมือต่อหน้าต่อตาเลยค่ะ ก็งงๆนิดหน่อย แต่เป็นประสบการณ์ที่ดีมาก ตอนนั้นที่ไปยังไม่โตมาก ประมาณ16-17 เอง ถ้ามีโอกาสก็อยากจะไปอีก จะพาคุณพ่อคุณแม่ไปด้วย จากคุณ : ladyvivi เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 15:20:52

ความคิดเห็นที่ 60 ไกด์ชาวอินเดียบอกว่า ถ้าใครได้ใบโพธิ์จากต้นศรีมหาโพธิ์ต้นนี้จะเป็นบุญอย่างมาก คนจะเอาไปบูชากัน แต่เค้าห้ามเด็ดจากต้นโดยเด็ดขาดนะคะ ต้องรอให้ใบร่วงมาเอง ถึงจะเก็บได้ นั่งรออยู่พักใหญ่ ก็ไม่เห็นร่วงมาให้เก็บเลยอะ T.T ตอนที่ไปแม่น้ำคงคา (ไปแต่เช้ามืด) มีโยคีกำลังสวดบูชาอะไรซักอย่างด้วย แล้วก็แก้ผ้าด้วย อิอิ อ่อ มีครั้งนึง เรากำลังถือขวดสไปรท์ดื่มอยู่ มีเด็กวิ่งมาแล้วก็ฉกไปจากมือต่อหน้าต่อตาเลยค่ะ ก็งงๆนิดหน่อย แต่เป็นประสบการณ์ที่ดีมาก ตอนนั้นที่ไปยังไม่โตมาก ประมาณ16-17 เอง ถ้ามีโอกาสก็อยากจะไปอีก จะพาคุณพ่อคุณแม่ไปด้วย จากคุณ : ladyvivi เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 15:59:03

ความคิดเห็นที่ 61 น่าไปมากค่ะ แต่คงไม่มีทางไปแน่ๆ แค่อ่านจากจขกทเขียนยังเหนื่อยตามเลย รออ่านตอนสองนะคะ จากคุณ : อะจึ๋ยเคี้ยก เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 16:06:11

ความคิดเห็นที่ 62 ขอบคุณสำหรับข้อมูลรายละเอียดพร้อมรูปรีวิวมากๆนะคะ จากคุณ : สาวหน้าใส เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 19:06:50

ความคิดเห็นที่ 63 บรรยายได้ละเอียดเห็นภาพมากๆเลยครับ จะไปบ้างดีมั๊ยเนี่ย ^_^ ขอบคุณสำหรับรีวิวนะครับ จากคุณ : tataweb เขียนเมื่อ : 11 ม.ค. 54 20:31:09

ความคิดเห็นที่ 64 ขอบคุณทุกๆความคิดเห็นนะครับ.....  อินเดียเป็นหนึ่งในประเทศที่พอได้ไปเยือนแล้ว อยากจะกลับไปอีกรอบ  ที่สำคัญคือ อินเดียเปรียบเสมือนกับมหาวิทยาลัยของนักเดินทางแบกเป้  ถ้าสามารถแบกเป้เที่ยวในอินเดียได้ ก็แสดงว่าสามารถที่จะแบกเป้เที่ยวทั่วทุกแห่งบนโลกใบนี้ได้อย่างสบาย จากคุณ : รัฐฎาวิมานประเทศ เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 01:05:53

ความคิดเห็นที่ 65 รอชมต่อนะครับ แค่อ่านก็สยองแล้วครับ ผมไม่อยากไปอินเดีย เพราะอาหาร ความวุ่นวาย สกปรก และยังมาเจอกับบรรดาขอทานในตอนนี้อีก -___-'' ชื่นชม จขกท สำหรับความเลื่อมใสในพุทธศาสนาครับ จากคุณ : Coffee Blended เขียนเมื่อ : 12 ม.ค. 54 01:38:09