ความคิดเห็นที่ 1 คุณเข้าสู่เส้นทางนักเขียนยังไง จบจากธรรมศาสตร์ก็มาสมัครทำงานที่หนังสือพิมพ์มติชนรายวัน เป็นนักข่าวที่ประชาชาติธุรกิจ เนื่องจากที่ผ่านมาทำกิจกรรมที่ธรรมศาสตร์สนใจเรื่องข่าวสารการเมืองค่อนข้า งเยอะ ตอนแรกตั้งใจมาเป็นนักข่าวที่มติชนรายวัน เพราะสนใจข่าวการเมืองอยู่แล้วตั้งแต่สมัยเรียน แต่ตำแหน่งว่างอยู่ที่ประชาชาติธุรกิจ ก็เลยมาทำที่นี่ ทั้งๆที่สมัยเป็นนักศึกษาอ่านหนังสือพิมพ์เป็นประจำ ผมอ่านทุกหน้าแต่มีหน้าหนึ่งที่ผมไม่อ่านคือ หน้าเศรษฐกิจ มาเริ่มต้นเป็นนักข่าวประชาชาติธุรกิจ ทำข่าวมาเรื่อยจนวันหนึ่ง พี่เสถียร จันทิมาธร ชวนให้มาเป็นหนึ่งในกอง บ.ก.มติชนสุดสัปดาห์ ตอนนั้นมี สุวพงษ์ จั่นฝังเพชร บก.มติชนคนปัจจุบัน ผมจากประชาชาติธุรกิจ วรศักดิ์ ประยูรสุข จากข่าวสด และพี่เถียร นั่งประชุมกันทุกวันอังคาร พี่เถียรเสนอว่าน่าจะมีประวัตินักธุรกิจ ผมก็เสนอทักษิณ ชินวัตร นั่นเป็นจุดเริ่มต้นของการเขียนหนังสืออย่างจริงจัง เขียนเป็นตอนๆ สร้างชื่อจากจุดนี้ ไม่ได้ทำงานเขียนตั้งแต่สมัยเรียนใช่ไหม ไม่ได้เขียนตั้งแต่เรียนหนังสือ ผมเป็นคนเขียนหนังสือได้ รู้ตัวว่าอ่านหนังสือเยอะ ภาษาในตัวพอมี ทำรายงานได้เก่ง ภาษาดูนุ่มนวน ตอนอยู่มัธยมปลาย เขียนเรียงความได้คะแนนดี และไม่ได้จับงานเขียนอย่างจริงจังเลย จนกระทั่งมาจับงานหนังสือพิมพ์ ซึ่งโดนบังคับให้เขียนโดยหน้าที่อยู่แล้ว งานข่าวเริ่มจากโต๊ะอุตสาหกรรม และก็วนไปเรื่อยๆ โต๊ะสกู๊ฟ ที่นี่ได้ฝึกปรือเรื่องการเขียนค่อนข้างเยอะ สกู๊ฟบางทีเป็นเรื่องนอกสายอุตสาหกรรม ตอนนั้นใช้ภาษาเยอะ ได้ฝึกปรือแล้วนำไปสู่การเขียนประวัติชีวิตของทักษิณ ชินวัตร ผมไม่ได้มีพื้นฐานการเขียนมาตั้งแต่มหาวิทยาลัย แต่ผมว่าภาษาอยู่ในตัวของมัน คือเป็นคนอ่านหนังสือเยอะ มันคงเก็บไว้โดยที่เราไม่รู้ตัว จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:16:08

ความคิดเห็นที่ 2 มีต้นแบบในการทำงานไหม ผมว่าคนทุกคนมีต้นแบบ ต้นแบบของนักข่าวก็มี แต่สำหรับผมไม่มีคนหนึ่งคนเดียว ผมหยิบข้อดีจากหลายๆคนมาใช้ เช่นตอนที่ผมเขียนหนังสือ ผมหยิบต้นแบบจาก 2 คนที่ผมชอบ 1 คือพี่เสถียร จันทิมาธร สำนวนภาษาเขาคือจุดเริ่มต้นของผมเช่นกัน อีกคนคือสนธิ ลิ้มทองกุล ตอนนั้นเขาเขียนสกู๊ฟหลายชิ้น ซึ่งภาษาเขาเป็นแบบชกหมัดหนัก ตูม ๆๆ ย่อหน้าบ่อยๆ สองคนนี้ผสมผสานกัน พี่เถียรก็จะไปในเชิงวรรณศิลป์เยอะ และมีมุมข่าวทางการเมือง ทุกวันผมจะวิเคราะห์ข่าวในใจเทียบกับมุมของพี่เถียร ดูว่าเราคิดตรงกับที่พี่เถียรวิเคราะห์ไหม ถ้าตรงก็แปลว่าใช้ได้ เสกสรรค์ ประเสริฐกุลก็เป็นนักเขียนในดวงใจของผม ผมชอบการประดิษฐ์คำ ลีลา กลเม็ดในการเขียน ผมก็เอามาใช้ในงานของผมบ้าง เลือกหยิบมุมของคนอื่นมาใช้ แต่ทำไปสักพักก็จะเป็นมุมของเราเอง เป็นธรรมดา รู้สึกว่าชอบเรื่องธุรกิจตอนไหน ผมเรียนรู้จากข่าวมากกว่า ทำข่าวอุตสาหกรรมก็เจาะข่าวเรื่องเหล้า เจริญ สิริวัฒนภักดีก็มาจากตอนนี้ ผมสามารถเข้าใจเรื่องราวต่างๆ สิทธิประโยชน์ที่ซับซ้อน แล้วบอกคนอื่น พอมาเป็นหัวหน้าข่าวโต๊ะตลาด เป็นช่วงที่ผมเรียนรู้เรื่องการตลาดมากยิ่งขึ้น พบว่าการตลาดเป็นเรื่องที่ไม่ซับซ้อนมาก ไม่ยากต่อความเข้าใจ ง่ายกว่าโต๊ะอุตสาหกรรมด้วยซ้ำ ผมเข้าใจเรื่องการตลาดพอสมควรเมื่อเขียนจึงวิเคราะห์ได้ หนังสือการตลาดของต่างประเทศกำลังเป็นที่นิยมมาก คุณคิดใช้ได้กับประเทศไทยไหม หลักคิดบางอย่างใช้ได้ เพียงแต่การปรับใช้ วิธีการเป็นยังไง คิดในเชิงลึกยังไง แล้วเรามาผสมผสาน ไม่มียาวิเศษที่รักษาโรคได้ทุกโรค วิธีคิดแบบอินเทลที่ระมัดระวังตัวตลอดเวลาเหมาะกับคนประเภทหนึ่ง ไม่เหมาะกับคนอีกกลุ่มหนึ่ง หรือวิธีการนุ่มนวนแบบเทียม โชควัฒนา ก็ขึ้นอยู่กับวิธีการของคนแต่ละคน เป็นนักข่าวอยู่นานไหมกว่าจะขึ้นมาเป็นบรรณาธิการ เข้าทำข่าวประมาณปี 29 ปี 31 กลับจันท์ไป 1 ปี เพราะแม่เสียชีวิต กลับไปอยู่บ้าน 1 ปี จากนั้นก็กลับมาที่ประชาชาติอีกครั้ง จนมาเป็นผู้จัดการสำนักพิมพ์ และเริ่มมาเป็นบอกอเมื่อปี 40 เดือน ม.ค. ผมเป็น บ.ก.บริหาร ประชาชาติธุรกิจ เดือน ต.ค. 40 ผมก็เป็น บ.ก.บริหาร ของมติชนรายวัน และประมาณปี 43 ผมก็มาทำเรื่องโฆษณา จังหวะนั้นผมทำสำนักพิมพ์ตั้งแต่ปี 37 มาโดยตลอด ระหว่างงานเขียนกับบรรณาธิการชอบอย่างไหมมากกว่า ณ วันนี้ชอบงานเขียนมากกว่า งาน บ.ก.ข่าว เป็นงานที่เหนื่อย เป็นงานที่ละเอียดและต้องใช้ความละเมียดกับมัน แต่งานเขียนคือเรา ตอนเป็นนักข่าวก็มีวัตถุดิบเยอะ จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:16:40

ความคิดเห็นที่ 3 นี่เป็นเหตุผลที่แม้จะขึ้นมาทำงานบริหารแล้วก็ยังไม่ทิ้งงานเขียนใช่ไหม เขียนตามความจำเป็นจริงๆ วันหนึ่งที่ผมเขียนสกู๊ฟ พี่เถียรชวนเขียนฟาสต์ฟู้ดธุรกิจ วันหนึ่งเมื่อเป็น บ.ก.มติชนพี่เถียรเห็นว่าผมเจอรัฐมนตรีเยอะมาก จึงคิดว่าน่าจะมาเขียนบทสัมภาษณ์ ตอนนั้นยังไม่วางแผนว่าจะเป็นคอลัมน์ของผม แต่เป็นคอลัมน์ที่สลับกันระหว่างผม พี่ฐากูร บุญปาน บก.ข่าวสด และพี่เก้ ประสงค์ เลิศรัตนวิสุทธิ์ บก.ประชาชาติช่วงนั้น สลับกันเขียนคนละสัปดาห์เมื่อถึงเวลาทุกคนเบี้ยว มีผมคนเดียวที่ยืนพื้น ก็เลยกลายเป็นคอลัมน์ประจำอีกคอลัมน์ของผม หนังสือที่ออกมาทุกเล่มก็มาจากการรวมคอลัมน์ ยกเว้นเกิดอารมณ์คันตอนคุณตัน โออิชิเท่านั้นเอง ที่คันแล้วอยากเขียน ก็เลยกลายเป็นภาระหน้าที่ เขียนตีพิมพ์ที่ประชาชาติธุรกิจ แล้วรวมเล่ม งานเขียนของผมเป็นงานตามความรับผิดชอบ เมื่อมีก็ต้องทำให้ดีที่สุด ไม่ได้เป็นคนที่คิดอยากเปิดคอลัมน์ใหม่ ยกเว้นมีประวัติชีวิตใครน่าสนใจ เป็นคนชอบเรื่องประวัติชีวิตคน ฟังหรือสัมภาษณ์มาแล้วรู้สึกคัน ก็จะระวังตัวว่าทุกครั้งที่คันเราจะเหนื่อยทุกครั้ง พยายามจะไม่ค่อยคันเพราะงานเต็มมือ เร็วๆนี้จะมีคันเรื่องอะไร มีคนให้คันเยอะก็จะพยายามจะรักษาตัวเองไม่ให้พยักหน้าเร็ว การเขียนประวัติชีวิตแต่ละคนมีที่มายังไง แล้วแต่คน บางคนก็เข้ามาหา คือรู้ว่าผมเคยเขียน ก็ติดต่อเข้ามาเยอะ ผมก็ปฏิเสธไป เพราะไม่มีเวลา แต่เรื่องคุณตัน เป็นอารมณ์คันของผมที่ไปสัมภาษณ์แกแล้วรู้สึกว่าน่าสนใจ อย่างคุณตันผมขอเขียน เมื่อเริ่มสัมภาษณ์ไปสักพักรู้สึกว่างานเริ่มเยอะ หายคันไปนาน จนคุณตันต้องตามว่าจะเขียนชีวิตผมทำไมไม่เขียนสักที ถ้าวันหนึ่งต้องมีประวัติชีวิตของตนเองใครจะเป็นคนเขียน ผมคงไม่ยอมให้ใครเขียน ถ้าผมอยากจะทำ หรือคิดว่ามีคุณค่าพอที่จะทำ แต่วันนี้ไม่รู้สึกอย่างนั้น เพราะผมเขียนเรื่องตัวเองผ่านคอลัมน์ผมไปเยอะ คนรู้จักมุมของผมอยู่แล้ว ผมเอาพี่น้องพ่อแม่มาขายผ่านคอลัมน์เยอะ คนก็พอรู้อยู่แล้ว คุณผ่านงานในส่วนต่างๆมาแยอะ แต่สิ่งหนึ่งที่ไม่เคยทิ้งเลยคือสำนักพิมพ์มติชน มีความผูกพันธ์สิ่งใดเป็นพิเศษครับ บอกก่อนว่าผมทำงานตามหน้าที่ ผมเป็นลูกจ้างเขาให้ผมอยู่ตรงไหนก็ต้องทำ วันหนึ่งเขาให้ผมหลุดจากผู้จัดการสำนักพิมพ์ไปอยู่ที่อื่นที่เหมาะสม ผมก็ทำ ผมเป็นคนที่สนุกกับงานใหม่อยู่เสมอ ถ้ามีงานใหม่ผมจะพยายามสนุกกับมัน ยกเว้นบางจุดที่เสนอมาแล้วผมคิดว่าไม่ได้ ผมก็จะบอกว่าทำไม่ได้ จริงๆ พี่ช้าง(ขรรค์ชัย บุนปาน)ก็จะว่าผมไม่ได้ เพราะผมเป็นคนที่ไม่เกี่ยงงาน จริงๆพี่ช้างสั่งได้อยู่แล้ว แต่ถ้าผมเอ่ยปาก ขึ้นมาพี่ช้างคงเมตตาผมอยู่บ้าง ผมเป็นคนที่ไม่ยึดติด ผู้จัดการสำนักพิมพ์ผมก็ไม่ยึดติด ถ้าวันหนึ่งมีคนที่เหมาะกว่า ผมก็ไปได้ หลายจังหวะที่มีการเปลี่ยนผ่าน ผมเป็นคนเอ่ยปากก่อน ถ้าวันไหนทำแล้วไม่สนุก ก็คงไม่ทำ ถ้าวันไหนที่ตื่นมาแล้วรู้สึกว่าเช้าอีกแล้ว อยู่ไปวันๆเพื่อรับเงินเดือนก็คงไม่ใช่ผมอยู่แล้ว โครงการต่อไปของสำนักพิมพ์มติชนคืออะไร คงโฟกัสหนังสือให้ชัดขึ้น ทำระบบภายในให้กระชับ แฮปปี้บุ๊คเดย์ยังคงเดินหน้าต่อไป และหาที่ยืนให้ชัดๆ เช่นหนังสือวิทยาศาสตร์ หนังสือแนวบุคคล เหมือนผู้ชายที่หลงรักตัวเลข แนวเนื้อหาสาระแบบนี้ นอกเหนือจากเรื่องอื่นๆที่เขายืนอยู่ก่อนแล้วเราก็จะไปยืนกับเขาด้วย ศิลปวัฒนธรรมก็จะทำให้ชัด แฮปปี้บุ๊คเดย์เป็นอันหนึ่งที่แตกต่างจาก ส.น.พ.อื่น ส่วนหนึ่งเพราะศักยภาพของเรา ซึ่งที่อื่นทำไม่ได้ เช่นการหาสปอนเซอร์ ศักยภาพในการประสานงาน และศักยภาพในแง่ที่ว่าหนังสือมันเยอะพอที่ไปได้ เป็นงานที่เหนื่อย สังเกตไหมว่างานที่เหนื่อย คนทำตามยาก งานไหนที่ใช้เงินทำได้คนทำตามง่าย จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:17:24

ความคิดเห็นที่ 4 เมื่อไม่นานมานี่ ธนาคารกสิกรไทยได้จัดกิจกรรมบรรยายพิเศษโดย “สรกล อดุลยานนท์” หรือ หนุ่มเมืองจันทร์ เจ้าของคอลัมน์และผู้แต่งหนังสือ “ฟาสต์ฟู้ดธุรกิจ” ที่ถ่ายทอดหลักคิด มุมมองและประสบการณ์ของนักธุรกิจได้อย่างชัดเจนและน่าสนใจ             เขาเล่าว่า จากการได้สัมภาษณ์ในเรื่องเคล็ดลับความสำเร็จของนักธุรกิจแต่ละคนมามากมาย สิ่งหนึ่งที่เขาค้นพบคือ“วิธีคิด” ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญที่สุด ขณะที่ ปัญหาใหญ่ที่สุดของทายาทธุรกิจของธุรกิจที่ประสบความสำเร็จคือการทำให้พ่อแม่เชื่อ ซึ่งลูกแต่ละคนมีกลยุทธ์ มีวิธีการ หากมองการขายของ ลูกค้าทั่วไปที่ซื้อของของเราคือลูกค้าของเรา แต่ขณะที่ เราขายความคิด คุณพ่อคุณแม่คือลูกค้าของเรา จะทายใจหรือทำอย่างไรให้เขาเชื่อเราเป็นเรื่องสำคัญ สำหรับ 9 วิธีคิด ที่จะนำมาสู่ความสำเร็จที่ค้นพบจากการสัมภาษณ์             วิธีที่หนึ่ง คิดแบบละเอียด ยกตัวอย่าง “ดำ น้ำหยด” ซึ่งเป็นเกษตรกรที่จันทบุรี มีความคิดไม่เหมือนกับนักธุรกิจที่เคยสัมภาษณ์มาทั้งหมด เขาบอกว่า นักวิชาการชอบเรียนมากเกินไป เกินธรรมชาติ เมื่อแก้ปัญหาเริ่มต้นจากทฤษฎีที่เรียนมา เขาได้เป็นเกษตรกรตัวอย่าง ปี 2522จากการทำระบบน้ำหยดขายดีจนมีฐานะ สวนที่พาไปสวยมากอยู่ริมเขา เขาเคยเป็นลูกจ้างมาก่อน จนวันหนึ่งเจ้าของบอกขายก็เลยซื้อทำรีสอร์ตที่เกาะช้างชื่อเกาะช้างพาราไดซ์ รีสอร์ต แอนด์ สปา             เขาบอกว่ามีเงินเท่านี้ก็ลงไปก่อน ครั้งแรกลงทุน 21 ล้านบาท จากนั้นพอกำไรจากนี้ลงทุนอีก 21 ล้านบาท แล้วนำกำไรมาลงทุนรีสอร์ต 45 ล้านบาท แบบไม่ได้กู้เงิน ทำอะไรไม่เป็น ทำสวนเป็นก็เริ่มต้นลงระบบสาธารณูปโภค 1 ปี ลงระบบน้ำ ฯลฯ และออกแบบสวนเสร็จก็รื้อต้นไม้ทิ้ง เพราะรู้ว่าไม่มีใครรู้เรื่องต้นไม้มากเท่าเขา และเริ่มเล่าให้ฟังว่า โกสนมี 3 สายพันธุ์ สายพันธุ์ที่สามกินน้ำน้อยที่สุด หลักการทำสวนคือ “น้ำเอาไว้เลี้ยงแขกไม่ใช่เลี้ยงต้นไม้” เพราะน้ำในเกาะช้างหายาก ต้นไม้ที่ปลูกต้องเหมาะกับดินทรายและกินน้ำน้อย และ“สวนต้องมีชีวิต” การปลูกต้นเข็มไว้เพราะผีเสื้อชอบต้นเข็ม             แต่ระบบน้ำเสียที่ทำ ในตอนแรกจ้างนักวิชาการทำ แต่เรียกเท่าไรก็ไม่ยอมมา ก็คิดแบบเกษตรกรด้วยความโมโห คิดว่าน้ำเสียที่มีอยู่ 15,000 ลิตร มีต้นไม้อะไรที่สามารถดูดน้ำได้เยอะ รากยาวๆ ก็พบว่าปาล์มน้ำมันดูดได้วันละ 150 ลิตร ปลูกร้อยต้นก็ได้ 15,000ลิตร น้ำเสียเป็นปุ๋ยที่ดี ต้นปาล์มสวยมากใหญ่มาก บำบัดน้ำเสียได้หมดเกลี้ยง สุดท้ายนักวิชากรกลุ่มนั้นมาขอดูงาน เป็นระบบบำบัดน้ำเสียหมัก ไม่ได้คิดจากทฤษฎี คิดจากรายละเอียดต่างๆ ที่ค้นพบมา             “ดำ น้ำหยด” เป็นตัวอย่างที่ดีมากในการมองปัญหาอย่างละเอียด เริ่มต้นจากธรรมชาติ ที่บอกว่านักวิชาการเรียนเกินคือเรียนเกินธรรมชาติ เหมือนกับคุณพ่อคุณแม่เราที่เริ่มต้นเรียนจากธรรมชาติ เรียนรู้จากประสบการณ์ต่างๆ คิดอย่างละเอียดเป็นเคล็ดลับความสำเร็จข้อหนึ่ง จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:18:58

ความคิดเห็นที่ 5 วิธีที่สอง ใช้เท้าคิด มาจาก “ขรรค์ชัย บุญปาน” ซึ่งตอบคำถามนักข่าวว่าผ่านวิกฤตปี 2540 มาได้ เพราะใช้เท้าทำ คือเพียงแค่เดินมากหน่อยเพื่อไปเยี่ยมแผนกต่างๆ ในบริษัท อย่างกองบรรณาธิการ ฝ่ายผลิต ฯลฯ ช่วยกระตุ้นส่วนต่างๆ ให้ทำงานให้ดีขึ้น “ธนา เธียรอัจฉริยะ” ที่เคยอยู่ดีแทค แต่ตอนนี้อยู่แมคยีนส์ เอาคำนี้มาใช้ เพราะดีแทคมีเงินทุนไม่มากเท่าเอไอเอส เขาใช้วิธีส่งทีมวิจัยลงเดินทำให้พบว่าลูกค้าที่ใช้โทรศัพท์แบบเติมเงิน จริงๆ ไม่ใช่เด็กสยาม แต่เป็นชาวบ้านทั่วไป นั่นคือที่มาของการพลิกแบรนด์ครั้งใหญ่ ด้วยวิธีการแบบบ้านๆ ตอนนั้นมีคนถามว่าบุคลิกของดีแทคคืออะไร นึกเท่าไรก็ไม่ออก ไปอ่านหนังสือแพรวเจอรูป “จิระ มะลิกุล” คนที่ทำหนังแฟนฉัน นั่งอยู่บนเก้าอี้ตัดผมด้วยท่าทางสบายๆ ก็เลยได้คำตอบว่านี่คือลักษณะของแบรนด์ “แฮปปี้” คือสบายๆ ทำให้พลิกแบรนด์ของแฮปปี้มาเป็นแบบบ้านๆ เพราะฉะนั้น พรีเซ็นเตอร์จะราคาถูกมาก         อีกตัวอย่างของดีแทค ครั้งหนึ่งส่งทีมวิจัยไปฝังตัวกับนักศึกษาเชียงใหม่ไปดูพฤติกรรม แล้วก็ค้นพบเรื่องหนึ่งว่า ช่วงครึ่งเดือนหลังที่ใช้โทรศัพท์น้อย นักศึกษาจะเปลี่ยนเมนูใหม่เป็นมาม่า เมื่อพนักงานดีแทคเข้าไปถามว่าจะให้ช่วยอะไร ก็ได้คำตอบว่าก็ให้ยืมสิ นั่นคือที่มาของแคมเปญ “ใจดีให้ยืม” หลายคนคิดว่าคุณธนาเป็นนักการตลาด แต่จริงๆ เป็นนักการเงินมาก่อน งานอดิเรกคือการดูตัวเลข เมื่อได้ข้อมูลคำนวณแล้วก็พบว่าต้นทุนไม่มาก และตอนแรกคิดจะจับกลุ่มนักศึกษาแค่แสนคน แต่คนใช้แคมเปญนี้ล้านกว่าคน สำเร็จมาก เพราะลูกค้าบอกว่าให้ยืมก็ยืม             อีกเรื่องคือแก้วน้ำแฮปปี้ เพราะตอนทำแบรนด์แฮปปี้ใหม่ๆ อยากให้สัญลักษณ์ที่เป็นรอยยิ้มกระจายไปทั่ว ไปที่ไหนก็เจอ วันหนึ่งไปซื้อน้ำเห็นแก้วพิมพ์ลาย ก็เกิดความคิดอยากพิมพ์โลโก้แฮปปี้ ไปข้างเอเจนซี่คิดค่าผลิต ค่ากระจาย กำไร และอื่นๆ รวม 1 ล้านใบ 4 ล้านบาท คือใบละ 4 บาท แต่วันหนึ่งไปเจอแก้วน้ำที่พิมพ์ลายองุ่นก็เกิดความคิดว่าไปคุยกับโรงงานให้พิมพ์ลายแฮปปี้ ทีมงานแฮปปี้มีข้อดีคือ“ลองดูสิ” ไม่ปฎิเสธอะไรใหม่ๆ ก็ไปคุยกับโรงงาน เถ้าแก่ก็คำนวณออกมา 4 หมื่นบาท แต่สัญชาตญาณของเซลส์คือต้องต่อราคาให้มากที่สุด สุดท้ายได้ 1 ล้านใบ 2 หมื่นบาท เถ้าแก่คงคิดว่าอยู่ดีๆ มีหมูมาชนปังตอ เพราะต้องเสียค่าพิมพ์ลายอยู่แล้ว มีคนมาจ่ายให้และได้กำไรอีก ส่วนแฮปปี้ก็ดีใจสุดๆ เพราะประหยัดไปได้ 3 ล้าน 9 แสน 8 หมื่นบาท จากการเดินและทัศนคติแบบลองดูสิ จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:20:21

ความคิดเห็นที่ 6 วิธีที่สาม คิดจากปัญหา เมื่อเกิดปัญหาทุกคนจะกลัว และคิดว่าแย่มากเลย สำหรับ “อนันต์ อัศวโภคิน” ในตอนที่ทำคอนเซ็ปต์ใหม่เรื่อง “บ้านสบาย” ของแลนด์แอนด์เฮ้าส์ มาจากปี 2540 ซึ่งบริษัทเป็นหนี้ประมาณ 4 หมื่นล้านบาท พอมีปัญหาบริษัทต่างๆ จะไล่คนออก แต่เมื่อคิดแล้วก็พบว่าต้นทุนธุรกิจขายบ้าน พนักงานเป็นต้นทุนที่น้อยมาก แค่ 10% ไล่คนออกครึ่งหนึ่งก็ลดได้แค่ 5% และเมื่อวิกฤตฟื้นก็หาคนยาก             ระหว่างนั้น จึงให้ลูกน้องแต่ละคนทำวิจัยคนซื้อบ้านแลนด์แอนด์เฮ้าส์ไปดูว่าปัญหามีอะไรบ้าง ก็พบว่าทุกคนที่ซื้อบ้านต้องต่อเติม ครัว ห้องน้ำ ถังขยะ ฯลฯ ก็นำปัญหาทั้งหมดมาคิดใหม่ สร้างผลิตภัณฑ์ใหม่จากปัญหา ออกมาเป็น “บ้านสบาย” คนซื้อหิ้วกระเป๋าเข้าไปอยู่ได้เลย และบ้านสบายก็คือ “การกำหนดราคา” คือคนที่กำหนดราคาคือลูกค้า ไม่ใช่เจ้าของ เขาสร้างบ้านเสร็จก่อนขาย เป็นการสร้างเกมใหม่ให้คนอื่นเดินตาม เพราะปี 2540 คนเจอปัญหาสร้างบ้านแล้วไม่ได้บ้าน และก็รู้ว่าถ้าสู้ไปเป็นเกมเดิมคือขายกระดาษ ใครๆ ก็ทำได้ เป็นธุรกิจที่เข้ามาได้ง่าย แต่การสร้างเกมใหม่คือ “บ้านเสร็จก่อนขาย” ผู้ชนะคือผู้กำหนดเกม ซึ่งไม่ใช่ต้องใช้เงินมาก แต่ฐานข้อมูลด้านการขายเป็นสิ่งสำคัญ เพราะปัญหาบ้านสร้างเสร็จก่อนขายคือปัญหาสต๊อก แต่เมื่อใช้วิธีสร้างบ้านเมื่อคนมาดูไซต์งาน คนถามราคา ก็บอกว่ายังไม่กำหนดราคา แต่ราคาประมาณ 3.5 ล้าน ลูกค้าไม่จอง เซลส์รู้แล้ว 3.5 ล้านขายไม่ได้ อีกคนมา 3.8 ล้านบาท ขายไม่ได้ รู้แล้ว3.6-3.7 ล้าน เพราะคนซื้อมากำหนดราคา จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:21:09

ความคิดเห็นที่ 7 แคมเปญ“ไปแต่ตัวทัวร์ยกแก๊ง” เป็นแคมเปญของชาเขียวโออิชิที่สำเร็จที่สุดโดยใช้เงินไม่มาก สำหรับของรางวัลคือการไปทัวร์ญี่ปุ่น ใครๆ ก็คิดได้ เป็นเรื่องธรรมดามาก แต่คุณตันพบว่าคนที่ได้รางวัลไม่ใช่คนที่เคยไป พ่อค้าแม่ค้าที่ได้ก็ดีใจที่ได้ แต่เมื่อบริษัทติดต่อไปต้องเสียภาษี ต้องทำพาสปอร์ต ทำวีซ่า การเที่ยวที่แปลกๆ กับคนแปลกหน้าไม่สนุก คุณตันเอาปัญหาทั้งหมดมาแก้ไข ให้คนที่ได้รางวัลชวนคนรู้จักไปได้อีก 3 คน และมีเงินให้ไปช้อปปิ้ง กลายเป็นแคมเปญธรรมดาที่อุดทุกปัญหา แล้วสร้างสิ่งใหม่ขึ้นมา ฝาขวดโออิชิที่ส่งเพิ่มขึ้นทั้ง 3 ครั้งทำแคมเปญ จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:21:49

ความคิดเห็นที่ 8 วิธีที่สี่ คิดแบบไร้กรอบ เมื่อ “โชค บูลกุล” เข้ามารับธุรกิจปี 2540 วิกฤตเศรษฐกิจ มีนมสดกับฟาร์มโชคชัย คนบอกว่าน่าจะขายฟาร์มโชคชัยทิ้ง เพราะนมสดเป็นธุรกิจทำเงิน แต่ในช่วงวิกฤตของที่จะขายนั้น ขายไม่ได้ ของที่ขายง่ายคือของดี ช่วงที่เป็นหนี้มากๆ เวลามีราคาสูงมาก ดอกเบี้ยไม่สนใจวันหยุด ยิ่งขายไม่ได้ยิ่งเครียด เพราะแก้ปัญหาไม่ได้ สำหรับโชค ตัดสินใจขายธุรกิจนมสดได้เงินมาก้อนหนึ่ง ด้วยวิธีคิดคือ “ธุรกิจอะไรก็ตามที่ทำงานเบาๆ ทำงานน้อยกำไรมาก ธุรกิจนั้นคู่แข่งมาก ธุรกิจอะไรก็ตามที่ทำงานหนัก กำไรน้อยแข่งขันน้อย” ฟาร์มโชคชัยคืออันที่สอง เพราะไม่อยากแข่งกับใครมาก เขาเริ่มต้นทำสิ่งนั้น             เขาเคยให้สัมภาษณ์ว่า ธุรกิจที่ลูกรับมาจากพ่อแม่ ต้องเข้าใจว่าลูกก็เป็นลูก สำหรับธุรกิจของครอบครัวบูลกุล แม่เป็นคนที่มีอำนาจในการตัดสินใจ และเพราะแม่เป็นนักการเงิน โชคบอกว่าเวลาเริ่มต้นธุรกิจใหม่ ข้อแรกคือเงินต้องไม่มีปัญหา และต้องทำให้แม่ยอมรับให้ได้ว่าทำได้ เพราะฉะนั้น โชคเข้ามาครั้งแรกโดยไม่ใช้เงินกู้เลย เมื่อคุณแม่พอใจเสนออะไรได้มากขึ้นเพราะก้าวแรกไม่พลาด ขณะที่โมเดลธุรกิจเกษตรคือ อาหารสัตว์ เลี้ยงไก่ ไก่สด ไก่ย่าง นี่คือโมเดลของซีพี แต่โชค คิดมุมใหม่คือจากธุรกิจเกษตรไปสู่ธุรกิจท่องเที่ยว ซึ่งการเป็นซีอีโอแบรนดิ้งมีข้อดีคือซีอีโอสามารถดึงดูด ข่าวมากมายที่เห็น แต่ใช้เงินประชาสัมพันธ์แค่ปีละสองสามล้าน สิ่งที่เขาคิดคือ คนกรุงเทพฯ หิวธรรมชาติมาก ฟาร์มโชคชัยมีแบรนดิ้งอยู่ในใจคนมายาวนานมาก เป็นคาวบอย เป็นป่า ฟาร์มที่ใกล้กรุงเทพฯ ที่สุด และมีชื่อเสียง เขาพลิกกลยุทธ์มาสู่การท่องเที่ยวและเอาประสบการณ์มาใช้ แต่ดีไซน์ละเอียดมาก ดูพฤติกรรมของคนเดิน คนกรุงชอบเที่ยวแบบสบายๆ ร้อนแล้วต้องรีบเข้าห้องแอร์สลับกันไป และพลิกสู่บูติกรีสอร์ต และที่สำคัญทำให้พนักงานมีกำลังใจมากเกิดความภูมิใจ จากคนรีดนมวัวไม่มีใครเห็นกลายเป็นนักแสดงทุกคนต้องดู เมื่อชื่อเสียงมากคนอยากทำงานด้วยมาก ได้แรงงานฝีมือดีราคาถูกเยอะมาก นั่นคือการเป็นแม่เหล็กดึงทุกอย่าง ขณะที่ วัวของจริงและวัวจินตนาการไม่เหมือนกัน วัวจริงๆ สกปรกมาก แต่ต้องให้วัวที่มาโชว์สะอาดเพื่อตรงกับจินตนาการคนเที่ยว การคิดแบบไร้กรอบคือต้องถามตัวเองบ่อยๆ ว่า ทำไมต้องคิดแบบเดิมๆ จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:22:58

ความคิดเห็นที่ 9 วิธีที่ห้า คิดแง่บวก เมื่อ “ศุภชัย เจียรวนนท์” ทรูมูฟเป็นหนี้ 9 หมื่นล้าน ช่วงลอยตัวค่าเงินบาทปี 2540 มี 2 วิธีคิดคือ คนทั่วไปคิดขายบริษัท แต่อีกวิธีคือไม่มีอะไรจะเสียอีกแล้ว บุกไปข้างหน้าดีกว่า “ทรูมูฟ”พลิกเกมรุกสู้ เป็นหนี้ 9 หมื่นล้าน ใช้อีก 900 ล้านก็แค่ 1% ทำให้ทรูมูฟพลิกขึ้นมาได้ จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:24:23

ความคิดเห็นที่ 10 วิธีที่หก คิดเพื่อปฏิเสธ “สตีฟ จ๊อบส์” ตอนที่กลับไปแอ๊ปเปิ้ลอีกครั้งมีสินค้าเยอะมาก เขาใช้วิธีคิดแบบตัดทิ้งมาตลอด ด้วยการใช้คำแค่ 4 คำคือ พกพาตั้งโต๊ะ และดูว่าสินค้าอยู่ตรงไหน เขาเคยพรีเซ้นต์สินค้าด้วยการเอามาวางที่โต๊ะเล็กๆ จากที่มีอยู่ 200 ชิ้น เขาตัดทิ้งเหลือแค่ 20 ชิ้นเท่านั้น เพราะหัวใจสำคัญของความสำเร็จคือคำว่า “ไม่” กล้าปฎิเสธสิ่งที่เสนอมาและเลือกสิ่งที่ดีที่สุด ไอพอดเป็น mp3 เครื่องแรกของโลกด้วยคิดเริ่มต้นจากคำๆ เดียวคือ 1 พันเพลง คือการโฟกัสอยู่แค่นี้ อย่างอื่นไม่เอา จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:26:04

ความคิดเห็นที่ 11 วิธีที่เจ็ด คิดหาโอกาส “โมริตะ” ผู้ก่อตั้งโซนี่บอกว่า คนเราชอบพูดว่าใครๆ ก็ทำแล้ว เขาบอกว่าธุรกิจเหมือนวงกลม แต่มันมีช่องว่างในรูนั้น เมื่อเราทำมันจะใหญ่ขึ้นมาทันที “อดิศักดิ์ รักอริยะพงศ์” ทำให้บิวติดริ้งเกิดขึ้นมา เครื่องดื่มสุขภาพที่ขยายตลาดไม่ใช่แค่ในเมืองไทยแต่ยังไปอยู่ในต่างประเทศ จากการมองเห็นโอกาส เช่นเดียวกับ “สุริวิภา กุลตังวัฒนา” ทำสินค้าเสื้อผ้าสำหรับผู้หญิงหลายๆ คนที่มีรูปร่างท้วมให้สวยได้เหมือนกัน เพราะเมื่อเห็นเสื้อผ้าที่ใส่ในหุ้นโชว์ทุกครั้งจะรู้สึกว่าอยู่ในหุ่นมันสวย แต่ทำไมอยู่ที่ตัวเรามันไม่เป็นอย่างนั้น นี่คือการคิดหาโอกาส จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:27:49

ความคิดเห็นที่ 12 วิธีที่แปด คิดแบบไม่ยอมแพ้ มีกรณีศึกษาเรื่องหนึ่งสำหรับสินค้าที่เคยเป็นเจ้าตลาด มีส่วนแบ่งการตลาด 80% แต่ภายในเวลา 3 ปี เบียร์ช้างเอาชนะเบียร์สิงห์ ได้ แต่ตอนนี้เบียร์สิงห์กลับมาชนะแล้ว หลังปี 2540 ไม่นาน “สันติ ภิรมย์ภักดี” เคยให้สัมภาษณ์ว่า สาเหตุที่แพ้มี 4 ข้อคือ 1.กลยุทธ์เหล้าพ่วงเบียร์ ธุรกิจเหล้าไม่เหมือนธุรกิจเบียร์ ที่คิดว่าเปิดก๊อกน้ำที่จริงมันเป็นเขื่อน เป็นการถล่มอย่างยาวนานไม่หยุด 2.กลยุทธ์ 3 ขวด 100 บาท ทำให้คนอยากกินเบียร์ราคาถูก 3.การเยี่ยมเอเย่นต์น้อยเกินไป ทำให้ห่างเหิน และ4.แอ๊ด คาราบาว ทำให้เบียร์ช้างกลายเป็นเบียร์คนไทย เป็นสิ่งหนึ่งที่ทำให้ชื่อแบรนด์ติดตลาด             เขาพูดคำหนึ่งว่า “ผมยอมรับว่าแพ้ แต่ผมไม่ยอมแพ้” หมายความว่า เราแพ้ได้ แต่เราไม่ยอมแพ้คือ “ใจ” เราไม่ยอมแพ้ การยอมรับว่าแพ้ให้เชื่อไว้เลยว่าเราไม่มีทางกระโดดขึ้นจากอากาศได้ เหมือนเราตกเหวอยู่ การยอมรับการพ่ายแพ้คือยอมรับการอยู่ก้นเหวให้เท้าติดดิน เพื่อที่เราจะกระโดดขึ้นใหม่ได้ แต่การยอมแพ้ เราจะอยู่ในอากาศตลอดเวลาและกระโดดไม่ได้ จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:29:07

ความคิดเห็นที่ 13 วิธีที่เก้า คิดแล้วลงมือทำ “โธมัส เอดิสัน” พูดว่า คนส่วนใหญ่ชอบคิดว่า เราตื่นขึ้นมาแล้วเราจะเป็นคนรวย เขาคิดถูกแค่ครึ่งเดียวคือ ตื่นขึ้นมา เพราะหัวใจสำคัญคือความสำเร็จต้องมีส่วนผสมอยู่ 2 อย่างคือ 1.ความคิด และ2.การลงมือทำ ถ้าคิดเฉยๆ ไม่ลงมือทำ ไม่มีทางสำเร็จได้             “โคลัมบัส” หลายคนคิดว่าการพบทวีปอเมริกาเป็นเรื่องบังเอิญ แค่ล่องเรือไปพบทวีปใหม่เท่านั้น ใครๆ ก็ทำได้ วันหนึ่งในงานเลี้ยงกษัตริย์สเปน มีเสนาบดีพูดเรื่องนี้อีก เขาก็หยิบไข่ต้มขึ้นมาหนึ่งใบ แล้วบอกให้ตั้งไม่ให้ล้ม ไม่มีใครตั้งได้ เขาหยิบไข่ขึ้นมาทุบที่ปลายทำให้ไข่ตั้งได้ พวกนั้นบอกว่า“ใครๆ ก็ทำได้” เขาบอกว่า“แล้วทำไมไม่ทำ” หัวใจสำคัญของทุกเรื่องคือเวลาเราทำสิ่งนั้นสำเร็จ แต่หัวใจสำคัญของความสำเร็จของโคลัมบัสคือการตื่นขึ้นมาล่องเรือออกจากแผ่นดิน แล้วคิดว่ามีแผ่นดินใหม่อยู่ข้างหน้า นั่นคือความยิ่งใหญ่ของหัวใจของโคลัมบัส คือความยิ่งใหญ่อย่างแท้จริง การลงมือทำเป็นเรื่องสำคัญที่สุด จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:30:33

ความคิดเห็นที่ 14 ผมเชื่อเสมอว่า "ชีวิต" นั้นเหมือนกับ "ข้อสอบอัตนัย" ไม่ใช่ "ข้อสอบปรนัย" ไม่มีตัวเลือกแบบ "ก-ข-ค-ง" ให้เราเลือกเดิน แต่เราต้องเลือกเองว่าจะตอบ "โจทย์ชีวิต" อย่างไร มีเพียงกระดาษที่ว่างเปล่าเท่านั้นที่ให้เราเติมเต็มตัวอักษรตามที่ใจเราปรารถนา ที่แปลกและแตกต่างกว่า "ข้อสอบอัตนัย" ทั่วไปก็คือในชีวิตจริงเราต้องตั้งโจทย์เอง ไม่มีใครตั้งโจทย์ให้กับเรา ชีวิตของเรา เราต้องตั้งโจทย์เอง ดังนั้น บางทีความยากง่ายของชีวิต ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะการแสวงหาคำตอบ แต่เกิดขึ้นเพราะเราตั้ง "โจทย์" ให้กับตัวเองยากเกินไป ตั้งโจทย์ยากเท่าไร เราก็เหนื่อยมากขึ้นเท่านั้น "ชีวิตไม่ยาก ถ้าตั้งโจทย์ง่าย" จึงเป็นสิ่งที่ผมยึดถือมานาน และพยายามจะใช้ประโยคนี้เป็นชื่อหนังสือชุด "ฟาสต์ฟู้ดธุรกิจ" ของผม เวลามีคนถามว่าทำไมจึงมีมุมคิดแปลกๆ ผมก็จะบอกว่าเดาะโลกดีดีแล้วตีลังกา ทำไมชอบให้กำลังใจและมองโลกในแง่ดี ครับมองโลกง่ายง่ายสบายดี หรือคำถามที่มีคนถามบ่อยมาก "มีความฝันอะไรที่อยากทำและยังไม่ได้ทำอีกบ้าง" ผมก็จะยกชื่อหนังสือฝันใกล้ใกล้ ไปช้าช้า เป็น "คำตอบ" มี "ฝัน" กับงานที่กำลังทำอยู่ แค่นั้นจริงๆ ทำไมหัวเราะเก่ง ? อารมณ์ดีกับชีวิต และทำไมถึงไม่ค่อยมีความทุกข์ คำตอบก็คือชื่อหนังสือเล่มนี้ "ชีวิตไม่ยาก ถ้าตั้งโจทย์ง่าย" เพราะผมตั้งโจทย์ให้กับชีวิตของผมง่ายๆ จนหลายคนไม่เชื่อ บางครั้งก็อดสงสารตัวเองเหมือนกัน อย่างเช่น คนมักสงสัยว่าทำไมผมไม่ขับรถเอง แต่เลือกที่จะนั่งรถแท็กซี่เป็นประจำ พอผมบอกว่า "ขับรถไม่เป็น" คนก็ยังไม่เชื่อเพราะแต่ละคนก็ไม่มีใครขับรถเป็นมาแต่กำเนิด ผมก็จะเติมเหตุผลเข้าไปอีกนิด "ขี้เกียจหัดขับ" สมัยก่อนถ้าใครยังทำหน้าไม่เชื่อ ผมก็เริ่มเล่าถึงความสบายของการนั่งรถแท็กซี่ แต่วันนี้ผมจะเพิ่มเหตุผลที่มีน้ำหนักมากขึ้น "น้ำมันขึ้นราคา แต่ค่ามิเตอร์เท่าเดิม" ต้นทุนการเดินทางของคนมีรถยนต์ส่วนตัวเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ตามราคาน้ำมัน แต่ต้นทุนของผมเท่าเดิม ผมคิดเสมอว่าเมื่อโจทย์ง่าย ชีวิตก็ไม่ยุ่งยาก มีปัญหาก็แก้ไข มีความสุขก็ดีใจ คิดกับชีวิตให้เหมือนกับการเล่นกีฬา เต็มที่ทุกครั้งที่ลงเล่น และถ้าผลออกมา แพ้ก็คือแพ้ ชนะก็คือชนะ ดีใจและเสียใจได้ตามผลของเกม แต่หลังจากนั้นก็ให้มุ่งมั่นกับเกมใหม่ต่อไป ต้องมีความสุขกับชีวิต และสนุกกับการใช้ชีวิตให้ได้ ไม่แปลกที่เวลามีคนนำหนังสือมาให้ผมเซ็นชื่อ ผมมักจะเขียนประโยคนี้เป็นประจำ "ชีวิตไม่ยาก ถ้าตั้งโจทย์ง่าย" จนบางคนที่เคยขอลายเซ็นมาแล้ว ต้องห้ามทัพก่อนผมลงนามในหนังสือ "ไม่เอา...ชีวิตไม่ยาก ถ้าตั้งโจทย์ง่ายนะคะ" ผมก็เลยเขียนใหม่ ตั้งโจทย์ง่าย ชีวิตไม่ยาก วันหนึ่ง มีคนเล่าเรื่องพี่ เสถียร จันทิมาธร บรรณาธิการบริหาร "มติชนสุดสัปดาห์" แก้ปัญหาให้กับนักเขียนผู้ใหญ่ท่านหนึ่ง นักเขียนผู้ใหญ่ท่านนี้บ่นกับ "พี่เถียร" ว่าหาเรื่องเขียนไม่ได้ เขียนไม่ออก ที่เขียนไม่ได้ เขียนไม่ออก เพราะนักเขียนท่านนั้นอยากเขียนงานให้ดีขึ้นเรื่อยๆ แนวเรื่องที่เขียนเป็นเรื่องที่ลึกซึ้งก็อยากจะเขียนให้ลึกซึ้งยิ่งกว่าเดิม "พี่เถียร" ฟังปัญหาของนักเขียนผู้ใหญ่ท่านนั้นแล้วให้คำปรึกษาแบบ "เซน" "ภูเขามีหลายลูก" นักเขียนท่านนี้พอฟังคำปรึกษาแบบ "เซน" เขาก็เกิดภาวะ "ยูเรก้า" โดยตัวไม่ต้องเปียกน้ำขึ้นมาทันที แล้วก็กลับไปเขียนหนังสืออย่างสบายใจ นักเขียนท่านนั้นมีความทุกข์เพราะคิดว่าการเขียนหนังสือคือการมุ่งสู่ยอดเขาที่มีอยู่ลูกเดียว ต้องปีนขึ้นเรื่อยๆ โจทย์ที่ยาก ทำให้ชีวิตยุ่งยาก ประโยคที่ว่า "ภูเขามีหลายลูก" นั่นคือการเปลี่ยนโจทย์ใหม่ของ "พี่เถียร" เปลี่ยนโจทย์ใหม่เป็น "ชีวิตคือการเดินทาง" และต้องเดินทางผ่านเทือกเขาที่ไม่รู้จบสิ้น พอโจทย์กว้างขึ้น ง่ายขึ้น ชีวิตก็ไม่ยากที่จะเดินต่อไป ครับภูเขามีหลายลูก จากคุณ : โชติช่วงชัชวาล เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 17:34:08

ความคิดเห็นที่ 15 ได้ข้อคิดมากมายจากข้อเขียนเรื่องนี้ครับ ทำให้รู้ว่าหลายคนเริ่มคิดต่างจากความเคยชิน ความเคยชินที่ทำให้ยึดกับรูปแบบจนมองหาหนทางไม่ออก และไม่มีหนทางใดที่ดีกว่าคิดแบบติดดิน ลงเดินเท้าเข้าไปค้นหาปัญหาครับ จากคุณ : owl2 เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 19:03:53

ความคิดเห็นที่ 16 เยี่ยมมากเลยค่ะ คุณ โชติช่วงชัชวาล ขอบคุณมากค่ะ ที่นำเรื่องราวดีๆ มาให้ ชีวิตคือการเดินทาง และ ภูเขาก็มีหลายลูก จริงๆด้วย จากคุณ : คนชอบดอกไม้ เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 19:09:46

ความคิดเห็นที่ 17 เมื่อก่อนก็  ติดตามผลงาน..งานเขียน ของนักเขียนท่านนี้..จากมติชน และ งานเขียนของ เค้า ฟาสต์ฟู้ดธุรกิจ  หลายเล่ม.. จากคุณ : ป้าสดใส เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 19:10:26

ความคิดเห็นที่ 18 ติดตามอ่านมาตั้งนานแล้วครับ ฟาสต์ฟู้ดธุรกิจ จากคุณ : ไฟลามทุ่ง เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 19:17:15

ความคิดเห็นที่ 19 คล้ายๆเศรษฐศาสตร์ข้างถนนของ ขรรชัย บุนปาน จากคุณ : น้องแนนแฟนคลับลำดับที่หนึ่ง เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 20:04:41

ความคิดเห็นที่ 20 ติดตามอ่านเสมอครับ จากคุณ : labor_pu เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 20:10:31

ความคิดเห็นที่ 21 ขอบคุณมากครับ จากคุณ : คนบ้านฉาง เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 21:05:10

ความคิดเห็นที่ 22 ชอบอ่านเหมือนกันค่ะ หนุ่มเมืองจันทร์ ขอบคุณคุณโ๙ตช่วงชัชวาล ที่นำเรื่องดีๆมาให้อ่าน จากคุณ : ทองรำไร เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 21:32:10

ความคิดเห็นที่ 23 รู้สึกมีกำลังใจที่จะใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าค่ะ...คุณโชติช่วงชัชวาล...ขอบคุณมากนะคะ จากคุณ : beautiful teacher เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 22:33:00

ความคิดเห็นที่ 24 สิ่ง" เล็กเล็กที่เรียกว่า "ลบ" ชอบคอลัมน์นี้เสมอ จากคุณ : ใบไม้เบาหวิว เขียนเมื่อ : 13 พ.ย. 54 22:33:31

ความคิดเห็นที่ 25 มาลงชื่อไว้ค่ะ ชอบจะกลับมาอ่านตอนเย็นๆ ขอบคุณมากนะคะ:) จากคุณ : อลินาดา เขียนเมื่อ : 14 พ.ย. 54 02:49:59

ความคิดเห็นที่ 26 กระทู้นี้ดีมากกกๆ โหวตค่ะ จากคุณ : กล้วยไม้สีเงิน เขียนเมื่อ : 14 พ.ย. 54 09:46:26

ความคิดเห็นที่ 27 ขอบคุณครับ จากคุณ : กรรไกรรัตนะ เขียนเมื่อ : 14 พ.ย. 54 11:06:06

ความคิดเห็นที่ 28 ขอบคุณมากค่ะ ได้อะไรดีๆมากมาย จากคุณ : nutnery เขียนเมื่อ : 15 พ.ย. 54 21:00:57

ความคิดเห็นที่ 29 ชอบกระทู้นี้ครับ  อ่านแล้วได้แนวคิดที่ดี ๆ เยอะเลยครับ อิอิ จากคุณ : อาคุงกล่อง เขียนเมื่อ : 21 พ.ย. 54 21:10:59