ความคิดเห็นที่ 1 1. Mahler: Symphony No. 1 -- Vandernoot (Live 1988)/ Belgian French R-TV SO/ Weitblick ผมมีประสบการณ์ที่ดีมาก่อนกับ Andre Vandernoot วาทยกรชาวเบลเยียม สำหรับงาน Violin Concerto ของ Beethoven ที่มี Leonid Kogan เป็นผู้บรรเลงเดี่ยวในยุค 1950’s มากเสียยิ่งกว่านั้นก็คือ เราจะหางานบันทึกฯ ของแวนเดอนูได้ค่อนข้างยาก... งานบันทึกซิมโฟนีหมายเลขหนึ่งของมาห์เลอร์โดยแวนเดอนูในปัจฉิมวัยของชีวิต เป็นหนึ่งในงานบันทึกที่ออกโดย Weitblick ซึ่งเป็นสังกัดที่ได้รับอนุญาตให้นำมาสเตอร์ที่บันทึกการแสดงการบรรเลงของวงดุริยางค์ในภาคพื้นยุโรปสำหรับการกระจายเสียงวิทยุและภาพโทรทัศน์มาผลิตซ้ำเพื่อเผยแพร่ ดังนั้น เราอาจจะไม่ควรคาดหวังคุณภาพของเสียงบันทึกให้มากจนเกินไปนัก... ผมไม่อาจเทียบเคียงความสามารถของแวนเดอนูกับวงดุริยางค์ประจำสถานีวิทยุและโทรทัศน์ BF กับ Kubelik (1967), Bernstein (1987), Giulini (1971) หรือ Horenstein (1969) ได้เลย... เราไม่พบความเร้นลับจนหลอนของสภาวะ Nostalgia ของดุริยางคกวีในเวลาเช้าตรู่ของกระบวนแรก, เราไม่อาจจะเริงรำไปกับท่วงทำนองวอลตซ์อันโรยแรงในกระบวนที่ II, เราพบว่า Funeral march อันกอปรด้วยอารมณ์ขันแบบตลกร้ายในกระบวนที่ III ของมาห์เลอร์จากแวนเดอนูขาดซึ่งความน่าสะพรึง แล Dramatic ในกระบวนปิดก็พลุ่งพล่านจ้านจัด แต่ไร้ซึ่งความน่าเกรงขาม... ผมไม่ได้นึกผิดหวังหรือรู้สึกอะไรในทางลบกับงานบันทึกชิ้นนี้เลยทั้งในแง่ของการบรรเลงหรือคุณภาพเสียง ผมคิดแต่เพียงว่า นี่เป็นงานบันทึกของวาทยกรผู้ซึ่งไม่ใช่ Mahlerian ท่านหนึ่งซึ่งเคยสร้างความมหัศจรรย์กับการบันทึกผลงาน VC ร่วมกับนักไวโอลินผู้เปี่ยมด้วยไสยเวทอย่างโคแกนมาแล้วในวัยเพียงสามสิบและเพิ่งจะเป็นวาทยกรฝึกหัดในเวลานั้น... ผมไม่ทราบเลยว่า แวนเดอนูในวัยเพียงหกสิบต้นๆ ก่อนการเสียชีวิตเพียงสามปีมีทัศนคติอย่างไรต่อองค์ดุริยางคนิพนธ์ที่ยิ่งใหญ่ชิ้นนี้ เขาปรากฏซึ่งชื่อเสียงน้อยมากและไม่ใคร่อะไรกับการเป็นข่าวในแวดวงดนตรี... และงานบันทึกชิ้นนี้ เป็นการลองดีของผมกับวาทยกรผู้ซึ่งเคยสร้างความยิ่งใหญ่ท่านหนึ่งอันผ่านความระลึกถึงเท่านั้นเอง แน่ละ ถึงเวลานี้ ผมก็ยังนับถือเขาอยู่ไม่เสื่อมคลาย... ผมเดินไปที่ตู้เก็บซีดีและบรรจงวางงานบันทึกชิ้นนี้ไว้ในที่ที่เหมาะสมอย่างทะนุถนอม มันคงจะเป็น Souvenir ชิ้นหนึ่งที่อาจจะมีใครคนหนึ่งเห็นคุณค่าอยู่อย่างแน่นอนเมื่อถึงกาลอันควรที่ผมได้จากโลกนี้ไปแล้ว... ^____________^ จากคุณ : St@rGazer เขียนเมื่อ : 24 ม.ค. 54 19:43:20

ความคิดเห็นที่ 2 2. Berlioz: Symphonie Fantastique + Carnaval Romain Overture -- Vandernoot (Live 1990)/ Belgian French R-TV SO/ Weitblick 3. Tchaikovsky: Symphony No. 5 + 1812 Overture Vandernoot (Live 1989)/ Belgian French R-TV SO/ Weitblick สองคืนหลังจากมาห์เลอร์ของแวนเดอนูแล้ว วาทยกรท่านนี้ก็ยังคงอยู่เป็นเพื่อนขับกล่อมให้กับผม... ไม่มีอะไรมาก ผมเพียงแต่คิดถึงเขา และไม่มีอะไรเกินความคาดหวังไปกว่าการได้ลองงานชิ้นโปรดจากผู้ที่มักถูกมองข้ามไปเสมออย่างแวนเดอนูเท่านั้นล่ะน๊า... คุณผู้อ่านคงจะจำได้ถึง SF ของแบร์ลิโอซที่ผมได้กล่าวถึงไปแล้วในกระทู้ C9460221 ในคลังกระทู้เก่า และแวนเดอนูก็ไม่ได้สร้างแรงบันดาลใจอันลึกซึ้งอะไรแก่พวกเราสำหรับ SF เพราะทุกกระบวนล้วนแล้วแต่ Flat-footed ทั้งโครงสร้างและเนื้อหา ผมอาจจะชื่นชอบกระบวนปิดท้ายจากการบรรเลงอยู่ แต่คิดดูดีๆ แล้ว เหมือนแค่จะทำให้ผมหายคิดถึง SF ของ TPO ในช่วงเดือนกรกฎาคมของปีก่อนไปแต่เท่านั้น... ผมควรกล่าวไว้ด้วยว่า แวนเดอนูเคยกำกับผลงานการบันทึกเสียง VC และ PC ของไชคอฟสกีมาแล้วกับทั้งโคแกนและ Cziffra  ในช่วงปฐมกาลแห่งการเป็นวาทยกรและมีผู้ชื่นชมกันอยู่มาก แต่สำหรับงานบันทึกฯ Sym 5 กับ BFR-TVSO ซึ่งถือเป็นงานในปัจฉิมกาลของเขา หากจะเปรียบเทียบกับมาห์เลอร์และแบร์ลิโอซแล้ว ก็ไม่ต่างกันแต่อย่างใดเลยในการรับฟัง นั่นคือ ก็ยังคงราบเรียบ ไม่มีความน่าเกรงขาม ขาดซึ่งความเข้มข้นของเนื้อหา และพร่องซึ่งแรงผลักดันทางอารมณ์ (บทโหมโรง 1812 อาจจะคึกคักกระฉับกระเฉงขึ้นมาอยู่บ้าง) สมัยเมื่อผมเด็กมากๆ ตอนเรียนอยู่ชั้น ม. 3 ผมเคยสนใจเรื่องราวของวัตถุมงคลและพระเครื่องทั้งในเชิงศิลปะและในเชิงกฤตยาคมตามประสาคนบ้านอยู่ใกล้ห้องสมุดประชาชน + อยู่ใกล้วัด และเคารพบูชาในศีลาจริยาวัตรของหลวงพ่อเกษม เขมโก... ครั้งหนึ่ง ผมได้ฟังความเห็นว่าด้วยความนิยมในวัตถุมงคลของพระคณาจารย์ในเชิงของ “รุ่น” จากพระรูปหนึ่งที่ผมไปสนิทสนมด้วย ท่านซึ่งเป็นนักสะสมพระเครื่องได้ให้ข้อสังเกตไว้อย่างน่าสนใจทีเดียวว่า “ทำไมพระเครื่องรุ่นแรกๆ ของพระคณาจารย์ทุกรูปจึงเป็นที่นิยมว่าทรงกฤตยาคมกว่าพระเครื่องรุ่นหลังๆ ทั้งๆ ที่พระผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบน่าจะต้องมีวิทยายุทธ (ท่านใช้คำนี้ เพราะเห็นภาพง่ายดี) สูงขึ้นตามอายุ” นั่นคือ หากตรรกะนี้ถูกต้อง พระเครื่องรุ่นหลังๆ ย่อมต้องทรงอิทธิฤทธิ์มากกว่ารุ่นแรกๆ แต่ในความเป็นจริงสำหรับแวดวงพระเครื่องแล้ว พระเครื่องรุ่นแรกๆ จะมีความนิยมสูงกว่ารุ่นหลังๆ ทั้งในแง่สนนราคาเช่าบูชาและในแง่ของความเชื่อมั่นในอิทธิฤทธิ์กฤตยาคม แต่สำหรับในแวดวงดนตรีคลาสสิคแล้ว ส่วนใหญ่กลับเป็นไปในทิศที่ตรงข้าม นั่นคือ งานในการกำกับของวาทยกรคนเดียวกันในปฐมกาลกับในห้วงปัจฉิมกาล เปรียบเทียบกันแล้ว พวกเราเหล่านักฟังดนตรี มักจะให้ความเห็นกันว่า งานการกำกับช่วงหลังย่อมต้องลุ่มลึกและหยั่งเห็น (Insightful) มากกว่างานในการกำกับช่วงแรกอย่างแน่นอน! (จริงอ่ะ :-p) ปฏิทรรศน์ดังที่ผมได้ยกตัวอย่างมานี้ ไม่ได้เป็นจริงสำหรับวาทยกรแวนเดอนู (อย่างน้อยก็ประจักษ์ชัดสำหรับผู้เขียน) นั่นคือ งานการกำกับช่วงหลังของแวนเดอนูในวัยหกสิบกลับไม่เป็นที่นิยมหรือกล่าวขวัญถึงเท่าช่วงแรกในวัยเพียงสามสิบ เห็นทีว่า ตรรกะของความนิยมในวัตถุมงคลของเหล่าเซียนพระอาจจะสามารถใช้ได้กับหลวงพ่อแวนเดอนู นั่นคือ วัตถุบันทึกเสียงอันเป็นมงคลของท่านในรุ่นหลังๆ ไม่ได้ทรงกฤตยาคมเท่ากับในรุ่นแรกๆ นั่นแล (HA HA) ถึงแม้วาทยกรแวนเดอนูจะไม่ได้ทำให้ Mahler I, Berlioz’s SF และ Tchaikovsky V เจิดจรัสรุจีอยู่ในใจผมเฉกเช่นวาทยกรหลายต่อหลายท่านที่มีชื่อเสียง แต่ความคิดถึงใครสักคนของผมที่ห่างหายไปนาน ก็ไม่ได้หมายความว่า จะเป็นความคาดหวังให้ได้ความพึงใจจากผู้นั้นเสียหน่อย เพียงแค่รู้ว่าเขายังคงทำงานรับใช้ดนตรีตราบจนสิ้นอายุขัยอย่างไม่รู้วางและได้พบเห็น+สดับฟังงานบันทึกของเขา เท่านี้ผมก็สุขใจเป็นที่สุดแล้วล่ะน๊า... อุแหวะ (HA HA :-D) ^______________^ จากคุณ : St@rGazer เขียนเมื่อ : 25 ม.ค. 54 15:07:57

ความคิดเห็นที่ 3 4. Beethoven: Symphony No. 3 -- Gardiner (1993)/ Orchestre Revolutionnaire et Romantique/ DG Archiv Collectors CE Edition (Complete 5CDs) ครั้งหนึ่ง บอกซ์เซตซิมโฟนีทั้ง 9 ชิ้นของเบโธเฟนจากการกำกับของการ์ดิเนอร์กับ ORR ของเขาในช่วงประมาณ 7-8 ปีที่แล้ว (ตอนนั้นผมยังไม่ประสีประสาอะไรกับดนตรีประเภทนี้) จะมีราคาแพงระยับ แต่เมื่อปลายปีที่ผ่านมานี้เอง ทาง DG ได้ออกคอลเลคชันใหม่ในอนุกรมย่อย Archiv เช่นเดิม แต่มีราคาที่ถูกกว่าเดิมมากๆ ทำให้เราสามารถจะเป็นเจ้าของบอกซ์เซตได้ในใบหน้ายิ้มเผล่ :-) ผมเคยฟังการ์ดิเนอร์กำกับซิมโฟนีของเบโธเฟนในหมายเลข 5, 6 และ 9 มาก่อน และมีความประทับใจกับแนวทาง Historically Informed Performance (HIP) ที่การ์ดิเนอร์กระทำกับงานซิมโฟนีเหล่านั้นมากเช่นเดียวกันกับ Mackerras, Harnoncourt, Hogwood และ Immerseel แต่สำหรับการ์ดิเนอร์แล้ว ความเคลื่อนไหวมีชีวิตชีวากอปรกับลักษณาการเชิง Revolution ของเขาได้เร้าในใจเราให้ค้นหาความหมายที่แฝงอยู่ในซิมโฟนีของเบโธเฟนอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน! Eroica Symphony ในหมายเลข 3 ของเบโธเฟนคือจุดหมายอันเป็นดุษฎีสำหรับบอกซ์เซตของการ์ดิเนอร์ ผมอยากทราบว่า การ์ดิเนอร์ในปี 1993 ผู้มาก่อนหน้า Andrew Manze ในปี 2008 จะมีมุมมองเป็นอย่างไรต่ออิรอยคา เหตุที่แมนซีกลายเป็นตุ๊กตาเปรียบเทียบก็เพราะ HIP ของแมนซีสำหรับอิรอยคาในมุมมองของผมขาดพลังขับเคลื่อนหรือแรงดึงดูดชวนพิศวง ดังนั้น HIP ของการ์ดิเนอร์ผู้ซึ่งผมเคยประทับใจ น่าจะเติมเต็มสิ่งที่ขาดหายไปของแมนซีผู้มาทีหลังได้อยู่บ้างกระมัง? แน่ละ อิรอยคาของการ์ดิเนอร์ให้พลังงานการปลดปล่อยอย่างรื่นไหลนับตั้งแต่กระบวนที่ I อันวิวัฒน์* ทุกอย่างโปร่งใสอยู่เป็นเอกลักษณ์ตามแบบ HIP แต่มีพลังงานแฝงเร้นอยู่อย่างรู้สึกถึงได้ (“มวล” รูปแบบดังกล่าวนี้ เป็นสิ่งที่ประสบได้ยากในการตีความ HIP จากวาทยกรท่านอื่นๆ), ตราบจน Funeral march ที่เร้นหลอนลึกลับตามแบบฉบับ Beethovenian ก็ยังคงชวนให้ระทึกในกระบวนที่ II แม้ว่าช่วงแปรผันทำนองช่วงโปรดอันชวนขนลุกจะทำได้แปลกแปร่ง แลการซ้อนทับเป็นชั้นๆ ของทำนองไม่ใหน้ำหนักหน่วงๆ ในลักษณาการ Mystical อย่างเช่นที่เคยประสบกับวาทยกรยุค Tyrants open up the door อยู่บ้างก็ตาม, ลูกล่อลูกชนในกระบวนที่ III สั้นๆ ก็เต็มไปด้วย Humor-ism อย่างชวนทึ่ง แลความกึกก้องโอฬารในกระบวนปิดก็ยังเกริกเกียรติอย่างเกรียงไกรอยู่เช่นที่คาดหวัง... คุณผู้อ่านคงทราบว่า อนุสาวรีย์แห่งอิรอยคาซิมโฟนีที่ยังคงตระหง่านอยู่บนดุริยางคพิภพตราบจนสิ้นกาล (ว่าเข้าไปนั่น HA HA) ได้เป็นของ Otto Klemperer แต่ผู้เดียวมาโดยตลอด และหากผมจะลองเปรียบเทียบไทแรนท์อย่างเคลมเพอเรอกับท่านเซอร์การ์ดิเนอร์ในแง่มุมของนักฟิสิกส์ยุคดั้งเดิมแล้ว เราอาจจะกล่าวได้ว่า หากเคลมเพอเรอเป็นเทพผู้เชี่ยวชาญทางด้าน Solid Mechanics ผู้ดลบันดาลอิรอยคาซิมโฟนีใหญ่โตโอ่อ่าดุจประหนึ่ง Granitic sculpture แห่งกาลสมัยแล้ว... การ์ดิเนอร์ก็คงจะเป็นมนุษย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้าน Fluid mechanics ผู้ซึ่งทำให้อิรอยคาซิมโฟนี โปร่งใส ไหลรื่น แลมีชีวิตชีวาแห่งยุคสมัยนั่นเอง... การ์ดิเนอร์เป็นวาทยกรที่ไว้ใจได้ (และน่านับถือ) อยู่เสมอ นับตั้งแต่งาน Cantatas ของ J.S. Bach ตราบจนกระทั่งซิมโฟนีเก้าชิ้นของเบโธเฟน, สี่ชิ้นของ Schumann และล่าสุดคือสี่ชิ้นของ Brahms กับสังกัด SDG ของเขา ฯลฯ ในความเป็นตัวตนของการ์ดิเนอร์ เขาอาจจะให้ความเห็นเชิงวิชาการไว้มาก วิพากษ์วิจารณ์วาทยกรหรือแม้แต่ดุริยกวีผู้ยิ่งใหญ่ท่านอื่นๆ ไว้ก็เยอะและดุเดือด แต่เมื่อเขาทำหน้าที่วาทยกร ไม่ว่าคุณผู้อ่านและคุณผู้ฟังจะชอบหรือไม่ชอบเขาในแง่มุมใดก็ตาม พจนานุกรมที่คุณใช้อ่านบุรุษอย่างการ์ดิเนอร์จะไม่มีคำว่า “มั่ว” หรือ “หมิ่นหยามได้” เป็นอันขาด ...Musicianship ของเขามีมาตรฐานอยู่ในระดับสูงสุดอยู่เสมอ... *ขอนอกเรื่องสั้นๆ ว่า ผมล่ะเกลียดประดิษฐกรรมคำพูดเอาหรูไปวันๆ คำว่า “ประชาวิวัฒน์” จากนโยบายสุมหัวกันคิดในหอคอยงาช้างแค่ 5 เดือนเสียจริงๆ (แต่ประทานโทษ ไม่เคยทำงานวิจัย) มันทำให้เวลาใช้คำว่าวิวัฒน์ของผม ต้องสะดุดหยุดกึกไปด้วยความขยะแขยงเลยทีเดียว...ขออภัย ว่าจะไม่พูดถึงการเมืองแล้วเชียวน๊า...แหะ แหะ... ^_____________^ จากคุณ : St@rGazer เขียนเมื่อ : 25 ม.ค. 54 19:56:09