..........
...
...





..


+++++++++++++++++++++++++++++

หนึ่งทุ่ม + ยี่สิบสี่นาที …….
โต๊ะทำงาน…ที่บ้าน…

+++++++++++++++++++++++++++++





               เมื่อปลายปีที่แล้ว  นึกสนุกขึ้นมาว่า  ปีใหม่ก็คือปีนี้หาอะไรใหม่ๆ รูปแบบใหม่ๆ  เล่นในเวปบอร์ดพันทิปห้องชายคาดีหว่า  จริงๆ คิดแว๊บๆ มานานแล้ว  แต่ด้วยความขี้เกียจของตัวเอง  เลยไม่ได้ทำซะที  กระทู้ใหญ่ที่ลงเรื่องราวที่ค่อนข้างเยอะ  นานๆ ที่ผมจะตั้งจะเขียนซักที  ซึ่งอันนั้นไม่มีเวลาที่แน่นอนที่จะเขียนจะรวบรวม  ไปๆ มา ๆ เลยสรุปโมเมเอาเองเลย  จะมาเขียนเรื่องราวเกร็ดเล็กๆ  เป็นกระทู้  ... “ เจื้อยแจ้ววันจันทร์ “ ... จะพยายามเขียนให้สม่ำเสมอที่สุด  ไอ้ครั้นจะรับปากว่า  จะเป็นทุกวันจันทร์  คงไม่กล้าพูดดอกครับ  เพราะกมลสัน...ดานตัวเองที่ทำอะไรช้าเป็นทุน  แถมอ้างอารมณ์อีกต่างหาก  เนื้อหาเรื่องราวก็จะเขียนแบบไม่เจาะลึกมากนัก  จะพูดในมุมกว้างๆ   ส่วนรายละเอียดเยอะหน่อย  จะแยกเป็นการตั้งกระทู้ใหญ่ ๆ  ที่ผมเคยเขียน  อาจมีแถมด้วยเรื่องราวสัพเพเหระเบาๆ บ้าง  เคยเกริ่นกับบางคนว่าจะเขียนแบบนี้  ด้วยเป็นคนที่รู้ใจรู้นิสัยกันดี  เค้ารีบออกปากทักท้วงในทันทีว่า  หาเรื่องผูกมัดตัวเองหรือเปล่า  ถ้าทำไม่ได้ตามที่พูดไว้จะแย่เอานา  





                      เริ่มเปิดปีเปิดกระทู้เจื้อยแจ้ววันจันทร์  ด้วยคำที่เป็นชื่อเดียวกับห้องย่อยนะครับ .... “ ชายคา “ ...



QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ

“   ชายคา    น.    ส่วนที่สุดของหลังคาที่ยื่นพ้นตัวเรือนออกมา.  “

QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ





                     Q ทุกวันนี้รูปแบบการออกแบบบ้าน  มีหลากหลายรูปแบบมากขึ้นกว่าแต่เก่าก่อนมาก  ตามยุคตามสมัย  ทั้งวัสดุอุปกรณ์  และเทคโนโลยีที่รุดหน้า  หลายท่านคงเคยผ่านตาบ้าน “ สมัยใหม่ “  บางรูปแบบ  ที่ไม่มีชายคาเลย  หรือชายคาอาจจะหดๆ สั้นๆ  ซึ่งรูปแบบต่างๆ เหล่านี้  หากมองในแง่สภาพภูมิอากาศบ้านเรา  ที่แสงแดดค่อนข้างแรง  ไหนจะโดนสายลมฝนสาดกระหน่ำในหน้าฝนอีก  แต่อย่างที่บอก  ทุกวันนี้เทคโนโลยีการผลิตวัสดุก่อสร้าง  รุดหน้าไปมาก  จุดนี้เองนักออกแบบหรือสถาปนิกหลายๆ ท่าน  เริ่มมีแนวทาง  “ ฉีกไปจากเดิม ๆ ได้มากขึ้น “




                   Q คำถามต่อมาน่าจะเป็นว่า  ชายคามีไว้ทำไม  ชายคาคือส่วนมีไว้เพื่อ  กันแดดกันฝนให้ส่วนบนของตัวบ้าน  โดยรอบนอก  เช่น  ประตู, หน้าต่าง , ผนัง  ถ้าจะเปรียบเทียบให้เห็นชัดๆ ขึ้นมา  ให้นึกถึงคนเราเวลาใส่หมวกไปไหนมาไหน  ปีกหมวกที่ยื่นออกมารอบๆ  ตรงนั้นหละครับที่จะเปรียบได้กับชายคา  ถ้าเป็นหมวกธรรมดาๆ ทั่วไป  ปีกหมวกที่ไม่ใหญ่โตพิสดารนัก  จะมีไว้เพื่อปิดบังแสงแดด ( และฝน ) ถ้าใบหน้าหรือส่วนหัวของคนเรา  เปรียบเหมือนบ้านนะครับ  ปีกหมวกที่สวมลงบนหัว  ก็จะป้องกันส่วนหลักๆ คือดวงตา  เจ้าดวงตาทั้งคู่ก็จะแทนเป็น  ประตูหน้าต่างของบ้านชั้นบนนั่นเอง  หมวกทั่วๆ ไป  จะหวังให้ปีกหมวก  สามารถป้องกันแดดกันฝนได้มาถึงส่วนของปากคงยาก  เหมือนๆ บ้านเราจะให้ชายคา  ป้องกันแดดกันฝนลงมาถึงประตู, หน้าต่าง  ชั้นล่างคงลำบาก  



                   Q บางท่านอาจคิดแย้งขึ้นมาในใจว่า  ถ้าอย่างนั้นทำไมเราไม่ใส่หมวกปีกกว้างๆ  ให้มันป้องกันทั้งใบหน้า  ดวงตาหูเหอให้หมดได้หรือเปล่า มันจะทำได้ไหม  ก็เท่ากับถามว่า  สามารถออกแบบให้ชายคานั้นยื่นยาวที่สุดดีไหม  ได้ไหม  ตอบว่าได้ครับ  แต่ต้องอย่าลืมว่า  รูปทรงหรือรูปแบบของหมวกก็มีผลในเรื่องความสวยงามด้วย  คนเราเดินใส่หมวกที่ปีกกว้าง  เดินไปเดินมาเจอลมพัดวูบเขาใส่  มีหวังหน้าได้หงายเงิบเข้าให้  วกกลับมาเปรียบกับบ้านก็คือ  รูปทรงและความยาวของชายคานั้น  จะยื่นยาวมากน้อยก็ต้องดูสัดส่วน  รูปทรงองค์เอวของตัวบ้านด้วย  ว่ามันเข้ากันไหม  นอกจากจะดูเพียงแค่คุ้มแดดคุ้มฝนให้มากที่สุด  ความสวยงามของสัดส่วนโดยรวม  การออกแบบมักจะคำนึงถึงตรงนี้ด้วย




                    Q ในส่วนของความสวยงามหรือสัดส่วนของชายคา  ถ้าเป็นรูปแบบอาคารสมัยใหม่  อาจเปรียบเล่นๆ ได้กับหญิงสาวคนนึง   สวมชุดสปอร์ตทะมัดทะแมง  หมวกที่จะเลือกสวมใส่  น่าจะเป็นหมวกแก๊ป  ที่มีปีกคลุมไม่ยื่นยาวมากนัก  แต่สัดส่วนมันได้  มันน่าจะดูน่ามอง  ลงตัวกว่าจะเอากว่าหมวกชนิดอื่นหรือเปล่า  แต่ในรูปแบบอื่นหากสาวน้อยคนนี้  แต่งชุดไทยชนบท  หรือชุดม่อฮ่อม  การเลือกสวมหมวกที่ดูเข้ากับชุด  ก็น่าจะเป็นหมวกใบลาน  หรืองอบก็น่าจะได้ไหม  ซึ่งเรื่องของความสวยงามนี้  มุมนึงก็พูดกันลำบาก  ถกเถียงกันได้ไม่มีวันจบ  เพราะแต่ละคน  ก็มีมุมมองที่แตกต่างกันไป  อาจจะมีใครซักคนคิดแบบหลุดโลกออกไปอีก  ถ้าเราต้องการให้หมวกปกปิดป้องกันคนสวมได้ทั้งตัวหละ  หาหมวกที่ปีกกว้างรอบทิศมาสวมเลยปะไร  อันนั้นก็ได้อยู่  ถ้าต้องการจริงๆ  แต่ให้นึกภาพ  เราเดินไปไหนมาไหน  เหมือนเราถือร่มโค้กร่มเป๊บซี่ไปด้วย  เพราะเจ้าร่มแบบนี้ปีกมันกว้าง  ฝนตกแดดออกยังไงๆ  เสื้อผ้าเนื้อตัวคนถือแบบนี้  ไม่เปียกปอนแน่ๆ หละครับ  แต่มันจะดูกระไรๆ อยู่กระมัง




                   Q ความยาวปีกหมวก  ก็เหมือนความยาวของชายคานั่นเอง  ซึ่งยิ่งยาวเท่าไร  ความแข็งแรงจะต้องนำมาพิจารณา  และคำนึงควบคู่กันไป  แรงลมแรงฝนที่สาดเข้ามาเวลาเราใส่หมวกเดินในที่โล่ง  หากลมแรงก็เล่นเอาเราต้องเกร็งคอแข็งสู้แรงเอาทีเดียวเชียว  หมวกยิ่งปีกกว้าง  โครงหมวกก็ต้องแข็งแรงขึ้น  ซึ่งสอดคล้องกับการออกแบบความยาวของชายคาในงานสถาปัตยกรรม  ถ้าชายคายื่นยาวมากๆ  ก็ต้องคำนวณถึงความแข็งแรงด้วย




                  Q  มาดูกันในเรื่องวัสดุที่ใช้ทำฝ้า ( เพดาน ) ชายคา  ว่าอะไรที่คุ้นหูคุ้นตากันบ้าง   ตามบ้านจัดสรรเมื่อซัก 20  กว่าปีก่อน   มักนิยมใช้ยิบซั่มบอร์ดชนิดกันชื้นทำฝ้า  ถ้าแหงนหน้ามอง  เราจะเห็นเป็นผิวเรียบเสมอกันตลอดแนว  แต่มาถึงทุกวันนี้วัสดุตัวนี้แทบไม่เห็นนำมาทำฝ้าชายคากันอีกแล้ว  เพราะเสี่ยงต่อความชื้นก็ดี  สายฝนก็ดี  ที่สามารถทำความเสียหายได้ค่อนข้างง่าย  เพราะยิปซั่มบอร์ดเองเนื้อวัสดุ  เป็นผงยิปซั่ม ( คล้ายๆ ปูนพลาสเตอร์สีขาว ) ปิดหน้าทั้งสองด้านด้วยกระดาษแข็ง  เจอฝนเจอชื้นจังๆ  โอกาสเปื่อยยุ่ยสูงมาก




                   Q วัสดุอีกตัวนึงที่นิยมใช้ตีฝ้าชายคาเมื่อก่อน  เป็นกระเบื้องแผ่นเรียบ  เนื้อวัสดุจะเป็นประเถท “ แผ่นแข็ง  “  มีส่วนผสมของใยหิน  หรือใยไฟเบอร์ผสมกับวัตถุดิบอื่นๆ  วัสดุนี้ตามต่างจังหวัดยังนิยมอยู่ค่อนข้างสูง  สินค้าบางแบรนด์ได้ปรับเนื้อวัสดุให้ใยหินหมดไป   ข้อเด่นของกระเบื้องแผ่นเรียบ  คือทนทานความชื้นได้ดี  แต่ด้วยข้อจำกัดของเนื้อวัสดุ  การเชื่อมต่อรอยต่อของแผ่น / แผ่น  ยังเป็นข้อด้อยของวัสดุตัวนี้  เราจึงเห็นช่างก่อสร้าง  มักจะใช้วิธีตีกระเบื้องแผ่นเรียบ  เว้นร่องระหว่างแผ่น  เพื่อแก้ไขจุดด้อยของมัน




                  Q บ้านที่มีกำลังเงินสูงขึ้นมาหน่อย  ฝ้าชายคาที่เห็นๆ กันได้ทั่วไป  จะขยับขึ้นมาเป็น  “ ไม้จริง “  ซึ่งราคาค่าตัวจะสูงตามลักษณะ  และประเภทของไม้ที่ใช้  ถ้าเป็นไม้ที่หายาก  ราคาก็จะสูงตามเป็นเงา  การติดตั้งวัสดุตัวนี้  มักพบเห็นการตีเว้นร่องเช่นกัน  ความกว้างของแผ่นไม้  จะเป็นขนาด  2 - 3  นิ้ว  มีทั้งตีทางขวางและทางยาว  ตามแนวของชายคา  ฝ้าชายคาประเภทนี้ยังนิยมอยู่บ้าง




                  Q ปัจจุบันจะเนื่องด้วยเทคโลยีที่รุดหน้าก็ดี  หรือด้วยระบบการตลาด  ที่บริษัทเจ้าของผลิตภัณฑ์ต้องหาสิ่งใหม่ๆ “ มานำเสนอขาย “  ก็ดี  ประกอบกับไม้จริงเริ่มหายากขึ้น   วัสดุที่ใช้ติดตั้งเป็นฝ้าชายคา  เริ่มมีหลากหลายขึ้น  ทั้งวัสดุที่ผลิตออกมาเพื่อใช้กับฝ้าชายคาโดยตรง  หรือวัสดุที่สามารถประยุกต์ใช้ได้  เช่น




                  Q  กลุ่มกระเบื้องแผ่นแข็ง ,  กระเบื้องแผ่นเรียบ , ไฟเบอร์ซีเมนต์ชนิดแผ่นกว้าง เนื้อวัสดุไม่ได้แตกต่างจากเดิมๆ มากนัก  บางแบรนด์เนื้อวัสดุเหมือนเมื่อก่อนเป๊ะ  บางแบรด์พลิกการตลาดลดส่วนผสมที่ทางวิชาการระบุว่า  เป็นอันตรายกับผู้ใช้กับสิ่งแวดล้อมออกไป  มีทั้งรูปแบบเดิมๆ  และ  “ เพิ่มลูกเล่น “  ในตัวแผ่น  เช่นเจาะรูระบาย  ทำลายเส้นในตัวแผ่น  เพิ่มลวดลายที่ผิวหน้าวัสดุ  เพื่อให้สวยงามขึ้น




                  Q  กลุ่มไฟเบอร์ซีเมนต์หน้าแคบ  ที่ช่างหรือเราเรียกกันติดปากว่า “ ระแนง “ นั่นเอง  เนื้อวัสดุเป็นชนิดเดียวกับกลุ่มกระเบื้องแผ่นเรียบ แตกต่างกันไม่มากนัก  ตามสูตรแต่ละบริษัท  เพียงแต่ลดขนาดหน้ากว้างลงมา  เหลือประมาณ  3 - 6  นิ้ว  




                   Q กลุ่มวัสดุไวนีล ,  ยูพีวีซี  ตรงนี้ให้เข้าใจกันง่ายๆ  ขอเหมารวมเรียกว่า “ พลาสติก “ นะครับ  กลุ่มนี้รูปแบบจะหลากหลายมากขึ้น  เพราะวัสดุสามารถใช้กรรมวิธีการผลิต  สร้างสรรค์รูปแบบได้มากมาย  มีทั้งรูปแบบแผง ,  แผ่น ,  ชิ้น  




                  Q  กลุ่มวัสดุประยุกต์  กลุ่มนี้มักพบว่านักออกแบบจะเป็นผู้  “ ออกเบบและนำเสนอ “ ให้เจ้าของบ้าน  เพื่อสนองแนวคิดของตัวเอง  แต่เจ้าของบ้านก็จะต้องยอมรับได้ด้วย  เรียกว่าต้องเห็นดีเห็นงามร่วมกันก็ว่าได้  ตัววัสดุเองเป็นไปได้หลากหลายมาก




                   Q วัสดุก่อสร้างทุกชนิด  ล้วนมี “ คุณสมบัติ “  ของตัวมันเอง   ขึ้นอยู่กับเหตุผลและความเหมาะสมหลายๆ อย่าง  ทั้งสภาพพื้นที่หน้างาน  พื้นที่การขายการจำหน่าย  และการเลือกใช้  ไม่มีวัสดุไหนดีที่สุดเยี่ยมทุกอย่าง  สวยทุกมุมมอง  และไม่ได้มีวัสดุไหนที่แย่หรือเลวจนขายไม่ได้เลย  อยู่ที่เราจะ “ เลือกใช้ “ ครับ  



.......
..









..........