PANTIP.COM : H3148447 และแล้วก็เจอกับตัวเองกับเรื่อง "สงครามโลก" [@Japan]

และแล้วก็เจอกับตัวเองกับเรื่อง "สงครามโลก"

เคยอ่านเรื่องที่พี่ๆ เพื่อนๆ หลายคนเขียนไว้ว่าถูกถามเรื่องประวัติศาสตร์สมัยสงครามโลกในห้องเรียนแล้วอึ้ง แล้วมีการถกเรื่องต่างๆ โดยเฉพาะเรื่องเมืองไทย
ปัญหาที่ถูกยกขึ้นมาให้ทุกคนคิด แล้วหันมาถามคนไทยคือ ตอนสงครามโลกไทยเป็นพันธมิตรกับญี่ปุ่นนี่นาแต่ทำไมถึงไม่ใช่ประเทศแพ้สงคราม

ต้องถือว่าผมได้รับความรู้จากบทความที่เพื่อนๆ เคยคุยกันไว้พอสมควร แล้วก็ลองวิเคราะห์อะไรต่อมิอะไรหลายอย่าง ปัญหาสำคัญผมว่าน่าจะเป็นสิ่งที่ชาวตะวันตกตกลงกันเอง

๑. ผมรู้สึกว่าชาวตะวันออกควรจะเริ่มสร้างบทบาทตนเองในเวทีโลก เพราะดูเหมือนเราจะเป็นผู้ที่เดินตามมาตลอด เหมือนเด็กที่เดินตามผู้ใหญ่ที่วันดีคืนดี ก็หันมาเคาะหัวเรา เรียกได้ว่า "เดินตามผู้ใหญ่หมาไม่กัด แต่ผู้ใหญ่นั่นแหละแว้งกัดเอง" สังคมสมัยสงครามโลก ชาวตะวันออกทำอะไรก็ไม่เหมือนชาวตะวันตก ชาวตะวันตกล่าอาณานิคมได้ แต่ชาวตะวันออกล่าอาณานิคมไม่ได้ เหมือนผู้ใหญ่กินกาแฟได้แต่เด็กห้ามกิน เรื่องนี้เป็นเรื่องที่ญี่ปุ่นน้อยใจหนักหนา เพราะความฮึกเหิมที่จะสร้างจักรวรรดิเช่นเดียวกับอังกฤษ หลังจากที่สามารถล้มยักษ์ในสงครามญี่ปุ่น-รัสเซียได้ กลับเป็นเรื่องที่ชาวตะวันตกประณามอย่างหน้าตาเฉย ทั้งที่ฝรั่งเศส อังกฤษล้วนกินอยู่กับปากอยากอยู่กับท้อง

๒. อาจารย์คนญี่ปุ่นบอกว่าญี่ปุ่นกลัวการกลืนชาติจากชาติตะวันตก เพราะสมัยนั้นจีนกำลังถูกอังกฤษ ฝรั่งเศส และตะวันตกอื่นเข้ามาหั่นดินแดนไปเรื่อยๆ ทางเอเชียอาคเนย์อังกฤษกลืนอินเดีย พม่ามาหมดแล้ว และฝรั่งเศสยึดอินโดจีนเป็นฐานกำลังในเขตนี้ ญี่ปุ่นต่างจากไทยในตอนนั้น เพราะญี่ปุ่นเพิ่งชนะรัสเซียมา ในขณะที่เมืองไทยไม่ได้มีการรบพุ่งกับชาติตะวันตกอื่น และหากจะรบกับประเทศอย่างอังกฤษหรือฝรั่งเศสก็คงแพ้ คนญี่ปุ่นจึงเชื่อในกำลังของตนที่จะสร้างความยิ่งใหญ่เพื่อให้ชาติตะวันตกเกรง ไม่กล้ายึด แต่ญี่ปุ่นพลาดไปอย่างคือ ญี่ปุ่นจำเป็นต้องกัดลิ้นตัวเองโดยการยึดชาติเอเชียข้างๆ ก่อน อย่างเกาหลี หรือจีน โดยเฉพาะการเข้าไปมีส่วนแบ่งในอาณาเขตในจีนร่วมกับอังกฤษหรือฝรั่งเศสนั้นถือเป็นสิ่งที่สร้างความยำเกรงให้ชาติตะวันตก แต่สร้างความเคียดแค้นให้ชาวเอเชีย

๓. การที่ยุคนั้นกลายเป็นยุคเพื่อความอยู่รอด ทุกคนต้องล่าอาณานิคม หรือสะสมกำลังทหารก็เพราะความเห็นแก่ตัวของชาติตะวันตกตั้งแต่แรก ไทยก็ไม่ต่างจากญี่ปุ่นที่หักหลังพวกเดียวกันได้ ญี่ปุ่นหักหลังชาวเอเชียด้วยกันเพื่อให้ตัวเองอยู่รอดในโลกล่าอาณานิคม และไทยหักหลังญี่ปุ่นเพื่อให้ตัวเองไม่เป็นประเทศแพ้สงคราม

๔. ทำไมญี่ปุ่นถึงเปิดสงครามกับอเมริกา ทั้งที่ทีแรกอเมริกาไม่ได้เข้าร่วมสงครามเลย สาเหตุก็เป็นเพราะอาณาเขตที่ใกล้กันมาก ถ้าญี่ปุ่นจะยึดจีนจากอังกฤษ ฝรั่งเศส ก็ต้องแน่ใจว่าข้างหลัง คือ สหรัฐนั้นปลอดภัย แต่สหรัฐก็มีฐานทัพพอสมควร ผมเข้าใจว่าสิ่งที่ทำให้ญี่ปุ่นระวังสหรัฐก็เพราะว่าประวัติศาสตร์สมัยเอโดะที่นายพลเพอร์รี่ล่องเรือดำเข้ามาในน่านน้ำเอโดะแล้วยิงปืนขู่ให้เปิดประเทศ (เห็นแก่ตัวเหมือนฝรั่งเศส) ยังคงเตือนให้รู้ว่า สหรัฐไม่เคยลอมชอมกับญี่ปุ่น สิ่งที่ทำได้คือ หากจะทำสงครามจริงๆ ก็จำเป็นต้องเริ่มโจมตีก่อน โดยโจมตีฐานกำลังที่ใกล้ญี่ปุ่นมากอย่างเพิร์ลฮาร์เบอร์

(ต่อ)

จากคุณ : อ.ปมโปโกะ - [ 28 พ.ย. 47 22:14:03 ]

ความคิดเห็นที่ 6

๕. ญี่ปุ่นสบโอกาสที่อังกฤษ ฝรั่งเศสติดพันกับการรบกับอิตาลีและเยอรมันซึ่ง ๒ ประเทศนี้เป็นชาติที่เกิดมาจากการรวมตัวของรัฐเล็กๆ และไม่มีอาณานิคม (ลองดูแผนที่แอฟริกาสมัยนั้นแล้วจะรู้ครับว่า ในสายตาคนที่เกลียดชาติอาณานิคม กลัวว่าตัวเองจะถูกกลืนเข้าสักวัน ทำไมถึงได้อยากเป็นพันธมิตรกับอิตาลีหรือเยอรมัน) อิตาลีและเยอรมันพยายามสร้างความยิ่งใหญ่อีกครั้ง เพราะเยอรมันไม่อยากอยู่ภายใต้สนธิสัญญาของผู้แพ้สงครามเมื่อครั้งสงครามโลกครั้งที่ ๑ (ผมว่าสนธิสัญญาก็น่าเกลียดมาก เพราะประเทศที่แพ้สงครามย่อมไม่มีเงินทอง หรือกำลังจะไปจ่ายคืนประเทศชนะสงคราม ทั้งที่บ้านตัวเองก็เสียหายไม่น้อย เหมือนเด็กอมมือที่เล่นเกมใครแพ้จ่าย) สงครามโลกครั้งที่ ๑ ดูเหมือนจะเป็นตัวอย่างให้รู้ว่าถ้าแพ้หรือชนะแล้วจะเป็นอย่างไร ญี่ปุ่นต้องการใช้โอกาสที่อังกฤษและฝรั่งเศสกำลังอ่อนในการกลืนเขตอาณานิคมทั้งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียใต้อย่างอินเดีย

๖. ญี่ปุ่นปฏิบัติต่อไทยต่างจากประเทศอื่นมาก เพราะไทยมีกษัตริย์และเป็นประเทศอิสระ ต่างจากจีนที่ไม่มีระบบกษัตริย์แล้ว (ดูเหมือนว่าญี่ปุ่นจะให้ความสำคัญกับการมีกษัตริย์มาก อย่างกรณีที่ญี่ปุ่นให้การหนุนหลังพระเจ้าปูยีเพื่อสร้างชาติแมนจูกั๋วขึ้น) ส่วนเกาหลีนั้น ญี่ปุ่นอาจจะปฏิบัติอีกอย่างเพราะญี่ปุ่นอ้างว่าเคยเป็นเจ้าของเกาหลีตั้งแต่สมัยนาราที่มีการกวาดต้องช่างเกาหลีเข้าญี่ปุ่น หรือในสมัยของโทโยโตมิ ฮิเดโยชิ ก็คงไม่ต่างจากประเทศไทยในสมัยก่อนที่อ้างความเป็นเจ้าของต่อรัฐที่ด้อยกว่าและระบุว่ารัฐเหล่านั้นเป็นประเทศราช ทำไมรัฐบาลจอมพล ป. ถึงต้อนรับญี่ปุ่นอย่างดี ทั้งนี้ก็อาจมองได้หลายแง่ ญี่ปุ่นอาจมีแสนยานุภาพมากจนรัฐบาลไทยเกรงกลัวว่าจะรับมือไม่ไหว หรือรัฐบาลไทยอาจสบโอกาสที่จะให้ญี่ปุ่นนำดินแดนเดิมของตนคืนมา โดยเฉพาะดินแดนที่ฝรั่งเศสเอาไป

๗. ความเหมือนของไทยกับญี่ปุ่นอาจเปลี่ยนท่าทีของญี่ปุ่นให้เกรงใจไทย เนื่องจากเป็นเรื่องง่ายที่ญี่ปุ่นที่ชนะรัสเซียมาแล้วจะแสดงแสนยานุภาพให้ชาติตะวันตกเห็นอีกครั้งในการเอาชนะชาติอื่น ซึ่งในสมัยนั้นชาติที่เป็นอิสระที่ใกล้ญี่ปุ่นนอกเหนือจากอเมริกาแล้วก็มีเพียงไทยเท่านั้น ความเหมือนของญี่ปุ่นกับไทยเริ่มตั้งแต่สมัยเมจิ เมืองไทยมีรัชกาลที่ ๕ ที่ทรงขึ้นครองราชย์ตั้งแต่ทรงพระเยาว์ ญี่ปุ่นก็เช่นเดียวกัน ทั้งสองชาติเริ่มพยายามปรับตัวให้รับความรู้ตะวันตกเข้ามาปรับเข้ากับสมัยตัวเอง ในสมัยโชวะก็เช่นกัน จักรพรรดิโชวะ (ฮิโรฮิโต้) เริ่มครองราชย์ตั้งแต่ทรงพระเยาว์เช่นเดียวกับรัชกาลที่ ๘ และอาจจะเป็นจุดด้อยตรงที่ว่าด้วยความที่ยังทรงพระเยาว์ อำนาจในการปกครองประเทศจึงอยู่ในมือผุ้สำเร็จราชการ หรือนายกรัฐมนตรีซึ่งกุมกำลังทหารเช่นเดียวกัน นายพลโตโจก็คงไม่ต่างจากจอมพลแปลก

๘. "ไทยยอมเป็นพันธมิตรญี่ปุ่น" เป็นคำที่เราได้เรียนกัน แต่สมัยนั้นอาจจะมีส่วนที่อยากเป็นพันธมิตรญี่ปุ่นก็ได้ไม่ทราบได้ แต่สิ่งที่ไทยทำ คือ เพียงให้ความร่วมมือในเขตประเทศไทยเท่านั้น ไม่ได้ยกพลไปร่วมรบหรือชิงดินแดนส่วนไหน ดังนั้น การเป็นพันธมิตรก็ไม่ได้หมายความว่าไทยจะไปรุกรานประเทศอื่นเหมือนญี่ปุ่น (นับเป็นความชาญฉลาดอีกอย่างแบบนกสองหัว เพราะถ้าญี่ปุ่นแพ้ไทยก็ไม่เสียหน้า ถ้าญี่ปุ่นชนะไทยก็เอ่ยปากว่าได้ร่วมมือแล้ว) แต่อะไรคือมาตรฐานในการตัดสินความผิดในสงครามล่ะครับ ไทยเหมือนฝ่ายสวัสดิการที่ช่วยเหลือญี่ปุ่นอยู่แต่ไม่ได้เป็นผู้ปฏิบัติ เมื่อญี่ปุ่นแพ้สงครามแล้ว ผู้ที่ช่วยเหลือญี่ปุ่นแม้ไม่ได้รุกรานก็ถือเป็นประเทศแพ้สงครามหรือเปล่า

๙. ไทยไม่อยากเป็นประเทศแพ้สงครามเพราะดูตัวอย่างสงครามโลกครั้งที่ ๑ เป็นหลัก ก็เล่นให้จ่ายเงินชดใช้ ประเทศก็แย่อยู่แล้วจะเอาอะไรไปจ่ายล่ะครับ ใครๆ ก็ไม่อยากเป็นแบบเยอรมันที่ตกเป็นจำเลยตลอดมา นี่คงเป็นส่วนหนึ่งให้รัฐบาลเรียกร้องต่อประชาคมโลกให้พิจารณาไทยว่าเป็นฝ่ายเดียวกับอเมริกาหรืออังกฤษเพราะไทยมีเสรีไทยและไทยจำยอมอยู่กับญี่ปุ่น ผมว่าญี่ปุ่นน่าจะเกลียดไทยพอดูตอนนั้น ที่น่าสนใจคือหลังจากนั้นมีการเปลี่ยนแปลงทางความสัมพันธ์กันอย่างไร ซึ่งเราๆ ท่านๆ มักไม่ได้สนใจ

๑๐. ผมอธิบายให้อาจารย์ฟังในที่สุดว่า รัฐบาลไทยมีการเปลี่ยนมือด้วย จึงกลายเป็นว่าการสนับสนุนญี่ปุ่นไม่ได้เกิดในนามของชาติแต่เกิดในนามของรัฐบาล เมื่อรัฐบาลเปลี่ยนมือ เป็นรัฐบาลที่ร่วมมือกับสัมพันธมิตรไทยจึงเป็นฝ่ายสัมพันธมิตร (คงเป็นเรื่องยากที่พูด เพราะตามปกติรัฐบาลก็คือประเทศ คนฟังข้างๆ คงงง "มีอย่างนี้ด้วยเหรอ") ผมคิดต่อว่า มันคงเป็นเรื่องที่จำเป็นต้องให้รัฐบาลจอมพลป.ลงจากที่นั่งโดยทันทีเพื่อให้พ้นจากความผิด ถ้ารัฐบาลจอมพลป.ยังบริหารประเทศต่อไปคงปฏิเสธยากว่าไทยยอมเป็นพันธมิตรญี่ปุ่นเหมือนถูกยึดครอง

๑๑. เมื่อจบสงครามโลก ประเทศในเอเชียต่างกลายเป็นเอกราช เพราะผลพวงจากญี่ปุ่น เนื่องจากมีการขุดคุ้ยต้นตอของสงคราม และพบว่าปัญหาอาณานิคมเป็นปัญหาหลักที่นำไปสู่สงครามโลกที่ผ่านมา อินโดนีเซีย มาเลเซียเป็นเอกราชได้เพราะญี่ปุ่นเข้าไปแทนที่ตะวันตกช่วงหนึ่งและอเมริกาก็เข้าไปกวาดญี่ปุ่นออกมาอีกที เหมือนเป็นการล้างแผนที่ถึงสองครั้ง ถ้าญี่ปุ่นไม่ก่อสงคราม ประเทศในแถบนี้จะยังคงเป็นของอังกฤษ หรือฝรั่งเศส

๑๒. ต้องยอมรับว่าอเมริกาสมัยนั้นเป็นฮีโร่มาก เพราะอเมริกาเข้าร่วมก่อตั้งสหประชาชาติและแก้ปัญหาเดิมที่ผ่านมาเช่นเรื่องสนธิสัญญา (ไม่แน่ใจว่าแวร์ซายส์หรือเปล่า) ที่ให้ผู้แพ้จ่าย และเรื่องอาณานิคมทำให้อำนาจชาติตะวันตกในเอเชียผ่อนลง ความตึงเครียดที่จะถูกกลืนดินแดนจึงลดลงไปด้วย แต่เกิดปัญหาการแทรกแซงของรัสเซียและอเมริกาตามมาซึ่งอันนี้ไม่กล่าวถึง แต่ยอมรับว่าอเมริกาดีมากๆ ในช่วงนั้น ช่วงนี้กลายเป็นประเทศโกหมิ

๑๓. สรุปว่าเราไม่สามารถสรุปได้ว่าใครดีใครเลวเสียทีเดียวเพราะสมัยสงครามนั้นใครๆ ก็ต้องการความอยู่รอด ไทยเป็นประเทศที่หักหลังญี่ปุ่นจริงๆ ครับ แต่หักหลังเพราะอะไรก็เป็นเรื่องที่ต้องอธิบายให้รู้ แล้วก็ต้องบอกด้วยว่าญี่ปุ่นหักหลังเอเชียยังไง และกฎประชาคมโลกสมัยนั้นมันอุบาทว์ขนาดไหน ผมว่ากฎที่ระบุให้ญี่ปุ่นห้ามมีกำลังทหาร และการเข้าไปฟื้นฟูจิตใจ แนวคิดญี่ปุ่นแทนการให้จ่ายส่วยสงครามของสหรัฐเป็นบทลงโทษต่อประเทศแพ้สงครามที่เบามาก ซึ่งประเทศไทยถึงจะแพ้สงครามก็คงไม่บอบช้ำมาก ถ้าอยู่ในบทลงโทษเช่นนี้ แต่คนไทยเป็นแบบ"ฆ่าได้หยามไม่ได้" ก็อาจจะกลัวขายหน้าว่าแพ้สงคราม แต่สิ่งที่ผมว่าเป็นเหตุจูงใจให้ไทยหักหลังญี่ปุ่นน่าจะเป็นบทเรียนจากสงครามโลกครั้งที่ ๑ มากกว่า

สิ่งหนึ่งที่ยังเหลืออยู่ในจีนและเกาหลีคือความเกลียดชังญี่ปุ่น เพราะทหารในระดับรากหญ้าทำทารุณกับคนในพื้นที่อย่างบอบช้ำ มากกว่าการกลืนชาติในนามของประเทศ ผมจึงสรุปลงความเห็นกับอาจารย์ว่าสิ่งที่น่ากลัวคือ พวกทหาร เพราะเมื่อไหร่ที่อำนาจตกไปอยู่กับคนเหล่านี้สิ่งที่ตามมาคือ การอวดเบ่งโดยใช้กำลัง มากกว่าการประนีประนอม ไม่ใช่เฉพาะญี่ปุ่น เราล้วนเห็นการทำเกินกว่าเหตุของคนที่ชอบใช้กำลังมามากต่อมากทั้งในไทย อินโดนีเซีย อิรัก คงเป็นการยากที่จะให้โลกนี้ไม่มีคนแบบนี้ เราจึงต้องอยู่ในโลกด้วยความหวาดกลัวต่อไปอย่างไม่มีวันจบสิ้น

หมายเหตุ : ผมอาจจะถูกข้อมูลของญี่ปุ่นครอบงำด้วย ตอนนี้เลยค่อนข้างเห็นใจมากกว่าจะประณาม และค่อนข้างมีอคติกับพวกตะวันตกครับ เวลาอ่านต้องระวังเรื่องการรับสาส์นด้วย เพราะเป็นความคิดส่วนตัว

จากคุณ : อ.ปมโปโกะ - [ 28 พ.ย. 47 23:23:20 ]