ความจำของเด็ก วัยขวบปีแรก

ตั้งต้นการจำ
พัฒนาการด้านการเรียนรู้และความสามารถจดจำของลูกเริ่มตั้งแต่อยู่ในครรภ์ และพัฒนาไปอย่างรวดเร็วค่ะ
ในช่วง 23 - 29 สัปดาห์ขณะที่ลูกอยู่ในครรภ์ พัฒนาการด้านความจำจะเริ่มก่อตัวขึ้นแล้วค่ะ โดยเมื่อลูกได้ยินเสียงหัวใจของแม่เต้นหรือได้ยินเสียงของแม่ ลูกจะเกิดอาการตื่นเต้นเพราะไม่เคยได้ยินมาก่อน แต่ต่อมาเมื่อลูกได้ยินบ่อยครั้งขึ้นก็จะเริ่มจำเสียงดังกล่าวจนรู้สึกชิน ระหว่างตั้งครรภ์นี้หากแม่ฟังเพลงที่ชอบอยู่บ่อยๆ ฟังแล้วรู้สึกผ่อนคลาย เจ้าตัวเล็กในท้องก็จะคุ้นชินไปด้วย แล้วแสดงออกด้วยการดิ้นให้คุณแม่รู้สึกทุกครั้งที่ได้ยินเพลงนี้
เมื่อลูกคลอดออกมาแล้ว และมีอาการงอแงหงุดหงิดโดยที่ไม่ทราบสาเหตุ ลองเปิดเพลงที่ลูกเคยฟังตั้งแต่อยู่ในท้องสิคะ ลูกจะมีอาการสงบให้เห็นทีเดียว วิธีนี้ล่ะค่ะที่เขาใช้พิสูจน์และสรุปว่าลูกมีความสามารถจดจำตั้งแต่อยู่ในท้องแม่แล้ว

ดังนั้นการพูดคุยกับลูกบ่อยๆ ในช่วงหลังของการตั้งครรภ์หรือการคุยกันของคุณพ่อคุณแม่ด้วยน้ำเสียงที่อบอุ่น จะทำให้ลูกคุ้นเคยและยังเป็นการส่งเสริมการเรียนรู้ที่ดีอีกด้วยค่ะ
วัยเริ่มจำได้

ในช่วง 3 - 5 เดือน เป็นช่วงที่ลูกเริ่มจำหน้าของแม่ได้และเริ่มมีความผูกพันธ์ใกล้ชิดกับแม่ โดยลูกจะยิ้มให้แม่ทันทีถ้าได้เห็นหน้า แต่หากลูกเห็นหน้าคนอื่นๆ ที่ไม่คุ้นเคย ลูกก็จะยิ้มน้อยกว่า มีการเฝ้าสังเกตค่ะพบว่าหากมีเหตุการณ์ที่เด็กไม่สบายใจหรือเกิดความไม่แน่ใจ เช่น เวลาที่คุณหมอจะฉีดวัคซีนหรือตรวจร่างกาย ถ้าเด็กได้มองหน้าแม่แล้วแม่ยิ้มให้พร้อมทั้งพยักหน้าและทำสีหน้าที่มั่นคง เด็กจะไม่ร้องไห้เลยค่ะแม้จะถูกฉีดยาก็ตาม

วัยนี้ลูกจะเริ่มจำของเล่นและสิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัวได้ ซึ่งสังเกตุได้เพราะลูกจะเริ่มแสดงอาการเบื่อของเล่นชิ่นเก่า แต่ถ้าเจอของเล่นชิ้นใหม่หรือสภาพแวดล้อมใหม่ๆ ลูกจะรู้สึกตื่นเต้นขึ้นมาทันที นั่นแสดงว่าลูกจำได้ว่าอะไรใหม่และอะไรเก่า โดยลูกจะต้องเห็นสิ่งนั้นก่อนนะคะ แต่ถ้าไม่เห็นก็จะไม่นึกถึงของสิ่งนั้นหรือถ้าเห็นอยู่แล้วของสิ่งนั้นหายไปจากสายตา ในเด็กเล็กๆ จะคิดว่ามันหายไปค่ะเบยเลิกสนใจ ซึ่งคุณพ่อคุณแม่สามารถทดสอบได้โดยการปล่อยของเล่นจากมือของเราลงพื้น ส่วนมากหากลูกอายุน้อยกว่า 5 เดือน มักจะไม่มองตามของที่ตกค่ะ
จำเพราะสนุก
ราวอายุ 5 - 8 เดือน ลูกจะเริ่มมองตามสิ่งของที่ตกลงบนพื้น แต่ขณะที่ลูกเล่นของเล่นอยู่ แล้วเรานำผ้ามาคลุมของเล่น แม้จะคลุมให้ลูกเห็นก็ตาม ลูกจะเลิกสนใจของเล่นชิ้นนั้นเลย เพราะคิดว่ามันหายไปแล้ว
แต่ลูกวัยนี้จำหน้าคุณพ่อคุณแม่และคนใกล้ชิดได้ดีขึ้นกว่าเดิมแล้วค่ะ จำได้ว่าใครที่เขาเล่นด้วยแล้วรู้สึกสนุกและตื่นเต้น เช่น ลูกจะจำได้ว่าเวลาเล่นกับคุณพ่อจะสนุกกว่าคุณแม่ ลูกก็จะอยากเล่นกับคุณพ่อมากกว่า ซึ่งเมื่อเห็นคุณพ่อลูกจะทำท่ากระตือรือร้นที่จะเข้าหา ขณะเดียวกันความท่ลูกสามารถจำคนใกล้ชิดได้แล้ว ลูกจึงเริ่มกลัวคนแปลกหน้าและติดผู้เลี้ยงดูที่ใกล้ชิดมากขึ้น ซึ่งถือเป็นเรื่องปกตินะคะ
นักฟัง(จำ) คนเก่ง

วัย 8 - 12 เดือน ลูกมีความสามารถจดจำการคงอยู่หรือหายไปของสิ่งของได้แล้วค่ะ โดยลูกจะรู้ว่าของนั้นยังอยู่แม้จะไมได้อยู่ในสายตาก็ตาม เช่น ถ้าลูกเห็นว่าคุณกำลังเอาผ้ามาคลุมของเล่น ลูกก็จะเปิดผ้าออกดูเพื่อจะเอาของเล่นออกมา
การพูดคุยกับลูกบ่อยๆ หรือการอ่านหนังสือนิทานให้ลูกฟัง จะช่วยให้ลูกจดจำคำศัพท์ได้ค่ะ ซึ่งเป็นการส่งเสริมพัฒนาการทางภาษาที่ดีทางหนึ่ง โดยเฉพาะในวัย 9 เดือน ลูกจะเริ่มจดจำท่าทางและเลียนแบบได้ด้วยค่ะ
อย่างไรก็ตามลูกวัยนี้ยังติดผู้เลี้ยงดู และมีการร้องหาอยู่เรื่อยๆ นะคะ ซึ่งอาการติดนี้จะหายไปเมื่อถึงวัยเข้าโรงเรียนคืออายุ 3 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่ลูกสร้างความผูกพันที่มั่นคงกับคุณพ่อคุณแม่ได้แล้ว
จะเห็นว่าความสามารถในการจดจำของลูกนั้นเริ่มตั้งแต่อยู่ในท้องแม่แล้ว และมีการพัฒนามาตามลำดับเมื่อลูกเจริญเติบโตขึ้น คุณพ่อคุณแม่จึงควรพูดคุยกับลูกตั้งแต่อยู่ในท้องนะคะ เมื่อลูกลืมตาดูโลกก็จะมีความพร้อมในการะเรียนรู้ทุกสิ่งที่สำคัญการพูดคุยโอบกอดจะทำให้ลูกรู้สึกได้ถึงความมั่นคงในใจ ทำให้สมองของลูกเติบโตและพัฒนาค่ะ และเมื่อลูกเกิดความผูกพัน มีความเชื่อใจไว้วางใจคุณแล้ว การฝึกพัฒนาการในด้านต่างๆ จะเป็นเรื่องที่ไม่ยากเลยค่ะ

ความทรงจำในวัยเด็ก... อยู่ไหน
เจ้าของทฤษฎีจิตวิเคราะห์ ซิกมันด์ ฟรอยด์ เชื่อว่า การที่เราไม่สามารถจำเหตุการณ์ในวัยเด็กได้ เนื่องจากว่าความทรงจำในช่วงแรกๆ ของเรานั้นโดนกดเอาไว้หรือไม่ก็ถูกแทนที่ด้วยความจำที่มากมายและซับซ้อนกว่าในช่วงเวลาต่อมา และความทรงจำที่ถูกกดไว้นั้นก็ได้แสดงออกเป็นลักษณะตัวตนของเราเมื่อโตขึ้น
แต่มีการศึกษาเกี่ยวกับสมองที่พบว่าการที่เราไม่สามารถจดจำเรื่องราวในวัยทารกได้เนื่องจากสมองที่เกี่ยวกับความทรงจำระยะยาวนั้นยังพัฒนาได้ไม่เต็มที่ แต่ทารกก็สามารถเรียนรู้และจดจำในช่วงเวลาสั้นๆ ได้
การที่เราเรียนรู้และพัฒนาทักษะบางอย่างในช่วงวัยทารกไม่ว่าจะเป็นการนั่ง ยืน เดิน หรือส่งเสียงเพื่อการสื่อสารนั้น ต้องอาศัยความจำทั้งสิ้น นั่นคือจำว่าเดินอย่างไรหรือส่งเสียงอย่างไร ซึ่งเป็นเสมือนฐานที่ทำให้เราเติบโตและมีพัฒนากการต่อๆมาค่ะ
Baby ได้มีการศึกษาโดยให้ผู้หญิงตั้งครรภ์ในช่วง 6 สัปดาห์ก่อนคลอดอ่านหนังสือเรื่องเดิมโดยอ่านออกเสียงถึง 67 ครั้ง พบว่าหลังคลอดได้ 3 วัน ช่วงที่ทารกน้อยได้ฟังหนังสือเล่มเดิม ทารกจะดูดนมแรงขึ้นอย่างชัดเจน เมื่อเทียบกับทารกที่ไม่ได้ฟัง

จากคุณ	: chicha_p
เขียนเมื่อ	: 25 ต.ค. 53 16:22:11