เพลงสรรเสริญพระบารมีในโรงหนังคือภาพยนตร์ยอดเยี่ยมเรื่องหนึ่ง
งาน ศิลปะชิ้นหนึ่งไม่จำเป็นต้องอยู่ในกรอบของมันอีกต่อไป นี่เป็นเหตุผลว่า ทำไมตลอดทั้งปีนิตยสารอย่าง Time หรือ Wired จึงยืนยันเสมอว่า หนังเรื่องหนึ่งนั้นเราได้ดูอยู่แล้วตามสนามบิน ในห้องน้ำและสี่แยกบนท้องถนน รวมถึงที่อื่นๆ
พอหยิบเอามุมมองนี้มาคิด ผมกับคิดว่ามีหนังเรื่องหนึ่งที่เราได้ดูอยู่เสมอๆ เวลาเข้าโรงหนัง และเราไม่ค่อยได้ฉุกคิดว่า นี่คือหนังเช่นกัน ก็คือ เพลงสรรเสริญพระบารมี ซึ่งมีพลังบางอย่างให้ภาคภูมิใจในสิ่งที่เห็นบนจอ
ผมเคยคิดว่าน่าจะมีใครรวบรวมเวอร์ชั่นต่างๆ ทุกวอร์ชั่นของเพลงสรรเสริญฯ ในโรงหนัง และจัดเป็นนิทรรศการ เพราะภาพหลายๆ ภาพ หรือคำหลายถ้อยคำที่เรียงร้อยเล่าเรื่องราวนั้น ในทางของหนังก็คือ Film หรือ Cinema เรื่องหนึ่ง
มีหลายเวอร์ชั่นที่ชอบนะครับ ตั้งแต่เวอร์ชั่นเล่นอังกะลุงบรรเลง แต่ที่ชอบมากกว่าทุกเวอร์ชั่นที่ผ่านไปไม่นานนัก
เวอร์ชั่นที่หนึ่งคือ เพลงสรรเสริญฯ ที่มีเสียงผู้หญิงเป็นผู้ขับร้องกับดนตรีคลอเบาๆ และบนจอหนังมีภาพวิดีโอพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และภาพพระราชจริยวัตรต่างๆ ของพระองค์
ภาพหนึ่งที่โดดเด่นมากก็คือ ภาพของผู้หญิงคนหนึ่งกราบที่พระบาทของพระองค์และพระองค์ทรงลูบพระหัตถ์ไปที่ ศีรษะของหญิงคนนั้น ทรงแย้มพระโอษฐ์ หรือภาพที่พระองค์ทรงผนวช ภาพที่พระองค์ฉายภาพร่วมกับพระบรมวงศานุวงศ์ที่ยังทรงพระเยาว์
ผมคิดว่าคนที่คิดคอนเซ็ปต์โดยเอาภาพตอนที่พระองค์ทรงงานในแบบต่างๆ มานั้นเก่งทีเดียว เพราะซีเควนซ์ของภาพเหล่านี้ยังมีคำต่างๆ มาเสริม เราเข้าใจว่า ถึงแม้พระเจ้าอยู่หัวของเราจะเป็นในหลวง เป็นเสด็จพ่อ แต่พระราชกรณียกิจต่างๆ นั้นก็คือสิ่งที่มนุษย์ทุกคนควรมีหน้าที่ต่อกัน ทั้งหน้าที่ต่อธรรมชาติและหน้าที่เพื่อนมนุษย์ด้วยกัน
อีกช็อตหนึ่งที่ผมจำไม่ผิดก็คือ มีภาพของเด็กๆ ชนเผ่า และมีคำขึ้นว่า ลูกหลานของพ่อ ใบหน้าของเด็กๆ สะท้อนถึงความซื่อใสบริสุทธิ์ภายใต้เสื้อผ้าที่เก่าและฉีกขาดรู้สึกว่าเวอร์ ชั่นที่เปรียบเทียบสิ่งต่างๆ นั้นผมเห็นในโรงหนังเครือเมเจอร์ฯ และนำเสนออยู่พักใหญ่ก่อนจะเปลี่ยนไปเป็นเวอร์ชั่นใหม่ๆ แต่ดูอย่างไรผมก็ชอบเวอร์ชั่นนี้มากที่สุด น่าเสียดายเหมือนกัน แต่ก็มีข่าวว่ามีโรงหนังบางแห่งยังเปิดเวอร์ชั่นนี้อยู่
เพลงสรรเสริญในโรงหนังนั้น นอกจากจะทำหน้าที่เหมือนหนังที่มีไวยากรณ์หลากหลายยอดเยี่ยมเรื่องหนึ่งแล้ว เพลงสรรเสริญยังบอกอะไรกับเราอีกบ้าง
ผมเคยทำตัวไม่ดีคือ พอเพลงยังไม่จบทำนองดีก็โค้งและรีบนั่ง แต่แล้ววันหนึ่งระหว่างไปดูกับกลุ่มคนทำงานวิจารณ์หนังด้วยกัน วันนั้นเราไปกัน 7 คน เป็นนักวิจารณ์หนังหมด มาจากหลายๆ ที่แต่เป็นเพื่อนๆ โดยมีคุณกิตติศักดิ์ สุวรรณโภคิน อาจารย์ของนักวิจารณ์ หรือจะเรียกว่าครูใหญ่ของพวกเราก็ไม่ผิดร่วมอยู่ด้วย
ผมสังเกตว่าตอนที่ ตัวเองนั่งก่อนดนตรีจบนั้น อ. กิตติศักดิ์ ยังยืนโค้งอย่างสวยงามอยู่เลย สิ่งนี้ทำให้ผมเกิดความละอายใจและคิดว่า ขนาดอาจารย์ของเราอายุไม่น้อยและเป็นผู้อาวุโส ท่านยังยืนจนภาพหายลับไปจากจอ ค่อยโค้งคำนับช้าๆ แล้วถึงนั่งลง แสดงถึงสิ่งที่ อ. กิตติศักดิ์ รักและเทิดทูนพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
เราซึ่งเป็นเด็กรุ่นหลัง เป็นคนรุ่นใหม่ควรอย่างยิ่งที่จะไม่รีบร้อนนั่งลงบนเก้าอี้ตั้งแต่วันนั้น เป็นต้นมา เวลายืนในช่วงเพลงสรรเสริญดังในโรงหนังนั้น ผมเลยตั้งใจที่จะให้เพลงและภาพจางหายไปจากจอก่อนก็เพราะว่าได้เรียนรู้อะไร บางอย่างมาจากอาจารย์ที่เคารพและนับถือ
เคยมีคนถามว่า เพลงสรรเสริญควรจะมีการเปลี่ยนแปลงเวอร์ชั่นและดนตรีอยู่เรื่อยๆ มั้ย ผมว่าคำถามนี้ไม่ได้ทำหน้าที่ในเชิงขัดแย้ง และแน่นอนว่าแนวคิดของคำตอบก็คงแบ่งออกเป็นสองอย่าง เหมือนการเปลี่ยนเพลงชาติก่อนหน้านี้
ผมไม่ซีเรียสถ้าจะสร้างดนตรีหรือท่วงทำนองใหม่ๆ ขึ้นมารองรับ เพราะผมคิดว่าเพลงสรรเสริญ หรือแม้แต่เพลงชาติของเราเองนั้น มีเนื้อหาที่แข็งยู่แล้ว มีถ้อยคำที่ละเอียดอ่อนและยิ่งใหญ่ มีพลัง จึงไม่น่าจะไปเปลี่ยนอะไรอีก
ขณะที่การสร้างท่วงทำนอง หรือการใช้ดนตรีนั้น เราน่าจะเปิดใจกว้างขึ้น อย่างสมัยก่อนมีการใช้อังกะลุง ก็มีคนชอบเยอะ พอต่อมามีการใช้อะคูสติกและต่อด้วยการร้องด้วยพลังของเสียงที่เด่นกว่าดนตรี ก็มีคนชอบอีก นี่เป็นการบอกว่าถ้าเรามีเนื้อหาที่ดีการใช้หรือให้โอกาสท่วงทำนองที่มาจาก ชิ้นดนตรีอื่นๆ ก็อาจจะเป็นสิ่งที่ดีมากกว่าไม่ดี
แต่แน่นอนว่า เราไม่ควรเปลี่ยนเวอร์ชั่นดนตรีอยู่ตลอดเวลาหรือบ่อยเกินไป เพราะทุกเวอร์ชั่นนั้นดีอยู่แล้ว ของดีๆ เราควรจะให้คนไทยเสพและสัมผัสความสวยงามของเพลงและภาพ
ที่สำคัญที่สุด รู้สึกโชคดีและภาคภูมิใจความเป็นคนไทยของตัวเราเอง
ชมภาพยนตร์เพลงสรรเสริญพระบารมีเวอร์ชั่นต่าง ๆ ที่ฉายในโรงหนังได้ที่ http://www.chaoprayanews.com/2009/04/20/เพลงสรรเสริญพระบารมีใน/#bookmarks
ขอบคุณข้อมูลดี ๆ จาก http://www.chaoprayanews.com/
แก้ไขเมื่อ 17 พ.ค. 52 10:18:27
เพลงสรรเสริญพระบารมีในโรงหนังคือภาพยนตร์ยอดเยี่ยมเรื่องหนึ่ง
