ความคิดเห็นที่ 1 “เสด็จประพาสต้น” เป็นหนึ่งในการเสด็จประพาสหัวเมือง ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งต่างจากการเสด็จประพาสอย่างเป็นทางการ กล่าวคือ การเสด็จประพาสต้น เป็นการเสด็จประพาสอย่างไม่เป็นทางการ ไม่มีท้องตรา รับสั่งให้หัวเมืองใดๆ จัดทำที่ประทับแรม ไม่มีหมายกำหนดการในแต่ละวัน โปรดที่จะประทับที่ใดก็ได้ ตามพระราชประสงค์ และพระองค์โปรดที่จะให้ผู้ใกล้ชิดตามเสด็จเพียงไม่กี่คนเท่านั้น ซึ่งล้วนใช้ชีวิตกันอย่างสามัญชนทั่วไป การเสด็จประพาสเช่นนี้ ทำให้พระองค์ได้ทรงสนทนากับราษฎรโดยตรง โดยที่พวกเขาไม่รู้ตัวว่า กำลังเข้าเฝ้าฯ พระเจ้าอยู่หัว  บางครั้งเมื่อทรงทราบถึงความเดือดร้อนของชาวบ้าน ก็มีพระบรมราชโองการให้เจ้าเมืองรับไปจัดการ  หรือแม้แต่ทรงเปลี่ยนตัวข้าราชการปกครองเสียเองก็เคยมี การเสด็จประพาสต้น เกิดขึ้นครั้งแรก เมื่อวันที่ ๑๔ กรกฎาคม ร.ศ.๑๒๓ (พ.ศ. ๒๔๔๗) เหตุการณ์เสด็จประพาสต้นครั้งนี้ ได้ถูกบันทึกไว้ในพระนิพนธ์ จดหมายเหตุประพาสต้น ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ โดยทรงใช้พระนามแฝงว่า “นายทรงอานุภาพ” ทรงนิพนธ์ในรูปแบบของจดหมายจำนวน ๘ ฉบับ ส่งให้แก่มิตรคนหนึ่งที่ชื่อว่า “พ่อประดิษฐ์” จดหมายเรื่องนี้ได้ลงพิมพ์ในหนังสือทวีปัญญารายเดือน ตั้งแต่เดือนเมษายน ร.ศ. ๑๒๕ เดือนละฉบับจนจบเรื่อง อีกหนึ่งพระบรมรูปที่ทรงฉายร่วมกับผู้ตามเสด็จ โดยบุคคลในภาพคนที่ ๘ จากซ้าย ก็คือ นายทรงอานุภาพ หรือกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ผู้ทรงบันทึกเรื่องราวการเสด็จประพาส และทำให้เราได้ทราบถึงเรื่องราวการเสด็จประพาสอันตื่นเต้นตลอดระยะทาง จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 14:13:47 ]

ความคิดเห็นที่ 2 และจากบทบันทึกในปี รศ ๑๒๓ นี่เองที่ทำให้เราทุกคนได้ทราบถึงที่มาของคำว่า "ประพาสต้น" เมื่อนายทรงอานุภาพได้ทรงบันทึกข้อความบทหนึ่งไว้ว่า “เหตุที่จะเรียกว่า ประพาสต้น นั้นเกิดเมื่อเสด็จในคราวนี้ เวลาจะประพาสมิให้มีใครรู้ว่าเสด็จไป ทรงเรือมาดเก๋ง ๔ แจวลำหนึ่ง เรือนั้นลำเดียวไม่พอบรรทุกเครื่องครัว จึงทรงซื้อเรือมาดประทุน ๔ แจวที่แม่น้ำอ้อมแขวงจังหวัดราชบุรีลำหนึ่ง โปรดฯให้เจ้าหมื่นเสมอใจราชเป็นผู้คุมเครื่องครัวไปในเรือนั้น เจ้าหมื่นเสมอใจราชชื่อ อ้น จึงทรงดำรัสเรียกเรือลำนั้นว่า "เรือตาอ้น" เรียกเร็วๆเสียงเป็น "เรือต้น" เหมือนในบทเห่ซึ่งว่า "พระเสด็จโดยแดนชล ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย" ฟังดูก็เพราะดี แต่เรือมากประทุนลำนั้นใช้อยู่หน่อยหนึ่งเปลี่ยนเป็นเรือมาดเก๋ง ๔ แจวอีกลำหนึ่ง จึงโปรดให้เอาชื่อเรือต้นมาใช้เรียกเรือมาดเก๋ง ลำที่เป็นเรือพระที่นั่งทรง อาศัยเหตุนี้ ถ้าเสด็จประพาสโดยกระบวนเรือพระที่นั่งมาดเก๋ง ๔ แจว โดยพระราชประสงค์จะมิให้ผู้ใดทราบว่าเสด็จ จึงเรียกการเสด็จประพาสเช่นนั้นว่า "ประพาสต้น" คำว่า "ต้น " ยังมีที่ใช้อนุโลกต่อมาจนถึงเครื่องแต่งพระองค์ ในเวลาทรงเครื่องอย่างคนสามัญเสด็จประพาสมิให้ผู้ใดเห็นแปลกผิดกับคนสามัญดำรัสเรียกว่า "ทรงเครื่องต้น" ต่อมาโปรดฯให้ปลูกเรือนฝากระดานอย่างไทย เช่นพลเรือนอยู่กันเป็นสามัญขึ้นที่ในพระราชวังดุสิต ก็พระราชทานนามเรือนนั้นว่า "เรือนต้น"..... นี่คือโฉมหน้าของ "ตาอ้น" ผู้คุมเครื่องครัวในรัชกาลที่ ๕ เป็นผู้หนึ่งที่ได้ตามเสด็จคราว "ไกลบ้าน" อีกด้วย จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 14:41:04 ]

ความคิดเห็นที่ 3 การเสด็จประพาสต้น รศ ๑๒๓ เป็นพระนิพนธ์ในสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ขอนำพระรูปกรมพระยาดำรงมาให้ชมชัดๆ ครับ จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 14:58:49 ]

ความคิดเห็นที่ 4 ส่วนผู้รับจดหมายที่สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพส่งถึงก็คือ เจ้าพระยายมราช หรือที่ทรงนิพนธ์ว่า ถึง... พ่อประดิษฐ์ นี่คือหน้าตาของเจ้าพระยายมราชครับ จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 15:06:39 ]

ความคิดเห็นที่ 5 ส่วนหนึ่งของการถ่ายทำ คือการจำลองเรือพระที่นั่งทั้ง ๕ ลำที่ใช้ในการเสด็จประพาสต้นและหัวเมืองต่างๆ โดยเราได้จำลองเรือขึ้นมาในแบบย่อขนาดลง เนื่องจากปัจจุบัน ไม่สามารถที่จะหาต้นไม้ที่มีขนาดใหญ่พอจะสร้างเรือในแบบอดีตได้ นี่คือภาพในช่วงของการสร้างเรือพระที่นั่งจำลองครับ และเมื่อถ่ายทำเสร็จสิ้น จำนำเรือหล่านี้มอบให้ทางพิพิธภัณฑ์เรือไทย เพื่อจัดแสดงให้ประชาชนทั่วไปได้เข้าชมต่อไปครับ จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 15:22:01 ]

ความคิดเห็นที่ 6 ตลอดรัชสมัยของรัชกาลที่ 5 พระองค์เสด็จประพาสจังหวัดต่างๆ รวมทั้งสื้น 44 จังหวัด ซึ่งสารคดีชุดนี้ จะตามรอยทุกจังหวัดที่พระองค์เคยเสด็จประพาส บางจังหวัด บางสถานที่ พระองค์ได้ทรงพระราชนิพนธ์เรื่องราวเกี่ยวกับสถานที่นั้นๆ ไว้อย่างน่าสนใจ โดยเฉพาะภาพถ่ายฝีพระหัตถ์อีกกว่า 500 ภาพ บางภาพเป็นภาพที่แม้แต่คนในจังหวัดนั้นก็ไม่เคยเห็น ค่อยๆ ติดตามไปทีละจังหวัดนะคะ จากคุณ : ใบนท - [ 20 เม.ย. 52 15:23:13 ]

ความคิดเห็นที่ 7 มาเข้าสู่การเสด็จประพาสในคราว รศ ๑๒๓ จากบทนิพนธ์ในสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพนะครับ ในคราวนั้น ในหลวงรัชกาลที่ ๕ เสด็จประพาสในเดือนกรกฎาคม รศ. 123 โดยพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ หนึ่งในผู้ตามเสด็จ ได้ทรงพระนิพนธ์เรื่องราวระหว่างการเสด็จประพาสครั้งนี้ไว้ ในรูปแบบจดหมายเหตุ จำนวนทั้งสิ้น 8 ฉบับ กระบวนเรือที่จัดสำหรับใช้ในการเสด็จประพาสต้นครั้งแรก เป็นกระบวนเรือที่มีเรือกลไฟสำหรับลากเรือพระที่นั่ง  ที่มีชื่อว่า เรือลบแหล่งรัตน ซึ่งบริษัทบอร์เนียวจัดถวายเป็นเรือประทับ ในบางครั้งพระองค์ก็ประทับเรือลำเล็กๆ เพื่อทอดพระเนตรความเป็นอยู่ของราษฎรอย่างใกล้ชิด ครั้งนี้ พระองค์เสด็จพระราชดำเนินจากพระราชวังบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผ่านจังหวัดราชบุรี สมุทรสงคราม เพชรบุรี นครปฐม และสุพรรณบุรี  รวมเวลาของการเสด็จประพาสต้นครั้งแรกประมาณ 25 วัน จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 15:28:24 ]

ความคิดเห็นที่ 8 ในยุคที่การคมนาคมยังไม่สะดวกอย่างในปัจจุบัน ภาคอีสาน และภาคเหนือตอนบนตั้งแต่กำแพงเพชรขึ้นไป คือภูมิภาคที่พระองค์ไม่ได้เสด็จประพาส การเสด็จประพาสของพระองค์ ไม่ใช่เพีอพักผ่อนพระอิริยาบทเท่านั้น การที่ได้ทอดพระเนตรชีวิตความเป็นอยู่ของราษฎรด้วยพระองค์เอง ล้วนมีผลต่อการปกครองที่ช่วยให้ราษฎรมีความเป็นอยู่ทีดีขึ้น จากคุณ : ใบนท - [ 20 เม.ย. 52 15:29:13 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ตามอ่านต่อค่ะ ขอบคุณเื้นื้อหาดีๆ ที่คุณจขกท.นำมาให้อ่านกันค่ะ แต่มีเรื่องที่รบกวนนิดนึงน่ะึ่ค่ะ คือ ชื่อคุณจขกท. ใบนท มีความหมายว่าอะไรคะ จากคุณ : Michelin - [ 20 เม.ย. 52 15:42:01 ]

ความคิดเห็นที่ 10 ชื่อ ใบนท เดี๋ยวตอบหลังไมค์ละกันค่ะ ว่าแต่ตอนนี้ คุณจดหมายลับ หายไปไหนคะ จากคุณ : ใบนท - [ 20 เม.ย. 52 15:59:09 ]

ความคิดเห็นที่ 11 มาเริ่มที่จังหวัดที่พระองค์เริ่มเสด็จประพาสต้นกัน จังหวัดแรกก็คือจังหวัด นนทบุรี ค่ะ ในบันทึกของกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงบันทึกเกี่ยวกับเหตุการณ์ วันที่ 14 กรกฎาคม ไว้ว่า “ไปจากบางปะอินนี้จะเสด็จไปถึงไหน และจะเสด็จไปกี่วันฉันยังหาทราบไม่ เป็นแต่ทราบว่าการเสด็จครั้งนี้ เจ้ากระทรวงท่านห้ามปรามไม่ให้จัดการรับเสด็จตามทางราชการ จะให้เป็นการเสด็จอย่างเงียบๆแล้วแต่พอพระราชหฤทัยจะเสด็จที่ใดหรือประทับที่ใดได้ตามพระราชประสงค์” จากคุณ : ใบนท - [ 20 เม.ย. 52 16:19:07 ]

ความคิดเห็นที่ 12 และนี่คือ สถานที่แรกของนนทบุรี ทีพระองค์เสด็จประพาส วัดปรมัยยิกาวาส ซึ่งตั้งอยู่บนเกาะเกร็ด จากคุณ : ใบนท - [ 20 เม.ย. 52 16:20:16 ]

ความคิดเห็นที่ 13 ถ้าใครไปที่วัดแห่งนี้ อย่าลืมไปชมของพระราชทานนะคะ ทางวัดจัดแสดงไว้ที่ ชั้นสองของพิพิธภัณฑ์ ของพระราชทาน ประกอบด้วย เครื่องแก้ว พระพิมพ์ เครื่องถ้วยชาม และหินอ่อนแกะสลักรูปดอกไม้ โดยเฉพาะหินอ่อนแกะสลัก ทรงซื้อมาจากอิตาลี เมื่อคราวเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 1 ในปี 2440 เดี๋ยวขอตัวไปหารูป ก่อนค่ะ จากคุณ : ใบนท - [ 20 เม.ย. 52 16:25:15 ]

ความคิดเห็นที่ 14 ชอบรายการนี้มากเลยค่ะ ดูอยู่เหมือนกัน  ก็เพิ่งจะมาเข้าใจกับคำว่า  เสด็จประพาสต้น  พอได้ดูรายการ นอกจากนี้ยังมีรายการดีๆน่าสนใจเยอะแยะ  เราชอบดู พินิจพระนคร ที่จ๊อบ นิธิ เป็นพิธีกรด้วย  ย้อนอดีต  สนุกดี อยากให้มีรายการดีๆแบบนี้เยอะๆ จากคุณ : หง่าวซ่า (คุโระโกะ) - [ 20 เม.ย. 52 16:40:52 ]

ความคิดเห็นที่ 15 ตามอ่านระยะประชิดค่ะ พูดแบบไพเราะ คือ ปาดดดดด นั่นเอง *-* จากคุณ : NunG_KyO - [ 20 เม.ย. 52 16:45:21 ]

ความคิดเห็นที่ 16 ปาดด้วยคนคะ จากคุณ : sawkitty - [ 20 เม.ย. 52 16:48:50 ]

ความคิดเห็นที่ 17 ไม่ได้หายไปไหนครับ กำลังทำข้อมูลครับ รอสักครู่นะครับ จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 16:52:36 ]

ความคิดเห็นที่ 18 นี่คือสิ่งของพระราชทานให้กับวัดปรมัยยิกาวาส ที่ยังหาดูได้นะครับ จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 16:56:36 ]

ความคิดเห็นที่ 19 หินอ่อนแกะสลัก ทรงซื้อมาจากอิตาลี เมื่อคราวเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 1 ในปี 2440 จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 17:01:40 ]

ความคิดเห็นที่ 20 เพิ่มเติมเรื่องวัดสักนิดครับ วัดปรมัยยิกาวาส เป็นวัดเก่าแก่ สร้างขึ้นมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา อยู่บริเวณหัวแหลมด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของเกาะเกร็ด ซึ่งเป็นจุดแรกที่คลองลัดเกร็ดน้อยไหลผ่าน เดิมทีชาวมอญเรียกวัดนี้ว่า “เภี่ยมุเกี๊ยยะเติ้ง” ซึ่งเป็นภาษารามัญ มีความหมายว่าวัดหัวแหลม หรือที่ต่อมาเรียกกันว่า วัดปากอ่าว พุทธศักราช ๒๔๑๗ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จพระราชดำเนินมาทอดกฐินที่วัดแห่งนี้ และทรงเห็นว่า  วัดอยู่ในทำเลที่ดี แต่มีสภาพชำรุดทรุดโทรม จึงรับสั่งให้บูรณปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่อีกครั้ง เพื่อถวายเป็นพระเกียรติยศ แด่พระเจ้าบรมมหาอัยยิกาเธอ กรมสมเด็จพระสุดารัตนราชประยูร ซึ่งเป็นพระอภิบาลของพระองค์เมื่อครั้งยังทรงพระเยาว์   ด้วยเหตุนี้จึงพระราชทานนามใหม่ให้วัดนี้ว่า “วัดปรมัยยิกาวาส” อันมีความหมายว่า “วัดของสมเด็จยาย” อีกมุมหนึ่งของวัดครับ แก้ไขเมื่อ 20 เม.ย. 52 17:12:11 จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 17:03:34 ]

ความคิดเห็นที่ 21 จากปทุมธานี เรือพระที่นั่งได้เดินทางเข้าไปในคลองอ้อมนนท์ จ.นนทบุรี หลังจากนี้ เราจะตามพระองค์ท่าน ประพาสนนทบุรีกันค่ะ จากคุณ : ใบนท - [ 20 เม.ย. 52 17:17:45 ]

ความคิดเห็นที่ 22 ช่วงนั้นเป็นเดือนกรกฎาคม เป็นฤดูที่ผลไม้ชนิดหนึ่งอย่างกระท้อน หรือที่ชาวเมืองนนท์เรียกติดปากกันว่า “สะท้อน” กำลังออกผลงามเต็มที่ ดังมีบันทึกอยู่ในจดหมายเหตุเสด็จประพาสต้นว่า          “ประพาสสวนสะท้อนของนายบุตร ที่แม่น้ำอ้อมแขวงเมืองนนทบุรี ว่ามีสะท้อนอย่างดีๆที่สวนนั้นมาก กำลังสะท้อนออกผล เจ้าของสวนเชิญเสด็จเก็บสะท้อน ทราบว่าเป็นที่พอพระราชหฤทัย และทรงพระกรุณาแก่เจ้าของสวนมาก” จากคุณ : ใบนท - [ 20 เม.ย. 52 17:23:21 ]

ความคิดเห็นที่ 23 ชาวเมืองนนท์ในปัจจุบัน มีสวนสะท้อนหรือกระท้อน อยู่มากน้อยเพียงใดคะ จากคุณ : ใบนท - [ 20 เม.ย. 52 17:24:18 ]

ความคิดเห็นที่ 24 ต่อจากการประพาสชมสวนกระท้อนแล้ว... การเสด็จประพาสต้นวันแรก  สิ้นสุด ณ วัดเขมาภิรตาราม วัดสำคัญอีกแห่งหนึ่งในจังหวัดนนทบุรี  และที่น่าสนใจก็คือ ไม่มีเจ้าหน้าที่ของเมืองคนใด หรือแม้แต่ท่านเจ้าอาวาสเอง ที่ล่วงรู้มาก่อนว่า ในค่ำคืนนั้นมีพระเจ้าแผ่นดินประทับแรมอยู่ที่วัดนี้   “เวลาเย็นเสด็จมาประทับที่หน้าวัดเขมา จอดเรือพระที่นั่งเข้ากับสะพานหน้าวัดอย่างเราไปเที่ยวกัน ใช้ศาลาหน้าวัดเป็นท้องพระโรง ไม่มีพลับพลาฝาเลื่อนอย่างใด เจ้าพนักงานเจ้าของท้องที่ก็ดูเหมือนจะไม่รู้ตัวว่าจะเสด็จมาประทับแรมที่นั่น การล้อมวงกงกำจัดกันตามแต่จะทำได้” นี่คือภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ทรงถ่ายวัดเขมาในคราวประพาสต้นปี รศ ๑๒๕ จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 17:47:38 ]

ความคิดเห็นที่ 25 ภาพมันเล็ก ขอโพสใหม่นะครับ จะได้เห็นรายละเอียดกันชัดขึ้น จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 17:50:40 ]

ความคิดเห็นที่ 26 ในอดีต วัดเขมาภิรตาราม ผ่านการบูรณปฏิสังขรณ์หลายต่อหลายครั้ง ดังเช่น พระเจดีย์ พระอุโบสถ ที่ได้รับการบูรณะในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ภาพถ่ายเปรียบเทียบภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ที่พยายามให้ใกล้เคียงที่สุดในมุมเดียวกันครับ จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 17:54:10 ]

ความคิดเห็นที่ 27 เงียบจัง... จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 17:57:23 ]

ความคิดเห็นที่ 28 นี่คือเรื่องราวช่วงต้นของการเสด็จประพาสในวันแรกของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งต่อมาจึงได้เสด็จประพาสทางเรือล่องลงมาทางใต้จนกระทั่งถึงเมืองราชบุรี และที่นี่เองที่พระองค์ได้ทรงพบกับ "เพื่อนต้นคนแรก" จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 18:01:17 ]

ความคิดเห็นที่ 29 ตอนนี้สารคดีออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ทีวีไทย ทุกวันจันทร์และอังคาร เวลา สามทุ่มสิบนาทีครับ วันนี้ออกอากาศมาถึงช่วงการเสด็จประพาสเมืองเพชรบุรี-สมุทรสาครแล้วครับ แต่ผมจะนำเสนอไล่ตามทางเสด็จไปเรื่อยๆ นะครับ ท่านใดมีข้อเสนอแนะหรือมีเนื้อหาเพิ่มเติม ยิ่งเป็นคนในพื้นที่นั้นๆ ก็ดีนะครับ หากจะนำมาแบ่งปันซึ่งกันและกัน จากคุณ : secret letter - [ 20 เม.ย. 52 18:14:33 ]

ความคิดเห็นที่ 30 ขอบคุณมากค่ะ ที่มาตามแจ้งข่าว จะรอติดตามอย่างแรงนะคะ ............ คิดว่า ทางรายการอยากทำ "นิทานโบราณคดี"ของกรมพระยาดำรงราชานุภาพไหมคะ เพราะเท่าๆที่อ่านมา ดิฉันคิดว่า ...ถ้ามีการเล่าเรื่องอย่างที่ท่านเล่า บวกกับการนำเสนอดีๆ จะเป็นที่ติดตามมากๆๆ แต่เข้าใจนะคะว่า ทางรายการใช้ต้นทุนสูงอย่างแรง จากคุณ : ชีนะ - [ 20 เม.ย. 52 19:48:03 ]

ความคิดเห็นที่ 31 ชอบดูภาพเก่าๆหาดูยากแบบนี้มากๆเลยค่ะ ขอบคุณนะคะ จากคุณ : Unknown Name - [ 20 เม.ย. 52 20:25:39 ]

ความคิดเห็นที่ 32 ขอบคุณนะคะ ชอบมากๆ เลยค่ะ จากคุณ : ปลากระป๋องจอมกวนตัวแสบ - [ 20 เม.ย. 52 21:40:27 ]

ความคิดเห็นที่ 33 (จดหมายฉบับที่ ๘) บ้านถนนเจริญกรุง กรุงเทพฯ วันที่ ๒๓ ตุลาคม ร.ศ. ๑๓๑ ถึง พ่อประดิษฐ์                        ด้วยเมื่อศก ๑๒๓ ฉันไปตามเสด็จประพาสต้น ได้มีจดหมายเล่าเรื่องประพาสต้นครั้งนั้นไปยังพ่อประดิษฐ์เป็นจดหมาย ๗ ฉบับ จดหมายเรื่องนี้ได้ลงพิมพ์ในหนังสือทวีปัญญารายเดือน ตั้งแต่เดือนเมษายน ร.ศ. ๑๒๕ เดือนละฉบับจนจบเรื่อง บัดนี้คิดจะรวมจดหมายเรื่องประพาสต้นเข้าพิมพ์เป็นเล่มเดียวกัน ฉันเที่ยวหาต้นฉบับทั้งที่ลงในหนังสือทวีปัญญา และที่มีต้นร่างอยู่รวบรวมได้จดหมายแต่ ๖ ฉบับ หาต้นฉบับไม่ได้จึงต้องมีจดหมายฉบับนี้มายังพ่อประดิษฐ์ ขอให้ช่วยค้นต้นฉบับจดหมายเหล่านั้น ถ้ายังมีอยู่ที่พ่อประดิษฐ์ ขอจงสงเคราะห์คัดสำเนาจดหมายฉบับที่ ๓ ทิ้งไปรษณีย์ส่งมาให้ด้วยถ้าได้สำเนาดังประสงค์ ฉันจะขอบคุณพ่อประดิษฐ์เป็นอันมาก                        บางทีพ่อประดิษฐ์ได้เห็นจดหมายฉบับนี้ จะนึกฉงนว่าจดหมายเรื่องประพาสต้นก็ได้ลงพิมพ์เป็น ๕ -๖ ปีมาแล้ว เหตุใดจึงพึ่งจะมาคิดรวมเป็นเล่ม ต่อเมื่อสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงเสด็จสวรรคตล่วงไปแล้ว คำอธิบายในข้อนี้ขอชี้แจงว่า เมื่อพิมพ์เรื่องประพาสต้นลงในหนังสือทวีปัญญารายเดือน ผู้อ่าน โดยเฉพาะผู้ที่ได้ตามเสด็จไปด้วยในคราวนั้น พากันชอบว่าเป็นหนังสืออ่านสนุกดี มีผู้อยากจะให้พิมพ์รวมเป็นเล่มแต่ครั้งนั้นแล้ว เพราะเรื่องประพาสต้นเป็นเรื่องที่สำหรับเล่ากันเล่นอยู่เรื่องหนึ่ง แต่ฉันไม่เห็นสาระพอถึงแก่ควรจะพิมพ์ใหม่ จึงได้เพิกเฉยเลยมา ..... เสด็จประพาสต้น ร.ศ. ๑๒๓ http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=rattanakosin225&month=21-03-2007&group=2&gblog=36 เสด็จประพาสต้น ร.ศ. ๑๒๕ http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=rattanakosin225&month=26-03-2007&group=2&gblog=51 แก้ไขเมื่อ 20 เม.ย. 52 23:09:32 จากคุณ : กัมม์ - [ 20 เม.ย. 52 22:44:38 ]

ความคิดเห็นที่ 34 ตามมาที่กระทู้นี้นะครับ http://www.pantip.com/cafe/library/topic/K7776398/K7776398.html จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 17:42:33 ]

ความคิดเห็นที่ 35 กำลังชมอยู่ครับ ปลื้มมาก จากคุณ : เด็กวังหน้า - [ 21 เม.ย. 52 21:59:45 ]

ความคิดเห็นที่ 36 ตามมาอ่านครับ  สนุกดี จากคุณ : นายแบบแอบรักเธอ - [ 30 เม.ย. 52 20:16:33 ]

ความคิดเห็นที่ 37 ติดตามค่ะ ชอบมากก จากคุณ : ม้านั่งสีเทา - [ 4 พ.ค. 52 03:23:51 ]