PANTIP.COM : H3494143 ระบบกฏหมายที่อเมริกาไม่เหมือนกับเมืองไทย แล้วเวลาไปเรียนต่อโทกฏหมายที่เมืองนอกจะเอากลับมาใช้กับบ้านเราได้เหรอครับ [ศึกษาต่อต่างประเทศ]

ความคิดเห็นที่ 2

เคยตอบไว้กระทู้ก่อนหน้านี้สักพักแล้ว เอามาลงให้ใหม่อีกรอบละกัน หาเจอพอดี

"จากที่หลายคนถามว่าการไปเรียนกฎหมายต่อในต่างประเทศจะได้ประโยชน์หรือไม่ กฎหมายไทยกับกฎหมายชาติอื่นไม่เหมือนกันสักหน่อย ไปเรียนแล้วจะได้ใช้เหรอ

ผมขอเสนอความเห็นส่วนตัวแบบนี้นะครับ

การเรียนกฎหมายจะแบ่งได้เป็นสามส่วนใหญ่ๆ
1 หลักการ (Principle, Regime) คือแนวความคิดพื้นฐานและห้วงเหตุห้วงผลของกฎหมายเรื่องนั้น ตลอดจนแนวนโยบายแห่งรัฐในเรื่องนั้น และประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
2 บทบัญญัติ (Provision) คือรายละเอียดตัวบทบัญญัติมาตราต่างๆ ที่เป็นหลักและข้อยกเว้นต่างๆ และแนวฎีกา
3 แนวปฏิบัติ (Practice) คือวิธีการนำกฎหมายไปใช้ปฏิบัติจริง เช่น กระบวนการเสนอคดีเข้าสู่ศาล การเขียนคำฟ้อง การใช้ดุลพินิจ รวมถึงการร่างสัญญา และผลของข้อความต่างๆ ในสัญญา ฯลฯ

นักกฎหมายที่เก่งจะต้องรู้ซึ้งและแม่นยำทั้งสามส่วน แต่ทว่าการเรียนกฎหมายในประเทศไทย ปกติจะเรียนกันได้แค่สองส่วน คือหลักการและบทบัญญัติ แนวปฏิบัติจะต้องไปเรียนรู้ด้วยตนเองในการปฏิบัติงานหลังจบการศึกษาแล้ว ต่อให้จบปริญญาเอก ถ้าไม่เคยทำงานก็ไม่อาจจะรู้แนวปฏิบัติได้ มีคำกล่าวโบราณว่า (ติดอยู่ริมฝีปากว่าใครเป็นคนพูด) การเรียนกฎหมายต้องมืดสามครั้งสว่างสามครั้ง จึงจะบรรลุ ซึ่งผมก็เข้าใจว่าคงหมายถึงการมือและสว่างทีละส่วนนั่นเองจนครบทั้งสามส่วนข้างต้น

ส่วนที่สำคัญที่สุดและยากที่จะรู้ซึ้งที่สุด ก็คือการเรียนส่วนแรก -หลักการของกฎหมาย- เพราะต้องมีคนชี้แนะ ไม่อาจจะอ่านเอง ตรัสรู้เองได้ และก็ยากที่จะมองไปได้ถูกทางถ้าปราศจากครูที่ดี ถ้าเข้าใจหลักการในเรื่องนั้นๆ แจ่มแจ้งดีแล้ว การที่จะเข้าใจ -บทบัญญัติ-ในขั้นต่อมาก็ไม่ยาก ไม่ว่าตัวบทบัญญัตินั้นจะยุ่งยากซับซ้อนเพียงใด ก็มีที่มาด้วยหลักการในชั้นแรกนั่นเอง ที่น่าเสียดายก็คือการเรียนกฎหมายในชั้นปริญญาตรีในเมืองไทย จะเน้นกันในส่วนบทบัญญัติ คือมุ่งเรียนมุ่งสอนว่ามาตรานั้นมาตรานี้ว่าอย่างไร แต่ไม่ค่อยได้วิเคราะห์อย่างละเอียดว่าตัวหลักการที่อยู่หลังบทบัญญัตินั้นคืออะไร มีบริบทที่มาอย่างไร และมีจุดอ่อนข้อถกเถียงอย่างไร

ปัญหาที่ถามกันบ่อยๆ ว่าการมาเรียนกฎหมายในชั้นปริญญาโทต่อในต่างประเทศนั้นจะได้ใช้จริงหรือ ถ้ามองแบบการเรียนกฎหมายไทย คือเน้นตัวบทบัญญัติ ก็ตอบได้ว่าไม่ได้ใช้หรือได้ใช้น้อยมากเพราะบทบัญญัติของกฎหมายไทยกับกฎหมายชาติอื่นๆ ต่างกันมาก โครงสร้างพื้นฐานและวิธีการเขียนกฎหมายก็ต่างกัน แต่ประโยชนที่จะได้์อย่างยิ่งยวดจากการมาเรียนกฎหมายที่ต่างประเทศ คือในส่วนของหลักการในข้อแรก เพราะถ้ามองจริงๆ แล้ว หลักการต่างๆ ที่ปรากฎอยู่ในกฎหมายไทย ไม่ว่าจะในรัฐธรรมนูญ ประมวลกฎหมาย ฯลฯ ของเรา ล้วนมีที่มาจากหลักกฎหมายประเทศอื่นๆ ทั้งสิ้น เรียกได้ว่าประเทศไทยไม่เคยคิดหลักการทางกฎหมายอะไรเองเลย เว้นแต่บรรพห้าและบรรพหกในประมวลแพ่ง เรื่องครอบครัวและมรดกเท่านั้น ที่เราคิดเองแบบไทยแท้ นอกนั้นเราเอากฎหมายฝรั่งมาปรับใช้ทั้งหมด

การมาเรียนกฎหมายที่ต่างประเทศ จึงเป็นการกลับมาหาต้นตอ มาเรียนว่าหลักการที่เราเอาไปใช้นั้นมีที่มาอย่างไร เราเอาไปใช้แล้วเพี้ยนไปแค่ไหน ที่เราใช้อยู่มันล้าสมัยหรือยัง ชาวโลกเค้าพัฒนาไปถึงไหนแล้ว เสมือนเป็นกบในบ่อออกสู่โลกกว้าง นอกจากนี้ยังเป็นการเปิดมุมมองใหม่ๆ เช่นในเรื่องหนึ่งกฎหมายไทยมองว่าเป็นละเมิด แต่กฎหมายอังกฤษกลับมองว่าเป็นผิดสัญญา (มีจริงๆ แต่จำไม่ได้ว่าเรื่องอะไร) เมื่อเรามาเรียนหลักการดั้งเดิมแล้ว เราก็จะสามารถเข้าใจหลักการที่เมืองไทยประยุกต์เอาไปใช้ได้ง่ายขึ้น และก็จะเข้าใจตัวบทบัญญัติในชั้นที่สองได้ง่ายขึ้นไปอีก ทั้งยังกว้างขวางและลึกซึ้งกว่าเดิม ฉะนั้นแม้ตัวบทบัญญัติของกฎหมายในชั้นที่สอง ของไทยและของชาติอื่นๆ จะไม่ตรงกันก็ไม่ได้เป็นสาระสำคัญแต่อย่างใด

ด้วยเหตุที่การมาเรียนกฎหมายในต่างประเทศเป็นการกลับไปหาหลักการดั้งเดิม ผมจึงอยากเน้นว่าการเลือกจะไปเรียนที่ประเทศไหนแล้วกลับไปทำงานเมืองไทยให้ได้ประโยชน์สูงสุด ให้กลับไปดูว่ากฎหมายในเรื่องนั้นๆ ของไทยมีที่มาจากประเทศใด เช่นจะเรียนกฎหมายรัฐธรรมนูญ และกฎหมายมหาชนต้องไปฝรั่งเศส กฎหมายอาญาต้องไปเยอรมัน กฎหมายบริษัทและธนาคารต้องไปอังกฤษ กฎหมายล้มละลายต้องไปอเมริกาเป็นต้น

ที่เล่ามาข้างต้นจะเป็นวิธีการเรียนกฎหมายที่มีลักษณะเป็นกฎหมายภายใน นอกจากนี้ก็ยังมีมุมมองของการเรียนกฎหมายที่มีลักษณะระหว่างประเทศไปอีกทางหนึ่ง คือการเรียนกฎหมายที่มีคุณลักษณะระหว่างประเทศ ไม่ได้เป็นการเรียนสืบสาวไปถึงหลักการดั้งเดิมมากนัก แต่เป็นการเรียนหลักการและตัวบทบัญญัติที่เป็นกติกาสากลสามารถนำมาใช้ในการปฏิบัติงานได้จริง จึงเป็นการเรียนที่มุ่งเน้นทั้งในส่วนที่หนึ่งและส่วนทีสองไปพร้อมกัน และสามารถนำกลับมาใช้ในการทำงานจริงได้มาก (แต่ในทางปฏิบัติจริงๆ ด้วยความที่ประเทศเราเป็นประเทศเล็กๆ ในสายตาชาวโลก ที่เรียนกันมาก็มักจะเก็บกลับเข้าลิ้นชักไป เนื่องจากเราเป็นปลาเล็กไม่มีอำนาจต่อรองที่จะเอาหลักการที่พวกปลาใหญ่สร้างขึ้น ไปใช้บังคับปลาใหญ่ได้..."

จากคุณ : Lawเก้อ - [ 23 พ.ค. 48 11:43:36 ]