ความคิดเห็นที่ 1 อาณาจักรเจนละ ในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๑๑ เกิดการจลาจลไปทั่วแคว้นอินเดียทำให้ราชวงศ์คุปตะสิ้นสุดลง และสถาปนาราชวงศ์ปาลวะขึ้นใหม่ แต่ก็ยังมีการจลาจลทำลายล้างทางศาสนากันขึ้นมาอีก พราหมณ์จากอินเดียจึงได้ลี้ภัยหนีมายังดินแดนของชนชาติขอม ซึ่งเป็นช่วงที่อาณาจักรฟูนันกำลังเสื่อมอำนาจพอดี จากจารึกอักษรปาลวะ ได้กล่าวถึง “พราหมณ์กัมพูสวยัมภูว” ได้รับบัญชาจากพระเจ้าให้เดินทางมายังอาณาจักรฟูนัน ณ ที่แห่งนี้ กัมพูสวยัมภูว ได้แต่งงานกับนางฟ้าที่พระศิวะประทานมาให้ ชื่อ “นางเมรา” อันเป็นต้นกำเนิดราชวงศ์ขอมใหม่ เรียกว่า “ราชวงศ์กัมโพช” นอกจากนี้ในบันทึกยังได้กล่าวถึงพฤติกรรมลึกลับที่กษัตริย์ราชวงศ์กัมโพช จะต้องไปสมสู่กับนางนาคที่ปราสาททุกค่ำ ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ที่นำความสงบร่มเย็นมาสู่บ้านเมือง แต่พิธีกรรมที่ว่านี้นำความสงบมาสู่บ้านเมืองได้ไม่นาน เจ้าชายภววรมัน และเจ้าชายจิตรเสน สองพี่น้องซึ่งเป็นเชื้อพระวงศ์ที่เหลืออยู่ของราชวงศ์โกณฑัญญะ ก่อการกบฏทวงสิทธิ์แห่งความเป็นรัชทายาท และได้ทำสงครามจนได้ชัยชนะเหนืออาณาจักรฟูนันแห่งราชวงศ์กัมโพช เจ้าชายภววรมันจึงขึ้นเป็นกษัตริย์ ทรงพระนามว่า “พระเจ้าภววรมันที่ ๑” และได้ก่อตั้ง “อาณาจักรเจนละ” ขึ้นใหม่โดยมีเมืองหลวงอยู่ที่ “เมืองสตรึงเตร็ง” (สันนิษฐานว่าตรงปราสาทหินวัดพู ในประเทศลาว) และทรงสมรสกับเจ้าหญิงลักษมีแห่งราชวงศ์กัมโพช จึงทำให้อาณาจักรของพระองค์ยิ่งใหญ่ในภูมิภาคนี้ เมื่อสิ้นสุดรัชสมัยของพระเจ้าภววรมันที่ ๑ แล้ว เจ้าชายจิตรเสนจึงได้ครองราชย์ต่อทรงพระนามว่า “พระเจ้ามเหนทรวรมัน” พระองค์ทรงเข้มแข็งในการศึก ทำสงครามขยายอาณาเขตออกไปอย่างกว้างขวาง แต่ในช่วงปลายรัชกาลของพระเจ้ามเหนทรวรมัน ได้มีการแย่งชิงราชสมบัติกันระหว่างราชวงศ์โกณฑัญญะ (ซึ่งมีการเรียกใหม่ว่า จันทรวงศ์) กับราชวงศ์กัมโพช (เรียกใหม่ว่า สุริยะวงศ์) จนในที่สุดเมื่อเจ้าชายจิตรเสนสิ้นพระชนม์ พระเจ้าอีศานวรมันที่ ๑ (ไม่ทราบว่าเป็นราชวงศ์ใด) ทรงแข็งเมืองและทำการยึดอาณาจักรเจนละไว้ได้ และย้ายเมืองหลวงไปอยู่ที่ อีศานปุระ บริเวณลุ่มแม่น้ำสตรึงเตร็ง อาณาจักรเจนละมีกษัตริย์ปกครองต่อมาอีก ๒ พระองค์นั่นคือพระเจ้าภววรมันที่ ๒ และพระเจ้าชัยวรมันที่ ๑ ในช่วงนี้เหตุการณ์บ้านเมืองไม่สงบ และอ่อนแอ เมื่อพระเจ้าชัยวรมันที่ ๑ สวรรคต พระองค์ไม่มีรัชทายาทจึงต้องให้พระเมหสีที่ชื่อ “พระนางชัยเทวี” ขึ้นครองราชย์ บ้านเมืองจึงวุ่นวายหนักขึ้นกว่าเก่าจากการแย่งชิงอำนาจระหว่างฝ่ายจันทรวงศ์ และฝ่ายสุริยะวงศ์ พระนางไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ อาณาจักรเจนละจึงถูกแบ่งออกเป็น ๒ ส่วนคือ เจนละบก คือดินแดนฝั่งแม่น้ำโขงตอนเหนือ พระเจ้าอนินทิตยปุระ(ฝ่ายสุริยะวงศ์) ยึดอำนาจตั้งตนเป็นกษัตริย์ มีเมืองหลวงอยู่ที่ “สัมภูปุระ” (ปัจจุบันมีซากเมืองอยู่ที่เมืองสัมบอร์ ในประเทศลาว) และเจนละน้ำ คือดินแดนที่ครอบคลุมบริเวณทางตอนใต้ของที่ราบลุ่มทะเลสาบเขมร ลงไปจรดชายฝั่งทะเล มีเมือง “อนินทิตปุระ” เป็นเมืองหลวง มีพระเจ้าพลาทิตย์ (ฝ่ายจันทรวงศ์)ขึ้นปกครองแทนพระนางชัยเทวี จากคุณ : ออกหลวงมงคล - [ 22 พ.ย. 49 12:40:26 ]

ความคิดเห็นที่ 2 รายนามพระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรเจนละ ๑. พระเจ้าภววรมันที่ ๑ สิ้นพระชนม์ราวปี พ.ศ. ๑๑๔๑ บริเวณวัดพู ๒. พระเจ้ามเหนทรวรมัน (เจ้าชายจิตรเสน) ราว พ.ศ. ๑๑๕๐ – ๑๑๕๙        - ๓. พระเจ้าอีศานวรมันที่ ๑ ราว พ.ศ. ๑๑๕๙ – ๑๑๘๐ อีศานปุระ ๔. พระเจ้าภววรมันที่ ๒ ราว พ.ศ. ๑๑๘๒ - ?        - ๕. พระเจ้าชัยวรมันที่ ๑ ราว พ.ศ. ๑๒๒๐ – ๑๒๒๔                           - ๖. พระนางชัยเทวี ราว พ.ศ. ๑๒๒๔ - ?        - **หลังจากนี้เจนละถูกแบ่งเป็น ๒ ส่วน คือเจนละบก และเจนละน้ำ ๗. พระเจ้าพลาทิตย์ ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๓ อนินทิตยปุระ ๘. พระเจ้านรีประทินวรมัน -        - ๙. พระเจ้าปุษกรักษ์ -        - ๑๐. พระเจ้าสัมภูวรมัน (ทรงรวมเจนละเข้าเป็นหนึ่งเดียวอีกครั้ง)        - ๑๑. พระเจ้าราเชนทรวรมันที่ ๑ - อีศานปุระ ๑๒. พระเจ้ามหิปาฏิวรมัน -        - **อาณาจักรไศเลนทร์(ศรีวิชัย) ยกทัพเข้ารุกรานอาณาจักรเจนละราว พ.ศ. ๑๓๓๐ ทำให้อาณาจักรเจนละล่มสลายลง จากคุณ : ออกหลวงมงคล - [ 22 พ.ย. 49 12:41:41 ]

ความคิดเห็นที่ 3 การล่มสลายของอาณาจักรเจนละ ต่อมาได้มีกษัตริย์อีก ๒ พระองค์ปกครองเจนละน้ำ คือพระเจ้านริประทินทรวรมัน (หลานของพระเจ้าพลาทิตย์) และพระเจ้าปุษกรักษ์ (โอรสซึ่งเกิดจากพระเจ้านริประทินทรวรมัน กับรัชทายาทฝ่ายหญิงของเชื้อพระวงศ์ฝ่ายพระเจ้าชัยวรมันที่ ๑) จนมาถึงรัชกาลของ “พระเจ้าสัมภูวรมัน” โอรสของพระเจ้าปุษกรักษ์ ทรงได้รวบรวมอาณาจักรเจนละขึ้นใหม่ เจนละบกและเจนละน้ำจึงถูกผนวกเข้ามาเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันอีกครั้ง จนเมื่อพระเจ้าสัมภูวรมันทรงสิ้นพระชนม์ พระโอรสทรงขึ้นครองราชย์ต่อมาคือ “พระเจ้าราเชนทรวรมัน” ทรงย้ายเมืองหลวงไปอยู่ที่เมืองอีศานปุระดังเก่า และต่อมากษัตริย์องค์สุดท้ายของอาณาจักรเจนละก็ขึ้นครองราชย์ คือ “พระเจ้ามหิปาฏิวรมัน” (โอรสของพระเจ้าราเชนทรวรมัน) การล่มสลายของอาณาจักรเจนละนั้น นักประวัติศาสตร์ในปัจจุบันเชื่อว่าตรงกับนิยายปรัมปราของ “อาบู เซด ฮัสซัน” นักเขียนชาวอาหรับ ได้เล่าเรื่องการเดินทางของพ่อค้าอาหรับที่ชื่อ “สุไลมาน” ซึ่งเดินทางเข้ามาทำการค้าขายในอาณาจักรพระนคร เมื่อปี พ.ศ. ๑๓๙๔ สุไลมานได้เล่าว่ากษัตริย์หนุ่มของเจนละได้ทรงอิจฉาริษยากษัตริย์ผู้ครองอาณาจักรไศเลนทร์ (อาณาจักรศรีวิชัยหรือมัชปาหิต) ได้ทรงตรัสกับเหล่าขุนนางข้าราชการให้ได้ยินทั่วกันว่า “ข้าฯ ปราถนาอยู่อย่างหนึ่งและอย่างให้สมหวังด้วย คืออยากเห็นเศียรของพระเจ้ากรุงซาแบกหรือพระเจ้ากรุงศรีวิชัยอยู่ในจานเปลเบื้องหน้าข้าฯ” มีผู้นำความนี้มาทูลกล่าวแก่พระเจ้าสัญชัยแห่งกรุงไศเลนทร์ พระองค์จึงทรงยกกองทัพเรือขนาดมหึมา เข้าโจมตีอาณาจักรเจนละ ซึ่งสอดคล้องพอเหมาะพอดีกับจารึกของชวาที่บอกว่าพระเจ้าสัญชัยแห่งกรุงศรีวิชัยพิชิตขอมอย่างราบคาบ นิยายของฮัสซันเล่าต่อไปว่า เมื่อชนะสงครามอย่างง่ายดายกษัตริย์แห่งไศเลนทร์ได้จับกษัตริย์ขอมแล้วทรงตรัสว่า “พระองค์ทรงมีพระราชประสงค์แค่เพียงตัดเศียรหม่อมฉัน พระองค์มิได้ตรัสว่าจะทรงยึดครองหรือทำลายนครต่างๆ ของหม่อมฉัน ด้วยเหตุนี้หม่อมฉันจึงกระทำต่อพระองค์เหมือนอย่างที่พระองค์จะทรงกระทำต่อหม่อมฉัน และจะกลับบ้านเมืองของหม่อมฉันปล่อยให้ชัยชนะของหม่อมฉันเป็นบทเรียนของรัชทายาทของพระองค์สืบไป” แล้วจึงบั่นเศียรกษัตริย์ขอม และทรงให้อัครเสนาบดีเลือกคนที่ฉลาดเป็นกษัตริย์ ซึ่งเหล่าเสนาบดีได้เลือก “พระเจ้าชัยวรมันที่ ๒ ” ขึ้นเป็นกษัตริย์ พระเจ้ากรุงไศเลนทร์จึงนำตัวพระเจ้าชัยวรมันที่ ๒ กลับไปเป็นตัวประกันที่ชวาด้วย อาณาจักรเจนละจึงได้สิ้นสุดลงนับแต่บัดนั้น จากคุณ : ออกหลวงมงคล - [ 22 พ.ย. 49 12:43:25 ]

ความคิดเห็นที่ 4 เริ่มต้นอาณาจักรพระนคร พระเจ้าชัยวรมันที่ ๒ ทรงประทับอยู่ที่ชวากี่ปี? และมีพระราชกรณียกิจใดนั้น ไม่มีผู้บันทึกไว้ แต่ปรากฏจารึกเล่าว่าพระองค์เสด็จกลับมายังดินแดนของพระองค์แล้วรวบรวมผู้คน ก่อตั้งอาณาจักรขึ้นมาใหม่ เรียกกันว่า “อาณาจักรพระนคร” เมื่อประมาณปี พ.ศ. ๑๓๔๕ ทรงตั้งเมืองหลวงอยู่ที่เมือง “อินทปุระ” ซึ่งเป็นที่ราบลุ่มอุดมสมบูรณ์ ต่อมาได้ทรงย้ายราชธานีไปอีกหลายที่ เช่น เมืองหริหราลัย เมืองอมเรนทรปุระ และมเหนทรบรรพต (พนมกุเลนในปัจจุบัน) แล้วทรงย้ายกลับมาประทับที่เมืองหริหราลัยอีกครั้งเป็นที่สุดท้าย การที่พระองค์ทรงประทับอยู่อาณาจักรไศเลนทร์มานานพอสมควร เมื่อกลับมาจึงได้ทรงนำเอาระบบการปกครองแบบ “เทวราช” จากไศเลนทร์เข้ามา ยกฐานะกษัตริย์ให้เป็นเทพเจ้า เป็นตัวแทนขององค์พระศิวะลงมาปกครองมนุษย์ เป็นจุดเริ่มต้นอารยะธรรมขอมที่มั่นคงในกาลต่อมา พระองค์ได้นำพราหมณ์ปุโรหิตเข้ามาประจำในราชสำนัก เพื่อทำพิธีราชาภิเษกอันศักดิ์สิทธิ์ (พราหมณ์องค์แรกในราชสำนักของพระเจ้าชัยวรมันที่ ๒ คือ พราหมณ์หิรัญยทามะหรือศิวะไกรวัลย์ ผู้เชี่ยวชาญพิธีไสยศาตร์) ซึ่งก็ได้มีการสืบทอดต่อไปในรัชกาลของกษัตริย์ทุกพระองค์ แล้วยังนำความเชื่อเกี่ยวกับการสร้างปราสาทขึ้นเพื่อบูชาเทพเจ้าและเพื่อฉลองชัยชนะในสงคราม นักประวัติศาสตร์คาดว่าพระองค์น่าจะไปเห็น “มหาสถูปบุโรพุทโธ” สิ่งก่อสร้างอันยิ่งใหญ่ที่เกาะชวา พระองค์จึงนำแบบอย่างคติเขาพระสุเมรุราชเข้ามา นับได้ว่าพระเจ้าชัยวรมันที่ ๒ คือปฐมกษัตริย์พระองค์แรกที่เป็นผู้วางรากฐานขนบธรรมเนียมประเพณีของขอมมาจนกระทั่งสิ้นสุดอาณาจักรพระนคร จากคุณ : ออกหลวงมงคล - [ 22 พ.ย. 49 12:44:57 ]

ความคิดเห็นที่ 5 ความเป็นไปในอาณาจักรพระนคร รัชสมัยของกษัตริย์องค์ต่อๆ มาของขอมก็เริ่มทำการสร้างปราสาทขึ้นมาเพื่อเป็นเทวสถานบูชาพระศิว อาจจะมีการควบคู่กระทำไปพร้อมกับการทำสงครามด้วย ทำให้ตลอดเวลาที่อาณาจักรพระนครที่รุ่งเรืองนั้น มีสิ่งก่อสร้างอย่างปราสาทหินขนาดที่กระจัดกระจายอยู่ตามภูมิภาคต่างๆ ที่อำนาจของขอมได้แผ่ไปถึง ไม่เว้นแม้แต่ในดินแดนของประเทศไทยเอง ซึ่งคาดว่าน่าจะอยู่ในช่วงของอาณาจักรทวารวดี ก็ยังได้รับอิทธิพลของขอมเข้ามาด้วย การสร้างปราสาทเหล่านี้มีบันทึกว่าได้เริ่มต้นทำกันมาในรัชสมัยของ “พระเจ้ายโสวรมันที่ ๑” ซึ่งได้สร้างปราสาทพนมบาแค็ง ที่เมืองยโสธรปุระ และยังสร้างเทวสถานตามหมู่บ้านต่างๆ อีกหลายแห่ง ต่อมา “พระเจ้าอุทยาทิตยวรมันที่ ๒” ทรงสร้างปราสาทบาปวน พร้อมกับการสร้างระบบชลประทานด้วยการสร้างสระน้ำขนาดใหญ่ที่เรียกว่า “บาราย” เอาไว้ด้วย จากจารึกสะด๊กก๊กธมหลักที่ ๒ ที่พบที่ปราสาทสะด๊กก๊กธม ในจังหวัดสระแก้วนั้นได้ระบุว่า พระองค์ยังได้สร้างรูปเคารพ หิรัณยทามะ ศิวะไกรวัลย์ และศิวาศรม ผู้เป็นพราหมณ์ และเทวรูปพระพรหม พระนารายณ์ พระศิวะ ประดิษฐานเอาไว้ตามปราสาทต่างๆ อีกด้วย โดยเฉพาะในรัชกาลของ “พระเจ้าสุริยะวรมันที่ ๒” ขึ้นครองราชย์ พระองค์ทรงเข้มแข็งในการศึกสงครามมีชัยชนะเหนืออาณาจักรจามปา (อาณาจักรเก่าแก่ มีพื้นที่ตั้งอยู่ในประเทศเวียดนาม) ทั้งยังขยายอาณาจักรออกไปอย่างกว้างขวางไปถึงดินแดนแถบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาและภาคอีสานของประเทศไทย พระองค์จึงได้สร้างเทวสถานสำคัญๆ ไว้หลายแห่ง ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดก็เห็นจะเป็นปราสาทนครวัด ซึ่งเป็นปราสาทที่ยิ่งใหญ่และสวยงามที่สุดในศิลปะขอม เพื่อถวายแด่พระวิษณุหรือพระนารายณ์ การก่อสร้างนี้ทำกันอย่างใหญ่โตมาก ต้องเกณฑ์คนจำนวนนับหมื่นนับแสนเพื่อไปตัดหิน ขนเข้ามาก่อสร้างทำให้แรงงานเหล่านั้นถึงกับสูญสิ้นชีวิตไปมากมายก่ายกอง ฉะนั้นเมื่อพระองค์เสด็จสวรรคต บ้านเมืองจึงจมอยู่กับความทุกข์ยากเป็นเวลานาน กองทัพเริ่มอ่อนแอ เมื่อ “พระเจ้าธรณีทรวรมันที่ ๒” ขึ้นครองราชย์ได้ ๑๐ ปี ก็ถูก “พระเจ้ายโสวรมันที่ ๒” ชิงราชสมบัติ จนพระเจ้าธรณีทรวรมันที่ ๒ ต้องลี้ภัยไปอยู่จามปา ในรัชกาลนี้บ้านเมืองระส่ำระสาย เกิดศึกสงครามกับพวกจาม ต่อมาพระเจ้ายโสวรมันถูกกบฏภรตะราหูลอบปลงพระชนม์ ขุนนางกบฏจึงได้ขึ้นครองราชย์นามว่า “พระตรีภูวนาทิตย์” แต่ว่าพระองค์ครองราชย์ได้ไม่นานก็ถูกกองทัพจามตีเมืองพระนครแตก พระตรีภูวนาทิตย์ถูกจับประหารชีวิต บ้านเมืองถูกปล้นสะดมภ์เสียหายมาก อาณาจักรพระนครก็ต้องตกเป็นเมืองขึ้นของอาณาจักรจามปา ณ เวลานั้น จากคุณ : ออกหลวงมงคล - [ 22 พ.ย. 49 12:48:38 ]

ความคิดเห็นที่ 6 พระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ วีรกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ของขอม หม่าตวนหลิน นักประวัติศาสตร์จีนที่เดินทางเข้าไปยังเมืองพระนครในช่วงนั้นได้เล่าว่า พระเจ้าชัยวรมัน โอรสของ พระเจ้าธรณีทรวรมันที่ ๒ ได้รวบรวมผู้คนเข้าเป็นกองทัพใหญ่ แล้วทำสงครามขับไล่กองทัพจามออกไปจากอาณาจักร พระองค์ทรงมีชัยชนะครั้งยิ่งใหญ่ในสงครามทางเรือกับกองทัพจาม ซึ่งเหตุการณ์ครั้งนี้ได้ถูกสลักเอาไว้ที่ผนังระเบียงคดของปราสาทบันเตียชมาร์และปราสาทบายน ฝั่งประเทศกัมพูชา เป็นประจักษ์พยานในชัยชนะของพระองค์ ในที่สุดบ้านเมืองก็สงบสุข พระองค์ทรงขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ ทรงบูรณะปฏิสังขรณ์ราชธานีขึ้นใหม่ แล้วส่งกองทัพใหญ่ให้ “เจ้าชายวิทยนันท์” แห่งนครจามปา ซึ่งมาสวามิภักดิ์ต่อพระองค์เป็นแม่ทัพ ยกไปตีอาณาจักรจามปาจนพ่ายแพ้ราบคาบ ยึดอาณาจักรแห่งนี้เป็นเมืองขึ้นต่อพระองค์ แล้วยังยกกองทัพแผ่อำนาจเข้ามาสู่ลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ไปจนถึงทางภาคเหนือ และแถบภาคอีสานของไทยอีกด้วย พระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ ทรงเอาใจใส่ทำนุบำรุงประชาชนของพระองค์ ในจารึกพระขรรค์ได้กล่าวว่า ทรงสร้าง “บ้านซึ่งมีไฟ” หรือ “ธรรมศาลา” จำนวน ๑๒๑ หลัง สำหรับให้ประชาชนใช้ที่พักระหว่างการเดินทาง และสร้าง “อโรคยาศาล” เพื่อเป็นโรงพยาบาลรักษาคนป่วยไข้ อีก ๑๐๒ แห่ง ดังนั้นจึงไม่แปลกใจเลยว่า ในดินแดนบางส่วนของประเทศไทยเรานั้นมีปราสาทหินขนาดย่อม กระจัดกระจายอยู่แถบภาคอีสานหลายแห่ง ก็คงเป็นเพราะพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ ทรงให้สร้างอโรคยาศาลกับธรรมศาลาเอาไว้นี่เอง แล้วทรงสร้าง “ปราสาทบายน” ที่นครธม ราชธานีแห่งใหม่ของพระองค์ โดยมีการสลักพระพักต์ของพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร หรือพระพักต์ของพระองค์ที่เปี่ยมล้นด้วยความเมตตา เป็นการแสดงให้เห็นว่าพระองค์รับเอาพระพุทธศาสนาเข้ามาผสมผสานกับศาสนาพราหมณ์ด้วย ทำให้ปราสาทแห่งนี้มีความสวยงาม ยิ่งใหญ่ไม่แพ้นครวัดเลยทีเดียว โดยเฉพาะรอยยิ้มแห่งบายนที่ปรากฏอยู่บนพระพักต์ทั้ง ๒๑๖ ดวง เป็นที่ตรึงตาตรึงใจแก่ผู้ที่มาพบเห็นในปัจจุบันมาก ไม่เฉพาะทรงสร้างปราสาทบายนที่ยิ่งใหญ่เพียงแห่งเดียว พระองค์ยังทรงสร้างปราสาทตาพรหมเพื่อถวายแด่พระราชมารดา และปราสาทพระขรรค์เพื่อถวายแด่พระราชบิดาของพระองค์ด้วย พระราชกรณียกิจของพระองค์ส่วนใหญ่ก็คงจะเป็นการสร้างปราสาทนั่นเอง จากคุณ : ออกหลวงมงคล - [ 22 พ.ย. 49 12:50:07 ]

ความคิดเห็นที่ 7 รายนามพระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรเมืองพระนคร (พระเจ้าชัยวรมันที่ ๒ เสด็จกลับจากชวามาก่อตั้งอาณาจักรพระนคร) พระนาม ระยะรัชกาล ปุโรหิตประจำราชสำนัก ราชธานี ๑.พระเจ้าชัยวรมันที่ ๒ ๑๓๔๕ – ๑๓๙๓  เสตงอัญศิวะไกรวัลย์ อินทรปุระ (พราหมณ์หิรัญยทามะ) หริหราลัย อมรเรนทรปุระ มเหนทรบรรพต   (พนมกุเลน) หริหราลัย ๒.พระเจ้าชัยวรมันที่ ๓ ๑๓๙๓ – ๑๔๒๐   เสตงอัญสูกสมทินทู ๓.พระเจ้าอินทรวรมัน ๑๔๒๐ – ๑๔๓๒   เสตงอัญวามศิวะ ๔.พระเจ้ายโศวรมันที่ ๑ ๑๔๓๒ – ๑๔๔๓   เสตงอัญวามศิวะ ศรียโสธรปุระ (เมืองพระนครที่ ๑) ๕.พระเจ้าหรรษาวรมันที่ ๑ ๑๔๔๓ – หลัง๑๔๖๘   เสตงอัญวามศิวะ ๖.พระเจ้าชัยวรมันที่ ๔ ๑๔๗๑ – ๑๔๗๕   เสตงอัญอีศานมูรติ โฉการกยาร์ (เกาะแกร์) ๗.พระเจ้าหรรษาวรมันที่ ๒ ๑๔๗๕ – ๑๔๗๘   เสตงอัญอาตมะศิวะ ๘.พระเจ้าราเชนทรวรมันที่ ๒  ๑๔๗๘ -  ๑๕๑๑                   เสตงอัญอาตมะศิวะ                  ศรียโสธรปุระ (เมืองพระนครที่ ๑) ๙.พระเจ้าชัยวรมันที่ ๕ ๑๕๑๑ – ๑๕๔๔    เสตงอัญศิวจารย์ ๑๐.พระเจ้าอุทยาทิตยวรมันที่ ๑  ๑๕๔๔ – ๑๕๔๕    เสตงอัญศิวจารย์ ๑๑.พระเจ้าชัยวีรวรมัน     ๑๕๔๕ – ๑๕๕๓    เสตงอัญศิวจารย์ ๑๒.พระเจ้าสุริยะวรมันที่ ๑     ๑๕๕๓ – ๑๕๙๓    เสตงอัญสทาศิวะ เมืองพระนครที่ ๒ ๑๓.พระเจ้าอุทยาทิตยวรมันที่ ๒ ๑๕๙๓ – ๑๖๐๙ กัมรเตงอัญศรีชเยนทรวรมัน ๑๔.พระเจ้าหรรษาวรมันที่ ๓      ๑๖๐๙ – ๑๖๒๓ เสตงอัญศรีทิวากรบัณฑิต ๑๖.พระเจ้าชัยวรมันที่ ๖      ๑๖๒๓ – ๑๖๕๐ เสตงอัญศรีทิวากรบัณฑิต         (เริ่มต้นราชวงศ์มหิธรปุระ) ๑๗.พระเจ้าธรณีทรวรมันที่ ๑      ๑๖๕๐ – ๑๖๕๕ เสตงอัญศรีทิวากรบัณฑิต ๑๘.พระเจ้าสุริยะวรมันที่ ๒      ๑๖๕๕ – ๑๖๙๓ เสตงอัญศรีทิวากรบัณฑิต (ทรงสร้างนครวัด) ๑๙.พระเจ้าธรณีทรวรมันที่ ๒      ๑๖๙๓ – ๑๗๐๓                 - ๒๐.พระเจ้ายโศวรมันที่ ๒      ๑๗๐๓ – ๑๗๐๘                 - ๒๑.พระเจ้าตรีภูวนาทิตย์      ๑๗๐๘ – ๑๗๒๐                 - **กองทัพจามปารุกราน ครอบครองอาณาจักรเมืองพระนคร ราว พ.ศ. ๑๗๒๐ – ๑๗๒๔ ๒๒.พระเจ้าชัยวรมันที่ ๗      ๑๗๒๔ – ๑๗๖๓                 - เมืองพระนคร หลวง(นครธม) (ทรงขับไล่กองทัพจามปาออกไปได้สำเร็จ และทรงสร้างปราสาทบายน หรือปราสาทนครธม) ๒๓.พระเจ้าอินทรวรมัน      ๑๗๖๓ – ๑๗๖๘                 - ๒๔.พระเจ้าชัยวรมันที่ ๘      ๑๗๖๘ – ๑๘๓๘ - หลังสมัยเมืองพระ นครหลวง ๑๗๘๐ ถึงราวพุทธ- ศตวรรษที่ ๒๐ ๒๕.พระเจ้าศรีนทรวรมัน      ๑๘๓๘ – ๑๘๕๐                 - ๒๖.พระเจ้านทรชัยวรมัน      ๑๘๕๐ – ๑๘๗๐                 - ๒๗.พระเจ้าชัยวรมันปรเมศวร    ๑๘๗๐ – ๑๘๘๙                 - ๒๘.สมเด็จพระบรมนิพัทธบท         - ๒๙.สมเด็จพระศรีราช      ๑๘๘๙ -  ? ๓๐.สมเด็จพระบรมลำพงศ์ราชา    ? ๓๑. พระเจ้าปาสัตร     ? (ครองราชย์ได้ ๓ ปี) ๓๒. พระเจ้าปาอัศ (ผู้เป็นอนุชา)          ? – ๑๙๓๖ (ครองราชย์ได้ ๓ ปี) ๓๓.สมเด็จพระเจ้ากะดมบอง         ๑๙๓๖ ๓๔.สมเด็จพระศรีสุริโยประวงศ์ราชา  ๑๙๓๖ - ? ๓๕.สมเด็จพระเจ้าธรรมโศกราช          ? - ๑๙๗๔ **กองทัพกรุงศรีอยุธยานำโดยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๒ (เจ้าสามพระยา) เข้าตีเมืองพระนครแตกในปี พ.ศ. ๑๙๗๔ ทำให้สิ้นสุดอาณาจักรเมืองพระนคร และชาวขอมต้องย้ายเมืองหลวงไปไกลถึงเมืองพนมเปญ ***กษัตริย์ตั้งแต่สมเด็จพระบรมนิพัทธบท มาจนถึงสมเด็จพระเจ้าธรรมโศก มีรายนามปรากฏอยู่ในพระราชพงศาวดารกรุงกัมพูชา จากคุณ : ออกหลวงมงคล - [ 22 พ.ย. 49 12:51:19 ]

ความคิดเห็นที่ 8 อาณาจักรพระนครล่มสลาย สมเด็จฯ กรมพระดำรงราชานุภาพ ได้ทรงนิพนธ์ไว้ในหนังสือ “นิราศนครวัด” ตอนหนึ่งว่า “ ปราสาทหินที่ขอมสร้างไว้ในแดนเขมรมีอยู่ราว ๖๐๐ แห่ง สร้างภายในระยะเวลา ๖๐๐ ปี เมื่อพิจารณาดูว่าปราสาทหินแห่งหนึ่งจะต้องใช้แรงงานคนสักเท่าใด ก็ดูเหลือที่จะประมาณ อย่างเช่นนครวัด เห็นจะต้องเกณฑ์คนมาทำงานนับหมื่น ไปต่อยศิลาอยู่ที่เขาลิ้นจี่บ้าง ไปเที่ยวขุดแลงที่อื่นบ้าง แล้วยังพวกคนยกขนขึ้นไปเรียบเรียง ในสมัยที่ยังไม่มีเครื่องจักรกลที่จะช่วยแรงงานคน จะต้องใช้คนสักเท่าใดจึงจะพอแก่งาน คิดดูก็พอจะเห็นได้ว่าต้องใช้อำนาจสักเพียงใด ไพร่พลที่เกณฑ์มาจะต้องเดือดร้อนเพียงใด นครวัด นครธม นับว่าเป็นอนุเสาวรีย์โบราณซึ่งใหญ่โตและสง่างามที่สุดแห่งหนึ่งของโลก แต่เมื่อคิดถึงราคาที่ท่านผู้สร้างต้องลงทุนก็น่าอนาถใจ ด้วยตามเรื่องพงศาวดารปรากฏว่า พอเสร็จงานสร้างนครวัด นครธมกันแล้ว ประเทศขอมก็สิ้นกำลัง ต่อมาไม่ช้านานเท่าใด ก็ต้องตกอยู่ในอำนาจของชาติอื่น ” ข้อสันนิษฐานของสมเด็จฯ ท่านน่าจะเป็นความจริง เพราะเมื่อพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ เสด็จสวรรคตแล้ว กษัตริย์องค์ต่อๆ มาก็เสื่อมอำนาจ หมดสิ้นกำลังเพราะได้ล้มหายตายจากไปกับงานสร้างนครธม และปราสาทหินอื่นๆ อีกมากมายก่ายกอง ในขณะที่ดินแดนทางทิศตะวันตก อาณาจักรของคนไทยอย่าง “อาณาจักรสุโขทัย” ก็เริ่มมีอำนาจขึ้นมาและสามารถปลดแอกจากอาณาจักรขอมได้สำเร็จ สาเหตุสำคัญอีกประการหนึ่งก็คือ การที่พระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ ทรงนับถือพุทธศาสนานิกายมหายาน ทำให้พระองค์ทรงสร้างรูปเคารพในศาสนาพุทธเป็นจำนวนมาก ทรงอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาให้ยิ่งใหญ่ไม่แพ้ศาสนาพราหมณ์ที่มีอยู่ดั้งเดิม และลิดรอนอำนาจของเหล่าพราหมณ์ให้เหลือน้อยลงทำให้พราหมณ์จำนวนมากไม่พอใจ แต่ต้องทนเก็บความรู้สึกนี้ไว้เงียบๆ จนกระทั่งพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ เสด็จสวรรคต บรรดาพราหมณ์ทั้งหลายจึงรวมตัวกันก่อการจลาจล มีการทำลายล้างวัดวาอาราม รูปเคารพทางพุทธศาสนา ไม่เว้นแม้กระทั่งรูปเหมือนของพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ ที่ถูกทำลายลงไปด้วย (ปัจจุบันเหลืออยู่ ๒ ชิ้นที่พิมายและพิพิธภัณฑ์เมืองพนมเปญ) ความขัดแย้งนี้เองที่ทำให้เกิดการเข่นฆ่ากันครั้งใหญ่ในสมัยของพระเจ้าชัยวรมันที่ ๘ จนทำให้กำลังทางทหารอ่อนแอลง พอมาถึงการเริ่มต้นของ “อาณาจักรกรุงเทพทวาราวดีศรีอยุธยา” ถือกำเนิดขึ้น บัลลังก์ของอาณาจักรขอมก็สั่นคลอน เมื่อถูกกองทัพกรุงศรีอยุธยาของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ (พระเจ้าอู่ทอง) บุกมาตีถึงเมืองพระนคร ในรัชกาลของสมเด็จพระบรมลำพงศ์ราชา จนบ้านเมืองขอมระส่ำระสายอย่างหนัก ทั้งยังถูกกองทัพอยุธยาของสมเด็จพระราเมศวรโจมตีอย่างต่อเนื่องในรัชกาลของพระเจ้ากดมบอง และในที่สุดอาณาจักรเมืองพระนครก็ต้องสิ้นสุดลงในรัชกาลของ “สมเด็จพระเจ้าธรรมโศกราช” ซึ่งได้ถูกกองทัพกรุงศรีอยุธยาของสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๒ (เจ้าสามพระยา) บุกตีเมืองพระนครหลวง ทรงล้อมเมืองอยู่ได้ ๗ เดือน เมืองพระนครก็แตก พระบรมวงศานุวงศ์ พราหมณ์ราชครูปุโรหิตประจำราชสำนัก และไพร่ฟ้าประชาชนถูกกวาดต้อนมาที่กรุงศรีอยุธยามากมาย ทั้งยังได้นำศิลปวัตถุอันมีค่ามากหลายมายังพระนครศรีอยุธยาอีกด้วย อาณาจักรพระนครจึงถูกทิ้งร้างและสูญสิ้น ณ บัดนั้น ทิ้งร่องรอยสิ่งก่อสร้างหลายต่อหลายแห่งให้เป็นมรดกทางโบราณคดีไว้จนถึงปัจจุบันนี้ จากคุณ : ออกหลวงมงคล - [ 22 พ.ย. 49 12:53:02 ]

ความคิดเห็นที่ 9 หนังสืออ้างอิง ๑. ประวัติเมืองพระนคร : ศาสตราจารย์มาดแลนด์ จีโต้ แปลโดย มจ. สุภัทรดิศ ดิศสกุล (สำนักพิมพ์มติชน) ๒. ปราสาทสะด๊กก๊กธม ประวัติศาตร์และอารยะธรรมขอม สระแก้ว – บันเตียเมียนเจย : อภิชาต ทวีโภคา ๓. นิราศนครวัด : สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ๔. ถกเขมร : ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช ๕. มหาภารตะ : จักรกฤษณ์ ดวงพัตรา ๖.  เสียมกุก กองทัพสยามที่ปราสาทนครวัด เป็นใคร ? มาจากไหน? ไทย ลาว หรือข่า : จิตร ภูมิศักดิ์ ,         ศรีศักร วัลลิโภดม ๗. พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตเลขา เล่มที่ ๑ พร้อมคำอธิบายรัชกาลต่างๆ ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ : หอสมุดแห่งชาติพระนคร ๘. พงศาวดารเขมร จากประชุมพงศาวดารภาคที่ ๑ หอสมุดแห่งชาติ   ๙. “เสียมกุก กองทัพสยามที่ปราสาทนครวัด เป็นใคร ? มาจากไหน? ไทย ลาว หรือข่า” ของ จิตร ภูมิศักดิ์ จากคุณ : ออกหลวงมงคล - [ 22 พ.ย. 49 12:54:35 ]

ความคิดเห็นที่ 10 เยี่ยม จากคุณ : * - [ 22 พ.ย. 49 16:48:57 A:58.9.187.153 X: TicketID:105682 ]

ความคิดเห็นที่ 11 ชอบๆๆๆ ชอบมากค่ะ เอาอีก คราวนี้ คงเที่ยว ปราสาทหิน เที่ยวเขมร เที่ยว อุบล ได้ มีรสชาติขึ้น จากคุณ : นางกอแบกเป้ - [ 22 พ.ย. 49 18:24:01 ]

ความคิดเห็นที่ 12 แนะนำนิยายเรื่อง จันทราอุษาคเนย์ ของ วรรณวรรธน์ เป็นเรื่องราวของ เจ้าชายจิตเสน แห่งอาณาจักรเจนละสนุกมาก จากคุณ : Domingo - [ 23 พ.ย. 49 00:36:04 ]

ความคิดเห็นที่ 13 ขอบคุณมากครับ จากคุณ : adept - [ 23 พ.ย. 49 08:16:30 ]

ความคิดเห็นที่ 14 อ่านแล้วก็อยากไปเที่ยวนะเนี้ยะ จากคุณ : กริชครับผม - [ 24 พ.ย. 49 13:26:12 ]

ความคิดเห็นที่ 15 ขอบคุณครับ จากคุณ : Angleevil - [ 24 พ.ย. 49 16:22:12 ]

ความคิดเห็นที่ 16 ขอบคุณมากค่ะ จากคุณ : กระจ้อน - [ 25 พ.ย. 49 09:48:04 ]

ความคิดเห็นที่ 17 อ้อ มีนิดนึงค่ะ... เท่าที่อ่านมา  สงสัยค่ะ เพราะ เข้าใจว่า  พระเจ้าชัยวรมันที่ 2  ทรงเสด็จกลับมาจากชวาเพื่อรวบรวม เจินละน้ำ กับเจินละบกเข้าด้วยกัน   หรือว่า  หลังจาก กษัตริย์ไศเลนทร์บุกขอม   เมืองต่างๆ  ของเจนละ ก็กระจัดกระจาย มีทั้งอยู่ใต้อำนาจเดิม  และ อิสระไม่ขึ้นต่ออำนาจเดิม เข้าใจถูกมั้ยคะ ? จากคุณ : กระจ้อน - [ 25 พ.ย. 49 09:54:46 ]