PANTIP.COM : H6577972 คิดยังไงกับคนที่ จบ ป.เอก แล้วไปทำงาน consultant ครับ [Graduate Lounge]

ความคิดเห็นที่ 26

ไม่ค่อยเข้าใจคำถามของคุณ Pi เท่าไร ว่าให้ rank นี่ หมายถึง จาก perception ของคนที่มองหรือไม่ก็จากสังคมหรือ?

คงจะ rank แบบนั้นไม่ได้ คือมองว่ามันคือ professional track มากกว่าน่ะ
การที่จะขึ้นไปถึงตำแหน่ง Professor ได้นั้น ก็คือต้องเป็นอาจารย์ก่อน (โดยส่วนใหญ่ แต่ว่ามีข้อยกเว้นและทางลัด แต่อาจไม่ใช่ทางด่วน ซึ่งจะเขียนต่อไป)
ถ้าพูดถึงว่า ถ้าจะเลือกเป็นอาจารย์ นั่นคือเบื้องต้น คุณต้องมีปริญญาเอกก่อน ในหลายๆ สาขา ก็ require เลยว่า ต้องมี postdoc ก่อนด้วย
แล้วก็ต้องมีชั่วโมงการสอนที่เคยทำมาก่อนด้วย เช่น อาจเคยเป็นผู้ช่วยสอนมาก่อน ตอนยังเป็นนักศึกษาปริญญาเอก
หรือว่าตอนจบเอกแล้ว ได้ตำแหน่งช่วยสอนชั่วคราว อะไรทำนองนี้
แล้วก็ต้องมีผลงานวิจัย ซึ่งก็พิสูจน์ด้วยผลงานตีพิมพ์นั่นเอง
ถึงได้บอกว่า ถ้าชอบงานด้านการเรียนการสอน ก็ต้องทำวิชาการต่อ เพราะมันจำเป็นสำหรับ career คือเป็น requirement
นี่คือ จะสมัครรับตำแหน่ง "อาจารย์"

และยังมีอีกสิ่งที่สำคัญมากๆ ที่ไม่ได้พูดถึง และก็จะไม่มีการระบุในเอกสารการสมัคร
นั่นคือ ผู้อยู่เบื้องหลัง หรือผู้สนับสนุน การจะสมัครเข้าเป็นอาจารย์นั้น ต้องมีพรรคพวกด้วย ต้องมี reference ที่ดีและถ้าเป็น reference ที่ owerful ด้วยจะดี
บางคนตอนนำเสนอผลงานต่อหน้า jury ได้จัดลำดับอยู่ที่ 4 แต่พอประกาศผลออกมา ได้ที่ 1 อะไรอย่างนี้ก็มีให้เห็นอยู่บ่อยๆ

หรือไม่คือ บางตำแหน่งเปิดขึ้นเพราะว่ารู้อยู่แล้วว่า ใครจะได้ แต่เปิดตามระเบียบที่ระบุ
ตำแหน่งเหล่านี้ มีน้อยถ้าเทียบกับคนสมัคร ดังนั้นถ้าใครยืนกรานจะเป็นอาจารย์แน่ๆ แต่ขาดคุณสมบัติหลายๆ อย่าง โดยเฉพาะอย่างสุดท้าย
ก็อาจจะสมัครไปเรื่อยๆ เป็นผู้ช่วยสอนไปเรื่อยๆ เคยเห็นบางคน 10 ปีก็มี

นอกเหนือไปจากที่ว่าชอบงานการเรียนการสอน ส่วนหนึ่งที่คนอยากเป็น "อาจารย์" อยากเป็น ก็คือ เป็นตำแหน่งที่ถาวร เป็น "ข้าราชการ" ไม่ต้องเสี่ยงต่อการถูกไล่ออก
อันนี้คล้ายๆ กับของไทยเหมือนกัน กรณีข้าราชการ
บางคนพึงพอใจ แค่การอยู่ที่ตำแหน่ง "อาจารย์" เท่าน้น ไม่สนที่จะทำงานอย่างหนักเพื่อไปให้ถึงตำแหน่ง professor

ที่ฝรั่งเศส ไม่มี ระบบ tenure การจะไปถึงตำแหน่ง professor ก่อนจะสมัคร ก็ต้องมีผลงาน ประวัติการทำงาน มาพอสมควร
ถ้าพูดถึงการไต่เต้าให้เป็น professor จากตำแหน่งอาจารย์ สิ่งที่ต้องมีก็
- งานบริการการสอน
- งานบริการด้านวิจัย
- งานการคุ้มวิทยานิพนธ์
- ผลงานตีพิมพ์ที่เห็นเป็นประจักษ์ หรือไม่ก็คือ patent
- โครงการวิจัยที่ทำอยู่ ในฐานะที่เป็น leader
- ต้องเขียนผลงานทั้งหมดเหล่านี้เป็นรายงาน เหมือนๆ กับวิทยานิพนธ์อีกเล่มนึง
- ต้องมีคนที่ backup ที่ powerful ไม่ใช่แค่คนเดียว แต่ต้องเป็นหลายๆ คน ที่มีบทบาททางการเมืองของสถาบัน
เพราะคนเหล่านี้คือคนที่จะสนับสนุน หรือไม่สนับสนุนเอกสารเสนอขอตำแหน่ง หากมีตำแหน่ง professor ออกมา

สิ่งที่พูดนี้ ไม่ใช่ว่ามีแล้วสมัครตำแหน่ง professor ได้ทันที นี่แค่ส่งเอกสารไปเพื่อสอบให้ได้ qualification ที่เป็นตัวแสดงว่า คนนี้สามารถสมัครตำแหน่ง professor ได้ หากมีการประกาศออกมา
พอได้ qualification แล้ว ก็อยู่ได้ 4 ปี คือ ภายใน 4 ปี ถ้ามีตำแหน่ง professor ออกมา สามารถสมัครได้ ไม่ว่ามหาวิทยาลัยไหนๆ ก็แล้วแต่ทั่วฝรั่งเศส

ปัญหาคือ เหมือนกรณีตำแหน่ง "อาจารย์" หลายๆ ครั้ง ตำแหน่ง professor เปิดขึ้นมา เพราะมีตัวอยู่แล้วว่าตำแหน่งนี้จะให้ใคร
คือพออ่าน description ของหน้าที่ และความเฉพาะทางของตำแหน่งแล้ว ก็จะรู้ว่า ใครสมัครได้หรือไม่ได้
บางตำแหน่งระบุด้วยซ้ำว่า เมื่อได้ตำแหน่งแล้ว จะต้องไปทำงานกับใคร
ซึ่งเหล่านี้เขาคัดสรรคนที่จะทำงานด้วยกันเอาไว้ก่อนอยู่แล้ว

อีกอย่าง หากตำแหน่ง professor หนึ่งๆ จบลง ในกรณีที่มี retirement ตำแหน่งจะไม่มีการ recycle จะหายไปเลย
และจำนวน professor ของแต่ละสาขา มีจำกัด จะคล้ายๆ กับที่ญี่ปุ่น
ดังนั้นไม่ใช่คนที่เป็น "อาจารย์" ทุกๆ คน จะสามารถไปถึง professor ได้

ถ้าดูแล้วจะเห็นได้ว่า การที่คนๆ หนึ่งจะขึ้นไปเป้น proffessor ได้ นอกจากจะได้มาด้วยความยาก และต้องมีสิ่งที่แสดงถึงความสามารถแล้ว
จะต้องเป็นคนที่ได้รับการยอมรับจาก peer ด้วย ถ้าไม่งั้น อาจโดนสกัดดาวรุ่งตั้งแต่แรก นั่นคือ ต้องเล่นการเมืองเป็นด้วย

ที่บอกว่านอกจาก track จากอาจารย์ไปเป็น professor แล้ว ก็ยังมีกรณี นักวิจัยที่อยู่ตามสถาบัน ที่มีสิทธิ์สมัครได้ ถึงไม่ได้เป็นอาจารย์
แต่หากเขามีคุณสมบัติครบ เพราะว่านักวิจัยก็มีชั่วโมงสอนได้
หรือบางคนได้รับ promotion ถึงตำแหน่งหรือ rank Research director (นี่คือตำแหน่งที่เป็นตำแหน่ง ไม่ใช่ว่าเป็นตำแหน่งเพราะหน้าที่) จะเทียบเท่ากับ rank professor
คนเหล่านี้ สามารถจะผันตัวเองมาเข้ามหาวิทยาลัยได้ ถ้ามีตำแหน่ง professor เปิด
แต่ก็อยู่ในกรอบเดิม นั่นคือ มีการเมืองเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย หมายถึง กลุ่ม professor ซึ่งมีจำนวนน้อย
เขาอาจมองว่ามหาวิทยาลัยของเขา ต้องการคนที่เก่งด้านนี้ๆ เขาก็จะเปิดตำแหน่ง professor ออกมา แล้วก็ไปเชื้อเชิญ Research director ให้มารับตำแหน่ง professor
ก็เป็นวิธีการที่ทำได้

ส่วนต่อมา ถ้าพูดถึงว่า "Doctor" หมายถึงกลุ่มคนที่มีปริญญาเอก
จะมองว่ามันคือปริญญาหนึ่งเท่านั้น
เคยบอกเสมอๆ ว่า คนที่มีปริญญาเอกที่ฝรั่งเศส หางานยากมากๆ เพราะสร้างกันปีละเป็นหมื่นๆ แล้วใครจะมีเงินไปจ้างคนเหล่านี้ได้หมดทุกคน
ไม่ว่าจะเป็นในสายราชการ หรือสายเอกชน
คนเหล่านี้ เพื่อทั้งไม่ให้เสียเวลากับการหางาน และทั้งจะได้เพิ่มซีวีตัวเอง ส่วนใหญ่ก็จะไป postdoc ก่อน เพื่อ
- ต่อชีวิตต่อไปอีกสัก 2-3 ปี เพราะ postdoc หาได้ง่ายกว่าตำแหน่งประจำ และมีเงินเดือน คือเป็นเงินจาก grant ซึ่งหลายๆ กรณี สูงกว่าคนที่ได้ตำแหน่งประจำเสียอีก
- จะได้รู้วา จะทำอะไรกับชีวิตตัวเองต่อดี คือ ไม่ใช่ว่า คนเรียนปริญญาเอก แล้วจะรู้ว่า ตัวเองต้องการทำอะไร
- อาจจะเป็นประตูไปสู่โอกาสการได้ตำแหน่งถาวรต่อไป คือเพิ่มคนรู้จักให้มากขึ้น
- ใช้เวลาช่วงนี้ ในการสมัครงานไปด้วย อย่างน้อยช่วงนี้ก็ยังมีเงินเดือนจาก grant อยู่

แต่ถ้าพูดถึงว่า จาก perception ของคนอื่นๆ ที่มองมา แน่นอนว่า คนที่มีปริญญาเอก ก็ต้องเรียกว่าเป็นคนส่วนน้อย
หลายๆ คนจะบอกว่า พวกนี้คือพวกหัวโต พวกฉลาด และปริญญาเอกหลายๆ คนก็มองตัวเองว่าเป็นอย่างงั้นเสียด้วย
แต่ว่าที่น่าเศร้าคือ ฉลาดแค่ไหน ก็ใช่ว่าจะเป็นทุกๆ คนที่จะหางานได้อย่างรวดเร็ว คือต้องหากัน (หรืออยู่ในสภาวะตกงาน) กันคนละ 2-3 ปีทั้งนั้น
หลายๆ คนไปต่อ post-doc ก็แล้ว กลับมา ก็ไม่มีตำแหน่งให้ ที่แย่ไปกว่านั้นคือ ระหว่างที่คุณไม่อยู่ ก็มีเด็กใหม่ๆ เพิ่งจบ
และคนก็ลืมคุณไปแล้ว
ตอนนี้เขาจึงแนะนำกันว่า จบแล้วไม่ต้องไป post-doc ถ้าคิดจะทำงานบริษัท เพราะว่ามันไม่ใช่ให้หางานได้ง่ายขึ้น
แต่ถ้าอยากเป็นอาจารย์ (โดยต้องรู้ว่าก็อาจจะไม่ใช่ว่าจะได้ 100 %) ก็ควรจะทำ เพราะว่าเป็น requirement

คราวนี้มาถึงเรื่อง consultant
ที่มาตอบเรื่องนี้ ก็ไม่ค่อยมั่นใจว่า คำว่า consultant ที่คุณๆ ใช้กัน กับที่ดิฉันใช้นี้ มันเป็นสิ่งเดียวกันหรือไม่นะ แต่จะเขียนแบบที่ดิฉันเข้าใจ
การไปทำงานเป็น consultant หรือที่ปรึกษา แน่นอนว่า คนทั้งสองกลุ่ม คือ อาจารย์และ professor กับกลุ่ม doctor สามารถทำงานนี้ได้
รูปแบบของการทำงานนี้ อาจเป็นลักษณะ
- งานประจำ คือ คนที่ทำเป็นลุกจ้างของบริษัทที่ปรึกษา ซึ่งจะส่งไปทำงานตาม mission ที่บริษัทที่มาใช้บริการต้องการมา
โดยเขาจะระบุความสามารถที่ต้องการมาด้วย ว่าต้องการคุณสมบัติอะไรๆ ความเชี่ยวชาญพิเศษๆ อะไร
หรือไม่ก็คือ การเป็นตำแหน่งที่ปรึกษา ที่เป็นงานประจำเลย ซึ่งคนเหล่านี้มักทำงานในแนวขวาง
ประสานงานของแต่ละ department เพราะมีความสามารถเชี่ยวชาญที่ไม่สามารถจะไปอยู่ใน dept หนึ่งใดได้
แต่ต้องประสานกับหลาย department เช่น scientific consultant ต้องทำงานรว่มกับ R &D กับ Marketing and communication
หรือต้องเข้าไปมีส่วนร่วมในเรื่องของ normalization ของผลิตภัณฑ์ ให้สอดคล้องกับ international norm ต่างๆ
อะไรพวกนี้น่ะ

- งานชั่วคราว เป็น mission อันนี้บางทีก็เห็น doctor ไปทำ ทำเพราะ
1. ยังหาตำแหน่งงานไมได้ เลย propose ความสามารถตัวเองไปตามบริษัทต่างๆ
2. มีตำแหน่งงานอยู่แล้ว แต่รู้จักกับบริษัทที่เขารู้ว่าเรามี competence แล้วเขาก็ขอให้เราช่วยงานที่ทำได้
อันนี้ก็ถือว่า ได้มีรายได้เพิ่มขึ้นมา หากเรามองว่า เป็นงานที่เราทำได้ แล้วก็ทำแล้วได้ประสบการณ์ด้วย
อย่างที่ตัวเองรับทำนี่ จะดูงานก่อน แล้วก็ต้องไม่ให้งานประจำเสียหายด้วย
ถ้าเราตกลง เราก็ประเมินราคา และ deadline ไปว่า งานนี้เราจะเสร็จเมื่อไรๆ
3. กรณี professor ทำงานที่ปรึกษา
ไม่อยากจะบอกว่า หากในที่สุดคุณผ่านด่านอรหันต์ เก่งทั้งบู๊และบุ๋น จนกระทั้งได้ตำแหน่ง professor มา (เพราะมันยากมากนะ โดยเฉพาะเรื่องการการคุมเกมส์ทางการเมือง)
อย่างนี้บริษัทเขาชอบ เขายอมจ่ายแพงๆ เพื่อให้คนเหล่านี้มาเป็นที่ปรึกษา หรือไปร่วมประชุม
และไม่ใช่แค่บริษัทเดียวเท่านั้น คนๆ เดียว ไปเป็นที่ปรึกษาให้กับหลายๆ บริษัทเลยทีเดียว
บางทีจากความสัมพันธ์ที่ดี บริษัทใหญ่ยอมจ่ายเงิน grant เพื่อให้แล็บที่ professor คนนั้นๆ เอาไปให้กลุ่มของเขาทำงานวิจัยให้อีกด้วย
นอกเหนือไปจากจ่ายให้กับ professor เพื่อเป็นที่ปรึกษา

คือก็เมื่อคุณไปถึง professor ได้แล้ว (ส่วนใหญ่จะอายุที่ 40 ปีขึ้นไป และกว่าจะเป็นที่รู้จักของคนด้วยการสร้างอาณาจักรอีก ก็สัก 50 ได้)
ถึงตอนนั้น เงินมันก้ไหลมาเทมาเอง โดยไม่ต้องไปวิ่งไล่หา แต่กว่าจะได้มามันก็ไม่ใช่ง่ายๆ หนทางมันไกลและลำบาก
และอย่างที่บอกคือ คนที่เป็น "อาจารย์" ใช่ว่าทุกคนจะไปถึงจุดนี้ได้ทุกๆ คน

อันนี้เขียนจากสิ่งที่เห็นนะ

จากคุณ : พธูไทย - [ 11 พ.ค. 51 21:01:25 ]

ความคิดเห็นที่ 27

เพิ่มเติมอีกนิดว่า หลายๆ บริษัทเลือกที่จะจ้าง doctor ไปทำเป็น mission ก่อน เพื่อดูว่า คนๆ นี้จะทำงานกับบริษัทได้หรือไม่
ถ้าได้ เข้ากับคนร่วมงาน เข้ากับวัฒนธรรมองค์กรได้ (ซึ่งมันแตกต่างจากวัฒนธรรมห้องแล็บตอนเรียนเอกอย่างมาก) หรือว่าเป็นคนที่ชอบความ challenge
สามารถปรับตัวให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลงได้ เป็นบุคคลที่เป็นสัมภาระเป็นประโยชน์แก่องค์กร ไม่ใช่เป็นภาระ ที่เมื่อเซ็นต์สัญญากันไปแล้ว จะเอาออกทันทีกลับทำไม่ได้
ในที่สุดก็อาจจะมีการ propose ตำแหน่งกันได้ หากว่าเขามีงบประมาณ และมองว่าคนๆ นี้มี potential และน่าจะลงทุนด้วย

ทีนี้ตอบเรื่องความเคารพต่อ professorship และเงินตรา
เอาเรื่อง เงินตราก่อน ต้องบอกว่า สังคมฝรั่งเศสนั้น การพูดเรื่องเงิน หรือค่าตอบแทน นับว่าเป็นเรื่อง tabou ไม่ค่อยอยากจะพูดกัน
แต่ก็ต้องยอมรับกันว่า หากรายได้ไม่ดี และหากมีทางไปที่ดีกว่า คนส่วนใหญ่ก็มักจะไปหาสิ่งที่ดีกว่า อันนี้เป็นธรรมชาติของคน
ส่วนในทางสังคม ตัวเองมองว่า คนก็ยังตัดสินกันด้วยมาตรฐานความเป็นอยู่ทางสังคม
รายได้และ cadre ทางสังคม เป็นสิ่งที่แยกคนด้วยเช่นกัน (ที่ไทยก็เป็นเช่นนี้ ไม่ใช่หรือ?)

ส่วนเรื่อง professorship แน่นอนว่า ใครที่มีตำแหน่งนี้ คนทั่วไปก็ให้ความเคารพ เป็นเรื่องที่ไม่น่าสงสัย
เพราะมีจำนวนไม่เยอะ ถึงคนภายนอกจะไม่รู้ว่า กว่าจะได้มานั้นมันยากแค่ไหนก็ตาม เขาก็เคารพกัน
และในกลุ่มคนทำงานด้วยกัน ด้วยความที่สังคมฝรั่งเศสมี hierachie ที่ค่อนข้างชัดเจน
ใครเป็น professor ก็จะเป็นดั่งเจ้าผู้คุมอาณาจักรสูงสุด (ของแล็บนั้นๆ) คนอื่นๆ ก็ต้องทำตามคำบัญชา

และหากได้เป็น professor แล้ว เรื่องเงินทองมันตามมาเอง ด้วยว่าตำแหน่งและอายุการทำงานที่มากขึ้น
และมีเงินรายได้จากการไปเป็นที่ปรึกษา ไม่ว่ากับหน่วยราชการหรือกับองค์กร private ก็แล้วแต่
หนำซ้ำ บางคนถือตำแหน่ง professor ของที่หนึ่ง (ที่เป็นต้นสังกัดให้เงินเดือน) แต่ไปทำงานให้กับอีกที่หนึ่ง แบบเต็มเวลาเลย ได้เงินมากกว่าเงินเดือนที่ได้อีก
คือ มันมาไปด้วยๆ กันน่ะ

ถ้าย้อนถามว่า แล้วคนที่จบปริญญาเอกเนี่ยเขามองยังไง
ถ้าเอาคนที่เพิ่งจบสดๆ ร้อนๆ เลยเนี่ยนะ หรือคนที่ยังตัดสายสะดือไม่ขาดจากแล็บที่ตัวเองได้รับการหล่อเลี้ยงมา
คนเหล่านี้จะมองโลกแบบเป็นสีชมพู งานวิจัยต้องเป็นอิสระ ไม่มีอะไรมาครอบงำ นักวิจัยจะต้องทำอะไรก็ได้อย่างที่อยากทำ
คนที่ให้เงิน ถ้าเป็นรัฐบาลๆ ต้องให้เงินอย่างเดียว แต่ไม่ต้องมาประเมินเขา เพราะว่างานวิจัยต้องมีพื้นฐานจากการลองผิดลองถูกด้วย บางทีทำกันเป็นปีๆ
เสียเงินเป็นสิบๆ ล้าน แต่หาอะไรไม่เจอ หรือบางทีหาเจอ แต่ถ้าไม่สอดคล้องกับที่คนอื่นทีทำแล้วตีพิมพ์ไปแล้ว บางทีทำใหม่แบบ intentional bias เลย เพื่อให้สอดคล้องกับคนอื่นเขา ด้วยกลัวว่าจะตีพิมพ์ไม่ได้
แต่โดยสรุปคือ ลิขสิทธิ์ก็จดไม่ได้ เอางานไปสานต่อก็ไม่ได้ แต่ไม่เป็นไร คนให้เงินต้องให้เงินมา
นี่แบบคนเพิ่งจบใหม่ๆ (เพราะตอนเรียน ไม่เคยต้องกังวลว่า แล้วจะเอาเงินจากไหนมาทำงานวิจัย มีแต่ professor หรือหัวหน้ากลุ่มที่ไปหาเงินมา)
แล้วก็อยากจะอยู่ในสิ่งแวดล้อมแบบนี้ต่อไป เพราะว่ากลัวที่จะออกไปเผชิญโลกของความจริง ว่า ถ้าอยากได้เงิน คุณต้องทำงานแบบมีการตรวจสอบและวัดผลได้

อันนี้ ไม่รู้ว่าเขียนตรงที่ Pi ถามไหม
ถ้าถามว่า เงินเดือนคนจบเอกที่ไปทำงานตามบริษัท สูงไหม? ตอบว่า ไม่สูง
บริษัทเขา prefer คนที่จบ Engineer มากกว่า ไม่ใช่นักวิศวะเท่านั้นนะ ในภาษาฝรั่งเศสคือคำว่า Ingenieur หมายถึง คนที่จะต้องสร้าง ต้องจัดการ ต่อเรื่องที่ตัวเองเฉพาะทางน่ะ
โรงเรียนเหล่านี้ เข้ายากกว่าการเข้ามหาวิทยาลัยเพื่อเรียนปริญญาเอก เพราะจะเรียนเอก แค่สมัครมหาวิทยาลัย หาแล็บที่จะเรียนด้วยได้ ก็ไปเรียนได้แล้ว
เหมือนอย่างคนไทยที่ได้ทุนมา เวลาหาที่เรียนเอก หาได้ง่ายๆ กว่าคนของฝรั่งเศสเองเสียอีก เพราะว่าใครๆ ก็อยากได้มีเงินทุนมาเอง ไม่ต้องมาเอาทุนของเขา
ส่วนทุนของเขาที่มีให้กับเด้กของเขาเอง นี่ต้องสอบแข่งกัน

เวลาเรียนในโรงเรียน ingenieur น้อยกว่าเรียนระบบปริญญาเอก แต่ผลิตคนที่มีศักยภาพเหมาะกับการทำงานของบริษัทมากกว่า

สรุป หลังเขียนมายืดยาว
ด้วยความที่อยู่และเห็น คนจบเอกตกงานเยอะมากๆ จึงคิดว่า หากเขาไปทำงานอะไร ที่มันตอบสนองต่อความต้องการของเขา ก็ปล่อยเขาไปเถอะ
ไม่ต้องไปเสียดายอะไรหรอก เพราะยังมีปริญญาเอกอีกหลายคน ที่อยากจะไปทาง track การเรียนการสอน

แต่ถ้าสำหรับคนที่มาด้วยทุน นี่อีกกรณีนึง เอาทุนมาแล้วก็ต้องกลับไปทำงานให้กับทุนที่ตัวเองเอามา ไม่งั้นก็คืนไปเสียพร้อมดอกเบี้ย
อีกอย่างคนที่ได้ทุนมา ดิฉันมองทีไร ก็เห็นว่าคนเหล่านี้โชคดีมากๆ เพราะกลับไปมีงานทำเลย
ไม่ว่าจะเคยได้ยินเสียงบ่นกับระบบอะไรๆ ก็ตาม แต่ก็นับว่าโชคดี ที่ไม่ต้องมาอยู่ในสภาวะตกงานแบบที่เด็กฝรั่งเศสที่จบเอก (หรือตอนตัวดิฉันเองตกงาน) ต้องเคยผ่านมา มันสุดๆ เลย

อันนี้เขียนจากประสบการณ์ตัวเองที่ตกงาน 2 ปี
ก็ไม่รู้นะ ว่าถ้าเป็นคนอื่น เขาคงจะไม่ตกงานนานแบบดิฉันก็ได้

จากคุณ : พธูไทย - [ 11 พ.ค. 51 21:40:59 ]