เบื้องหน้า โขลงช้างป่าซึ่งถูกต้อนเข้ามากักไว้ในพะเนียดร่วมสองอาทิตย์ก็เริ่มสำแดงอาการกระสับกระส่าย ช้างพังและช้างเล็กหลายเชือกออกวิ่งทะเลิ่กทะลั่กพร้อมส่งเสียงแปร๋แปร้นและตีงวงอยู่โผงผาง แต่เจ้าพลายงามผู้เป็นจ่าโขลงนั้น คงยืนจังก้าเหมือนท่อนหินอยู่ภายใต้ร่มสักใหญ่อย่างเงียบๆ พร้อมกระพือหูอันใหญ่เทิบทาบของมันอยู่ไปมา มิได้สำแดงอาการว่าจะขวัญเสียเหมือนลูกโขลงของมันเลย
พ่อท้าวไชยวงษา เจ้ากรมคชเฒ่า โบกมือเป็นสัญญาณให้หมอบาศไสช้างต่อช้างตามเข้าสะกัดกั้นพวกช้างพังให้ร่นถอยไปทางท้องห้วยแล้วเริ่มทอดบาศ ส่วนพ่อท้าวนั้น ก็ไสพ่อพลายแก้วคำคงนำพลายใหญ่งางามอีกสองเชือกเข้าโอบสะกัดเจ้าพลายป่าจ่าโขลงไว้
บนไหล่เขาด้านตะวันตกของพะเนียด พ่อเจ้าอินทวโรรส ประทับทอดพระเนตรการโพนช้างป่าครั้งนั้นอยู่บนพลับพลาสูงใต้ร่มไม้ตะเคียนใหญ่ พระองค์ทรงผ้าต้อยไหมสีดำ ถลกขึ้นมาสูงเกือบถึงโคนพระชงค์ เผยให้เห็นลาย หมึกขาต้น เหมือนลายกนกเมฆตามเสาระเบียงโบสถ์ พระวงรกายท่อนบนทรงเปลือยเปล่า มีแต่ผ้าต่องไหมผืนเล็กพาดอยู่เหนือพระอังสะด้านซ้าย พระหัตถ์ขวาทรงถือพระแสงขอคร่ำทอง บนตั่งเล็กข้างที่ทรงประทับ พระแสงอาญาสิทธิ์ถูกอัญเชิญขึ้นไว้เหนือพานเขินแว่นฟ้า
พระอิริยาบทของพ่อเจ้าในขณะนั้น เป็นที่น่าเกรงขามยิ่งนัก พระองค์มีพระพักตร์เครียด ขนงทั้งคู่นิ่วขมวด แสดงถึงพระอารมณ์อันไม่รู้จะปกติ พระองค์ทรงใช้คันพระแสงขอต้นที่ทรงถืออยู่ในพระหัตถ์นั้น เคาะกับพระเพลาข้างขวาอยู่บ่อยๆ
สิ่งที่ทำให้พ่อเจ้าเหนือหัวทรงมีพระอารมณ์อันหงุดหงิดกำลังปรากฎต่อหน้าต่อตาเราในลำห้วยเบื้องหน้า เจ้าพลายเฒ่าจ่าโขลงกำลังโคลงหัวอันหนักเทอะทะของมันอย่างช้าๆ ด้วยความโกรธ และมื่อขบวนช้างต่อโอบล้อมเข้ามา มันก็โกญจนาทขึ้นกึกก้องพร้อมกับโถมตัวเข้าใส่พลายแก้วคำคงซึ่งอยู่ตรงหน้าของมันอย่างรวดเร็ว
พ่อท้าวไชยวงษา เจ้ากรมคชเฒ่า เปิดขอขยิกเท้าไสพ่อช้างพลายหนุ่มเข้ารับทันที เสียงงาต่องาประสานกันดังสนั่นราวกับเสียงป้องไผ่ทะลุ ฉับพลันนั้น ช้างต่ออีกสองเชือกซึ่งติดตามโอบเข้ามา ก็ปรี่เข้าอัดเจ้าช้างจ่าโขลงไว้สองข้าง และหมอบาศก็เริ่มโรยเชือกบาศลงคล้องเท้าหลังเจ้าจ่าโขลงไว้ได้อย่างแม่นยำ
ทันทีที่ถูกตรึงไว้ด้วยเชือกบาศ เจ้าพลายจ่าโขลงก็แผดเสียงร้องด้วยความโกรธจนแผ่นดินสะเทือน พร้อมกับสบัดตัวสุดแรงจนช้างต่อตัวหนึ่งถลำเซไป เมื่อเห็นช่องว่างเช่นนั้น มันก็เบนหน้ากลับ พุ่งตัวแหกวงล้อมวิ่งขึ้นไหล่เขา บ่ายหน้ามุ่งมาทางพลับพลาที่ประทับทันที
เมื่อเห็นเหตุการณ์แปรรูปไปเช่นนั้น พวกกรมเขนที่รายล้อมวงอยู่หน้าพลับพลาที่ประทับอยู่ก็ฮือกันลุกขึ้น และสินาดเกือบสามสิบกระบอกก็ถูกยกประทับจังก้า เล็งศูนย์พุ่งไปยังเจ้าพลายจ่าโขลงที่กำลังรี่เข้ามาเป็นจุดเดียว และพร้อมจะลั่นไกออกไปทุกขณะ
อย่ายิง เสียงเจ้าพ่อตะโกนห้าม เดี๋ยวช้างจะตื่นหมด
ทันใดนั้น หมอบาศคนหนึ่ง ก็เผ่นผลุงลงจากหลังช้างต่อ กระโดดเข้าคว้าปลายเชือกบาศอีกข้างหนึ่งวิ่งเข้าพันไว้กับโคนต้นสักได้อย่างฉับพลัน เจ้าพลายเฒ่าวิ่งตรงเข้ามาได้อีกเพียงสามสี่ก้าวก็สุดเชือกซึ่งรัดขาหลังของมันไว้ กระชับเหมือนปลอกเหล็กถึงกับซวนล้มลงทันทีเพราะแรงกระชาก
มันร้องแปร๋แปร้นด้วยความโกรธระคนกับความตกใจอย่างสุดขีด และขยับตัวลุกขึ้นทันที แต่ขณะนั้นพลายก้าคำคงของท้าวไชยก็ปรี่เข้าถึงตัว และใช้งาอันกำยำทั้งคู่ของมันสอดเข้าระหว่างเท้าหน้าของเข้าพลายเฒ่าพร้อมกับรุนอย่างเต็มแรงจนเจ้าพลายเฒ่าจ่าโขลงนั้นต้องเสียหลักเบนผวาไปทันที
ทิ้งบาศ ! เสียงครูเฒ่าร้องตะโกนลั่น พร้อมกับเปิดขอบังคับช้างต่อให้ตรึงเจ้าจ่าโขลงเชิดไว้ ทันใดนั้นหมอบาศก็ทิ้งเชือกบาศอีกเส้นหนึ่ง เข้าคล้องขาหน้าทั้งคู่ของเจ้าพลายเฒ่าจ่าโขลงแล้วนำไปตรึงกับต้นสักใหญ่อีกต้นหนึ่งไว้
ดีมาก บ่าท้าวไชย... พ่อเจ้าทรงเปล่งอุทานพร้อมกับตบพระหัตถ์ลงกับพระชงค์อย่างปิติ ค่ำนี้ ฮาจะเลี้ยงลาบ...
แก้ไขเมื่อ 18 มี.ค. 55 21:25:10