ความคิดเห็นที่ 1 คำถาม : ทำไมโบเก้ถึงมีความสำคัญ ทำไมเราจึงต้องให้ความสนใจกับส่วนที่อยู่นอกระยะโฟกัส หรือส่วนที่พร่ามัวในภาพด้วยล่ะ ? ก่อนที่จะตอบคำถามนี้ เราจะมาดูกันว่า ปัจจัยที่นักถ่ายภาพส่วนใหญ่พิจารณา เลือกหาเลนส์มาใช้ หรือใฝ่ฝันที่จะได้ครอบครองเลนส์เกรดโปร เกรดเทพ ซักตัว สิ่งที่มักจะถามถึงกันเป็นอย่างแรกเพื่อเป็นข้อมูลในการพิจารณาที่เห็นกันบ่อยๆเช่น "เลนส์รุ่นนี้คมแค่ไหน" "เลนส์ตัวไหนคมกว่ากันระหว่าง...." ถ้าชอบอะไรที่ลึกๆ ก็จะมีคำถามถึงขนาด "เลนส์ตัวนี้มีค่า MTF เท่าไหร่" .... ใครจะไปจำได้(ว่ะ) เมื่อได้ข้อมูลมาแล้ว ยังต้องไปลองของจริงกันอีกไม่ว่าจะไปลองตามร้าน ยืมเพื่อน(ถ้ามันกล้าให้ยืม) หรือไปหยิบยืมลองถ่ายตอนออกทริปต่างๆครับ ผมยังไม่ค่อยเห็นใครถามกันเลยว่า "เลนส์ตัวนี้ โบเก้สวยแค่ไหน" หรืออะไรทำนองนี้ครับ ภาพประกอบ 02: Nikkor 50mm F1.4 AIS จากคุณ : Echo21 - [ 28 มิ.ย. 51 22:17:54 ]

ความคิดเห็นที่ 2 สาเหตุสำคัญที่ "ความคมชัด' เป็นปัจจัยหลักในการวัดคุณภาพของเลนส์เนื่องจาก ความคมชัดเป็นสิ่งซึ่งสามารถ " จับต้องได้" ไม่ว่าจะดูด้วยตา ส่องขยาย หรือนำไปวัดค่าความคมชัดในทางวิทยาศาสตร์ นั่นก็คือค่า MTF (Modulation Transfer Module) ที่วัดค่าความคมชัดเป็นกำลังแยกขยายของเลนส์ในหน่วย "เส้นคู่ต่อมิลลิเมตร"  ซึ่งค่านี้สามารถนำไปใช้อ้างอิงเปรียบเทียบระหว่างเลนส์แต่ละรุ่นได้ครับ และที่สำคัญความคมชัดมักจะอยู่ที่ subject จุดเด่น จุดน่าสนใจ หรือฉากหน้าของภาพ  ส่วนโบเก้นั่นจะมีความสำคัญอย่างไร เรามาดูคำตอบที่ตั้งคำถามค้างกันไว้ครับ ภาพประกอบ 03: Zuiko OM 50mm F1.4 Silver Nose จากคุณ : Echo21 - [ 28 มิ.ย. 51 22:18:42 ]

ความคิดเห็นที่ 3 ตอบ : การที่ส่วนซึ่งอยู่นอกระยะโฟกัสโดยเฉพาะในส่วนที่เป็นฉากหลังของภาพมากกว่าส่วนที่เป็นฉากหน้า อันมีแต่ความไม่ชัดและพร่ามัวนั้น มีส่วนช่วยให้ภาพดูสวยได้มากขึ้น ก็เนื่องมาจากที่มันช่วยเน้นให้วัตถุหลักที่อยู่ในจุดโฟกัสของภาพดูมีความโดดเด่นมากยิ่งขึ้น นี่เองจึงเป็นสาเหตุที่ทำให้เลนส์ที่มีโบเก้ที่ดีนั้น จะช่วยให้ภาพที่ได้โดยเฉพาะในส่วนของภาพที่อยู่นอกระยะโฟกัสในฉากหลังมีความนุ่มนวล เวลาดูภาพสายตาของเราจะมองผ่านจากวัตถุหลักไปยังฉากหลังได้ลื่นไหลต่อเนื่อง ภาพจึงดูมีมิติและมีความ "ลึก" ที่ดีมากกว่า ภาพที่มีโบเก้ที่ดีจึงสามารถที่จะดึงสายตาของผู้ชมภาพไปยังจุดเด่นหรือจุดสนใจในภาพได้ง่ายขึ้น อีกทั้งภาพยังมีความน่าดูและดูสบายตามากกว่า ภาพประกอบ 04: Zuiko OM 50mm F1.4 MC จากคุณ : Echo21 - [ 28 มิ.ย. 51 22:19:41 ]

ความคิดเห็นที่ 4 นอกจากนี้ 7Limited ยังกล่าวเพิ่มเติมอีกว่า นอกจากคำว่าโบเก้แล้ว ในญี่ปุ่นยังมีคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับโบเก้ไว้อีกหลายคำ เช่น "Nisen" - โบเก้ที่มีลักษณะเป็นเส้นๆที่อาจเกิดจากการถือกล้องไม่นิ่งทำให้ภาพสั่น - >เป็นกันตอนถ่าย Portrait เยอะครับ "Enkan" - โบเก้ประเภทกลมๆในลักษณะของแหวนโดนัท อันเป็นคุรสมบัติเฉพาะตัวของเลนส์ประเภท Mirror Reflex หรือเลนส์กระจก ซึ่งเป็นที่นิยมในห้องมือหมุนและหลายท่านได้ทำการปั่นราคาไปเรียบร้อยแล้วครับ 7Limited ยังกล่าวต่ออีกว่า โบเก้นั้นเป็นเรื่องของ "ศิลป" ดังนั้นการที่จะบอกว่า อะไรเป็นลักษณะของโบเก้ที่ดีนั้นเป็นเรื่อง subjective ที่ขึ้นอยู่กับความชอบส่วนบุคคลย่อมไม่เหมือนกัน (ส่วนผมว่าโบเก้ประเภทกลมๆวิ้งๆมาทีพรึบพรับแบบฟองเบียร์เนี่ยสวยที่สุดครับ) แต่ก็ยังมีผู้ที่พยายามอธิบายถึงลักษณะของโบเก้ที่ดีในมุมมองของศาสตร์ทางด้านออพติคอยู่หลายท่าน และหนึ่งในนั้นซึ่งอธิบายได้สมบูรณ์และสามารถทำความเข้าใจได้ค่อนข้างง่าย ก็คือบทความที่เขียนโดยนาย Ken Rockwell (ผมว่าหลายท่านคงคุ้นเคยกันดี) ที่ตีพิมพ์ใน website ของเขาเอง ในหัวข้อเรื่อง "Bokeh Explained" http://www/kenrockwell.com/tech/bokeh.htm ซึ่งนาย 7Limited ได้นำมาสรุปให้อ่านสั้นๆดังนี้ครับ (ในส่วนนี้ขอลอกแบบย่อๆเลยนะครับ) ภาพประกอบ 05: Zuiko OM 50mm F3.5 Macro จากคุณ : Echo21 - [ 28 มิ.ย. 51 22:20:24 ]

ความคิดเห็นที่ 5 ในทางทฤษฎีแล้ว เลนส์ของกล้อง SLR ที่สมบูรณ์แบบที่เรียกกันว่า ความคลาดทรงกลม (Spherical Aberration) เมื่อแสงผ่านเลนส์นี้ออกไปก็จะไปตกลงบนจุดโฟกัสของภาพที่อยู่ด้านหลังเลนส์ที่อาจจะเป็นแผ่นฟิล์มหรือเซนเซอร์ CCD ได้อย่างพอดี ณ จุดที่แสงตกลงมาโฟกัสพอดีนี้เราจะได้จุดของแสงที่เล็กที่สุด แต่ถ้าเราเลื่อนแผ่นฟิล์มหรือ CCD ไปข้างหน้าหรือหลังแนวโฟกัสดังกล่าวแม้เพียงเล็กน้อย อันหมายถึงบริเวณส่วนที่เป็น out of focus ของภาพ ภาพที่ตกลงแผ่นฟิล์มก็จะเห็นเป็นจานวงกลมเล็กๆ ที่รู้จักกันดีในนามของ "Circle of Confusion' นั่นเอง และเลนส์ที่สมบูรณ์แบบก็จะให้วงกลมของ Circle of Confusion ที่สมบูรณ์แบบเช่นกัน ตรงนี้เองที่ Circle of Confusion มาเกี่ยวข้องกับโบเก้ อันเนื่องจากไม่มีเลนส์ที่สมบูรณ์แบบในโลก ดังนั้นเลนส์แต่ลัตัวที่ถูกผลิตขึ้นมาย่อมที่จะมีปริมาณของความคลาดทรงกลมอยู่บ้างไม่มากก็น้อย นั่นก็คือไม่มีเลนส์รุ่นใดเลยที่ให้วงกลมสมบูรณ์แบบ หรือพูดง่ายๆก็คือ จุดที่อยู่นอกระยะโฟกัสของเลนส์นั้นจะมีแสงตกไม่สม่ำเสมอโดยอาจจะเกิดได้ 2 แบบ คือ แสงตกบริเวณขอบภาพมากกว่าตรงกลาง และ แสงตกที่บริเวณตรงกลางมากกว่าบริเวณขอบภาพ ภาพประกอบ 06: SMC Pentax-M 50mm F1.4 จากคุณ : Echo21 - [ 28 มิ.ย. 51 22:22:03 ]

ความคิดเห็นที่ 6 จากภาพจาก website ของ Ken Rockwell ภาพบนแสดงให้เห็นถึงกรณีของเลนส์ที่มีแสงตกบริเวณขอบภาพมากว่ากลางภาพ ในกรณีนี้เลนส์จะให้ภาพที่มีโบเก้ที่ไม่ดี (Poor Bokeh) ทั้งนี้เนื่องมาจากแสงที่ตกบริเวณขอบมากจะทำให้เห็นขอบของ Circle of Confusion ได้อย่างชัดเจน ส่วนที่อยู่นอกระยะชัดของภาพจึงปรากฏให้เห็นเป็นรูปเป็นร่าง พอบอกได่ว่าคืออะไร ทำให้ฉากหลังของภาพดูรกตา ส่งผลให้วัตถุหลักที่จุดโฟกัสลดความโดดเด่นลงไม่มากก็น้อย ภาพตรงกลางคือ Perfect Lens  ที่พูดถึงไปแล้วว่าไม่มีในโลก แต่ถึงมีก็ให้โบเก้ที่ไม่ดีนัก กล่าวคือให้โบเก้ปานกลางหรือ Neutral Bokeh เนื่องจากแสงตกสม่ำเสมอทั่วทั้งภาพ ขอบวงกลมของ Circle of Confusion จึงสามารถแสดงขอบเขตที่แน่นอนได้เช่นกันแต่จะไม่ชัดเท่าแบบแรก ภาพล่างนั้นคือสิ่งที่ต้องการในแง่ของโบเก้ เลนส์ที่ให้ Circle of Confusion ในลักษณะนี้จะให้โบเก้ที่สวยงามกว่าเลนส์แบบอื่นๆ ทั้งนี้เนื่องจากแสงตกที่ขอบภาพน้อยกว่าตรงกลาง ส่วนนอกระยะชัดจึงตรงข้ามกับแบบแรก คือจะดูเบลอและ blend เข้าหากันอย่างนุ่มนวล ภาพประกอบ จาก website ของ Ken Rockwell : Circle of Confusion จากคุณ : Echo21 - [ 28 มิ.ย. 51 22:23:24 ]

ความคิดเห็นที่ 7 ดังนั้นการออกแบบเลนส์ให้มีโบเก้ที่ยอดเยี่ยม จึงจำเป็นต้องมีการออกแบบเฉพาะ เพื่อที่จะหาความสมดุลย์ของ "ความคมชัด" และศิลป "โบเก้" จึงไม่ง่ายนักที่จะเห็นเลนส์ที่ให้ความคมชัดมากับโบเก้ที่สวยงาม จึงมีการผลิตเลนส์ที่ขายเลนส์ที่ความเป็นโบเก้สวยไม่มากนัก ซึ่งคุณ 7Limited กล่าวว่าเท่าที่จำได้มีเพียง 2 ราย คือ Nikon ที่ผลิตเลนส์ DC (Defocus Control) และ Konica Minolta กับเลนส์ STF (Smooth Trans Focus) เท่านั้น ซึ่งรายละเอียดของเลนส์ตัวนี้ลองหาอ่านได้ที่  blog ของคุณแมวเหมียวพุงป่องครับ -> อ้างอิงซะเลย 5 5 5 ภาพประกอบ 07: SMC Pentax-M 50mm F4 Macro แก้ไขเมื่อ 28 มิ.ย. 51 22:40:16 จากคุณ : Echo21 - [ 28 มิ.ย. 51 22:24:55 ]

ความคิดเห็นที่ 8 นอกจากเรื่องของ Circle of Confusion แล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่มีผลกับโบเก้ค่อนข้างมากก็คือรูปร่างของแผ่นไดอะเฟรมของเลนส์ ถ้าแผ่นไดอะเฟรมมีไม่มากนัก เช่น 5 หรือ 7 ใบ เมื่อหรี่รูรับแสงลงมาก็จะเห็นโบเก้เป็นเหลี่ยมตามไปด้วยครับ ดังนั้นพวกเลนส์รุ่นเก่าที่เป็น Preset ที่มีแผ่นไดอะเฟรมมาก เมื่อหรี่รูรับแสงแล้วก็ยังกลมอยู่ทำให้โบเก้ก็กลมตามครับ นอกจากนี้ยังมีโบเก้รูปดาวซึ่งเป็นผลมาจากลักษณะของแผ่นไดอะเฟรมของเลนส์ที่เกิดในตระกูลดาวลูกไก่ที่ห้องมือหมุนคุ้นเคยกันครับ สำหรับเลนส์ AF รุ่นใหม่ก็เช่นกันที่หลายตัวออกแบบมาใหม่ที่มีรูรับแสงกลม เป็นแบบ Circular Aperture ก็ได้เปรียบเลนส์รุ่นเก่าในเรื่องโบเก้เช่นกันครับ ภาพประกอบ 08: Rikenon (Ricoh) P 50mm F1.7 --> ตัวนี้ เซอร์ไพร์สจริงๆเลยครับ --> มีเปิดประเด็นต่อยอดแน่ๆครับ จากคุณ : Echo21 - [ 28 มิ.ย. 51 22:26:56 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ก่อนจบบทความนี้ คงมีคำถามมาแล้วว่าแล้วมีเลนส์มือหมุนตัวใดบ้างที่ให้โบเก้สวยๆ มาเป็นฟองเบียร์วิ้งๆ กันบ้าง อันนี้ต้องคงช่วยกันตอบแล้วครับ แต่จากประสบการณ์ที่เห็นมา ก็จะมีเลนส์ 55mm F1.4 (รวมทั้ง F1.2ด้วย) กลุ่มที่ออกแบบและผลิตโดย Tomioka แต่ขายในหลายยี่ห้อ ทั้งที่มี คำว่า Tomioka แปะและไม่แปะอยู่ด้วยครับ เท่าที่ศึกษาจาก web ก็มี Chinon พอไปขายในเยอรมันก็เป็นชื่อ Revuenon ครับ และที่คุ้นกันที่ห้องมือหมุนและปั่นราคาโดยน้า Raikeed ก็คือเลนส์ลับแล Porst นั่นเอง แล้วก็มี Yashinon, Cosinon, Tominon และอาจจะรวมทั้ง Sears, Rikenon และเลนส์ที่ผมมีไว้ครอบครองแล้ว1ตัวก็คือ Mamiya Sekor 55mm F1.4 ครับ (ราคาเลนส์กลุ่มนี้มันแรงจริงๆเลยครับ) ภาพประกอบ 09: Mamiya-Sekor 55mm F1.4 M42 --> "My Bokeh King" จากคุณ : Echo21 - [ 28 มิ.ย. 51 22:28:41 ]

ความคิดเห็นที่ 10 ส่วนเทคนิคให้โบเก้มาแรงๆเท่าที่ผมลองดูมีดังนี้ครับ อันแรกเลยให้งก F หรือหรี่ลงได้นิดหน่อยครับ (จะได้กลมๆกันหน่อย) ประการต่อมา Subject ต้องใกล้เลนส์แล้วก็ต้องไม่มีความลึกเกินระยะ Depth of field ของระยะที่งก F นั้นๆครับ ไม่งั้น subject จะไม่สวยครับ ทีนี้ฉากหลังต้องหาอะไรที่มีความเปรียบต่างของความสว่างกันมากๆและมีจำนวนมากครับ ตัวอย่างเช่นแสงลอดใบไม้  พุ่มไม้ที่แสงแดดลงตกกระทบแล้วสะท้อนแสงในแต่ละใบได้ไม่เท่ากัน  หลอดไฟประดับตอนกลางคืนแบบเยอะๆครับ สุดท้ายนี้ก็ขอขอบคุณที่ติดตามอ่านเรื่องโบเก้แบบยาวยืดนี้จนจบครับ ภาพประกอบ 10: ภาพแถมจากเลนส์ Portrait ตัวเก่งครับ  Nikkor 105mm F2.5 AIS จากคุณ : Echo21 - [ 28 มิ.ย. 51 22:30:02 ]

ความคิดเห็นที่ 11 มันลึกซึ้งขนาดนี้เลยเหรอครับ อ่านเสร็จผมต้องไปดูว่า แต่ละตัวโบเก้ดีไม่ดี ขออนุญาตแจมภาพเลยนะครับ Helios 44-2 ดูจากภาพแสงน่าจะกระจายเท่ากันหมดนะครับ ปล.มาเล็งดูอีกรอบ ผมว่าขอบมันสีเข้มกว่าที่อื่นหน่อย แถมมีลายด้วย ไม่รู้ลายอะไร เหอๆ แก้ไขเมื่อ 28 มิ.ย. 51 23:50:50 จากคุณ : Balee_chacha - [ 28 มิ.ย. 51 23:11:15 ]

ความคิดเห็นที่ 12 ว่างๆต้องลองแล้ว...อิอิ จากคุณ : ktt116 - [ 29 มิ.ย. 51 00:13:24 ]

ความคิดเห็นที่ 13 ตามมาเก็บความรู้ครับ ขอบคุณสำหรับ บทความดีๆครับ น้า Echo21 จากคุณ : Noel086 - [ 29 มิ.ย. 51 03:53:42 ]

ความคิดเห็นที่ 14 เพิ่งรู้นะเนี่ย  แต่ดูไม่เป็นนี่สิ เอ............หลายคนชอบนะเลนส์ที่มีโบเก้แบบ Poor Bokeh จากคุณ : wat06 (HS6GDE) - [ 29 มิ.ย. 51 07:38:02 ]

ความคิดเห็นที่ 15 บทความเยี่ยมมากครับ ได้ความรู้เพิ่มอีกเพียบ จากคุณ : ครูชายที่ชายแดน - [ 29 มิ.ย. 51 08:05:03 ]

ความคิดเห็นที่ 16 ขอบคุณมากครับ อ่านแล้วได้ความรู้ดี จากคุณ : oxopro - [ 29 มิ.ย. 51 09:07:06 ]

ความคิดเห็นที่ 17 ขอบคุณครับ จากรูปตัวอย่างผมชอบ bokeh ที่ได้จากเลนส์ Nikkor 50mm F1.4 AIS จากคุณ : norick - [ 29 มิ.ย. 51 09:14:02 ]

ความคิดเห็นที่ 18 มาเก็บข้อมูลครับ ขอบคุณครับ เดี๋ยวไปลองเลนส์เรามั่งดีกว่า อิ อิ จากคุณ : Mr_Badz - [ 29 มิ.ย. 51 09:45:03 ]

ความคิดเห็นที่ 19 ความรู้ดีๆ ทั้งนั้น ลากเข้ากล่องดำเลยเน้อป๊า น้าอ๊อฟ ขอบคุณมากครับน้า Echo21 จากคุณ : ไอ้คุณแหลม - [ 29 มิ.ย. 51 09:53:58 ]

ความคิดเห็นที่ 20 สุดยอด..ขอบคุณมากๆที่ให้ความรู้ครับ จากคุณ : มิ-มู่ (มิ-มู่) - [ 29 มิ.ย. 51 10:12:55 ]

ความคิดเห็นที่ 21 สุยอดเลยครับ ผมชอบแบบ Poor มากกว่าครับ Canon 0.95 ของ น้า moaan http://flickr.com/photos/moaan/2294115580/ จากคุณ : หะหลุก - [ 29 มิ.ย. 51 10:47:42 ]

ความคิดเห็นที่ 22 ช้อบ ชอบ ครับ ้เห็นแล้วอยากถือกล้องออกไปถ่ายรูป จากคุณ : หะหลุก - [ 29 มิ.ย. 51 10:48:39 ]

ความคิดเห็นที่ 23 ขอบคุณสำหรับบทความดีๆที่แบ่งความรู้ให้เพื่อนๆครับ แต่ผมกลับชอบ poor bokeh อ่ะ pentacon 29/2.8 จากคุณ : jaycee - [ 29 มิ.ย. 51 12:53:46 ]

ความคิดเห็นที่ 24 FOCUSING เล่มนี้ผมก็มีครับ.. อ่านแล้วก็งงไปงงมา...อิอิอิ ผมว่า poor bokeh สวยดีครับ จากคุณ : นายนก - [ 29 มิ.ย. 51 14:30:24 ]

ความคิดเห็นที่ 25 มารับความรู้ด้วยคนครับ  ขอบคุณครับ จากคุณ : TKM - [ 29 มิ.ย. 51 16:22:07 ]

ความคิดเห็นที่ 26 ขอบคุณสำหรับความรู้ น่าเก็บขึ้นกล่องดำนะครับน้า จากคุณ : ภูน้ำฟ้า - [ 29 มิ.ย. 51 17:48:28 ]

ความคิดเห็นที่ 27 ----------นี่เป็นเหตุผลหนึ่งที่ผม ระวังทำเลนส์แพงโดยใช่เหตุ อย่างPorst นั่นตอนปีที่แล้วราคาหารสามเดี๋ยวนี้ซะล่ะมั้งครับ เดี๋ยวนี้ผมเองก็ได้แต่มองตาปริบๆ คนหนอ.......-------------------- จากคุณ : raikeed - [ 29 มิ.ย. 51 20:51:44 ]

ความคิดเห็นที่ 28 น่าแปลกครับที่เดี๋ยวนี้ Poor Bokeh กลายเป็น"ของดีและแพง" ที่ใครๆก็ชอบซะงั้น จากคุณ : Echo21 - [ 29 มิ.ย. 51 21:18:00 ]

ความคิดเห็นที่ 29 สำหรับการเกิดโบเก้ในประโยคที่ว่า "พุ่มไม้ที่แสงแดดลงตกกระทบแล้วสะท้อนแสงในแต่ละใบได้ไม่เท่ากัน" ลองดูภาพตัวอย่างแล้วจะเข้าใจครับ ขอโทษที่เล็กไปหน่อยครับ ไม่งั้น Post ไม่ได้ครับ จากคุณ : Echo21 - [ 29 มิ.ย. 51 22:58:17 ]

ความคิดเห็นที่ 30 leica M 5 cm f 2  ที่ f2.8 กับฟิล์ม Tmax 100 ครับ อยากรู้มานานแล้วว่าตัวนี้โบเก้เป็นไง หลังจากไปเอาของมาจากน้าอ้วนครับ (ฝากน้าอ้วนบิดไว้ ที่น้าอ้วนเคยเอามาโพส จำได้มั๊ย) จากคุณ : copboyd - [ 30 มิ.ย. 51 01:28:16 ]

ความคิดเห็นที่ 31 มาเก็บเข้าคลัง...ขอบคุณครับ จากคุณ : JoyYoung - [ 30 มิ.ย. 51 23:01:12 ]

ความคิดเห็นที่ 32 มาเก็บความรู้ ขอบคุณมากครับ จากคุณ : NuengArts67 - [ 1 ก.ค. 51 19:33:11 ]

ความคิดเห็นที่ 33 มาเก็บความรู้ ขอบคุณครับ จากคุณ : โอครับ - [ 3 ก.ค. 51 15:16:39 ]

ความคิดเห็นที่ 34 อ่ะ ... เพิ่งเข้ามาอ่าน .. .อิ อิ .. .. .. เยี่ยมมากครับน้าเอคโค่ .. ขอบคุณไว้ก่อนเลย .. จากคุณ : Spycam - [ 11 ก.ค. 51 14:22:42 ]