PANTIP.COM : H3227142 ดูถึงลูกถึงคนวันก่อน ได้ยินๆแว่วว่าคุณกรณ์ จาติกวณิช (ผู้สมัคร สส )เค้าจบอังกฤษแหนะ [around UK]

ความคิดเห็นที่ 32

เนื่องในโอกาสครบรอบ 30 ความคิด และเห็นว่าผู้คนในที่นี้สนใจเรื่องเลือกตั้ง จึงขอนำบทความของอ.นิธิ มาลงให้อ่านครับ ผมเห็นด้วยอย่างสุดใจ

สร้างรัฐบุรุษขึ้นจากทักษิณ
โดย นิธิ เอียวศรีวงศ์ มติชนรายวัน วันที่ 17 มกราคม พ.ศ. 2548 ปีที่ 28 ฉบับที่ 9809

หลังเกิดเหตุสึนามิใน 6 จังหวัดภาคใต้ และการระดมความช่วยเหลือทั้งจากภาครัฐและเอกชนเข้าไปอย่างมากมาย นักเขียนหลายคนกล่าวในคอลัมน์ของตัวว่า นี่ถ้าประชาธิปัตย์เป็นรัฐบาล และคุณชวน หลีกภัย เป็นนายกฯ จะได้อย่างนี้ไหมเนี่ย หรือจะได้อย่างนี้ละเร้อ

ผมอ่านแล้วก็รู้สึกว่าไม่เป็นธรรมต่อคุณชวนเลย เพราะรัฐบาลประชาธิปัตย์และคุณชวนไม่เคยเผชิญภัยขนาดสึนามิมาก่อนเลย จะรู้ได้อย่างไรว่าเขาจะสนองตอบต่ออุบัติภัยขนาดนี้อย่างไร

แต่อีกใจหนึ่งซึ่งเป็นธรรมเหมือนกันก็กระซิบว่า ถ้าดูจากสิ่งที่ประชาธิปัตย์และคุณชวนเคยทำมา ก็คงประเมินได้อย่างนั้นแหละ เราประเมินพฤติกรรมของบุคคลหรือสถาบันได้ก็จากอดีตของเขาไม่ใช่หรือ

แต่เรื่องนี้ผมคิดว่าต้องเข้าใจความแตกต่างตรงนี้ให้ดี แล้วจะทำให้เข้าใจอย่างอื่นๆ ของระบบการเมืองไทยตามมาอีกมาก

ถามว่า การกระทำของคุณทักษิณ ชินวัตร ในครั้งนี้ซึ่งได้รับคำชมมากมาย คุณทักษิณทำอะไรกันแน่? ไม่ใช่การบินด่วนลงภาคใต้ สั่งรองนายกฯลงไปคุมงานในแต่ละจังหวัด หรือสั่ง รมต.คลังปล่อยเงินช่วยเหลือออกมาก้อนมหึมา ฯลฯ

ทั้งหมดเหล่านี้ไม่ทำให้ใครหายหิว ไม่ทำให้ศพใครถูกเก็บหรือถูกค้นหา ไม่ทำให้ใครที่ไร้หลังคา ได้เต็นท์ไว้คลุมหัวหรอก...ก็กะอีแค่นายกฯและรองนายกฯเพียงไม่กี่คน แถมบางคนยังแก่งั่กเสียอีก จะไปทำทั้งหมดเหล่านั้นได้อย่างไร

แต่ทั้งหมดนี้มีความสำคัญในการบริหารระบบราชการไทย นั่นคือทำให้ระบบราชการไทยซึ่งไม่เคยกล้าตัดสินใจทำอะไรเอง(ขอย้ำว่าระบบนะครับ ไม่ใช่ข้าราชการเป็นคนๆ ซึ่งต้องมีดีบ้างไม่ดีบ้างเป็นธรรมดา) ลุกขึ้นมาทำอะไรอย่างแข็งขัน

พูดด้วยสำนวนไทยที่ตรงกับสำนวนอเมริกันก็คือ ทำให้ระบบราชการไทย "ขยับตูด" และความสำเร็จของคุณทักษิณในกรณีอุบัติภัยร้ายแรงครั้งนี้ก็คือ ทำให้ระบบราชการไทย "ขยับตูด"

ระบบราชการคือเครื่องมือของรัฐ ใครเป็นนายกฯแล้วไม่สามารถทำให้ระบบ "ขยับตูด" ไปตามทิศทางที่ตัวต้องการได้ หรือได้แต่ขยับพอเป็นพิธี ก็หมดหวังที่จะบริหารบ้านเมืองให้ไปในทิศทางที่ตัวสัญญาไว้กับประชาชนได้หรอกครับ

เท่าที่ผ่านมา ผมก็ยอมรับว่าประชาธิปัตย์และคุณชวนไม่เคยทำให้ระบบราชการ "ขยับตูด" ได้เลย อย่างเก่งก็ทำได้เพียงให้ขยับพอเป็นพิธีเท่านั้น ฉะนั้นถึงประชาธิปัตย์และคุณชวนมีความมุ่งมั่นปรารถนาจะทำอะไรดีๆ ให้บ้านเมืองสักแค่ไหน ก็ทำไม่ได้หรอกครับ เพราะใช้เครื่องมือไม่เป็น

ผมพูดอย่างนี้ไม่อยากให้เข้าใจว่า ผมกำลังด่าว่าข้าราชการไทยขี้เกียจตัวเป็นขน ไม่ยอมขยับอะไรเลย ได้แต่เช้าชามเย็นชามไปจนปลดเกษียณ ตรงกันข้าม ผมเห็นใจข้าราชการที่ต้องทำงานอยู่ภายใต้ระบบอย่างนี้ด้วยซ้ำ คนเราจะมีประสิทธิภาพมากน้อยแค่ไหน ไม่ได้ขึ้นอยู่กับตัวเองเพียงอย่างเดียว แต่ขึ้นอยู่กับระบบที่ตัวเป็นส่วนหนึ่งนั้นมันเอื้อให้แต่ละคนได้ใช้ศักยภาพที่ตัวมีอย่างเต็มที่แค่ไหนด้วย

และระบบราชการไทยนั้นเป็นระบบของอำนาจตลอดมา คือทำอะไรได้ตามแต่นายสั่งโดยพลิกแพลงให้บรรลุเป้าหมายไม่เป็น หรือถึงทำเป็นก็อันตรายที่จะทำ เพราะถึงแม้เป็นระบบแห่งอำนาจ กลับเป็นระบบที่หาความรับผิดไม่ได้เอาเลย

ระบบราชการไทย "ขยับตูด" ไม่ได้เพราะอีนัง "ระเบียบ" ครับ อีนังคนนี้แหละครับคือผู้ที่ยอมรับความรับผิดทุกอย่าง จึงสามารถคุ้มครองข้าราชการทุกคนที่ตูดติดกาวโดยไม่ขยับอะไรเลยได้ เพราะนั่นคือความปลอดภัยที่สุด

อย่างไรก็ตาม ระบบราชการอันนี้สามารถ "ขยับตูด" ได้ ถ้ามีนักการเมืองที่เชื่อมั่นในอำนาจของตัว(ไม่ว่าจะได้มาจากปากกระบอกปืนหรือหีบเลือกตั้ง) พอที่จะออกมาเสี่ยงกับความรับผิดเองแทนอีนัง "ระเบียบ" นั่นคือนักการเมืองที่สามารถพูดได้เต็มปากเต็มคำว่า "ผมขอรับผิดชอบแต่ผู้เดียว"

นักการเมืองคนนี้ต้องเป็นนายกฯด้วยนะครับ เป็นแค่รัฐมนตรีไม่พอ เพราะยังมีนายที่อาจเป็นลูกน้องของอีนังระเบียบได้อยู่ ขืนกล้าแสดงความรับผิดเองอย่างเต็มที่ ก็จะถูกนายกฯปลด แล้วไม่ได้เป็น ส.ส.อีกต่อไปด้วย

ข้อกำหนดของรัฐธรรมนูญปัจจุบัน ยิ่งทำให้นายกฯเป็นนักการเมืองคนเดียวที่จะทำให้ระบบราชการ "ขยับตูด" ได้

ผมออกจะสงสัยว่า ภาพที่อยู่หลังหัวของสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ เมื่อนึกอยากสร้าง "ฝ่ายบริหารที่เข้มแข็ง" นั้น คือภาพของ จอมพลสฤษฎิ์ ธนะรัชต์ ซึ่งผ่านการเลือกตั้งเข้ามา

และคนๆ นั้นคือ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร นี่แหละครับ ทั้งในความเป็นจริงก็มีคนยกย่องคุณทักษิณด้วยว่าเป็นสฤษฎิ์สอง(คนพูดนั้นพูดด้วยความยกย่อง แต่จะเป็นคำยกย่องหรือไม่นั้นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง) เพราะสองคนนี้เป็นนักการเมืองที่สามารถ "ขยับตูด" ระบบราชการได้จริง

ปฏิกิริยาของคุณทักษิณหลังอุบัติภัยครั้งนี้ทั้งหมด คือการ "ขยับตูด" ระบบราชการ ครับจะมองว่าเป็นสัญลักษณ์ทั้งนั้นก็ได้ สั่งการทั้งหมดจากทำเนียบก็ไม่ต่างอะไรกัน แต่สัญลักษณ์นั้นสำคัญนะครับ เพราะต้องส่งสัญญาณที่หนักแน่นให้แก่ตูดติดกาวของระบบราชการ ถ้าสัญญาณไม่หนักแน่นพอ กาวก็ไม่หลุด

ผมจำได้ว่าสฤษฎิ์นั้นส่งสัญญาณนโยบายพัฒนาด้วยการไปกางเต็นท์นอนกลางทุ่ง สูบไป๊ป์ซดกาแฟในชุดสนามออกทีวีให้คนเห็น ข้าราชการทั้งประเทศก็ "ขยับตูด" พัฒนากันใหญ่ ซึ่งก็คือการสร้างสาธารณูปโภคพื้นฐาน และยุยงส่งเสริมให้ประชาชนอยากรวยเร็วๆ

แล้วถามว่าการพัฒนาซึ่งเราอาจเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยกับแนวทางก็ตามนั้นดำเนินไปอย่างเป็นระบบระเบียบดีหรือไม่ คำตอบคือไม่หรอกครับ งบประมาณแผ่นดิน, กำลังภาคเอกชน และแรงงานเกณฑ์ประชาชน ถูกทุ่มลงไปโดยขาดการประสานงานกัน เช่นต่างคนต่างขุดถนนจากหมู่บ้านเข้าไปเชื่อมกับทางหลวงที่มีอยู่ โดยไม่มีใครรู้ว่าแผนของกรมทางหลวงซึ่งจะสร้างทางหลวงใหม่นั้นอยู่ตรงไหน หรือไม่เคยปรึกษาหารือกันว่าจะประหยัดทรัพยากรโดยสร้างสายเดียวแล้วใช้ร่วมกันได้อย่างไร

ทั้งนี้เพราะระบบราชการ "ขยับตูด" ตามนายที่กล้ารับผิดชอบส่งสัญญาณ แต่ไม่สามารถประสานกันเองได้ อย่าไปพูดถึงประสานกับคนอื่นเลย ก็ดีขึ้นกว่าไม่ "ขยับตูด" เสียเลย แต่ได้ผลไม่เต็มที่

อย่างเดียวกับครั้งนี้ มีทรัพยากรทั้งกำลังแรงงานและสิ่งของหลั่งไหลลงไปยังพื้นที่ประสบภัยจำนวนมากมาย แต่ก็มีอีกหลายชุมชนที่บ่นว่าไม่ได้ของบ้าง ไม่ได้เงินบ้าง คนที่ลงไปก็บ่นว่า ถูกส่งไปกระจุกยังที่ซึ่งไม่ต้องการแรงงานอีกแล้ว หรือชาวประมงที่จับปลาโลมาสำเร็จในขณะที่ข้าราชการยังนั่งประชุมวางแผนกันอยู่ ก็บ่นว่าถ้าใช้วิธีชาวบ้านอย่างที่ตัวเสนอตั้งแต่วันแรกก็จับได้ไปนานแล้ว เป็นต้น

แต่หากถามว่า ดีกว่าไม่ขยับอะไรเลยไหม ต้องตอบว่าดีแน่ เพียงแต่มันน่าจะดีกว่านี้ได้อีกมาก

ทั้งนี้ระบบราชการจะสามารถคิดเองเป็น, ประสานงานเป็น, เคลื่อนไหวให้ทันสถานการณ์เป็น ต้องเป็นระบบที่พ้นออกมาจากวัฒนธรรมอำนาจ หากเป็นระบบที่ส่งเสริมให้แต่ละคนใช้ศักยภาพของตัวได้เต็มที่ โดยมีคนที่ยอมรับความรับผิดในระบบอย่างชัดเจน

แต่ระบบราชการอย่างนี้เกิดขึ้นจากการใช้อำนาจเด็ดขาดจากเบื้องบนไม่ได้ หากเกิดขึ้นได้จากการมีส่วนร่วมของประชาชนในการบริหารอย่างเต็มที่ มีความโปร่งใสที่เปิดความรับผิด ไม่ใช่กับนายเบื้องบนเท่านั้น แต่กับประชาชนผู้รับบริการด้วย

เหตุดังนั้น นักการเมืองที่กล้าออกมายืนรับผิดชอบแต่ผู้เดียวจึงทำได้เพียงแค่ "ขยับตูด" ระบบราชการเท่านั้น ไม่สามารถนำไปสู่การปฏิรูประบบราชการได้จริง ถึงจะดีกว่าสมัครใจเป็นลูกน้องของอีนัง "ระเบียบ" อย่างเซื่องๆ แต่ก็ไม่มีวันที่จะเกิดระบบราชการที่มีประสิทธิภาพขึ้นได้ ประชาชนได้แต่รอว่าเมื่อไรท่านนายกฯจะ "ขยับตูด" ราชการในเรื่องที่ตัวเดือดร้อนเสียทีเท่านั้น

ด้วยเหตุดังนั้นผมจึงไม่ปฏิเสธว่า ในช่วงนี้ของประเทศไทย ไม่มีใครเป็นนายกฯได้ดีไปกว่าคุณทักษิณ ชินวัตร (ถ้าไม่เชื่อตาตัวเองอ่านใหม่อีกทีก็ได้ครับ) แต่คุณทักษิณที่มีอำนาจล้นฟ้าอย่างนี้จะไม่มีวันปฏิรูประบบราชการให้ตอบสนองประโยชน์ของสาธารณชนได้หรอกครับ เพราะข้าราชการจะ "ขยับตูด" ไปตามที่คุณทักษิณเดอะเกรทสั่งเท่านั้น

เมื่อไหร่ที่ใครมีอำนาจเด็ดขาดสั่งให้ราชการ "ขยับตูด" ได้ตามใจชอบ เขาก็จะสั่งเฉพาะเรื่องที่เป็นประโยชน์ทางการเมืองของเขา หรือร้ายไปกว่านั้นคือสั่งเมื่อเป็นผลประโยชน์ส่วนตัวของเขาด้วยซ้ำ คงจำได้นะครับว่า การสอบสวนมรดกของสฤษฎิ์ ธนะรัชต์ ทำให้รู้ว่าเงินหลวงไหลไปอยู่กับเงินราษฎร์แค่ไหน

ฉะนั้นคุณทักษิณเป็นนายกฯนั้นดีแล้ว แต่ต้องเป็นนายกฯที่มีอำนาจพอประมาณ ถูกตรวจสอบจากรัฐสภา, องค์กรอิสระ และที่สำคัญที่สุดจากสังคมไทยได้อย่างเข้มข้นจึงดีกว่า เพราะเราควรต้องการระบบราชการที่ "ขยับตูด" ตามคำสั่งของประชาชน ไม่ใช่ตามคำสั่งของนาย ระบบราชการไทยต้องหลุดพ้นออกมาจากวัฒนธรรมอำนาจเสียที

คุณทักษิณอาจนำการปฏิรูประบบราชการไปสู่จุดนั้นได้สำเร็จ แต่ต้องเป็นคุณทักษิณที่มีอำนาจไม่ล้นฟ้าอย่างนี้ เพราะคุณทักษิณจะไม่แสวงหาความชอบธรรมจากตัวเลข ส.ส.ในมือเพียงอย่างเดียว หากต้องเรียนรู้ที่บริหารบ้านเมืองด้วยการแสวงหาความเห็นพ้องต้องกันจากทุกฝ่าย แทนที่จะเป็นอำนาจอย่างเดียว นั่นจะเป็นบทเรียนสำคัญที่ราชการไทยจะได้เรียนรู้ควบคู่ไปด้วย

การเลือกตั้งแบบถ่วงดุลจึงมีความสำคัญ เพราะต้องการให้ชาติก้าวหน้าอย่างมั่นคงและยั่งยืนนั่นแหละ จึงต้องถ่วงดุลคุณทักษิณ เลิกเชื่ออัศวินม้าขาวเสียที นอนเฉยๆ แล้วให้อัศวินทำแทนนั้นไม่มีจริงในโลกหรอกครับ ชาติที่ก้าวหน้าอย่างมั่นคงและยั่งยืนเกิดขึ้นได้จากการปฏิบัติการของประชาชนเอง

เดินเข้าคูหาเลือกตั้งอย่างคนที่มีอำนาจกำหนดชะตากรรมของบ้านเมือง รู้ว่าจะต้องเดินเบี้ย เดินเรือ เดินขุนอย่างไร จึงจะทำให้ชาติก้าวหน้าอย่างมั่นคงและยั่งยืน

จากคุณ : มากมาย - [ 17 ม.ค. 48 02:31:48 ]