ความคิดเห็นที่ 1 ข้อมูลเสริมเพิ่มเติมจาก ศิลปินว่าด้วยเรื่องของ "คำร้อง/ทำนอง/เรียบเรียง" จากคุณ : Yimie เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 15:09:53

ความคิดเห็นที่ 2 . แก้ไขเมื่อ 21 พ.ค. 55 15:56:41 จากคุณ : Yimie เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 15:17:52

ความคิดเห็นที่ 4 . แก้ไขเมื่อ 21 พ.ค. 55 16:22:57 จากคุณ : Yimie เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 15:22:04

ความคิดเห็นที่ 7 . จากคุณ : Yimie เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 15:24:25

ความคิดเห็นที่ 9 . จากคุณ : Yimie เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 15:26:01

ความคิดเห็นที่ 13 . จากคุณ : Yimie เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 15:34:46

ความคิดเห็นที่ 15 . จากคุณ : Yimie เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 15:35:21

ความคิดเห็นที่ 17 . จากคุณ : Yimie เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 15:36:41

ความคิดเห็นที่ 20 #คุณ-นักเลงเพลงสยาม- #คุณ Nothing is real อ่านเรื่องคอร์ดหลักวน 4 คอร์ดแล้วนึกถึงคลิปนี้เลยค่ะ คาดว่าหลายๆ คนคงได้ดูแล้ว... Axis of Awesome - 4 Four Chord Song (with song titles) อัปโหลดโดย random804 http://www.youtube.com/watch?v=5pidokakU4I จากคุณ : Yimie เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 16:22:43

ความคิดเห็นที่ 21 ขอบคุณครับ จากคุณ : ผมเองครับ เขียนเมื่อ : 21 พ.ค. 55 16:42:35 A:58.8.30.199 X: TicketID:334149

ความคิดเห็นที่ 22 อยากให้สมาชิกห้องเฉลิมกรุงได้อ่านความรู้ตรงนี้เยอะๆ เวลาถกหรือโต้ตอบกันในกระทู้จะได้มีหลักพื้นฐานของดนตรีมาพูดคุยกัน ไม่ใช่ใช่แต่ความรู้สึกหรือความเข้าใจผิดๆ แล้วก็ต่อว่าคนที่วิจารณ์ โดยที่ตัวเองก็ไม่ได้มีความรู้อะไรเลย เห็นดราม่าแบบนี้บ่อยครั้ง การแต่งเพลงโดยมีแรงบันดาลใจ / ใช้reference / copy / บังเอิญเหมือน มันมีมิติตรงนี้เยอะมากครับ ผมเป็นคนเขียนเพลงเองผมเข้าใจดี บางเมโลดี้ของเพลงตัวเองแต่งยังไปบังเอิญคล้ายกับหัวverseเพลงเก่าๆบางเพลงบ้างเลย ต้องดูกันละเอียดๆครับเรื่องนี้ ^^ อยากให้กระทู้นี้ขึ้นให้ได้อ่านกันครบทั้งสัปดาห์จัง จากคุณ : หัตถาครองพิภพ เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 00:47:36

ความคิดเห็นที่ 23 เป็นกระทู้ที่ดีค่ะ ไม่เพียงแต่คนแต่งเพลงที่จะต้องระวังเรื่องก๊อปไม่ก๊อป หรือคล้ายไม่คล้าย แต่ยังช่วยเปิดโลกของคนฟังเพลงทั่วไปด้วยว่า การจะออกมาบอกว่า เพลงนั้นลอกเลียนแบบเพลงนี้ ต้องผ่านการกลั่นกรองและต้องมีความรับผิดชอบต่อคำพูดของตัวเองด้วยเหมือนกัน จากคุณ : fingers-crossed เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 09:47:13

ความคิดเห็นที่ 24 ขอเข้ามาอ่านด้วยคนนะคะ ไม่มีความรู้ด้านดนตรีเลยค่ะ อาศัยชอบฟังอย่างเดียว ตอนนี้พอเข้าใจบ้างหละ ขอบคุณนะคะ จากคุณ : NooNooDeaw เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 10:32:54

ความคิดเห็นที่ 25 งานทุกงานมักต้องการ reference ทุกงานนั้นแหละครับ ไม่ใช่แค่งานดนตรีงานเพลงอย่างเดียว เคยเห็นรูปโมนาลิซ่าในแบบล้อเลียนต่างๆไหมครับ มันต่างอะไรกันไหมกับดนตรีที่เราฟัง มันไม่น่าเกลียดหรอก หากเรานำบางอย่างของงานเดิม (reference) มันใส่ในงานของเรา มันจะเกิดงานแบบใหม่ขึ้นทันที แ่ต่ไม่ใช่ศิลปินไทยที่ชอบเอาเพลงต่างชาติ ทั้งดุ้น ไม่เว้นแม้กระทั้ง MV หรือ art work มันดัดแปลงให้เป็นของตัวเอง แล้วบอกว่า "เป็นความอังเอิญ" แยกให้ออก กับงาน copy และงาน reference มันต่างกันแค่นิดเดียวเองจริงๆ จากคุณ : arito เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 13:02:38

ความคิดเห็นที่ 27 วงการเพลงไทย เกือบหมด เป็น 1 กะ 2 ก้อปห่วยบ้าง ก้อปเกรดดีบ้าง มีส่วนน้อยที่ยัง3ได้ จากคุณ : tanakeme เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 13:42:39

ความคิดเห็นที่ 28 เพลงบลูส์ 90% ทางคอร์ดเดียวกันเลย เปลี่ยนแค่เนื้อร้องกับคีย์เพลง แบบนี้เรียกก๊อปมั้ยอ่า จากคุณ : พี่ต๊ะวัน เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 15:07:54

ความคิดเห็นที่ 29 ศิลปินบางคนยังใช้เพลงตัวเองเป็นreferenceในการทำเพลงใหม่เลย สมมติเค้าอยากได้เพลงใหม่ ที่มีฟิลคล้ายเพลงฮิตของเค้าในอัลบั้มก่อน เค้าก็เอาเพลงนั้นแหล่ะเป็นreferenceตัวตั้ง แล้วต่อยอดความคิดสร้างสรรค์ไปเกิดเป็นเพลงใหม่ขึ้นมา... ---------------------------------------------------------------------- เปลี่ยนเป็นร็อคไทย บาง(หลาย)วง ก็ประมาณนี้สินะ ศิลปินไทยบางคนยังใช้เพลงดังจากต่างประเทศเป็นreferenceในการทำเพลงใหม่เลย สมมติเค้าอยากได้เพลงใหม่ ที่มีฟิลคล้ายเพลงฮิตของวงต่างประเทศ เค้าก็เอาเพลงนั้นแหล่ะเป็นreferenceตัวตั้ง แล้วต่อยอดความคิดสร้างสรรค์ไปเกิดเป็นเพลงใหม่ขึ้นมา... ที่เค้าเรียกกันว่า inspiration จากคุณ : ebonydevil เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 15:33:51

ความคิดเห็นที่ 30 #28 เพลงบลูส์ทางคอร์ด 12 บาร์บลูส์มันเป็นแก่นสำคัญของบลูส์ครับ เรียกว่ารากเหง้าเลยก็ว่าได้ สังเกตุว่ารากเหง้าของเพลงแต่ละแขนงมัน จะมาจากอะไรที่เรียบง่ายไม่ซับซ้อน จนกระทั่งมันอิ่มตัวแล้วจึงมีคนคิดประดิษฐ์ประดอย ให้มันแปลกหูกว่าเดิม พวกรากเหง้าของดนตรีไม่ว่าจะสายไหนมันเป็นของสามัญไปแล้วครับ ใครจะหยิบมาใช้ก็ไม่มีใครว่า อย่าไปหยิยเอาเนื้อของคนอื่นมาเป็นของตัวเองก็แล้วกัน จากคุณ : beeboyguitarpop เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 17:07:01

ความคิดเห็นที่ 33 แบบ...บางเพลงนี่มาครบหมดอ่ะ ยกเว้นยางอาย จากคุณ : Myryuko เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 18:46:08

ความคิดเห็นที่ 34 ผมไม่รู้หรอก ทฤษฎีอะไรที่ว่านั่น  คิดว่า ไม่จำเป็นต้องรู้สำหรับคนฟังเพลงหรอก แต่หากฟังเพลงแ้ล้ว ภาพรวมๆ ส่วนใหญ่มันคล้าย หรือเหมือน  คนทำคงรู้ตนเองอยู่ว่าเอาของเค้ามามากน้อยแค่ไหน จากคุณ : dogmatist เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 19:35:54

ความคิดเห็นที่ 35 ดีครับ เดี๋ยวนี้เห็นมามั่วมากเลย ไอ้นี่เหมือนไอ้นั่น ไอ้นั่นเหมือนไอ้นี่ สงสารคนทำเพลงหน่ะครับ จากคุณ : rockerหน้าดำ เขียนเมื่อ : 22 พ.ค. 55 21:16:08

ความคิดเห็นที่ 36 #31 อันนั้น ถ้าเอาตาม คห.12 จัดว่าเป็น case 3 ครับ จากคุณ : -นักเลงเพลงสยาม- เขียนเมื่อ : 23 พ.ค. 55 00:46:29

ความคิดเห็นที่ 37 Reference คือการยกส่วนๆหนึ่งจากทั้งเพลงมาใส่ในผลงานเรา โดยต้องให้เครดิตแก่เจ้าของ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นการอ้างอิงต้องไม่มากเกินความจำเป็น เช่น เพลง 2.50 นาที ถ้าอ้างอืงมา 1 นาที อย่างนี้ถือว่าใช้ไม่ได้ เราเข้าใจถูกมั้ยเอ่ย? เราปรับมาจากการอ้างอิงในการทำรายงานอะ -_- Inspiration คือการได้รับแรงบัยดาลใจจากผลงานชิ้นหนึ่ง ซึ่งต้องนำไม่ต่อยอดด้วยจึงจะเรียกว่า ได้รับแรงบันดาลใจ ในความรู้สึกเรา บางคนก็อ้างๆไปแหละว่าเนี่ยได้รับแรงบันดาลใจ แต่ความจริงมันไม่ใช่หรอก คือเราคิดว่า อย่างพวกดีไซเนอร์เวลาเค้าออกคอลเล็กชั่น เค้าก็ต้องมีแรงบันดาลใจทั้งนั้นแล้วมาออกแบบ ซึ่งผลงานที่ได้จะมีกลิ่นอายอยู่และรู้ว่าได้รับแรงบันดาลใจมา เช่น เราจำได้แม่นเลยมีปีหนึ่งตอนฤดูหนาวที่ชาแนลออกแบบคอลเล็คชั่นมาแบบทหารๆทางโซเวียต เพราะคาร์ลได้รีบแรงบันดาลใจมาจาก โคโค่ ชาแนวที่มีคนรักเป็นเจ้าชายจากโซเวียต คือเสื้อผ้าไม่เหมือนกันอยู่แล้วแหละ แต่ดูแล้ว(ถ้ารู้ประวัติโคโค่) จะนึกถึงตอนนั้นพอดี อันนี้เป้นตัวอย่างนอกเรื่องที่เราคิดว่าอธิบายได้ดี ในงานเพลงเราก็เข้าใจว่าเพลงนั้นฟังแล้วให้ความรู้สึกแบบเดียวกันกับอีกเพลงหนึ่ง ทำนองหรือเนื้อร้องอาจไม่เหมือนก็ได้ เช่น ฟังเพลงๆหนึ่งแล้วนึกถือทะเล เลยแต่งเพลงใหม่ออกมาที่ให้ความรู้สึกทะเลเหมือนเพลงนั้น เราเองคิดว่ามันต้องมีบางอย่างที่ไม่ว่าสถานการณ์เปลี่ยนไปยังไงตัวมันก็ต้องไม่เปลี่ยนแปลงซึ่งเราคิดว่าสิ่งนั้นคือคำนิยามของ reference และ inspiration ด้วยเหตุนี้เราจึงยกตัวอย่างนอกเรื่องมาบ้างแต่คิดว่าไปกันได้ ถ้าสมมติเราเข้าใจอะไรผิดไปตามข้อเท็จจริงก็ขอโทษด้วยค่ะ รบกวนแก้ให้เราเข้าใจได้ถูกด้วยนะคะ จากคุณ : สัปปะรดรึเปล่า? เขียนเมื่อ : 23 พ.ค. 55 01:50:03

ความคิดเห็นที่ 40 #36 ด้วยความเคารพ สำหรับผม ผมคิดว่ามันเป็น case 1 แบบ เต็ม ๆ ครับ จากคุณ : Myryuko เขียนเมื่อ : 23 พ.ค. 55 15:34:14

ความคิดเห็นที่ 42 ... แก้ไขเมื่อ 23 พ.ค. 55 23:10:58 จากคุณ : Hernf@ เขียนเมื่อ : 23 พ.ค. 55 23:07:09

ความคิดเห็นที่ 44 ค่ายที่บอกว่าตนเองอินดี้ดังๆ ที่เจ๊งไป ก็ใช่น้อยหนิครับ แต่คนก็ชื่นชมไม่น้อย จากคุณ : nastyfunky เขียนเมื่อ : 24 พ.ค. 55 00:33:56

ความคิดเห็นที่ 45 เหตุผลคือข้ออ้าง จากคุณ : msys เขียนเมื่อ : 24 พ.ค. 55 01:09:06

ความคิดเห็นที่ 46 ถามนะคะ      อย่าง  More than word ของ Mr Big  กับ ไม่ตองห่วงฉัน ของโลโซ  อย่างนี้เปล่า      การเล่นกีร์ต้าแบบนี้ ชวงหนึ่งฮิตมากๆในเพลงไทย ซึ่ง มาจากเพลง ฝรั่งอีกที (แต่ เพลงไทยที่ก็อบ  More than word  เป๊ะๆเลยก็ มี ของแซ็ง ปฏิวัติ หรือ อะไรสักคนนี่แหละ) เพราะ จากคุณ : หนูหงอย เขียนเมื่อ : 24 พ.ค. 55 11:00:28

ความคิดเห็นที่ 47 อย่างนี้ Say anything กับเพลงของ U2 อันโด่งดังนั้นมัน... จากคุณ : SICKHEART เขียนเมื่อ : 24 พ.ค. 55 17:51:42

ความคิดเห็นที่ 48 3.25-3.30 เป็นท่อนที่ผมชอบอันหนึ่งของ MJ จากคุณ : nammak เขียนเมื่อ : 24 พ.ค. 55 18:24:35

ความคิดเห็นที่ 49 จึงไม่แปลกที่จะมีคนชอบคล้ายผมอีกหลายคน อย่างนี้ผมเรียก reference เหมือนกันครับ บางคนใจแคบก็จะบอกว่า copy 1.26-1.30 จากคุณ : nammak เขียนเมื่อ : 24 พ.ค. 55 18:27:09

ความคิดเห็นที่ 50 มันต้องมีใครบงการอยู่....เป็นแน่แท้ จากคุณ : นายอร่อย เขียนเมื่อ : 25 พ.ค. 55 10:44:54

ความคิดเห็นที่ 51 ผมว่าคนทำน่ะรู้อยู่แก่ใจ แล้วคนฟังก็รู้อยู่แก่ใจด้วย ไม่ต้องอ้างทฤษฎีหรอก ฟังแล้วเหมือนเหมือนมันก็คือเหมือน ผมเล่นดนตรีเคยลองแต่งเพลงเล่นๆดู แต่งไปแต่งมามาบางท่อนมันคุ้นๆว่ะ นึกขึ้นได้เออมันเหมือนเพลงนี้นี่เองทั้งๆที่คอร์ดก็เล่นคนละคอร์ด จากคุณ : PhoenixYo-Amazon เขียนเมื่อ : 26 พ.ค. 55 00:08:49

ความคิดเห็นที่ 52 อยากให้โรงเรียนไทยเพิ่มตารางสอนศิลปะกับดนตรีให้มากชั่วโมงกว่านี้ คนไทยจะได้มีความรู้ตรงนี้มากขึ้นเยอะๆ^^ มีเรื่องเล่าให้ฟังเมื่อสิบกว่าปีก่อน มีงานเพลงอัลบั้มหนึ่ง ที่ได้ทั้งเงินทั้งกล่อง เป็นแนวแปลกที่ผสมร๊อค กับแดนซ์ กับความเป็นไทยได้อย่างลงตัว พอเพลงดัง ก็มีคนเขียนจดหมายไปถามคอลัมนิสชื่อดังที่นิตยสารดนตรีเล่มหนึ่ง เค้าถามว่าเพลงนี้ๆของวงนี้ลอกมาจากเพลงฝรั่งใช่มั้ยมันฟังเหมือนกันเลย คอลัมนิสก็ตอบไปประมาณว่าคุณที่เขียน จม เป็นนักฟังเพลงจริงๆ ถึงได้รู้ว่าเพลงลอกมา.. หลังจากนั้นชาวPantip ก็เริ่มเอาเพลงในอัลบั้มนั้นมาเปรียบเทียบ คนนั้นคนนี้ก็ยกมา ทีละเพลงสองเพลง อันนั้นเหมือน อันนี้ลอกท่อนนี้มา จนไปๆมาๆ กลายเป็นว่าอัลบั้มนั้นโดนกล่าวหาว่าลอกทุกเพลงยกชุด ! ร้อนถึงโปรดิวเซอร์ที่ได้ชื่อว่ามือสะอาดของวงการ ต้องไปออกรายการTVเกี่ยวกับบันเทิง แล้วแกก็ท้าทั้งคนที่หาว่าเพลงที่แกทำลอกเค้ามา กับ คอลัมนิสชื่อดังคนนั้นด้วย แกใช้คำว่า "ถ้ามั่นใจในสติปัญญา" แกขอท้าดีเบตเรื่องนี้ต่อหน้าสื่อมวลชน เท่าที่จำได้ผลก็คือเรื่องนี้เงียบหายไป ไม่มีการรับคำท้า ทั้งคอลัมนิสคนนั้นและ คนที่กล่าวหาก็เลิกครหาไป   อัลบั้มนั้นก็ฟังดี ทันสมัยจนบัดนี้ จบครับ จากคุณ : Chode เขียนเมื่อ : 26 พ.ค. 55 05:44:06

ความคิดเห็นที่ 53 ความเห็น 47 ไม่ใช่ U2 แต่เป็นวง TWO ครับ U2 มันเป็นวงจาก Ireland ครับ จากคุณ : กวีเหนือ เขียนเมื่อ : 26 พ.ค. 55 11:33:13

ความคิดเห็นที่ 54 #46 the song is called 'More Than Words' ka with an S at the end, this song is from the band called 'Extreme' ka. จากคุณ : monutto เขียนเมื่อ : 26 พ.ค. 55 13:52:27

ความคิดเห็นที่ 55 เข้ามาเก็บความรู้ และกดโหวตคะ จากคุณ : LinGio เขียนเมื่อ : 27 พ.ค. 55 19:59:18

ความคิดเห็นที่ 56 พูดกระทู้นี้พูดเรื่องการ copy เพลง ทำให้นึกถึงบทความหนึ่งซึ่งผมได้อ่านเมื่อไม่นานมานี้ เห็นว่าเกี่ยวข้องกัน เลยขอมาแนะนำในกระทู้นี้ด้วยนะครับ ละเมิด/ไม่ละเมิดงานดนตรี 101: ตอน 1 การด้นสดและการเล่นล้อกับจารีต อธิป จิตตฤกษ์ http://prachatai.com/journal/2012/05/40665 อธิป จิตตฤกษ์ เปิดซีรีย์ยาว ว่าด้วยหลักตัดสิน อะไรละเมิด/ไม่ละเมิดลิขสิทธิ์ ในแวดวงดนตรี นำเสนอตอนแรก "การมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของการประพันธ์และการเล่นกับจารีตของการด้นสด" สังคมชนชั้นกลางไทยยุคปัจจุบันเป็นสังคมที่นิยมชมชอบการจับผิดการลอกเลียนผลงานดนตรีของนักดนตรีในประเทศ กระแสการจับผิดนี้มักจะก่อตัวขึ้นในเว็บ www.pantip.com และกระแสการประณามผู้ที่ลอกผลงานดนตรีของคนอื่นค่อยๆ แพร่กระจายไปในส่วนอื่นๆ ของอินเทอร์เน็ต ระบบศาลเตี้ยในการตัดสินการลอกผลงานดนตรีนี้เอาเข้าจริงก็ดูจะประหยัดงบประมาณและบุคคลากรของรัฐดี เพราะรัฐก็ไม่ต้องเสียงบประมาณในการรักษาระเบียบของระบอบทรัพย์สินทางปัญญา แต่ปัญหาเกี่ยวกับการใช้ศาลเตี้ยในกรณีแบบนี้ก็ไม่ได้ต่างจากการใช้ศาลเตี้ยกรณีอื่นๆ ที่มันไม่มีคำตอบด้านความยุติธรรมตามมาตรฐานของระบบยุติธรรมสมัยใหม่แต่อย่างใด การจับผิดการลอกเพลงแต่ละครั้งในหมู่ชนชั้นกลางไทยมักจะเป็นไปอย่างไม่มีหลักการใดๆ กำกับทั้งสิ้น ผู้ที่ต้องการกล่าวหาว่าผู้อื่นทำการลอกเพลงเพียงแค่หาบทเพลงต่างประเทศที่มีท่วงทำนองใกล้เคียงกับบทเพลงของไทยมาสักเพลง แล้วก็เพียงแค่โพสต์คลิปของเพลงทั้งสองเพลงคู่กัน เพียงเท่านี้จิตใจอันโน้มเอียงต่อการจับผิดการลอกเพลงของนักจับผิดก็จะทำงานเพื่อการจับผิดและทำการยืนยันอย่างสิ้นความสงสัยว่าผู้ต้องหาลอกงานดนตรีนั้นได้ลอกงานดนตรีมาแน่ๆ โดยอัตโนมัติ ทั้งๆ ที่จริงๆ แล้ว หากพิจารณากันในระดับหลักกฎหมายลิขสิทธิ์ทั่วไปแล้วมันมีประเด็นที่ต้องพิจารณาจำนวนหนึ่งก่อนที่จะตัดสินว่างานดนตรีหนึ่งๆ ละเมิดลิขสิทธิ์หรือไม่ ประเด็นพิจารณาการละเมิดลิขสิทธิ์งานดนตรีโดยทั่วไปน่าจะแบ่งได้คร่าวๆ ดังนี้ 1. ผลงานที่ถูกลอกเลียนมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว (originality) หรือไม่? 2. ผู้ลอกเลียนเคยได้ยินได้ฟังงานดนตรีที่ถูกลอกเลียนหรือไม่? 3.ตัวงานที่ลอกเลียนมีงานที่ถูกลอกเลียนประกอบอยู่มากน้อยแค่ไหน? 4.การลอกเลียนอยู่ในเงื่อนไขการใช้อย่างเป็นธรรม (fair use) ภายใต้กฎหมายลิขสิทธิ์หรือไม่? เงื่อนไขทั้งสี่ข้อที่กล่าวมาสมควรจะได้รับการพิจารณาอย่างถ้วนถี่ก่อนจะทำการตัดสินว่ามีการลอกงานดนตรีเกิดขึ้น และผู้ต้องหาลอกงานดนตรีก็สามารถให้มิติต่างๆ เหล่านี้เพื่อต่อสู้เรียกร้องความเป็นธรรมให้แก่ตนเองในชั้นศาลได้ทั้งสิ้น ผู้ที่กล่าวหาผู้อื่นว่าทำการลอกงานดนตรีควรจะถามตนเสมอว่างานที่ตนกล่าวหาว่าผู้อื่นไปลอกเลียนมามันเป็นแค่งานตามจารีตบางแบบหรืองานอันมีเอกลักษณ์? งานที่ตนกล่าวหาว่าผู้อื่นไปลอกเลียนมาเป็นงานดนตรีที่ผู้ถูกกล่าวหาน่าจะเคยได้ยินได้ฟังมาก่อนหรือไม่? งานที่ว่าทำการลอกเลียนนั้นลอกเลียนนั้นได้ลอกเลียนมาจากงานต้นฉบับมากน้อยแค่ไหน? และการลอกเลียนเหล่านั้นเป็นสิ่งชอบธรรมอยู่แล้วหรือไม่ภายใต้ข้อยกเว้นในการละเมิดลิขสิทธิ์ต่างๆ ตามกฎหมาย? หากไม่มีหลักการเหล่านี้ บรรดานักจับผิดการลอกเลียนดนตรีก็ดูจะทำตัวเป็นศาลเตี้ยที่ไม่ใส่ใจกฎหมายบ้างเมืองเสียเองด้วยซ้ำ เนื่องจากผู้เขียนเห็นว่าความเข้าใจในประเด็นเหล่านี้เป็นเรื่องสำคัญต่อสังคมไทยไม่ว่าจะเป็นในฐานะของสังคมหนึ่งที่อยู่ภายใต้ระบอบลิขสิทธิ์โลก และในฐานะของสังคมสมัยใหม่ที่ความยุติธรรมสมควรจะดำเนินไปตามหลักกฏหมายของรัฐที่พิจารณาความผิดถูกของผู้คนในรัฐอย่างเท่าเทียมกัน ผู้เขียนจึงจะขอกล่าวถึงประเด็นต่างๆ ในชุดบทความยาว 4 ชิ้นโดยเริ่มจากชิ้นนี้ (มีต่อ) จากคุณ : shachou เขียนเมื่อ : 31 พ.ค. 55 17:37:33

ความคิดเห็นที่ 57 (ต่อ) จริงๆ แล้วประเด็นที่ควรตั้งคำถามประเด็นแรกเมื่อเราเห็นว่างานดนตรีหนึ่งๆ มีความละม้ายกับงานดนตรีอีกชิ้นหนึ่งก็คือ ความคล้ายคลึงดังกล่าวเป็นผลจากการที่งานทั้งสองมันอยู่ในขนบทางดนตรีเดียวกันหรือไม่? หรือถ้าเรียกแบบไทยๆ ก็ต้องถามว่ามัน “แนวเดียวกัน” หรือไม่? ถ้างานอยู่ในจารีตเดียวกัน ความคล้ายคลึงก็น่าจะเกิดขึ้นได้ง่าย และการตัดสินว่างานนั้นแตกต่างกันหรือไม่ก็ควรจะพิจารณาตามมาตรฐานของจารีตนั้นๆ เป็นหลัก ความเข้าใจเรื่องจารีตทางดนตรีเป็นเรื่องสำคัญในการพิจารณาการลอกเลียนแบบเพราะจารีตทางดนตรีนั้นเป็นสิ่งที่เทียบเท่ากับที่เรียกในภาษากฏหมายลิขสิทธิ์ว่าเป็นทรัพย์สินทางปัญญาสาธารณะ (public domain) ซึ่งก็คือทรัพย์สินทางปัญญาที่เป็นของคนทุกคนที่ทุกคนสามารถหยิบฉวยมาใช้ได้โดยไม่เป็นการละเมิด ซึ่งการนำทรัพย์สินทางปัญญาสาธารณะมาใช้ในการสร้างงานดนตรีของตนก็เป็นสิ่งเกิดขึ้นเป็นปกติ ดนตรีร่วมสมัยที่ใช้ทรัพย์สินทางปัญญาสาธารณะเป็นวัตถุดิบในการผลิตที่ชัดเจนมากๆ ก็คือดนตรีบลูส์ ถ้าแก่นสารของดนตรีบลูส์คือทางทางโน๊ตและทางคอร์ดกีต้าร์แบบบลูส์อัดโอดครวญที่สืบทอดมาตั้งแต่เพลงคนดำผู้เป็นทาสในไร่ฝ้าย ส่งผ่านมาอคูสติคเดลต้าบลูส์ยุคแรก และมาสู่ยุคบลูส์ไฟฟ้าหลังจากนั้นจนถึงปัจจุบันแล้ว แก่นสารดังกล่าวก็น่าจะเป็นทรัพย์สินทางปัญญาสาธารณะของบรรดาบลูส์แมนและคนอื่นๆ ทุกๆ คนที่ใครก็หยิบใช้ก็ได้โดยไม่ถือเป็นการละเมิด ตามที่ผู้เขียนเข้าใจ ไม่น่าจะเคยมีการฟ้องร้องผู้ลอกเลียนเพลงบลูส์เพลงหนึ่งๆ [1] เพราะเพลงบลูส์ทั้งหมดมันก็ล้วนเป็นการลอกเลียนและดัดแปลง ไม่ว่าจะในระดับโครงสร้างเพลง ทิศของตัวโน๊ต เพลงบลูส์แต่ละเพลงโดยทั่วไปก็มีความละม้ายกันในระดับที่คนที่ไม่คุ้นเคยกับดนตรีชนิดนี้ไม่สามารถแยกแยะความแตกต่างระหว่างบทเพลงได้ด้วยซ้ำ นี่ก็เป็นตัวอย่างในวัฒนธรรมสมัยนิยมที่ดีเยี่ยมของสิ่งที่เรียกว่า จารีตทางดนตรี ที่ใครๆ ก็หยิบมาใช้ได้ และมันเป็นเรื่องที่น่าขันที่จะมาจ้องจับผิดการลอกเลียนแบบอะไรทำนองนี้ ลักษณะของการใช้ทรัพย์สินทางปัญญาสาธารณะเป็นวัตถุดิบในการผลิตงานใหม่ๆ ของดนตรีบลูส์นั้นสามารถนำมาอธิบายลักษณะเดียวกันของเพลงพื้นบ้าน (folk music) จากสารพัดท้องถิ่นทั่วโลก บทเพลงและขนบทางดนตรีเหล่านี้เป็นจารีตที่มีลักษณะเช่นเดียวกับดนตรีบลูส์แทบทั้งสิ้น กล่าวคือบทเพลงเหล่านี้แต่บทเพลงแต่ละเพลงในจารีตเดียวกันก็มีความละม้ายคล้ายคลึงกันมากในสายตาของคนที่อยู่นอกจารีต และจารีตของการสร้างบทเพลงใหม่ก็คือ การหยิบยืมบทเพลงเก่าๆ มาลอกเลียนและดัดแปลงตามความต้องการของนักดนตรีที่ “ประพันธ์” บทเพลงใหม่ออกมา จริงๆ แล้ว การใช้คำว่า “ประพันธ์” น่าจะไม่เหมาะสมนักกับกระบวนการสร้างบทเพลงตามจารีตแบบเพลงพื้นบ้าน เพราะเพลงส่วนใหญ่ในจารีตแบบนี้น่าจะเกิดจากการ “ด้นสด” (improvise) มากกว่า [2] การด้นสดเป็นส่วนหนึ่งของเพลงพื้นบ้านทั่วโลก มันเป็นการแสดงปฏิภาณไหวพริบของนักดนตรีที่จะต้องใช้ทั้งความรู้และความคล่องแคล่วในการเล่นกับจารีตของตน ซึ่งการให้คุณค่ากับการด้นสดมันทำให้แม้แต่การแสดงบทเพลงเดียวกันแต่ละครั้งมันมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ เพราะในจารีตของดนตรีที่ให้คุณค่ากับการด้นสด การแสดงดนตรีแบบเดียวกับสองครั้งอย่างไม่ผิดเพี้ยนก็ดูจะเป็นสิ่งที่ชี้ให้เห็นถึงความอับจนของปฏิภาณไหวพริบของนักดนตรีมากกว่าที่จะเป็นสิ่งที่ชี้ใช้เห็นถึงการซักซ้อมมาเป็นอย่างดีของนักดนตรี (มีต่อ) จากคุณ : shachou เขียนเมื่อ : 31 พ.ค. 55 17:39:25

ความคิดเห็นที่ 58 ถ้าเราจะลองตั้งข้อสังเกตดูแล้ว เราก็พบว่าดนตรีที่อยู่กับจารีตของการด้นสดก็มักจะเป็นดนตรีที่ไม่เคร่งครัดในการจับผิดการลอกเลียนแบบนัก แน่นอนว่าดนตรีพื้นบ้าน และดนตรีบลูส์อันมีรากมาจากดนตรีพื้นบ้านมีลักษณะแบบนี้ แต่สิ่งที่ต้องเสริมไปด้วยก็คือดนตรีที่เน้นการด้นสดที่เกิดขึ้นในบริบทของเมืองอย่างดนตรีแจ๊ส และดนตรีฟรีอิมโพรไวซ์ ก็มีลักษณะที่ไม่เคร่งครัดกับการจับผิดการลอกเลียนเช่นกัน ความไม่เคร่งครัดต่อการจับผิดการลอกบทประพันธ์ของจารีตดนตรีที่เน้นด้นสดเหล่านี้เกิดจากการให้คุณค่าทางดนตรีกับทักษะในการด้นสดของนักดนตรีแทนที่จะให้คุณค่ากับเอกลักษณ์เฉพาะตัวของบทประพันธ์อันเป็นอุดมการณ์เบื้องหลังของกฏหมายลิขสิทธิ์ นักดนตรีที่ขยันประพันธ์บทเพลงใหม่ๆ ออกมาแต่ไม่มีทักษะการด้นสดนั้นยากที่จะเป็นนักดนตรีที่ดีได้ในขนบเหล่านี้ เพราะโดยทั่วไปแล้วในจารีตทางดนตรีที่ให้คุณค่ากับการด้นสด แม้แต่การเล่นบทเพลงของตัวเอง ผู้ประพันธ์ดนตรีก็ถูกคาดหวังให้แสดงทักษะการด้นสดออกมา ซึ่งจะทำให้การแสดงบทเพลงเหล่านี้แม้จะเป็นเพลงเดียวกันของนักดนตรีคนหรือคณะเดียวกันก็ไม่มีทางเหมือนกันเลยแม้แต่ครั้งเดียวดังที่ได้กล่าวมาแล้ว ซึ่งพวกเพลงแถมในอัลบั้มเพลงแจ๊สแบบรีอิสชูที่เป็นเทคที่ต่างกันของบทเพลงในอัลบั้มเวอร์ชั่นแรกก็น่าจะเป็นตัวอย่างที่หาฟังได้ง่ายที่สุดของจารีตในการไม่เล่นดนตรีซ้ำกันแม้แต่รอบเดียวที่ว่านี้ เมื่อนักดนตรีได้รับการคาดหวังให้เล่นไม่ซ้ำกันแม้แต่รอบเดียว ตัวบทเพลงก็ไม่อยู่นิ่ง มันเปลี่ยนแปลงและลื่นไหลไปเรื่อยๆ เมื่อเพลงไม่อยู่นิ่ง ก็ยากเหลือเกินที่จะเป็นฐานที่มันคนในการประณามงานอื่นๆ ที่ลอกเลียนมัน นี่เป็นการแสดงให้เห็นว่าการพิจารณาการลอกเลียนจะเกิดขึ้นได้ชัดเจนจากงานดนตรีที่อยู่นิ่งเท่านั้น มันสะท้อนว่าแนวคิดการจับผิดการลอกเลียนมีพื้นฐานมาจากงานทางศิลปวัฒนธรรมที่ตัวงานมาลักษณะหยุดนิ่งอย่างงานเขียน (ถ้าจะไม่นับว่าการอ่านจะทำให้มันไหวไปเรื่อยๆ) เมื่อกรอบแบบนี้ถูกนำไปประเมินการไหลและกลายพันธุ์ของความคิดและงานทางศิลปวัฒนธรรมต่างๆ ในวัฒนธรรมแบบมุขปาฐะ สิ่งที่จะได้ก็รังแต่จะผิดฝาผิดตัว กล่าวคือระบบคุณค่าที่ใช้ประเมิน “เอกลักษณ์เฉพาะตัว” ของงานในวัฒนธรรมการเขียน มันต่างจากระบบคุณค่าที่ใช้ประเมิน “เอกลักษณ์เฉพาะตัว” ของงานทางศิลปวัฒนธรรมแบบมุขปาฐะ ความสดใหม่ไม่ลอกเลียนแบบใครในการนั่งเขียนงานประพันธ์มันเป็นคนละเรื่องกับปฏิภาณไหวพริบในการสร้างงานจากจารีตไปพร้อมๆ กับทำการเพิ่มเติมและดัดแปลงรายละเอียดงานดนตรีอย่างสดๆ ในการแสดง ทั้งหมดนี้จะเห็นได้ว่าทั้งการผลิตงานดนตรีตามจารีตและการด้นสดนั้นเป็นสิ่งที่น่าจะอยู่นอกคำถามว่างานชิ้นหนึ่งๆ นั้นทำการลอกเลียนงานชิ้นอื่นมาหรือไม่ได้ลอกเลียน เพราะถ้ามันเป็นการลอกเลียน มันก็เป็นการลอกเลียนที่มีความชอบธรรม และบทเรียนที่สำคัญของการพิจารณาลักษณะการสร้างสรรค์ทางดนตรีผ่านการด้นสดตามจารีตที่กล่าวมาทั้งหมดก็คือ มันทำให้เห็นว่าปัญหาของการลอกเลียนงานดนตรีเป็นปัญหาที่แยกไม่ขาดจากมาตรฐานการตัดสินงานดนตรีแบบหนึ่งๆ หรือถ้าจะให้กล่าวให้เจาะจงกว่านั้นก็คือ การลอกเลียนงานดนตรีเป็นปัญหาของวัฒนธรรมดนตรีที่หมกหมุ่นกับความมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของงานดนตรี วัฒนธรรมดนตรีที่ไม่ได้ถือโดยปริยายว่างานดนตรีชิ้นหนึ่งๆ ควรมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่ตัดขาดออกจากงานชิ้นอื่นๆ จะไม่มีปัญหานี้ หรือมีปัญหาน้อยกว่ามาก ดังนั้นเราจึงควรพึงสังวรไว้เสมอถึงสมมติฐานเบื้องหลังของการประเมินว่างานชิ้นหนึ่งๆ ทำการลอกเลียนงานชิ้นอื่นๆ ว่ามันก็ไม่ได้มีความเป็นสากลแต่อย่างได มันเป็นเพียงปัญหาของแค่ปีกหนึ่งของดนตรีสมัยสมัยเท่านั้น (ซึ่งแน่นอนว่าเป็นปีกที่สร้างเม็ดเงินจำนวนมหาศาลที่สุดให้กับอุตสาหกรรมดนตรี แต่นั่นก็เป็นเรื่องใหญ่อีกเรื่องหนึ่ง) จากคุณ : shachou เขียนเมื่อ : 31 พ.ค. 55 17:41:57

ความคิดเห็นที่ 59 อ้างอิง [1]กรณีที่มีการฟ้องร้องคือกรณีที่มีการลอกเอาเนื้อเพลงไปทั้งดุ้นเช่นกรณีที่วง Led Zeppelin ทำกับเพลงของ Muddy Waters ที่ Willie Dixon ประพันธ์ (เพลงของ Zeppelin คือ Whole Lotta Love และเพลงของ Waters คือ You Need Love) ผู้ฟ้องคือทางบริษัทที่ถือลิขสิทธิ์เพลงของ Dixon และเรื่องก็จบลงด้วยการตกลงการจ่ายค่ายอมความนอกศาล ทั้งนี้วงร็อคที่โด่งดังอันดับต้นๆ ของทศวรรษที่ 1970 อย่าง Led Zeppelin ก็เป็นวงที่มีชื่อเสียงฉาวโฉ่ด้านการลอกเพลงชาวบ้านมาอย่างหน้าด้านๆ มากชนิดที่นักลอกเพลงชาวไทยที่ไหนก็ควรจะอาย การค้นพบนี้น่าจะเกิดในภายหลังที่การค้นหาบทเพลงเก่าๆ ของวงดนตรีร่วมสมัยของ Led Zeppelin เป็นไปได้ง่ายขึ้น โปรดดูคลิปเปรียบเทียบเพลง “ต้นฉบับ” ต่างๆ กับเพลงของวงร็อคระดับนำนานวงนี้ได้ที่ http://youtu.be/JyvLsutfI5 และ http://youtu.be/zThdTAWQFAQ [2]อันที่จริงแล้วดนตรีในโลกก่อนศตวรรษที่ 19 ก็เต็มไปด้วยการด้นสดทั้งสิ้นแม้แต่ดนตรีคลาสสิคจากโลกตะวันตก แต่ตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 ดนตรีคลาสสิคก็มีแนวโน้มที่จะตัดการด้นสดไปจากสารบบและหันไปเล่นตามตัวโน๊ตที่บันทึกไว้ใน “บทประพันธ์” อย่างเคร่งครัด (ซึ่งเรื่องตลกคือภายหลังนักประพันธ์เพลงคลาสสิคในศตวรรษที่ 20 ก็ถึงกับต้องประพันธ์ความบังเอิญมาทำลายความเคร่งครัดนี้) และการเคร่งครัดกับ “บทประพันธ์” นี้ก็สอดคล้องกับการเกิดขึ้นของกฎหมายลิขสิทธิ์ยุคใหม่ที่คุ้มครองงานดนตรีในฐานะของ “บทประพันธ์” (จบแล้วครับ) จากคุณ : shachou เขียนเมื่อ : 31 พ.ค. 55 17:43:25