ความคิดเห็นที่ 1 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระบรมราชาธิบายไว้แล้วครับ ธรรมเนียมราชตระกูลในกรุงสยาม http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/K3871745/K3871745.html จากคุณ : กัมม์ - [ 22 พ.ค. 49 15:15:13 ]

ความคิดเห็นที่ 2 http://www.geocities.com/roy_bilan222/siam_royal1.htm http://www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Pid=30945 http://www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Cid=19&Pid=25757 จากคุณ : hijack02 - [ 22 พ.ค. 49 15:22:28 A:203.113.70.73 X:203.113.16.250 ]

ความคิดเห็นที่ 3 ในกรุงรัตนโกสินทร์มีพระองค์เจ้ามากมายหลายร้อยพระองค์ครับ คุณสัปทนเข้าใจถูกต้องว่าสาเหตุที่มีพระองค์เจ้าหลายชนิดนั้นขึ้นอยู่กับพระราชสัมพันธ์ที่แต่ละพระองค์ท่านทรงเกี่ยวข้องอย่างไรกับพระมหากษัตริย์ พระองค์เจ้ามี ประเภท ดังนี้ครับ ๑.ชั้นเอก คือพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้า พระองค์เจ้าชั้นนี้เป็นพระราชโอรส พระราชธิดาพระเจ้าแผ่นดิน ประสูติแต่พระภรรยาเจ้าชั้นหม่อมเจ้า หรือพระสนม พระองค์เจ้าชั้นนี้ นอกจากจะใช้คำนำหน้าพระนามว่าพระเจ้าบรมวงศ์เธอแล้ว ยังอาจใช้ว่า พระเจ้าลูกเธอ พระเจ้าลูกยาเธอ พระเจ้าพี่ยาเธอ พระเจ้าน้องยาเธอ พระเจ้าพี่นางเธอ พระเจ้าน้องนางเธอ ได้อีกด้วย ขึ้นอยู่กับว่าทรงพระราชสัมพันธ์ในทางใดกับพระมหากษัตริย์ พระองค์เจ้าชั้นนี้ถวายเรียกกันโดยลำลองว่า "เสด็จ" ครับ เช่น พระเจ้าบรมวงศ์เธอ (ชั้น ๕) พระองค์เจ้าหญิงบีเอตริศภัทรายุวดี พระองค์เจ้าชั้นนี้ ถ้าเป็นลูกเธอ ลูกยาเธอ ทรงศักดินา ๖๐๐๐ นอกจากนั้นทรงศักดินา ๗๐๐๐ ถ้ามีกรมศักดินา ๑๕๐๐๐ **พระเจ้าลูกเธอในรัชกาลที่ ๓ ในสมัยรัชกาลที่ ๔ และ ๕ มีคำนำหน้าพระนามว่าพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ ครับ** ๒.ชั้นโท คือพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ และพระราชวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชั้นพระเจ้าราชวรวงศ์เธอนี้เป็นพระราชโอรส พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระบวรราชเจ้า ทั้ง ๓ พระองค์ ส่วนพระราชวรวงศ์เธอ คือพระโอรส พระธิดาในกรมพระราชวังบวรวิชัยชาญ และสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมพระราชวังบวรสถานพิมุข ในรัชกาลที่ ๑ ครับ พระองค์เจ้าชั้นนี้ ก็อนุโลมให้ถวายเรียกโดยลำลองว่า "เสด็จ" ได้เชนกันครับ เช่น พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอสุนี กรมหมื่นเสนีเทพ ในสมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาสุร พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารัชนีแจ่มจรัส กรมหมื่นพิทยาลงกรณ ในกรมพระราชวังบวรวิชัยชาญ พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปฐมวงศ์ ในสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมพระราชวังบวรสถานพิมุขในรัชกาลที่ ๑ พระองค์เจ้าทั้งสามชั้นนี้ เมื่อยังไม่มีกรมทรงศักดินา ๔๐๐๐ ถ้ามีกรมศักดินา ๑๑๐๐๐ **ในรัชกาลที่ ๕ ได้ทรงสถาปนาพระราชภาติยะ พระราชภาติกาในสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอซึ่งร่วมพระมารดา (กรมพระจักรพรรดิพงศ์ และกรมพระยาภาณุพันธ์วงศ์วรเดช) ซึ่งประสูติแต่พระชายาเอก ให้เป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ มีศักดิ์เหนือกว่าพระหลานเธอ และพระวรวงศ์ทั่วไป ทรงศักดินาเท่ากับพระองค์เจ้าชั้นโทนี้ครับ แต่ว่าพระโอรสพระธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอเหล่านี้ไมได้เป็นหม่อมเจ้าเสมอไป ต้องมีพระบรมราชโองการด้วย ซึ่งต่างจากพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ และพระราชวงศ์เธอ พระโอรสพระธิดาประสูติเป็นหม่อมเจ้าทุกพระองค์ รวมทั้งพระเจ้าวรวงศืเธอนั้น จะถวายเรียกโดยลำลองว่า "เสด็จ" ก็มิได้เช่นกัน **ในสมัยก่อนรัชกาลที่ ๕ นั้นพระราชโอรสพระราชธิดาในสมเด็จพระบวรราชเจ้าทั้ง ๓ พระองค์และพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวมีคำนำหน้าพระนามว่า พระเจ้าวรวงศ์เธอ และได้เปลี่ยนเป็น พระเจ้าบวรวงศ์เธอ ในรัชกาลที่ ๕ (ดังนั้นพระโอรสพระธิดาในกรมพระราชวังบวรวิชัยชาญจึงมิเคยทรงเป็นพระเจ้าวรวงศ์เธอเลย) และเปลี่ยนเป็น พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ และ พระราชวรวงศ์เธอ ในรัชกาลที่ ๖ ๓.ชั้นตรี ชั้นนี้มีแยกย่อยเยอะหน่อยครับ ๓.๑ พระประพันธวงศ์เธอ คือพระโอรส พระดาในสมเด็จพระบรมราชมาตามหัยยิกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ เช่น พระประพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพรรณราย ๓.๒ พระวรวงศ์เธอ คือพระองค์เจ้าชั้นพระราชนัดดาที่พระบิดาเป็นสมเด็จเจ้าฟ้า แต่พระมารดามิได้เป็นเจ้า เช่น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรานนท์ธวัช ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ (ชั้น ๕) เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพชรบูรณอินทราชัย หรือพระราชนัดดาที่พระบิดาและพระมารดาเป็นพระองค์เจ้าทั้งคู่ เช่น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลฉัตร ในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน (พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร) และพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภาวสิตนฤมล หรือหม่อมเจ้าซึ่งยกขึ้นเป็นพระองค์เจ้า เช่น พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศ์วโรทัย ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทววงศ์วโรปการ (พระองค์เจ้าเทวัญอุทัยวงศ์) (ในกรมหมื่นเทววงศ์ฯ มิได้ทรงรับสถาปนาเป็นพระองค์เจ้า หากแต่ทรงสถาปนาให้เป็นต่างกรมเลย) พระองค์เจ้าชั้นตรีนี้ ส่วนมากทรงสถาปนายกขึ้นจากหม่อมเจ้า เพราะฉะนั้นเมื่อเวลายังเป็นหม่อมเจ้าอยู่จึงทรงศักดินา ๑๕๐๐ เมือ่เป็นต่างกรมแล้วทรงศักดินา ๑๑๐๐๐ เท่าพระเจ้าหลานเธอ ครับ พระองค์เจ้าชั้นเอกสามารถทรงกรมได้ทุกชั้น พระองค์เจ้าชั้นโท ทรงกรมได้ถึงเพียงกรมขุน มีพิเศษพระองค์เดียวคือกรมหลวงเสนีบริรักษ์ ในกรมพระราชวังหลัง ทรงเป็นถึงกรมหลวง พระองค์เจ้าชั้นตรี ทรงกรมได้เฉพาะแต่กรมหมื่นเท่านั้น นอกจากนี้ยังมีพระองค์เจ้าอื่นๆ อีกเช่น พระเจ้าหลานเธอ (ก็คือพระเจ้าวรวงศ์เธอซึ่งพระอัยกาทรงเป็นพระเจ้าแผ่นดินอยู่) พระหลานเธอ (ก็คือพระวรวงศ์เธอซึ่งพระอัยกาเป็นพระเจ้าแผ่นดินอยู่) และ ฯลฯ ครับ (รายละเอียดต่างๆ ผมคิดว่าเดี๋ยวคุณณัฐ และคุณอัพเธอจะเข้ามาเสริมครับ รับรองว่าละเอียดยิบ) จากคุณ : ohmygodness - [ 22 พ.ค. 49 15:33:11 ]

ความคิดเห็นที่ 4 มีกระทู้ที่ดีและน่าสนใจอีกมากในคลังกระทู้ครับ     อยากทราบว่า "กรม" มีกี่ชั้น อะไรบ้าง - ใคร่รู้ http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/K3670383/K3670383.html     สมเด็จกรมพระยา - Karoon_t http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/K3669997/K3669997.html     เจ้านายทรงกรม - ผู้น้อย http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/K3725885/K3725885.html     การสถาปนาทรงกรม - Karoon_t http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/K3877784/K3877784.html แก้ไขเมื่อ 22 พ.ค. 49 15:57:24 จากคุณ : กัมม์ - [ 22 พ.ค. 49 15:47:32 ]

ความคิดเห็นที่ 5 ขอขอบพระคุณทุกๆ ท่านเลยนะครับที่นอกจากจะช่วยไขข้อข้องใจแล้ว ยังนำเอาความรู้ในทางด้านราชประเพณี ธรรมเนียมราชตระกูลต่างๆ มาให้ทราบอีก ยังไงผมจะค่อยๆ อ่านไปทีละลิงค์นะครับเพราะแต่ละลิงค์ ยาวๆทั้งนั้น และผมมีอีกเรื่องหนึ่งที่นึกขึ้นได้ ขอยกมาถามท่านผู้รู้ทุกๆท่านต่อไปครับ คือว่า ผมเคยอ่านหนังสือที่พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ ทรงพระนิพนธ์ ชื่อ เกิดวังปารุสก์ เล่มที่ 2 สมัยประชาธิปไตย ในช่วงต้นๆของหนังสือมีการกล่าวถึง พระองค์เจ้าที่สถาปนาจากพระบรมราชโองการของรัชกาลที่ 7 ประมาณว่าให้สถาปนาพระโอรส-ธิดา ของบรรดาพระเชษฐาของพระองค์ที่เป็นสมเด็จเจ้าฟ้า แต่เกิดจากมารดาที่เป็นหม่อมสามัญชน ซึ่งเดิมเป็น หม่อมเจ้า ให้เป็นพระองค์เจ้า ชั้น พระวรวงศ์เธอ ทั้งหมด ก็เลยอยากจะถามว่า การสถาปนาครั้งนี้มีพระโอรส-ธิดาของเจ้าฟ้าพระองค์ใดอยู่ในข่ายของพระบรมราชโองการฉบับนี้บ้างครับ? และการสถปนาครั้งนี้ถือเป็นการสถาปนาเลื่อนยศเจ้านายครั้งใหญ่ครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ของราชวงศ์จักรีหรือไม่ครับ? และถ้าเป็นไปได้และจะกรุณาผมอยากเห็นพระบรมราชโองการฉบับนั้นบ้างจังครับว่าจะมีเนื้อหาว่าอย่างไร และเหตุอันใดทำให้รัชกาลที่ 7 ทรงมีพระราชดำริเช่นนั้น (ผมคิดเอาเองนะครับว่า ที่ทรงพระราชดำริเช่นนี้เพราะทรงถือกรณีที่ ร.6 ทรงสถาปนาพระองค์จุล เป็นพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ใช่หรือไม่ครับ เพราะจากที่ผมอ่านในวังปารุสก์ พระองค์จุลทำให้ผมเชื่อว่า ร.7 ทรงไม่พอพระทัยการที่ ร.6 ทรงมีพระราชดำริดังกล่าว ทรงเห็นว่า พระองค์จุลมีฐานะครึ่งๆกลางๆ แต่มาถึงในรัชกาลของพระองค์ก็แก้ไขอะไรไม่ได้แล้ว-อันนี้ผมอ้างจากจดหมายพระราชหัตถเลขาที่ ร.7 ทรงมีถึง พระองค์จุลน่ะครับ) ผิดถูกประการใดก็แนะนำด้วยนะครับ ขอบคุณครับ จากคุณ : สัปทน - [ 22 พ.ค. 49 22:59:02 A:203.118.101.15 X: TicketID:120659 ]

ความคิดเห็นที่ 6 ประกาศตั้งพระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้า  พ.ศ. ๒๔๗๐ มีพระบรมราชโองการ  ในพระบาทสมเด้จพระปรมินทรมหาประชาธิปก  พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว  ดำรัสเหนือเกล้าฯ  ให้ประกาศทราบทั่วกันว่าทรงพระราชดำริว่าในเวลานี้  พระราชวงศ์ชั้นผู้ใหญ่ก็มีน้อยแล้ว  และหม่อมเจ้าในสมเด็จเจ้าฟ้าซึ่งมารดาเป็นพระองค์เจ้าและหม่อมเจ้า  ก็ได้สถาปนาขึ้นเป็นพระเจ้าวรวงศ์เธอพระองคืเจ้า  ให้บุตรมีบรรดาศักดิ์เป็นหม่อมเจ้า  ดั่งแจ้งอยู่ในประกาศแต่ก่อนแล้ว  บัดนี้ทรงพระราชดำริเห็นสมควรจะยกย่องหม่อมเจ้าอันเป็นพระโอรสธิดาในสมเด็จเจ้าฟ้าซึ่งพระราชชนนีทรงศักดิ์ชั้นสมเด็จ  คือ  ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ  เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี  กรมพระจักรพรรดิพงศ์  สมเด็จพระราชปิตุลา  บรมพงศาภิมุข  เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์  กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช  สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ  เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์  กรมพระนครสวรรค์วรพินิต  สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ  เจ้าฟ้ามหิดลอดุลเดช  กรมขุนสงขลานครินทร์  สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ  เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก  กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย  ซึ่งมารดามิได้เป็นเจ้าขึ้นดำรงพระยศเป็นพระวรวงศ์เธอ  พระองค์เจ้า จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  ให้ยกหม่อมเจ้าในกรมที่ออกพระนามมาแล้วนั้น  ขึ้นเป็นพระองค์เจ้า  ใช้คำนำพระนามว่า  พระวรวงศ์เธอ  ทรงศักดินา  ๓๐๐๐  ทุกพระองค์สืบไป ประกาศมา  ณ  วันที่  ๘  พฤศจิกายน  พุทธศักราช  ๒๔๗๐  เป็นปีที่  ๓  ในรัชกาลปัจจุบัน จากคุณ : รอยใบลาน - [ 23 พ.ค. 49 09:10:12 ]

ความคิดเห็นที่ 7 ประกาศยกพระวรวงศ์เธอ เป็นพระเจ้าวรวงศ์เธอ  พ.ศ. ๒๔๕๓ มีพระบรมราชโองการในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  ดำรัสเหนือเกล้าฯ  ให้ประกาศทราบทั่วกันว่าทรงพระราชดำริห์ว่าพระโอรสธิดา  ในสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ  ซึ่งมารดาเปนพระองค์เจ้าแลหม่อมเจ้าอยู่ในเวลานี้  สมควรจะมีพระยศสูงกว่าพระวรวงษ์เธอ  จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  ให้ยกพระวรวงษ์เธอ  พระองค์เจ้าจุมภฎพงษ์บริพัตร  ในสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้ากรมขุนนครสวรรค์วรพินิต  กับหม่อมเจ้าที่ร่วมครรภ์อันมีอยู่และจะมีต่อไป  แลพระโอรสธิดาในสมเด็จพระเจ้าน้องเธอ  เจ้าฟ้ากรมขุนลพบุรีราเมศวร์ที่ประสูติใหม่แลที่จะร่วมครรภ์ต่อไป  ให้มีคำนำพระนามว่าพระเจ้าวรวงษ์เธอ  ให้ทรงศักดินา  ๔๐๐๐  มีกรมทรงศักดินา  ๑๑๐๐๐  มีบุตรมีบรรดาศักดิเป็นหม่อมเจ้า ประกาศมา  ณ  วันที่  ๖  มกราคม  รัตนโกสนิทร์ศก  ๑๒๙ แก้ไขเมื่อ 23 พ.ค. 49 09:18:11 จากคุณ : รอยใบลาน - [ 23 พ.ค. 49 09:17:15 ]

ความคิดเห็นที่ 8 ประกาศสถาปนาพระองค์เจ้าจุลจักพงษ์  พ.ศ.๒๔๖๓ มีพระบรมราชโองการในพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธฯ  พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  ดำรัสเหนือเกล้าฯ  ให้ประกาศให้ทราบทั่วกัน  ด้วยทรงพระราชดำริว่า  หม่อมเจ้าชายในสมเด้จพระอนุชาธิราช  เจ้าฟ้ากรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ  เป็นพระโอรสองค์แรก  สมควรดำรงพระยศ  เป็นพระองค์เจ้าพระองค์  ๑  และทั้งในเวลานี้ก็เป็นกำพร้าพระบิดา  ทรงพระกรุณาสงสารยิ่งนัก  จึงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ  ให้ยกหม่อมเจ้าชายในสมเด้จพระอนุชาธิราช  เจ้าฟ้ากรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ  ขึ้นเป็นพระองคืเจ้า  มีคำนำพระนามว่า  พระเจ้าวรวงศ์เธอ  พระองค์เจ้าจุลจักรพงศ์  ทรงศักดินา  ๓๐๐๐  ถ้ามีกรมทรงศักดินา  ๑๑๐๐๐ พระบรมราชโองการประกาศไว้  ณ  วันที่ ๒๑  กรกฎาคม  พระพุทธศักราช  ๒๔๖๓  เป็นปีที่  ๑๑  ในรัชกาลปัตยุบันนี้ จากคุณ : รอยใบลาน - [ 23 พ.ค. 49 09:28:33 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ได้ความรู้เยอะมากๆๆเลยคะ ขอบพระคุณมากๆๆนะคะ จากคุณ : สการะวาตี - [ 27 พ.ค. 49 12:25:13 A:58.8.86.4 X: TicketID:061579 ]