ความคิดเห็นที่ 1 1. การเมือง "หงส์เหนือมังกร" ในประวัติศาสตร์ยุคก่อน เรามักจะเห็นเพศหญิง ถูกกดขี่ทางสังคม และไม่ได้รับการยอมรับในเรื่องการบริหารบ้านเมือง แต่ไม่ใช่ในอาณาจักรชิลลา โดยเฉพาะในละครเรื่อง "Queen Seon Deok" ที่ผู้หญิงมีบทบาทอยู่แถวหน้าอย่างโดดเด่น มิชิล ก้าวมาจากตำแหน่ง วอนฮา (หัวหน้ากลุ่มฮวารัง - องค์รักษ์) และยังเป็น สนมของพระเจ้าจินฮึง อีกด้วย มีความดีความชอบ ช่วยพระเจ้าจินฮึงในการขยายอาณาจักรชิลลาจนกว้างไกล จนได้รับการยกย่อง ร่วมกับ มุนโน และ ซอวอน หลังจากสิ้นพระเจ้าจินฮึง มิชิลผลักดันพระเจ้าจินจิขึ้นครองราชย์ โดยมีข้อตกลงว่า จะต้องให้ตนเป็นพระมเหสี แต่พระเจ้าจินจิผิดคำสัญญา มิชิลจึงล้มล้างราชบัลลังค์ โดยล๊อบบี้ขุนนางผู้ใหญ่ (ข้อหาพระเจ้าจินจิย่อหย่อนต่อราชกิจ) และอ้างพระบรมราชโองการเดิม (ที่แท้จริง) ที่ว่าพระเจ้าจินฮึงยกราชบัลลังค์ให้กับพระนัดดา (พระเจ้าจินพยอง) ในรัชสมัยพระเจ้าจินพยอง มิชิลก้าวขึ้นสู่ตำแหน่ง เซจู (ที่ปรึกษาส่วนพระองค์) และพยายามจะขึ้นเป็นพระมเหสี แต่ไม่สำเร็จ แต่กระนั้น มิชิลก็กุมอำนาจบริหารอย่างเบ็ดเสร็จ ด้วยสภาขุนนาง และ ผู้คุมกำลังทหารทุกกลุ่ม ล้วนอยู่ในอาณัติของนางทั้งสิ้น จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:15:08

ความคิดเห็นที่ 2 ต๊อกมาน หลังจากทราบชาติกำเนิดของตัวเอง และองค์หญิง ชอนมยอง พี่สาว ต้องมาตายด้วยฝีมือมิชิล ทำให้เธอตัดสินใจ หันมาต่อกรกับมิชิลเต็มตัว โดยอาศัยที่ตนเองมีสายเลือดศักดิ์สิทธิ์ วางแผนจนได้กลับคืนสู่ตำแหน่งองค์หญิง ขั้นแรก องค์หญิงต๊อกมาน เข้ารับตำแหน่ง วอนฮา ผู้ดูแลฮวารัง เพื่อที่จะได้สามารถคุมกำลังทางด้านการทหารบางส่วน จากนั้น พยายามล้มล้างกลุ่มอำนาจเก่า โดยยุบตำหนักเทพ และออกนโยบายต่าง ๆ เพื่อสร้างความนิยม และ ดึงขุนนางบางส่วนให้เข้ามาเป็นแนวร่วม และหลังจากต๊อกมานขึ้นครองราชย์แล้ว ยังคงเดินหน้าในนโยบาย สร้างความกินดีอยู่ดีให้กับประชาชนเช่นเดิม ด้วยนโยบายปฎิรูปที่ดิน ให้เิงินกองทุนหมู่บ้าน เอ๊ย กองทุนดอกเบี้ยต่ำ ปลดแอกวงจรอุบาทว์ให้ชาวบ้านไม่เป็นหนี้คนรวย ทางด้านการปกครอง ยังทำนุบำรุงศาสนา ส่งเสริมความสัมพันธ์กับราชวงศ์ถัง และปราบปรามกบฎต่าง ๆ ด้วย จะเห็นว่า สถานภาพของผู้หญิง(ชนชั้นปกครอง) ในละครเรื่องนี้ โดดเด่นเหนือกว่าผู้ชายมากนัก จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:15:50

ความคิดเห็นที่ 3 2. มิชิล vs ต๊อกมาน สู้กันด้วยนโยบาย รากฐานแห่งอำนาจของมิชิล มาจากสามีใหญ่ เซจอง (มหาเสนาบดี สูงสุดฝ่ายขุนนาง) และ สามีเล็ก ซอวอน (เ้จ้ากรมกลาโหม สูงสุดฝ่ายทหาร)  น้องชาย มีเซ็ง (เจ้ากรมพิิธีการ ดูแลฝ่ายใน) และนอกจาก มิชิล จะวางตัว ลูก ๆ และเครือญาติอยู่ในตำแหน่งสำคัญจนทั่วแล้ว นางยังมีเครือข่ายอันแน่นแฟ้น กับขุนนางและคหบดีทั่วชิลลาอีกด้วย และที่สำคัญที่สุด คือตัวของมิชิลเอง นอกจากจะดำรงตำแหน่งเซจู นางยังอยู่ในสถานะ "กึ่งเทพ" ในสายตาของประชาชน มิชิลอาศัยความรู้ด้านปรากฎการณ์ธรรมชาติ (ที่ได้มาจากปฎิทินที่ล้ำสมัยกว่าคนอื่นในยุคนั้น)  มาแอบอ้างเป็น "บัญชาสวรรค์" โดยมีตำหนักเทพ และธิดาเทพ เป็นตัวช่วย  ทำให้สามารถผลักดันหลายเรื่องให้เป็นตามที่นางต้องการได้ สถานะกึ่งเทพนี้ ทำให้แม้แต่พระเจ้าจินฮึง หรือพระเจ้าจินพยอง ก็สร้างศรัทธาในหมู่ประชาชนเทียบเท่านางไม่ได้ จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:16:56

ความคิดเห็นที่ 4 ต๊อกมาน หลังจากกลับคืนสู่สถานะองค์หญิง และหันมาเผชิญหน้ากับมิชิลเต็มตัว เพื่อจะล้มล้างกลุ่มอำนาจเก่า สิ่งแรกที่ทำ ก็คือ พยายามล้มล้างภาพลักษณ์กึ่งเทพของมิชิล  ด้วยการหันมาให้ความรู้กับประชาชน ว่า ปรากฎการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นนั้น เป็นเพราะธรรมชาิติทำให้เป็นไป หาใช่เทพหรือผีสางต่าง ๆ ไม่ (แม้สิ่งนี้ จะขัดแย้งกับสถานะดาวแคยาง ผู้มากอบกู้แผ่นดิน ของต๊อกมานก็ตามที)  โดยการตั้งหอดูดาว สนับสนุนให้ประชาชน สังเกตุปรากฎการณ์ธรรมชาติด้วยตนเอง ไม่ต้องมารอ คำทำนายจากทางการ ยุบตำหนักเทพ และให้เปิดเผยข้อมูลทางด้านดาราศาสตร์ต่าง ๆ แก่ประชาชนทั่วไป ทางด้านความเชื่อ ต๊อกมาน ส่งเสริมและทำนุบำรุงศาสนา ทำให้ความเชื่อเรื่องผีสางของชาวบ้าน ค่อย ๆ ลดน้อยลงไป ขั้นต่อมา ก็ผลักดันนโยบายประชานิยม หันมาเก็บภาษีที่ดินในอัตราก้าวหน้ากับพวกคนรวย แต่ลดภาษีให้กับชนชั้นรากหญ้า นโยบายนี้ได้ประโยชน์สองทาง คือได้แรงสนับสนุนจากประชาชน และทำให้พวกขุนนาง เกิดความขัดแย้งและแตกแยกกันเอง อีกด้วย (ล้มฐานอำนาจและเครือข่ายที่มิชิลสร้างไว้) ยังมีการสนับสนุนเครื่องมือการเกษตรที่มีประสิทธิภาพ (ใช้เหล็กอย่างดีเทียบเท่าการผลิตอาวุธ) และการปฎิรูปที่ดินทำกิน (แจกที่ดินให้เกษตรกรผู้ยากไร้) เพื่อตัดวงจรอุบาทว์  ถูกขูดรีดภาษี > เป็นหนี้ > ขายที่ทำกิน > เ่ช่าที่ทำนา > เป็นทาส ให้ประชาชนได้ลืมตาอ้าปาก  สนับสนุนให้ผู้ที่มีผลผลิตสูงให้ขึ้นมาเป็นผู้นำชุมชน  ให้กองทุนกู้ยืมในอัตราดอกเบี้ยต่ำ จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:17:46

ความคิดเห็นที่ 5 จะเห็นได้ว่า มิชิลเป็นตัวแทนของการปกครองแบบเก่า คือ อาศัยความไม่รู้และความงมงายของประชาชน อาศัยการสร้างเครือข่าย ในหมู่ชนชั้นปกครอง (วางคนของตัวเข้ากุมอำนาจ ดองกับกลุ่มอำนาจอื่นด้วยการแต่งงาน+ผลประโยชน์) ส่วนต๊อกมาน ใช้วิธีที่ทันสมัยกว่า คือ ใช้ศาสนามาแทนที่ความเชื่อที่งมงาย ให้ความรู้กับประชาชน ลดการพึ่งพาทางการ เลิกการกดขี่ประชาชน ด้วยการตัดวงจรอุบาทว์ต่าง ๆ ทำให้ประชาชนอยู่ดีกินดี เป็นการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของชาติ หรือถ้าจะเปรียบกับการเมืองในยุคปัจจุบัน มิชิลและพวกพ้อง ก็เหมือนพรรคการเมืองใหญ่ ที่ผูกขาดอำนาจมานับสิบปี มีเครือข่าย สส.และ ผู้มีอิทธิพลของแต่ละพื้นที่ เกี่ยวดองกับพวกตน ไม่ทางธุรกิจก็ทางเครือญาติ ไม่ทางตรงก็ทางอ้อม จึงไม่จำเป็นต้องฟังเสียงเรียกร้องใด ๆ  เพราะขอเพียงตนเองควบคุมเครือข่ายเอาไว้ให้ได้ ก็เท่ากับควบคุมมวลชนได้แล้ว และในสายตาของชาวบ้าน มิชิลเป็นตัวแทนแห่งอำนาจ ที่ประชาชนทั้งยำเกรงและหวาดกลัว(อิทธิพล) ส่วนต๊อกมาน ก็เปรียบเสมือนทายาทนักการเมืองที่เคยสร้างชื่อในอดีต มีต้นทุนทางสังคมสูง มาลงสนามเลือกตั้ง แต่การจะพลิกเกมมาสู้กับพรรคการเมืองใหญ่ ไม่ใช่เรื่องที่จะทำกันได้ง่าย ๆ เธอจึงพยายามหาจุดต่าง ต๊อกมานสู้ด้วยสองวิธีไปพร้อม ๆ กัน คือ ทางหนึ่ง โจมตีภาพลักษณ์ของมิชิล ว่าไม่ได้เป็นผู้วิเศษ ไม่ได้รับโองการสวรรค์จริง   เปรียบการเมืองในปัจจุบัน ก็เหมือนการหาข่าวเอ๊กซ์คลูซีฟมาทำลายภาพพจน์ ของคนในระดับหัวหน้าพรรค  และที่ทันสมัยมาก คือการเผยแพร่ความรู้ของตำหนักเทพ เปรียบกับปัจจุับัน ก็เหมือนการเผยแผนพัฒนาแห่งชาติ ให้ประชาชนมีส่วนรับรู้และตัดสินใจ   อีกทางหนึ่ง คือ ขายนโยบายให้ชาวบ้านอยู่ดีกินดี (ซึ่งเป็นสิ่งที่ทางมิชิลไม่เคยใส่ใจ) เน้นการเมืองภาคประชาชน แทนที่จะเน้นการเมืองโดยกลุ่มจัดตั้ง หรือหัวคะแนนอย่างที่เป็นมา ให้ความนิยมของมวลชน บีบบรรดาหัวคะแนน เอ๊ย ขุนนาง ในฝ่ายมิชิล ให้หันมามองอนาคตใหม่ ว่าควรจะอยู่กับฝ่ายมิชิลต่อไป หรือจะแปรพักตร์มาอยู่ฝ่ายองค์หญิงต๊อกมานดี จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:18:29

ความคิดเห็นที่ 6 3. การเมืองชิลลา - สภาขุนนาง และ ระบบเสียงเอกฉันท์ ชิลลาปกครองด้วยระบบราชาธิปไตยก็จริงอยู่ แต่สภาขุนนางก็มีสิทธิ์โต้แย้ง พระราชดำริ หรือ นโยบายในด้านต่าง ๆ ได้ ส่วนนี้นับเป็นข้อดี ที่ทำให้มีการคานอำนาจ กษัตริย์ไม่สามารถกระทำการตามอำเภอใจ โดยไม่ผ่านการเห็นชอบจากเหล่าขุนนางได้ จะเห็นได้จากการถอดถอนพระเจ้าจินจิ มิชิลแม้จะมีกำลังทหารอยู่ในมือ แต่ก็ยังต้องล๊อบบี้สภาขุนนางให้เห็นชอบด้วยก่อน แต่ระบบที่ ต้องให้การออกเสียงเป็นเอกฉันท์จึงจะผ่านได้ นับเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาบ้านเมือง เพราะนโยบายที่ดีหลาย ๆ อย่าง ขอเพียงขัดผลประโยชน์ของกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง นโยบายนั้นก็มักจะถูกค้านจนตกไปเสมอ - ฮวารัง องค์รักษ์ ที่เป็นมากกว่ากองกำลัง ผมไม่แน่ใจว่า ตัวเองเข้าใจ "ฮวารัง" ถูกต้องหรือเปล่า ฮวารังน่าจะคล้ายกับ กองกำลังรักษาพระองค์ ใช่หรือไม่ แต่ในเรื่อง ฮวารังมีบทบาทกับบ้านเมืองมาก ทั้งเป็นกองกำลังพิเศษ คอยจัดการเืรื่องสำคัญ โดยรับบัญชาจากวอนฮา (องค์หญิง) หรือบางครั้งก็จากกษัตริย์โดยตรงก็มี  ฮวารังยังได้รับโอกาส ทำหน้าที่ต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง และออกหน้าในพิธีการที่สำัคัญต่าง ๆ ที่สำคัญที่สุด หลายครั้งเราจะเห็น เหล่าฮวารัง ออกมาโต้แย้งเรื่องที่พวกตนไม่เห็นด้วย โดยมาร้องเรียนโดยตรงหน้าที่ประทับ ตั้ง ข้อสังเกตว่า หัวหน้ากลุ่มฮวารังกลุ่มต่าง ๆ มักจะเป็นลูกขุนนางผู้ใหญ่ เป็นเชื้อพระวงศ์ก็มี  ดังนั้น จะด้วยตำแหน่งหน้าที่การงาน หรือสถานะทางสังคม ก็เป็นที่ยอมรับอย่างสูง จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:19:58

ความคิดเห็นที่ 7 - ตำหนักเทพ ธิดาเทพ มิชิลสร้างบารมี และภาพลักษณ์ของตน ผ่านตำหนักเทพ และธิดาเทพ โดยอ้างว่าตนได้รับ "บัญชาสวรรค์" ในเรื่องต่าง ๆ หากินอยู่บนความไม่รู้ และความงมงายของประชาชน ดังนั้น ขอเปรียบตำหนักเทพเป็น สำนักงานโฆษณาชวนเชื่อแห่งชาติ หรือถ้าเป็นองค์กรธุรกิจ ก็ต้องเป็นบริษัทล๊อบบี้ยิสต์ต่าง ๆ - หน่วยความมั่นคง (นำโดย มิชิล) เป็นหน่วยงานที่ มิิชิล รวบอำนาจตั้งขึ้นมา เพื่อที่จะควบคุมสถานการณ์ และต้องการจะขุดรากถอนโคนฝ่ายต๊อกมานให้ได้ โดยมี เซจอง มิชิล และ ซอนวอน เป็นผู้นำ มีอำนาจบัญชาการขึ้นตรงต่อกษัตริย์ และสถานะอยู่เหนือสภาขุนนางอีกขั้นหนึ่ง มีหน้าที่ไต่สวนและตรวจสอบผู้ที่(คาดว่า)จะเป็นภัยต่อราชสำนัก รวมทั้งประกาศกฎอัยการศึก ห้ามผู้ใดนอกจากทหาร พกพาอาวุธ รวมทั้งห้ามประชาชน หรือผู้หนึ่งผู้ใด ชุมนุมเกิน 5 คน หน่วยงานนี้ ขำ ๆ ว่า คล้ายกับหน่วยงานนึงของบ้านเรา ในสถานการณ์ฉุกเฉินและประกาศเคอร์ฟิว จังเลย จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:21:17

ความคิดเห็นที่ 8 - หน่วยตรวจการณ์ฺ (นำโดย พีดาม) เป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่ ตรวจสอบการทำงานของทุกฝ่าย ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายขุนนาง หรือฝ่ายทหารก็ตาม ว่ามีใครที่ำทำการทุจริต ซ่องสุมกำลัง หรือ กระทำการใด ๆ ที่จะเป็นภัยต่อความมั่นคงของราชสำนัก สามารถควบคุมใครก็ได้ไปไต่สวน โดยไม่ต้องรายงานกับสภาขุนนางก่อน  ผู้นำของหน่วยนี้ คือ พีดาม มีอำนาจล้นฟ้า เพราะขึ้นกับพระนางต๊อกมานโดยตรง หน่วยงานนี้ อยากเทียบกับ หน่วยเกสตาโป ของเยอรมันในช่วงสงครามโลก เลยทีเดียว ยิ่งใหญ่และน่ากลัวใกล้เคียงกัน จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:22:16

ความคิดเห็นที่ 9 4. คมคำ คำคม ใน ราิชินีซอนต๊อก **" การลงโทษต้องทำให้เฉียบขาดและรวดเร็ว ส่วนรางวัลก็ให้ทีละเล็กละน้อย นี่คือวิธีปกครองโดยพื้นฐาน " - มีชิล มิชิลพูดถึงการปกครองว่า หากไม่ใช้ทั้งพระเดชและพระคุณ หวังเพียงทำความเข้าใจกับราษฎรเพียงอย่างเดียว ก็ไม่ต่างอะไรกับการทำดีกับเด็กที่ไม่รู้จักโต รู้จักแต่ขอนั่นขอนี่ และจะกลายเป็นภาระอันหนักอึ้งของผู้ปกครอง **"ข้ามีชิล ใช้สวรรค์เป็นข้ออ้าง แต่ไม่เคยเคารพสวรรค์  เข้าใจความเป็นไปของชีวิต แต่ไม่เคยก้มหัวให้ชะตากรรม ดูคนเป็นและใช้คนเป็น แต่ไม่เคยหวังพึ่งกำลังจากใคร  แล้วพวกเจ้าจะมีความหมายอะไร พวกเจ้าทำอย่างข้าได้ไหม"  - มิชิล เป็นคำของมีชิล ที่ฝากต๊อกมานไปบอกองค์หญิงชอนมยอง ว่าถ้าไม่แกร่งจริง อย่ามาหาญตั้งตัวเป็นปริปักษ์กับนางเลย **"ใจดีกับคนข้างกาย เข้มงวดกับราษฎร นับเป็นทรราชย์  เข้มงวดกับคนข้างกาย เมตตากับราษฎร จึงเป็นผู้ปกครองที่ดี" - ต๊อกมาน ราชินีต๊อกมาน ตรัสกับพีดาม เพื่อที่จะบอกว่า ทำไมจึงทำดูเหมือนไม่ไว้วางใจคนรอบตัวเสียบ้างเลย ที่จริงยังมีอีกเยอะ ใครจำได้ช่วยเสริมด้วยครับ จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:24:23

ความคิดเห็นที่ 10 - การตอบโต้คลาสสิค ระหว่าง มิชิล - ต๊อกมาน เกี่ยวกับ แนวทางการปกครองราษฎร “ต่อไปเมื่อมีหอดูดาวแล้ว ไม่ว่าใครก็จะสังเกตการเปลี่ยนแปลงของท้องฟ้าได้ และนับแต่นี้ จะไม่ให้ตำหนักเทพที่ศึกษาเรื่องนี้   หรือแม้แต่ใครคนใดคนหนึ่ง....อาศัยความไม่รู้ของราษฎรแต่งเรื่องยังไงก็ได้เพื่อตอบสนองผลประโยชน์ของตัวเอง” “แปลว่าองค์หญิงจะยอมสละอำนาจของตัวเองด้วยหรือ” มีซิล ทูล “ข้ามีความคิดอย่างงั้นอยู่” “องค์หญิง โลกนี้ นอกจากทางสายตรงแล้ว เราอาจมองเป็นทางขวางได้อีก” “ข้าไม่เข้าใจสิ่งที่ท่านพูด” “ถ้ามองทางตรงก็จะแบ่งได้ดังนี้คือ.... ชาวแพ่กเจ โกคูรยอ และชิลลา และในแคว้นชิลลา ยังมีแบ่งคนที่ภักดีต่อองค์หญิง และภักดีต่อหม่อมฉัน มีซิล แต่ถ้ามองในอีกแง่ ลักษณะของทางขวาง มนุษย์จะแบ่งเป็นสองประเภทเท่านั้น คือผู้ปกครอง กับผู้อยู่ใต้ปกครอง ถ้าเรามองในทางขวาง องค์หญิงกับหม่อมฉันก็คือพวกเดียวกัน เราต่างมีหน้าที่ในการปกครองบ้านเมือง ในเมื่อชิงอำนาจจากหม่อมฉันไป องค์หญิงก็ควรรักษาให้ดี” มีซิล กล่าวทูล “ถ้าอย่างงั้น วันหนึ่งก็จะมีคนแย่งไปจากข้าอีก” “เพราะกลัวถูกแย่งเลยยอมทิ้งก่อนหรือ” “นี่ไม่ใช่การทิ้ง แต่เป็นการคืนอำนาจให้แก่ราษฎร” “ความหมายก็คือทิ้งนั่นแหละ ไม่มีอำนาจแล้วเราจะปกครองได้ยังไง” “จริงอยู่ องค์หญิง ตอนนี้เราเหมือนกำลังชิงอำนาจอยู่ แต่การช่วงชิงก็ควรมีกฎเกณฑ์บ้าง     ทรงทำแบบนี้ ก็เท่ากับผิดกติกาชัด ๆ  ไม่งั้นองค์หญิงจะสร้างอำนาจให้เป็นที่ยำเกรงของผู้คนได้ยังไง” “องค์หญิงจะใช้อะไรปกครองชาวชิลลาของเรา” “ข้าจะใช้ความจริงใจ” “ความจริงใจ อะไรคือจริงใจขององค์หญิงไม่ทราบ ในขณะที่ราษฎรร้องตะโกนต้อนรับธิดาแห่งสวรรค์คนใหม่ องค์หญิงจะมอบอะไรให้พวกเขา” “ข้าไม่รู้อะไรเลย ข้าไม่มีพลังวิเศษในตัวหรอก”  “นี่คือความจริงใจงั้นหรือ” “การค้นคว้านั้น ไม่เพียงให้รู้ที่มาของสรรพสิ่งในโลก ยังจะคลี่คลายสัจธรรมบางอย่างด้วย” “แล้วยังไง” “ในขณะที่ท่าน....อ้างว่าต้องการหาความรู้ในสรรพสิ่ง แต่กลับนำสิ่งที่ได้มาสร้างภาพลวง  ให้ตัวเองดูราวกับเป็นเทพจุติลงมา” “ชาวบ้านก็ต้องการภาพลวงอยู่แล้ว ฝนแล้งก็อยากให้มีฝนตก ต้องการใครก็ได้ที่สามารถบันดาลในสิ่งที่พวกเขารอคอย ผู้นำคนไหน ที่สนองตอบในจุดนี้ได้ก็จะเป็นผู้ปกครองที่ยั่งยืน” “ผิดแล้ว แท้ที่จริง พวกเขาต้องการความหวังต่างหาก” “ต้องการความหวังหรือ..องค์หญิง คำว่าราษฎร หรือแม้แต่มวลชนนั้น มีความน่ากลัวแค่ไหน ทรงรู้หรือเปล่า” “ความหวังของราษฎร  ก็คือความโลภ  องค์หญิงไม่รู้หรอกว่าความโลภเป็นสิ่งน่ากลัวแค่ไหน” “ใช่ เพราะข้าไม่เคยกลัวพวกเขา อย่างน้อยที่สุด  สิ่งที่พวกเขาต้องการก็แค่กินอิ่มนอนหลับในแต่ละวัน   มีความเป็นอยู่ดีขึ้นเท่านั้น  ไม่ได้หวังอะไรมากกว่านี้เลย” “ชาวบ้านน่ะ ไม่อยากรู้หรอกว่าทำไมฝนถึงตกหรือไม่ตก พวกเขา....ไม่อยากรู้ว่าสุริยคราสเกิดเพราะอะไรและทำไมถึงเกิด ขอแค่มีคนทำให้ฝนตก มีคนช่วยยับยั้งไม่ให้เกิดอาเพศที่มากับสุริยคราส แค่นี้ก็พอแล้ว นี่แหละคือความโง่ของราษฎร” “นั่นเพราะว่า พวกเขาไม่มีความรู้” “ใช่ ไม่มีความรู้ ไม่คิดจะศึกษา หรือแม้แต่ไม่รู้ว่าตัวเองต้องการอะไรด้วย” “แต่ ถ้าชาวบ้านมีปฏิทิน พวกเขาจะรู้เรื่องฤดูกาล รู้ว่าเมื่อไหร่เหมาะแก่การเพาะปลูก  ถึงตอนนั้น แม้จะไม่รู้ว่าทำไมถึงเกิดฝนตก แต่อย่างน้อย     เมื่อมีประสบการณ์ก็ จะรู้ว่า ไม่ควรใช้น้ำจนหมด ให้เผื่อไว้ตอนหน้าแล้งบ้าง หลังจากนั้น พวกเขาจะค่อย ๆ ปรับตัวและเรียนรู้เรื่องธรรมชาติ นี่แหละคือราษฎร” “คน ที่รู้มาก ยิ่งฉลาดหลักแหลม แท้จริงมันเป็นความทุกข์มากกว่า การสอนให้พวกเขารู้เยอะ ๆ มันเป็นงานที่เหนื่อยและหนักมาก” มีซิล กล่าว “แต่ความหวัง....จะทำให้คนยอมอดทน รับความเจ็บปวดทุกอย่าง ราษฎรที่มีความหวัง จะเป็นพลังขับเคลื่อนให้บ้านเมืองเจริญขึ้น ข้าต้องการคนที่มีความมุ่งมั่นเหมือนกัน เพื่อจะสร้างชิลลา ให้เป็นเมืองใหม่” “องค์หญิง สิ่งที่หม่อมฉันพูดคือภาพลวงตาของชาวบ้าน ในขณะที่องค์หญิง รับสั่งถึงความหวังของราษฎร แต่ว่าไม่ว่าจะเป็นภาพลวงตา หรือความฝันอันสวยงาม....สุดท้ายก็สู้ความจริงอันโหดร้ายไม่ได้อยู่ดี ” บทสรุปเรื่องแนวคิดในการปกครองของมิชิลและต๊อกมาน อยู่ในบทพูดนี้จนหมดสิ้น ไม่ต้องอธิบายเพิ่มเติมใด ๆ จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:25:31

ความคิดเห็นที่ 11 เป็นละครที่เนื้อหาลึกซึ้ง และโปรดัคชั่นก็อลังการมาก จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:26:16

ความคิดเห็นที่ 12 หอดูดาว หรือ ชอมซองแด (Cheomseongdae) ผลงานสำคัญของ พระนางต๊อกมาน จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:26:56

ความคิดเห็นที่ 13 เท่าที่ผมติดตามดูมาตั้งแต่ตอนแรกจนถึงปัจจุบัน ผมว่าทั้งต๊อกมานและมีซีลใช้จิตวิทยาในการชิงอำนาจกันซะส่วนใหญ่ ถึงแม้ว่าต๊อกมานจะเสียเปรียบมีซีลในเรื่องการสู้รบ แต่ต๊อกมานมีอำนาจเท่าๆกับมีซีลในเรื่องการวางแผนและจิตวิทยา สิ่งที่ทั้งสองคนนี้มีสิ่งที่เหมือนกันคือ "ยุทธวิธีที่จะครองใจคน" ให้มากที่สุด เมื่อใดที่สามารถครองใจคนได้มากแล้วนั้นไซร้ อำนาจในการครองเมืองทั้งหมดก็จะตกเป็นของผู้นั้น ผมว่าหนังเรื่องนี้จุดเด่นทั้งเรื่องก็คือ การใช้จิตยาเพื่อรู้จุดอ่อนและจู่โจมฝ่ายตรงข้ามและจิตวิทยาการครองใจคนครับ จากคุณ : เด็กเจ้าบัวคำแก้ว เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 22:46:48

ความคิดเห็นที่ 14 ชอบกระทู้นี้ จากคุณ : Amperage เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 23:05:29

ความคิดเห็นที่ 15 มาโหวตค่ะ ...ชอบๆ จากคุณ : จิตรางคทา เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 23:06:45

ความคิดเห็นที่ 16 เวิร์คมากๆ จากคุณ : ps000000 เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 23:09:23

ความคิดเห็นที่ 17 ช่วงนี้งานไม่ยุ่งหรือคะ??... โดยส่วนตัวยิ่งดูยิ่งเห็นว่า ไม่ว่าสตรีจะยิ่งใหญ่แค่ไหน ก็ต้องหยิบยืมอำนาจจากชายทั้งสิ้น เศร้า... จากคุณ : ยิ้มเดียว เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 23:10:11

ความคิดเห็นที่ 18 **"ใจดีกับคนข้างกาย เข้มงวดกับราษฎร นับเป็นทรราชย์  เข้มงวดกับคนข้างกาย เมตตากับราษฎร จึงเป็นผู้ปกครองที่ดี" ผมเห็นด้วยเลย จากคุณ : ตะพานหิน เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 23:13:49

ความคิดเห็นที่ 19 ถ้ามีชิลมีสายเลือดศักดิ์สิทธิ์คงไม่มีองค์หญิงต๊อกมาน และถ้า.... องค์หญิงต๊อกมานไม่มีมีชิลเป็นศัตรูตัวฉกาจ เธอก็คงอาจจะไม่เก่งและก้าวหน้ามากเท่านี้ รักมีชิล จาก FC ของมีชิลค่ะ เข้ามาแสดงความคิดเห็นด้วยค่ะ เรื่องนี้รอดูมิชิลคนเดียวเลย ดูแล้วอดเปรียบเทียบไม่ได้ว่า เหมือนคนอีกหลายคนบนโลกใบนี้ ที่มีทุกอย่างอยู่แล้ว ทั้งเงินและอำนาจ ยังต้องการ "ตำแหน่ง" ด้วย เหมือนมีชิล มีทุกอย่างแล้ว ยังต้องการเป็น "มเหสี" อีก จากคุณ : gangbbong เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 23:27:18

ความคิดเห็นที่ 20 จขกท. วิเคราะห์เก่งมากค่ะ เห็นด้วยเลย ละครเรื่องนี้สะท้อนภาพการเมืองอย่างเห็นได้ชัด แม้กระทั่งวันนี้ที่มีซิลฆ่าตัวตาย ส่วนหนึ่งก็มาจากความรักชาติ ไม่ต้องการให้ชาติอื่นมารุกราน เลยยอมแพ้ ทั้งที่ถ้าสู้ต่อเจ๊แกมีโอกาสชนะสูง แกเลือกที่จะเสียสละตัวเองเพื่อชาติ น่านับถือน้ำใจเจ๊แกอยู่นะคะ จากคุณ : meyamotim เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 23:27:38

ความคิดเห็นที่ 21 ชอบนักแสดงที่แสดงเป็นมีซิลอ่ะครับ เธอแสดงได้ดีมาก ๆ เลย ดูสง่างาม น่าเกรงขาม และมีเสน่ห์ในตัว สุดยอดอ่ะ จากคุณ : ~แสวงรัก~ เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 23:37:14

ความคิดเห็นที่ 22   สุดยอดครับ ขอชื่นชม จากคุณ : เดอะสตาร์ 99 เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 23:47:06

ความคิดเห็นที่ 23 การเมือง คุ้นๆ จากคุณ : phanyanukul เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 00:10:10

ความคิดเห็นที่ 24 @ คุณ เด็กเจ้าบัวคำแก้ว   เห็นด้วยครับ ทั้งต๊อกมานและมีชิล ต่างก็มีจิตวิทยาสูงในการครองใจคน ต๊อกมานถึงกับกล่าวว่า การครองใจคน ๆ หนึ่งให้ได้นั้น ยากเสียยิ่งกว่าการอยู่ในอำนาจซะอีก ส่วนมิชิลก็เคยพูดถึงพระดำรัสของพระเจ้าจินฮึงที่ว่า การครองใจคนได้ ถึงจะครองแผ่นดินได้ นับว่า ทั้งสองคนให้ความสำคัญกับเรื่องนี้อย่างสูง @ คุณ ยิ้มเดียว ช่วงนี้ผมไปวุ่นอยู่ที่ บ้านคนรักละครเกาหลีครับ ว่าง ๆ เชิญคุณยิ้มไปเยี่ยมบ้างนะ ^^ @ คุณ gangbbong มิชิล ถือว่า เ็ป็นทั้งศัตรู และเป็นทั้งครู ของต๊อกมานครับ ต๊อกมาน เชื่อถือ และเชื่อมั่น มิชิล มากกว่าใครทั้งหมด ถือเป็นศัตรูผู้รู้่ใจก็ว่าได้ @ คุณ meyamotim มิชิล ที่ยอมฆ่าตัวตาย เพราะเห็นแก่ชาติบ้านเมืองจริง ๆ ครับ เพราะตอนนั้นก็ใช่ว่าจะเพลี่ยงพล้ำ เพียงแต่ นางเห็นว่า ความชอบธรรมในการครองราชย์หมดไปแล้ว และถ้าเกิดสงครามกลางเมือง มีความเป็นไปได้สูงว่า หัวเมืองชายแดนจะมาช่วยนางเรื่อย ๆ  เป็นสาเหตุให้ต่างชาติมารุกรานได้ คนเราจะมีอำนาจ บนความย่อยยับของชาติบ้านเมืองได้อย่างไร? ถ้าเรื่องรักชาติ ผมว่ามิชิืลก็ไม่แพ้ใคร เพียงแต่เธอเป็นนักปกครองที่ไม่ดี มิชิลเป็นหัวหน้าที่ดีครับ  ปกครองลูกน้องเก่ง รักคนมีฝีมือ อ่านความคิดของคนขาด แต่สำหรับราษฎรแล้ว เธอกลับกดราษฎรอยู่บนความไม่รู้ ความงมงาย และความเกรงกลัว เพื่อให้ปกครองง่าย มองมิชิล ก็เหมือนมองหัวหน้าพรรคการเมืองบางคน ที่เค้าว่ากันว่า ใจถึง พึ่งได้ คือดีกับคนที่ทำงานด้วย แต่ไม่ดีสำหรับประชาชนครับ จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 00:38:00

ความคิดเห็นที่ 25 ดูเรื่องนี้แล้วได้อะไรเยอะมากกกกกก ปกติชอบดู series ของทางญี่ปุ่นมากกว่า แต่เรื่องนี้ยกให้อยู่ใน list อันดับต้นๆที่ประทับใจเลยค่ะ ^_^ จากคุณ : ภควัทคีตา เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 05:53:49

ความคิดเห็นที่ 26 น่าดูมากคะ  ดูไม่ค่อยปะติดปะต่อ เดี๋ยวไปหา VCD มาดูรวดเดียวดีกว่าคะ  ขอบคุณคะ วิเคราะห์ได้ดีมากจริงๆคะ จากคุณ : Bewara เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 09:11:34

ความคิดเห็นที่ 27 ขอบอกว่า ทำให้เราเข้าใจเรื่อง "ผู้นำ" มากกว่าชั่วโมง เรียน Leadership เสียอีก จากคุณ : แปรงสีฟันเดียวดาย เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 12:16:18

ความคิดเห็นที่ 28 ผมคงดูจบคืนนี้ล่ะครับ เหลือแค่สองตอน และเมื่อคืนได้ฟังคำคมมาอีกคำ " การจะครองใจใครซักคน ยากเสียยิ่งกว่าการครองแผ่นดิน.. แต่.. การจะตัดขาดจากคนคนนั้น ยากยิ่งกว่าอะไรทั้งหมด.."  - ต๊อกมาน ประโยคแรกแสดงถึงว่า ต๊อกมานให้ความสำคัญกับ "บุคลากร" เป็นอย่างสูง และ "คน" ก็คือปัจจัยสำคัญในการได้มาซึ่งอำนาจ แต่ประโยคหลัง ก็แสดงความโดดเดี่ยว ยิ่งสูงยิ่งหนาว ออกมาอย่างแจ่มชัด หลังจากต๊อกมานขึ้นครองราชย์ ดูเธอไม่มีความสุขเอาซะเลย น่าสงสาร จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 16:04:33

ความคิดเห็นที่ 29 ชอบจังทู้นี้ ... จากคุณ : i am pink เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 16:40:48

ความคิดเห็นที่ 30 ดูไปดูมาชอบเจ๊มีซิลซะอย่างนั้น เป็นผู้หญิงมีเสน่ห์จริงๆ พูดจายักคิ้ว ซ้ายขวา น่าดู แถมรักชาติมากมาย ชอบมาก สะใจมากๆ ตอนที่เธอตอกกลับทูตจากจีนไป เป็นหญิงเก่งสุดๆ ถ้ายอมมาทำงานให้ต๊อกมานจริง ชิลลาคงจะเจริญมากเลย แต่เธอก็เลือกทางของเธอ เด็ดเดี่ยวกับมัน มั่นคงกับมัน จนยอมตายไปแล้ว เมื่อวานร้องไห้เพราะมีซิลด้วย เสียดายจะไม่ได้เห็นเจ๊แล้ว จากคุณ : fanstevie g เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 17:47:09

ความคิดเห็นที่ 31 ต้องคาราวะผู้เขียนบทค่ะ เพราะทำเรื่องพีเรียดที่ละเมียดละไม เต็มด้วยอารมณ์ และแฝงด้วยสาระ ตั้งแต่แดจังกึม ถึง ซอนต๊อก ------------------------------------------- เราไม่ใช่คอละครพีเรียดแถมหลังไปอิงกับแดนยุ่นและยุโรป มากกว่า จากคุณ : isobuty เขียนเมื่อ : 15 ส.ค. 53 18:54:44

ความคิดเห็นที่ 32 ขอยกเอาความเห็นของคุณ tomatolatte  ที่เคยเม้นไว้ในกระทู้ผม ที่ห้อง บ้านคนรักละครเกาหลี เอามาโพสให้เพื่อน ๆ อ่าน  และขอบอกว่า เห็นด้วยครับ . . . เรามองว่าละครเรื่องนี้ไม่ใช่ละครประวัติศาสตร์ แต่เป็นละครที่ใช้ประวัติศาสตร์เล่าเรื่อง ประวัติศาสตร์เป็นเพียงเปลือกของเรื่องเท่านั้น แต่วิธีคิดและการ ดำเนินการทางการเมืองของตัวละคร เป็นเรื่องราวของวิธีมองการเมืองในปัจจุบัน มากกว่า   และเป็นวิธีมองการเมืองแบบคนเกาหลีที่ไม่รู้จักสถาบันกษัตริย์   (ไม่ได้หมายความว่าเขาผิดหรือถูก แต่เป็นเรื่องของความแตกต่าง) คนเขียนบทเรื่องนี้ไม่ได้นำเอาสภาพแวดล้อม วิถีชีวิต และวิธีคิดแบบคนในประวัติศาสตร์มาดำเนินเรื่องแต่อย่างใด และเรายังมองว่าละครนี้มีการโฆษณาชวนเชื่อเรื่องการรวมแผ่นดิน หรือการรวมเกาหลีเหนือใต้อยู่อย่างชัดเจน จากคุณ : tomatolatte เขียนเมื่อ : 14 ส.ค. 53 15:52:34 จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 16 ส.ค. 53 13:02:22

ความคิดเห็นที่ 33 เมื่อคืนผมดูจบไปแล้ว ด้วยความชื่นชม นอกจากความดีเด่นหลาย ๆ ด้านที่กล่าวไปแล้ว อีกจุดหนึ่งของเรื่องนี้ที่อยากพูดถึงก็ืคือ ตัวละครทุกตัว ล้วนมีทั้งด้านดีและไม่ดี ด้านที่ฉลาดและโง่เขลา สมกับเป็นคนจริง ๆ เรียกว่า มีมิติ จับต้องได้ ไม่ได้เป็นตัวละครแบน ๆ ที่ดีก็ดีเลอเลิศ ที่ชั่วก็หาความดีไม่ได้ ตัวละครอย่าง โพจอง ฮาจอง ซอวอน เซจอง มีเซ็ง ถึงจะอยู่ฝ่ายตรงข้ามกับต๊อกมาน แต่หลายฉาก คนดูก็ได้เห็นด้านที่ดี ฉลาด อ่อนโยน รักพวกพ้อง แม้กระทั่งด้านที่เด็ดเดี่ยวกล้าหาญ คนอย่าง ซอวอน ถ้าไปอยู่เรื่องอื่น นับเป็นตัวเอกได้เลย เก่ง ฉลาด สุขุม รักมั่นคง มีเช็ง แม้จะชอบวางแผนการที่ร้าย ๆ  แต่ความช่างพูด ขี้เล่น ทำให้คน ๆ นี้ น่ารักทีเดียว ฮาจอง ขี้โวยวาย จนหลายครั้งดูตลก ถึงจะไม่ค่อยมีความดี แต่ดูแล้วก็เกลียดไม่ลงเหมือนกัน ส่วนโพจอง ถ้ายังจำกันได้ ตอนคิมยูชินใกล้แพ้ชิซู เขานี่แหละเป็นคนแรกที่ส่งเสียงกระตุ้น และภายหลังจากยูชินได้รับชัยชนะ โพจองก็แสดงความยินดีด้วยอย่างจริงใจ ที่เลวจนน่าตรื้บ แถมยังยียวนเข้าไส้ เห็นจะมีแต่ ยอจง คนเดียวล่ะมั้ง แก้ไขเมื่อ 16 ส.ค. 53 14:12:52 จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 16 ส.ค. 53 14:02:42

ความคิดเห็นที่ 34 ที่เลวจนน่าตรื้บ แถมยังยียวนเข้าไส้ เห็นจะมีแต่ ยอจง คนเดียวล่ะมั้ง ==> ถูก!! จากคุณ : He Mei Jian เขียนเมื่อ : 16 ส.ค. 53 21:16:16

ความคิดเห็นที่ 35 [อาจมีสปอยล์] . . ยอมจองไม่ได้เลวจนหาด้านดีไม่ได้หรอกครับ ถ้าคิดอย่างนั้นตอนที่ยอมจองช่วยฝ่ายด็อกมัน ก็ต้องเป็นความเลวชนิดหนึ่งเหมือนกัน ต้องเข้าใจเสียก่อนว่าตัวละครตัวนี้มีโปรไฟล์อย่างไร ยอมจองมีฉากหน้าเป็นพ่อค้าและฉากหลังเป็นสายลับ คอยสืบความเคลื่อนไหวของแคว้นต่างๆ และขายข้อมูลที่สืบมาได้ เพราะฉะนั้นยอมจองจึงมีทั้งเงินและไพร่พล ส่วนตัวเขาอยู่เหนือความขัดแย้งทั้งปวง คือใครจะฆ่ากันเกลียดกันเขาไม่สน เขาเอาแต่ผลประโยชน์ตามวิสัยพ่อค้าอย่างเดียว เพราะฉะนั้นถ้าเขาทำประโยชน์ให้กับฝ่ายใด ฝ่ายนั้นย่อมไม่เห็นว่าเขาเป็นคนเลวหรอกจริงไหม ครั้งหนึ่งด็อกมันก็เคยใช้ประโยชน์จากเขา ที่เขาหักหลังด็อกมันก็เพราะเขาเลือกพีดามเป็นนาย เขาเป็นคนเดียวที่อ่านความคิดพีดามได้อย่างทะลุปรุโปร่ง เขารู้ว่าเป้าหมายที่แท้จริงของพีดามนั้นคือสิ่งใด เขาจึงเป็นบ่าวเพียงคนเดียวที่ทำงานให้กับพีดามได้อย่างไร้ที่ติ หลายงานที่เขาจัดการให้กับพีดามก่อนที่พีดามจะออกคำสั่งเสียอีก ถ้าจะกล่าวว่า ยอมจองคือด้านมืดของพีดามก็คงไม่แปลกนัก ที่พีดามฆ่ายอมจอง สาเหตุไม่ใช่โกรธแค้นที่ยอมจองหลอกเขา แต่เพราะยอมจองพูดแทงใจดำเขาเกินไป เขาทนถูกประจานไม่ได้ต่างหากครับ เหตุการณ์เช่นนี้เคยเกิดขึ้นมาแล้วครั้งหนึ่ง ตอนที่มุนโนเสียชีวิตไงครับ ด้านหนึ่งพีดามโชว์ความมีคุณธรรม กตัญญูรู้คุณ แต่อีกด้านหนึ่งลึกๆ แล้วพีดามก็อยากให้มุนโนตายเหมือนกัน *** ที่จขกท. วิเคราะห์ไว้ตั้งแต่ต้น ยอมรับว่าสุดยอดมาก เห็นด้วยทั้งหมดครับ *** จากคุณ : FIndinGBeautYINNegativESpacES เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 53 09:35:03

ความคิดเห็นที่ 36 ที่จริงผมตั้งกระทู้นี้ ส่วนนึงก็เพราะอยากเสวนากับหลาย ๆ ท่าน ที่เคยออกความเห็นไว้ในกระทู้ซอนต๊อก กระทู้อื่น ๆ คุณ FIndinGBeautYINNegativESpacES ก็เป็นคนนึงด้วย ที่เคยโพสออกความเห็นไว้ดีมาก ขอบคุณที่มาเยี่ยมทู้ครับ สำหรับบทยอจง (ขอใช้ชื่อตามเวอร์ชั่น MVD) ก็เคยคิดเหมือนกันเลยครับว่า ตัวละครตัวนี้ จะเป็นด้านมืดของพีดามใช่หรือเปล่า เหมือนกับว่า ยอจงไม่มีตัวตนในประวัติศาสตร์ แต่บทนี้ถูกสร้างขึ้น เพื่อแบ่งภาคความเลวร้ายของพีดามออกมา ทุกครั้งที่พีดาม ปะทะคารมกับยอจง คล้าย ๆ กับว่า เขากำลังต่อสู้กับ "มโนธรรมในใจ" ของตัวเอง อย่างตอนสู้กับมุนโน ถ้าไม่มียอจงมาลอบทำร้าย ใครจะบอกได้ว่า พีดามจะไม่ทำร้ายอาจารย์จริง ๆ แผนที่สามแคว้น ก็เป็นของรักของหวง ของทั้งพีดามและยอจง หน่วยตรวจการณ์ พีดามและยอจงก็ช่วยกันสร้าง และฉากสุดท้าย ที่พีดามตัดสินใจก่อการหรือไม่ ก็มียอจงมาช่วยสะกิด กระตุ้นความคิดลึก ๆ ในใจ เพราะมีด้านมืด เราจึงเห็นด้านสว่างของพีดัมแจ่มชัด แอบไปอ่านเจอในวิกิมาว่า ชื่อ พีดัม เป็นชื่อของกบฎในสมัยชิลลาด้วยครับ แก้ไขเมื่อ 17 ส.ค. 53 10:40:34 จากคุณ : sianpa เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 53 10:35:06

ความคิดเห็นที่ 37 ชอบประโยคนี้ของ จขกท. จังค่ะ "เพราะมีด้านมืด เราจึงเห็นด้านสว่างของพีดัมแจ่มชัด" ในเรื่องนี้เราชอบตัวละครทุกตัวเลยค่ะ เคยไม่ชอบยอมจง แต่คิดๆ แล้วเค้าก็มีส่วนดีในหลายเรื่อง ทั้งเคยช่วยเหลือ ต๊อกมานหรือพีดามก็นับครั้งไม่ถ้วน ละครเกาหลีเราชอบดูอยู่แล้ว แต่เรื่องนี้เป็นเรื่องที่ชอบที่สุด เป็นเรื่องที่มีอะไรให้คนดูได้คิด นอกเหนือจากความบันเทิงค่ะ จากคุณ : kikae เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 53 12:39:02