ความคิดเห็นที่ 1 Schema เป็นคำที่ใช้เรียกชุดของความทรงจำ เป็นความทรงจำอย่างน้อยสองอย่าง ที่จะถูกเรียกขึ้นมาใช้งานพร้อมกัน เมื่อถูกกระตุ้น (Trigger-ลั่นไก) อธิบายไปแล้วยาว ยิ่งงงกันไปใหญ่ ดูตัวอย่างดีกว่า ทีเดียวแค่นั้นรับรองปิ๊ง ตัวอย่างที่ผมจะใช้ Trigger คือ ลองนึกถึงภาพ "โรแมนติก" แต่ละคนก็จะนึกภาพได้ต่างๆ กันไปแล้วแต่ประสบการณ์ บางคนอาจจะนึกถึง ดินเนอร์ ใต้แสงเทียน ดอกกุหลาบแดง เพลงหวานๆ เบาๆ บางคนก็นึกถึงภาพอื่นๆ ต่างกันไป จะเห็นได้ว่าแค่คำ เพียงคำเดียว จะไปสั่งให้สมองสร้างภาพโดยดึงภาพ และประสบการณ์มาเป็นชุดๆ ไม่ใช่แค่เพียงอย่างเดียว แต่บางทีก็มีนับสิบความจำขึ้นมาให้เห็นในหัว ชุดของความจำนี่แหละคือ Schema ชีมมา แต่ละคน แต่ละเวลา อาจจะต่างกันก็ได้ สาวบางคนก็นึกถึงบรรยากาศตอนเช้าหมอกลงจางๆ ยืนจิบกาแฟมีหนุ่มๆ โอบหลังให้ หรือหนุ่มบางคนอาจจะนึกถึงเวลาที่กำลังหนุนตักสาวๆ อยู่ในรีสอร์ทที่มัลดีฟ แต่ชีมมา ก็มักจะมีส่วนร่วมเหมือนๆ กัน อย่างเช่น โรงอาหารอ.ม.ช.ก็คงจะไม่ใช่นิยามคำว่าโรแมนติกแน่ๆ ถ้าเทียบกับภาพดินเนอร์ใต้แสงเทียนในโฆษณารีสอร์ท (ภาพโรงอาหารจากบล็อก http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=moonfleet&month=12-2009&date=31&group=105&gblog=26 ) จากคุณ : อะธีลาส เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 13:22:56

ความคิดเห็นที่ 2 ความจำเป็นชุด ที่มีลักษณะร่วมสากลแบบนี้แหละครับ ที่ช่างภาพจะเอาไปใช้ในการสื่อสาร โดยการสร้างภาพที่จะกระตุ้นชุดของความคิด โดยใส่องค์ประกอบต่างๆ ที่จะดึงเอา schema ที่อยู่ในสมองของเราออกมา ชัดที่สุดในช่วงนี้ ก็คือกระทู้การชุมนุมของเสื้อแดง ที่มีหลายกระทู้  ซึ่งแต่ละภาพ ผู้ถ่ายภาพก็จะสื่อสารโดยการเลือกมุม แสงสี องค์ประกอบที่จะบอกเล่าเรื่องราวในมุมมองของช่างภาพ ส่วนประกอบหลากหลายที่ใส่ลงไป ก็จะไปกระตุ้น Schema ของแต่ละคน (ซึ่งมีทั้งส่วนที่เหมือนกัน และต่างกัน) เช่นถ้าโพสภาพคุณตะหาน ทำหน้าหล่อเข้าแถวอยู่ ด้านหลังเป็นหนุ่มสาวออฟฟิศเดินไปมา ก็จะเป็นสารอย่างหนึ่ง หรือโพสภาพคุณพี่ล่ำใส่เสื้อแดงมีหมวกคลุมหน้าคลุมตา ถือท่อนไม้อยู่ข้างบังเกอร์ก็จะเป็นสารอีกอย่างหนึ่ง เราไม่ได้เห็นแค่ คน กับสถานการณ์ในภาพ แต่เรายังมีชุดของความคิดอีกเป็นแผง ที่จะเด้งขึ้นมาในใจเรา เมื่อเราเห็นภาพนั้น หน้าที่ในการสื่อสารของช่างภาพคือ เรียนรู้ว่า จะใช้ Trigger ใด ในการเรียก Schema ที่เราต้องการ ให้ปรากฎขึ้นมาในหัวของคนดูภาพ บางทริกเกอร์ ก็เป็นสากล บางอย่างก็เป็นเรื่องเฉพาะกลุ่ม หรือเฉพาะบุคคล และอาจจะเปลี่ยนไปตามเวลา หรือสถานที่ด้วย ถ้าใช้ตัวกระตุ้นผิด  ภาพที่ได้ก็จะสื่อสารผิดความหมาย หรือสื่อสารไม่ได้ ไม่สามารถดึง Schema ที่เราต้องการได้ หรือไปดึง Schema ผิดขึ้นมา (ตัวอย่างคือกระทู้โพสภาพเสื้อแดง ที่มีคนเข้ามาฟัดกันขนกระจุยในกระทู้นั่นแหละ) ตัวอย่างของ Trigger ที่ดี คือภาพนี้ ของ Papercut (ขอบคุณที่อนุญาตให้เอามาประกอบบทความครับ) จากกระทู้ http://www.pantip.com/cafe/camera/topic/O9165292/O9165292.html ชอบภาพนี้เพราะจังหวะกำลังลงตัวพอดี เลยขอนำมาประกอบบทความหน่อย คนที่ดูภาพแต่ละคน จะเห็นลักษณะร่วมเหมือนๆ กัน เห็นภาพทหาร เห็นภาพสถานที่ (ทั้งๆ ที่มองไม่เห็นในภาพ) รู้สึกถึงความเป็นมนุษย์ (human touch) แต่ว่าอุดมคติทางการเมือง ก็จะเห็นในอีกหลายส่วนแตกต่างกันไป บางคนห็นภาพทหาร แต่ไม่ยักกะเห็นทหาร อาจจะเห็นผู้ร้าย หรืออาจจะเห็นพระเอก ก็แล้วแต่ Schema ทางการเมืองของแต่ละคนไป สาวๆ ทั้งแท้ และไม่แท้บางคน เห็นภาพนี้แล้วอาจจะบอกว่า ทหารน่ารับประทานมาก ก็เป็นไปได้ แก้ไขเมื่อ 03 พ.ค. 53 13:26:15 จากคุณ : อะธีลาส เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 13:23:30

ความคิดเห็นที่ 3 ออกห่างจากเรื่องของการเมืองสักหน่อยดีกว่า... คุยแล้วความเครียดขึ้น เดี๋ยวแก่ไว Trigger ที่เราใช้ ก็ได้แค่องค์ประกอบ แสง สี มุมกล้อง ตัวแบบ แอ็คชั่น กราฟฟิก ฯลฯ ที่จะไปทำหน้าที่ดึง Schema ในใจขึ้นมา ในทางการถ่ายภาพ เรานำมาประยุกต์ และเรียกสองอย่างนี้ว่า Form และ Content หรือรูปแบบ และเนื้อหา (ช่างภาพไทยนิยมเรียกว่า ภาพ และเรื่องราว)  หลักการคือรูปแบบ สร้างเนื้อหา เพราะเนื้อหา และอารมณ์ไม่ได้อยู่ในภาพ แต่อยู่ในสมอง และจะเกิดขึ้นเมื่อถูกกระตุ้นจากรูปแบบ แต่ทั้งนี้ ภาพอาจจะไม่ได้ประกอบด้วยรูปแบบ และเนื้อหาเสมอไป อาจจะมีแค่อย่างเดียวก็ได้ ภาพบางภาพก็เป็นภาพโชว์ Form เพียวๆ ไม่ได้ตั้งใจสื่อถึงเนื้อหาใดๆ อย่างเช่นภาพนี้ จากคุณ : อะธีลาส เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 13:28:09

ความคิดเห็นที่ 4 บางภาพก็ฟอร์มไม่ได้เรื่อง แต่คอนเท้นท์เป็นเลิศ  เห็นได้ในภาพแนว Street ระดับโลกหลายภาพ แต่บางทีรูปแบบไม่ได้เรื่องแล้ว เนื้อหาของภาพนั้น ก็ไม่สามารถสื่อสารกับใครได้เลย ยกเว้นตัวคนถ่ายภาพเอง เพราะเป็นภาพที่ดึง Schema ของคนถ่ายได้คนเดียว คนอื่นไม่รู้เรื่องด้วย จะเห็นได้ในภาพที่อ้างว่า "ศิลป์" ทั้งหลาย ประเภทศิลปะไม่มีกรอบ ศิลปะเป็นเรื่องเฉพาะตัว ไม่มีกฎเกณฑ์ฯลฯ อันนี้เคยเขียนเล่าให้ฟังไปแล้ว ตอนเก่าๆ ไปหาเอาเองนะ อ้ะ.. อย่าว่าแต่คนอื่นเลย ภาพศิลป์สันขะหวานอย่างนี้ผมก็มีนะเฟ้ย ประเภทดูรู้เรื่องคนเดียว คนอื่นไม่รู้เรื่องด้วยเนี่ย จากคุณ : อะธีลาส เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 13:29:39

ความคิดเห็นที่ 5 ในการสื่อสารระดับซับซ้อนขึ้นไป เราอาจจะไม่ได้บอกเล่าออกมาโดยตรง บางครั้งเราจะบอกเล่าผ่านสัญลักษณ์ (Sign) เพราะมันได้อารมณ์ และเนื้อหาครบถ้วนกว่าบอกออกมาตรงๆ สัญลักษณ์ คืออะไรอย่างหนึ่ง ที่หมายถึงอะไรอีกอย่างหนึ่ง - something that stand for (refer to) something else. สัญลักษณ์อาจจะมาแบบตรงไปตรงมา (Iconic) คือดูคล้ายๆ สิ่งที่มันกำลังพูดถึง เช่น สัญลักษณ์ห้องน้ำหญิง ห้องน้ำชาย ดูออก หรือเดาได้ ว่าอันไหน หัว  ตัว แขน ขา อาจจะมาแบบอ้อมๆ (Indexical) เช่น แผนที่ ดูยังไงมันก็ไม่ใช่รูปของสถานที่นั้น เป็นแค่เส้นยึกยือที่เลียนแบบถนนหนทาง กับกรอบเหลี่ยมๆ ที่เราพอเดาได้ว่ามันคือสัญญลักษณ์แทนตึก ถึงมันจะเป็นแค่กรอบสี่เหลี่ยม ไม่ใช่รูปตืกซะหน่อย ถ้าแบบยอดนิยมทางศิลปะคือ Symbol อันนี้แอบสแตรคสุดขีด ดูก็ไม่เหมือน คล้ายก็ไม่คล้าย และไม่ได้ชวนให้คิดถึงสิ่งนั้นเสียด้วย ไม่มีความหมายทางตรรกะใดๆ ที่จะบอกเลยว่ามันคืออะไร แต่ถ้าผ่านการเรียนรู้และศึกษา สิ่งที่ไม่มีความหมายนั้น ก็จะมีความหมายขึ้นมาทันที เช่น "ประชาธิปไตย" ตัวอักษร และภาษา เป็น Symbol ซึ่งฝรั่งมังค่ามาเห็นผมเขียนคำนี้ มันก็ไม่รู้เรื่อง ว่ามันคืออะไร เพราะมันไม่ได้เรียนภาษาไทยมา แต่คนที่เรียนภาษาไทย ก็จะรู้ทันที ว่าคำนี้หมายถึงอะไร เช่นหมายถึง รับห้าร้อยบาท แล้วไปกากบาทเบอร์หนึ่ง เป็นต้น และยิ่งเรียนมาก มีประสบการณ์มาก มีกรอบความคิดที่กว้างไกลมากขึ้น ความหมาย และนิยามก็จะยิ่งกว้างไกลมากขึ้นเรื่อยๆ เช่น พรรคที่จ่ายค่าหัว ส.ส. ห้าสิบล้าน เป็นประชาธิปไตยกว่าพรรคที่จ่ายยี่สิบล้าน หรือเองปิดสนามบิน ปิดทำเนียบ ข้าปิดถนน ปิดห้าง ปิดโรงพยาบาล อย่างนี้แปลว่าเป็นประชาธิปไตย ใครหน้าไหนมาห้ามไม่ให้ข้ากับเองปิด ถือว่าไม่เป็นประชาธิปไตย อย่างนี้เป็นต้น เอ้อ.. ว่าจะไม่ยุ่งเรื่องการเมืองนี่หว่า ภาพข้างล่างนี้เป็นหนึ่งในภาพข่าวยุค พฤษภา 35 คุ้นๆ ว่าจากไทยรัฐ สัญลักษณ์ ที่ใส่ไว้ในภาพ สามารถอธิบายสถานการณ์ในช่วงนั้น จบได้ในภาพเดียว แก้ไขเมื่อ 03 พ.ค. 53 13:47:05 แก้ไขเมื่อ 03 พ.ค. 53 13:39:02 จากคุณ : อะธีลาส เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 13:30:28

ความคิดเห็นที่ 6 นั่นคือ Symbol จำเป็นต้องเรียนรู้ เพื่อให้รู้ความหมายว่าสัญลักษณ์นั้นบอกเล่าเรื่องราวอะไร เช่น ภาษา ตัวเลข ธง โลโก้ ศิลปินเค้าบอกว่า "Image are collection of sign" "Artist put symbol to trigger people memory to communicate something." และยิ่งเรียนรู้เรื่องนั้นมากขึ้นเท่าไหร่ ก็จะยิ่งเห็นความหมายที่ซ่อนอยู่มากขึ้นเท่านั้น "The more you know, the more you see" (Aldous Huxley ผู้เขียน Brave New World) ตามปกติของการสื่อสาร ผู้ส่งสาส์นจะใส่รหัสมา คนรับสารก็ต้องใช้กุญแจถอดรหัสที่ตรงกัน เพื่อให้ได้ข่าวสารที่ตรงกัน ไม่ว่าโดยจงใจ หรือทำไปโดยไม่ได้คิด ไม่ได้รู้ตัว ช่างภาพก็จะส่งสาส์นออกมาผ่านภาพถ่ายเสมอ มากน้อย แล้วแต่ แต่การถอดโค้ดบางทีอาจจะได้ข้อมูลเกินเลยจากที่เจ้าของภาพสื่อสารมา  คือไปถอดรหัสแล้วเห็นตัวตนของช่างภาพ หรือร้ายกว่านั้น บางทีถอดรหัสแล้วเห็นตัวตนของผู้ถอดรหัสเองก็มีบ่อยไป (ซึ่งสองอย่างหลังนี่ ถือว่ามาไกลเกินไป) ใครอยากประลองฝีมือแกะความหมาย ลองดูภาพนี้ ภาพนี้ชื่อ Tilting at windmills ถ่ายไว้เมื่อสักสองเดือนก่อน ใครเห็นว่าอย่างไรก็บอกได้ หมดภาคทฤษฎีหนักๆ ล่ะ เดี๋ยวหาเรื่องเบาๆ มาคุยต่อไปยังนึกไม่ออกว่าจะเอาเรื่องอะไรดี ใครอยากให้เล่าเรื่องอะไรก็บอกนะครับ แก้ไขเมื่อ 03 พ.ค. 53 17:19:40 จากคุณ : อะธีลาส เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 13:32:01

ความคิดเห็นที่ 7 ปิดท้าย Q: What is the difference between Amateur and Professional Photographer? ช่างภาพมือเก๋า กับมือใหม่หัดถ่ายต่างกันตรงไหน A: Amateur does hundreds of mistakes, but Pro already did ten-thousand mistakes. มือใหม่ทำผิดพลาดเป็นร้อยๆ อย่าง แต่มือโปรผิดเป็นหมื่นอย่างไปเรียบร้อยแล้ว จากคุณ : อะธีลาส เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 13:32:13

ความคิดเห็นที่ 8 ตอนผมเป็นทหารเกณฑ์นะ ไม่มีภาพสวยๆ อย่างงี้เลย สิ่งที่ภูมิใจที่สุดตอนเป็นทหารก็คือได้ร่วมอารักษ์ขาสมเด็จพระราชินีครับ จากคุณ : leetaesok เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 13:41:30

ความคิดเห็นที่ 9 เข้ามา Headache ครับ.... จากคุณ : ลิงหน้าหมู เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 14:42:21

ความคิดเห็นที่ 10 อู้ว มึนส์ ขอบคุณครับเดี๋ยวกลับมาอ่านใหม่อีกรอบสองรอบ จากคุณ : raksapondet เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 16:24:24

ความคิดเห็นที่ 11 เข้ามาเก็บความรู้ครับ แก้ไขเมื่อ 03 พ.ค. 53 16:34:41 จากคุณ : นายไวรัส เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 16:33:17

ความคิดเห็นที่ 12 สื่อสาร ข่าวสาร ส่งสาส์น มีสาระ จากคุณ : แมวเหมียวพุงป่อง เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 17:10:37

ความคิดเห็นที่ 13 แก้ไขครับผม จากคุณ : อะธีลาส เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 17:20:57

ความคิดเห็นที่ 14 เรื่องนี้แจ๋วครับน้านิก โหวตเล๊ย เย๊ห์ จากคุณ : 9george (ge-or-ge) เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 18:39:58

ความคิดเห็นที่ 15 คิดถึงข้าวแกงอ.มช. อิอิ จากคุณ : บุ้งกี๋ เขียนเมื่อ : 3 พ.ค. 53 22:52:42

ความคิดเห็นที่ 16 เห็นด้วยกับประโยค Amateur does hundreds of mistakes, but Pro already did ten-thousand mistakes. มือใหม่ทำผิดพลาดเป็นร้อยๆ อย่าง แต่มือโปรผิดเป็นหมื่นอย่างไปเรียบร้อยแล้ว จากคุณ : inint&anant เขียนเมื่อ : 4 พ.ค. 53 01:11:18

ความคิดเห็นที่ 17 เข้ามาเก็บความรู้ จากคุณ : nongjain เขียนเมื่อ : 4 พ.ค. 53 05:52:21

ความคิดเห็นที่ 18 ขอบคุณ มากกก ครับ จากคุณ : srich เขียนเมื่อ : 4 พ.ค. 53 07:56:29

ความคิดเห็นที่ 19 ขอบคุณมากเลยครับ จากคุณ : หมีนอนดึก เขียนเมื่อ : 4 พ.ค. 53 11:05:10

ความคิดเห็นที่ 20   เป็นบทความที่อ่านแล้วโดนมากๆ จากคุณ : DSkong เขียนเมื่อ : 4 พ.ค. 53 11:34:39

ความคิดเห็นที่ 21 แล้วเราจะรู้ common schema ได้อย่างไรครับ เพราะแต่ละคน ก็มีโอกาสที่จะมี schema แตกต่างกันไป หรือช่างภาพต้องเลือกเอาเฉพาะกลุ่มบุคคลที่มี schema เดียวกับที่จะนำเสนอ (เลือกเฉพาะกลุ่ม ไม่สามารถสื่อสารกับคนทั้งหมดได้) หรือต้องขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของช่างภาพว่าได้สะสมแนวคิดมุมมองมากพอที่จะหาจุดร่วมของแต่ละบุคคลได้ และถ้าต้องการนำเสนอให้บุคคลที่มี schema ต่างกัน ได้รับสารในความหมายเดียวกัน จะต้องทำอย่างไรครับ ต้องใส่ตัวกระตุ้นของแต่ละ schema ลงไปในภาพทั้งหมดเลยหรือเปล่าครับ จากคุณ : ปั๊ปโปะจัง เขียนเมื่อ : 4 พ.ค. 53 14:26:02

ความคิดเห็นที่ 22 "..คุณไม่อาจทำให้ผู้อ่านทุกคนพอใจในทุกเวลา ไม่อาจทำให้ผู้อ่านบางคนพอใจตลอดเวลา คุณทำได้เพียง ทำให้ผู้อ่านกลุ่มเล็กๆ พอใจได้ในบางเวลา.." "On Writing" by Stephen King social schema เป็นสิ่งสากลในวัฒนธรรมหนึ่งๆ ครับ สาธารณชนจะคิดเหมือนๆ กัน เช่น นายกฯ ในอุดมคติ, ความสุข ฯลฯ แต่ว่า self schema จะเป็นเรื่องเฉพาะบุคคล อาจจะเหมือนหรือต่างกันไป ดังนั้นในการสื่อสาร ช่างภาพไม่สามารถใช้ภาพเดียว สื่อสารให้ได้ใจความเหมือนกัน กับทุกคนครับ มันจะมีความแตกต่างในการรับรู้ของแต่ละบุคคลด้วย ในบางเรื่องเราสามารถใช้ code เดียว เพื่อสื่อสารกับคน(เกือบ)ทั้งหมดได้ เพราะมีจุดร่วมเหมือนกัน บางเรื่อง (ส่วนใหญ่เสียด้วย) เราใช้ code หนึ่งเพื่อสื่อสารกับคนกลุ่มหนึ่งเท่านั้น ซึ่งโค้ดนี้ เวลาเอาไปบอกเล่ากับคนอีกกลุ่มหนึ่ง ก็จะได้ Schema ที่ต่างออกไป เพราะมีจุดยืนคนละจุด ช่างภาพควรศึกษาว่าจะสื่ออย่างไร กับคนกลุ่มไหนครับ บางเรื่องก็ง่ายที่จะสื่อกับคนทั้งหมด เช่นภาพพริ้ตตี้ จะสื่อสารเรื่องความงาม บุคลิกของตัวแบบได้ง่ายมาก กับคนเกือบทุกกลุ่ม แต่ภาพการเมืองอย่างในช่วงนี้ ยากมากที่จะสื่อสาร เพราะมันมีวาระส่วนตัวของคนดูภาพอยู่มาก ที่จะมีผลต่อการตีความ โดยสรุปคือ เป็นไปไม่ได้ครับ ที่จะสื่อสารให้ครบถ้วนกระบวนความ ให้กับทุกคน แม้แต่ช่างภาพระดับโลก ก็ทำได้แค่สื่อบางสาร ให้กับบางคน ในบางเวลาเท่านั้น จากคุณ : อะธีลาส เขียนเมื่อ : 4 พ.ค. 53 20:43:10

ความคิดเห็นที่ 23 เยี่ยมครับ จากคุณ : ~@แมงม่วนแมน@~ เขียนเมื่อ : วันฉัตรมงคล 53 18:00:19

ความคิดเห็นที่ 24 รอติดตามตอนต่อไปคะ จากคุณ : porlaporhippor เขียนเมื่อ : วันฉัตรมงคล 53 20:06:02

ความคิดเห็นที่ 25 ขอบคุณน้าอะธีลาสนะคะ สมัครเป็นผู้ติดตามทู้ดีๆ แบบนี้เลยลุุะกันค่ะ จากคุณ : เด็กหญิงจริงใจ เขียนเมื่อ : วันฉัตรมงคล 53 23:32:59

ความคิดเห็นที่ 26 เยี่ยมเลย จากคุณ : ปืนเถื่อน เขียนเมื่อ : 6 พ.ค. 53 02:12:33

ความคิดเห็นที่ 27   ขอบคุณสำหรับความรู้ครับ จากคุณ : thedogtw เขียนเมื่อ : 6 พ.ค. 53 09:04:44

ความคิดเห็นที่ 28 ชอบนะคะ ได้รู้ในสิ่งที่ไม่เคยรู้มาก่อน จากคุณ : Amperage เขียนเมื่อ : 6 พ.ค. 53 16:09:25

ความคิดเห็นที่ 29 สุดยอดเลยครับ จากคุณ : Achitopterex เขียนเมื่อ : 6 พ.ค. 53 17:09:26

ความคิดเห็นที่ 30 ขอมาเก็บความรู้ไปด้วย ขอบคุณมากๆ นะคะ จากคุณ : n_artemis เขียนเมื่อ : 6 พ.ค. 53 20:44:03