PANTIP.COM : A2950314 ความหมายของเรื่องแนว"แฟนตาซี.." [Sci-Fi & Fantasy]

ความคิดเห็นที่ 27

- วิศวพันธุศาสตร์ มีส่วนที่จะทำให้มนุษย์ปรับปรุงพันธุ์จนเองให้ดีขึ้นได้จริง แต่ประเด็นทาง ethics และประเด็นของสิทธิมนุษยชน ก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่อย่างเผ็ดร้อน โดยจะเห็นได้ว่าภาพยนตร์เรื่อง กัตตากา(gataca) เสนอผลของการแบ่งชนชั้นในอนาคตตามระดับคุณภาพของยีน ซึ่งก็ไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะ ก่อนหน้านั้นราวยี่สิบกว่าปี นวนิยายเรื่อง โลกวิไล(The Brave New World) ได้มองเรื่องนี้เอาไว้นานแล้ว และเรื่อง สงครามชั่วนิรันดร์ หรือ The Forever War ของ Joe Haldeman ที่เคยได้รับการตีพิมพ์เป็นฉบับภาษาไทยเมื่อสิบกว่าปีก่อน ที่นำเสนอถึงยุคสมัยที่มนุษยชาติก้าวหน้าไปสู่เส้นทางของการเพิ่มประชากรด้วยการโคลนนิ่งในที่สุด (ตัวเรื่องยังนำเสนออะไรอีกมากมาย บนฉากที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจากสงครามเวียดนาม)

- ประเด็นของดาราศาสตร์ ดาราฟิสิกส์ ทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไป สัมพัทธภาพพิเศษ ควอนตัมฟิสิกส์ ฟิสิกส์อนุภาค และทฤษฎีเอกภพวิทยา มีการนำมาใช้มาก เช่น นวนิยายทั้งหลายที่พูดเกี่ยวกับจุดจบของเอกภพ หรือหายนภัยระดับที่กระทบถึงทั้งสปีชีส์(Catastrope)

ตัวอย่างเช่น เรื่องสั้นเรื่อง Refugium ของ สตีเฟน แบ็กซ์เตอร์(Stephen Baxter) ซึ่งพูดถึงทรงกลมปริศนาที่ลอยอยู่ในดงดาวหางออร์ต ในระยะห่างจากดวงอาทิตย์ราว 1000 หน่วยดาราศาสตร์ เมื่อมนุษย์ไปค้นพบเข้า ก็ถูก “ช่วยกู้ภัย” ไปยังสถานที่แห่งหนึ่ง ซึ่งเป็นโครงสร้างขนาดยักษ์ทรงกระบอก ซึ่งถูกเผ่าพันธุ์โบราณสร้างเอาไว้เพื่อช่วยให้สปีชีส์ทรงภูมิปัญญาต่างๆให้สามารถอยู่รอดต่อไปจากเหตุการณ์หายนภัยต่างๆ ได้แก่ โนวาของระบบดาวแม่ของเผ่าพันธุ์นั้น หรือการพุ่งเข้าชนของอุกกาบาตขนาดยักษ์ การเปลี่ยนแปลงต่างๆทางธรณีวิทยา และชั้นบรรยากาศ เนื่องจากการเบี่ยงเบนของวงโคจร หรือการส่ายของแกนหมุนของดาวเคราะห์แม่ของเผ่าพันธุ์นั้นๆเอง (ซึ่งโลกของเราก็มี จึงเกิดยุคน้ำแข็งเป็นระยะ สลับกับยุคที่โลกอุ่น)

ทางรอดของเรื่องนี้คือใช้พลังงานที่ไม่มีวันหมดจาก คอสมิก สตริง(ลองหาอ่านดูจากทฤษฎีสตริง กับทฤษฎีควอนตัมนะครับ) ที่เป็นโครงสร้างพื้นฐานของเอกภพเอง มาให้พลังงานแก่ habitat อันนี้ เป็นต้น

หรือในนิยายเรื่อง Contact ของ คาร์ล ซาแกน นักดาราศาสตร์ผู้ริเริ่มโครงการค้นหาสิ่งมีชีวิตที่ทรงภูมิปัญญานอกพิภพ หรือโครงการเซติ (SETI) ที่ได้รับการนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์ ในเรื่อง(ในฉบับหนังสือ ที่ไม่ใช่หนัง) ได้มีการอภิปรายคำถามเชิงอภิปรัชญาบางประการ เป็นต้นว่า หากมี “ผู้สร้าง” จริง ผู้สร้างเอกภพจะเลือกใส่ instruction เอาไว้ในไหน

แน่นอนว่า มันจะต้องเป็นสิ่งที่ไม่หายไปกับกาลเวลา ตราบใดที่เอกภพนี้ยังดำรงอยู่ นั่นคือค่าคงที่ต่างๆของเอกภพ หรือค่าต่างๆในคณิตศาสตร์บริสุทธิ์ที่เป็นภาษาสากลที่ใช้กำหนดรูปแบบของเอกภพนั่นเอง เรื่องนี้ได้เริ่มขึ้นที่ค่าพาย(ค่าไพ - Pi) จบลงที่ค่าพาย นั่นคือถ้าหากมีรูปแบบ(pattern) ที่ผู้สร้างได้ซ่อนในเอกภพนี้แล้วไซร้ เผ่าพันธุ์ที่ทรงภูมิปัญญาใดๆย่อมหามันเจอจากการมองให้ลึกเข้าไปในภาษาทางคณิตศาสตร์

แน่นอนว่าทศนิยมของพาย ไม่มี pattern ที่แน่นอนและทราบกันดีว่าไม่มีทางซ้ำ แต่เมื่อเอลลี กลับมาจากการเดินทางผ่าน wormhole ไปยัง “ชุมทางของสถานีขนส่ง” ระหว่างดวงดาว ที่ปรากฏในภาพยนตร์ และได้พบกับผู้ดูแลระบบ ที่ปรากฏตัวในร่างของพ่อของเธอแล้ว เธอได้ถามว่าพวกเขามีศาสนาหรือไม่ ซึ่งเขาตอบว่าไม่มี เธอถามกลับไปว่างั้นสิ่งที่ใกล้กับศาสนาที่สุดที่คุณมีอยู่ คืออะไร อะไร คือสารที่ซ่อนอยู่ในธรรมชาติและสรรพสิ่ง และพวกเขาพอจะให้สิ่งประดิษฐ์(artifact) ใดบ้างเพื่อให้เธอนำไปยืนยันว่าเธอได้เดินทางมาจริง เธอได้รับคำตอบกลับมาว่า จงมองให้ลึกลงไปในจำนวน และคณิตศาสตร์

เรื่องจบลงตรงที่ เมื่อเธอกลับมาผู้คนก็ไม่เชื่อว่าเธอได้เดินทางไปเยือนสถานที่ต่างดาวจริง อย่างในภาพยนตร์ แต่ในภาพยนตร์หลักฐานเกี่ยวกับเวลาที่หายไป อยู่ในกล้องถ่ายวิดีโอ แต่ในหนังสือนิยายนั้นต่างออกไป เธอได้กลับมาเขียนอัลกอริทึม เพื่อหาค่าพายด้วยซูเปอร์คอมพิวเตอร์ และค้นพบรูปแบบการเรียงตัวของเลขศูนย์กับหนึ่งของทศนิยมจนกลายเป็นวงกลม เป็นต้น

อันที่จริงประเด็นเรื่องหายนะระดับดาวเคราะห์ การเดินทางระหว่างดาวฤกษ์ นั้น น่าจับมาเล่นในเชิงของ Hard Scifi ได้อีกมาก อย่างเรื่องสั้น สู่ธุลีดาว (ตีพิมพ์ในวารสารอัพเดท ฉบับเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2539) ซึ่งผมยังมีโครงการที่จะสร้างเวิร์ลด์นี้ต่อในอนาคตอันใกล้ โดยจะเขียนเป็นซีรีส์เรื่องสั้นแยกเป็นตอนๆต่างหาก แล้วรวมเล่มอีกทีหนึ่ง
แก้ไขเมื่อ 11 ส.ค. 47 02:29:53

จากคุณ : DigiTaL-KRASH!!! - [ 11 ส.ค. 47 02:25:56 ]

ความคิดเห็นที่ 28

- ประเด็นของปัญญาประดิษฐ์ เทคโนโลยีทางคอมพิวเตอร์ เทคโนโลยีการสื่อสาร เน็ตเวิร์ก เทคโนโลยี ต่อมนุษย์ เรื่องที่รู้จักกันดีก็ได้แก่ Matrix ซึ่งเป็นประเด็นให้มีการอภิปรายต่างๆจนปรากฏในวารสาร scientific American ในคำถามที่ว่า “เรากำลังใช้ชีวิตอยู่ในโลกจำลองสถานการณ์ด้วยคอมพิวเตอร์(computer simulation) หรือไม่ เรื่องสั้นไซไฟที่น่าสนใจอีกเรื่องได้แก่ เรื่องที่ลงตีพิมพ์ในวารสาร Nature เมื่อราวปี 2002 ซึ่งผมจำชื่อเรื่อง ชื่อคนแต่งไม่ได้ แต่ชอบพล็อตของมันมาก ในเรื่องคือ มีการเขียนปัญญาประดิษฐ์แล้วป้อนเข้าไปในดวงอาทิตย์ (ตอนนั้นวงการวิทยาศาสตร์กำลังฮือฮาเรื่อง quantum state ของกลุ่มก้อนพลาสมาร้อน ซึ่งสามารถเก็บข้อมูลในรูปของ 0 กับ 1 ได้ ซึ่งอาจจะนำไปสู่การสร้างควอนตัมคอมพิวเตอร์ในที่สุด) เสร็จแล้วดวงอาทิตย์ก็เกิดมีความรู้สึกตัว มีความรู้สึกนึกคิด(conciousness ) ของตัวเองขึ้นมา หรือใน 3001 จอมจักรวาล(3001 Space Odyssy) ของอาร์เธอ ซี คลาร์ก ก็มีการกล่าวถึง brain cap ซึ่งสามารถลิงก์สมองเข้ากับระบบฐานข้อมูลได้ ซึ่งเมื่อลิงก์สมองของคนทั้งโลก ไม่แน่ว่าจะทำให้เกิด conciousness อีกระดับซึ่งแม้แต่มนุษย์เราเองก็อาจจะยังหยั่งไม่ถึง แม้แต่ในไซไฟอนิเมชันเรื่อง Lain ก็มีการพูดถึง Lain ซึ่งเป็นสติปัญญาประดิษฐ์ ที่เกิดจากการลิงก์การทำงานของสมองมนุษย์ทั้งโลก และการ “ดาวน์โหลด” ความรู้สึกนึกคิดนั้นลงมาใส่ในร่างของนางเอก จนเกิดเป็นนางเอกขึ้นมา

- ในแง่ของวัสดุศาสตร์ มีการกล่าวถึงเซรามิกส์ชนิดพิเศษที่ได้จากการจัดเรียงตัวของโครงสร้างของวัสดุในระดับอะตอม ทำให้เกิดวัสดุชนิดพิเศษ ที่ทนทานกว่าปกติ ตรงนี้เห็นได้ในนวนิยายเรื่อง Sphere ที่ได้รับการนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์ ซึ่งวัสดุนั้นได้ถูกนำมาสร้างลำตัวของยานกระสวยของอเมริกาในอนาคต ที่เดินทางผ่านหลุมดำผ่านเวลามาอัปปางลงในอดีตในมหาสมุทรของโลกเราเอง เป็นต้น

- ในแง่ของทฤษฎีสนามต่างๆนั้น Force field มีการพูดถึงเอาไว้ในสตาร์เทร็ค และนิยายเรื่อง The Peace War ของ Vernor Vinge (ศาสตราจารย์ทางคณิตศาสตร์และคอมพิวเตอร์ และนักเขียนนิยายวิทย์ผู้พิชิตรางวัลฮิวโกถึงสามครั้ง) ซึ่งในเรื่องนั้นพูดถึงการสร้างสนามพลังทรงกลม ซึ่งจะห่อหุ้มเป้าหมายเอาไว้ และไม่สามารถทะลุทะลวงเข้าไปได้ไม่ว่าจะโดยวิธีการใดๆ เป็นต้น นอกจากนี้ในงานชิ้นอื่นๆของ Vernor Vinge เช่น A Deepness in the Sky ก็ยังมีการพูดถึงสนามสเกลาร์(Scalar Field) เอาไว้อย่างน่าสนใจ รวมถึงนาโนเทคโนโลยีที่ใช้สร้าง Stabilizer ที่เป็นทั้งอุปกรณ์ควบคุมสภาวะแวดล้อม กล้อง และเซนเซอร์ ขนาดจิ๋ว ที่สามารถป้อนข้อมูลเข้าสู่สมองของมนุษย์ และสั่งการจากสมองได้โดยตรง เป็นต้น รวมไปถึงความสัมพันธ์ของสนามโน้มถ่วงที่ส่งผลกับกาลอวกาศ จึง(อาจ)ส่งผลต่อความเร็วของการประมวลผลของคอมพิวเตอร์ และสติปัญญาของสิ่งมีชีวิตในบริเวณต่างๆโดยตรง (ในเรื่อง A Fire upon the deep นิยายรางวัลฮิวโก ซึ่งเป็นภาคต่อของ A Deepness in the Sky นั้น ยิ่งสนามโน้มถ่วงน้อย ทำให้ประมวลผลได้เร็วขึ้น ประสิทธิภาพสูงขึ้น)

1.2 นิยายวิทยาศาสตร์อย่างอ่อน (Soft Science Fiction)
นิยายวิทยาศาสตร์อย่างอ่อน มีรูปแบบหลากหลาย โดยมีความถูกต้อง หรือความเป็นไปได้ของทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ที่นำมาประกอบเรื่องอยู่ในระดับหนึ่ง อาจจะกล่าวถึงทฤษฎี หรือสิ่งประดิษฐ์ ต่างๆที่ผู้ประพันธ์ make up ขึ้นมาบ้าง แต่เป็นที่ยอมรับได้ของผู้อ่าน เสน่ห์ของนิยายวิทยาศาสตร์แบบอ่อน คือความยืดหยุ่นของ ฉาก เนื้อเรื่อง และตัวละคร ซึ่งมีให้เล่นได้มากกว่านิยายวิทยาศาสตร์บริสุทธิ์ ในกลุ่มของนิยายชนิดนี้ ฉากที่มักจะปรากฏคืออนาคตหรืออดีต “อันไกลโพ้น” ซึ่งเอื้อต่อการประดิษฐ์โครงเรื่องของผู้เขียน การเดินทางผ่านเวลาเป็นไปได้อย่างอิสระ การเดินทางผ่านไฮเปอร์สเปซ มีการเดินทางด้วยความเร็วเหนือแสง ตัวอย่างนิยายวิทยาศาสตร์อย่างอ่อนมีอยู่มากมาย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสั้น “ชายในชุดแอสเบสโตส” ซึ่งเคยพิมพ์รวมอยู่กับเรื่องอื่นๆ ไปจนถึง Stainless Steel Rat ซึ่งไม่ได้เน้นที่เทคโนโลยีมากนัก แต่เน้นที่ตัวเอกของเรื่องแทน(พระเอกเก่งเวอร์ แต่สนุก)มาจนถึงชุดสถาบันสถาปนา ที่คนไทยเรารู้จักกันเป็นอย่างดี ซึ่งผมอยากจัดให้อยู่กึ่งกลางของนิยายวิทยาศาสตร์แบบ Hard Scifi กับ Soft Scifi ซึ่งนำเสนอถึงผลกระทบของเทคโนโลยีด้านหุ่นยนต์ กับมนุษยชาติ เป็นต้น

1.3 นิยายวิทยาศาสตร์แฟนตาซี (Fantasy Science Fiction)
นิยายวิทยาศาสตร์แฟนตาซี เป็น “ตัวเชื่อม” ระหว่างพื้นที่ที่ Science Fiction มาบรรจบกับ Fantasy Fiction นิยายวิทยาศาสตร์กลุ่มนี้ เป็นนิยายวิทยาศาสตร์ที่ไม่เน้นเรื่องความถูกต้อง ข้อเท็จจริง หรือความเป็นไปได้ของหลักการทางวิทยาศาสตร์ที่นำมาประกอบตัวเนื้อเรื่อง หากเสน่ห์ของนิยายประเภทนี้น่าจะอยู่ที่ความกลมกลืนของตัวเรื่อง และบุคลิกและความสัมพันธ์ของตัวละคร ขอให้สนุก และน่าติดตามมากกว่า อย่างที่หลายท่านได้กล่าวถึงไปแล้ว สตาร์วอร์ส จัดว่าเป็นตัวอย่างที่ดีของนวนิยายวิทยาศาสตร์แฟนตาซีซึ่งมักจะอาศัยฉากอวกาศ และเทคโนโลยีเข้ามาจับตัวเรื่อง แต่โครงของเรื่องนั้น มีพ่อมด เจ้าชาย เจ้าหญิง ฮีโร และตัวร้าย หรือดาร์ค ลอร์ด(แน่นอนว่าต้องให้หนีไปได้เสมอๆ หรือไม่ก็อาจมีการกลับใจ อย่างที่ Terry Pratchett จับมาล้อในนิยายชุดพิภพแบนของเขาตอน The Last Hero ซึ่งคุณ Away from Thailand ได้เคยแปลเอาไว้หลายตอนครับ) ในประเด็นของ Fantasy Science Fiction แล้ว บางเรื่องที่เป็นแนวเฉพาะจริงๆอย่างบางตอนของชุดพิภพแบน(Discworld) อาจจะจัดเป็นกึ่ง สารคดี(Documentary) และเป็นแนวหนังสือสาระทางวิทยาศาสตร์(Popular Science) ได้อีกด้วย เช่น The Science of Discworld เล่ม 1-2 รวมทั้งเล่ม 3 ที่กำลังจะออกวางตลาดในปีนี้

2. นิยายแฟนตาซี(Fantasy Fiction)
นิยายแฟนตาซี... ก็อย่างที่หลายๆท่านว่าไว้ คือ เนื้อเรื่องเป็นเชิงจินตนาการล้วนๆ โดยรูปแบบ(ที่กลายมาเป็นพื้นฐานของ format ของแฟนตาซีกลุ่มหลักในปัจจุบันไปแล้ว – โดยมีงานของป๋าโทลคีน เป็นผู้วางรากฐาน) มักจะเป็นในเชิงของดาบ และเวทย์มนต์ ความเจริญต่างๆอยู่ในขั้นของยุคกลาง หรือยุคโบราณ มีเรื่องอำนาจเหนือธรรมชาติ และ/หรือ เทพเจ้า เข้ามาเกี่ยวข้อง มีผู้วิเศษ(Sorcerror) ที่มีอำนาจด้วยตัวของตัวเอง และบันดาลเวทย์ หรือสิ่งเหนือธรรมชาติได้ด้วยพลังที่มีอยู่แล้วในตัว หรือโดยการตั้งสมาธิจิต(will) มีพ่อมด(Wizard) ซึ่งอำนาจเวทย์เกิดจากคาถาที่จะต้องท่องคำวิเศษหรือใช้อักขระศักดิ์สิทธิ์(runes) ต่างๆ มีปิศาจ มอนสเตอร์ต่างๆ มีฝ่ายดี และก็ฝ่ายชั่ว มีมังกร ดันเจี้ยน และส่วนประกอบอื่นๆ รวมถึงตอนนี้ มักจะต้องมีแผนที่ประกอบ(เป็นธรรมเนียมไปแล้ว) อีกด้วย แฟนตาซีหลายๆเรื่อง อย่างในชุดของ Forgotten Realm ก็มีเครื่องจักรกล หรือวิทยาศาสตร์เข้ามาประกอบอยู่ด้วย แต่ด้วยโครงสร้างของฉาก และเนื้อเรื่อง ย่อมดูออกทันทีว่าเป็นแฟนตาซี เสน่ห์ของนิยายแฟนตาซี คือความหลากหลายของโครงเรื่อง และตัวละคร แต่ Orson Scott Card เคยให้ข้อสังเกตเอาไว้ใน How to write Science Fiction and Fantasy ของเขาว่า นิยายแฟนตาซีที่สนุก และน่าติดตามนั้น เมื่อคุณสร้าง world ขึ้นมาแล้ว ไม่ใช่ว่าตัวละครทุกตัว (หรือบางตัว) จะมีอำนาจเวทย์มนต์ มีความเก่งไม่จำกัด นั่นคือควรจะต้องมีข้อจำกัด ตามกฎที่คุณสร้างขึ้นในเวิร์ลด์ของคุณ เช่น หากต้องการอำนาจใด อาจจะต้องเสียบางอย่างไปเพื่อแลกกับมันมา กล่าวคือไม่มี action ใดที่ปราศจาก consequence เป็นต้น

- ในซีรีส์ชุด Belgariod และ Malloreon ของ David Eddings นั้น เมื่อ ผู้วิเศษ(Sorcerror) ที่ใช้พลังความนึกคิด(will of power) เป็นพลังนั้น ต้องการจะสร้างหรือเสกบันดาลอะไรขึ้นมาสักอย่างนั้น สามารถกระทำได้ง่าย เนื่องจากไม่ขัดต่อกฎของผู้สร้างเอกภพ แต่การ will ให้สภาพการมีอยู่ของวัตถุหายไปจาก exist กลายเป็น non-exist นี่ไม่สามารถกระทำได้ และพลัง will นั้นจะย้อนกลับมาหาเจ้าตัวเอง เป็นต้น นอกจากนี้การใช้ will เพื่อยกวัตถุ แรงที่ยกนั้นจะกลับมากระทำกับผู้ใช้ will เท่ากับแรงที่ยกไป เป็นต้น

- ในซีรีส์ชุด ลอร์ดฯ ฮอบบิท HOME unfinished tale และซิลฯ นั้น ไม่มีอำนาจใดที่สามารถสร้างสรรค์ได้นอกเหนือไปจากที่อิลูวาร์ตาทรงครอบครอง แม้เมลคอร์(มอร์กอธ)จะเดินทางไปจนสุดของ The Void เขาก็ยังคงไม่อาจหาอำนาจแห่งการสรรค์สร้างพบได้อยู่ดี

คิดว่าอยากจะเขียนเพิ่มอีก.. เนื่องจากนึกขึ้นได้เรื่อยๆ แต่ว่าแค่นี้คงจะทำให้พอเห็นภาพรวมโดยสังเขปได้บ้างครับ

จากคุณ : DigiTaL-KRASH!!! - [ 11 ส.ค. 47 02:26:16 ]