PANTIP.COM : A12495741 วิจารณ์หนังคืออะไร วิจารณ์แบบไหนที่เรียกว่าดี [ภาพยนตร์ต่างประเทศ]

ความคิดเห็นที่ 8

ภาพยนตร์คือวรรณคดีประเภทหนึ่งที่มีเนื้อหาและเค้าโครงที่บรรจุความคิดความเชื่อค่านิยมของสังคมและวัฒนธรรมนั้นๆ ผู้สร้างจะปรุงแต่งเรื่องเล่าให้น่าสนใจ ติดตาม เพื่อสื่อสารกับคนดู ให้เกิดความสั่นสะเทือนทางอารมณ์ ตลอดจนส่งสารบางอย่างแก่คนดู

สำหรับผม การวิจารณ์ที่ดีอย่างไรนั้นพอจะนิยามได้อยู่ในหนังสือเรียนวิจารณ์วรรณคดี และหลายท่านด้านบนก็ให้ความคิดเห็นที่ดีไปแล้วเกี่ยวกับการวิจารณ์หนัง (ตรรกะของบท ความกลมกล่อม ขั้นตอนการถ่ายทำ การแสดง)

วัตถุดิบในการวิจารณ์หนังนั้นมีสองส่วนใหญ่ๆ คือ ส่วนของการผลิตหนัง และส่วนของเนื้อหาของหนัง

ส่วนของการผลิต (production) ผมคิดว่า การวิจารณ์ด้านการผลิต เช่น การแสดง ผู้กำกับ ความเนียน การตัดต่อ เพลงประกอบ ฯลฯ วิจารณ์ไปก็ไม่ค่อยเป็นประโยชน์กับผู้อ่านที่เป็นคนนอกวงการทำหนังมากนัก ผมจึงให้ความสำคัญและอยากเห็นการวิจารณ์ในส่วนที่สองมากกว่า คือ ส่วนของเนื้อหา

ส่วนของเนื้อหาในหนัง (content) จะเป็นส่วนของการบรรจุความคิดความเชื่อ ค่านิยม ทัศนคติ ในส่วนนี้ หนังมีอำนาจในการส่งผ่านชุดความคิดมาสู่คนดู ทั้งในระดับที่เรารู้ตัว (จิตสำนึก) และที่เราไม่รู้ตัว (จิตไร้สำนึก) ผู้ให้ความเห็นบางท่านบอกว่าการพูดถึงหนังในส่วนนี้คือการ "วิเคราะห์หนัง" แต่ผมเชื่อว่าคนอ่านงานวิจารณ์ต้องการรับรู้ความเห็นของนักวิจารณ์ในส่วนนี้เป็นพิเศษ

ดังนั้น สำหรับผม การวิจารณ์ที่น่าสนใจคือการตีแผ่ ถอดรหัส สารที่หนังนั้นพยายามสื่อออกมา ตลอดจนแสดงความเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยกับสารที่นักวิจารณ์วิเคราะห์ได้ สำหรับวิธีการวิเคราะห์เนื้อหาก็มีสองแบบ คือ

1. จำกัดขอบเขตการวิเคราะห์เฉพาะเนื้อหาในหนัง เพราะอาจคิดว่าหนังนั้นมีโลกที่สมบูรณ์อยู่ในตัวเอง และการพาดพิงถึงบริบทสังคมภายนอกก็อาจทำให้ผู้วิจารณ์ใส่ความคิดของตัวเองมากเกินไปจนทำให้ความน่าเชื่อถือในงานวิจารณ์ลดลง

2. วิเคราะห์โดยผนวกรวมเอาบริบทสังคมขณะที่หนังกำลังผลิตก็ได้ เพราะคนทำหนังอยู่ในสังคม และคงต้องการสื่อสารบางอย่างแก่สังคมผู้เสพหนังอยู่ การวิเคราะห์เช่นนี้ก็จะงานวิเคราะห์มีความลึกซึ้ง คมคาย แต่ก็ต้องระวังว่าการวิเคราะห์ของนักวิจารณ์นั้นจะเกินเลยเนื้อหาในหนังไป

ผมส่งเสริมให้คนวิจารณ์หนัง เพราะฝึกปัญญาในการมองเห็นปรากฏการณ์ที่ลึกซึ้งขึ้นกว่าเดิม หากวิจารณ์จนรู้เท่าทันหนัง ก็จะทำให้ผู้วิจารณ์รู้เท่าทันความจริงทางสังคม เพราะสิ่งที่เกิดขึ้นในสังคมก็ย่อมมีอะไรๆซ่อนอยู่ และความรู้เท่าทันก็จะนำไปสู่ท่าทีต่อชีวิตที่ถูกต้อง คือ ดำเนินชีวิตด้วยปัญญา และมีสุนทรียภาพ

จากคุณ : เลนส์ที่แปด

เขียนเมื่อ : วันแม่แห่งชาติ 55 13:26:58