|
ในธรรมเนียมของการแบ่งประเภทสำหรับงาน RW นั้น บ้างก็ว่าเป็นซิมโฟนีใน 5 กระบวน, บ้างก็ว่าเป็นซิมโฟนิกโพเอ็ม (SP) ในคติของดนตรีพรรณนาตามแบบของลิซท์ ซึ่งคุณผู้อ่านที่สนใจอ่าน Program-notes สำหรับ RW แล้ว ผมอยากจะให้ความเห็นว่า น่าจะต้องหาอ่านจากหลายๆ แหล่ง หลายๆ ผู้บรรยาย...
เรื่องของเรื่องก็คือ -- จากการเดาของผม -- สมัยที่โกลดมาคนำเสนองานชิ้นนี้ แม้โกลดมาคจะตกอยู่ในบรรยากาศท่ามกลางความเป็นเวียนนาของบราห์มส์ แต่ความเป็นฮังกาเรียนของโกลดมาคก็ยังเชื่อมโยงไปถึงดนตรีโรแมนติคในแบบดนตรีพรรณนาของลิซท์อยู่ด้วย นั่นคือ หากเราจะเรียก RW ว่าเป็นซิมโฟนี นั่นก็หมายความว่า RW เป็นซิมโฟนีในห้ากระบวนที่มีวิธีการประพันธ์ในบางกระบวนผูกยึดอยู่ด้วยธรรมเนียมอันเคร่งครัดของคติคลาสสิคแห่งสำนักเวียนนาที่หนึ่งอยู่ แต่หากเราจะเรียก RW ว่าเป็นดนตรีเชิงพรรณนา เราก็สามารถเรียกได้เช่นนั้นเหมือนกัน เหตุก็เพราะ RW เดินกระบวนตามแบบแผนของดนตรีเชิงพรรณนาโวหารของกวีแบบที่ไม่มีคำร้องสำหรับวงดุริยางค์หรือที่เราเรียกกันว่า SP ของลิซท์อยู่ด้วย...
คุณผู้อ่านที่ชื่นชอบ Dvorak ในเชิงสีสันแห่งสีเสียงและเคยติดใจดนตรีเต้นรำในแบบ Hungarian-folk แม้จะเป็นแบบกำมะลอจากบราห์มส์มาก่อน (แต่ก็ไม่อยากไปไกลถึงความดุดันกร้านกล้าของ Bartok) แล้ว คุณผู้อ่านจะได้พบเมโลดีสวยๆ จากความเป็นดนตรีพื้นถิ่นฮังกาเรียนจาก RW ของโกลดมาคอย่างแน่นอน มากไปกว่านั้นก็คือ หากเรากล้าพอ เราอาจจะพูดได้ว่า ทั้งห้ากระบวนของ RW น่าจะเป็นการแนะนำให้ผู้ที่รักมักที่ฟังหลายท่าน ได้มีประสบการณ์ไปกับซิมโฟนีห้ากระบวนในแบบ Light-weight ก่อนที่จะไปกับรุ่น Super heavy-weight ของมหาดุริยางคศิลปินมาห์เลอร์ในไมล์สโตนหลักต่อไป...
ปัญหาก็คือ คุณผู้อ่านที่ผูกสมัครรักใคร่อยู่กับ My Fatherland หรือ Ma Vlast ของสเมทานา คงจะไม่ได้ตื่นเต้นอะไรไปกับ RW? ยิ่งไปกว่านั้น ใครที่เคยนั่งรถไฟไปกับลิซท์ในขบวน 13 SPs หรือในขบวน 6 Hungarian Rhapsodies สำหรับวงดุริยางค์อย่างช่ำชองมาก่อน ก็คงจะไม่นึกไยดีอะไรไปกับ RW อันบ้านน๊อก บ้านนอกเสียละกระมัง?
ผมคงไม่ออกตัวอะไรให้เยิ่นเย้อไปกว่านี้ แต่คงจะสรุปไว้สั้นๆ ก่อนที่จะไปฟังบัทท์กับ RPO ของเขาว่า... แม้ RW จะเป็นดนตรีเชิงพื้นถิ่นนิยมเหมือนมา-วลฺาสอันมีชื่อเสียงของสเมทานา แต่มา-วลฺาสก็เป็น Dramatic SPs จากดุริยกวีที่ประพันธ์ไปด้วยความรู้สึกเชิง Nostagia ต่อแผ่นดินเชคหรือโบฮีเมียอันเป็นแผ่นดินเกิดเท่านั้น ซ้ำร้าย มา-วลฺาสยังสวมจังหวะในเสียงประสานด้วยเสื้อเกราะหนักๆ ของชาว Teuton ในเมโลดีที่หยิบยืมมาจากหลายที่หลายแห่งที่สเมทานาจาริกไปอยู่อีกด้วย หาใช่เป็นดนตรีในพื้นถิ่นโบฮีเมียแต่ดั้งเดิมเสียเมื่อไรกัน ในขณะที่ RW ของโกลดมาคภาคภูมิอยู่ด้วยความเป็นฮังกาเรียนตลอดทั้งห้ากระบวนและสิ่งที่โกลดมาคนำเสนอใน RW (ซึ่งเขาปฏิเสธว่า ไม่ใช่ Programmatic music) ก็ไม่ใช่การระลึกถึงอดีตอันแสนหวาน แต่เป็นการฉายภาพปัจจุบันในเชิงสัญญลักษณะ เป็นภาพของดนตรีแห่งชีวิต...ชีวิตอันเป็นปัจจุบันขณะของชาวฮังกาเรียนชนบทที่แสดงออกผ่านพิธีมงคลสมรสที่แสนจะธรรมดาสามัญ...
และแม้จะลองเปรียบเทียบกับดุริยางคนิพนธ์ของเชษฐดุริยกวีชางฮังกาเรียนเหมือนกันอย่างลิซท์ ผมก็อาจจะกล่าวได้ว่า ลิซท์เป็นฮังกาเรียนผู้ดี ผู้ที่จิบน้ำชาอ่านบทกวีแลวรรณกรรมของแบบที่กฎุมพีนิยม ลวดลายและลีลาของดนตรีฮังกาเรียนของลิซท์เจิดจรัสอยู่ท่ามกลางห้องโถงอันโอ่อ่า มิตรสหายของลิซท์คุยกันแต่ภาษาของชนชั้นสูง แม้ชนชั้นกลางที่เข้าไปร่วมด้วยก็อดที่จะเปล่งวาทะที่แสดงความปราดเปรื่องเพื่อแสดงอัตลักษณ์ในปัญญาแห่งตนเสียมิได้...ฮังกาเรียนของลิซท์ใกล้ชิดกับห้องทรงหนังสือของเจ้าชายในปราสาททรงสูงอันทะมึนในเยอรมัน (และของ Wagner HA HA)
ตรงข้ามกันอย่างมาก ฮังกาเรียนของโกลดมาคผ่านงาน RW กลับเป็นฮังกาเรียนอันอยู่ใกล้กับไร่นาป่าเขาแถบชนบท บ่อยครั้งจะมีชาวยิปซีเดินทางรอนแรมผ่านมาดวดเหล้าสรวลเสเฮฮา และใน RW พวกเขาก็ได้มาร่วมอวยพรคู่บ่าวสาวอยู่ด้วย...
^_____________^
จากคุณ |
:
St@rGazer
|
เขียนเมื่อ |
:
7 ก.พ. 54 00:38:40
|
|
|
|
|