PANTIP.COM : A2906176 ถามเรื่องลิขสิทธิ์รูปจากเวบค่ะ [กระทู้นอกเรื่อง]

ความคิดเห็นที่ 2

เรื่อง ลิขสิทธิ์ : งานไหนบ้างที่ได้รับความคุ้มครองลิขสิทธิ์ในเมืองไทย

1. ก่อนอื่นจะต้องดูประเภทของงานครับ ว่าเป็นงานที่กฎหมายกำหนดให้ความคุ้มครองว่าเป็นงานอันมีลิขสิทธิ์หรือไม่ ซึ่ง ใน พรบ ลิขสิทธิ์ กำหนดไว้หลายประเภทพอสมควร เช่น งานวรรณกรรม ศิลปกรรม ดนตรีกรรม ฯลฯ มีงานบางประเภทที่กฎหมายกำหนดยกเว้นไม่คุ้มครองเหมือนกัน เช่น ข่าว กฎหมาย เป็นต้น

ในกรณีตัวอย่างที่ยกมา "รูป" ถือเป็นงานอันมีลิขสิทธิ์อย่างหนึ่งครับ ไม่ว่าจะเป็นภาพถ่าย รูปวาด หรือรูปอะไรก็แล้วแต่ ถ้าเรานำมาใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต ในเบื้องต้นถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์แล้วครับ โดยเฉพาะถ้าเป็นรูปคนอาจจะผิดกฎหมายอย่างอื่นนอกจากลิขสิทธิ์ได้ด้วย

2. นอกจากดูประเภทของงานในข้อ 1 แล้ว สิ่งที่จะต้องดูต่อมาคือ

- (๑) ในกรณีที่ยังไม่ได้มีการโฆษณางานผู้สร้างสรรค์ต้องเป็นผู้มีสัญชาติไทยหรืออยู่ในราชอาณาจักรหรือเป็นผู้มี สัญชาติหรือ อยู่ในประเทศที่เป็นภาคีแห่งอนุสัญญาว่าด้วยการ คุ้มครองลิขสิทธิ์ซึ่งประเทศไทยเป็นภาคีอยู่ด้วยตลอดระยะเวลาหรือ เป็นส่วนใหญ่ ในการสร้างสรรค์งาน นั้น

- (๒)ในกรณีที่ได้มีการโฆษณางานแล้ว การโฆษณางานนั้นในครั้งแรกได้กระทำขึ้นในราชอาณาจักรหรือในประเทศที่เป็น ภาคีแห่ง อนุสัญญาว่าด้วยการคุ้มครองลิขสิทธิ์ซึ่งประเทศไทยเป็นภาคีอยู่ด้วย หรือในกรณีที่การโฆษณาครั้งแรกได้กระทำ นอกราชอาณาจักร หรือในประเทศอื่นที่ไม่เป็น ภาคีแห่งอนุสัญญาว่าด้วยการคุ้มครองลิขสิทธิ์ซึ่งประเทศไทยเป็นภาคีอยู่ด้วย หากได้มีการโฆษณางาน ดังกล่าวในราชอาณาจักรหรือในประเทศที่เป็นภาคีแห่งอนุสัญญาว่าด้วยการคุ้มครองลิขสิทธิ์ซึ่ง ประเทศไทยเป็นภาคีอยู่ด้วยภายใน สามสิบวันนับแต่วันที่ได้มีการโฆษณาครั้งแรก หรือผู้สร้างสรรค์เป็นผู้ มีลักษณะตามที่กำหนด ไว้ใน (๑) ในขณะที่มีการโฆษณางาน ครั้งแรกในกรณีที่ผู้สร้างสรรค์ต้องเป็นผู้มีสัญชาติไทย ถ้าผู้สร้างสรรค์เป็นนิติบุคคล นิติบุคคลนั้นต้องเป็นนิติบุคคลที่จัดตั้งขึ้นตาม กฎหมายไทย

(คงจะอ่านเข้าใจนะคับ)

ทีนี้ ถ้าจะถามว่า ไอ้ประเทศที่เป็นภาคีอนุสัญญาฯมันคืออะไร --- ปัจจุบันอนุสัญญาเกี่ยวกับลิขสิทธิ์ที่ไทยเป็นภาคีด้วยมีอยู่ฉบับเดียวครับ คือ berne convention ซึ่งมีประเภทภาคีสมาชิก เกือบทุกประเทศ (ยังนึกไม่ออกว่ามีประเทศไหนที่ผมรู้จักแล้วไม่ได้เป็นภาคีอนุสัญญาฉบับนี้)

อ่านถึงตรงนี้ สรุปง่ายๆ งานอันมีลิขสิทธิ์ไม่ว่าจะสร้างสรรค์ที่ใดก็ตาม โดยใครก็ตาม เกือบ 100% จะได้รับความคุ้มครองในไทยครับ (เพราะประเทศภาคี berne เยอะเหลือเกิน) โดยที่ไม่จะเป็นจะต้องมีการจดทะเบียน (ลิขสิทธิ์จะได้รับความคุ้มครองอัตโนมัติทันทีที่มีการสร้างสรรค์ แต่จะหมดอายุการคุ้มครองเมื่อไหร่ต้องดูเป็นกรณีๆไป)ง

กรณีของงานลิขสิทธิ์ บนเวปไซต์ จริงอยู่ครับ แม้อาจจะยังมีปัญหาเถียงได้อยู่ว่า งานเผยแพร่บนเวปไซต์ ถือเป็นการเผยแพร่ที่ใด (ยังเป็นความเห็นอยู่ บางท่านมองว่าขึ้นอยู่กับสถานที่ตั้ง server บางท่านมองว่าขึ้นกับสถานที่ที่คน upload อยู่) แต่ไม่ว่าจะเป็นที่ไหนก็ตาม ส่วนใหญ่ก็อยู่ใน scope ของภาคี berne อยู่ดี เพราะงั้น จึงเป็นงานที่ได้รับความคุ้มครองเช่นเดียวกันครับ

3. ทีนี้ ถ้าเรารู้แล้วว่า โอเค เป็นงานที่มีลิขสิทธิ์แล้ว --- โดยหลัก ถ้าเราเอางานเค้าไปใช้โดยไม่ขอ ก็ผิดครับ --- แต่กฎหมายก็มีการกำหนดข้อยกเว้นเอาไว้บ้างเหมือนกัน ที่เราสามารถเอาไปใช้ได้โดยไม่ต้องขออนุญาต เช่น ในกรณีที่ใช้โดยไม่ขัดต่อการแสวงหาประโยชน์จากงาน อันมีลิขสิทธิ์ตามปกติของเจ้าของลิขสิทธิ์ และไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิอันชอบด้วยกฎหมายของเจ้าของลิขสิทธิ์เกินสมควร หรือในกรณีเพื่อการศึกษา (ตามหลัก fair use --- ซึ่งหลายๆกรณีเป็นเรื่องของดุลพินิจพอสมควรครับ)

หวังว่าคงจะได้ตอบคำถามนะครับ

ปล. แม้กฎหมายจะให้ความคุ้มครองที่ค่อนข้างกว้างขวางอย่างที่กล่าวข้างต้น ปัญหาสำคัญ ในเรื่อง ของลิขสิทธิ์ คือเรื่องการบังคับใช้สิทธิครับ เพราะปัจจุบัน ความผิดฐานละเมิดลิขสิทธิ์เป็นความผิดอันสามารถยอมความกันได้ ตำรวจไม่สามารถเริ่มดำเนินคดีได้หากไม่มีการแจ้งความร้องทุกข์จาก "เจ้าของสิทธิ์ผู้เสียหาย" (แต่ประเด็นนี้ ต่อไปอาจจะไม่เหมือนเดิม เพราะขณะนี้ กำลังมีการแก้ไขร่างพรบลิขสิทธิ์ ให้การละเมิดลิขสิทธิ์เป็นความอันที่ไม่สามารถยอมความได้ ซึ่งหมายความว่า ตำรวจสามารถจัดการได้เอง และเรื่องต้องไปจบที่ศาล)

เพราะงั้น ในกรณีละเมิดในงานลิขสิทธิ์ของต่างประเทศ หากไม่ใช่การละเมิดที่กระทบเจ้าของที่รุนแรงพอ หรือไม่ได้เป็นการละเมิดพวก "ขาใหญ่" ที่มีตัวแทนจ้องจะดำเนิคดีในไทยอย่างพวก อุตสาหกรรมหนัง หรือ software แล้ว มักจะไม่ค่อยมีการดำเนิคดีกันซักเท่าไหร่ --- เพราะมันไม่คุ้มครับ

แก้ไขเมื่อ 09 ก.ค. 47 15:11:09

จากคุณ : แคบหมูกะน้ำพริกหนุ่ม - [ 9 ก.ค. 47 14:57:44 ]