PANTIP.COM : J4958121 คนตั้งครร๓กับแมว ไม่ดีมากเลยใช่ไหม [แมว]

ความคิดเห็นที่ 3

Toxoplasma gondii
จัดอยู่ในกลุ่มสปอโรซัว ทำให้เกิดโรคทอกโซพลาสโมสิส (Toxoplasmosis) ในคนและสัตว์หลายชนิด โดยทั่วไปการติดเชื้อปรสิตไม่ก่อให้เกิดอาการของโรคถ้าโฮสต์เป็นสัตว์ที่เจริญวัยแล้ว แต่อาการมักจะรุนแรงในสัตว์แรกเกิดหรือทารกในครรภ์ การติดเชื้อในระหว่างตั้งครรภ์อาจทำให้เกิดการแท้ง หรือทำให้ทารกมีความพิการทางสมองและตาบอดตั้งแต่กำเนิด มีการพบว่าโอโอซีสต์ซึ่งเป็นระยะติดต่อของ T. gondii อยู่ในมูลของแมว นอกจากนั้นยังพบว่าแมวเป็นโฮสต์สุดท้าย

วงชีวิต
แมวเป็นโฮสต์สุดท้ายของ Toxoplasma gondii ที่ปรสิตสามารถเจริญจนครบวงชีวิตได้ ส่วนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดอื่น จัดเป็นโฮสต์ตัวกลาง (intermediate host) คนสามารถติดเชื้อนี้ได้แต่จัดเป็นโฮสต์โดยบังเอิญ (accidental host)

1. หนูซึ่งเป็นโฮสต์ตัวกลางได้รับระยะติดต่อหรือโอโอซีสต์โดยกินมูลแมว ปรสิตจะออกจากลำไส้เข้าสู่ระบบน้ำเหลืองและกระแสโลหิตไปเจริญในเนื้อเยื่อต่างๆ โดยระยะแรกจะเข้าไปเจริญในเซลล์แมคโครฟาจ แต่ไม่ถูกทำลายด้วยเอนไซม์ในไลโซโซม เนื่องจากถุงหุ้มปรสิตไม่รวมกับถุงไลโซโซม มีการแบ่งตัวแบบแตกหน่อภายในเซลล์อย่างรวดเร็ว เรียกปรสิตระยะนี้ว่า แทคคิซอยต์ (tachyzoite) การแบ่งตัวจะเกิดขึ้นทุกๆ 8-9 ชั่วโมงภายในถุงหุ้มปรสิต (parasitophorous vacuolar membrane : PVM) ซึ่งพัฒนามาจากเยื่อหุ้มเซลล์ของโฮสต์ จึงอาจเรียกเป็นซีสต์เทียม (pseudocyst) เมื่อแบ่งตัวสมบูรณ์จะได้ปรสิตประมาณ 3 – 8 เซลล์ ทำให้เซลล์แมคโครฟาจแตก ปล่อยปรสิตเข้าไปเจริญในเซลล์อื่นๆ ต่อไป หรืออาจถูกพาไปยังอวัยวะต่างๆ และเข้าไปเจริญและแบ่งตัวในเซลล์ของอวัยวะเหล่านั้น เมื่อโฮสต์สร้างแอนติบอดีขึ้น ปรสิตจะเริ่มแบ่งตัวช้าลงเรียกปรสิตระยะนี้ว่า แบรดดิซอยต์ (bradyzoite) จากนั้นปรสิตจะสร้างผนังหุ้ม กลายเป็นซีสต์แท้ (true cyst) เนื่องจากอยู่ภายในเซลล์เนื้อเยื่อของโฮสต์ซีสต์จึงมีชีวิตอยู่ในโฮสต์ได้เป็นเวลานาน

2. แมวซึ่งเป็นโฮสต์สุดท้ายชนิดเดียวของปรสิตชนิดนี้ ได้รับเชื้อ 2 ทางคือ กินโอโอซีสต์หรือกินหนูที่มีระยะซีสต์แท้ โอโอซีสต์รูปร่างกลมรี มีผนังหนา ภายในมี 2 สปอโรซีสต์ แต่ละสปอโรซีสต์มีสปอโรซอยต์ 4 เซลล์ โอโอซีสต์จะถูกย่อยในลำไส้ สปอโรซอยต์ที่ถูกปล่อยออกมาจาก สปอโรซีสต์หรือแบรดดิซอยต์ที่ออกมาจากซีสต์แท้ จะเข้าไปเจริญในเซลล์บุลำไส้เล็กและแบ่งตัวด้วยกระบวนการไชโซโกนี เมอโรซอยต์ที่ออกมาจะเข้าสู่เซลล์ข้างเคียงเพื่อเพิ่มจำนวนต่อไป เมื่อแบ่งตัวแบบไชโซโกนีไปได้ระยะหนึ่ง เมอโรซอยต์เข้าสู่เซลล์ใหม่และเจริญเป็นแกมมีโตไซต์ ซึ่งมีทั้งเพศผู้และเพศเมีย จากนั้นเกิดกระบวนการสร้างแกมมีตและเกิดการปฏิสนธิได้ซัยโกต แล้วจึงมีการสร้างผนังมาห่อหุ้มซัยโกตได้เป็นโอโอซีสต์ ซึ่งหลุดออกจากเซลล์และปะปนกับมูลแมว ใช้เวลาอีก 3-4 วันภายนอกโฮสต์เพื่อสร้างสปอโรซอยต์ จึงจะเป็นโอโอซีสต์ระยะติดต่อ แมวที่กินซีสต์แท้จะปล่อยโอโอซีสต์ออกมากับมูลใน 3-10 วัน ที่เป็นเช่นนี้เพราะแบรดดิซอยต์บางตัวที่จะมีการเปลี่ยนแปลงเป็นแกมมีโตไซต์จะเข้าไปในเซลล์บุลำไส้เล็กและเจริญเป็นแกมมีตได้ทันที ในขณะที่สปอโรซอยต์หรือแทคคิซอยต์จะเข้าไปเจริญและแบ่งตัวในเซลล์อื่นๆ นอกลำไส้ด้วยกระบวนการแตกหน่อภายในก่อน ดังนั้น การติดต่อในธรรมชาติที่มีประสิทธิภาพคือ การที่แมวกินเนื้อหนู หรือเนื้อสัตว์อื่นๆ ที่มีระยะซีสต์แท้ และจากการศึกษาพบว่าแทคคิซอยต์ไม่ทนต่อน้ำย่อยในทางเดินอาหารของแมวเหมือนกับแบรดดิซอยต์ ปรสิตในแมวสามารถออกจากลำไส้ไปเจริญและแบ่งตัวแบบแตกหน่อภายในเซลล์สมองและกล้ามเนื้อและสร้างเป็นซีสต์แท้

3. คนหรือสัตว์อื่นจัดเป็นโฮสต์ผิดธรรมชาติได้รับเชื้อนี้โดยกินโอโอซีสต์ที่ปะปนอยู่กับอาหารหรือการกินอาหารประเภทเนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุก หรือไม่ได้แช่แข็งที่ - 20 องศาเซลเซียสมาก่อน การเจริญของปรสิตในคนคล้ายกับในหนู โดยปรสิตมีเฉพาะการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศในเซลล์ตามอวัยวะต่างๆ เท่านั้น สปอโรซอยต์จากโอโอซีสต์ หรือแบรดดิซอยต์จากเนื้อสัตว์ แบ่งตัวภายในเซลล์บุลำไส้ จากนั้นเชื้อจะแพร่ไปยังต่อมน้ำเหลืองและผ่านไปยังกระแสโลหิตเข้าสู่เซลล์แมคโครฟาจ แบ่งตัวได้ระยะซอยต์ (zoite) ซึ่งมีรูปร่างโค้งงอปลายด้านหนึ่งแหลมซึ่งเป็นด้านหน้าของลำตัวมีอะพิคอลคอมเพล็กซ์ แบ่งตัวแบบแตกหน่อภายในเซลล์อย่างรวดเร็วเรียกว่า แทคคิซอยต์ เมื่อแบ่งตัวจนเต็มถุงหุ้มปรสิตแล้วเซลล์แมคโครฟาจจะแตกปล่อยแทคคิซอยต์กระจายไปทั่วร่างกายเข้าสู่อวัยวะต่างๆ มีผลทำให้เกิดการทำลายเซลล์ของอวัยวะต่างๆ ที่ปรสิตเข้าไป เมื่อโฮสต์สร้างแอนติบอดีขึ้นแทคคิซอยต์จะเปลี่ยนไปเป็นแบรดดิซอยต์ ซึ่งมีการแบ่งตัวช้าลงแต่ในที่สุดจะมีจำนวนปรสิตได้ถึง 1000-3000 ตัว แบรดดิซอยต์จะสร้างผนังมาหุ้มชั้นของถุงปรสิตอีกชั้นหนึ่งกลายเป็นซีสต์แท้ หรือซีสต์เนื้อเยื่อ เซลล์ของโฮสต์ที่มีระยะแบรดดิซอยต์อัดแน่นอยู่ภายในอาจเปลี่ยนแปลงรูปร่างจนไม่เหลือลักษณะเดิมไว้เลย โดยส่วนใหญ่มีรูปร่างกลมอาจมีขนาดใหญ่ อาจพบซีสต์ดังกล่าวที่ สมอง หัวใจ ตับ ปอด ต่อมน้ำเหลืองหรือกล้ามเนื้อโครงสร้างทั่วไป นานเป็นปีโดยผู้ติดเชื้อไม่แสดงอาการใดๆ แต่เมื่อมีภูมิคุ้มกันของโฮสต์บกพร่องหรือเสื่อมลง ปรสิตจะออกจากซีสต์และไปเจริญเป็นแทคคิซอยต์ในเซลล์แมคโครฟาจ แบ่งตัวและกระจายไปสู่เซลล์ต่างๆ ของร่างกายได้อีกครั้ง (recrudescense)

4. สตรีมีครรภ์ที่ติดเชื่อปรสิตเป็นครั้งแรกในระยะ 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ มีโอกาสถ่ายทอดระยะแทคคิซอยต์ไปยังทารก (congenital transmission) โดยผ่านทางรก (transplacental transmission) ซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการแท้ง หรือการพิการของเด็กได้

ไปดูข้อมูลเต็มๆได้ที่ http://mylesson.swu.ac.th/mb322/toxoplasma.htm

จากคุณ : kittyob - [ 13 ธ.ค. 49 09:35:23 ]

ความคิดเห็นที่ 4

อาการ และพยาธิสภาพ

คนหรือสัตว์ที่เจริญวัยแล้วเมื่อได้รับเชื้อปรสิตมักไม่แสดงอาการ เนื่องจากร่างกายมีภูมิคุ้มกันซึ่งสามารถกำจัดเชื้อได้ หรือมีอาการน้อยมากจนสังเกตไม่ได้ อย่างไรก็ตาม บางรายอาจแสดงอาการ เช่น มีไข้ ต่อมน้ำเหลืองโต และในบางรายมีอาการรุนแรงมากเนื่องจากเชื้อระยะแทคคิซอยต์สามารถเข้าไปเจริญในตับ ปอด สมอง หรืออวัยวะสำคัญๆ ทำให้เกิดการตายของเนื้อเยื่อ ซึ่งอาจทำให้ถึงแก่ชีวิตได้ ผู้ป่วยที่รอดชีวิตจะกลายเป็นโรคแบบเรื้อรังที่มีซีสต์อยู่ใรางกายโดยไม่มีอาการใดๆ ปรากฏ และซีสต์สามารถแฝงอยู่ในร่างกายได้ตราบนานเท่าอายุขัยของโฮสต์ เมื่อภูมิคุ้มกันของโฮสต์เกิดบกพร่องหรือเสื่อมลง ปรสิตระยะแบรดดิซอยต์จะเปลี่ยนเป็นระยะแทคคิซอยต์และออกมาเจริญแบ่งตัวอย่างรวดเร็วทำลายเนื้อเยื่อต่างๆ ได้อีก เนื่อจากปรสิตในซีสต์เนื้อเยื่อที่มีอยู่ในร่างกายถูกกระตุ้นให้แบ่งตัวและเจริญอีกครั้งในเซลล์แมคโครฟาจ จากนั้นปรสิตจะแพร่กระจายเข้าสู่อวัยวะต่างๆ ของร่างกาย การดำเนินของโรคมักรุนแรงและทำให้เสียชีวิต อาการที่พบบ่อยที่สุดคือ สมองอักเสบ (encephalitis) เนื่องจากปรสิตเข้าไปเจริญในเนื้อสมอง (cerebral toxoplasmosis) อาการที่พบรองลงมาคือ ปอดบวม อาการอักเสบของกล้ามเนื้อหัวใจ เยื่อหุ้มหัวใจ ตับ ช่องท้อง ไขสันหลัง เป็นต้น แต่ในผู้ป่วยเอดส์มักไม่พบว่าปรสิตเข้าไปเจริญที่จอภาพตาเหมือนกับกับกรณีที่ติดเชื้อตั้งแต่กำเนิด
ผู้ป่วยที่กำลังได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะซึ่งแพทย์ต้องให้ยาไปกดภูมิคุ้มกันอาจมีอาการของโรคได้เนื่องจากอวัยวะของผู้บริจาคติดเชื้อ หรือปรสิตในซีสต์เนื้อเยื่อของตนเองที่หลบซ่อนอยู่ถูกกระตุ้นให้เจริญและแบ่งตัวอีกครั้ง อาการของโรคเนื่องจากกรณีแรกจะคล้ายกับการติดเชื้อตั้งแต่กำเนิด ในกรณีหลังอาการของโรคจะคล้ายกับในกรณีของผู้ป่วยเอดส์ อาการของโรคจะรุนแรงมากหรือน้อยขึ้นกับระดับของยาที่ใช้กดภูมิคุ้มกันและอวัยวะของผู้บริจาคติดเชื้อมากน้อยแค่ไหน ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ ไต หรือปอด อาการของโรคมักเกิดจากซีสต์เนื้อเยื่อในอวัยวะที่ได้รับบริจาคถูกกระตุ้นและเจริญให้แบ่งตัว แต่ในผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายเปลี่ยนไขกระดูก การเกิดโรคมักเกิดจากซีสต์ซึ่งผู้ป่วยมีอยู่เดิมในร่างกาย
สตรีที่ตั้งครรภ์ครั้งแรกและติดเชื้อเป็นครั้งแรก จะมีโอกาสถ่ายทอดเชื้อไปสู่ทารกในครรภ์ได้เรียกว่าการติดเชื้อตั้งแต่กำเนิด (congenital toxoplasmosis) พบการติดเชื้อในทารกโดยเฉลี่ยประมาณ 1 ใน 1000 ราย อาการของโรคจะรุนแรงมากถ้าได้รับเชื้อในช่วงไตรมาสแรก โดยอาจทำให้เกิดการแท้งหรือตายหลังคลอด หรือเด็กที่คลอดออกมามีลักษณะหัวโตเนื่องจากสมองบวมน้ำ (hydrocephalus) และมีหินปูนมาเกาะในเนื้อสมอง (cerebral calcification) ทารกที่ติดเชื้อในครรภ์จะมีอาการปรากฏประมาณร้อยละ 30 ของทารกที่ติดเชื้อทั้งหมด โดยร้อยละ 10 จะตาบอดเนื่องจากปรสิตเข้าไปเจริญและแบ่งตัวที่จอภาพตา (retinochoroiditis) และร้อยละ 20 มีการกระจายของโรคไปทั่วตัว หรือมีอาการผิดปกติทางระบบประสาท ทารกที่คลอดออกมาปกติในตอนแรกนั้นส่วนใหญ่ในเวลาต่อมาตาจะบอดและมีปัญหาทางด้านพัฒนาการล่าช้าหรือปัญญาอ่อน

จากคุณ : kittyob - [ 13 ธ.ค. 49 09:37:57 ]