ความคิดเห็นที่ 1 นั่งฟ้งตาปริบ ๆ จากคุณ : biebie999 - [ 7 พ.ค. 50 08:47:20 ]

ความคิดเห็นที่ 2 เรือรบจอดที่ไหน "....อนึ่ง กรุงศรีอยุทธยานั้นมีโรงเรือต่างๆ อยู่นอกกำแพงพระนครเป็นอันมาก อนึ่ง ที่ย่านบ้านวัดท่าการ้องนั้น ตั้งโรงเรือรบน้ำจืดแถวหนึ่งสามสิบหลัง เสาไม้มะค่าหลังคามุงกระเบื้องลูกฟูกหลังหนึ่งไว้เรือรบได้ ๑๐ ลำบ้าง ๖ ลำบ้าง ตามเรือใหญ่เรือเล็กมีขุนหมื่นแลไพร่หลวงรักษาทุกเดือน ถ้ามีราชการสงครามก็ยาแลเขนออกจากอู่ในโรง ไปใช้ราชการได้พร้อมเพรียง ๒๐๐ ลำ อนึ่ง ใต้ปากคลองตะเคียนนั้นมีโรงเรือรบทเลใหญ่น้อยต่างๆ ไว้ในโรงในอู่โรงเรียงกันตามแม่น้ำใหญ่ท้ายเรืออยู่ปากอู่เรือลำเรือขวางแม่น้ำทุกลำใส่โรงละลำบ้าง โรงละสองบ้างมีเรือใหญ่ท้ายสำเภา เปนเรือรบทะเลสามสิบลำ เรือเล็กท้ายปลา เรือรบทะเลร้อยลำ ทำด้วยไม้ตะเคียนทั้งสิ้น โรงนั้นปักเสาไม้มะค่า หลังมุงกระเบื้องลูกฟูก มีฝาแลประตู มีผู้รักษาทั้งนายแลไพร่ พระยาราชวังสันได้ว่ากล่าวดูแลเปนแม่กองแต่เรือรบน้ำจืดนั้นพระยามหาอำมาตย์ได้ว่ากล่าวดูแลรักษา ที่ท้ายบ้านท่าเสือข้ามนั้น มึอู่สำหรับต่อกำปั่นแลสำเภาหลวง เรียงกันสิบแปดอู่แลอู่กำปั่นแลสำเภาที่อยู่ริมกำแพงพระนครมีอยู่ ๔ อู่ ที่ใต้ประตูไชยสองอู่ ที่ป่าตองสองอู่เปนอู่หลวงเก่ามาแต่เดิม....." เรือพระที่นั่ง อนึ่งโรงเรือนพระที่นั่งซ้ายโรง ๑ ขวาโรง ๑ แต่ละโรงนั้นยาวเส้นหนึ่งก็มี ยาวเส้นห้าวาก็มี ยาวเส้น ๑๐ วาก็มี โรงนั้นเสาไม้มะค่าแปดเหลี่ยมหลังคามีพไลสองข้างซ้ายขวา มีช่อฟ้าหางหงษทุกโรง ฝาก่อเปนผนังอิฐโบกปูนมีช่องลม โรงเรือขวาเรียงมาตามน้ำถึงน่าวัดตินท่า ไว้เรือรูปสัตวแลเรือต้นเรือไชยทั้งสิ้นถึงยี่สิบโรงๆ ละห้าลำบ้างสิบลำบ้าง แต่โรงเรือที่อยู่บนบกริมศาลากระเวนนั้น เสาก่ออิฐฝาอิฐหลังคามุงกระเบื้องมีฉ้อฟ้าโรง ๑ ใส่เรือศีศะพระศรุธพาหนะที่นั่งกำปาง ๑ ใส่เรือศีศะรูปยักษ์มีปีกเรียกว่า พระที่นั่งอสุราวายุภักษลำ ๑โรงเรือซ้ายอยู่บนบกที่คูไม้ร้องเรียงกันมาจนถึงวัดตินท่า ใส่เรือพระที่นั่งศีศะหงษพาหนะ พระที่นั่งกำปางลำ ๑ เรือพระครุธพาหนะสองลำ ๑ สำหรับทรงเสด็จไปประพาษทรงเบดปลาฉนากฉลามตามชายทะเล อนึ่งเรือพระที่นั่งกิ่งใหญ่ชื่อแก้วจักรมณีขวาลำ ๑ ชื่อสุวรรณจักรรัตนซ้ายลำ ๑ เรือพระที่นั่งกิ่งรองทรงชื่อสุวรรณพิมานไชยขวาลำ ๑ ชื่อ สุมมุติพิมานไชยลำ ๑ เรือแก้วตอกรองขวาลำหนึ่ง ๑ เรือสาลิกาล่องลมซ้ายลำ ๑ เรือทองแผ่นฟ้าซ้ายลำ ๑ เรือทองแผ่นฟ้าขวาลำ ๑ เรือเอกไชยซ้าย ๔ ลำ ชื่อสีเทพพายกรลำ ๑ ชื่ออำมรรัจนาศนลำ ๑ ชื่อปราสาทอำมรินทรลำ ๑ ชื่อสินธุประเวศลำ ๑ เรือเอกไชยขวา ๔ ลำ ชื่อรัตนพิมานอำมเรศลำ ๑ ชื่อพิเศศบันลังก์ลำ ๑ ชื่ออาศนภุชฌงลำ ๑ บันยงนาเวศลำ ๑ แลเรือพระที่นั่งศีศะนาคราชเจดเศียร ๒ ลำ ชื่อพิมานวาสุกรี ๑ อีกลำ ๑ ชื่อศรีมงคลนาคินทรลำ ๑ มีบุษบกอยู่กลางลำทุกลำเปนพระแท่นบันลังก์พระที่นั่งทรง ลางลำก็มีจตุรมุขแลยอดมณฑป ลางลำก้มีแต่มณฑปบุษบกเปล่าไม่มีมุข แลเรือเหราลอยล่อง สมุทลำ ๑ มีหลังคาบัญลังก์สีมุขฉ้อฟ้าแลเรือรูปสัตว์ต่างๆมากมายเหลือที่จะพรรณา เรือเหล่านี้อยู่ในโรงฉ้อฟ้าทั้งสิ้น ในโรงเรือนั้นขุดอู่ทุกโรงมีทำนบน่าโรงสำหรับปิดน้ำในโรงนั้นมีเสาเตาม่อทุกโรง ถ้าจะเอาเรอขึ้นคานก็เปิดทำนบน่าโรงเสีย ให้น้ำไหลเข้าไปในอู่เตมแล้ว เอาคานพาดเสาเตาม่อไว้ ครั้นนำลงแห้งท้องเรือก็ตั้งอยู่บนคาน แล้วปิดทำนบไว้ไขน้ำออกให้หมดอู่ แต่เรือพระที่นั่งศรีสักลาดแลเรือพระที่นั่งกราบซ้ายขวาทั้งปวงนั้นอยู่ตามโรงแถววัดตินท่าเรียงต่อมา แลเรือดั้งเรือกัน เรือกระบวนต่างๆ ก็อยู่ในโรงแถวขวาแลซ้ายเปนอันมาก ฝีพายเรือพระที่นั่ง คือพวกบ้านโพเรียง บ้านพุทเลาเปนพนักงานพายมีเจ้ากรม ปลัดกรมนายกอง ปลัดกองนายหมู่นายหมวด แต่พระอินทรเทพได้ว่าพวกฝีพายซ้าย พระพิเรนทรเทพได้ว่าพวกฝีพายขวาตามตำราในโบราณราชประเพณีสืบมา พวกฝีพายนั้นได้พระราชทานตราภูมคุ้มห้าม ด่านขนอนอากรตลอดไม่ต้องเสีย โปรดพระราชทานให้เปนกำลังแก่ราชการ ปีหนึ่งใช้ราชการสามเดือน แต่ฝีพายลำทรงทุกหมู่...." กำแพงเมือง ประตูและป้อม ".....จะกล่าวถึงภูมลำเนาพระนคร ตั้งอยู่บนเกาะหนองโสนในประเทศสยามมีแม่น้ำล้อมรอบเกาะ เกาะนั้นมีสันถานคล้ายรูปสำเภานาวา ด้านยาวอยู่ทิศเหนือแลทิศใต้ ด้านกว้างข้างรูปศีศะสำเภานั้นอยู่ทิศตะวันออก ด้านกว้างข้างท้ายสำเภาอยู่ทิศตะวันตก มีกำแพงก่อด้วยอิฐบ้างศิลาแลงบ้าง ก่อด้วยศิลาแดงบ้างล้อมรอบเปนพระนคร พระนามกรปรากฎว่ากรุงเทพมหานครบวรทวาราวดีศรีอยุทธยา กำแพงตั้งแต่พื้นดินสูงสุด ใบสีมาสามวามีชานเทินช่องเนินบันพทโดยสูง ๘ ศอก มีป้อมค่ายคูประตูใหญ่น้อยเรียงรายล้อมรอบพระนครๆ ด้านยาวร้อยเส้นเสศ ด้านกว้างห้าสิบเส้นเสศ พรรณาตามมีในฉบับพระตำหรับหอหลวงท่านกล่าวไว้ว่ากรุงศรีอยุทธยานั้นตั้งต้นทิศตะวันออกเวียนขวา ตั้งแต่ป้อมมหาไชยท้ายทำนบรอมาถึงประตูใหญ่ ชื่อประตูท่าช้างวังจันทนบวร คือท่าช้างวังน่า ๑ แลขึ่งมาถึงประตูใหญ่ชื่อประตูฉนวนน้ำ ประจำท่าพระราชวังจันทรบวร คือประตูฉนวนวังน่า ๑ จึ่งมาถึงประตูช่องกุฎสามช่องแล้วจึงมาถึงป้อมวัดฝาง ๑ แล้วจึงมาถึงประตูช่องกุฎ ๑ จึ่งมาถึงประตูใหญ่คลองน้ำชื่อประตูหอรัตนไชย ๑ แล้วจึ่งมาถึงประตูช่องกุฎสามช่อง จึ่งมาถึงประตูใหญ่ ห้ามไม่ให้เอาศพออกชื่อประตูเจ้าจันทน ๑ แล้วมีประตูช่องกุฎสองช่อง จึ่งมาถึงป้อมปืนตรงเกาะแก้ว ๑ แล้วมีประตูช่องกุฎ         จึ่งมาถึงมุมกรุงศรีอยุทธยาด้านตะวันออกเฉียงใต้นั้น โลกยสมมุติเรียกว่าหัวสาระภา ที่ตำบลตรงนั้นคล้ายกับที่ถอนสมอสำเภา สุดท้ายด้านตะวันออกเพียงนี้ .......กรุงศรีอยุทธยาด้านยาวทิศใต้ ตั้งแต่มุมกรุงที่ตำบลหัวสาระภามานั้น มีประตูช่องกุฎหนึ่งจึ่งมาถึงป้อมปืนใหญ่ ๑ แล้วมามีประตูช่องกุฎ ๑ จึ่งมาถึงประตูป้อมปืนใหญ่ก่อด้วยศิลาแลงมั่นคงแข็งแรงสูง ๓ วา สองศอก ป้อมนี้สูงกว่ากำแพงกรุง ๒ ศอก มีชานชาลารอบป้อมกว้างสามวา มีกำแพงแก้วล้อมรอบชานป้อม มีประตูช่องกุฎข้างซ้ายป้อมประตู ๑ ข้างขวาป้อมประตู ๑ ประตูทั้งสองนั้นเดินออกตามชานป้อมใหญ่ได้รอบป้อม มีปืนแซกตามช่องแปดกระบอก ชั้นล่างปืนใหญ่รางเกวียนบันจุทุกช่อง ๑๖ กระบอก ป้อมใหญ่ชื่อป้อมเพชร ตั้งอยู่ตรงแม่น้ำตะลาดบางกระจะป้อม ๑ แล้วจึ่งมาถึงประตูคลองน้ำชื่อในไก่ ๑ แล้วมีประตูช่องกุฎ ๕ ช่อง จึ่งมาถึงป้อมอกไก่ ๑ แล้วมาถึงประตูช่องกุฎ ๒ ช่อง จึ่งมาถึงท่าด่านชีมีประตูช่องกุฎสองช่อง จึ่งมาถึง[/b]ป้อมปืนตรงปากคลองคูจาม[/b]แล้วมีประตูช่องกุฎ ๑ อยู่ในด่านท่าชี แล้วถึงประตูใหญ่คลองน้ำชื่อประตูไชย ๑ แล้วมาถึงประตูช่องกุฎ ๒ ช่อง จึ่งมาถึงประตูใหญ่ชื่อประตูชะไกรน้อย ๑ แล้วมามีประตูช่องกุฎ ๓ ช่อง จึ่งมาถึงประตูใหญ่คลองน้ำชื่อประตูชะไกรใหญ่ ๑ แล้วมาถึงประตูช่องกุฎ ๒ ช่อง จึ่งมาถึงป้อมปืนตรงปากคลองลครไชย ๑ แล้วมีประตูช่องกุฎช่อง ๑ สุดด้านยาวทิศใต้เพียงนี้ กรุงศรีอยุทธยา ด้านกว้างทิสตะวันตกตั้งแตั่วเลี้ยววังไชยมาบ้านชี มีประตูช่องกุฎ ๓ ช่อง จึ่งมาถึงประตูใหญ่ชื่อ[/b]ประตูคลองน้ำแกลบ ๑ [/b]แล้วมีประตูช่องกุฎ ๒ ช่อง จึ่งมาถึงประตูใหญ่ชื่อประตูท่า พระราชวังหลัง ๑ แล้วมีประตูช่องกุฎสองช่อง จึ่งมาถึงประตูใหญ่ชื่อประตูคลองแสงมหาไชย ๑ แล้วมีประตูช่องกุฎ ๓ ช่อง จึ่งมาถึงประตูใหญ่ชื่อประตูคลองฝาง ๑ แล้วมาถึงป้อมปืนตรงแม่น้ำหัวแหลมชื่อป้อมสัดกบ ๑ สุดด้านกว้างตะวันตก กรุงศรีอยุทธยาด้านยาวฝ่ายทิศเหนือนั้น ตั้งแต่ป้อมสัดกบนั้นมาตามด้านเหนือมีประตูช่องกุฎ ๑ จึ่งมาถึงป้อมปืนใหญ่ ก่อใหม่ชื่อป้อมสุพรัตน ๑ แล้วมี[b]ประตูช่องกุฎ ๑ จึ่งมาถึงประตูใหญ่ชื่อประตูห่าน ๑ แล้วมาถึงประตูช่องกุฎ ๑ จึงมาถึงประตูใหญ่ชื่อหมู่ทะลวง ๑ ประตูนี้สำหรับเชิญพระศพพระเจ้าลูกเธอ แลพระเจ้าหลานเธอลงเรือขบวนแห่ไปถวายพระเพลิงที่ในพระเมรุวัดไชยวัฒนาราม แล้วมีประตูช่องกุฎ ๑ แล้วจึ่งมาถึงประตูใหญ่คลองน้ำอยู่ตรงมุมกำแพงพระราชวังหลวงนั้นชื่อประตูปากท่อ แต่มุมกำแพงพระราชฐานด้านตะวันตกไปจนมุมกำแพง พระราชสฐานด้านตวันออกนั้น มีประตูใหญ่ชื่อประตูท่าขันธ ๑ แล้วมามีประตูช่องกุฎ ๑ จึ่งมาถึงประตูใหญ่ชื่อประตูท่าชัก ๑ แล้วมีประตูช่องกุฎสามช่อง จึงมาถึงประตูใหญ่ช้างลงอาบน้ำ ชื่อประตูท่าสิบเบี้ย ๑ ที่ริมท่าสิบเบี้ยนั้น มีโรงช้างระหว่างค่ายนอกกำแพงกรุง ริมน้ำโรงสี่ห้องใส่ช้างพลายห้องละช้างสี่ช้าง แล้วถัดมามีประตูช่องกุฎ ๑ ริมกำแพงออกไปทุ่ง จึ่งมาถึงประตูช่องกุฎมหาเถรไม้เซ ๑ ที่ตรงนั้นเขาคิดอ่านแบ่งน้ำให้ไหลเข้ามาใต้ถนนหลวง น้ำนั้นไหลทลุเลยมาตามลำคูปากสระ คิดฝังท่อดินเผามุดมาใต้ถนน ตะพานนาด กระแสน้ำไหลเข้าในท่อที่ฝั่งนั้นโดยแรง น้ำในท่อไหลออกมาบันจบคลองประตูเขาสมี ถัดนั้นมามีประตูช่องกุฎสองช่อง จึ่งมาถึงประตูใหญ่ชื่อประตูท่ากระลาโหม แล้วมีประตูช่องกุฎอีกสองช่อง จึ่งมาถึงประตูใหญ่ คลองน้ำชื่อประตูเข้าเปลือก ๑ แล้วมีประตูช่องกุฎ ๑ จึ่งมาถึงป้อมปืนช่อป้อมจำปาพล ๑ แล้วมีประตูช่องกุฎ ๒ ช่อง จึงมาถึงป้อมปืนใหญ่ชื่อป้อมมหาไชย ๑ อยู่ตรงมุมกำแพงพระนครด้านเหนือ สุดด้านยาวทิศเหนือเท่านี้ ตามกำแพงรอบกรุงศรีอยุทธยา มีป้อมปืนใหญ่ น้อยยี่สิบสองป้อม มีประตูใหญ่มียอดทาแดงยี่สิบสามประตู มีประตูช่องกุฎหกสิบเอดประตู...." จากคุณ : วรณัย - [ 7 พ.ค. 50 09:14:16 ]

ความคิดเห็นที่ 3 ภายในกำแพงพระนคร ".....ภายในกำแพงพระนครศรีอยุธยา มีถนนหลวงชื่อ มหารัฐยาอยู่กลางพระนครกว้างหกวา ปูศิลาแลงเรียบร้อยสำหรับมีการใหญ่ ได้ตั้งกระบวนแห่พยุหยาตรา แลสะฃนานช้างม้าพระที่นั่งต่างๆ แลแห่กระบวนกฐินบกเปนการแห่ด้วยยานคานหามบ้างเปนพระราชกฐินหลวงประจำปี แห่ผ้าไตรยแล้วเจดวันจึ่งได้เสดจพระราชทานพระกฐิน ตามพระอารามหลวงทั้งทางบกทางเรือ ถนนหลวงนี้เป็นที่แห่นาคหลวง แลแห่พระบรมศพต่างๆ ตั้งต้นกระบวนแต่ประตูไชยทิศใต้พระนคร ...." สะพาน "......ภายในกำแพงพระนครกรุงศรีอยุธยา มีตะพานซ้ามคลองใหญ่ทำด้วยอิฐสิบห้าตำบล ทำด้วยไม้สิบห้าตำบล รวมด้วยกันเป็นสามสิบตำบล แต่ถนนหลวงนั้นตะพานไม้ซ้ามคลองหอรัตนไชย ๑ ตะพานอิฐซ้ามคลองประตูในไก่ จะเลี้ยวมาหอรัตนไชย ๑ ตะพานไม้ชื่อตะพานสี่แสก ๑ แล้วมาถึงตะพานใหญ่ชื่อตะพานหัวจะกา ๑ มาถึงตะพานอิฐตรงประตูในไก่ชื่อตะพานในไก่ ๑ คลองประตูเข้าเปลือกตะลอดตรงประตูจีนมีตะพานซ้ามคลองนั้นก่อด้วยศิลาแลงชื่อตะพานช้าง ๑ จึ่งมาถึงตะพานอิฐชื่อ ตะพานถนนป่าภาน ๑ จึ่งมาถึงตะพานไม้ชื่อตะพานวัดลาด ๑ จึ่งมาถึงตะพานอิฐชื่อตะพานชีกุน ๑ จึ่งมาถึงตะพานไม้ชื่อตะพานวัดขุนเมืองใจ ๑ จึ่งมาถึงตะพานอิฐชื่อตะพานตลาดจีน ๑ มีคลองน้อยลัดมาแต่คลองในไก่มาออกคลองประตูจีน มีตะพานอิฐข้ามคลองน้อยนั้น ชื่อตะพานบ้านดอกไม้เพลิง ๑ คลองประตูทศสมีเข้ามาจนลำคูปากสมุท คิดแบ่งน้ำในคลองกลางพระนครให้ไหลออกทางคลองตะพานนาค บันจบกับคลองประตูเทศ มีตะพานอิฐตรงถนนบ้านแขกใหญ่ ฃ้ามมาถนนบ้านแห ชื่อตะพานวานร ๑ มีคลองน้อยลัดมาจากคลองใหญ่ประตูจีนมาทลุออกคลองประตูเทศ มีตะพานอิฐเดินมาถนนบ้านแขกใหญ่ ฃ้ามมาศาลาอาไศรยที่ถนนป่าหญ้าชื่อตะพานป่าหญ้า ๑ แล้วมีตะพานอิฐเดินมาแต่น่าวัดอำแม่ท้ายบ้านแขกใหญ่เจ้าเซนตรงมา ออกถนนหลวงตรงน่าวัดฉัตรทันตชื่อตะพานวัดฉัตรทันต ๑ คลองประตูไชยตรงเข้ามาถนนตแลงแกงมุมวัดป่าใน มีตะพานไม้ฃ้ามคลองริมพระคลังสินค้าไกลป่าตอง แลเดินฃ้ามเข้าไปวัดบรมจักรวัติ ชื่อตะพานวัดจักรวัติ ๑ มีตะพานอิฐฃ้ามคลองน่าวัดบรมพุทธาราม ฃ้ามมาถนนป่าดินสอถนนวัดพระงาม ชื่อตะพานบ้านดินสอ ๑ มีตะพานไม้ฃ้ามคลองบ้านช่างเงินฃ้ามไปวัดป่าใน ชื่อตะพานบ้านช่างเงิน ๑ ลำคลองประตูไชยเลี้ยวไปทางตะวันออก มีตะพานไม้ข้ามคลองนั้นตรงถนนป่าผ้าเขียว ฃ้ามไปบ้านพราหมณ์น่าวัดป่าในแลใกล้โบถพราหมณ์ ชื่อตะพานบ้านโบถพราหมณ์ ๑ มีตะพานไม้ตรงหัวถนนป่าฟูกข้ามไปถนนน่าวัดสักชื่อตะพานนาค ๑ ลำคลองประตูไชยมีคลองน้อยเลี้ยวทางตะวันตก ไปออกคลองชะไกรใหญ่มีตะพานไม้ข้ามเข้ามาถนนป่าตองชื่อตะพานงู ๑ มีตะพานไม้ตรงชะไกรน้อยข้ามมาถนนวัดทองบ้านม่อชื่อตะพานบ้านม่อ ๑ คลองประตูปากท่อตรงออกประตูชะไกรใหญ่ มีตะพานไม้ชื่อตะพานขุนโลกย ๑ มีตะพานไม้ตรงถนนวัดขวิด ข้ามคลองไปวัดกุฎีสลัก ชื่อตะพานนางหงษ ๑ มีตะพานอิฐตรงถนนตะแลงแกง ฃ้ามคลองไปถนนลาวชื่อตะพานลำเหย ๑ มีตะพานอิฐตรงมหาโภคราชที่ขุนนางเข้าเฝ้ายังพระที่นั่งทรงปืนนั้น ตรงข้ามถนนน่าโรงไหม ชื่อตะพานสายโซ่ ๑ ลำคลองปากท่อมีคลองน้อย เลี้ยวเข้ามาท้องสระแก้วพระคลังใน มีตะพานไม้ตรงถนนน่าวัดระฆัง ข้ามคลองน้อยเข้ามาสวนอาหงุ่นในพระราชสถาน ชื่อตะพานไตรลาศ ๑ มีตะพานอิฐตรงถนนหลังวัดระฆัง ข้ามคลองน้อยแยกเข้ามาทางท้ายสระ ชื่อตะพานพระอุทยาน ลางทีเรียกว่าตะพานสวยอาหงุ่น ๑ ลำคลองปากท่อมีคลองน้อย เลี้ยวไปตระวันตก ออกไปประตูใหญ่ฉางมหาไชย วัดสวนหลวงสบสวรรค์ มีตะพานอิฐ เดินตามริมคลองหัวไผ่ชื่อตะพานแก้ว ๑ คลองท่อนั้นมีตะพานข้ามปากคลองเข้ามาในชานพระราชสถานตรงศาลาคู่ท้ายประตูหาช่องลม ข้ามไปถนนหลวงน่าศาลาฉ้อทานกลางย่านตะพานนี้ชื่อตะพานทองห้ามไม่ให้คนเดิน ต่อมีพระราชพิธีแห่จึ่งเดินได้ทางตะพานเท่านั้น มีประตูหูช้างเปิดต้นตะพานทั้งสองข้าง ๑ รวมเปนตะพานอิฐ ๑๕ ตำบล รวมตะพานข้ามคลองเปนถนนหลวงในพระนครทั้งอิฐทั้งไม้สามสิบตะพานมีชื่อทั้งสิ้น....." จากคุณ : วรณัย - [ 7 พ.ค. 50 09:29:02 ]

ความคิดเห็นที่ 4 ติดตามอ่านด้วยความสนใจ ขอบคุณครับ ไม่ทราบว่าเวลาคุณวรณัยพิมพ์ ช่วยทำให้คอลัมน์แคบลงโดยการ hit enter ให้บ่อยขึ้น เเทนการให้ text flow ไปเอง จะได้ไหมครับ เพื่อความสะดวกในการอ่าน (หนังสือพิมพ์รายวันจะเป็นคอลัมน์แคบๆ เหมือนกัน) ขอบคุณอีกครั้งฮะ จากคุณ : Babatov - [ 7 พ.ค. 50 13:28:05 ]

ความคิดเห็นที่ 5 นึกไปถึงกระทู้แรก "อยุธยาไพโรจน์ใต้ ตรีบูร 1" ตอนที่เกี่ยวข้องกับตลาดสดกรุงศรีอยุธยา รวมถึงแผนที่แสดงตลาดและสถานที่อื่นๆ ในนั้น ไม่รู้ว่าใครคลิกเข้าคลังด้วยรึเปล่า เพราะกระทู้ห้องสมุดกว่าจะรู้ว่าเก็บเข้าคลังหรือไม่ก็ปาเข้าไปตั้ง 4-5 เดือน ไม่เหมือนกับกระทู้ห้องอื่นๆ ที่หล่นแล้ว ก็รู้เลยว่าเก็บได้หรือไม่ได้ อย่าลืมช่วยคลิกเก็บเข้าคลังกันด้วยนะครับ ขอเซฟไว้ก่อน มีเวลาจะกลับมาอ่าน จากคุณ : NickyNick - [ 8 พ.ค. 50 09:03:33 ]

ความคิดเห็นที่ 6 ขอบคุณครับพี่นิค biebie999 Babatov ที่เห็นประโยชน์ ผมจะพยายามปรับปรุงการพิมพ์ให้อ่านง่ายเข้าครับ (แอบถามเทคนิคพี่นิคเขามาแล้ว) เหตุของตอน 3 นี้ มาจากคำถามของพี่นิคเรื่องกำแพงเมืองสุพรรณบุรี ผมเห็นว่า หากจะอธิบายเรื่องกำแพงเมือง ก็น่าจะ Reading Historical คำให้การฉบับหอหลวงนี้ ที่จะนำไปสู่การ Connect กับหลักฐานอื่น ๆ ได้ใกล้เคียง เนียนมาก ๆ เที่ยวชมตำหนัก ปราสาทราชวัง  ....จากอักษรสาร  ...สู่จินตนาการ "....อนึ่งที่ถนนตะแลงแกงมีหอกลอง มียอดซุ้มทาแดงหอกลองนั้น ทำเป็นสามชั้นสูงสาบสิบวาแต่ชั้นยอดนั้นคอยดูข้าศึกมาจึ่งตีกลอง ๆ ชื่อพระมหาฤกษ กลองชั้นกลางสำหรับตีด้วยเมื่อเพลิงไหม้ ชื่อพระมหาระงับดับเพลิง ถ้าเพลิงไหม้ฟากฝั่งแน่น้ำนอกกรุงคาดกลองสามที ถ้าเพลิงไหม้เชิงกำแพงแลในพระนครคาดกลองเสมอกว่าเพลิงจะดับ ชั้นต้นใส่กลองใหญ่สำหรับตีย่ำเที่ยงย่ำสันนิบาต เวลาพระนครบาล ได้พิทักษรักษากลองทั้งสามชั้น ผู้รักษาต้องเลี้ยงวิฬาป้องกันมิให้มีมุสิกะกัดกลอง เวลาเช้าเยน กรมพระนครบาล เกบเบี้ยตามร้านตลาดน่าคุก แต่ในจำหล่อไปจนถึงหอกลาง เอาร้านละ ๕ เบี้ย สำหรับมาซื้อปลาย่างให้วิฬากิน อนึ่งน่าหับเผยนั้นมีกลองตระเวณรักษาเหตุการพระนครแลคุก ด้วยมีผู้กำกับกวดขัน          อนึ่งคุกสำหรับใส่คนทำการสำเภาแลเรือรบต่าง ๆ แลขุดอู่นอกกำแพงพระนครเป็นอู่สำเภา ส่งพระราชสาสนจิมก้องกรุงปักกิ่งทุกปี พวกนักโทษฝากระดานหลังเจียด พื้นฝาแดงเซียนลายทองทรงเซ้าบินเทพนมพรหภักตร เปนพระตำหนักฝ่ายในหลัง ๑ แล้วมีพระตำหนักใหญ่ห้าห้องฝาทาแดงเปล่าเรียงต่อกันมเป็นพระตำหนักสำหรับประทมเพลิงอยู่ริประตูต้นส้มโอหลัง ๑ อยู่ฝ่ายในแลฝ่ายทิศใต้พระที่นั่งสุริยามรินทรมหาปราสาทนั้น มีพระตำหนักตึกหลังน้อย ไว้พระรูปสมเดจพระนเรศวรเปนเจ้า กับเครื่องพระแสงต้นด้วย ฝาปิดทองหลังคามีฉ้อฟ้าหางหงษ์ มีเกยอยู่น่ามุขพระตำหนักนั้น พระที่นั่งวิหารสมเดจพระมหาปราสาทมสียอดปรางห้ายอดหลังคามุงดีบุกยอดหุ้มดีบุกปิดทองเปนปราสาทสำคัญในพระนคร เปนที่บุษยาภิเษกพระมหากษัตรแต่ก่อนมา มีมุขโถงยาวออกมาจากองค์ที่มุขโถงนั้นมียอดมณฑปต่างหากจากองค์ปราสาทใหญ่ ในมุขโถงนั้นมีพระแถ่นมณฑปตามแว่นฟ้าเป็นพระที่นั่งตั้งในมุขโถง ต่อหน้าพระที่นั่งวิหารสมเดจมหาปราสาทออกมามีทิมดาบคดซ้ายซวามีกำแพงแก้วสูงสองศอกล้อมรอบพระมหาปราสาท ซึ่งชานชาลาพระมหาปราสาทนั้นปูศิลาอ่อน มีเสาโคมทำด้วยศิลาจีนตั้งอยู่ ๘ ทิศ มีสิงหศิลาแลรูปภาพทหารจีนตั้งเรียงรายไปตามชานชาลาพระมหาปราสาท ...." ภาพ : พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท ในคราวพระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก ในสมัยรัชกาลที่ 5 แก้ไขเมื่อ 08 พ.ค. 50 10:41:05 จากคุณ : วรณัย - [ 8 พ.ค. 50 10:39:46 ]

ความคิดเห็นที่ 7 พระมหาราชวัง .....จากอักษรสาร สู่จินตนาการ 2          พระที่นั่งสรรเพชรมหปราสาทมียอดซุ้มมณฑปปนพสูญเก้ายอด มีมุขสั้นสองด้าน มุขยาวสองด้าน มีมุขโถงออกมจากปราสาทใหญ่มุมนั้น ไม่มียอด มีแต่หลังคา (ศร)* สามชั้นน่าบัณประเจิดมีเสาครีพสิงหเทพพนม มีนารายน์ยืนย้อยลงมาตามน่าบัณ ในมุขโถงนั้นมีพระแท่นมณฑปบุษบกทองคำตั้งในมุขโถง เปนที่เสดจออกทรงพระราชปราไสยแก่แขกเมืองต่างประเทศถวายบังคมน่ามุขโถงในกลางพระที่นั่งสรรเพชรมหาปราสาทนั้น มีพระแท่นปัญญงคกาญจนเนาวรัตน์สามชั้นรูปอย่างพระเบญจา ไม่มีมณฑปมีพระมหาเสวตฉัตรปักที่หลังแท่นปัญญงค ๆ นั้นทำด้วยทองคำนพคุณน้ำเก้าประดับเพชรและพลอยต่าง ๆ มีค่าสูงสามศอก ทองคำหุ้มหนักถึงเก้าสิบชั่งลงยาราชาวะดีประดับเนาวรัตนพร้อมทุกศี บนพื้นพระแท่นปัญญงค ทองคำนั้นปูหนังราชสีห์ ซึ่งมีมาแต่โบราณนั้นเป็นที่เสดจขึ้นนั่งออกรับแขกเมืองบ้าง ออกรับเจ้าประเทศราชบ้าง ออกขุนนางเมื่อวันราชาภิเษกบ้าง มีเครื่องสูงปักรอบพระแท่นปัญญงค น่าพระที่นั่งสรรเพชรมหาปราสาทนั้น มีทิมดาบคดซ้ายฃวา บนชานชาลานั้นมีกำแพงแก้วสูงสองศอกล้อมรอบพระมหาปราสาท มีประตูหูช้างเล็ก ๆ แปดประตูอยู่ตกำแพงแก้ว ล้อมพระมหาปราสาท หว่างพระมหาปราสาทสรรเพชรแลวิหารสมเด็จนั้น มีถนนแลประตูออกน่าพระมหาปราสาทสำหรับแห่พระเจ้าลูกยาเธอออกไปโสกันต์แลลงสรง ชื่อประตูพิมานมงคลศาลาลวด ๑ ในท้องสนามน่าพระมหาปราสาททั้งสองนั้น มีโรงพระคชาธารสี่โรง มีซุ้มยอดทั้งสี่โรง มีโรงม้าพระที่นั่งเปนโรงม้าเทศ โรงหนึ่งสี่ห้อง ไว้ห้องละม้า ท้ายทรงม้าเทศมีพระคลังเครื่องม้าต้นสำหรับยืนให้แขกเมืองดูพระคลังหนึ่งต่อนั้นไปมีพระคลังมหาสมบีติไว้เงินพระราชทรัพย์แผ่นดิน มีโรงช่างทำรูปเงินตราอยู่ในกำแพงล้อมมหาสมบัติ มีกำแพงคั่นท้องสนามน่าพระลานทิศเหนือ แลมีประตูซุ้มยอดสำหรับแห่พระเจ้าลูกเธอในพระราชพิธีลงสรง ซึ่งเปิดชื่อประตูไชยมงคลไตรภพชยนต์ ๑ มีประตูช่องกุตโคหาออกไปประตูเสาธงไชย ชื่อประตุช่องกุตโคหา ๑ มีกำแพงคั่นน่าสนามพระที่นั่งสุริยามะรินทร์มหาปราสาท แล้วมีประตูที่กำแพงคั่นนั้นประตูไพชยนต์ทะวาร ๑ มีทิมดาบชาววังอยู่ข้างฃวา ทิมดาบตำรวจในอยู่ข้างซ้าย           นอกประตูไพชยนต์ทะวารนี้มีโรงพระโอสถ ๑ มีโรงพระราชยานหมู่พนักงานกันเจียกอยู่ในโรง ๑ มีโรงพรหมเสื่อพวกสนมรักษาโรง ๑ มีโรงจีนช่าง (สะนะ) สำหรับเย็บเสื้อผ้าโรง ๑ มีโรงช่างสะนะไทสำหรับเย็บม่ายแลผ้าต่าง ๆ โรง ๑ มีโรงช้างเผือกพัง มีซุ้มยอดโรง ๑ กำแพงคั่นสวนไพชยนต์เบญจรัตน์ไปลงพระคลังมหาสมบัติ......." ภาพ : พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท เมืองโบราณ สมุทรปราการ จากคุณ : วรณัย - [ 8 พ.ค. 50 10:51:51 ]

ความคิดเห็นที่ 8 พระมหาราชวัง .....จากอักษรสาร สู่จินตนาการ 3            ".....ถึงมุมกำแพงพระคลังวิเศศ มีประตูเข้าสวนไพชยนต์เบญจรัตน์ ชื่อประตูสวีคภิรมย์ ๑ มีหอมณเฑียรธรรมอยู่กลางสระ ๑ มีโรงช่างทำเงินบาทเงินสลึงเงินเฟื้อง อยู่ที่ปากสระมีพระคลังสุพรัตไว้สะบงจีวรผ้าไตร ๑ มีพระคลังพิมานอากาษไว้กระจกเทศพรมเทศเครื่องแก้วมาแต่เทศกาหลาปา ๑ มีหอพระเทพบิดรสำหรับให้พระบรมวงษานุวงษ แลข้าทูลอองธุลีพระบาทฝ่านน่าฝ่ายใน ถือภานพระขันหมากแลดอกไม้ธูปเทียนดอกไม้เข้าไป ถวายบังคมพระบรมรูปสมเดจพระเจ้าอู่ทอง ในหอพระเชฐอุดรก่อนแล้วจึงได้เข้าไปถือน้ำพระพิพัฒส์สัจจาในวัดพระศรีสรรเพชร มีกำแพงคั่นริมหอพระเทพบิดร ล้อมสวนไพชยนต์เบญจรัตน์ มีประตูออกถนน หว่างกำแพงล้อมพระตำหนักตึกวัดชื่อประตูสวรรคไพชยนต์รัตน์ ๑ ถนนนี้มีประตูออกไปน่าจักรวัติริมโรงปืนใหญ่ชื่อปะขาวกวาดวัด ชื่อประตูภิรมยเจษฎา ๑ ถนนนี้มีประตูชื่อสุนทรภูสิตเข้าไปพระคลังวิเศศ ๑ ประตูจะออกจากกำแพงพระคลังวิเศศมาออกถนนวัดพระศรีสรรเพชรนั้น ชื่อประตูอุดมพัตรา ๑ ถนนนี้ถนนเลี้ยวเข้าพระตำหนักตึกน่าจักวัติมีประตูเข้าไปพระตำหนักตึกชื่อประตูภิรมยธารา ๑ แล้วมาถึงประตูหูช้างริมกำแพงวัดพระศรีสรรเพชรเข้าไปพระคลังแสงใส่เครื่องมือช่างครบชื่อประตูช้าง ๑ ท้ายจะระนำพระที่นั่งสมเดจ แลพระที่นั่งสรรเพชรทั้งสององคนั้น มีฉนวนมีฝาผนังกว้างสิบศอกเป็นโคหาตลอดน่าหลังพระฉนวน มีประตูฉนวนสำหรับเสดจออกประตูภพชลทวารอุทก ลงเรือพระที่นั่งน่าพระขนานน้ำประจำท่าวาศุกรี ชื่อประตูโคหาภพชน ๑ มีสิงห์สองตัวอยู่ที่เชิงอัฒจันทน ประตูสิงห์นี้ยายแอ่นรักษา ประตูท้ายพระฉนวนสำหรับเสด็จออกไปวัดพระศรีสรรเพชร ชื่อประตูสวรรคโคหา ๑ ประตูนี้ยายยมรักษา ๑ ประตูข้าง พระฉนวนมาถนนต้นดอกเหลก ถนนนี้ผู้หญิงชาวบ้านท่าทรายแลชาวบ้านท่าแชกเข้ามานั่งร้านขายผักขายผ้าต่าง ๆ ถนนนี้ตรงมาประตูสุเมรุ ตรงมาประตูตะพานแพะฯ ตรงมาเข้าประตูพระฉนวนลงท้องสระฯ ตรงมาน่าพระที่นั่งบัญญงครัตนาศน์มหาปราสาท ยอดมณฑปยอดพสูญยอดเดียวมีมุขโถงออกมาจากมุขใหญ่ทั้งสี่ด้าน เป็นพระที่นั่งอยู่ในสระน้ำล้อมรอบ เปนที่ทรงประพาสได้รอบทั้งสี่ทิศ ตรงหน้าพระที่นั่งบัญญงครัตนาศน์นั้นมออกประตูจักรพัติผัน ยายมิ่งรักษาเป็นนายประตู นางจ่าโขลนกำนันกำกับรักษาฝ่ายในกรมวังรักษาทั้งนอกใน ท้าายสระนั้นมีโรงพระโอสถ ยายมิ่งกับยายยม อาจเป็นชื่อของหัวหน้าจ่าโขลน หรือเป็นชื่อของประตูที่มีการฝังชื่อหรือตัวบุคคลลงไป ? ภาพ : ทวารบาลเทวดาบานประตู จากซุ้มจระนำเจดีย์ใหญ่วัดพระศรีสรรเพชญ จากคุณ : วรณัย - [ 8 พ.ค. 50 11:07:24 ]

ความคิดเห็นที่ 9 พระมหาราชวัง .....จากอักษรสาร สู่จินตนาการ 4           ".....โรงพระโอสถอยู่น่าประตูสวนองุ่น ๑ มีพระตำหนักสองห้องสำหรับมีราชกิจ ให้พระราชาคณะอาจารย์เข้าไปอยู่จำวัด ๑ มีทิมสงฆ์ห้าห้องสำหรับพระสงฆ์พักคอยสดัปกรณบ้าง สวดพระพุทธมนต์บ้าง ๑ มีทิมดาบมหาดเลกอยู่นอกเวร ๑ มีห้องเครื่องสำหรับมหาดเลกรักษา ๑ พระตำหนักสำหรับกรมพระราชวังน่าเสดจเข้ามาหยุดพักคอยจะเข้าเฝ้า ในพระตำหนักนั้น มีพระแท่น สำหรับกรมพระราชวังน่าด้วย มีโรงนาฬิกาประโคมยาม ๑ โรงเครื่องต้น ๑ มีโรงเครื่องต้นม้าต้น ๑ มีโรงพระแสงเครื่องต้น ๑ มีโรงช่างทำมุกอยู่ที่น่าพระที่นั่งทรงปืน ๑ หออาลักษอยู่ริมกำแพงสวนกระต่าย ๑ มีหอหลวงใส่พระราชดำหรับ แต่ก่อนมาอยู่ในสระมุมกำแพง มุมกำแพงสวนกระต่าย ๑ มีพระตำหนักห้าห้อง ฝาเขียนทองพื้นลงรักอยู่ในกลางสวนกระต่าย ๑ มีประตูเข้าไปพระตำหนักตึกใหญ่ ผนังนอกทาแดง ชื่อพระตำหนักโคหาสวรรค์ ๑ พระตำหนักนี้เป็นที่ประทับของสมเดจพระพรรวษาใหญ่ ซึ่งเป็นพระราชเทวีสมเดจพระนารายณ์แต่ก่อนมา ครั้นภายหบังมาเปนพระคลังฝ่ายใน ท่านท้าวทรงกันดารรักษา มีกำแพงล้อมมีประตูชื่อสวรรคภิรมย์ ออกไปท้องสนามจันทน์ เลี้ยวท้องสนามจันทน์ มาถนนริมกำแพงล้อมตึกห้าห้อง สำหรับนางพนักงานวิเศศต้นแต่งเครื่องพระสุพรรณภาชนหุงพระกระยาเสวยเครื่องต้น ถนนสายนี้เลี้ยวไปหัวสิงหน่าพระฉนวนใหญ่ มีกำแพงคั่นแลมีประตูซุ้มชื่อประตูอุดมนารี ออกไปตลากฃายฃองเช้าเยน ตรงประตูดินเข้ามาเปนลานปลาใหญ่มีท่อไขน้ำฝนให้ไหล ออกไปพ้นชลาปากท่อลงแม่น้ำใหญ่ใต้ประตูดินมีพนักงานชาวท่อรักษาที่ศาลาปากท่อประจำ          .............อนึ่งพระที่นั่งบัญญงครัตนาศนมหาปราสาทนั้น เป็นยอดมณฑปยอดเดียว มีมุขโถง ยาวออกมาจากมุขใหญ่ทั้งสี่ด้าน มุขโถงทั้งสี่ทิศนั้น มีพระแท่นแว่นฟ้าบุษบกตั้งในมุขโถงทั้งสี่มีเกย น่ามุขโถงมีบันใด นาคราชข้างเกยทั้งสี่เกยีกำแพงแก้วล้อมรอบชาลาพระมหาปราสาท แล้วมีสระล้อมรอบกำแพงแก้วชาลาพระมหาปราสาททั้งสี่ด้าน สระกว้างด้านละ ๖ วา ในสระระหว่างมุขโถงมุมพระมหาปราสาท ด้านเหนือนั้นมีพระตำหนักปลูกปักเสาลงในสะด้านเหนือหลังหนึ่งห้าห้อง ฝากระดานเซียนลายลดน้ำ ทองคำเปลว พื้นทารักมีฉ้อฟ้าหางหงษมุกซ้อนสองชั้น มีพระบัญชรลูกกรงเหลก ระเบียงชานเฉลียงรอบนั้นมีลูกมะหวดกลึงล้อมรอบ มีตะพานลูกกรงค่ามมาจากพระมหาปราสาทถึงพระตำหนัก ๆ นี้เปนที่มีเทศนาพระมหาชาติคำหลวงทุกปีมิได้ขาด ในสระหว่างมุขโถงด้านใต้นั้น ปลูกพระที่นั่งปรายเข้าตอกหลังหนึ่ง เสาลงในสระหลังคามีฉ้อฟ้าหางหงษมุขซ้อนสองชั้น ฝาไม่มีมีแต่ลูกกรงมะหวดรอบพระเฉลียง เสารายทารักเซียนทองคำเปลวลายทรงเข้าบิณฑ์มีกาพพรหมศรกริมต้นเสาปลายเสา มีตะพนลูกกรงข้ามาจากพระหาปราสาทถึงพระที่นั่งปรายเข้าตอก พระที่นั่งรายเข้าตอกนี้ สำหรับเสดจทรงประทับโปรยข้าวตอก พระราชทานปลาหน้าคนแลปลากะโห้ ปลาตะเพียนทอง แลปลาต่าง ๆ ในท้องสระ ไม่มีหลังคามีแต่พื้นแลลูกกรมมะหวดรอบ มีตะพานข้ามสระออกมาจากมุมมาพระมหาปราสาท ถึงพระที่นั่งทรงดาว ๆ นี้สำหรับทอดพระเนตรดาว แลทอดพระเนตรสุริยุปราคาแลจันทรุปราคา ชีพ่อพราหมณทำพิธีถวายน้ำกรดน้ำสังข์ในวัน สูริย จันทร์ เมื่อโมกขบริสุทธิบนพระที่ นั่งทรงดาวทุกครั้งไป          ..........ในท้องสระระหว่างมุมมุขโถงด้านตระวันตกนั้น ปลูกเปนตะพานพระฉนวน มีหลังคาร่มตะพานข้ามออกาจากพระมหาปราสาท เสาตะพานพระฉนวนนั้น ระยะห่าง ๆ แต่พอเรือน้อยพายลอดได้ใต้สะพาน ๆ ข้ามมาขอบสระถึงพระที่นั่งทรงปืน เปนตึกใหญ่มีฉ้อฟ้าหางหงษมุขศร (ซ้อน) เป็นท้องพระโรงสำหรับเสดจออกว่าราชการแผ่นดิน พระราชวงษาแลข้าทูลลอองธุลีพระบาทเข้าเฝ้าพระกรุณา ในพระที่นั่งทรงปืนท้ายสระ ขอบสระนั้นมีกำแพงแก้วสูง ๖ ศอก ล้อมรอบสระมีประตูสี่ด้านสระ ในกำแพงแก้วขอบสระด้านใน ถนนเดินได้รอบสระ บนกำแพงแก้วรอบสระนั้นมีซุ้มโค้งห่างคืบหนึ่งรอบกำแพงสระเป็นซุ้มโคมพันหนึ่ง สำหรับตามไฟในการพิธีวิสาขะบูชากลางเดือนหกในท้องสระนั้นน้ำใสสอาดไหลเข้าออกได้ ไม่เน่าเหมนเปนที่น่าชมเชย ภาพ : พระที่นั่งสุริยามรินทร์ ที่เหลืออยู่ในปัจจุบัน แก้ไขเมื่อ 08 พ.ค. 50 11:45:54 จากคุณ : วรณัย - [ 8 พ.ค. 50 11:17:10 ]

ความคิดเห็นที่ 10 พระมหาราชวัง จากอักษรสาร สู่จิตนาการ 5          "........อนึ่งพระที่นั่งเบญจรัตนมหาปราสาทนั้นมียอดมณฑปห้ายอด มีมุขศรสี่ชั้นเสมอกันทั้งสี่ด้านมีมุขยาวออกจากมุขใหญ่ทั้งสี่ด้านมีมุขยาวออกรจากมุขใหญ่ทั้งสี่ด้าน แต่มุขยาวทั้งสี่ด้านนั้น น่ามุขทั้งสี่ด้านเปนจตุรมุขมียอดมณฑปทุกมุขเปนสี่ยอด แต่พื้นมุขทั้งสี่ด้านต่ำเปนท้องพระโรงทั้งสี่ด้าน สำหรับเสดจออกว่าราชการตามระดูทั้งสามระดูสามมุข แต่มุขด้านหลังเปนมุขฝ่ายในสำหรับเสดจออกว่าราชการฝ่ายใน ฝ่ายพระมหาปราสาทแลฝา มุขใหญ่นั้นเปนผนังปูนทารัก ประดับกระจกปิดทองคำเปลวเปนลายทรงเข้าบิณฑ์ใต้พระบัญชรเป็นรูปสิงห์ทุกช่อง ซุ้มจระนำพระบัญชรเปนรูปพรหมภักตรทุกช่อง ถานปัตพระมหปราสาทเป็นรูปปั้น ชั้นต้นเป็นกุภัณฑ์ ชั้นสองเป็นรูปครุธจับนาค ชั้นสาเป็นรูปเทพพนมถวายกรจึงถึงชั้นรูปสิงหรับพระบัญชร บานพระบัญชรจำลักเปนรูปเทพบุตรแลเทพธิดาเปนคู่กัน ทุกช่องบานพระทวารเปนรูปนารายณ์สิบปาง บางและปางมีทิมคตล้อมรอบพระมหาปราสาท ประตูด้าน ๑ พระมหาปราสาทองค์นี้เปนที่ทรงพิภาคษาตราสินคดี แลกิจการพระนครสำคัญเปนที่ประชุมใหญ่ฝ่ายมหามาตยาธิบดี          ..........อนึ่งพระที่นั่งจักรวัติไพชยนต์มหาปราสาทนั้นมียอดมณฑปยอดเดียว ไม่มีปราลี มีมุขซ้อนสี่ด้าน แต่ด้านตระวันออกตระวันตกนั้น มีมุขสั้นซ้อนสองชั้น ด้านเหนือใต้มีมุขสี่ชั้น เปนมุขยาวมาจดประตูเหนือใต้ ฝาไม่มีเปนปราสาทโถงอยู่บนกำแพงพระราชวัง เปนปราสาทสามชั้น ๆ ล่างสำหรับข้าทูลลอองธุลีพระบาทฝ่ายน่าเฝ้า ชั้นกลางสำหรับข้ทูลลอองธุลีพระบาทฝ่ายในภักดูแห่แลการมโหระศพชั้นสำหรับพระราชวงษานุวงษฝ่ายหน้าฝ่ายในเฝ้า แลดูกระบวนแห่ต่างๆในมุขยาวทั้งสองด้าน แต่ที่กลางจตุระมุขชั้นบนนั้น เปนที่ตั้งพระแท่นทรงประทับทอดพระเนตรกระบวนแห่แลการมโหระศพแลยกทับพยุหยาตราน่าพระมหาปราสาทนี้มีสนามใหญ่ยาวตลอดกำแพงพระราชวังมีถนนใหญ่กว้าง ๖ วา น่าพระที่นั่งจักรวัดไพชยนต์มหาปราสาทที่เรียกว่าถนนน่าจักระวัติ แลสนามน่าจักระวัติหลังพระมหาปราสาทองค์นี้ เปนสนามในมีเป้าปืนแลถนนด้วย พระที่นั่งจักระวัติไพชยนจ์มหาปราสาทองค์นี้ อยู่บนกำแพงพระราชวังด้านตระวันออก อนึ่ง พระที่นั่งไฟฑูริยมหาปราสาท ยอดปรางยอดเดียวมีมุขซ้อนสี่ชั้น มุขเสมอกัน หามีมุขยาวออกมาจากมุขใหญ่ไม่ องค์หนึ่งพระที่นั่งไพชยนต์มหาปราสาทยอดมณฑปยอดเดียวมีมุขซ้อนสี่ชั้นเป็นมุขใหญ่แลมีมุขยาวออกมาจากมุขใหญ่ด้านเหนือด้านใต้ ยาวมาจดกำแพง น่าทิมดาบคต แลมีมุขยาวออกมาจดมุขใหญ่ ด้านตระวันออกด้านตระวันตก แต่สั้นกว่ามุขด้านเหนือใต้ พระมหาปราสาททั้งสามองค์นี้อยู่ข้างทิศใต้พระราชวัง เปนพระมหาปราสาทเก่ามาแต่ก่อน ไม่ได้เสดจประทับอยู่ที่นั่น ทั้งสามองค์เป็นที่ไว้พระพุทธปฏิมากรซึ่งมีพุทธานุภาพเปนที่ทรงสะการะบูชา เปนพุทธมณเฑียรอยู่ภายในพระราชสฐาน ทรงนมัสการทุกค่ำเช้า แลเปนที่ทรงถวายทานแก่พระภิกษุสงฆ์ประชุมใหญ่ในพระมหาปราสาททั้งสามนั้น เปนที่สำคัญในพระศาสนา เปนมหาพุทธมณเฑียรในพระราชสฐาน....." ภาพลายเส้น เจ้าฟ้าดอกเดื่อ หรือเจ้าฟ้าอุทุมพร คัดลอกจาก หนังสือ สงครามคราวเสียกรุงศรีอยุธยา อ.สุเนตร ชุตรินธานนท์ เชื่อกันว่า เป็นบุคคลสำคัญในการให้ปากคำของเชลยอยุธยา อันเป็นที่มาของคำให้การหลวงประดู่ทรงธรรมฉบับหอหลวงนี้ จากคุณ : วรณัย - [ 8 พ.ค. 50 13:00:05 ]

ความคิดเห็นที่ 11 ที่ประทับนอกพระนคร          ".....อนึ่ง พระมหาปราสาทนอกพระนครนั้นมี ๕ องค์ คือพระที่นั่งคชประเวศมหาปราสาท มียอดมณฑปยอดเดียวมีมุขซ้อนสี่ชั้น มีมุขยาวออกมาจากมุขใหญ่สองด้านเหมือนพระที่นั่ง จักระวัติไพชยนต์บนกำแพงพระนคร พระที่นั่งคชประเวศนี้ไม่มีฝา เปนปราสาทโถงสูงสองชั้น ตั้งอยู่บนเชิงพเนียด จับช้าง สำหรับทรงประทับทอดพระเนตรจับช้างเถื่อน แลช้างโขลงปกนำช้างเถื่อนเข้ามา มีปีกกาเสาระเนียดหลังพระปราสาทนี้ มีศาลาตึกใหญ่สองหลังสำหรับข้าราชการชาวเครื่องภักถวายเครื่อง พระที่นั่งองค์นี้อยู่ทิศอิสาน (ณ) พระนคร "....พระที่นั่งไอสริยทิพยอาศนมหาปราสาท มียอดมณฑปยอดเดียว มีมุขซ้อนสี่ชั้น มีฝาสี่ด้าน มีมุขเด่นเปนมุขโถงออกมาจากมุขใหญ่ ฝ่ายทิศตระวันออกมีกำแพงแก้วล้อมรอบสูงห้าศอก มีสระใหญ่ยาวตามพระมหาปราสาท มีพระอุทยานเปนที่ระโหถานสำราญยิ่งหนัก มีพระที่นั่งน้อยใหญ่หลายหลังเปนที่ประทับพระประเทียบ มีกำแพงเปนบริเวณพระราชวังที่ประพาศในเกาะบางปอิน เปนที่ประทับแรมสำราญ พระราชหฤทัยในที่ตำบลบางปอินมาหลายแผ่นดิน บางทีในเดือนสิบเอดเดือนสิบสอง เสดจทรงลอยพระประทีปที่เกาะบ้าง          ".....อนึ่ง พระที่นั่งนครหลวงปราสาทมียอดปรางยอดเดียว แลมียอดมณฑปเรียงรายเปนหลายยอด เปนบริเวณพระที่นั่งใหญ่ ในพระราชวังพระนครหลวง เปนที่ทรงประทับร้อนแลประทับแรมเมื่อเสดจพระราชดำเนินขึ้นไปถวายมนัศการพระพุทธบาท แลลางคราวในระดูแล้งก็เสด็จขึ้นไปประทับในพระราชวังพระนครหลวง เปนการพระราชพิธียิงอัตนาในที่นั้นเนืองๆ ลางทีในเดือนสิบก็เสดจขึ้นไปประทับแรใในพระราชวังพระนครหลวง ทรงถวายเข้ายาคูแก่พระราชาคณะถานาปาเรียญติ์เจ้าอธิการวัต แลทรงธรรม พระราชพิธีมัธุปายาศกวนเข้าทิพ ในพระมหาปราสาทพระที่นั่งพระนครหลวงเนืองๆ ในเดือนสิบนั้นเสดจพระราชดำเนินทางชลมารค เพราะทางเปนที่ทำนาของราษฎร           ถ้าในเดือนสี่เสดจพระราชดำเนินทางสถลมารคด้วยแผ่นดินดีอุดม ไม่มีที่กีดขวางทางพระราชดำเนินที่เมืองลพบุรีนั้นมีพระราชวังเปนที่ประทับของพระเจ้าแผ่นดินแห่งหนึ่ง มีพระราชวังใหญ่โตระโหถานคล้ายพระราชสถานในกรุง แลที่พระราชวังเมืองลพบุรีนั้นมีพระมหาปราสาทสององค์ แลพระที่นั่งใหญ่น้อยไม่มียอดหลายองค์ พระมหาปราสาททั้งสองนั้นชื่อพระที่นั่งสุทไธยสวริย์มหาปราสาท ๑ พระที่นั่งดุสิตสวริยธัญมหาปราสาท ๑ ทั้งสององค์นี้เปนยอดมณฑปยอดเดียวมีมุขซ้อนสี่ชั้นมีฝาทั้งสี่ด้าน มีพระตำหนักใหญ่น้อยเปนอันมาก มีกำแพงล้อมพระราชวังด้วย มีหอคลังแลตึกกว้านร้านตลาดพร้อมทุกสิ่ง เปนพระราชนิเวศน์ทรงประทับ ในพระบาทสมเดจพระนารายณ์มหาราชในระดูร้อนแลระดูหนาว หกเดือนเสมอเปนเนืองนิจ จนสิ้นแผ่นดินพระบาทสมเดจพระนารายน์มหาราช แล้วภายหลังต่อมาก็เปนที่ประทับบ้าง เปนครั้งเปนคราวเนืองเนือง วังหน้า          "......อนึ่งพระราชวังบวรสถานมงคล คือวังน่าเก่านั้นตั้งอยู่ใกล้พระราชวังหลวง วังน่าเก่านั้นเปนที่คับแคบ แล้วภายหลังมาจึงยกวังจันทน์เฉลิมขึ้นเปนพระราชวังบวรสฐานมงคล เปนพระราชสฐานที่ดำรงค์ของพระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรสฐานฝ่ายน่า เสดจประทับอยู่ในพระราชวังจันทน์บวร ๆ ห่างจากพระราชวังหลวงทางห้าสิบเส้น พระราชวังจันทน์บวรตั้งอยู่ในทิศตระวันออกของกรุงศรีอยุธยาใต้ทำนบรอ ภายในพระราชวังจันทน์บวรนั้น มีพระที่นั่งปราสาทจัตุรมุข แต่ซุ้มยอดไม่มีมีพระที่นั่งต่าง ๆ หลายหลังมีฉ้อฟ้าหางหงษมุขศร (ซ้อน) แต่หัวยอดซุ้ม มิได้มีทุกหลังมีตำหนักใหญ่น้อย ช้างน่าช้างในมากมายหลายหลัง มีพระคลังต่าง ๆ ทุกพนักงานครบบริบูรณ์ มีโรงปืนใหญ่น้อยแลโรงแสงสรรพาวุธ มีโรงช้าง โรงม้าโรงรถ ช่างทำการต่าง ๆ แลศาลาพิภากษาตราสินถ้อยความต่าง ๆ ทุกกระทรวง มีศาลาใหญ่ไว้พักขุนนางเมื่อจะเข้าเฝ้า เรียกว่าศาลาลูกขุนวังน่า มีศาลาเวรมหาดไทย กระลาโหม กรมท่ากรมวังกรนากรมเมือง แลศาลาทั้งหกนี้ เปนที่ชำระความตามกรมทั้งหกนั้น ซึ่งมีคะดีพระราชวังน่า แลมีศาลาสารบาญชีฝ่ายในพระราชวังน่าทสัสดีมีคุกใส่นักโทษสองคุก มีท่าช้างแลท่าฉนวนน้ำประจำท่า มีศาลากระเวนตามมุมพระราชวังน่า มีโรงเรือพระที่นั่งแลโรงเรือกระบวนต่าง ๆ อยู่ตามวัดทองปุวัดปราสาท อนึ่งตึกดินปืนไม่มี โรงศักไม่มี เตาทำเงินไม่มี ภายในพระราชวังจันทน์บวรนั้นมีพระอารามหนึ่ง ชื่อวัดขุนแสนมีพระอุโบสถวิหารกานบุเรียญ แลพระมหาธาตุแลเจดียถานพร้อมบริบูรณ์ พระสงฆ์ไม่มีเพราะเปนวัดในวัง ภาพ : เกาะเมืองอยุธยา ฉบับลอกกันในต่างประเทศ เห็นหอสูงทางขวามือ คือที่ตั้งของวังหน้า จากคุณ : วรณัย - [ 8 พ.ค. 50 13:10:38 ]