เด็กพันธุ์ใหม่ในศตวรรษที่ 21
|
 |
เด็กพันธุ์ใหม่ในศตวรรษที่ 21 หน้าตาควรเป็นอย่างไร..!!/สรวงมณฑ์ สิทธิสมาน
เมื่อไม่นานนี้ดิฉันและคุณนิธิดา แสงสิงแก้ว ได้มีโอกาสสัมภาษณ์ นพ.สุริยเดว ทริปาตี ผู้อำนวยการสถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล ในรายการพ่อแม่พันธุ์ใหม่หัวใจเกินร้อย ทางสถานีวิทยุคลื่นสีขาวเพื่อเด็ก เยาวชนและครอบครัว มีหลายประเด็นที่น่าสนใจมากเกี่ยวกับการออกแบบเด็กพันธุ์ใหม่ในศตวรรษที่ 21 ว่าควรเป็นอย่างไร ต้องขึ้นอยู่กับผู้ใหญ่ในยุคนี้
ประโยคคำถามแรกของคุณหมอสุริยเดวน่าสนใจทีเดียวว่า ถ้ามีเด็กสองคนสอบโอเน็ต คนแรกเรียนเก่งมากสอบได้เกรด 4 ทุกวิชา แต่ไม่เคยทำกิจกรรมเพื่อส่วนร่วมเลย กับเด็กอีกคนหนึ่งเรียนใช้ได้ อาจได้เกรด 3.5 แต่เป็นเด็กที่ทำกิจกรรมเพื่อส่วนรวม คำถามคือเราอยากได้เด็กแบบไหนกันในยุคนี้ เราจะเลือกเด็กคนไหนกัน ?
ที่ผ่านมาเรามักวัดความสามารถของเด็กเก่งจากการดูที่คะแนนเป็นสำคัญ ไม่ประหลาดใจที่เด็ก ๆ ในยุคนี้จึงมุ่งเน้นเรื่องการศึกษานำไปสู่การแข่งขัน และเต็มไปด้วยเด็กที่กวดวิชาเต็มบ้านเต็มเมือง ในขณะเดียวกันเรากลับเพิกเฉยกับเด็กที่ทำกิจกรรมหรือทำประโยชน์เพื่อส่วนรวม บางคนถึงขั้นมองว่าเป็นเรื่องเสียเวลาด้วยซ้ำไป
คุณหมอสุริยเดวกล่าวว่า โลกยุคนี้เปลี่ยนไปไม่เหมือนเดิม เป็นโลกไร้พรมแดน เพราะฉะนั้นกระบวนการเรียนรู้ก็ต้องเปลี่ยนไปด้วย สิ่งจำเป็นสำหรับเด็กในการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 จำเป็นต้องมี 4 ต้อง ได้แก่ ต้องมีทักษะชีวิต ต้องมีทักษะในการเรียนรู้ให้เท่าทัน ต้องบริโภคสื่อให้เป็น และต้องมีจิตสำนึกต่อโลก ทั้งหมดนี้จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องจัดสัดส่วนให้ดีทั้ง 4 ส่วนด้วย ขณะนี้ที่สิงคโปร์กำลังเจอะเจอปัญหานี้หนักมาก เพราะที่ผ่านมาเขาเน้นเรื่องการแข่งขันสูงมาก จนสุดท้ายทำให้ประชาชนในชาติของเขาเกิดปัญหา ตอนนี้ถึงกับต้องหันมาปรับกระบวนทัศน์กันใหม่
กระบวนทัศน์ที่เขาปรับก็คือ ใช้วิธีสอนให้น้อยลง แต่เรียนรู้ให้มากขึ้น
การเรียนรู้ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงการเรียนหนังสือหรือเรียนวิชาการ แต่หมายถึงการเรียนวิชาชีวิต ซึ่งมีความสำคัญยิ่ง
ในขณะที่บ้านเรานับวันสนใจแต่เรื่องการเรียน ผู้ใหญ่ในบ้านเราส่งสัญญาณให้เด็กอย่างผิด ๆ เราเน้นให้เด็กมีแต่ 3 ร. คือ เร่ง รัด เรียน ไม่ว่าจะเป็นพ่อแม่ ผู้ปกครอง หรือคุณครูก็ตาม ซึ่งส่งผลให้เด็กบ้านเราถูกทำให้อ่อนแอลง เพราะฉะนั้น สิ่งที่ต้องเร่งทำคือการปรับกระบวนทัศน์กันใหม่หมด ต้องเริ่มทั้งจากที่โรงเรียนและครอบครัว
ในส่วนของโรงเรียน
ที่ผ่านมา คุณครูมักคิดว่าเป็นผู้ที่รู้ดีที่สุด ครูเป็นผู้พูด เป็นผู้สอน ฉะนั้น สิ่งที่ครูต้องปรับกระบวนทัศน์มี 4 ประการ
หนึ่ง ปรับจากการเป็นผู้พูดฝ่ายเดียว มาเป็นผู้ฟังความรู้สึกของเด็กๆ ฝึกให้เด็กรับรู้และบอกเล่าความรู้สึกของตัวเองและเพื่อน
สอง เล่นบทบาทของความเป็นพี่เลี้ยง เป็นผู้แนะนำ ดูแล และใกล้ชิดสนิทสนมมากขึ้น
สาม เปิดความคิดของเด็ก อาจใช้วิธีตั้งคำถามให้เด็กๆ ได้แสดงความคิดเห็น ฝึกให้ลูกศิษย์คิดเป็นเหตุเป็นผล
สี่ สร้างกระบวนการคิดให้เด็ก ให้เปิดความคิด ให้แก้โจทย์ปัญหา ฝึกให้คิดวิเคราะห์ แยกแยะให้เป็น
ในส่วนของครอบครัว
ที่ผ่านมา พ่อแม่มักออกแนวเป็นผู้กำหนดชะตาชีวิตของลูก และเน้นเรื่อง เร่ง รัด เรียน มากเกินไป ควรจะปรับกระบวนทัศน์เป็น การเรียนรู้ไปด้วยกัน
หนึ่ง สอนวิชาชีวิตให้ลูก สอนให้ลูกอยากเรียนรู้ไปตลอดชีวิตจากใจ ไม่ใช่หายใจเข้าออกเป็นเรื่องเรียนอย่างเดียว
สอง จัดระบบในยุคเทคโนโลยี อาศัยความคิดของพ่อแม่ในเชิงระบบ ให้ลูกคิดคิดเชิงระบบให้เป็น
สาม จิตสำนึกต่อโลก เป็นเรื่องที่เด็กในยุคศตวรรษที่ 21 ต้องมี อาจเริ่มจากจิตสำนึกต่อการเป็นพ่อแม่ของลูก และสร้างจิตสำนึกที่ดีในเรื่องอื่นๆ ตามมา
สี่ ต้องเป็นวาทยกรที่ดี ซึ่งมี 3 ระดับ ได้แก่
- ฟังอย่างเดียว ฟังอย่างตั้งใจมีสติ
- สะท้อนความรู้สึก พ่อแม่อยากฟังต่อ ให้ลูกเล่าความรู้สึก การให้เกียรติซึ่งกันและกัน เป็นผู้ฟังที่ดี ได้ยินซึ่งกันและกัน
- ใส่โจทย์เข้าไปด้วย เสนอปัญหาของตนเอง แล้วโยนโจทย์ให้ลูกคิดว่ายุคนี้เป็นอย่างไร (เป็นการฝึกให้ลูกหัดคิดวิเคราะห์ด้วย)
คุณหมอสุริยเดวสรุปช่วงท้ายว่า สิ่งสำคัญที่สุดต้องดึงจิตวิญญาณของคนเป็นพ่อแม่ออกมาก่อน ถามตัวเองก่อนว่าพร้อมแล้วหรือยังที่จะดูแลลูกให้ดีก่อน ต้องคลุกวงใน อย่าผลักให้เป็นเรื่องของสังคมอย่างเดียว
โลกยุคนี้เป็นโลกแห่งเทคโนโลยี ยิ่งต้องไม่ให้ลูกห่างจาก ธรรม
ธรรมในที่นี้หมายรวมไปถึง ธรรมชาติ วัฒนธรรม คุณธรรม จริยธรรม ฯลฯ และสิ่งที่ดีงามจากธรรม
ผู้ใหญ่ยุคนี้มีส่วนเต็มๆ ในการออกแบบเด็กพันธุ์ใหม่ในยุคศควรรษที่ 21 จริงๆ ค่ะ
แล้วเราจะเป็นพ่อแม่หรือครูที่สร้างลูกหรือลูกศิษย์แบบไหนดี ต้องเริ่มจากสำรวจกระบวนทัศน์ของตัวเองตั้งแต่วันนี้แล้วล่ะค่ะ..!!?
จากเมเนเจอร์ออนไลน์
| จากคุณ |
:
บ้านเพื่อน  
|
| เขียนเมื่อ |
:
5 มิ.ย. 55 11:46:40
|
|
|
| 
