PANTIP.COM : K4307393 อยากสอบถามเรื่องการไหว้แสดงความเคารพของพระบรมวงศ์ศานุวงศ์ครับ [ประวัติศาสตร์]

ความคิดเห็นที่ 5

ผมได้เคยเล่าไว้บางตอนในเว็บวิชาการ ความดังนี้ครับ

................

เจ้าฟ้าเจ้านายจะทรงกราบ ทรงคมผู้ใด ไม่มีกฎเกณฑ์ขีดคั่นจำกัดไว้ครับ เป็นไปตามพระราชอัธยาศัยและพระอัธยาศัยทุกประการ

เวลาเจ้านายทรงพบกันแล้วต่างพระองค์ต่างทรงกราบเข้าหากันก็มีให้เห็นอยู่เนืองๆ

เจ้าฟ้าสองพระองค์ผู้ทรงได้รับการคมจากหมู่เจ้านายด้วยกันเสมอ คือ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เจ้าฟ้าสองพระองค์นี้ทรงเป็นที่เคารพในหมู่พระบรมวงศานุวงศ์เป็นอย่างยิ่ง แม้สมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ ซึ่งมีพระราชอิสริยยศและพระอิสริยยศสูงกว่าสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ จะทรงคมเจ้าฟ้าสองพระองค์นี้เสมอเมื่อทรงพบกัน

ส่วนเจ้านายชั้นรองลองมา เช่น พระเจ้าหลานเธอในรัชกาลปัจจุบัน และพระองค์เจ้าทั้งหลาย เมื่อได้เฝ้า สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ จะทรงกราบราบลงกับพื้นเสมอ เช่น ในเวลาพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ และพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา รวมถึงพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ เวลาเฝ้าสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ ก็จะทรงกราบราบเสมอ ซึ่งก็เป็นปกติธรรมดา เพราะพระอิสริยยศเจ้าฟ้าย่อมสูงกว่าพระองค์เจ้า

การแสดงพระกิริยานอบน้อมต่อกันนั้น นอกจากจะทรงคมแล้ว ยังมีตัวอย่างการทรุดพระองค์ลงประทับราบกับพื้นให้เสมอกับเจ้านายผู้ใหญ่ (แต่มีพระอิสริยยศต่ำกว่า) ผู้เสด็จมาทรงหมอบเฝ้าอีกด้วย ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือในคราวฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เมื่อสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ เสด็จมาทรงหมอบเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระบรมราชินีนาถทรงทรุดพระองค์เสด็จลงจากพระราชอาสน์มาประทับราบกับพื้นและค้อมพระพาหาลงอย่างนอบน้อมในทันที เป็นภาพที่งดงามจับตายิ่ง

พระกิริยาเช่นนี้สมเด็จพระบรมราชินีนาถทรงปฏิบัติเสมอ แม้แต่กับพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ในรัชกาลที่ ๖ ก็ปรากฏพระบรมฉายาลักษณ์ สมเด็จพระบรมราชินีนาถ ทรงทรุดพระองค์ลงกับพื้นราบเสมอกับพระวรราชเทวีในรัชกาลที่ ๖ เช่นกัน

ล่าสุดเมื่อพระราชพิธีกาญจนาภิเษก ณ พระที่นั่งกาญจนาภิเษก ท้องสนามหลวง เมื่อพุทธศักราช ๒๕๓๙ สมเด็จพระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จฯ ไปทรงคมสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ และตลอดเวลาที่มีพระราชกระแสกับสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ สมเด็จพระบรมราชินีนาถจะทรงประนมพระหัตถ์ไว้ตลอดเวลา

ตัวอย่างเจ้านายทรงคมสามัญชนก็เช่น ในเวลา สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ ทรงพบกับหม่อมราชวงศ์อดุลกิติ์ กิติยากร (ผู้ล่วงลับ) ก็จะทรงคมเสมอ แม้ว่าหม่อมราชวงศ์อดุลกิติ์จะเป็นเพียงสามัญชน แต่ก็ทรงนับถือในฐานะพระปิตุลา

เจ้านายอีกพระองค์ซึ่งทรงคมเสมอคือ พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ แม้กับบุคคลทั่วไป หากทรงเห็นว่าเป็นผู้มีวุฒิสูงกว่าไม่ว่าจะด้วยวัยวุฒิหรือคุณวุฒิ ก็จะทรงคม

แต่...

ขอให้สังเกตนะครับ เจ้านายลำดับรองๆ เช่น ชั้นหม่อมเจ้า และสามัญชน เวลาทรงรับหรือรับการคมของเจ้านายจะไม่คมตอบ หรือไหว้ตอบโดยเด็ดขาด เพราะนั่นก็เท่ากับเป็นการรับไหว้อย่างผู้ใหญ่กับเด็ก เท่ากับเป็นการยอมรับเสียเองว่าตนเป็นผู้ใหญ่เหนือว่าเจ้านายผู้ทรงคม ซึ่งเป็นการไม่เหมาะสม

โดยปกติแล้ว เจ้านายลำดับรองๆ และสามัญชน ผู้ได้รับการคมของเจ้านาย จะใช้วิธี "ถวายคำนับ" (หรือถอนสายบัว) เป็นการถวายความเคารพกลับไปแทนการรับคมเสมอครับ

จากคุณ : นาย UP - [ 24 เม.ย. 49 07:40:26 ]