ก็ไม่แน่ใจว่าจะได้คำตอบหรือเปล่า เดิ๋ยวอาจจะลองไปตั้งที่ห้องสมุดด้วย
กับกรณีการเขียนการ์ตูนหรือแต่งนิยายนะครับ
จริงๆแล้วการอ้างอิงเรื่องจริง บุคคลจริง เหตุการณ์จริง มีสัญลักษณ์จริงในภาพประกอบ หรือในนิยาย ในการ์ตูนที่แต่งไม่น่าจะมีปัญหาเรื่องลิขสิทธิ์หรือปัญหากฏหมายอื่นๆ ถ้าไม่ได้ทำให้เขาเสียชื่อเสียง และไม่ได้บอกเรื่องเท็จ และไม่ได้เอามาดำเนินเรื่องที่เราแต่งเป็นหลัก(อันนี้น่าจะตรงข้อกฎหมาย และผมอ่านเอาจากwebนักเขียนในต่างประเทศด้วย)
แต่ผมเห็นนิยายหรือการ์ตูนหลายๆเรื่องก็ยังพยายามเลี่ยง
อย่างเช่นคอม Vaio นี่ในการ์ตูนหลายๆเรื่องจะเปลี่ยนสัญลักษณ์นิดหน่อย เปลี่ยนชื่อนิดหน่อย หรือMcdonald ในการ์ตูนบางเรื่อง อาจจะกลับสัญลักษณ์Mเป็น W แล้วตั้งชื่อคล้ายๆ Mcdonald อย่างตั้งว่าWcdonald
ซึ่งเท่าที่ผมหาข้อมูลมา การเขียนการ์ตูน แต่งนิยายนี่ เราวาดหรือแต่งให้ตัวเอกใช้คอมVaio กินMcdonald ดื่มCoke ดื่มPepsi ได้ไม่น่าจะมีปัญหา เราอาจจะวาดภาพสัญลักษณ์ ตราหรือยี่ห้อประกอบลงในเรื่องได้เพื่อความสมจริง เพราะถ้าจะแต่งการ์ตูน แต่งเรื่อง แต่งนิยายอิงความจริง เช่นตัวละครเราชอบกินอะไร(เช่นชอบกินCoke หรือ Oreo ที่มีอยู่จริงๆ) ชอบดาราคนไหน ชอบภาพยนตร์อะไร เราน่าจะวาดหรือกล่าวถึงสิ่งที่มีอยู่จริงได้อยู่แล้ว
หรือเราอาจจะอ้างถึงบุคคลมีชื่อเสียงในเรื่องได้ เช่นระบุชื่อบิลล์ เกตส์ วาดภาพบิล เกตส์ ในเรื่องที่เราเขียน เราแต่ง (เหมือนการ์ตูนกีฬามักอ้างเปเล่ มาราโดน่า ไมเคิ่ล จอร์แดนบ่อยๆ)
แต่การ์ตูนหลายๆเรื่องก็ยังพยายามหลีกเลี่ยง เปลี่ยนสัญลักษณ์ เปลี่ยนไปใช้ชื่อคล้ายๆกันดังที่ว่ามาแล้ว
ที่นี้ผมไม่แน่ใจเรื่องการ์ตูนหลายๆเรื่องหรือเรื่องแต่งหลายๆเรื่อง
เช่น ซึบาสะที่คนเขียนแต่งให้ไปค้าแข้งกับ Barcelona ถึง Barcelona จะเป็นชื่อสโมสรฟุตบอลที่ใครๆก็รู้จัก เวลาแต่งเรื่องเราอาจกล่าวถึงได้ แต่จริงๆแล้ว เราเขียนเรื่องถึงขนาดสร้างตัวละครเราให้เป็นนักเตะในทีมฺBarca ใส่ชุด Barca ใช้ตราสโมสร เตะบอลในคัมป์ นู จริงๆมันทำได้หรือครับ ถ้าไม่ได้ขออนุญาตจากสโมสร
ในอนิเมนี่เรื่องซึบาสะเปลี่ยนชื่อทีมที่ซึบาสะอยู่เป็นทีมคาตาลัน เอฟซีนะครับ เข้าใจว่าเลี่ยงปัญหานี้เวลาอนิเมไปฉายประเทศอื่น แต่ในมังงะก็ยังใช้ชื่อBarcelona ใช้ชื่อทีมจากลีคที่มีอยู่จริงอยู่ดี
ผมว่ามันน่าจะเกินขอบเขตและต้องขออนุญาตทีม สมาคม สโมสร ยี่ห้อ ผลิตภัณฑ์ บริษัท หรือบุคคลจริงๆหรือเปล่า
ในการ์ตูนซึบาสะนั้น แม้จะใช้ชื่อทีมจริง สโมสรจริง แต่เพื่อนร่วมทีมซึบาสะเป็นตัวละครที่แต่งขึ้นโดยเอามาจากนักเตะจริงๆ เช่นริวัลเอามาจากริวัลโด้ (แต่ก็ยังมีผู้เล่นบางคนที่ชื่อเหมือนกันเลย) อันนี้ก็น่าจะเพราะว่าเขียน แต่งเรื่องไปกระทบบุคคลจริง เอาบุคคลจริงมาเป็นตัวละครไม่ได้ (แต่บางทีพวกโอบาม่า พวกบุชอะไรเนี่ย ก็ถูกเอามาเป็นตัวละครจริงๆในเรื่องแต่งเช่นกัน เพื่อให้มันอาจจะอิงความจริง ดูสมจริงขึ้นมา เพียงแต่บุคคลเหล่านี้จะไม่ใช่ตัวละครหลัก)
หนักไปว่านั้นไปดูการ์ตูนเก่าอย่าง Viva Calcio ที่คนแต่งแต่งให้พระเอกไปเตะบอลแข่งและร่วมทีมกับนักเตะซีเรีย อาจริงๆเลยซะงั้น นักเตะอย่าง Batistuta กลายเป็นพระรองไปเลย มีบักโจ้ บาเรซี่ มัลดินี่งี้ด้วย(จริงๆผมก็ไม่เคยอ่านนะ)
จริงๆมันจะไม่มีปัญหาด้านลิขสิทธิ์ และต้องขออนุญาตหรือครับ
คนเขียนซึบาสะแกก็แฟนทีมบาร์ซ่านะ และยังไปดูแข่งที่สนามตั้งหลายครั้ง แต่ผมสงสัยว่าแกไม่ได้ซื้อลิขสิทธิ์หรือขออนุญาตนะครับ เพราะแกเขียนถึงลีคหลายๆประเทศ มีตัวละครที่แกแต่งไปอยู่ทีมในอิตาลีบ้าง สเปนบ้าง บราซิลบ้าง แบบนี้ผมว่าแกซื้อลิขสิทธิ์หรือทำเรื่องขออนุญาตไม่น่าจะไหว
โดยความเป็นจริงมันไม่น่าจะมีปัญหาหรือ?
ผมไม่ได้เชี่ยวชาญกฎหมายลิขสิทธิ์ เลยอยากลองถามความเห็นท่านอื่นดู เผื่อมีผู้รู้อยู่แถวนี้ครับ
กรณีสมมุติ ผมจะแต่งเรื่องที่มีนักเตะไทย เป็นนักบอลทีมชลบุรี FC หรือเตะเก่งจนติดทีมชาติ ทำทีมชาติไทยไปบอลโลก หรือเตะเก่งจนแมนยูซื้อตัวไปเตะ ได้แข่งในบอลโลก จริงๆแล้วมันจะก่อปัญหาพิพากกับทีมชลบุรี เอฟซี กะทีมชาติไทย กะFifa ที่จัดบอลโลก กะสโมสรแมนยูหรือเปล่า
ปล. ความเข้าใจของผมที่เขียนมาข้างต้นนี่ อาจจะผิดก็ได้นะครับ
ปล.2 ใช้คำว่าcopyrightจริงๆมันแคบไป ผมหมายรวมถึงปัญหากฏหมายอื่นอย่างเครื่องหมายการค้า เรื่องการสิทธิในการใช้ชื่อคนหรือสินค้า และเรื่องอื่นๆด้วยนะครับ
แก้ไขเมื่อ 10 เม.ย. 55 22:41:31
แก้ไขเมื่อ 10 เม.ย. 55 21:53:44
แก้ไขเมื่อ 10 เม.ย. 55 21:17:22
แก้ไขเมื่อ 10 เม.ย. 55 21:16:41
แก้ไขเมื่อ 10 เม.ย. 55 21:11:08