PANTIP.COM : C10058672 ###===> (2) Brahms: Piano Concerto No. 2 -- แด่ Angelich ผู้กล้าหาญของเรา... <===### [Classical Music]

###===> (2) Brahms: Piano Concerto No. 2 -- แด่ Angelich ผู้กล้าหาญของเรา... <===###

ค่ำคืนก่อน งานดนตรีประชันสำหรับเปียโนในหมายเลขสองของ Johannes Brahms จากฝีมือการบรรเลงของนักเปียโนหนุ่มน้อยชาวอเมริกัน Nicholas Angelich กับวาทยกร Paavo Jarvi กับวงดุริยางค์ Frankfurt Radio SO คืองานกล่อมตัวผมให้นอนหลับฝันดี...

ในยุคสมัยที่นักเปียโนกำลังเติบโตอยู่ในวงการบันทึกเสียง พวกเขาหรือเธอจะมีสักกี่คนกันที่จะบันทึกงานคอนแชร์โตสำหรับเปียโนอันถูกกล่าวขวัญถึงขนาดว่า เป็นราชาแห่งราชันสำหรับเปียโนคอนแชร์โตทั้งปวง! (ผมจำขี้ปากเขามา) บางที กว่าจะมีงานบันทึกออกมา พวกเขาหรือเธอก็อยู่เข้าสู่ช่วงมัชฌิมวัยกันเสียทั้งสิ้น...แลนิโคลัส แองเจลิชก็อาจจะเป็นหนึ่งในนั้น...

ตั้งแต่ปลายยุค 50’s เป็นต้นมา เราอาจจะมีหนุ่มใหญ่ Leon Fleischer สำหรับ Sony -- หนุ่มน้อย Van Cliburn สำหรับ RCA -- หนุ่มใหญ่ Julius Katchen สำหรับ Decca ในยุคต้น 60’s, หนุ่มน้อย Daniel Barenboim สำหรับ EMI ในยุคปลาย 60’s, หนุ่มใหญ่ Maurizio Pollini สำหรับ DG และ Stephen Kovacevich สำหรับ Philips ในกลางยุค 70’s และแน่นอน หนุ่มกลางๆ Krystian Zimerman สำหรับ DG และ Stephen Hough ในกลางยุค 80’s และโลกแห่งการแสวงหาผู้บรรเลง Brahms: PC No. 2 ก็ห่างร้างคนหนุ่มๆ ที่มีอนาคตกับบริษัทบันทึกเสียงมาร่วม 30 ปี จนกระทั่งเราได้รู้จักกับ Konstantin Lifschitz สำหรับ Orfeo ในวัยเพียง 26 ในปี 2002 (แต่จนกระทั่งบัดนี้ ผมก็ยังไม่พบความโรจน์รุ่งพุ่งทะยานของนักเปียโนท่านนี้อย่างชัดแจ้งแต่ประการใด) และ นิโคลัส แองเจลิช สำหรับ Virgin ในวัย 39 ปีเศษของเขา ซึ่งผมขออนุญาตดันอายุของนักเปียโนท่านนี้ว่า เป็นนักเปียโนผู้ซึ่งยังหนุ่มแน่นอยู่ก็แล้วกัน เรื่องของเรื่องก็คือ ผมบ่ค่อยจะตื่นเต้นอะไรกับงาน Reissue ของบริษัทบันทึกเสียงหรืองานฝีมือของนักเปียโนอายุเยอที่มากประสบการณ์สักเท่าไหร่สำหรับ PC No. 2 ของบราห์มส์ใน พ.ศ. นี้...

ผมเคยคิดเล่นๆ มาอยู่บ้างว่า ทำไมงานบันทึก PC No. 2 ของบราห์มส์ที่มีชื่อเสียงและเป็นที่ยอมรับถึงความยิ่งใหญ่ในการบรรเลง มักจะตกอยู่กับนักเปียโนที่มากทั้งอายุและมากทั้งบารมีอยู่ตลอด (Arrau, Bachhaus, Gilels, Moravec, Richter, Rubinstein หรือ Serkin) และเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา งานบันทึก PCs ทั้งสองชิ้นของบราห์มส์โดย Nelson Freire สำหรับ Decca ในปี 2005 ก็ได้รับการยกย่องอยู่มาก แต่ความสดของบราห์มส์ในยุคใหม่ ก็มาจากฟรีแอร์ที่มีอายุร่วม 60 ปีแล้ว (น่าแปลกที่ผู้มีชื่อเสียงกว่าฟรีแอร์มานานและเคยสร้างเกียรติประวัติร่วมกันอย่าง Martha Argerich ไม่เคยทำสังฆกรรมอะไรเลยกับ Brahms: PCs ทั้งสองชิ้น!?!)

ความจริงแล้ว ผมไม่ได้สนใจอะไรกับอายุของนักเปียโนกับงาน PC No. 2 ของบราห์มส์เลยแม้แต่น้อย ที่เกริ่นๆ มาให้คุณผู้อ่านตาลายและนึกด่ากับความไร้สาระของผมข้างต้น ก็เพียงเพื่อการระลึกถึงการเดินทางของ Brahms: PC No. 2 ในยุคหลัง 50’s ของผู้เขียนเท่านั้น ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว ก็ด้วยเหตุแห่งการร้างลางานบันทึก Brahms: PC No. 2 อันสดใหม่จากนักเปียโนใหม่สดในห้วงเกือบ 10 ปีมานี้เอง ที่ทำให้ผมต้องพูดถึงความกล้าหาญของแองเจลิชกับสังกัดเวอร์จินใน พ.ศ. นี้ แต่เรื่องที่มากเสียยิ่งกว่านั้นก็คือ ประสบการณ์ก่อนหน้าของแองเจลิชในวารวันของการบันทึกงานของบราห์มส์นั้น แทบจะนับชิ้นได้ แต่ถึงกระนั้นก็ตาม งานบันทึกอันแทบจะนับชิ้นได้ของแองเจลิช เกือบ 95 เปอร์เซ็นต์ เป็นงาน Chamber ของบราห์มส์ (Violin Sonatas, Piano Trios, Piano Quartets) และ PC No. 1 ของตัวดุริยกวีผู้นี้ด้วย (ซึ่งผมต้องบอกว่า เป็น “PC ชิ้นเดียว” ที่เขาบันทึกก่อน Brahms: PC No.2!!)

อย่างน้อย เราได้พบกับ Soloist ผู้ซึ่งผูกพันอยู่กับดนตรีของบราห์มส์มาก่อน และยังเป็นงานเชมเบอร์ของดุริยกวีที่กล่าวขวัญกันว่า Intrinsic อยู่กับงาน Symphonic อย่างแยกกันไม่ออกอยู่ด้วย นั่นคือ ประสบการณ์ในงานเชมเบอร์ของบราห์มส์ของแองเจลิช จะเป็นฐานแล Threshold ที่มั่นคงแข็งแรงสำหรับ PC No. 2 นี้ ซึ่งกล่าวในทางกลับกันได้ว่า ในวันหนึ่งวันใดที่แองเจลิชผันตัวเองไปเป็นวาทยกร (อายุของเขายังน้อยสำหรับตอนนี้) แองเจลิช “น่าจะ” เป็นผู้ที่เข้าถึงงาน Symphony ของบราห์มส์ประหนึ่งเอตทัคคะทางบราห์มส์ (The Brahmsian) อยู่ด้วย...

^____________^

***ผู้เขียนแก้ไขปีที่ฟรีแอร์บันทึก PC No. 2 ของบราห์มส์ใหม่ จากปี 2002 เป็นปี 2005 ขอบคุณคุณ Stardust666 ที่ได้ท้วงมาด้วยน๊า... :-)

Brahms: Piano Concerto No. 2 in B flat major --
Angelich with Jarvi, Paavo (2009)/ Frankfurt Radio SO/ Virgin *with Klavierstucke, Op. 76

แก้ไขเมื่อ 24 ธ.ค. 53 23:27:38

จากคุณ : St@rGazer

เขียนเมื่อ : 23 ธ.ค. 53 20:22:35

ความคิดเห็นที่ 1

ตั้งแต่เสียงแตรฮอร์นที่ประหนึ่งแสดงออกถึงธรรมชาติอันงามสงบในสไตล์ Schubertian บรรเลงเปิดนำการบรรเลงเดี่ยวของแองเจลิชในกระบวนแรก จนกระทั่งแองเจลิชบรรเลงตอบเสียงของวง ผ่านไปยังความระรื่นไหลของท่วงทำนองอันงามสง่าของวงดุริยางค์ของสถานีวิทยุแห่งนครแฟรงค์เฟิร์ต จนกระทั่งห้วงแห่งการถามตอบแลประชันกันระหว่างผู้บรรเลงเดี่ยวกับวงดุริยางค์ เราพบว่า ตั้งแต่พาร์ทเริ่มของกระบวนแรกแล้ว ที่แองเจลิชให้เสียงเปียโนของเขาในลักษณาการอ้อยอิ่งที่นุ่มนวล กอปรไปด้วยความละเมียดละไม แต่ถึงกระนั้นเสียงเปียโนของเขาก็ให้สีส้มใสๆ ที่บ่งบอกถึงความคิดหวนรัญจวนใจคละเคล้าอยู่ด้วย...แม้กระทั่งในห้วงคีตวลีที่เสียงเปียโนต้องให้น้ำหนักลงลึก แองเจลิชก็ให้เสียงเปียโนที่หนักแน่นแต่ยังคงนวลหูอยู่...ไดนามิกของเขาแทบจะไร้ที่ติ (ในกระบวนนี้ ผมชอบเป็นส่วนตัวอยู่กับคีตวลี “ห้วงคิดห้วงภวังค์” สั้นๆ อยู่คีตวลีหนึ่ง ซึ่งบราห์มส์นำเสนอพัดพามาเพียงครั้งแล้วจบลงแบบฝันค้างประหนึ่งลืมตัวใน Passionate ส่วนตนของเขา (HA HA) ผมบอกกับตัวเองเมื่อฟังแองเจลิชว่า ได้โปรดทรยศผู้ประพันธ์ด้วยการบรรเลงคีตวลีอันครุ่นคิด-ล่องลอยนี้ซ้ำแล้วซ้ำอีกเถิด.............. แต่แองเจลิชก็ไม่... :-p)

ผมต้องขอชื่นชมไปยังพาโว ยาร์วี (ทายาทของ Neeme ผู้บิดา) ที่นำวงของสถานีวิทยุแฟรงค์เฟิร์ตบรรเลง Majestic-feel โดยเฉพาะอย่างยิ่งกระบวนที่ II อันเกรียงไกรแลงามสง่าน่าเกรงขามได้สุดวิเศษ! แลความสมดุลแห่งความหนักเบาของเสียงเมื่อต้องเป็นผนังกำแพงอันโอ่อ่าให้กับแองเจลิช ยาร์วีกับ FRSO ก็ทำได้อย่างเลอเลิศรงรอง!! ไม่น่าเชื่อ หากจะมีใครบอกว่า นี่เป็นวงดุริยางค์ชั้นสองของเยอรมันในยุคที่ธุรกิจดนตรีแบบกินบุญเก่ากำลังอยู่ในช่วงจำเริญกรรม (HA HA) แน่ล่ะ แองเจลิชของคุณผู้อ่านก็ยังคงสม่ำเสมอในเสียงเปียโนแบบบราห์มส์ที่ระรินเรื่อยไหลอันเปี่ยมด้วยรสนิยมอันดี...

ผมไม่ทราบเครดิตชื่อของนักเชลโลผู้บรรเลงเดี่ยวในกระบวนที่ III ที่ประหนึ่งการตั้งคำถามเชิงปรัชญาในชีวิตในแบบแผนของดนตรีประชัน (ถึงกระนั้น คุณผู้อ่านคงไม่ลืมว่า บราห์มส์ได้ใช้มุกนี้สำหรับไวโอลินเดี่ยวในกระบวนที่ II ของซิมโฟนีหมายเลขหนึ่งด้วย) ส่วนตัวผมคิดว่า กระบวนที่ I อันเก็บงำซ่อนเร้นในความนุ่มนวล และกระบวนที่ II อันเปิดเผย (แต่ยังคงลึกลับ) ในความยรรยงองอาจ จะไม่มีความหมายเลย หากไร้ซึ่งคำถามที่ผู้บรรเลงเดี่ยวเปียโนได้รับหรือตอบโต้กับผู้บรรเลงเดี่ยวเชลโลในกระบวนที่ III นี้ และในกระบวนอันลอยละล่องของทำนองดนตรีที่มีความเป็น Chamberic อยู่สูงในกระบวนนี้ ทั้งแองเจลิชและยาร์วี + FRSO ก็อาจจะทำให้คุณผู้อ่านที่รับฟัง รัก “นิทาน” ของบราห์มส์ขึ้นมาอยู่มากทีเดียว แต่อย่างไรก็ดี คุณผู้อ่านที่ต้องการเสียงเชลโลอิ่มหนามีมวล อาจจะผิดหวังกับแผ่นนี้อยู่บ้าง...

ความสดใสแลความเริงประหนึ่งเด็กๆ อันเป็น Brahmsian รูปแบบหนึ่ง อาจจะปรากฏในกระบวนปิดท้ายนี่เอง คุณผู้อ่านอาจจะจับความเป็น Folksy ของบราห์มส์และความชอบป็นส่วนตัวกับดนตรีเต้นรำแบบ Vienna Waltz ของบราห์มส์ก็ในกระบวนปิดท้ายนี่ด้วยเช่นกัน แต่บราห์มส์ก็ยังคงเป็นบราห์มส์ นั่นคือ ดนตรีของเขาไม่ง่ายเลยที่จะรู้สึกชอบอย่างลึกล้ำตั้งแต่แรกฟัง (ผมขอใช้ความเห็นส่วนตัวแบบเสล่อๆ ว่า สำหรับ PC No. 2 ของเขา คุณผู้อ่านอาจจะเริ่มต้นรักบราห์มส์แบบ First sight ในกระบวนสุดท้ายนี้ก่อน) แต่แน่นอนว่า ความสม่ำเสมอของนิ้ว (และการเต้นของหัวใจแองเจลิช!) ประหนึ่งการเคลื่อนที่เชิงสถิติของกลุ่มอิเล็กตรอนแองเจลิชที่ถูกประจุด้วยพลังงานไฟฟ้าสะอาดจากยาร์วีกับ FRSO (ว่าเข้าไปนั่น HA HA)

ผมอาจจะปิดท้ายการกล่าวถึง PC No. 2 ของบราห์มส์ไว้ว่า ความเป็นราชาแห่งราชันสำหรับ PCs ใดๆ ของ PC ชิ้นนี้อาจจะไม่ใช่ความสมบูรณ์แบบของคติดนตรีประชันสำหรับเปียโนที่มีมาตั้งแต่ยุคของ Bach, Mozart หรือ Beethoven แต่อาจจะเป็นเพราะความอุดมสมบูรณ์ของทุกสิ่งทุกอย่างที่พึงมีสำหรับดนตรีซิมโฟนิกสำหรับเปียโน (Symphonic music for Piano) เสียละกระมัง คุณผู้อ่านจะเห็นว่า เปียโนไม่ได้ถูกแยกออกจากวงดุริยางค์ในฐานะของผู้ประชัน แต่เปียโนเป็นส่วนหนึ่งของวงดุริยางค์ผู้บรรเลงร่วมกันอย่างเป็นกิจจะลักษณะ ทุกๆ กระบวนมีความเป็นเชมเบอริค นั่นคือ มีลักษณาการแห่งการสนทนากันในระนาบสองมิติของผู้บรรเลงเดี่ยวกับวงดุริยางค์... อาจจะจริงอยู่ที่ PC No. 1 ของเขา มีลักษณะดังกล่าวอยู่มาก แต่ก็ดูอิหลักอิเหลื่อไม่เข้ารูปเข้าทรงเท่า No. 2 ซึ่ง Progressive ยิ่งแล้วในทุกๆ ทาง... ยิ่งไปกว่านั้น ลักษณาการ Masculine/ Feminine ของบราห์มส์อันปรากฏซ้อนทับกันระหว่างเสียงจากวงดุริยางค์กับผู้บรรเลงเดี่ยว ก็ดูจะสร้าง Oxymoron ที่ก่อให้เกิดรสชาติการฟังแลจินตนาการเหลือคณานับแด่คุณผู้ฟังได้เป็นอย่างดีอีกด้วย...

แน่ละ อาจจะเป็นเพราะ Brahmsian ของแองเจลิชได้ถูกพิสูจน์ในลักษณะผู้ชำนัญการมาแล้วจากการบรรเลงดนตรีเชมเบอร์หลายต่อหลายชิ้นของบราห์มส์ของเขา แลเราต้องย้ำลงไปอีกครั้งว่า ดนตรีซิมโฟนิกของบราห์มส์เป็นองค์ทรงเดียวกันกับดนตรีเชมเบอร์ของเขา ผมไม่อยากคิดเลยว่า ในความเป็นนักดนตรีของแองเจลิช เขาอาจจะเป็นผู้คงแก่เรียนในวิชาการดนตรีอยู่ด้วย การบรรเลงเปียโนของเขา แม้จะดูประหนึ่งราบเรียบสม่ำเสมอ และกอปรด้วยสติกอปรด้วยการครุ่นคิดจนเหมือนจะไม่มีอะไร แต่ผมขอยืนยันว่า การก่อตัวเชิงเร้าอารมณ์สำหรับผู้ฟังที่มีต่องานของบราห์มส์นั้นเป็นการก่อตัวที่ต้องอาศัยเวลามาก คุณผู้อ่านจะไม่มีทางฟังบราห์มส์เพียงครั้งแรกแล้วบอกว่าชอบได้เลย เราต้องใช้เวลาและความเอาใจใส่อยู่สูงกับบราห์มส์ เขาแทรกของหวานอยู่กับความขมทางดนตรีอยู่ด้วยความเก็บงำซ่อนเร้นแบบลังเลใจ (แต่ก็จงใจปล่อยงานออกมาให้เป็นอย่างนั้น HA HA) ถึงกระนั้น ทั้งความหวานและความขมของบราห์มส์ก็มีความมุ่งหมาย มีสิ่งซึ่งเป็นปรัชญา ปัญหาของเราก็คือ เราอย่าหนีบราห์มส์ไปเสียก่อน เพราะความหวานของบราห์มส์เป็นความหวานที่บริสุทธิ์ คล้ายๆ กับนิทานสำหรับเด็กที่ยังคงความน่ารักอย่างนั้นอยู่เสมอไม่ว่าเวลาจะผ่านไปเท่าใดก็ตาม...

แองเจลิชปิดท้ายซีดีในงาน Klavierstucke แปดชิ้นของบราห์มส์ ซึ่งมีกระบวนย่อย Capriccio กับ Intermezzo (อันเป็นเครื่องหมายการค้าของบราห์มส์) อย่างสมบูรณ์ เสียงเปียโนของเขาไม่ได้ทำให้นึกถึงความหนักมือของแค็ทเช่นในยุค 60’s หรืออาจจะโควาเซวิชในปลายยุค 70’s ผมชอบไดนามิกหรือความหนัก-เบา/ดัง-ค่อยจากแองเจลิชมาก มันเป็นบราห์มส์ที่เบาในน้ำหนักเสียงแต่ให้มวลอย่างน่าประหลาด บางครั้งผมนึกถึง Debussy ขึ้นมา (ไม่ใช่เรื่องดีนะ! HA HA) แต่ในเสียงหนักของแองเจลิช เขาแสดงให้เห็นถึงอารมณ์ขันของบราห์มส์อยู่ด้วยในเวลาเดียวกัน...แน่นอน ความครุ่นคิดครุ่นคะนึงของผู้บรรเลงเดี่ยว ปรากฏอยู่ไม่วางวายในงานแปดชิ้นนี้ด้วย...

แองเจลิชสำหรับ PC No. 2 ของบราห์มส์ ยังคงต้อนรับคุณผู้อ่านอยู่ตามร้านขายซีดีทั่วๆ ไปในกรุงเทพฯ ในราคาสมเหตุสมผล คุณผู้อ่านอาจจะไม่เห็นด้วยแม้แต่น้อยกับผมที่ได้เพ้อเจ้อกับเรื่องของ Brahms’s PC 2 มายืดยาว แต่ถึงกระนั้น แม้คุณผู้อ่านจะทิ้งขว้างความคิดเห็นเสล่อๆ ของผม แต่ก็ขอได้โปรดหยิบซีดีแผ่นที่ผมจงใจระบุว่า “แด่ Angelich ผู้กล้าหาญของเรา” มาฟัง -หลายๆ ครั้ง- เถิด ผมเชื่อว่า นักเปียโนในวัยหนุ่มใหญ่ท่านนี้ เป็นนักเปียโนท่านหนึ่งที่ตีความ Brahms: PC No. 2 ได้สมคุณค่านักดนตรีที่สวามิภักดิ์กับบราห์มส์อย่างไม่รู้คลาย...

ขอให้มีความสุขกับบราห์มส์ (โดยแองเจลิช) กันทุกคนน๊า...

^______________^

ปล. ผมเจอะคลิปโฆษณาของงานชิ้นนี้ ในเวอร์ชันฝรั่งเศส (แต่นักดนตรีทั้งแองเจลิชและยาร์วีพูดเป็นภาษาอังกฤษ) ในยูทูบด้วย...ฟังความเห็นของพาโว ยาร์วีแล้ว ได้มุมมองและจินตนาการส่วนตัวของวาทยกรที่มีประโยชน์สำหรับการฟังบราห์มส์เป็นอย่างดีEnjoy… :-)

จากคุณ : St@rGazer

เขียนเมื่อ : 23 ธ.ค. 53 20:24:07