ความคิดเห็นที่ 1 ทวิภพ เป็นบทประพันธ์แนวรักโรแมนติกกึ่งประวัติศาสตร์ของทมยันตี นักเขียนนวนิยายชื่อดังของประเทศไทย โดยนวนิยายเล่มนี้ถูกนำไปตีพิมพ์แล้วนับครั้งไม่ถ้วน เช่นเดียวกับการนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์ ละครโทรทัศน์ และละครเวทีนับหลายครั้งด้วยกัน โดยในปี 2533 “เชิด ทรงศรี” ผู้กำกับภาพยนตร์ชื่อดังในสมัยนั้นได้หยิบทวิภพไปทำเป็นภาพยนตร์ครั้งแรก โดยเลือกพระเอกหนุ่ม “นก ฉัตรชัย เปล่งพานิช” และนางเอกสาว “ตุ๊ก จันทร์จิรา จูแจ้ง” มาประกบกันคู่พระ-นาง ซึ่งถือเป็นภาพยนตร์ไทยที่ประสบความสำเร็จอย่างล้นหลามด้วยรายได้นับ 18 ล้านบาท และถือเป็นหนังที่ยืนรอบฉายนานที่สุดในระยะช่วงปี 2533 ต่อมาทวิภพถูกนำมาสร้างเป็นละครโทรทัศน์ทางช่อง 7 สี ซึ่งนำแสดงโดย “ตั้ว-ศรัณยู วงศ์กระจ่าง” และ “แอน-สิเรียม ภักดีดำรงฤทธิ์” ซึ่งก็เป็นที่ถูกอกถูกใจของผู้ติดตามชมละครหลังข่าว และได้รับการกล่าวขานมาจนปัจจุบันว่าเป็นหนึ่งในละครของทมยันตีที่สร้างออกมาได้ดีที่สุด หลังจากนั้นในปี 2547 ผู้กำกับเลือดใหม่ ไฟแรง นาม “สุรพงษ์ พินิจค้า ” ผู้มีชื่อเสียงการกำกับภาพยนตร์ในแนวที่ตัวเขาเองเรียกว่า “ตรวจสอบสังคม” ได้ติดต่อขอซื้อบทประพันธ์รักหวานซึ้งเรื่องนี้ไปทำเป็นภาพยนตร์ ซึ่งสร้างความประหลาดใจให้แก่ผู้ที่รู้จักฝีไม้ลายมือของผู้กำกับคนนี้เป็นอย่างมาก เพราะแนวทางปกติของไม่ได้มีความสอดคล้องกับแนวรักหวานซึ้งของบทประพันธ์ดั้งเดิม “ทวิภพ” เลยแม้แต่น้อย และเมื่อภาพยนตร์ออกฉาย ปรากฏว่าทวิภพฉบับนี้เป็นเพียงแค่การนำเอาโครงเนื้อเรื่องเดิม และตัวละครเอกมาเป็นแรงบันดาลใจในการเขียนเรื่องใหม่ทั้งหมด ซึ่งก่อให้เกิดเสียงวิจารณ์ในเชิงลบจากนักวิจารณ์และผู้ชมภาพยนตร์ทั่วไป โดยเฉพาะกลุ่มแฟนคลับของ”ทมยันตี”อย่างมาก แต่ในทางตรงกันข้าม กระแสวิจารณ์ที่ชื่นชมในความกล้าคิด กล้าทำ และถูกใจในการตีความใหม่ และความประณีตในการถ่ายทำกำกับของสุรพงษ์นั้นก็มีออกมาไม่น้อย จะเห็นได้ว่าบทประพันธ์ชิ้นอมตะนี้ ไม่ว่าผู้กำกับคนใดจะเอามาสร้างเป็นรูปแบบไหน หรือจะตีความอย่างไร ย่อมมีเสน่ห์ที่แตกต่างกันไปทั้งในด้านรูปแบบ และศิลปะการนำเสนอ ข้าพเจ้า จึงขอนำภาพยนตร์ทวิภพทั้ง 2 Version อันได้แก่ ทวิภพ 2533 โดย เชิด ทรงศรี และ ทวิภพ 2547 โดย สุรพงษ์ พินิจค้า มาเปรียบเทียบกันในด้านต่างๆ ในที่นี้ เนื้อหา การตีความที่แตกต่าง แต่แรกเริ่มเมื่อทมยันตีเขียนนวนิยายเรื่องทวิภพนี้ขึ้นมา ประเด็นของเรื่องนั้นอยู่ที่ความรักอันแสนซาบซึ้งตรึงใจของพระเอกนางเอกที่อยู่กันคนละพบ ประกอบกับเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ที่เข้ามาเป็นตัวดำเนินเรื่องให้ทวิภพไม่ใช่นิยายรักที่เบาหวิวมากเกินไป และเมื่อ ” เชิด ทรงศรี ” นำทวิภพมาสร้างเป็นครั้งแรก เขาก็ได้ดำเนินเจตนารมณ์ของผู้เขียนอย่างชัดเจน ทวิภพของเขาคือภาพยนตร์รักซาบซึ้งเรื่องหนึ่งที่ดำเนินไปตามทางที่เจ้าของบทประพันธ์เขียนไว้อย่างแทบไม่ผิดเพี้ยน เว้นแต่จะมีการปรับเปลี่ยนตัดต่อไปตามความเหมาะสมเล็กน้อย เพื่อทำให้นวนิยายขนาดสองเล่มจบถูกย่อลงมาอยู่ในภาพยนตร์ขนาด 2 ชั่วโมงกว่าได้อย่างกลมกล่อม จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 2 ต.ค. 54 21:16:42

ความคิดเห็นที่ 2 ฉากแรก ก็แตกต่าง เรื่องราวเริ่มต้นขึ้นจากความฝันของมณีจันทร์ หรือ เมนี่ หญิงสาวสมัยใหม่ที่เพิ่งจบการศึกษาจากประเทศฝรั่งเศส เธอฝันเห็นภาพของชายคนหนึ่งที่ร้องเรียกเธอว่า”แม่มณี” อยู่บ่อยครั้ง จนวันหนึ่งที่เธอรถเสียอยู่แถวหน้าร้านขายของโบราณ เธอก็ได้ซื้อกระจกบานหนึ่งที่เธอรู้สึกถูกชะตาด้วยมากเป็นพิเศษกลับมาไว้ที่ห้อง ทำให้เธอได้พบกับคุณหลวงบ่อยครั้งมากขึ้น โดยเฉพาะในฉากที่มณีจันทร์ไปชมละครเวทีย้อนยุคเรื่องหนึ่ง ซึ่งเป็นเรื่องราวในสมัยรัชกาลที่ 5 เธอเห็นคุณหลวงอยู่บนเวที ทำให้เธอรู้สึกติดใจกับคุณหลวงที่เธอไม่เคยรู้จักและไม่เคยเห็นตัวจริงมาก่อน และยิ่งเมื่อเธอได้เห็นภาพคุณหลวงในภาพถ่ายโบราณ เธอยิ่งรู้สึกประหลาดใจตนเองมากยิ่งขึ้นไปอีก เธอเริ่มสงสัยว่าคนๆนี้คือใคร และเขาเข้ามาในความคิด ความฝันของเธอได้อย่างไร และเพื่ออะไร ในตอนต้นเรื่องนี้เราจะพบการปรากฏตัวของตัวละครทุกตัว ไม่ว่าจะเป็นแม่ของมณีจันทร์ ที่รักและห่วงใยลูกสาวอยู่ตลอดเวลา กุลวรางค์ เพื่อนสนิทที่คอยอยู่ใกล้ๆมณีจันทร์เสมอ และ ตรอง กระเทยสาวที่มีบทบาทเป็นลูกคู่ของกุลวรางค์โดยตลอด รวมถึงไรวัติ นายทหารหนุ่มฐานะดีที่มาคอยตามติดมณีจันทร์ทั้งๆที่เธอเองก็ไม่ได้รัก  เรียกว่าในช่วงแรกนั้นตัวละครเด่นทั้งหมดของเรื่องได้ออกมาปรากฏให้ผู้ชมได้รู้จักจนครบแทบทุกคนแล้ว และเมื่อมณีจันทร์ทะลุผ่านกระจกเดินทางไปถึงในสมัยรัชกาลที่ 5 เป็นครั้งแรก เธอก็ได้พบกับคุณหลวง หรือ “คุณหลวงอัครเทพวรากร” ข้าราชการกระทรวงต่างประเทศผู้กำลังหาทางช่วยแผ่นดินสยามให้พ้นวิกฤตจากกรณีพิพาทกับประเทศฝรั่งเศส ตัวเป็นๆ เป็นครั้งแรก รวมถึงได้พบเจอกับคุณหญิงแสร์ มารดาองคุณหลวงเทพ ซึ่งรู้สึกสงสัยในการมาของหญิงสาวแปลกหน้าผู้นี้เป็นอย่างมากอีกด้วย มณีจันทร์เองซึ่งเป็นหญิงสาวสมัยใหม่ในปี 2533 เมื่อเดินทางไปถึงโลกอดีตจึงยิ่งมีความก๋ากั่นเกินกุลสตรีทั่วไป อีกทั้งธรรมเนียมประเพณีสมัยก่อนที่เธอรู้สึกไม่คุ้นชิน ทำให้เธอทำอะไรผิดพลาดลงไปหลายอย่าง ซึ่งก็เป็นกิริยาน่ารักๆให้คนดูได้ยิ้มและหัวเราะไปกับความเปิ่นของเธอ และเมื่อเธอกลับมายังโลกยุคปัจจุบันอีกครั้ง เธอนำนาฬิกาห้อยคอของคุณหลวงกลับมาด้วย นั่นแปลว่าการเดินทางข้ามอดีตของเธอไม่ใช่เพียงแค่ความฝัน จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 2 ต.ค. 54 21:18:21

ความคิดเห็นที่ 3 ในทางตรงกันข้ามกับการเปิดเรื่องทวิภพปี 2547 ฉากแรกเปิดมาเป็นภาพเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ รศ.112 ภาพเงาของมณีจันทร์ในชุดยุโรปเดินอยู่อย่างสับสนท่ามกลางควันไฟสงครามทะมึน (ซึ่งเราจะพบในภายหลังว่าภาพเหตุการณ์ดังกล่าวเป็นภาพในตอนจบของเรื่อง) กลับมาในโลกยุคปัจจุบัน มณีจันทร์ไม่ใช่หญิงสาวหน้าไทยที่อาศัยอยู่ที่บ้านในกรุงเทพฯ แต่มณีจันทร์ฉบับนี้คือผู้หญิงเปรี้ยว ทันสมัย รูปร่างนางแบบ หน้าตาลูกครึ่งอย่างฟลอเรนซ์ วนิดา เฟเวอร์ มณีจันทร์ฉบับนี้เริ่มเรื่องที่กรุงปรีส เธอทำงานเป็นเจ้าหน้าที่กงศุลไทยประจำประเทศฝรั่งเศส และได้รับเชิญให้ไปในการประชุมแถลงข่าวถึงหลักฐานชิ้นสำคัญทางประวัติศาสตร์ชาติไทยชิ้นหนึ่งที่เพิ่งถูกค้นพบ นั่นคือ “Voyageur” หรือ โวยาเจอร์ ซึ่งบันทึกโดย Francois Xavier ชาวฝรั่งเศส โดยในที่ประชุมได้สรุปว่าหลักฐานชิ้นนี้เป็นเพียงแค่นิยายเพ้อฝัน Francois Xavier นั้นไม่ใช่บุคคลที่มีอยู่จริง ซึ่งมณีจันทร์เองรู้สึกไม่เห็นด้วยเป็นอย่างยิ่ง แต่ในการประชุมนี้เอง มณีจันทร์ได้เห็นภาพผู้คนในสมัยรัชกาลที่ 5 รวมถึงคุณหลวงเทพ (พระเอก) เข้ามาปรากฏอยู่ในห้องประชุมนั้น ซึ่งตรงกับฉากที่มณีจันทร์ 2533 เห็นภาพของผู้คนในรัชกาลที่ 5 ในโรงละครย้อนยุคที่เธอเข้าไปชม   จากนั้น มณีจันทร์ก็ถูกเรียกตัวกลับมายังประเทศไทย เธอได้พบกับแม่ ซึ่งแม่ของมณีจันทร์เวอร์ชั่นนี้ ไม่ใช่แม่ที่รักลูกดังแก้วตาดวงใจดังในบทประพันธ์หรือในภาพยนตร์ปี 2533 แต่เป็นแม่ที่เฉยชา เย็นชากับลูก อีกทั้งยังมีบิดาซึ่งเป็นนักโบราณคดี ชื่อว่า อาจารย์หลวง (และทำหน้าที่เป็นบุคคลผู้เล่าเรื่องอีกคนหนึ่งในทวิภพเวอร์ชั่นนี้) ซึ่งในเวอร์ชั่นเก่านั้น บิดาของมณีจันทร์เป็นฑูตอยู่ต่างประเทศและไม่ได้ปรากฏตั้งแต่ตอนต้นเรื่อง อีกทั้งกุลวรางค์เพื่อนรัก จากในเวอร์ชั่นเดิมที่เป็นหญิงสาวที่รักเพื่อนและเชื่อเพื่อน กลับกลายเป็นหญิงสาวมาดนิ่ง ท่าทางจริงจัง ที่ไม่เชื่อมั่นในตัวมณีจันทร์เลยแม้แต่น้อย บิดาของมณีจันทร์นี้เองเป็นอีกกุญแจสำคัญของเรื่อง เขาเรียกตัวมณีจันทร์กลับมาเพื่อพูดคุยเกี่ยวกับ Voyageur เขากล่าวว่าหลักฐานชิ้นนี้เชื่อถือไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นการที่มีภาพหอไอเฟลอยู่ในบันทึก ซึ่งในเวลานั้น ประเทศฝรั่งเศสยังไม่ได้สร้างหอไอเฟล หรือการที่กรุงเทพตกเป็นอาณานิคมของอังกฤษและฝรั่งเศส แต่สิ่งที่น่าสนใจนั้นคือในบันทึกนั้นเขียนเรื่องราวเกี่ยวกับลองจิจูดที่ 0 องศาไว้ ซี่งหากเป็นไปตามสากล สถานที่ดังกล่าวคือ Greenich แต่ในบันทึกนี้ สถานที่ดังกล่าวคือหอนาฬิกาที่ใจกลางกรุงเทพ เพราะกรุงเทพมีเวลาเป็นของตัวเอง ก่อนที่ฝรั่งจะกำหนดเสียอีก รวมถึงผู้หญิงคนหนึ่งที่ชื่อ Marie-Ange ว่าเธอมีอยู่จริงหรือไม่ในประวัติศาสตร์ชาติไทย   จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 2 ต.ค. 54 21:20:02

ความคิดเห็นที่ 4 เค้าโครงเงื่อนงำความน่าสงสัยทางประวัติศาสตร์เริ่มปรากฏ ประกอบกับการซ้อนเหลื่อมของเวลาที่เกิดขึ้น ทวิภพเวอร์ชั่นนี้ไม่จำเป็นต้องมีกระจก แต่มณีจันทร์สามารถเดินทางไปกลับได้เองโดยการบิดเบือนของการเวลา ฉากแรกที่มีการซ้อนเหลื่อมกันคือฉากที่มณีจันทร์นั่งอยู่ในห้องนั่งเล่น เมื่อเธอเดินกลับไปที่ห้องครัว ปรากฏว่าห้องครัวกลายเป็นพื้นที่บางกอกสมัยรัชกาลที่ 5 แต่เธอก็ไม่ได้สังเกต จนเธอหลุดเข้าไปในโลกอดีตอย่างแท้จริงในวันหนึ่ง เธอไม่ได้หลุดเข้าไปในห้องของคุณหลวงตามบทประพันธ์ แต่เธอโผล่เข้าไปในบ้านของหมอบรัดเลย์ ชาวต่างชาติคนสำคัญในประวัติศาสตร์ไทย ผู้มีบทบาทสำคัญทางด้านเทคโนโลยีในช่วงสมัยนั้น ดังนั้นกว่ามณีจันทร์กับคุณหลวงจะเจอกันก็กินเวลาไปค่อนข้างนานเมื่อเทียบกับเวอร์ชั่นเดิม เพราะในเวอร์ชั่นนี้ ดูเหมือนว่าจุดประสงค์ของมณีจันทร์ในการเดินทางมา เพื่อจะเป็นการนำผู้ชมไปเรียนรู้กับประวัติศาสตร์ของสยามประเทศเสียมากกว่า ซึ่งในตอนต้นเรื่องนี้เอง ทวิภพ 2547 ได้ปูเค้าโครงและเงื่อนงำที่จะนำไปสู่เหตุการณ์และการแก้ไขปริศนาในตอนต่อๆไปได้อย่างครบถ้วน การเปิดเรื่องของทวิภพ 2547 อันผิดแปลกแหวกแนวความคาดหวังของผู้ที่คาดหวังว่าจะได้รับชมภาพยนตร์รักโรแมนติกตามแบบฉบับของทมยันตี การคาดหวังว่าจะได้เห็นมณีจันทร์แสนซนและคุณหลวงสุดแสนโรแมนติกนี้เอง ทำให้ผู้ชมส่วนหนึ่งรู้สึกผิดหวังกับทวิภพเวอร์ชั่นนี้ และไม่คิดอยากจะดูในตอนต่อๆไป แต่สำหรับคนอีกกลุ่มหนึ่งที่เปิดใจรับและสนใจในสิ่งแปลกใหม่ พวกเขากลับรู้สึกตื่นเต้นและสนใจในความใจกล้าของผู้กำกับ และกระตือรือล้นที่อยากจะรับชมเนื้อหาตอนต่อไปของภาพยนตร์ จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 2 ต.ค. 54 21:21:23

ความคิดเห็นที่ 5 กลางเรื่อง  ในช่วงต่อมาของทวิภพ 2533  มณีจันทร์ยังเดินทางไปมาระหว่างโลกยุคปัจจุบัน กับโลกในสมัยรัชกาลที่ 5 อยู่เรื่อยๆท่ามกลางความเป็นห่วงของเพื่อนฝูง และมารดาซึ่งได้แต่สงสัยและเป็นห่วงว่ามณีจันทร์หายไปไหนอย่างไรร่องรอย ซึ่งทุกๆครั้งที่เธอเดินทางเข้าออกนั้น กระจกก็จะเริ่มร้าวขึ้นทุกทีๆ นั่นหมายความว่าเมื่อกระจกร้าวจนแตก เธอจะไม่ได้กลับไปในโลกแห่งอดีตอีก มณีจันทร์ชักเริ่มลังเลกับการเลือกอยู่ระหว่างสองภพ ในภพอดีต เธอได้พบกับคุณหลวง ซึ่งนับวันเธอก็ยิ่งรักและผูกพันกับเขา รวมถึงวิกฤตการณ์ทางการเมืองเกี่ยวกับสิทธิสภาพนอกอาณาเขต ที่เธอสามารถจะใช้ความรู้ความสามารถทางด้านภาษา และความรู้ทางประวัติศาสตร์ช่วยเหลือประเทศสยามให้พ้นจากภัยคุกคามจากต่างชาติได้ดังเช่นในฉากงานเลี้ยงของชาวตะวันตก ที่เธอสามารถเจรจากับเหล่าฝรั่งในงานได้อย่างคล่องแคล่วเป็นที่น่าประทับใจ แต่เธอก็ยังรักและคิดถึงมารดาในภพปัจจุบัน เมื่อกระจกร้าวขึ้นทุกทีๆ มณีจันทร์ต้องเผชิญหน้ากับปัญหาที่ต้องตัดสินใจ ว่าจะอยู่ที่ไหน เธอจะทำอย่างไรต่อไป   ในทวิภพ 2547 หลังจากมณีจันทร์ปรับตัวได้กับการเวลาที่ซ้อนเหลื่อมกัน และเป็นที่รู้จักในราชสำนักในนามของหญิงสาวลึกลับที่มีความสามารถทางภาษา และมีเรื่องเล่าอันแปลกประหลาดฟังดูเพ้อฝัน เธอเป็นที่จับตามองของราชสำนักชาวไทยว่าเป็นฝั่งใดกันแน่ แต่ในขณะเดียวกัน เธอก็ถูกขุนนางต่างชาติหลายคนมองว่าเป็นตัวอันตราย ระหว่างนั้นมณีจันทร์ยังเทียวไปเทียบมาระหว่างอดีตและปัจจุบัน ปมที่ผูกไว้ในตอนต้นเรื่องค่อยๆขมวดเข้าหากันอย่างน่าสงสัย ในแง่มุมของความรัก มณีจันทร์เริ่มสนิทกับคุณหลวงเทพมากยิ่งขึ้นจากการสนทนากันทางด้านการเจรจาระหว่างประเทศ สิ่งนี้นี่เองที่เป็นจุดอ่อนของทวิภพเวอร์ชั่นนี้ เราไม่เห็นพัฒนาการความรักของคุณหลวงเทพและมณีจันทร์ได้อย่างชัดเจน ที่เราสังเกตได้ว่าทั้งสองคนนั้นรักกันนั้นไม่ใช่เพราะอาการกิริยาและคำพูดที่หวานซึ้งดังเช่นทวิภพตำหรับดั้งเดิม แต่เป็นเพราะผู้ชมรู้อยู่แก่ใจแล้วว่าทั้งสองคนนี้เป็นพระเอกนางเองแล้วต้องรักกัน ประกอบกับฉากโรแมนติกที่ไม่ต้องใช้คำพูดใดๆระหว่างมณีจันทร์และคุณหลวง ที่ใช้ความสวยงามของการจัดวาง mise-en-scene ทั้งดนตรีและภาพรวมจนดูสวยงามโรแมนติก จุดสำคัญของกลางเรื่องทวิภพ 2547 ไม่ใช่ความสับสนของตัวมณีจันทร์ว่าจะเลือกอยู่อดีตหรือปัจจุบันดังเช่นในเวอร์ชั่น 2533 แต่อยู่ที่เหตุการณ์สภาวะทางการเมืองที่เข้มข้น ในวันงานเลี้ยง(ซึ่งเป็นฉากบังคับของทวิภพที่ควรจะมี) มณีจันทร์พลาดแทงกงศุลฝรั่งเศสตาย และเมื่อเธอกลับมายังประเทศไทย ปรากฎว่าไทยเป็นเมืองขึ้นฝรั่งเศสและอังกฤษ และหอไอเฟลตั้งอยู่กลางกรุงเทพดังในบันทึก Voyageur จริง แล้วมณีจันทร์ 2547 จะแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นนั้นอย่างไร จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 2 ต.ค. 54 21:23:01

ความคิดเห็นที่ 6 การแก้ไขสถานการณ์ตอนปลายเรื่อง  ทวิภพ 2533 ในช่วงสุดท้ายของเรื่อง หลังจากมณีจันทร์เผชิญหน้ากับปัญหาการตัดสินใจ ว่าเธอจะอยู่ที่อดีต กับคุณหลวงที่เธอรัก หรือเธอจะกลับไปอยู่กับมารดาแท้ๆของตัวเอง มารดาของคุณหลวงซึ่งรักและห่วงใยมณีจันทร์ดังลูกสาวอีกคนหนึ่ง ได้สู่ขอมณีจันทร์ให้แก่คุณหลวงเทพ ทั้งสองคนแต่งงานกัน ทันใดนั้นประตูระหว่างมิติเปิดเป็นครั้งสุดท้าย คุณหลวงตัดสินใจกลับไปปัจจุบันพร้อมกับมณีจันทร์ เมื่อเจอกับคุณแม่ของมณีจันทร์ คุณหลวงสู่ขอเธอ และได้บอกว่าจะพามณีจันทร์กลับไปอยู่ด้วยที่ภพอดีตกาลตลอดชีวิต แม่ของมณีจันทร์และเหล่าเพื่อนทั้งหมดที่อยู่ที่นั่นนิ่งอึ้งไปกับความจริงที่ได้พบ ในที่สุดเมื่อประตูแห่งกาลเวลาเรียกหา คุณหลวงและมณีจันทรท์เดินทางกลับไปยังโลกอดีตเป็นครั้งสุดท้าย กระจกแตกร้าวไปอย่างไม่มีทางกลับคืนมาได้อีก แต่คุณหลวงเทพ และ มณีจันทร์ก็ได้ใช้ชีวิตอยู่ในอดีตอย่างมีความสุข และรูปถ่ายของทั้งคู่ ก็ได้ถูกส่งต่อมาเป็นที่ระลึกให้ลูกหลานรุ่นปัจจุบันได้ระลึกถึงอยู่เสมอ   ในทวิภพ 2547 หลังจากมณีจันทร์พบว่าในโลกปัจจุบันนั้น ประเทศไทยตกเป็นเมืองขึ้นของฝรั่งเศสและอังกฤษโดยสมบูรณ์แบบ เธอตัดสินใจย้อนกลับไปในวันงานเลี้ยงอีกครั้งหนึ่ง เพื่อชิงมีดเล่มที่มณีจันทร์ใช้แทงกงศุลฝรั่งเศสออกมา จึงไม่เกิดเหตุฆาตกรรมขึ้น เมื่อเธอกลับไปในโลกปัจจุบัน ทุกอย่างจึงกลับเป็นปกติ ไม่ได้มีหอไอเฟลอยู่ใจกลางเมือง และทุกคนก็ยังพูดภาษาไทยอยู่เหมือนเดิม ตอนจบ มณีจันทร์เลือกที่จะอยู่ในโลกแห่งอดีตตลอดไป เพราะเธอเองก็ไม่ได้มีพันธะใดในปัจจุบันดังเช่นมณีจันทร์ 2533 ที่อีกใจหนึ่งยังต้องการที่จะอยู่กับมารดาเป็นที่รัก เรื่องราวตัดไปถึง รศ.112 เกิดการสู้รบกับจนหลวงอัครเทพวรากรเสียชีวิต นับเป็นตอนจบที่แหวกประเพณีนิยายรักอย่างทวิภพเป็นที่สุด ในนิยายดั้งเดิม มณีจันทร์และหลวงอัครเทพครองรักกันอย่างสุขสม และมีรูปถ่ายคู่ที่ส่งทอดไปถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน ในทวิภพ 2547 นี้ก็มีรูปคู่ของมณีจันทร์และหลวงอัครเทพวรากรที่ส่งต่อไปถึงรุ่นปัจจุบันเช่นเดียวกัน ซึ่งสุดท้ายแล้ว ภาพๆนั้นก็ได้ไปตกอยู่ในห้องของคุณหลวง หรือพ่อของมณีจันทร์ เรื่องราวจึงมาเฉลยในตอนท้ายทั้งหมดว่า พ่อของมณีจันทร์นั้นรู้เรื่องราวทั้งหมดว่าเธอได้เดินทางกลับเข้าไปยังอดีต เพื่อจะเจอคนที่รอคอยเธอมานานแสนนาน นั่นก็คือ หลวงอัครเทพวรากร จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 2 ต.ค. 54 21:24:03

ความคิดเห็นที่ 7 จะเห็นว่าทวิภพ 2533 กับ ทวิภพ 2547 นั้นมีการดำเนินเรื่องที่ต่างกันอย่างชัดเจน สิ่งทีมีเหมือนกัน และหน้าที่ของสิ่งๆนั้นเป็นไปเพื่อจุดประสงค์การดำเนินเรื่องเดิมนั้นก็มีเพียงแค่ มณีจันทร์ หลวงอัครเทพวรากร กุลวรางค์ วิกฤตการณ์สยามจากต่างชาติ และการข้ามภพ นอกจากนั้นแล้วสิ่งสำคัญที่ทวิภพฉบับดั้งเดิมควรจะมี แต่กลับหายไป หรือมีการเปลี่ยนแปลงจนแทบไม่เหลือเค้าโครงเดิมนั้นได้แก่ ตัวละครอย่างตรอง ไรวัติ ความรักอันหวานซาบซึ้งกินใจ กระจกข้ามมิติ(ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญมากสำหรับเรื่องทวิภพ) และตัวประกอบหลายๆตัวซึ่งเปลี่ยนทั้งชื่อ ทั้งบุคลิก จนแทบไม่มีใครซ้ำกัน นั่นเป็นเพราะทวิภพใหม่นี้เป็นแค่การนำเอาเค้าโครงเดิมมาใส่สารที่ผู้กำกับ “สุรพงษ์ พินิจค้า” ต้องการบอกแก่ผู้ชม โดยเป็นการสะท้อนปัจจุบัน ผ่านอดีต และนำอดีต มาทำให้คนตระหนักถึงสภาพสังคมปัจจุบัน   แต่ทั้งนี้ ก็มิใช่ว่าทวิภพปี 2533 จะทอดทิ้งประเด็นทางประเทศชาติไปเสียทีเดียว เพราะยังมีการสอดแทรกอยู่ในเนื้อเรื่องหลายส่วน เพียงแต่ไม่ได้เด่นชัดเท่าการนำเสนอความรักที่ซาบซึ้งใจระหว่างมณีจันทร์และคุณหลวง ดังเช่นบทสนทนาระหว่างคุณหลวงและมณีจันทร์เกี่ยวกับการเมือง (ซึ่งถูกตัดให้น้อยลงด้วยความยาวอันจำกัดของหนัง) หรือในฉากงานเลี้ยงที่ฝรั่งกล่าวชื่นชมวงดนตรีและอาหารไทย ให้คนไทยได้รู้สึกภาคภูมิใจในศิลปะและวัฒนธรรมของตนเอง แต่อย่างไรก็ตาม ภาพยนตร์ทั้งสองเวอร์ชั่นยังคงประเด็นหลักประเด็นเดิมก็คือ การเดินทางมาอดีตของมณีจันทร์นั้นเป็นไปเพื่อหาทางช่วยสยามให้พ้นภัยจากการคุกคามของชาติมหาอำนาจ เพียงแต่นำเสนอในรูปแบบเนื้อหาที่ต่างกัน แต่จุดจบร่วมก็คือ เธอไม่สามารถเปลี่ยนแปลงประวัติศาสตร์ของชาติไทยได้นั่นเอง จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 2 ต.ค. 54 21:24:51

ความคิดเห็นที่ 8 สัญลักษณ์  ในทวิภพทั้ง 2 เวอร์ชั่น จะพบทั้งสัญลักษณ์เดียวกัน และสัญลักษณ์ที่แตกต่างกันไป ดังนี้  นาฬิกาของมณีจันทร์ (2533) ตามแบบฉบับของทมยันตี ครั้งแรกที่มณีจันทร์ได้หลุดไปในโลกอดีต เธอจะนำล็อคเกตนาฬิกาของคุณหลวงกลับมาด้วย เพื่อเป็นสัญลักษณ์ว่าการเดินทางข้ามอดีตของเธอไม่ใช่แค่ความฝัน แต่เธอได้ไปมาจริง ซึ่งล็อคเกตนาฬิกานี้นอกจากจะมีหน้าที่ในการสื่อความหมายเช่นนั้นแล้ว ยังเป็นสัญลักษณ์ที่แทนความหมายแห่ง”กาลเวลา” ซึ่งเป็นความหมายที่รู้กันดีในระดับสากล เราจะสังเกตว่าเมื่อมณีจันทร์นำนาฬิกามายังปัจจุบัน นาฬิกาจะหยุดเดิน แต่เมื่อเธอกลับไปยังอดีต นาฬิกาจะเดิน นาฬิกานี้เองจึงเป็นสัญลักษณ์แทนเวลาของมณีจันทร์ในอดีต ซึ่งน่าเสียดายเป็นอย่างยิ่งที่ในเวอร์ชั่น 2547 กลับไม่ได้ใช้นาฬิกานี้ให้เป็นประโยชน์ในการดำเนินเรื่อง กระจกร้าว  (2533)  กระจก เป็นประตูสู่อดีต และย้อนกลับปัจจุบันสำหรับมณีจันทร์ และทุกครั้งที่เธอเดินทางข้ามผ่านกระจก กระจกจะร้าวขึ้นทีเล็กน้อย น่าแปลกที่ไม่มีใครบอกมณีจันทร์ว่าหากกระจกร้าวแล้วเธอจะเดินทางข้ามผ่านมันไม่ได้อีก แต่เป็นเพราะมณีจันทร์และคนดูสามารถตีความได้เองจากอาการ “ร้าว” ของกระจก ที่เราเอาอาการร้าวไปเชื่อมโยงกับการที่กระจกแตก และเมื่อกระจกแตก มณีจันทร์และคนดูก็สามารถอนุมานเองได้เลยว่าจะไม่สามารถเดินทางข้ามผ่านได้อีก เส้นกั้น (2533)  ในฉากที่ไรวัติ พบกับมณีจันทร์ที่สนามยิงปืน จะสังเกตได้ว่าที่นั่งของคนทั้งสอง มีแผ่นป้ายกั้นขวางอยู่จนแยกออกจากกันซึ่งหมายความถึงคนทั้งสองคนที่อยู่กันคนละฝั่ง มีกำแพงกั้นอยู่ ด้วยความที่มณีจันทร์ไม่มีทางเปิดรับไมตรีจากไรวัติเป็นอันขาด มีดของมณีจันทร์ (2533 )  คนไทยสมัยโบราณไม่รู้จักการใช้มีดรับประทานอาหาร ดังนั้นการที่มณีจันทร์สามารถใช้มีดรับประทานอาหารได้อย่างคล่องแคล่วในฉากงานเลี้ยง จึงเป็นตัวแทนแสดงความศิวิไลซ์ของมณีจันทร์ได้ดี ส่วนในเวอร์ชั่น 2547 นั้น แม้จะไม่ได้แสดงภาพมณีจันทร์ถือมีด แต่ภาพบ่าวไพร่ในงานที่ถือช้อนส้อมขึ้นมาแล้วงง ก็สามารถอธิบายได้ดีว่าสยามประเทศนั้นไม่มีความศิวิไลซ์แบบตะวันตก เพลงกล่อมลูก (2533 )  ในช่วงที่มณีจันทร์ลังเลใจว่าจะกลับบ้านหรือไม่ตอนท้ายเรื่อง ทันใดนั้นเสียงเพลงกล่อมลูกก็ดังขึ้นมา ตัดสลับกับภาพมณีจันทร์ และแม่ของมณีจันทร์ที่กำลังเศร้า ทำให้เราสามารถรู้ได้ทันทีว่ามณีจันทร์กำลังคิดถึงแม่ ทั้งนี้เพราะเรารู้ว่าเพลงกล่อมลูกนั้นเป็นเพลงที่สื่อถึงความรักและความผูกพันระหว่างแม่กับลูกได้ดี หอไอเฟล (2547)  หอไอเฟลเป็นสถาปัตยกรรมชั้นนำระดับโลก ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ (symbol) แทนประเทศฝรั่งเศส และมันจะอยู่ถูกที่ถูกทางเมื่อมันปรากฏในประเทศฝรั่งเศสเท่านั้น ดังนั้นในฉากที่หอไอเฟลปรากฏอยู่กลางใจกลางกรุงเทพ ตัวละครและคนดูจึงสามารถอนุมานได้ในทันทีว่าประเทศไทยได้ตกเป็นเมืองขึ้นของประเทศฝรั่งเศสเสียแล้ว โดยไม่ต้องมีคำบรรยายใดๆประกอบ ดอกกุหลาบ (2547)  ดอกกุหลาบปรากฏครั้งแรกในบันทึก Voyageur ของ Francoise Xavier ดอกกุหลาบดอกนี้สีแดงเด่นสื่อความหมายถึงความรักใคร่เสน่หาในเรื่อง ด้วยความที่ทวิภพนั้นเป็นภาพยนตร์ที่ค่อนข้างออกแนวจินตนาการเหนือจริง(หรือมีบางคนกล่าวว่าถึงขั้นเพ้อฝัน) การใช้กลีบกุหลาบโปรยลงมาในฉากต่างๆเพื่อเพิ่มความโรแมนติกจึงไม่ใช่เรื่องแปลก หรือการที่มณีจันทร์เอามือลูบไล้กองกลีบกุหลาบเพื่อแสดงถึงนัยของความรัก ควันไฟแห่งสงคราม (2547)  ในทวิภพ ไม่ปรากฏฉากสู้รบตีรันฟันแทงกันแต่อย่างใด แต่การที่เงาของมณีจันทร์ที่เป็น S’il houtte มายืนอยู่ท่ามกลางควันไฟสีน้ำเงิน ในลักษณะ Slow motion ประกอบกับเนื้อเรื่องที่ผ่านมา ก็สามารถสื่อได้เป็นอย่างดีว่าภาพดังกล่าวคือสภาวะสงคราม ซึ่งสังเกตได้ว่าภาพที่ใช้จะออกโทนสีเทา น้ำเงิน แทนที่จะใช้โทนสีแดง เพื่อแสดงถึงความรุนแรง ทั้งนี้เพราะจุดประสงค์ในการสื่อสารนั้นก็คือต้องการจะสื่อภาพสงครามในเชิงการสูญเสีย ความโศกเศร้าออกมามากกว่าความรุนแรงของสงคราม ฉัตร และ พระมหากษัตริย์ (2547)  ครั้งหนึ่งที่มณีจันทร์ออกไปเดินที่ตลาดยุค ร.5 มีขบวนเสด็จดำเนินผ่านมาพอดี ผู้กำกับได้ใช้วิธีถ่ายให้เห็น “ฉัตร” อันเป็นความหมายที่สื่อถึงพระมหากษัตริย์ อันเนื่องจากการทำภาพยนตร์ที่อ้างอิงเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์นั้นไม่สามารถสื่อออกมาให้เห็นหน้าได้โดยตรง ที่ทำได้มากที่สุดคือการให้เห็นเป็นเงาคร่าวๆ เห็นจากระยะไกล โดยในเรื่องนี้ได้ใช้ฉัตรในการเสริมบารมีให้ภาพคนตัวเล็กๆข้างหน้าดูเป็นพระเจ้าแผ่นดินได้อย่างสมเหตุสมผลที่สุด จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 2 ต.ค. 54 21:26:10

ความคิดเห็นที่ 9 มุมกล้องที่โดดเด่น  ด้วยการถ่ายทำที่ห่างกันถึง 14 ปี ในด้านการใช้มุมกล้องถ่ายทำจึงมีความแตกต่างกันค่อนข้างมาก  ทวิภพ 2533 นั้นยังติดกับรูปแบบหนังไทยในยุคเก่าๆที่ค่อนข้างจะได้รับอิทธิพลของละครเวทีอยู่ค่อนข้างมาก แต่ Shot ที่ค่อนข้างพบได้บ่อยคือ Close Up Shot ไปที่ใบหน้าของมณีจันทร์ เพื่อแสดงความรู้สึก โดยส่วนมากนั้นมักเป็นความรู้สึกเศร้า โดยแววตาของเธอจะแสดงความหมองใจ และมีน้ำตาปริ่มอยู่ที่ริมขอบตาเล็กน้อย ดังในฉากที่เธอกำลังคิดถึงแม่ หรือลังเลใจกับการตัดสินใจว่าจะเลือกอยู่ภพไหนดี ซึ่ง Close Up Shot  มีความชัดมากเกินไป จนเรียกว่าไม่เนียนหากเทียบกับการถ่ายทำในสมัยปัจจุบัน ทั้งนี้การใช้ Close Up Shot มากๆนั้นเป็นเพื่อการเร้าอารมณ์ด้วยเจตนาของผู้กำกับ ให้คนดูรู้สึกอินและมีอารมณ์ร่วมไปกับมณีจันทร์   นอกจากนั้นยังมีเทคนิคการถ่ายทำสมัยใหม่ที่ปรากฏอยู่ในเรื่อง ซึ่งตรงกับทฤษฎีการใช้มุมกล้องสากล ไม่ว่าจะเป็น  -  Subjective Shot เช่น ช่วงที่มณีจันทร์หลุดไปในอดีต แล้วสำรวจพื้นที่รอบๆในห้องของคุณหลวง โดยใช้เวทีให้กล้องแพนไปรอบๆห้อง เหมือนสายตาของมณีจันทร์ที่กำลังมองไปรอบๆอยู่  - Over Shoulder Shot ใช้บ่อยครั้งมากเมื่อมีการสนทนากันระหว่าง 2 ตัวละคร  - Exhibit Shot หรือ การแช่ภาพนิ่งแสดงสถานที่ ยังพบอยู่บ้างเล็กน้อย ความแตกต่างของทวิภพทั้ง 2 เวอร์ชั่นนั้นคือ เราแทบไม่พบ Panoramic Distance Shot  หรือภาพในระยะกว้างและไกลในทวิภพเวอร์ชั่นเก่าเลย ทั้งนี้เป็นเพราะทวิภพเวอร์ชั่นเก่านั้นเน้นความสัมพันธ์ของตัวละครมากกว่า ส่วนฉากนั้นใช้แค่ห้อง และ บ้านทรงไทยเป็นที่อ้างอิงถึงยุคสมัย ซึ่งเพียงแค่นั้นคนดูก็สามารถรู้ได้แล้วว่าเป็นยุคสมัยใด อีกทั้งเงินทุนและเทคโนโลยีที่ต่ำกว่า จึงไม่สามารถสร้างฉากบ้านเมืองสมัยโบราณให้เห็นได้ ตรงกันข้ามกับในทวิภพ 2547 ที่จะพบ Panoramic Distance Shot หลายครั้ง ทั้งนี้เป็นเพราะเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่สามารถเนรมิตเมืองเก่าได้ อีกทั้งการเดินข้ามผ่านเวลาของมณีจันทร์นั้นก็ไม่ได้มีกระจกให้เดินก้าวผ่านข้ามยุคได้อย่างชัดเจน จึงต้องมีฉากที่แสดงให้เห็นภาพกว้างเพื่อสื่อถึงการเดินทางข้ามยุค นอกจากนั้น ระดับของกล้องยังอยู่ในสายตาปกติเฉกเช่นเดียวกับภาพยนตร์ปกติทั่วไป มีบ้างที่ทวิภพ 2547 ใช้ระดับกล้องที่แตกต่างออกไปเพื่อแสดงสถานะของวัตถุหรือบุคคล เช่น การถ่ายไปที่เจ้ากรมกลาโหมในลักษณะมุมเงยเพื่อแสดงอำนาจความยิ่งใหญ่   ในด้านการจัดแสงนั้น ในเวอร์ชั่นเก่าได้ใช้แสงสว่างแบบเดียวกันตลอดทั้งเรื่อง น้อยนักที่จะพบการจัดแสงแบบอื่น เช่น ในฉากที่มณีจันทร์นอนอยู่บนเตียง แล้วมีแสงไฟส่องมาจากหัวโต๊ะ เพื่อแสดงว่าเป็นเวลากลางคืน ตรงข้ามกับทวิภพเวอร์ชั่นล่าสุดที่ประณีตในการจัดแสงค่อนข้างมาก . แสงแห่งอดีต – อนาคต  อีกสิ่งหนึ่งที่ทำให้เรารู้ว่าแม่มณีกำลังอยู่ในยุคใด คือการใช้สีและการจัดแสงในเรื่อง หากเป็นยุคปัจจุบัน แสงจะเป็นสีโทนฟ้า เทา และจะดูแข็งกระด้าง เหมือนกับแสงไฟจากหลอดนีออน หากแต่เป็นฉากในยุคอดีต แสงไฟจะเป็นโทนเหลือง ส้ม และจะดูนุ่มนวลอ่อนโยนเหมือนเป็นแสงไฟจากเทียน หรือเป็นแสงเวลาโพล้โพล้ใกล้ค่ำ โดยเฉพาะยิ่งในฉากโรแมนติก หรือฉากที่ผู้กำกับต้องการจะสื่อให้เป็นภาพฝันแล้ว แสงโทนอบอุ่นนั้นช่วงสร้างบรรยากาศได้อย่างดีที่สุด แสงเทียน  ในฉากอดีต โดยเฉพาะในบทสนทนาระหว่างมณีจันทร์และคุณหลวง เราจะพบว่ามีการจัดให้แสงส่องเข้ามายังตัวละครด้านเดียว สาเหตุแรกนั้นเป็นเพราะแสงนั้นคือแสงเทียน สาเหตุที่สองนั้นคือเพื่อเป็นการสื่ออารมณ์ความขัดแย้ง ความสับสนระหว่างตัวละคร ความเชื่อครึ่งไม่เชื่อครึ่งที่คุณหลวงมีต่อคำพูดของมณีจันทร์ ในด้านการตัดต่อการเดินเรื่อง ทั้งสองเรื่องใช้ลักษณะ Cut Away ตามลักษณะปกติ แต่ด้วยความที่ทวิภพ 2547 มีการถ่ายทำที่ละเอียดอ่อน และมีการตัดต่อแบบสมัยใหม่มากกว่า จึงได้นำเทคนิค Dissolve มาใช้บ้างเป็นบางครั้งคราว เพื่อความสวยงามในการเล่าเรื่อง เช่นในฉากที่มณีจันทร์อาบน้ำก่อนจะไปงานเลี้ยง ซึ่งเป็นฉากหนึ่งที่ได้ชื่อว่ามีความสวยงามมากที่สุดฉากหนึ่งในเรื่อง จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 2 ต.ค. 54 21:27:40

ความคิดเห็นที่ 10 เอามาจากที่นี่ค่ะ จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 2 ต.ค. 54 21:30:47

ความคิดเห็นที่ 11 ขอบคุณมากครับ อ่านเพลินไปเลย ได้เห็นมุมมองในเชิงวิเคราะห์ ในอีกรูปแบบหนึ่ง ที่น่าสนใจมากครับ. จากคุณ : พจนารถ๓๒๒ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 00:55:41

ความคิดเห็นที่ 12 ทวิภพ 2533 นี่ใครแสดงเหรอคะ จากคุณ : ช่อฟ้า เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 02:37:08

ความคิดเห็นที่ 13 ตอนที่ 1 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:07:15

ความคิดเห็นที่ 14 ตอนที่ 2 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:08:01

ความคิดเห็นที่ 15 ตอนที่ 3 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:08:47

ความคิดเห็นที่ 16 ตอนที่ 4 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:09:30

ความคิดเห็นที่ 17 ตอนที่ 5 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:11:04

ความคิดเห็นที่ 18 ตอนที่ 6 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:11:43

ความคิดเห็นที่ 19 ตอนที่ 7 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:12:16

ความคิดเห็นที่ 20 ตอนที่ 8 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:12:48

ความคิดเห็นที่ 21 ตอนที่ 9 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:13:33

ความคิดเห็นที่ 22 ตอนที่ 10 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:14:10

ความคิดเห็นที่ 23 ตอนที่ 11 จากคุณ : เสื้อสีขาวบนราวไม้ไผ่ เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 09:15:09

ความคิดเห็นที่ 24 ขอบคุณมากๆค่ะ น่าสนใจดี จากคุณ : nannicha เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 19:02:41

ความคิดเห็นที่ 25 หลงรักคุณหลวงในบทประพันธ์ค่ะ จากคุณ : อรอร (Arygym) เขียนเมื่อ : 3 ต.ค. 54 20:17:54

ความคิดเห็นที่ 26 thanks for sharing ka จากคุณ : lovelypriest เขียนเมื่อ : 4 ต.ค. 54 23:27:07

ความคิดเห็นที่ 27 หลงรักเวอร์ชั่น2537ศรัณยู-สิเรียมเจ้าค่ะ จากคุณ : แม่กระชังก้นรั่ว เขียนเมื่อ : 10 ต.ค. 54 20:02:54