PANTIP.COM : A11848322 พึ่งได้ดูเรื่อง อุโมงค์ผาเมือง ถ้าไม่ติดว่า... [หนังไทย]

ความคิดเห็นที่ 19

คงต้องขอบคุณกระทู้นี้ ที่ทำให้เรากลับไปดูราโชมอนทั้งสองเวอร์ชั่นอีกครั้ง คือของท่านคุโรซาว่า
http://www.youtube.com/watch?v=agglnV5IjUI&feature=relmfu

และอุโมงค์ผาเมือง ของท่านหม่อมน้อย
http://www.youtube.com/watch?v=rThwER9_HlU&feature=related%0D

ก่อนหน้าโน้น เราเคยอ่านที่ท่านคึกฤทธิ์แปล ได้ดูเป็นละคร

เวที ได้ดูภาพยนต์เรื่องนี้มาสองสามครั้งแล้ว ก็ประทับใจทุกครั้ง มาดูกี่ครั้งก็เหมือนเริ่มต้นใหม่ แล้ว

ก็ตื่นเต้นจับผิดในแต่ละเรื่องเล่าของแต่ละคนไปเรื่อยๆ ภาพยนต์ราโชมอน ที่เราทราบประวัติมา

บ้างนานแล้วไม่แน่ใจเลยไปหาจากเนต ก็เจอจากhttp://hilight.kapook.com/view/61769

ก็คือ

ท่านคึกฤทธิ์ แปลและดัดแปลงเป็นแบบภาษาและวัฒนธรรมของเราเพื่อให้คนไทยเข้าใจง่าย

ท่านก็แปลจากราโชมอนของ ท่านคุโรซาว่า ท่านคุโรซาว่า ก็เอาเรื่องนี้มาจากเรื่องสั้นของท่าน

อะกุตะงะวะ ริวโนะซุเกะ นักเขียนชื่อดังสมัยเมจิที่นำเอานิทานโบราณที่เล่าสืบต่อกันมาปากต่อปาก

เป็นโครงเรื่องหลัก ถ้าจะถามว่าใครเป็นเจ้าของเรื่องนี้ที่แท้จริง ก็คงเหมือนถามว่า ใครแต่งเรื่อง

ขุนช้างขุนแผน หรือ พระลอ อะไรแบบนี้ละมั้ง คำว่า "ราโชมอน"

ทั้งราโชมอน และ อุโมงค์ผาเมือง ก็คือนิทานเรื่องเดียวกัน คือ เป็นเรื่องเล่าของคนสี่คนจาก

เหตุการณ์เดียวกัน ซื่งมีรายละเอียดต่างกัน คนที่ถกเถึยงก็คือ คุณพระ ขโมย คนตัดฟืน

เพียงแต่อุโมงค์ผาเมือง มีการให้รายละเอียดของตัวละคร มีความเป็นมาซื่งเป็นเหตุเป็นผลกับสิ่งที่

ตัวเองทำลงไป เช่น พระอานนท์ เห็นความเป็นไปในชีวิตมนุษย์ที่เต็มเป็นด้วยทุกข์ที่เกิดจากความ

พอใจยึดติดในกาม(ความพอใจในรูปรสกลิ่นเสียง) ความทุกข์ที่เกิดจากการสูญเสียมารดาจึงมาบวช

ด้วยศรัทธา ดังนั้นมันก็ทำให้คนดูเชื่อได้ว่าท่านจิตตกจากการเห็นความเลวทรามใน

ใจคนนั้นท่านรู้สึกแบบนั้นจริง และเราก็อินไปได้ง่าย

ตัวละครของหม่อมน้อยมีพลังทุกคนเลย แสดงกันลึกซึ้งมากๆ ประทับใจทุกคนจริงๆ

ส่วนเทคนิคการแสดง เราเห็นแทบจะทุกแบบในทั้งสองเวอร์ชั่น คือมีการแสดงแบบละครเวที

เล่นใหญ่ และการแสดงแบบน้อยแต่ให้ความรู้สึกมาก แต่เราประทับใจกับทีมนักแสดงของหม่อม

ท่านมากกว่าจริงๆ อ้อ แต่ยกเว้นแม่นางร่างทรงที่เยอะไปนิดนึงในอุโมงค์ฯ และเล่นน้อยเกินไปหน่อย

ในราโชมอน ส่วนการแสดงของโจร กับแม่หญิงก็บางทีเยอะไป ยิ่งฉากแม่หญิงกับคนทรงใกล้ๆกัน

ยิ่งเห็นความต่าง(ทางการแสดงและพลัง) และแม่หญิงกับซามูไร น้ำหนักต่างกันมากกกกกจริงๆ

แต่ของเราหนักทุกตัว มีแรงดึงดูดมีมวลพลังงานเข้มข้นทั้งนั้น แม้แต่คุณหม่ำเอง แป๋วแหววให้ได้อิน

มากๆ น่าสงสารเอ็นดูเหลือเกินตั้งแต่ต้นจนสุดท้าย แค่แว๊บเดียวเท่านั้นจริงๆที่เห็นแววตาเปลี่ยน

และท่าทีที่ทำให้เรารู้สึกว่า เอ๊ะ ไม่ใช่แล้วมั้ง อะไรงี้

แต่เทคนิคการเล่า ราโชมอน เล่าให้เราฟังคือนั่งหันหน้าเข้าหากล้อง ให้คนดูอยู่ในตำแหน่งผู้พิพากษา

แต่อุโมงค์ฯ ให้เราเห็นภาพรวมให้เราเห็นหน้าผู้พิพากษาเห็นปฏิกริยาของคนที่ตัดสินคนอื่น

ท่านเจ้าเมืองเชื่อหรือไม่เชื่อ อินจนน้ำตาไหลไปกับเรื่องเล่าของบางคน และกับบางคนท่านก็ตัด

สินความผิดของเค้าไปแล้วแต่ก็เก๊กว่ามีความยุติธรรมนะ กับแม่หญิง ท่านก็มีทีท่าอีกอย่างนึง

คือ แต่งกายเปิดเผยเชียวเซ็กซี่เบาๆเปิดพุง ตาเชื่อม สอบพยานคนอื่นท่านแต่งกายมิดชิดเชียว

มันเหมือนท่านหม่อมน้อย ชี้ให้เห็นหน้าตาของเราเลยว่า

"นี่เธอดูสิ เวลาเธอดูละคร หรือฟังเรื่องเล่าจากใครตัดสินใคร หน้าตาท่าทางเธอก็เป็นประมาณนี้แหละ"

ในเรื่องฉากเรื่องภาพ องค์ประกอบความงามการสื่อความหมาย มันละเมียดละไมกินใจเรา

มาก จริงๆ อุโมงค์ผาเมืองแต่ละภาพสวยตั้งแต่เริ่มต้นจนสุดท้าย ทราบทีหลังว่าท่านมีทีม

งานฝรั่งมืออาชีพมาร่วมงานนี่เอง ภาพออกมาเนี๊ยบมาก ภาพประทับใจเราก็มีเยอะมากเช่น

ภาพที่คนตัดฟืนวิ่งตามพระ แล้วทรุดตัวลงนั่งไกลๆ เหมือนกลัวว่าสิ่งดีงามในชีวิตจะหลุดหายไป

แต่ก็ไม่กล้าใกล้ท่านเสียทีเดียว(ในระยะแรก) เหมือนคนผิดบาปก็ละอายที่จะใกล้พระ แต่ก็นับถือ

ท่านและอยากเป็นคนดีในสายตาท่านและคนอื่นๆ (คนดู)

หรือภาพที่ถ่ายมุมสูงตอนโจรป่ากับแม่หญิงร่วมรักกัน มุมนี้แวบเดียวแล้วเสยขื้นน้ำตก

เหมือนเป็นมุมมองจากเบื้องบน เห็นสัตว์โลกเสพกามกันซิื่งเป็นปกติวิสัยไม่ได้มีอะไรน่ามองเหมือน

เหลือบแลลงมาเห็นของต่ำ ก็มองเลยไปเสียดีกว่า แต่ในขณะเดียวกันภาพจากพื้นดินที่เห็นการ

ร่วมรักชัดเจน ก็ให้เห็นว่าสวยออก รู้สึกหวิวๆไปด้วย ไม่เห็นมีอะไรน่ารังเกียจ โดยเฉพาะตอนมือ

สวยๆสะอาดๆจิกลงบนแผ่นหลังที่ขมุกขมอม คอนทรัสที่เห็นถึงคนที่ดูว่าสูงส่งสอาดสวยมีความรู้สึก

ต้องการเสพสิ่งโสมมด้วยความเต็มใจขนาดใหน (จริงๆก็ภาพเดียวกับราโชมอนแต่นั่นมันขาวดำ

ไม่ได้เห็นรายละเอียดชัดขนาดนี้) เหมือนได้เห็นภาพนี้ จากสองมุมมอง

ส่วนในราโชมอน เราประทับใจภาพที่คนตัดฟืนกับคุณพระยืนอื้ง ตอนคนขโมยเปิดเผยว่าคนตัดฟืนอ่ะ

แหละ เอามีดไป แล้วก็เดินจากไปพร้อมเสียงหัวเราะและสายฝน ทั้งคู่ยืนอื้งเหมือนหน้าชาทั้งคู่

ภาพนี้เงียบงัน แต่เรารู้สึกว่าเหมือนเห็นคนโดนตบหน้า ยืนช็อคกันหมด อันนี้โดน ๆ

และเนื้อหา ที่เราก็ประทับใจ ตั้งแต่ราโชมอนแล้ว การเล่าเรื่องแบบนี้มันล้ำมากในยุคนั้น

การเล่าในอุโมงค์ ก็เหมือนกันเป๊ะ นอกจากจะเพิ่มรายละเอียดของตัวละคร เพื่อเพิ่มตัวตนให้น่า

ยึดถือ ก็เพิ่มตัวละครเข้ามาในลานเช่น ท่านสารวัต แม่ของแม่หญิง แต่ก็เพิ่มเข้ามาในโหมดเดียว

กันก็คือ โหมด:-)สร้างภาพให้ตัวเองดูดีผิดจากความเป็นจริงทั้งสิ้น

เนื้อหากล่าวเสียดสีมนุษย์ว่า มักจะพูดหรือทำตัวเองให้ดูดีผิดจากที่เป็นจริง ความเห็นแก่ตัว

เอาดีใส่ตัวเอาชั่วใส่คนอื่น ทั้งสองเวอร์ชั่นก็เหมือนกัน ไดอาล็อคก็แทบจะเหมือนกันเป๊ะ

การให้เห็นความดีชั่วในตัวคน แม้แต่พระ ก็ยังมีข้อให้ตำหนิได้ กล่าวคือ พระ(ทั้ง2เวอร์ชั่น) ท่าน

ท้อแท้หมดศรัทธาในความดีของมนุษย์ ไม่เข้าใจ และรับไม่ได้ จนกระทั่งถึงตอนที่ท่านเข้าใจจิตใจ

ของคนในตอนสุดท้าย ท่านก็เรียนรู้จากคนตัดฟืน และคนขโมย

คนก็เป็นแบบนี้เอง ทำชั่วเพราะอะไร บางทีก็อาจจะไม่ได้อยากทำนะ มันจำเป็น หรือมันเป็นธรรมชาติของคนเอง

ไม่รู้ว่าคนตัดฟืนจะเป็นคนดีจริงรึเปล่า แต่กุศลก็เกิดขื้นแล้ว อภัยทาน เมตตาธรรมเกิดขื้นแล้ว ในทั้งสองเวอร์ชั่น

เหมือนกัน แต่ของเราเพิ่มเติมที่พระท่านกลับวัด แค่นั้นเอง

มีคนบอกว่า ราโชมอนทิ้งปริศนาให้คนได้คิดเอาเองว่าควรจะเชื่อใคร แต่เรากลับเห็นว่า ท่านไม่ได้

ให้เชื่อใครเลย คนตัดฟืนของราโชมอนกับ อุโมงค์ผาเมืองก็ไม่ได้น่าเชื่อถือไปกว่ากันเลย ตอนท้าย

ก็เดินจากไปด้วยรอยยิ้มแปลกๆ ไม่รู้จะทำอะไรกับเด็ก เหมือนกันเลย

ส่วนคำถามที่เกิดขื้นกับเรา ตอนดูราโชมอนแรกๆที่ว่า เค้าจะพูดโกหกกันไปทำไมนักหนา

คำตอบที่เราได้คือ ราโชมอนให้เห็นความเป็นธรรมชาติของมนุษย์ (ตามที่เราเข้าใจ)

ส่วนจากอุโมงค์ผาเมืองนี่เราได้อะไรมากกว่านั้น เรารู้ว่าคนโกหกกัน เพื่อรักษาเกียรติยศเป็นส่วน

ใหญ่ของเรื่องนี้ มันเป็นการยึดมั่นถือมั่นอุปาทาน สิ่งที่สัปเหร่อพูดก็ชี้ทางสว่างแล้ว "ข้าไม่

มีอะไร และก็ไม่เป็นอะไร ข้าเลิกหลอกตัวเองนานแล้ว" ตรงนี้ก็ทำให้คิดเอาได้เหมือนกันว่า

จะคิดว่าอิตาสัปเหร่อเป็นฮีโร่ พูดดี คิดดีจังเลย ตีความไปในทางธรรม ที่ว่า

ตัดอุปทานได้ก็เป็นอิสระจากตัวตนให้ยึดมั่นถือมั่น ก็ไม่ต้องเที่ยวไปโกหกสร้างภาพให้ลำบาก

และบาปด้วย แต่เอาเข้าจริงๆ อิตาคนพูดดีคิดดีนี่ คือ สุดท้ายก็ไปแย่งผ้าห่มทารกน้อยๆ

เออเค้าก็ไม่ได้ผิดคอนเส็ปตัวเองนะ "ไม่ได้เป็นอะไร" แม้แต่คนดี "ไม่มีอะไร" ก็เลยเอาอะไรที่เอาได้

เพราะต้องเอาชีวิตให้รอด คำพูดเดียวกัน ตีความกันไปได้คนละขั้วเลยทีเดียว

สรุปเราก็ชอบทั้งสองแนว แต่ชอบอุโมงค์มากกว่า ด้วยภาพสวยมีชีวิตชีวา ด้วยความลึกซื้งของ

ตัวละคร ความลึกซื้งกับภาษาที่เราเข้าใจ และแง่คิดที่ดึงเข้าหาธรรมะของพระพุทธองค์

ที่ไม่มีวันล้าหลัง แม้แต่ในทางวิทยาศาสตร์ก็พิสูจน์คำสอนของพระองค์ได้ (บางส่วน)แล้ว

คำสอนของพระองค์ไม่มีวันเก่าล้าหลัง ตราบใดที่คนก็ยังมัวเมากามยึดมั่นในอุปานทานตัวตน

ความมีความเป็น ก็มีความทุกข์ทรมานจากสิ่งนั้น เมื่อทนทรมานไม่ไหว ก็จะมีคนหาทางออกจากทุกข์

และพบว่าทางที่พระองค์ชี้ให้คือทางที่บรรเทาทุกข์ได้จริง ยิ่งพิสูจน์คำสอนท่านก็ยิ่งเจอแสงสว่างได้

ดังนั้นคำสอนของท่านก็มีคนปฏิบัติตามอยู่เองทุกยุคสมัย

ที่เรารู้มาก็คือเรื่องนี้ หม่อมน้อยท่านทำถวายเป็นพุทธบูชาด้วย เราได้ยินบทร้องคำสอนของพระ

พุทธองค์ ต้นเรื่องและท้ายเรื่อง เราก็ขออนุโมทนาด้วยนะคะ และจะรอชมเรื่องต่อไปอีก
แก้ไขเมื่อ 20 มี.ค. 55 01:50:24

จากคุณ : nilujujee

เขียนเมื่อ : 19 มี.ค. 55 21:15:11