 |
: : [ Avatar เจมส์ คาเมรอน "สูงสุดคืนสู่สามัญ" (spoiled) ] : :
|
|
"Avatar" หรือในชื่อไทยว่า "อวตาร" หนังฟอร์มยักษ์ของ เจมส์ คาเมรอน ผู้กำกับไททานิค เพิ่งเข้าโรงไปได้ไม่กี่วัน ผมก็สบโอกาสได้ไปดูพอดีเมื่อวาน (เสาร์) ที่ผ่านมา ..
และพบว่า "ผมโชคดีจริงๆ"
Avatar บอกเล่าเรื่องราวในอนาคตที่ฉายภาพมนุษย์ทำตัวคล้ายเป็นนักล่าอาณานิคม, ค้นหาโลกใหม่ ด้วยภาพลักษณ์ที่ดูมีการจัดการที่ดี เป็นเหมือนลักษณ์องค์กรทางทหารบวกกับการวิจัยและค้นคว้าทางวิทยาศาสตร์ แต่สิ่งที่สร้างความแตกต่างระหว่างการ "ทำในนามมนุษย์ชาติ" กับ "ทำในนามองค์กร" คือการ "แสวงหาผลกำไร" ที่เป็นเหมือนฐานต่อยอดไปยังประเด็นหลักที่สำคัญกว่าของเรื่อง
จุดที่เป็นต้นตอของเรื่องต่างๆ คือการ "ล่าทรัพยากรธรรมชาติเพื่อแลกเงิน"
นั่นคือ จุดเริ่มต้นของทุกสิ่งทุกอย่าง หนังไม่ได้เน้นที่ตัวโลกใหม่ ไม่ได้เน้นว่าปีอะไร (แต่สังเกตได้จากวีดีโอล็อกของพระเอกว่าเป็นปี 2154) หนังไม่ปูพื้นหรือบอกเล่าเรื่องราวกว้างๆ แต่อย่างใด ซึ่งก็เข้าใจได้เพราะนั่นไม่ใช่ประเด็นที่หนังพยายามจะนำเสนอ
หนังไม่ได้ขาย "ความไฮเทค" ไม่ได้ขาย "ความเป็นโลกอนาคต" แต่หนังขาย "ศีลธรรม" ต่างหาก..
พล็อตนั้นแสนจะเรียบง่าย ง่ายจนเหลือเชื่อ และดูใกล้ตัวจนเชื่อว่าทุกคนจะเข้าใจได้ เมื่อกลุ่มคนที่อ้างตัวว่าเป็นอารยชน เขารุกรานคนอีกกลุ่มหนึ่ง ด้วยหวังผลประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติที่ฝ่ายที่ถูกรุกรานครอบครองอยู่ การแก่งแย่งจึงเกิดขึ้น
นั่นคือพล็อตเรื่องหลักที่เรียบง่าย พูดง่ายๆ ว่าถ้าเปลี่ยนเป็น "สหรัฐ บุก อิหร่าน เพื่อยึดน้ำมัน" ยังจะเห็นภาพได้ชัดเหมือนกันเลยทีเดียว 
ขณะเดียวกันก็ยังมีเรื่องรองลงมา ซึ่งก็เน้นไปที่ตัวพระเอกที่พิการ และได้รับโอกาสในการทำหน้าที่ให้สมเป็นนาวิกฯที่เขารักอีกครัง แต่โอกาสนั้นก็ดันทำให้เขาได้พบอะไรใหม่ๆ อีกมากมาย
ตัวเอก ต้องเผชิญกับคำถามที่ตอบได้ยากมากมายในชีวิตจริง สิ่งที่เขาต้องเลือก ไม่ว่าจะอาชีพที่ตนรัก, โอกาสที่จะเดินได้อีกครั้ง หรือการต้องเลือกระหว่างหน้าที่และความถูกต้อง-ความรัก เมื่อทั้งหลายทั้งปวงนี้ถูกจับมาผสมผสานเข้าด้วยกันอย่างลงตัว มันจึงทำให้หนังเรื่องนี้ดูเผินเหมือนไกลตัวและเข้าใจยาก แต่ความจริงแล้วกลับสอนสิ่งที่อยู่ใกล้ตัวและเข้าใจได้ง่ายเสียเหลือเกิน
ศีลธรรม ซึ่งจริงๆ แล้วคือ "แก่น" คือ "Moral" ของหนังเรื่องนี้ก็เข้าใจได้ไม่ยากและทันสมัยทีเดียว ไม่ว่าจะภาพการเมินเฉยต่อธรรมชาติ การกดขี่/ละเลยความเป็นมนุษย์ของสิ่งมีชีวิตอื่นในโลก
สำหรับคนไทย ก็อาจจะได้คติเจ็บๆ ตรงที่ "ไม่มีเรื่องไหนที่งมงายหรือเป็นเรื่องจริงทั้งนั้นในโลกนี้" ด้วยเพราะภาพส่วนหนึ่งของหนังที่ชวนให้ดูคิดหรือคล้อยตามไปว่ามันงมงาย แต่กลับกลายเป็นว่ามันคือ "ของจริง" มันจึงแย้งกับความเชื่อดั้งเดิมในใจเราว่า "อันไหนจริง อันไหนงมงาย" กันแน่
เดิมทีนั้น ผมตะขิดตะขวงใจในความ "ง่าย" เกินไปของหนังเรื่องนี้ คือ ย้อนไปสมัยหนังเรื่อง "Lord of The Rings: Trilogy" ผมเองก็เคยคิดว่า ทำไมนะ หนังที่ยิ่งใหญ่ กลับนำเสนอสิ่งที่ช่างเป็นพื้นฐานเหลือเกิน พื้นฐานเหมือนนิทานก่อนนอน นั่นคือ..
"ธรรมมะย่อมชนะอธรรม" หรือ "ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว"
ภาพตัวร้ายใน "LOTR" นั้นชัดเจน น่ากลัว น่าเกลียด โหดร้าย ซึ่งในโลกแห่งความเป็นจริงนั้นไม่ใช่ เพราะไม่มีใครที่ขาวหมดหรือดำหมด ชั่วกับดีมันปะปนกัน แต่หนังฟอร์มยักษ์ทั้งหลายกลับเลือกที่จะละทิ้งความเป็น reality ทิ้ง โดยทำให้มันเหมือนเป็น "บทสอนใจ" แบบจริงๆ จังๆ คือ ฉายภาพ "ดี vs ชั่ว" กันตรงๆ
เหมือนเช่น "The Dark Knight" หรือ "Superman" (ซุปเปอร์แมนนี่เป็นหนังที่ตัวร้ายร้ายได้ตลกที่สุดแล้วมั้ง) หรืออาจจะรวมถึง "Harry Potter"
ซึ่งใน Avatar ก็เป็นเช่นนั้น เมื่อตัวร้าย ก็ช่างร้ายอย่างเดียว ร้ายไม่มีที่ติ เรียกว่าแทบจะถอดมาจากหนังไทยก็ไม่ปาน ซึ่งการเสนอแง่มุมด้านเดียวของคนๆ หนึ่งนี้ก็ทำให้ผมแปลกใจอยู่เหมือนกันในทีแรก แต่อย่างที่กล่าวคือ ตัวหนังนั้น "ทรงพลัง" และ "แรง" ในตัวมันเองอยู่แล้ว ดังนั้นมิติต่างๆ ของตัวละครที่ไม่จำเป็นต้องหลากหลายเหมือนในชีวิตจริงแต่ก็ทำหน้าที่ของมัน คือ "สอน" ผมได้อยู่หมัด
หนังไฮเทค ล้ำยุค ฝ่าอนาคต เรื่องนี้ จึงกลับกลายเป็นการสอนเรื่องพื้นฐานธรรมดาๆ ที่กำลังเกิดขึ้นและร่วมสมัยอย่างมากในยุคปัจจุบันไปอย่างไม่น่าเชื่อ ไม่ว่าจะการเคารพ, รักษาธรรมชาติ การเข้าใจ, ให้เกียรติ และแบ่งปันความรักกันโดยไม่แบ่งแยกเชื้อชาติ เผ่าพันธ์ ภาษา
ลดความเห็นแก่ตัว เพิ่มความเข้าใจใน "โลก" ให้มากขึ้น
ก็อย่างที่ด็อคเตอร์บอก "ขุมทรัพย์น่ะ ไม่ได้อยู่ใต้ดิน แต่มันอยู่รอบๆ ตัวคุณ"
หนังไฮเทคล้ำยุคเรื่องนี้ พาเราไปสู่จุดสูงสุดที่เหนือจิตนาการ ไปกับความอลังการ ยิ่งใหญ่ ตระการตา และสอนเราในเรื่องใกล้ตัวที่สุด ..
มันจึงเป็น "สูงสุดคืนสู่สามัญ" ในความเห็นผมครับ
สวัสดี
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* เพิ่มเติม
ไม่รู้ว่าผมลืมไปได้อย่างไร แต่พอกลับมาอ่านของตัวเองอีกครั้งจึงได้นึกขึ้นว่าผมลืมอะไรไป..
"Avatar" หรือ "อวตาร" คือชื่อภาพยนตร์เรื่องนี้ แต่ทั้งตัวผมที่เขียนข้างบนนั่นกลับไม่ได้เอ่ยถึงเลย!! ได้ไงกันนี่
"อวตาร" เป็นสิ่งที่ทำให้หนังเรื่องนี้แตกต่างจากเรื่องอื่น และการผูกโยงของมันเข้ากับประเด็นหลักของเรื่องยิ่งทำให้มันมีเสน่ห์และน่าสนใจ ผมเชื่อว่าหลายๆ คนที่ดูคงจะเพลินและปล่อยตัวไปกับเนื้อเรื่องหลักจนลืมความตื่นเต้นในคราวแรกที่เราเห็นมนุษย์สลับร่างกับตัวอวตาร...
ซึ่งนั่นเองก็เป็นส่วนที่บอกเล่าเรื่องราวจากทั้ง 2 ด้านบนแพนโดร่าได้เป็นอย่างดี การเล่าเรื่อง "ผ่านสายตา Jake Sully ตัวเอกในคราบมนุษย์" กับ "Jakesully ในคราบอวตาร" สามารถสะท้อนและฉายภาพความแตกต่างระหว่างมุมมองของผู้รุกรานผู้กระหายในผลประโยชน์ กับมุมมองของเผ่าพันธ์ท้องถิ่นที่เน้นย้ำภาพที่เป็นมิตรและเข้าใจธรรมชาติ
เป็นภาพเจ็บๆ ที่มีวิธีฉายออกมาได้อย่างเป็นเอกลักษณ์จริงๆ เพราะผมเองก็นึกไม่ออกว่าถ้าไม่ฉายภาพความแตกต่างนี้ผ่านสายตาของ "อวตาร" แล้ว ก็ไม่รู้ว่าจะมีไอเดียไหนได้อีกที่จะสลับไปมาได้ดีอย่างนี้อีก
ตรงความสัมพันธ์ระหว่าง Jake Sully และร่างอวตารของเขานั้น เดิมทีหนังยังสร้างปมลวงไว้ ตรงที่ตัวเขาพิการ และการสลับกับร่างอวตารหมายถึง "อีกชีวิต" ที่ "ดีกว่า" ซึ่งในที่สุดความ "ดีกว่า" ที่ว่านี้ยังได้นำเขาไปสู่จุดมุ่งหมายที่ยิ่งใหญ่กว่าแค่การมีร่างกายที่แข็งแรงอีกมากมายนัก..
จุดมุ่งหมายที่ยิ่งใหญ่.. ผ่านร่าง "อวตาร"
จะไม่เพิ่มเติมเลยถ้าสิ่งที่ผมลืมไปไม่ใช่ "Avatar" ซึ่งเป็นชื่อเรื่อง และเป็นประเด็นการนำเสนอเรื่องทั้งเรื่องที่ผมและบางทีอาจจะอีกหลายๆ ท่านลืมไปบ้างตามความเพลิดเพลินของหนัง..
สวัสดี อีกครั้งครับ
แก้ไขเมื่อ 20 ธ.ค. 52 17:03:32
| จากคุณ |
:
art_sarawut   
|
| เขียนเมื่อ |
:
20 ธ.ค. 52 14:02:32
|
|
|
| |
