ผมไม่ได้ชำนาญด้านเลือด หรือสนใจว่าโรคนี้เกิดอย่างไร ทำงานอย่างไรมากมาย แต่ที่ผมสนใจในทุกวันนี้คือ "จะรักษาอย่างไรให้ได้ผลดีมากกว่า" ดังนั้นสิ่งที่ผมเขียนวันนี้มันเป็นแค่ข้อมูลน้อยนิด และอิงไปทางคนมากกว่า รวมถึงแนวคิดในการรักษาอาจจะดูอวกาศไปนิด แต่ไม่นานก็เชื่อว่าคงได้เห็นการรักษาแบบนี้เกิดขึ้นในสัตว์เช่นกันครับ (ถ้าทำให้มันถูกลงได้) หากข้อมูลตรงไหนไม่สมบูรณืหรือผิด ก็รบกวนผู้รู้แก้ให้ด้วยและกัน
Leukemia หรือมะเร็งเม็ดเลือดขาว จริงๆก็เชื่อว่าพบได้ในทั้งในคน ในหมา และก็แมว โดยพื้นฐานการเกิดโรคอาจแตกต่างกันไป อาจเกิดจากเชื้อไวรัส สิ่งแวดล้อม ได้รับกัมมันภาพรังสี หรืออื่นสารพัด แม้กระทั่งดวงกุด ร่างกายเป็นเอง หรือไม่ทราบสาเหตุก็ได้
Leukemia นั้นเกิดจากการที่ สเต็มเซลล์ในการสร้างเม็ดเลือด หรือที่เค้าเรียกว่า Hematopoietic stem cell ในไขกระดูกมันทำหน้ที่ผิดพลาด และปล่อยให้มีการสร้างเม็ดเลือดขาวบางชนิดมากจนเกินไป หรือค่อยๆผิดปกติ จนมากขึ้นๆ จนเกิดเป็นมะเร็งทางเม็ดเลือด เมื่อเจ้าเม็ดเลือดขาวพวกนี้มากขึ้นเรื่อยๆมันก็ไปเบียดบังเม็ดเลือดชนิดอื่นๆ ส่งผลให้เม็ดเลือดแดงน้อยลง เกล็ดเลือดน้อย ร่างกายก็อ่อนแอ ติดเชื้อได้ง่าย อาจมีจ้ำเลือด หรือแม้กระทั่งอาการทางระบบประสาท และความดันในกระโหลกสูงก็ได้
Leukemia อาจแบ่งออกได้เป็น Myeloid Leukemia และ Lymphocytic Leukemia ซึ่งทั้ง 2 ชนิดก็อาจเกิดแบบเฉียบพลัน หรือเรื้อรัง ก็ได้อีก...ตรงจุดนี้ขอไม่อธิบายมากนะครับ คนสนใจก็ไปถามหมอ หรือค้นจาก google ก็ยังได้
****ความน่าสนใจของโรคนี้ก็คือ "อย่าคิดว่าต้องเจอเม็ดเลือดขาวสูงในกระแสเลือดเสมอไป" ขอย้ำนะครับว่า "บางครั้งคนเป็นลิวคีเมียตรวจเลือดจะไม่พบว่าเม็ดเลือดขาวสูง ไม่พบตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาวในกระแสเลือด"...???? ทำไมเหรอ..ก็พวกตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาว หรือเจ้าลิวคีเมียมันไม่ได้ออกมาจากไขกระดูกอ่ะสิ...เราจึงไม่พบความผิดปกติในกระแสเลือด หรือจากเลือดที่ส่งตรวจ ดังนั้นหากว่าตามหลักวิชาการ หากพบหมาที่เลือดแดงจาง เลือดขาวก็ต่ำ เกล็ดเลือดก็ต่ำ ซักประวัติแล้ว คิดไรไม่ออก ก็น่าจะจับตรวจไขกระดูกครับ (ก็คงต้องทำในรพ.) แล้วเอาเลือดที่ได้ไปปั่น แล้วนำย้อมสี (ไม่ใช่เอาไปนับเซลล์นะ) หากมันเป็นจริงก็จะพบตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาวเต็มไปหมด และแทบจะไม่พบเซลล์เม็ดเลือดแดง หรือเซลล์อื่นๆ เพราะถูกมันเบียดตกไปอย่างที่กล่าวตอนต้น
มาที่การรักษาอันนี้ก็พูดยากนะ เพราะก็คงต้องให้ยาเคมีบำบัด หรือรังสีรักษา (เมืองไทยมีเปล่าหว่า) หลักการก็คือทำยังไงก็ให้ให้ไขกระดูกมันกลวง ไม่มีพวกเซลล์นรกติดค้าง แล้วเติมสเต็มเซลล์จากเลือดที่มีการเข้ากันได้ เติมเข้าไปแทน เรียกง่ายๆว่าเอานำดีไล่น้ำเสีย
เจ้าเลือดที่ผมบอกว่าเข้ากันได้นั้น ไม่ใช่ว่าดูกรุ๊ปเลือด หรือแค่ทำ Cross Match นะ แต่เราต้องดูลึกถึงระดับที่เรียกว่า HLA หรือ DLA ในสุนัข ซึ่งงานนี้เป็นงานช้างที่คิดว่าไทยยังไม่สามารถทำได้
กลับมาที่ตัวโรคอีกนิด ...ในความเป็นจริงสำหรับลิวคีเมีย คือ ทำอย่างไรเซลล์มะเร็งก็ไม่สามารถหมดไปได้ครับ มันต้องมีเหลือ เหมือนคุณล้างท่อยังให้สะอาดยังไงก็คงไม่มีวันที่จะสะอาดหมดจด ดังนั้นไม่นานโรคก็จะกลับมาอีกครั้งครับ เสมอ...ยกเว้น...วิธีแบบใหม่ที่เข้ามาเสริม
มาถึงการรักษาแบบอนาคตอันใกล้กันบ้าง ก็คงจะหนีไม่พ้นการใช้เซลล์ที่เรียกว่า Natural Killer cell (NK cell) แต่จะใช้ของตัวผู้ป่วยเองนั้นก็คงไม่ได้ผลดีนัก อาจต้องใช้จากของญาติพี่น้อง หรือพ่อแม่ แล้วนำมาแยกให้ดี รวมถึงนำมาเพิ่มศักยภาพให้เป็น Super NK Cells ก่อนฉีดกลับเข้าตัวผู้ป่วย แล้วให้มันไปเก็บกินเจ้าลิวคีเมียให้หมด
คำถามที่ตามมาคือ แล้วเอาจากของคนอื่นมาแบบนี้มันไม่เกิดการ "เข้ากันไม่ได้หรือ??) ...คำตอบก็คือ มันมีวิธีการทำครับ โอกาสเกิดการเข้ากันไม่ได้มันก็มีแต่น้อยมากๆ แต่ถึงอย่างไรก็ต้องเฝ้าระวังนะครับ
สุดท้าย...ที่เขียนมาทั้งหมดไม่ใช่อะไรหรอก ผมอยากให้อ่านตรงที่มีดอกจันทร์ (***) มากที่สุด เพราะหลายๆครั้งแม้กระทั่งหมอๆเอง ทุกวันนี้ก็ยังมีความเข้าใจคลาดเคลื่อนในจุดนี้อยู่มาก บางครังเราอาจเก็บความรู้จากที่เรียนได้ไม่หมด แต่เราก็อย่าลืม Update ความรู้ตัวเองครับ วันนี้เรารู้ไม่หมดไม่ใช่เรื่องผิด แต่ก็ขอให้อย่าลืมทบทวนข้อมูลความรู้ใหม่ๆด้วยแค่นั้นแหละครับ
จากคุณ :
Dr. Doggy
- [
18 ก.ย. 51 13:10:31
]