PANTIP.COM : H3447922 เรียนโทกฎหมายจบจากอังกฤษ อเมริกา แล้วเอามาใช้ที่ไทยได้หรอคะ [ศึกษาต่อต่างประเทศ]

ความคิดเห็นที่ 8

เรียน ท่านเจ้าของกระทู้

ผมเห็นด้วยกับความเห็นของท่าน ลอร์เกอร์ นะครับ เชื่อว่า สำนักกฎหมายของไทยทุกสำนัก น่าจะมีการเรียนการสอนวิชานิติปรัชญา และประวัติศาสตร์กฎหมายไทย เพราะมันเป็นวิชาบังคับฯ หากได้เรียนวิชานี้ ก็จะพอทราบที่มาของกฎหมายของไทยว่า กฎหมายไทยแท้ ๆ มีเพียงกฎหมายตราสามดวง สมัยรัชกาลที่ ๑ ที่รวมเอาพระราชสาน์ส และคำตัดสินของพระมหากษัตริย์ รวมถึงคำสอนของพราห์ม มารวม ๆ กัน ตั้งแต่ในสมัยกรุงศรีอยุธยา ซึ่งเราก็รับแนวคิดกฎหมายในรูปของคำสอนทางศาลมาจากทางประเทศอินเดีย

กฎหมายตราสามดวงใช้มาจนถึงรัชกาลที่ ๔ ก็เริ่มถูกหลายประเทศเข้าครอบงำ โดยบังคับให้ทำสนธิสัญญาสิทธิสภาพนอกอาณาเขต ตามที่ท่านเคยศึกษามานั่นแหละ เป็นอันว่า คนในบังคับอังกฤษฯ และ ประเทศตะวันตก ไม่ถูกบังคับด้วยกฎหมายไทย ไม่ต้องขึ้นศาลไทย เพราะกฎหมายเรา ถูกมองว่าโหดร้าย ป่าเถื่อน โดยเฉพาะ วิธีการสืบสวนแบบจารีตนครบาล ที่ค้นหาความจริงโดยการทรมานร่างกายฯ

รัชกาลที่ ๕ ท่านต้องการปลดแอก ท่านก็จ้างนักกฎหมายฝรั่งเศสมาร่างกฎหมายให้ประเทศไทยของเรา ซึ่งตอนนั้น อังกฤษก็ต้องการครอบงำแนวคิดทางกฎหมายของไทยด้วย จึงต้องรับแนวคิดทั้งฝรั่งเศสและอังกฤษมาพร้อม ๆ กัน และในขณะเดียวกัน กรมหลวงราชบุรีฯ ซึ่งจบจากอังกฤษ ก็เข้ามาวางรากฐานกฎหมายของไทยเรา ตามแบบอังกฤษ เพราะท่านจบฯ มาจากอังกฤษ ซึ่งเป็นกฎหมายประเภทจารีตประเพณี หรือ Common law แต่รัชกาลที่ ๕ ท่านต้องการให้ประเทศไทยเป็นระบบประมวลฯ หรือ Civil law เพราะท่านเห็นว่าสอดคล้องกับรูปแบบ กฎหมายตราสามดวงเดิม .....(เรื่องนี้ ยาวครับ เพราะลูกเกิดน้อยใจพ่อที่ไม่เห็นตามตนเอง จึงไม่เข้าร่วมประชุม...ดูรายละเอียดได้จากในหอสมุดแห่งชาติ ) กฎหมายจึงถูกพัฒนาแบบ ๒ ระบบ โดยศาลก็เป็นลูกศิษย์ของกรมหลวงฯ ก็ตัดสินคดี ฯลฯ ล้วนแต่อ้างกฎหมายอังกฤษทั้งสิ้น ..เช่น .คำพิพากษา ก็อ้างว่า เรื่องนี้มีหลักกฎหมายว่า.....ท่านว่า..... ฯลฯ แต่ไม่บอกว่าเป็นกฎหมายอังกฤษ ส่วนแนวคิดในระบบประมวลก็ถูกร่างสำเร็จในรัชกาลที่ ๕ คือ กฎหมายลักษณะอาญา รศ. ๑๒๗ หรือ พ.ศ.๒๔๕๑ แต่ศาลไทยตีความตามแนวคิดระบบ common law มาโดยตลอด นักวิชาการ (โดยเฉพาะที่ธรรมศาสตร์) หลายท่าน จึงตั้งข้อสังเกตว่า บิดาแห่งกฎหมายไทย น่าจะเป็นล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ มากกว่า ท่านกรมหลวงราชบุรีฯ เพราะท่านไม่สนใจใยดีต่อการร่างกฎหมายในสมัยนั้นแม้แต่น้อย ฯ

ต่อมาเราร่างประมวลกฎหมายอาญา หลังปฎิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.๒๔๗๕ ในเหตุผลของการร่างกฎหมายและบันทึกการประชุมก็แจ่มชัดว่า กฎหมายเรารับมาจากทั้งจีน เยอรมัน ญี่ปุ่น อินเดียฯลฯ สรุป ก็คือ เป็นที่อย่างท่าน ลอร์เกอร์ว่า เราไม่เคยสร้างกฎหมายเราเอง ยกเว้นบางเรื่องที่เป็นแนวคิดแบบไทย คือ กฎหมายลักษณะผัวเมีย ที่ชายไทยมีเมียได้หลายคน และเมียแต่ละคนก็มีสิทธิในมรดกฯ แตกต่างกันไป ซึ่งตอนนี้ ก็ยังปรากฎในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ฯ แต่ในทางข้อเท็จจริง ไม่มีแล้ว เพราะคนที่เป็นผัวเมียกันก่อนประกาศใช้กฎหมายนี้ ก็คงตายไปหมดแล้ว

จากที่กล่าวมาทั้งหมด คงจะเห็นได้ว่า กฎหมายไทยเราไม่ได้คิดค้นเอง รัฐธรรมนูญฉบับแรก เราร่างตามแบบฝรั่งเศสเกือบร้อยเปอร์เซ็นต์ เพราะคนปฎิวัติ จบปริญญาเอกทางกฎหมายจากฝรั่งเศส (ท่าน ดร. ปรีดีฯ ) จนถึงรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน เราก็รับทั้งแนวคิดยุโรป อังกฤษและอเมริกา มารวมกัน ๆ เห็นอะไรดี เราก็เอามารวมกัน ตอนนี้ พอมีปัญหาทีหนึ่ง ก็งงกันไปหมดว่าจะเอาอย่างไรดี ส่วนใหญ่บอกให้ถามคนร่างว่าเห็นอย่างไร ซึ่งไม่ใช่วิธีการตีความกฎหมายที่ถูกต้อง เพราะขัดกับข้อเท็จจริง เช่นว่า สมมุติเกิดมีปัญหาต้องตีความหลังจากที่กฎหมายใช้ไปแล้วสัก ร้อยปีเศษ ถ้าใช้แนวคิดนี้ ก็ต้องจุดธูปถามคนร่างกฎหมาย ซึ่งถ้ามาจริง ๆ ก็คงตัวใครตัวมัน

การมาเรียนในสหรัฐฯ ผมกล่าวอย่างนี้ เนื่องจากสหรัฐเป็นประเทศใหญ่ มีประชากรจำนวนมาก และแตกต่างกันด้วยวัฒนธรรม ภาษา ฯลฯ ปัญหาก็มากตามไปด้วย โดยเฉพาะเมื่อสหรัฐประกาศเอกราชจากอังกฤษนั้น ก็เกลียดชังระบบอังกฤษ รับระบบอังกฤษมา แต่ดัดแปลงเกือบทั้งหมด เรียกได้ว่าระบบกฎหมายอเมริกา กับอังกฤษ มีระบบรากฐานที่เหมือนกัน คือ common law แต่พัฒนาแตกต่างกันมาก เมื่อมาเรียนที่สหรัฐฯ ก็จะได้รู้แนวคิดดั้งเดิมของอังกฤษ คิดอย่างไร สหรัฐคิดอย่างไร เป็นการเรียนรู้ที่มาของแนวคิด ซึ่งในความคิดของผมแล้ว ผมเข้าใจกฎหมายไทยได้ดีขึ้นมากเลยครับ ว่าทำไม กฎหมายไทยเราจึงร่างแบบนั้นฯ

ปัญหาของคนที่มาเรียนกฎหมายในสหรัฐอเมริกา คือ การเรียนเพื่อไปสอบอัยการและศาล ....ที่บอกว่ามีปัญหา คือ สององค์กรนี้ จะกำหนดให้นักศึกษา ต้องเรียนวิชาอะไรบ้าง เช่น แพ่ง ๓ หรือ ๔ วิชา กฎหมายอาญา และวิธีพิจารณาความอาญา อีก ๓ หรือ ๔ วิชา เป็นต้น (ผมไม่แม่นตรงนี้ เพราะไม่สนใจ) ทำให้คนที่เรียน ไม่ได้เรียนรู้ตัววิชาการอย่างแท้จริง ขอใช้คำว่า เรียนแบบเป็ด ..คือ รู้มันไปทุกอย่าง แต่รู้ไม่จริงสักเรื่อง เพราะเรียนแบบนิด ๆ หน่อย ๆ เปลี่ยนวิชาเรียนอีกแล้ว ซึ่งแต่ละวิชาก็แตกต่างกันไปตามที่ ก.ต. หรือ ก.อ. กำหนด และเมื่อมาเรียนกฎหมาย เทอมละ ๔ วิชา ต้องอ่านหนังสือ วิชาละ ๓๐ หน้า โดยประมาณ ต่อวิชา ในแต่ละวัน จึงต้องอ่านเป็นร้อยหน้า ปัญหาของเด็กไทย คือ อ่านไม่ทัน เพราะแม้แต่เด็กอเมริกันเอง เมื่ออ่านภาษากฎหมาย ที่เขียนในคำพิพากษาแล้วจะยากมาก ฯ เมื่ออ่านไม่ทัน ความรู้ ก็ได้ไม่เต็มที่ แถมยังเรียนแบบเป็ด เพราะต้องเก็บวิชาไปสอบเป็นอัยการหรือ ศาล ก็ยิ่งไม่เฉพาะเจาะจง ไม่เฉพาะทาง ผมเชื่อว่าไม่รู้จริงสักเรื่องครับ

ในแนวคิดของผมนั้น หากเรียนเฉพาะเจาะจงเป็นสาขา ๆ โดยลงทะเบียนเรียนวิชาในลักษณะที่เกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กัน เช่น เรียนสาย Business ก็ลงทะเบียนวิชาในสายเดียวกัน หรือ จะเรียนสายกฎหมายอาญา วิธีพิจารณาความอาญา ก็เน้นเรียนวิชาที่เกี่ยวข้องกันฯ ก็จะได้ความรู้ดี และสามารถนำมาประยุกต์ใช้เมืองไทยเราได้ เพราะเมืองไทยเราขาดหลายเรื่อง ที่ควรจะมี เช่น กฎหมายการป้องกันการผูกขาด (Antitrust) กฎหมายเราไม่มีห้าม บริษัทใหญ่ ๆ จึงรวมหัวกัน เพื่อแสวงกำไรจากผู้ค้ารายย่อย..เมื่อผู้ค้ารายย่อยตายไปจากตลาด บริษัทฯ ก็แสวงประโยชน์จากประชาชนได้เต็มที่ เป็นต้น สรุป คือ เราเอาแนวคิดเขามาเป็นแนวทางสำหรับประเทศเราได้ เพราะประเทศเขาใหญ่ มีปัญหาเยอะ มีการแก้ไขปัญหาทางกฎหมายให้เราเห็นเป็นตัวอย่าง เราไม่ต้องลองถูกลองผิดของเราเอง ครับ

ปล. ผมเจอคำถามนี้ บ่อยมาก จากนักเรียนอเมริกัน ว่า ทำไมมาเรียนที่สหรัฐ กฎหมายเหมือนกันหรือ ใช้กันได้หรือ เป็นต้น ครับ หวังว่า ไม่ทำให้สับสนยิ่งขึ้นนะครับ

แก้ไขเมื่อ 03 พ.ค. 48 10:50:50
แก้ไขเมื่อ 02 พ.ค. 48 11:43:14
แก้ไขเมื่อ 02 พ.ค. 48 10:36:44

จากคุณ : POL_US - [ 2 พ.ค. 48 10:29:51 ]