ความคิดเห็นที่ 1 บทเพลงแจ๊สในปัจจุบันไม่ว่าจะเป็นผลงานของ Michael Buble หรือ Chris Botti หรือศิลปินในแนวนี้ ล้วนเป็นแจ๊สที่ถูกเจือจางทางสารัตถะและอรรถรส รวมถึงเสน่ห์ที่ซ่อนอยู่ลึกๆ ไปมากแล้ว จนนักวิจารณ์หลายๆ สำนักไม่จัดบทเพลงเหล่านี้เป็นแจ๊สด้วยซ้ำ นั่นไม่ต้องพูดถึง Kenny G ที่อัลบั้มหลังๆ กลายเป็นป็อปบรรเลง (Pop Instrumental) ไปแล้วด้วยซ้ำครับ อย่างไรก็ตาม ผู้เขียนมิได้ต้องการจะบอกท่านผู้อ่านว่าไม่ควรฟังบทเพลงที่เกิดจากฝีมือการบรรเลงของศิลปินที่กล่าวมาก็หาไม่ ในทางตรงกันข้ามเราควรเปิดใจ เปิดหู เปิดโลกทัศน์ รับฟังบทเพลงเหล่านั้นด้วยเช่นกัน เพราะเป็นเพลงที่ไพเราะ ฟังง่าย(ยิ่งกว่า) และฟังได้สบายๆ ในช่วงบ่ายแก่ๆ ในสวนหลังบ้าน ในร้านอาหาร บนโต๊ะอาหารที่มีแสงเทียนสลัวๆ กับคนรัก! แก้ไขเมื่อ 19 เม.ย. 50 10:08:57 จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 20:52:59 ]

ความคิดเห็นที่ 2 แต่ประเด็นที่ผู้เขียนต้องการจะบอกท่านผู้อ่านมือใหม่หัดแจ๊สทั้งหลายผ่านบทความต่อไปนี้ ก็คือ เรากำลังแนะนำกันว่า บทเพลงแจ๊สจริงๆ เป็นอย่างไร? เสน่ห์จริงๆ ของแจ๊สอยู่ตรงไหน? บทเพลงแจ๊สแท้ๆ หากเทียบคงคล้ายกับอาหารไทยของเรานั่นเอง อาหารที่ต้องการพ่อครัวหรือแม่ครัวที่ “มือถึง” จึงจะปรุงได้อร่อย ต้องอาศัยเวลามากในการปรุง ต้องพิถีพิถัน ต้องประดิษฐ์ประดอย แต่เมื่อปรุงเสร็จออกมาแล้ว รสชาติของอาหารก็จะดี อร่อยลิ้นแบบกลมกล่อม และมากด้วยคุณค่าทางโภชนาการครับ ขณะที่บทเพลงแจ๊สที่ถูกเจือจางทางสารัตถะของความเป็นแจ๊สไปมากแล้วอย่างในปัจจุบัน ก็คล้ายอาหารจานด่วนที่ปรุงแบบเอาไวเข้าว่า อาจเหมาะกับคนสมัยใหม่ที่ทำอะไรรีบเร่งไปเสียหมด พอเราสั่งอาหารมาทาน พ่อครัว (ซึ่งเป็นใครก็ได้ที่ถูกฝึกมาปรุง โดยไม่จำเป็นต้องมีความเชี่ยวชาญในการทำครัวมากนัก) ก็สามารถทำมาเสิร์ฟเราได้อย่างทันใจ แล้วเราก็รีบยัดเข้าปากกิน ง้ำๆๆ ให้มันหมดไป เพราะอาจจะรีบไปทำงาน หรือจะรีบไปเล่นเกมออนไลน์ต่อ (ฮา) ผู้เขียนอยากให้ท่านผู้อ่านลองตั้งสมาธิ มีเวลาว่างสักหน่อย ตั้งใจเสพอรรถรสของดนตรีแจ๊สแท้ๆ เหมือนกับการทานอาหารจากพ่อครัวฝีมือดี เราต้องค่อยๆ ทานอย่างตั้งใจ ค่อยๆ สัมผัสเสน่ห์อันล้ำลึกของอาหารที่มีคุณค่า และความอร่อยที่แฝงอยู่ภายใน จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 20:54:28 ]

ความคิดเห็นที่ 3 แรกๆ เราอาจไม่คุ้นหู เพลงอะไรหว่า จังหวะประหลาด.. ฟังดูรกๆและซับซ้อนจัง บรรเลงกันออกมาจนเหมือนตีกันมั่วไปหมด แรกๆ เป็นอย่างนี้ทุกคนแหละครับ! ไม่เชื่อลองถามมือเก่าขาซิ่งในห้องแจ๊สแห่งนี้ได้ทุกคน สมัยที่เริ่มฟังแจ๊สกันใหม่ๆ ไม่มีใครไม่เคยผ่านความรู้สึกแปลกๆหู แต่พอฟังได้สักพักจนสามารถจับ “ชีพจรสวิง” และ “เสน่ห์ลึกล้ำ” ของแจ๊สได้แล้ว ทุกคนก็เหมือนได้รู้จักกับทิพยสังคีตสาขาหนึ่งในโลกดนตรี (อีกสาขาคือดนตรีคลาสสิคครับ) แต่ก็มีบางคนที่ยังชื่นชอบดนตรีที่กระแทกกระทั้นโสตประสาทอย่างเฮฟวี่ เมทัลด้วยเช่นกัน (ฮา) บทเพลง Moritat ที่ผู้เขียนแนะนำเป็นแนวสแตนดาร์ด (Standard) นอกจากสแตนดาร์ดแล้ว แจ๊สยังมีอีกหลายแนวครับ แจ๊สยังมีสวิง (Swing)  บีบ็อบ (Bebob)  ฟิวชั่น (Fusion)  ฟรีแจ๊ส (Free Jazz) ฯลฯ  เมื่อโอกาสเหมาะๆมาถึงผู้เขียนก็จะค่อยๆ เปิดตัวแนวดนตรีเหล่านี้ให้ท่านผู้อ่านได้รู้จักไปเรื่อยๆ ครับ แต่ถ้าผู้อ่านท่านใดใจร้อน ไม่อยากฟังตามขั้นตอนที่ผู้เขียนๆ ขึ้น ก็ย่อมทำได้นะครับ ซีรี่ส์บทความนี้เป็นเพียงทางเลือกหนึ่งที่ค่อยๆ ตะล่อม ค่อยๆ เปิดตัวเสน่ห์ที่ซ่อนอยู่ในแจ๊สให้พวกเราได้รู้จักกันอย่างค่อยๆ ละเลียด ค่อยเก็บเกี่ยวเสน่ห์ของแจ๊สที่ซ่อนอยู่อย่างช้าๆ ทีละเรื่องๆ เท่านั้น เหมือนการสร้างตึกสร้างอาคารนั่นแหละครับ ผู้เขียนเป็นวิศวกร จึงค่อนข้างมั่นใจกับการวางรากฐานหรือฐานรากใต้พื้นดินของตัวตึกที่จะสร้างให้ดีเสียก่อน ตึกจะแข็งแรงได้ต้องมีเสาเข็มและฐานรากที่มั่นคงแข็งแรงฉันใด การเขียนเชิงกึ่งๆ ให้ความรู้แก่ท่านผู้อ่านในระดับเบสิค.. พื้นฐานจริงๆ ย่อมมีความสำคัญตามไปด้วยฉันนั้นครับ แก้ไขเมื่อ 18 เม.ย. 50 20:58:54 จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 20:56:47 ]

ความคิดเห็นที่ 4 เมื่อสมัยที่ผู้เขียนและมือเก่าขาซิ่งในห้องนี้หลายคนเริ่มฟังแจ๊สใหม่ๆ (ก็สัก 10-20 ปีที่แล้วแหละครับ) เราไม่มีคนมาคอยแนะนำและชี้ทิศทางที่ถูกต้องเช่นนี้ ผู้เขียนที่เติบโตมากับยุคสมัย 80’s โตมากับแจ๊สแบบ GRP โตมากับสิ่งที่ถูกเรียกว่า Fusion Jazz และ Smooth Jazz ผู้เขียนเคยเข้าใจผิดคิดว่า เจ้าแจ๊สสองสาขานี้ของค่ายจีอาร์พีนี่แหละคือแจ๊สแล้ว! แต่พอมารู้จักแจ๊สจริงๆในภายหลัง แล้วพบว่า สิ่งที่เราถูกพูดกรอกหูมาตลอดร่วม 1 ทศวรรษเต็มๆ ของยุคเอ็ทตี้ ที่แท้มันไม่น่าจะถูกเรียกว่าแจ๊สได้เต็มปากนักด้วยซ้ำ! แต่เอาล่ะ..เราก็ถือว่ามันมีแจ๊สแบบเบาบาง แจ๊สแบบโหรงเหรง แจ๊สแบบป๊อบ แจ๊สแบบร็อค ที่ไม่ค่อยจะเหลือความเป็นแจ๊สก็แล้วกัน เช่นเดียวกับคำว่า นู-แจ๊สในปัจจุบัน จริงๆ มันมิใช่แจ๊ส (อย่างน้อยก็ในความรู้สึกของผู้เขียนเอง) ผู้เขียนคิดว่า มันเป็นดนตรีจังหวะคูลแด๊นซ์ที่มีทรัมเป็ตหรือแซ็กฯเป่าอยู่ด้วยในบทเพลงเท่านั้นเอง  คำว่า “แจ๊ส” คำๆ นี้ภายหลังมันถูกเอามาใช้อย่างฟุ่มเฟือยจนเกินไป ใช้กันจนแทยไม่หลงเหลือเคล้าเดิม หรือเสน่ห์จริงๆ ของมัน แต่เอาเถอะ..เดี๋ยวผู้เขียนจะกลายเป็นคนขวางโลกไป แจ๊สก็แจ๊ส.. แต่ซีรี่ส์บทความนี้รับประกันได้ว่า ท่านผู้อ่านจะรู้จักแจ๊สจริงๆ แจ๊สในความหมายเดิม.. แจ๊สที่ยังคงมนต์เสน่ห์ของคีตศิลป์ที่ลึกล้ำในบริบทแบบเดิมๆ ขอให้ท่านผู้อ่านเข้าใจอย่างนี้ก็แล้วกันครับ แก้ไขเมื่อ 18 เม.ย. 50 21:00:21 จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 20:59:41 ]

ความคิดเห็นที่ 5 คราวก่อนเราพูดถึงเรื่อง เสียงนำ (Foreground) และเสียงสมทบ (Background) กันไปแล้ว คราวนี้เราก็จะมาต่อกันเรื่องเดิม เพียงแต่คราวนี้ผู้เขียนจะกล่าวถึงบทเพลงแจ๊สที่มิได้มีเสียงนำ (Foreground) เพียงเสียงเดียวอย่างคราวก่อน คราวนี้เสียงนำจะมีถึง 2 เสียงพร้อมกันครับ! คราวก่อนผู้เขียนให้ท่านผู้อ่านดูภาพดอกบัวในสระ คราวนี้ก็จะดูภาพดอกบัวในสระกันอีกครั้ง แต่ คราวนี้มันจะซับซ้อนขึ้นอีกนิดครับ แน่นอนว่ามันต้องสนุกและท้าทายใบหูของท่านผู้อ่านหัดแจ๊สขึ้นไปอีกหน่อยนึงด้วย แต่หากท่านผู้อ่านฟังเพลง Moritat กันจนคุ้นเคยแล้วล่ะก็ ความซับซ้อนที่เพิ่มมาอีกหน่อยที่ว่าเนี่ย มันจะไม่ใช่เรื่องยากอะไรเลยครับ ตรงกันข้าม มันกลับง่ายที่จะสัมผัสและเสพในอรรถรสของมันมากขึ้นอีกหน่อยด้วยซ้ำไป! จริงๆ ครับ แจ๊สฟังไม่ยากจริงๆ แก้ไขเมื่อ 18 เม.ย. 50 23:27:33 แก้ไขเมื่อ 18 เม.ย. 50 23:24:08 จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 21:02:06 ]

ความคิดเห็นที่ 6 ภาพข้างล่างนี้มิใช่เพียงดอกบัวบานในสระแล้วครับ แต่มันยังมีรูปสะพานและสิ่งแวดล้อมที่รายล้อมเพิ่มเข้ามาอีกด้วย ลองมองดูภาพครับ ปิ๊งแรกที่เราสะดุด บางคนบอก ฉันเห็นสะพานตั้งอยู่หราเลย เห็นก่อนสิ่งอื่นๆ เรียกว่าสะดุดตาฉันก่อนสิ่งอื่นๆ ในภาพเลย แต่บางคนก็ยังติดใจกับดอกบัว ก็ยังบอกว่า แต่ฉันกลับสะดุดกับดอกบัวในสระมากกว่าแฮะ ไม่แปลกครับ ท่านผู้อ่านทั้งสองกลุ่มไม่มีใครผิด ถูกด้วยกันทั้งคู่ เพราะศิลปินที่เขียนภาพนี้ขึ้นมา เขาก็ตั้งใจจะวางจุดสนใจในภาพให้ออกมาเป็น 2 อย่างที่ว่านั่นพร้อมๆ กันไปจริงๆ! เฉกเช่นเดียวกับบทเพลง I Can’t Get Started ของสแตน เกตซ์ (Stan Getz) ที่ท่านผู้อ่านจะได้ฟังต่อไปนี้ จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 21:03:47 ]

ความคิดเห็นที่ 7 - จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 21:09:49 ]

ความคิดเห็นที่ 8 ก็ตามเคยครับ อีเมลล์ขอผมไปที่ younger.pat@gmail.com เช่นเดิม ผมก็จะส่งบทเพลงบทเพลงนี้แบบ mp3 มาให้ 1 เพลงครับ คนที่เคยเมล์มาคราวก่อน ไม่จำเป็นต้องเมล์มาอีกก็ได้ เพราะผมมีเรคคอร์ดแล้ว จะจัดส่งไปให้โดยอัตโนมัติครับ แต่คนยังไม่เคยเมล์มาก่อน ก็เมล์มาขอได้ครับ บทเพลง I Can’t Get Started นี้ก็จะคล้ายกับภาพข้างบน (ใน คห. 7) นี้แหละครับ คราวก่อนเรามีเสียงเทเนอร์แซ็กโซโฟนของลุงซอนนี่ โรลลินส์เป็นเสียงนำ คราวนี้เราก็จะได้ฟังเทเนอร์แซ็กฯ ของลุงเกตซ์เป็นเสียงนำเช่นเดิม แต่.. คราวนี้พิเศษขึ้นอีกหน่อยตรงที่ เราจะได้ยินเสียงเปียโนที่บรรเลงโดยน้าเคนนี่ บาร์รอน (Kenny Barron) เป็นเสียงนำอีกเสียงหนึ่งด้วยพร้อมๆกันไปครับ! เรียกว่ามีเสียงนำอยู่ถึง 2 เสียงพร้อมๆกัน! อ๊ะๆ อยากลองฟังแล้วอ่ะดิ ว่าเสียงนำ 2 เสียงพร้อมๆ กันเป็นไง? ใช่ป่ะ? (ผู้อ่านหลายท่านบอก ตูไม่เห็นอยากฟังเลย (ฮา)) แก้ไขเมื่อ 18 เม.ย. 50 21:47:16 จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 21:11:26 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ผู้เขียนอยากให้ท่านผู้อ่านฟังแล้วลองสังเกตวิธีการบรรเลงเปียโนของลุงบาร์รอนที่เป็นเสียงนำในบทเพลงนี้ให้ดีๆ นะครับ แล้วลองเปรียบเทียบกับการบรรเลงเปียโนของลุงฟลานากันในบทเพลง Moritat คราวก่อน เราจะเห็นถึงความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญที่ทำให้เสียงเปียโนในเพลงนี้โดดเด่นขึ้น มา จนเป็นเสียงนำเทียบเคียงกับเสียงแซ็กโซโฟนอีกเสียงหนึ่งเลย แต่ใช่ว่าลุงบาร์รอนแกจะเล่นเปียโนเก่งกว่าลุงฟลานากันก็หาไม่! แต่ที่ลุงทั้งสองบรรเลงออกมาแบบนั้น ก็เพราะผู้ประพันธ์ดนตรีเขาแต่งไว้ให้เล่นออกมาแบบนั้น (หรือผู้บรรเลงตั้งใจจะให้การบรรเลงของตนเป็นเสียงนำหรือเป็นเพียงเสียงสมทบเท่านั้นเองครับ) ไม่เกี่ยวกับเรื่องเก่งไม่เก่งแต่อย่างใด อีกเช่นเคยครับ ผู้เขียนเอาเพลงเขามาเป็นตัวอย่างให้พวกเราได้ฟังเพื่อศึกษา ผู้เขียนก็ควรจะช่วยเขาโฆษณาอัลบั้มเป็นการตอบแทนครับ ใครมีกระตังค์ก็ซื้อมาฟังเถอะครับ อัลบั้มเหล่านี้เป็นแจ๊สที่คู่ควรแก่การเสียเงิน (หากมีนะครับ) บทเพลง I Can’t Get Started ที่เราจะฟังนี้มาจากอัลบั้มชื่อ Stan Getz /Anniversary บันทึกเสียงกันไว้แบบแสดงสด (Live) เสียด้วย บรรเลงกันในวันที่ 6 กรกฎาคม 1987 ณ  Montmartre Club ที่เมืองโคเปนเฮเก้น โน่น! ฝีมือการเป่าเทเนอร์แซ็กโซโฟนในบทเพลงนี้เป็นของ สแตน เกตซ์ (Stan Getz) พร่างพรมเปียโนโดย เคนนี่ บาร์รอน (Kenny  Barron) ดีดเบส โดย รูฟูส รีด (Rufus Reid) ตีกลองโดย วิกเตอร์ เลวิส (Victor Lewis) ครับ แก้ไขเมื่อ 18 เม.ย. 50 21:13:18 จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 21:12:39 ]

ความคิดเห็นที่ 10 เอาล่ะ ทีนี้เรามาว่ากันถึงข้อสังเกตที่ท่านผู้อ่านควรจะตั้งใจสังเกตให้ดีในระหว่างที่ฟังบทเพลงนี้กันครับ เพลง I Can’t Get Started ยังเป็นแจ๊สในแนวสแตนดาร์ดเช่นเดียวกันกับคราวก่อน แต่ท่วงทำนองเพลงจะช้ากว่า มีอัตราจังหวะ (Tempo) ที่ช้ากว่าเพลง Moritat นั่นเปิดโอกาสให้ลุงเกตซ์เป่าแซ็กฯด้นลื่นไหลไปตามท่วงทำนองเพลงแบบเชื่องช้า อ้อยอิ่งพอสมควร โดยแกเป่าทิ้งช่องว่าง (หรือห้องดนตรี) ไว้ให้น้าบาร์รอนบรรเลงเปียโนคู่ขนานไต่ไปตามท่วงทำนองเพลง พร้อมๆกันไปด้วย เสียงเปียโนในเพลงนี้จึงได้เล่นบทเสียงนำพร้อมๆ กันไปกับเสียงแซ็กฯ คล้ายๆ คู่รักพูดคุยพร่ำพรอดรัก กระเง้ากระงอด กระหนุงกระหนิง คลอเคลียกันไป เธอกับฉันไม่มีใครเป็นเท้าหลังเท้าหน้า แต่เป็นเท้าซ้ายเท้าขวาที่เกื้อหนุนกัน ..เป็นอย่างงั้นจริงๆ ครับ ทำให้คราวนี้ผู้เขียนไม่กล้าเขียนบทสนทนา-พูดคุย ขึ้นมาเปรียบเทียบกับบทเพลงนี้เหมือนคราวก่อนแล้วล่ะครับ กลัวว่าตัวเองจะตีความออกมาหวานแหววเกินไปจนชวนอ๊วก หรือไม่ก็ออกมาแนวอีโรติกเกินไป (ฮา) แก้ไขเมื่อ 18 เม.ย. 50 23:56:51 จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 21:15:13 ]

ความคิดเห็นที่ 11 เพลงนี้อาจเชื่องช้า อ้อยอิ่งอยู่สักหน่อย แต่เป็นตัวอย่างของบทเพลงที่แซ็กโซโฟนและเปียโนเล่นเข้าคู่เข้าขากันได้อย่างยอดเยี่ยมเพลงหนึ่งเลยครับ สัปดาห์หน้าเรามาต่อเรื่อง เสียงนำ (Foreground) และเสียงสมทบ (Background) กันอีกครับ เรื่องนี้ยังไม่จบ ยังมีข้อน่าสังเกตอีกที่เราต้องละเลียด..ละเมียด..ละไม.. ซึมซับความงามของมัน.. ค่อยๆเล็มสัมผัสมันอย่างช้าๆ แต่อย่างมั่นคงครับ บอกแล้วซีรี่ส์บทความนี้เราจะเจอกันต่อเนื่องเป็นปีครับ ขอขอบคุณอย่างยิ่ง:  ค่าย Polygram สำหรับบทเพลง I Can’t Get Started (ภาคบีบอัดเสียง) ผู้เขียนขอบทเพลงนี้มาใช้เป็นวิทยาทานให้ผู้อ่านที่จะเติบโต (ทางด้านการฟังดนตรีแจ๊ส) ต่อไปในอนาคต  อันจะเป็นกำลังสำคัญที่จะอุดหนุนสินค้าดนตรีที่รุ่มรวยและรื่นรมย์ของท่านตลอดไป  ขอขอบคุณท่านมา  ณ  โอกาสนี้ จากคุณ : Younger Pat - [ 18 เม.ย. 50 21:16:04 ]

ความคิดเห็นที่ 12 เว็บส่งอีเมล์มีปัญหาเล็กน้อย แต่กำลังจะส่งให้ภายในเสาร์-อาทิตย์นี้นะครับ แฮะแฮะ ขออภัย จากคุณ : Younger Pat - [ 20 เม.ย. 50 23:59:56 ]

ความคิดเห็นที่ 13 ผมส่งให้แล้วนะครับ หากใครยังไม่ได้รับให้ช่วยบอกมาทางอีเมล์ด้วยครับ เพลง I Can’t Get Started มีความยาว 11 นาทีกว่าๆ ทำให้ไฟล์ใหญ่กว่า 10 เมกกะไบต์ เลยมีปัญหานิดหน่อย อย่างไรก็ตาม ผมก็หาวิธีส่งจนได้ ไม่อยากจะบีบอัดไฟล์ให้มากจนเกินไป เพราะทำให้เสียงเพียโนและเบสเบาลงมากไป เดี๋ยวจะไม่เพียงพอใช้ฟังเพื่อศึกษาครับ ขอให้ฟังอย่างมีความสุขในการรับฟังแจ๊ส และสนุกในการสัมผัสเสน่ห์ของแจ๊สครับ อาทิตย์หน้าเจอกันใหม่ ผมเองก็กำลังมันกับการเขียนครับ แก้ไขเมื่อ 21 เม.ย. 50 16:41:41 จากคุณ : Younger Pat - [ 21 เม.ย. 50 16:40:11 ]

ความคิดเห็นที่ 14 ความเดิมจากตอนที่แล้ว ก้าวที่  1:  เสียงนำและเสียงสมทบ (1) (Foreground and Background (1))       แซ็กฯเป่า”นำ”ทำนองเพลงบรรเลงเสียง   สอดสำเนียงเสียงเพียโนโชว์เสียงสวย เบสเดินย่ำพร่ำจังหวะเอื้ออำนวย             กลองตีด้วยช่วย”สมทบ”คบทั้งวง       มาเถิดมาพาชวนฟังคลังเพลงแจ๊ส          ส่งเสียงแผดผาดเสียงเพลงเกรงใหลหลง เขียนบทความทำตามเหตุแห่งเจตจำนง    ผู้อ่านจงฟังให้เข้าถึง..ซาบซึ้งอย่างเข้าใจ       ผู้เขียนเพียงแนะชี้นำจำมาเขียน              ผู้อ่านเพียรหมั่นฝึกฟังแจ๊สเสียงใส ทั้งผู้เขียนแลผู้อ่านหูบานจะเป็นไร?          เราล้วนได้เดินบนถนนคนแจ๊สเอ๋ย แม้ว่าดนตรีแจ๊สจะสามารถบรรเลงออกมาจากเครื่องดนตรีเพียงชิ้นเดียว (โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเล่นโซโล่เดี่ยวของนักเพียโนแจ๊ส) แต่อย่างไรก็ตามโดยทั่วไป แจ๊สจะเล่นกันเป็นวงที่ประกอบด้วยนักดนตรีหลายคน  บิล  อีแว่นส์  (Bill Evans)  นักเพียโนแจ๊สในตำนานถึงกันกล่าว ไว้ว่า “แจ๊สมีสถานภาพเป็นชุมชนหรือสังคม (Social Situation)  เพราะเกี่ยวข้องกับนักดนตรีหลายคนที่มาบรรเลงร่วมกัน  เปรียบได้กับคนในสังคมที่พูดคุยด้วยภาษาเดียวกัน  แต่ก็มีความอ่อนไหวทางดนตรี อันเกิดจากบุคลิกและนิสัยใจคอที่แตกต่างกันไปในแต่ละคนด้วยเช่นกัน” เราในฐานะผู้ฟังซึ่งมิใช่นักดนตรี  เราก็อาจมีคำถามแรกเกิดขึ้นในใจว่า  “สุ้มเสียงอันน่าพิศวงของดนตรีแจ๊ส ที่เราได้ยินจากวงดนตรีวงหนึ่งที่บรรเลงออกมาให้เราฟังนั้น  เขาสร้างเสียงดนตรีแบบนั้นขึ้นมาได้อย่างไร ?”  วิธีง่ายสุดที่จะอธิบายเรื่องนี้คือ  ท่านผู้อ่านลองมองดูภาพเขียนภาพหนึ่งตามรูปข้างล่างนี้  ในภาพเราจะเห็นว่าดอกบัวบานเป็นสิ่งที่โดดเด่นที่สุดในรูปนี้  เรียกว่า  พอเรามองภาพนี้ปั๊บ..สิ่งแรกที่เราสะดุดตาที่สุดก็คือ เจ้าดอกบัวบานสองดอกนี่แหละ  ส่วนใบบัวทั้งสีขาว  สีเขียว  สีม่วง  รวมถึงผิวน้ำ  ล้วนเป็นองค์ประกอบของภาพที่เสริมเข้ามาที่ทำให้เรารู้ว่า  อ้อ รูปนี้มันเป็นรูปสระบัวนะ!   ที่นี้ผู้เขียนอยากให้ผู้อ่านลองจินตนาการตามนะครับ หากเราเห็นแค่รูปดอกบัวสองดอกที่ว่า  แต่เราไม่เห็นใบบัวและผิวน้ำ มันจะเกิดอะไรขึ้น? เราก็อาจนึกไปว่า  มันเป็นดอกบัวบูชาพระที่อยู่ในแจกันก็ได้!  หรืออาจเป็นดอกบัวที่สาวน้อยคนหนึ่งถืออยู่ในมือก็ได้!  ในทำนองเดียวกันหากเราเห็นแต่ใบบัวใบหนึ่ง โดยไม่เห็นผิวน้ำและดอกบัว  เราอาจนึกไปว่ามันเป็นใบบัวที่เด็กน้อยคนหนึ่งถือไว้บังแดดก็ได้!  แต่ที่เราเห็นว่ามันเป็นภาพของดอกบัว 2 ดอก ที่กำลังบานแบบว่าที่ ผบ.ทบ. คนต่อไป (หรือบานสะพรั่ง) อยู่ในสระ ก็เป็นเพราะเราเห็นทั้งดอกบัว  เราเห็นใบบัวทั้งสีขาว สีเขียว สีม่วง  และเราเห็นผิวน้ำ  ดังนั้นเราจึงรู้ว่านี่มันเป็นภาพดอกบัวบานในสระ  ไม่ใช่ภาพดอกบัวบานในแจกัน และไม่ใช่ภาพใบบัวเหนือหัวเด็กน้อยคนหนึ่งที่ถือบังแดด! เห็นหรือยังครับ .ว่าทั้งดอกบัว  ใบบัว และผิวน้ำ  ล้วนมีคุณลักษณะแตกต่างกันเปรียบได้กับนักดนตรีในวงดนตรีแจ๊สวงหนึ่ง  ที่มีนิสัยใจคอและความอ่อนไหวทางดนตรีที่แตกต่างกันลิบลับ  หากเราจับนักดนตรีในวงดนตรีดังกล่าว  มาบรรเลงเดี่ยว  (Solo)  ให้เราฟัง  เราก็จะได้สไตล์การบรรเลงแตกต่างออกไปคนละแบบ  เฉกเช่นเดียวกับดอกบัว ใบบัวและผิวน้ำที่แตกต่างกันนั่นเอง ในภาพนี้ดอกบัวบานก็เปรียบได้กับเสียงนำ  (Foreground)  ของวงดนตรี  เสียงนำคือเสียงที่เราสะดุดครั้งแรกที่เริ่มฟัง ขณะที่ทั้งใบบัวและผิวน้ำก็คือเสียงสมทบ  (Background) ของวงดนตรีนั่นเอง  (สังเกตเพิ่มขึ้นอีกนิดว่า  แม้แต่ใบบัวเองก็ยังแตกต่างกัน  มีทั้งสีเขียว  สีม่วง  สีขาว  เปรียบได้กับเสียงสมทบที่มีบุคลิก“คล้ายกัน” แต่ก็ยังแตกต่างกันอยู่ดีในด้านอุปนิสัยหรือเอกลักษณ์ประจำตัว  ซึ่งอาจเปรียบได้กับวงดนตรีแจ๊สบิ๊กแบนด์ที่มีผู้เล่นทรัมเป็ตหลายตัว  แต่ผู้เป่าทรัมเป็ตหลายคนที่ว่านี้ก็เป่าแตรด้วยลีลาที่ไม่เหมือนกันเสียทีเดียว อย่างที่ผู้เขียนกล่าวไว้ในบทนำของซี่รี่ส์บทความยาวโคตรเรื่องนี้ว่า  ดนตรีเป็นอะไรที่ต้องฟังจึงจะเข้าใจและซาบซึ้ง  (นั่นสิ ใครเล่าจะกินหรือสูดดนตรี? แป่ว...)  ผู้อ่านไม่สามารถจะเข้าใจสิ่งที่ผู้เขียนๆ มาจนถึงบรรทัดนี้ได้อย่างแท้จริง  หากท่านผู้อ่านไม่ลองฟังบทเพลงจริง ๆ (ยกเว้นผู้อ่านที่ฟังแจ๊สมานานแล้ว  ย่อมเข้าใจได้โดยง่าย  และอาจกำลังพาลเบื่อกับสิ่งที่ผู้เขียนสู้อุตส่าห์พยายามอธิบายอยู่  แต่ขอให้นึกถึงเด็กๆ ที่เพิ่งฟังแจ๊สเป็นครั้งแรกนะครับ  บทความเรื่องนี้เขียนขึ้นเพื่อผู้ฟังมือใหม่หัดแจ๊สอย่างแท้จริง โดยการเริ่มนับจาก  0  แล้วไป  1 2 3  ดังนั้นโปรดเลิกอ่านหรือทนอ่านต่อไปสำหรับพวกมือเก่าขาซิ่งทั้งหลาย) จากคุณ : Younger Pat - [ 8 พ.ค. 50 11:05:37 ]

ความคิดเห็นที่ 15 บทเพลงต่อไปนี้  ผมฟังแล้วคิดว่าเหม๊าะ เหมาะ เหมาะมั่ก ๆ สำหรับมือใหม่หัดแจ๊สครับ  เนื่องด้วยเป็นเพลงที่ฟังง่าย ไพเราะ แถมค่อนข้างแยกให้เห็นอย่างเด่นชัดว่าเสียงใดเป็นเสียงนำ  (Foreground)  และเสียงใดเป็นเสียงสมทบ  (Background)  เป็นบทเพลงที่มีชื่อว่า  Moritat  หรือที่รู้จักกันมากกว่าในชื่อ  Mack the Knife  นั่นเอง  บรรเลงโดยวงซอนนี่  โรลลิ้นส์  ควอเต็ท  (Sonny Rollins Quartet)  อันประกอบด้วย  ซอนนี่  โรลลิ้นส์  (Sonny Rollins)  เป่าเทเนอร์แซ็กโซโฟน  (Tenor Saxophone)  ซึ่งจะเป็นคนบรรเลงเสียงนำ  (Foreground)  ของวงและมีนักดนตรีอีก  3  คนที่ร่วมบรรเลงเสียงสมทบ  (Background)  ซึ่งประกอบด้วย  ทอมมี่  ฟลานากัน  (Tommy Flanagan)  เล่นเพียโน (Piano)  ดั๊ก  วัตกิ้นส์  (Doug Watkins)  ดีดเบส  (Bass)  และแม็กซ์ โรช  (Max Roach)  ตีกลอง  (Drums)  ครับ ท่านผู้อ่านมือใหม่หัดครับ สามารถจะขอตัวอย่างไฟล์  MP.3  (ขนาดเล็ก – บีบอัดมาก)  มาได้ที่ผม  โดยการอีเมลล์มาขอที่ younger.pat@gmail.com  แล้วผมจะส่งไฟล์เพลง  Moritat  ไปให้  1  เพลง  (เท่านั้น)***  บทเพลงนี้ยาว  10  นาทีพอดี  ดังนั้นกรุณาส่ง  e-mail address ของท่านที่สามารถรับ-ส่งไฟล์ได้ถึง 10 MB  อย่าง yahoo, hotmail หรือ gmail มาด้วยนะครับ  เพลงที่จะส่งไปให้ไม่เหมาะที่ท่านผู้อ่านจะฟังเอาอรรถรสมากนัก  (เพราะไฟล์เสียงถูกบีบอัดมาก ดังนั้นเร้นจ์ของช่วงคลื่นเสียงจะต่ำ)  แต่ก็เพียงพอที่จะใช้ฟังเพื่อการศึกษาครับ   สำหรับท่านผู้อ่านที่อยากฟังบทเพลงจริงๆ ที่ไม่บีบอัด  หรืออยากฟังทั้งอัลบั้มถ้าเกิดติดใจลีลาของลุงโรลลิ้นส์ขึ้นมา  ก็สามารถซื้อได้จากอัลบั้มชุด  Saxophone Colossus  ของซอนนี่  โรลลิ้นส์  จำหน่ายโดยค่าย  Prestige ครับ  (เราเอาของเขามาศึกษา   หากมีเราพอสะตุ้งสตางค์ก็สมควรจะตอบแทนผู้เป็นเจ้าของเพลงเขาบ้างนะครับ  โดยการอุดหนุนอัลบั้มนี้:  ผู้เขียนไม่มีส่วนได้เสียใดๆ กับค่าย  Prestige นะครับ  เขียนนี้ไม่ได้แม้แต่ค่าเรื่อง  แถมเสียเวลาอีก  แต่อย่างที่ผู้เขียนบอกไว้ในกระทู้บ้าเลือดว่า  “กูขอเขียนเอามัน”  นั่นแหละครับ) เอาล่ะ ที่นี้เรามาว่ากันถึงสิ่งที่ท่านผู้อ่านควรสังเกตในการฟังบทเพลง  Moritat  เพลงนี้กันครับ แน่นอนว่าสียงแซ็กโซโฟนของโรลลิ้นส์ ย่อมเป็นเสียงนำ  (Foreground)  อยู่แล้ว  เริ่มต้นบทเพลงขึ้นมา  คุณลุงโรลลิ้นส์ของเราแกก็เริ่มเป่าทำนองเพลง “ขายแฮมเบอร์เก้อร์”ที่ชื่อ Moritat  หรือ Mack the Knife  ทันที ขอให้ท่านผู้อ่านสังเกตการบรรเลงแช็กฯ ของแกครับว่า แกเป่าทำนองให้เข้ากับจังหวะของบทเพลง โดยมีผู้บรรเลงจังหวะเป็นเสียงสมทบ  (Background) อีก 3 เสียงอยู่ข้างหลังแก  (ซึ่งมีทั้งเสียงเพียโน, เบส  และกลอง)   ขอให้ท่านผู้อ่านสังเกตครับว่า  การเป่าแซ็กฯ ของแก  แม้ว่าแกจะเป่าเป็นเสียงนำ  แต่แกก็ไม่ได้สักแต่ว่าเป่าไปเรื่อยๆ โดยให้ลุงนักดนตรีอีก 3 คน คอยเล่นเพียโน เบส และกลอง ตามแกสถานเดียวก็หาไม่ แต่ลุงโรลลิ้นส์ของเราแกจะเป่าแซ็กฯ ให้เข้ากับจังหวะเพียโน เบส และกลองด้วยพร้อม ๆ กันไป   ในทางตรงกันข้าม..เวลาที่ลุงโรลลิ้นส์แกเป่าแซ็กฯนั้น  แกก็ไม่ได้คอยฟังเสียงสมทบอย่างเดียว  แต่แกก็จะเป่าเสียงท้าทายให้ทั้งเพียโน เบส  และกลองเล่นจังหวะตามแกด้วย  เรียกว่ามีปฏิสัมพันธ์ทางดนตรีระหว่างเสียงนำและเสียงสมทบด้วยตลอดเวลาครับ ที่นี้บทเพลงแจ๊สส่วนใหญ่เกือบทั้งหมด  มันไม่ได้มีเสียงนำเพียงเสียงเดียว  ท่านผู้อ่านลองฟังเสียงกลองที่ปู่โรชตี ไฮแฮท  (Hi-hat) และฉาบ  (Cymbal)  ในช่วงวินาทีที่ 45  ของบทเพลงให้ดีๆ นะครับ  ตรงช่วงนี้ของบทเพลงจะมีเสียงกลองมาเล่นบทเสียงนำบ้างล่ะ!  ปู่โรชแกจะตีกลองในช่วงสั้น ๆ ก่อนจะเปิดทางให้ลุงโรลลิ้นส์ได้เป่าอิมโพรไวซ์  (Improvise)  หรือด้นทำนองตามอารมณ์และตามใจแกนึกครับ  การตีกลองของปู่โรช จะเปรียบได้กับการเปลี่ยนเกียร์ (รถยนต์) ให้ลุงโรลลิ้นส์  ซิ่งได้ตามใจฝันนั่นแหละ เป็นแบบนั้นจริง ๆ ขอให้สังเกตดูครับ   จากนั้นขอให้ท่านผู้อ่านลองย้อนกลับมาเริ่มต้นเพลงอีกครั้ง  (ไม่ต้องฟังจนจบก็ได้ครับ  เพราะเพลงยาวมาก  ขอให้กลับมาเริ่มใหม่เลย)  ที่นี้แทนที่ผู้อ่านจะฟังเสียงลุงโรลลิ้นส์เป่าแซ็กฯ อย่างเดียว  กลับกันผู้เขียนขอให้ท่านผู้อ่านลองตั้งใจฟังเสียงเพียโนเป็นพิเศษ  จ่อสมาธิไปที่เสียงเพียโนเลยครับ  เพียโนเพลงนี้เล่นโดยลุงฟลานากัน  ลุงแกจะเล่นประมาณ  ตึ๋ง ตึ๋ง ตึง ตึง ตึ่งตึง ตึ๋ง แกเคาะแป้นคีย์เพียโนเป็นเสียงสั้นๆ ต่อเนื่องเป็นจังหวะตามคอร์ด  (Chords)  ของเพลงครับ  โดยคอร์ดที่ลุงฟลานากันบรรเลงจากเพียโนให้เราฟังนี้  มันจะทำหน้าที่เป็นทั้งจังหวะ  (Rhythm)  และเสียงประสาน  (Harmony)  ให้กับบทเพลงนี้ด้วยครับ เช่นเดียวกันครับ  ลุงฟลานากันแกก็จะบรรเลงเพียโนสอดประสานกับลุงโรลลิ้นส์ที่เป่าแซ็กฯ เป็นเสียงนำ  คือ  บรรเลงโต้ตอบกันแบบเป็นวลีเสียง (Phrase)  ตามที่ลุงโรลลิ้นเป่า รวมถึงบรรเลงท้าทายเปิดแนวทางใหม่ๆ ให้กับลุงโรลลิ้นส์ได้เป่าแซ็กฯ ให้พลิกแพลง หรือบิดไปจากทำนองหรือจังหวะหลักเล็กน้อยด้วย  มันจะคล้ายๆ กับว่าเสียงแซ็กฯ กับเสียงเพียโนพูดคุยกันครับ จริงๆ เอ้าไม่เชื่อลองฟังและเปรียบเทียบกับบทสนทนาต่อไปนี้ดูครับ จากคุณ : Younger Pat - [ 8 พ.ค. 50 11:07:39 ]

ความคิดเห็นที่ 16 ลุงโรลฯ  :  แต๊ แต่ แต๊ แต๊แต๊ (เอ้อ วันนี้พี่ไปซื้อแฮมเบอร์เก้อร์แล้วยัง ?)   ลุงฟลาฯ  :  ตึ๋ง ตึ๋ง ตึงตึง  (อ๋อ ไปมาแล้ว) ลุงโรลฯ  :  แต่ แต่ แต๊ แต๊ แต๊  (จริงอ่ะพี่ ซื้อมาฝากผมมั่งดิ กำลังหิวเล่อะ) ลุงฟลาฯ :  ตึงตึ้ง ตึงตึ้ง (เรื่องไรล่ะ (อยากกินก็ไปซื้อกินเองซิโว้ย)) ลุงโรลฯ :  แต้ แต้ แต๊ แต๊  (น่านะพี่นะ ผมอยากกิน แต่แฟนมันไม่ยอมให้ซื้ออ่ะ) ลุงฟลาฯ :  ตึ้งตึ้ง ตึ้ง ๆ ๆ (อ้าว อยากกินนัก ก็เลิกกับแฟนสิ (ปู่แกเริ่มท้าทายล่ะ ..เห็นป่ะ!)) เห็นไหมครับ ดนตรีแจ๊สเป็นการพูดคุยเชิงคีตศิลป์ หรือเม้าร์ทางดนตรีกันจริงๆ ด้วย เช่นเดียวกันครับ  การพูดคุยจริงๆ มิใช่แค่  2  คน  (ลุงโรลฯ กับลุงฟลาฯ)  เท่านั้นลุงวัตกิ้นส์ที่ดีดเบสและปู่โรชที่ตีกลองก็อยู่ร่วมในวงสนทนาด้วยนะ  อ่ะ ไม่ใช่ลองย้อนกลับไปฟังตั้งแต่แรกอีกทีดิ ลุงโรลฯ  :  แต๊ แต่ แต๊ แต๊แต๊ (เอ้อ วันนี้พี่ไปซื้อแฮมเบอร์เก้อร์แล้วยัง ?)   ลุงฟลาฯ  :  ตึ๋ง ตึ๋ง ตึงตึง  (อ๋อ ไปมาแล้ว) ลิงวัตฯ  :  บึ่ม บึม บึ๊ม บึม บึ่ม ๆ (ผมก็ไปล่ะ อร่อยดีนะ) ปู่โรช  :  ชิ๊ง แชะ ชิ๊ง แชะ (เหรอ ๆ ๆ ๆ) ลุงโรลฯ  :  แต่ แต่ แต๊ แต๊ แต๊  (จริงอ่ะพี่ ซื้อมาฝากผมมั่งดิ กำลังหิวเล่อะ) ลุงฟลาฯ :  ตึงตึ้ง ตึงตึ้ง (เรื่องไรล่ะ (อยากกินก็ไปซื้อกินเองซิโว้ย)) ลุงวัตฯ :  บึ๊ม บึ๊ม บึมบึ่ม (นั่นสิ ไรวะ อยากกินแต่ไม่ซื้อ) ปู่โรช  :  ชิ๊ง แชะ ชิ้ง แชะ  (นั่นดิ นั่นดิ นั้นดิ) ลุงโรลฯ :  แต้ แต้ แต๊ แต๊  (น่านะพี่นะ ผมอยากกิน แต่แฟนมันไม่ยอมให้ซื้ออ่ะ) ลุงฟลาฯ :  ตึ้งตึ้ง ตึ้ง ๆ ๆ (อ้าว อยากกินนัก ก็เลิกกับแฟนสิ) ลุงวัตฯ : บึ้ม บึ่มบึ่มบึม  (เออ กล้าป่ะวะ เลิกเลย ๆ) ปู่โรช  :  ชิ๊ง แชะ ชิ๊ง แชะ  (ไม่กล้า ฮึฮี๊ กลัวเมีย ฮึฮึ๊) ทีนี้เรามาลองตั้งใจฟังลุงฟลานากันแกโดดมาเล่นบทเสียงนำบ้าง (ประมาณนาทีที่  3.50  ของบทเพลงครับ)  โดยลุงโรลฯ หยุดเป่าชั่วคราว  แกคงเดินหลบมาด้านหลังเวทีครับ  (น่าจะหลบไปคิดว่าจะซื้อแฮมฯ กินเอง หรือจะเลิกกะแฟนดี !)  ช่วงนี้ลุงฟลานากันจะเล่นเพียโนคุยกันเสียงเบสของลุงวัตกิ้นส์  และเสียงกลองของปู่โรชครับ   ภายในเวลา  10  นาที  ของบทเพลง  Moritat  ท่านผู้อ่านจะได้ฟังทั้งแซ็กฯ  เพียโน  กลองและเบส เล่นเสียงนำ  (Foreground)  กันครบทุกคนครับ  เมื่อใครขึ้นมาบรรเลงเสียงนำ นักดนตรีที่เหลือก็จะไปเล่นบทเสียงสมทบ  (Background)  แทน  (หรือบางคนอาจหยุดเล่นเพื่อให้เสียงนำโดดเด่นขึ้นมาครับ)  เห็นมะ.. แจ๊สไม่ได้ฟังยากสักกะหน่อย   ผู้เขียนขอให้ท่านผู้อ่านมือใหม่หัดแจ๊สฟังเพลงนี้กันทุกวัน วันละรอบสองรอบเป็นอย่างน้อย ตลอดสัปดาห์หน้าเลยนะครับ)  สัปดาห์หน้าเรามาว่ากันในขั้นแอดวานซ์ขึ้นไปอีกนิดของบทเพลง Moritat นี้ครับ แต่ผู้อ่านต้องฟังหลายๆ รอบจนขึ้นใจก่อน จึงจะทำความเข้าใจเนื้อหาในตอนต่อไปได้โดยง่ายครับ และในสัปดาห์หน้าเรามาฟังเพลงอื่นๆ และมาต่อด้วยเรื่องเสียงนำและเสียงสมทบ (ภาค 2)  กันนะครับ   ขอขอบคุณอย่างยิ่ง:  ค่าย Prestige สำหรับบทเพลง Moritat (ภาคบีบอัดเสียง) ผู้เขียนขอบทเพลงนี้มาใช้เป็นวิทยาทานให้ผู้อ่านที่จะเติบโต (ทางด้านการฟังดนตรีแจ๊ส) ต่อไปในอนาคต  อันจะเป็นกำลังสำคัญที่จะอุดหนุนสินค้าดนตรีที่รุ่มรวยและรื่นรมย์ของท่านตลอดไป  ผู้เขียนตั้งใจจะร่วมสร้างฐานผู้ฟังที่เข้าใจและเข้าถึงดนตรีแจ๊สในระดับพื้นฐาน ตามกำลังความสามารถและสติปัญญา  (รวมถึงกำลังเวลาว่าง)  ให้จงได้ครับ  ขอขอบคุณท่านมา  ณ  โอกาสนี้ จากคุณ : Younger Pat - [ 8 พ.ค. 50 11:09:20 ]