|
สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า พระบรมราชเทวีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕
สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า พระบรมราชเทวีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ผู้ทรงดำรงตำแหน่ง ชนนีผู้บำรุง ของสภาอุณาโลมแดงแห่งชาติสยามแต่ครั้งเริ่มก่อตั้ง สมเด็จฯ เป็นพระราชธิดา ในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ กับ เจ้าจอมมารดาเปี่ยม (สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา) ประสูติเมื่อวันที่ ๑๐ กันยายน พ.ศ.๒๔๐๕ ในขณะที่สมเด็จพระบรมชนกนาถทรงมีพระชนมพรรษา ๕๘ พรรษา เป็นพระเจ้าลูกเธอองค์ที่ ๕๐ ใน ๘๒ พระองค์ และเป็นพระธิดาพระองค์กลางใน ๖ พระองค์ของพระราชโอรส พระราชธิดาที่ประสูติแต่ สมเด็จพระปิยมาวดีฯ ซึ่งมีรายพระนามดังนี้ ๑. พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าอุณากรรณอนันตนรไชย ๒. พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา เทวะวงศ์วโรปการ ) ๓. พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ (สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวีในรัชกาลที่ ๕ พระองค์แรก) ๔. พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าสว่างวัฒนา (สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า) ๕. พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาผ่องศรี (พระศรีพัชรินทรา บรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีในรัชกาลที่ ๖) ๖. พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัตนวิศิษฏ์)
เมื่อเริ่มเจริญพระชันษา สมเด็จฯ มีพระอารมณ์รื่นเริงแจ่มใส ช่างเล่น เจ้านายชุดเดียวกันที่ถูกพระอัธยาศัยและทรงสนิทกันมากคือสมเด็จพระศรีพัชรินทรา ฯ พระองค์เจ้าแขไขดวง พระองค์เจ้านภาพรประภา และพระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์ แม้เมื่อเจริญพระชันษามากขึ้นแล้วก็ตาม สมเด็จฯ ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ โปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็นพระมเหสีอีกพระองค์หนึ่ง เช่นเดียวกับพระพี่นางและพระน้องนาง คือพระองค์เจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ และพระองค์เจ้าเสาวภาผ่องศรี ส่วนพระภรรยาเจ้าอีกพระองค์หนึ่ง คือ พระองค์เจ้าสุขุมาลมารศรี พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและเจ้าจอมมารดาสำลี ซึ่งมีพระชันษารองลงมาจากพระองค์เจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระภรรยาเจ้าทั้ง ๔ พระองค์นี้เมื่อแรกรับราชการ ทรงยกย่องไว้ในที่เสมอกันทุกพระองค์พระเกียรติยศที่จะทรงเพิ่มพูนนั้นขึ้นอยู่กับการที่มีพระเจ้าลูกเธอเป็นสำคัญ
หลังจากที่พระองค์เจ้าสุขุมาลฯ ประสูติสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิงสุทธาทิพยรัตน์ฯ พระราชธิดาองค์ที่ ๑๙ ได้ ๙ เดือน สมเด็จฯ ก็ประสูติสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ ในวันที่ ๒๗ มิถุนายน พ.ศ.๒๔๒๑ พระองค์เจ้าสุนันทาฯ พระพี่นาง ประสูติสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงกรรณาภรณ์เพ็ชรรัตน์ในวันที่ ๑๒ สิงหาคมปีเดียวกัน และต่อมาในวันที่ ๑๙ ธันวาคม พระองค์เจ้าเสาวภาฯ ก็ประสูติสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงพาหุรัดมณีมัย และได้มีพระบรมราชโองการให้ขึ้นเงินเดือนเท่ากันทุกพระองค์
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น โปรดฯ ที่จะเสด็จพระราชดำเนินไปในที่ต่าง ๆ ทั่วพระราชอาณาเขต เพื่อทอดพระเนตรทุกข์สุขของอาณาประชาราษฎร์ แต่เป็นการเสด็จโดยชลมารคเป็นพื้น เพราะการคมนาคมทางบกยังไม่สะดวก มีบางปะอินเป็นศูนย์ประทับแรมในการเสด็จประพาส เพราะเป็นพระราชวังที่สร้างมาแต่โบราณเนื่องด้วยทำเลดีอากาศดี และไม่ใกล้ไม่ไกลจากพระนครเท่าใดนัก การเสด็จพระราชดำเนินทรงใช้เรือยนต์เป็นเรือลากจูง พ่วงเรือเก๋งลำละสองลำ เป็นเรือที่ประทับลำหนึ่ง เรือเสบียงลำหนึ่ง พระภรรยาเจ้าหรือเจ้านายที่สำคัญเสด็จกันองค์ละลำ เมื่อวันจันทร์เดือน ๗ แรม ๘ ค่ำ ปีมะโรง พุทธศักราช ๒๔๒๓ เกิดเหตุใหญ่เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินไปยังพระราชวังบางปะอิน เรือที่พระองค์เจ้าสุนันทาฯ ประทับไปกับสมเด็จพระเจ้าลูกเธอล่มลง ทำให้สิ้นพระชนม์ทั้งสองพระองค์ การสิ้นพระชนม์ของพระองค์เจ้าสุนันทาฯ ในครั้งนี้ ทำให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงตัดสินพระทัยในการจัดระเบียบภายในพระราชสำนักเกี่ยวด้วยตำแหน่งพระภรรยาเจ้าให้เป็นที่เรียบร้อย และโดยเหตุที่สมเด็จฯ เป็นพระชนนีของสมเด็จเจ้าฟ้าชายพระองค์ใหญ่องค์รัชทายาทตามกฎมณเฑียรบาล จึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็นพระอัครมเหสี ทรงพระนามว่า สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระราชเทวี และเมื่องานพระเมรุฯ สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ฯ ในปี ๒๔๒๓ ก็ได้มีประกาศฐานะพระอัครมเหสีให้ปรากฏแน่นหนายิ่งขึ้นเป็น สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี สมเด็จฯ มีพระราชโอรส ๔ พระองค์ และพระราชธิดา ๔ พระองค์คือ ๑. สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ (สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมารพระองค์แรก) ๒. สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าอิศริยาลงกรณ์ ๓. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิงวิจิตรจิรประภา ๔. สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าสมมติวงศ์วโรทัย กรมขุนศรีธรรมราชธำรง-ฤทธิ์ ๕. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิงวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร เป็นพระราชธิดาบุญธรรมในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงในรัชกาลที่ ๖ ๖. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิงศิราภรณ์โสภณ ๗. สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์ (สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ) ๘. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิง (สิ้นพระชนม์เมื่อพระชันษาได้ ๔ วัน ยังไม่ได้รับพระราชทานนาม)
สมเด็จฯ ทรงมีพระเมตตาธรรมเปี่ยมล้นในเด็ก ๆ จึงเมื่อเจ้าจอมมารดา ม.ร.ว. เนื่อง และเจ้าจอมมารดาพร้อม ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวถึงแก่อนิจกรรม เป็นเหตุให้พระเจ้าลูกยาเธอ ๔ พระองค์ คือ พระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิธ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ พระองค์เจ้าประภาพรรณพิไล และพระองค์เจ้าวาปีบุษบากร ทรงเป็นกำพร้า ก็ทรงรับเป็นพระราชมารดา และทรงทะนุถนอมกล่อมเกลี้ยงเท่ากับพระเจ้าลูกเธอที่ประสูติในพระอุทร
จากคุณ :
ซูรากัน
- [
8 มี.ค. 51 16:34:38
]
|
|
|
|
|