นี่คือผลงานที่น่าพอใจของ ก้องเกียรติ โขมศิริ หลังจาก ไชยา หนังมวยไทยมาเฟียเรื่องก่อนที่ทำออกมาได้ดีไม่แพ้กัน ข้อดีที่โดดเด่นของ เฉือน คือบทภาพยนตร์ที่ผ่านการคิดอย่างรอบคอบ คม และลึกซึ้ง หนังวิเคราะห์เจาะลึกเพื่อทำความเข้าใจตัวละคร ในขณะเดียวกันก็สื่อสาระบางอย่างถึงสังคมไทยปัจจุบัน กระจายเนื้อหาออกไปทั้งด้านลึกและกว้าง บทบาทการแสดงของดาราหน้าเก่าและใหม่ถือว่าสอบผ่านไม่มีอะไรให้ต้องติดใจเป็นพิเศษ ประกอบกับพลังโดยรวมของหนัง ทั้งจากฝีมือการตัดต่อ ลีลาการลำดับเรื่องและดนตรีประกอบเป็นเสียงไวโอลินที่บาดลึกเหมือนคมมีด ล้วนกระตุ้นผู้ชมให้มีอารมณ์ร่วมอย่างได้ผลตลอดเวลาฉาย
พระเอกของเรื่องชื่อ ไท ไทต้องการเป็นที่ยอมรับจากสังคมเล็ก ๆ ของกลุ่มเพื่อนผู้ชาย เค้าจำต้องแสดงความแข็งแกร่งด้วยการรังแก นัท เด็กชายอ่อนแอที่อยู่ข้างบ้านเพื่อให้เพื่อนกลุ่มนั้นยอมรับเข้ามาเป็นพวก (ทำนองเดียวกับที่ เจี๊ยบ ทำกับ น้อยหน่า ในหนังเรื่อง แฟนฉัน) นัทถูกไททำร้ายซ้ำแล้วซ้ำเล่าแต่ก็ไม่เคยคิดโกรธเกลียด นั่นเพราะเมื่อใดก็ตามที่นัทและไทได้อยู่ด้วยกัน เค้าทั้งสองคือเพื่อนเล่นและเพื่อนแท้ที่ร่วมทุกข์ร่วมสุขกันในหลาย ๆ เหตุการณ์
ครอบครัวของเด็ก ๆ ล้วนแต่ขาดพร่อง ไม่สมบูรณ์ ไทเป็นลูกติดพ่อซึ่งอาศัยอยู่กับแม่เลี้ยง นัทอยู่กับพ่อขี้เมาส่วนแม่หนีไปเป็นโสเภณีที่พัทยา ไม่ว่าสภาพแวดล้อมจะแห้งแล้งความรักความอบอุ่นสักเพียงใด เด็ก ๆ เหล่านี้ก็ยังคงมีความฝัน
เรื่องราวช่วงนี้ให้บรรยากาศแบบหนัง coming of age ทั่วไป แสดงภาพการเปลี่ยนผ่านจากวัยเด็กสู่วัยผู้ใหญ่ทั้งทางด้านร่างกายและอารมณ์ พร้อมผูกเงื่อนปมทางจิตใจได้สอดคล้องตามหลักจิตวิทยา ทั้งกับตัวละครหลักอย่างไทและนัท และกับเพื่อนๆ ในกลุ่ม ก่อนเผยภาพอนาคตซึ่งสะท้อนให้เห็นเหตุกระตุ้นที่ถูกสั่งสมอยู่แล้วจากอดีต
ไทอยากโตขึ้นเป็นตำรวจเพราะนิสัยชอบช่วยเหลือผู้ที่อ่อนแอกว่าโดยเฉพาะการช่วยเหลือนัทจากภัยคุกคามในครอบครัว จนเป็นเหตุให้เค้าทั้งสองต้องหนีออกจากหมู่บ้านไปผจญภัยอยู่ที่พัทยา แต่ก็ไม่วายถูกคุกคามจากกลุ่มผู้มีอิทธิพลโดยเฉพาะจากแก็งค้าเด็กชายให้กับชาวต่างชาติ ด้วยความช่วยเหลือของป๋าชินผู้มีอิทธิพลใหญ่ย่านพัทยา ไทมีโอกาสได้ก้าวเข้ามาทำงานร่วมกับตำรวจดังความฝัน แต่ก็ต้องพบความจริงว่าเค้าก็เป็นได้เพียงสายลับของตำรวจที่ต้องตามเก็บคนตามไปสั่งของป๋าชิน ส่วนนัทต้องตกเป็นเหยื่อของสังคมทรามด้วยการติดอยู่ในวงจรอุบาทว์ของพัทยา ภาพฝันที่เคยบริสุทธิ์งดงามของเด็กทั้งสองต้องเติบโตขึ้นอย่างพิกลพิการและผิดรูปผิดร่างจนไม่เหลือเค้าเดิม
จากการปฏิบัติภารกิจลับตามบัญชาป๋าชินครั้งหนึ่งทำให้ไทต้องติดคุกเพราะยิงตำรวจตาย ไทจำต้องพรากจากแฟนคนรักที่มีชื่อว่า น้อย
ในระหว่างที่ไทต้องโทษจำคุก เกิดเหตุฆาตกรรมคดีกระเป๋าแดง ฆาตกรฆ่าเหยื่อเพศชายอย่างโหดเหี้ยมด้วยการตัดอวัยวะเพศและหั่นศพยัดใส่กระเป๋าเดินทางสีแดงใบใหญ่ ศพแล้วศพเล่าที่ต้องสังเวยความวิปริตของฆาตกรรายนี้จนกระทั้งลูกชายของรัฐมนตรีต้องตกเป็นเหยื่ออย่างน่าสังเวช ป๋าชินในฐานะตำรวจซึ่งรับผิดชอบสำนวนคดีนี้ถูกขีดเส้นตายจากรัฐมนตรีให้ต้องสืบสวนหาตัวคนผิดให้ได้ภายใน 15 วัน
จากการสัมภาษณ์นักโทษเพื่อประเมินสภาพจิตของแพทย์ตำรวจทำให้มองเห็นจุดเชื่อมโยงบางอย่างระหว่างความทรงจำในฝันร้ายของไทและการฆาตกรรมคดีกระเป๋าแดง ป๋าชินคิดหาทางออกด้วยการตกลงกับไทให้เค้าออกจากคุกชั่วคราวเพื่อช่วยติดตามฆาตกรรายนี้ พร้อมข้อเสนอว่าหากงานครั้งนี้สำเร็จไทจะได้รับอิสรภาพ ไทซึ่งเป็นสายลับให้กับตำรวจอยู่แล้วแม้แต่ตอนอยู่ในคุก ตอบรับข้อเสนอนี้ด้วยหวังจะได้ใช้ชีวิตร่วมกับหญิงสาวสุดรักของเค้าอีกครั้ง
หลังจากไทออกมาปฏิบัติภารกิจยังคงปรากฏเหตุฆาตกรรมอย่างต่อเนื่อง ปมจากเหยื่อแต่ละรายคล้ายเป็นการส่งสัญญาณถึงตัวไทโดยตรงให้เค้าหวนระลึกถึงจุดเกาะเกี่ยวบางอย่างในอดีต
เฉือนดำเนินเรื่องอย่างน่าติดตามและขมวดเข้มข้นขึ้นทุกขณะเมื่อจุดเฉลยใกล้เข้ามา หนังหักมุมด้วยพล็อตแสนฉลาดและหาได้ยากยิ่งในวงการหนังไทย มองในองค์รวม หากไม่นับงานสร้างที่เป็นไปด้วยความตั้งใจเต็มร้อย พระเอกตัวจริงของเฉือนคงเป็นใครไปไม่ได้นอกจาก ก้องเกียรติ โขมศิริ และ วิศิษฐ์ ศาสนเที่ยง ผู้รับผิดชอบบทซึ่งถือเป็นกระดูกสันหลังที่แข็งแรงของหนังเรื่องนี้
ก้องเกียรติ โขมศิริ ผู้กำกับไฟแรง ฉลองการจัดเรตหนังไทยด้วยภาพความรุนแรงและอาจสุ่มเสี่ยงต่อเงื่อนแง่ทางศีลธรรม เช่น ฉากจ้วงแทงเหยื่อซ้ำแล้วซ้ำอีกหรือการปาดคอเลือดสาดที่เผยให้เห็นกันแบบไม่เกรงใจผู้ชม ฉากเซ็กส์แฟนตาซีที่ฉูดฉาดไม่แพ้แสงสีในห้องนั้น ภาพนักศึกษาขายตัวและโสเภณีเกลื่อนถนน ฉากเปลือยกายโชว์ก้นของพระเอกในคุกที่กินเวลานานไปหน่อย รวมถึงการกระทำทารุณต่อเด็กทั้งจากบุพการีและจากครูบาอาจารย์ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็เพื่อบอกเล่าเนื้อหาสำคัญของหนังและยังเป็นการผูกปมเหตุผลก่อนที่นาทีของการเฉลยจะมาถึง
(เนื้อหาในย่อหน้าต่อไปนี้อาจทำให้ผู้อ่านเดาฆาตกรในเรื่องได้)
นอกจากเรื่องราวที่เข้าใจได้ทันทีแบบไม่ต้องใช้กระได เฉือนยังใช้วิธีเล่าเรื่องผ่านสัญลักษณ์ เช่น การย้อมสีผมของตัวละครเพื่อผสมความเป็นคนไทยกับวิธีคิดแบบตะวันตก ชื่อของตัวละครหลักว่า ไท และเพื่อนในวัยเด็กตัวโตที่ชื่อว่า หรั่ง การที่เด็กไทยต้องตกเป็นเบี้ยล่างให้กับชาวต่างชาติหื่นกาม การประกอบอาชีพโสเภณีทั้งชาย-หญิงที่ขายตัวแลกเงินเปรียบกับการขายที่ดินของชาวบ้านให้แก่นายทุนต่างชาติเพื่อสร้างรีสอร์ท การตัดสินใจเลือกที่ผิดพลาดของไท (ไทย) ที่เค้ามักทำร้ายสิ่งที่มีคุณค่าทางจิตใจเพียงเพราะต้องการเป็นที่ยอมรับในสังคมทรงอิทธิพล (สากล) ทั้งการยอมฆ่าเพื่อนในคุกเพื่อให้ป๋าชินเห็นผลงานและการกลั่นแกล้งนัทในวัยเด็กเพื่อให้เพื่อนรับเข้ากลุ่ม ภาพการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทยจากชนบทที่สงบสวยงามจนกลายเป็นสังคมเมืองที่ฉูดฉาดไปด้วยตัณหาราคะจนแทบไม่เหลือเค้าเดิมของความเป็นไทย การเปลี่ยนแปลงไปของนัททั้งการเปลี่ยนชื่อหลายครั้งและการทำศัลยกรรมแปลงเพศอันเป็นจุดหักมุมของเรื่อง แต่ที่กินใจผมมากที่สุดเห็นจะเป็นสัญลักษณ์ของตัวละครหญิงแก่เจ้าของร้านขายของชำที่เป็นโรคท้าวแสนปม (มีปุ่มปมเป็นก้อนเนื้อขึ้นเต็มไปทั้งตัว) ถือเป็นภาพเปรียบเทียบเพื่อสื่อความหมายโดยตรงถึงสภาพจิตใจของฆาตกร ทั้งความรู้สึกว่าตัวเองเป็นคนน่ารังเกียจของสังคม และปมต่างๆ ในความทรงจำที่ฆาตกรเคยต้องตกเป็นเหยื่อผู้ถูกกระทำครั้งแล้วครั้งเล่า ทั้งปมจากพ่อที่ทุบตีอยู่เสมอรวมทั้งขืนใจกระทำทารุณกรรมทางเพศ ปมจากเพื่อนชายที่ตั้งแง่รังเกียจ ปมจากครูที่กระทำอนาจาร รวมทั้งปมจากสังคมทรามในยุคปัจจุบันที่สกปรกไม่ต่างกันในทุกๆ วงการ
เฉือนเปรียบเทียบพฤติกรรมของมนุษย์และสังคมไทยที่เปลี่ยนแปลงไปจากหน้ามือเป็นหลังมือได้อย่างคมชัดและคมคาย แม้พล็อตทำนองนี้จะเคยคุ้นกันมาบ้างจากเรื่อง Transamerica ที่เปรียบการแปลงเพศกับการเปลี่ยนไปของสังคมอเมริกาจนไม่เหลือเค้าเดิม แต่สำหรับหนังแนวสืบสวนจิตวิทยา เฉือนยังคงมีเอกลักษณ์ที่ชัดเจนโดยเฉพาะจากลายเซ็นของผู้กำกับที่ถึงวันนี้ต้องนับเป็นอีกคนหนึ่งที่ต้องจับตามอง
สิ่งหนึ่งที่ผมมองเห็นจากงานของ ก้องเกียรติ โขมศิริ คือสาระน้ำดีที่รินรดถึงสังคม ทั้งจากไชยาเรื่องก่อนที่ผู้กำกับแฝงแนวคิดเชิงอนุรักษ์ความเป็นไทย สะท้อนศิลปะในการรับและการรุกของมวยไทยไชยาเทียบกับชั้นเชิงของสังคมไทยในการรับมือกับวัฒนธรรมตะวันตก (โดยเฉพาะฉากการต่อยสุดท้ายของเรื่องซึ่ง เผ่า เอาแป้งมาทาหน้าและปัดป้องไม่ให้นักมวยฝรั่งมาลบแป้งจากใบหน้าของเค้าได้ ) และเรื่องราวของเฉือนก็เช่นกัน ก้องเกียรติ โขมศิริ ยังคงเป็นห่วงความเป็นอยู่ของสังคมที่โสมมขึ้นทุกวัน ความไม่เป็นตัวของตัวเองที่มักต้องขึ้นอยู่กับชาติมหาอำนาจ อิทธิพลสกปรกในสังคมทั้งระดับท้องถิ่นไปจนถึงระดับชาติ รวมถึงปัญหาเรื่องอัตลักษณ์ความเป็นไทยที่เหมือนผ่านการศัลยกรรมมาแล้วหลายครั้ง หน้าตาของสังคมที่เปลี่ยนไปไม่ต่างกับชีวิตของตัวละครที่เจริญขึ้นทางด้านกายภาพแต่จิตวิญญาณนั้นกลับเสื่อมถอย
เช่นเดียวกับที่ไชยาทำได้ เฉือนยังคงผนวกความบันเทิงเพื่อเอาใจตลาดวงกว้างให้เข้ากับเนื้อหาสาระที่ค่อนข้างหนักอึ้งได้อย่างลงตัว และหากจะกล่าวกับแบบสั้นๆ ถึงคุณภาพหนังไทยในช่วงนี้ ผมว่าเรื่องนี้เฉือนทุกเรื่องที่เคยเป็นกระแสแบบกินขาด
ถือเป็นเกียรติอีกครั้งที่มีโอกาสได้ดูหนังดี ๆ จากผู้สร้างสรรค์คนไทยที่ทุกวันนี้ก็มีฝีมือไม่น้อยหน้าคนชาติไหนในโลก
ป.ล. สำหรับผู้ที่ชื่นชอบรักแห่งสยามก็น่าที่จะปลื้มหนังเรื่องนี้ได้ไม่ยากนะครับ
แก้ไขเมื่อ 27 ต.ค. 52 09:30:33
แก้ไขเมื่อ 26 ต.ค. 52 10:45:01
แก้ไขเมื่อ 26 ต.ค. 52 10:44:18
แก้ไขเมื่อ 26 ต.ค. 52 10:42:36
เฉือน : สังคมศัลยกรรม (เปิดเผยเนื้อหาสำคัญ)
