PANTIP.COM : K7101552 แนวความคิดที่ว่าสถาบันกษัตริย์จะต้องอยู่เหนือการเมืองมาจากประเทศแถบยุโรปใช่หรือไม่ []

ความคิดเห็นที่ 16

ทีแรกว่าจะไม่แสดงความคิดเห็น เพราะคุณเจ้าของกระทู้ตั้งกระทู้ถึงสถาบันพระมหากษัตริย์ในยุโรป ซึ่งผมไม่สันทัด แต่หลาย ๆ ท่านได้แสดงความเห็นถึงหลักการที่สถาบันพระมหากษัตริย์จะต้องอยู่เหนือการเมือง หรือพูดง่าย ๆ ก็คือไม่ควรมายุ่งเกี่ยวกับการเมืองแล้ว ก็ขออนุญาตแสดงความเห็นส่วนตัวเล็กน้อย

ผมเห็นด้วยในประเด็นที่พระมหากษัตริย์ควรดำรงอยู่เหนือการเมือง ซึ่งไม่ใช่แต่เฉพาะในทวีปยุโรป แม้แต่ในเอเชียหลาย ๆ ประเทศที่เปลี่ยนการปกครองเป็นประชาธิปไตยแล้ว (ไม่แน่ใจว่าบรูไนเปลี่ยนหรือไม่) พระมหากษัตริย์ทรงอยู่เหนือการเมืองเช่นกัน ด้วยมีบทบัญญัติบังคับไว้ในรัฐธรรมนูญของประเทศนั้น ๆ เกี่ยวกับบทบาทและพระราชอำนาจอันจำกัดของพระมหากษัตริย์ ทั้งนี้ เพื่อให้ทรงอยู่ในที่ "อันเป็นที่เคารพสักการะอยู่เสมอ" นั่นเอง หากจะมียกเว้นก็น่าจะเป็นประเทศแถบตะวันออกกลางที่ยังคงปกครองโดยระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชอยู่

สำหรับประเทศไทยพระมหากษัตริย์ก็ทรงอยู่เหนือการเมืองเช่นกัน ถ้าใครได้ศึกษาประวัติศาสตร์การเมืองไทยจะพบว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงระวังพระองค์อย่างยิ่งในทางการเมือง ทรงใช้พระราชอำนาจตามรัฐธรรมนูญอย่างเคร่งครัดตลอดมา แต่ก็มีหลายครั้งที่ทรง "จำเป็น" ต้องทรงลงมา "คลี่คลาย" ภาวะวิกฤติทางการเมือง

ครั้งแรกคือวันที่ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖ ที่เกิดการต่อสู้ทางการเมืองอย่างรุนแรง มีผู้เสียชีวิตและได้รับบาดเจ็บจำนวนมาก เกิดสภาวะ "สูญญากาศ" ทางการเมืองอันเนื่องจากนิสิต นักศึกษา และประชาชนหมดความเชื่อถือศรัทธาในความชอบธรรมของรัฐบาลอย่างรุนแรง รัฐบาลและทหารเกิดความแตกแยกทางความคิดในการสั่งการให้ใช้กำลังปราบปรามประชาชนเพื่อ "รักษาความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง"

ในครั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเป็นผู้รักษาเสถียรภาพทางการเมือง ด้วยการมีพระราชดำรัสทางโทรทัศน์ในเวลา ๑๙.๔๐ น. ทรงเตือนสติทุกฝ่ายให้ใช้สติร่วมกันแก้ไขปัญหา "...ขอให้ทุกฝ่าย ทุกคน จงระงับเหตุแห่งความรุนแรงด้วยการตั้งสติยับยั้ง เพื่อให้ชาติบ้านเมืองคืนสู่สภาพปกติเร็วที่สุด...."

หลังจากนั้น ได้ทรงแต่งตั้งนายสัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นนายกรัฐมนตรี สถานการณ์ต่าง ๆ จึงได้กลับเข้าสู่ภาวะปกติอย่างรวดเร็ว และเมื่อมีการร่างรัฐธรรมนูญใหม่ในเวลาต่อมา ปรากฏว่ามีบทบัญญัติให้พระมหากษัตริย์มีพระราชอำนาจ "โดยตรง" ทางการเมือง แต่พระองค์มีพระราชประสงค์ "จำกัด" บทบาททางการเมืองของพระองค์เอง เพื่อดำรงพระราชสถานะของการเป็นพระมหากษัตริย์ในระบอบประชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ ทรงมีบันทึกพระราชกระแสว่า "ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง" ที่รัฐธรรมนูญดังกล่าว กำหนดให้ประธานองคมนตรีเป็นผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการแต่งตั้งวุฒิสมาชิก เพราะประธานองคมนตรีเป็นผู้ที่พระมหากษัตริย์ทรงเลือก จึงขัดกับหลักการที่ว่า พระมหากษัตริย์ทรงอยู่เหนือการเมือง (ชาญวิทย์ เกษตรศิริ และธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์, "จาก ๑๔ ถึง ๖ ตุลา", หน้า ๒๒๔-๒๒๕)

และเมื่อครั้งเหตุการณ์ "พฤษภาทมิฬ" (พฤษภาคม ๒๕๓๕) ที่มีเหตุการณ์ชุมนุมประท้วงการสืบทอดอำนาจของ พลเอกสุจินดา คราประยูร อดีตหัวหน้าคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (รสช.) โดยมี พลตรีจำลอง ศรีเมือง เป็นแกนนำคนสำคัญ เรียกร้องให้แก้ไขรัฐธรรมนูญ และให้นายกรัฐมนตรีมาจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร มีประชาชนหลายแสนคนเข้าร่วมประท้วง เหตุการณ์ได้ลุกลามจนมีการปราบปรามอย่างรุนแรง เกิดความเสียหายไปทั่วกรุงเทพฯ มีผู้ได้รับบาดเจ็บ เสียชีวิต และสูญหายเป็นจำนวนมาก

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรง "จำเป็น" ต้องมีบทบาทอีกครั้งในการรักษาเสถียรภาพทางการเมือง โดยโปรดเกล้าฯ ให้นายกรัฐมนตรี และผู้นำการประท้วงเข้าเฝ้าฯ เมื่อวันที่ ๒๐ พฤษภาคม ๒๕๓๕ และได้พระราชทานพระราชกระแส "เตือนสติ" ทั้งสองฝ่าย "...ปัญหาวันนี้ไม่ใช่ปัญหาของการบัญญัติหรือแก้ไขรัฐธรรมนูญ แต่คือปัญหาทุกวันนี้คือความปลอดภัยและขวัญของประชาชน .... ฉะนั้น ขอให้ท่านทั้งสอง....หันหน้าเข้าหากัน...ไม่ใช่เผชิญหน้ากัน เพราะว่าประเทศเป็นของเรา ไม่ใช่ประเทศเป็นของหนึ่งคนสองคน เป็นประเทศของทุกคน...." โดยทรงชี้ให้เห็นว่า การมุ่งจะเอาชนะจะทำให้ไม่มีผู้ชนะ และสิ่งที่เสียหายที่สุดคือประเทศชาติ "...แล้วจะมีประโยชน์อะไรที่จะทะนงตัวว่าชนะเวลาอยู่บนกองสิ่งปรักหักพัง..." (กระแสพระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทาน ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต วันพุธที่ ๒๐ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๓๕ เวลา ๒๑.๓๐ น. ใน "พระราชดำรัสในโอกาสต่าง ๆ" (กรุงเทพฯ : บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง, ๒๕๔๐), หน้า ๗-๙)

การสูญเสียชีวิตและเลือดเนื้อของประชาชนจากเหตุการณ์ต่าง ๆ เหล่านี้ เป็นเรื่องที่ไม่มีผู้ใดต้องการให้เกิด และแต่ละเหตุการณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงลงมาแก้ไขปัญหาความแตกแยกของคนในชาติ และการเผชิญหน้ากันระหว่างกลุ่มคนไทยที่มีอุดมการณ์แตกต่างกันในทุกครั้ง เพื่อรักษาเสถียรภาพ และคลี่คลายปัญหาทางการเมืองที่ล่อแหลมต่อการสร้างความสูญเสียให้กับประเทศ โดยพระองค์ได้ทรงสรุปบทบาททางการเมืองของพระมหากษัตริย์ในฐานะผู้ทรงรักษาเสถียรภาพทางการเมืองว่า

"จำไว้ว่า สถาบันจะลงไปเล่นการเมืองอย่างเต็มตัวได้เมื่อเกิดสูญญากาศทางการเมืองจริง ๆ อย่าง ๑๔ ตุลาฯ แต่เมื่อได้ก้าวลงไปจัดการทางช่องว่างดังกล่าวหมดไปแล้ว สถาบันพระมหากษัตริย์จะต้องรีบกลับไปอยู่เหนือการเมืองอย่างเดิมโดยเร็วที่สุด เพื่อที่จะได้พร้อมจะได้ลงมาช่วยได้อีก ถ้าหากเกิดสูญญากาศขึ้นมาอีก ทั้งนี้ หมายถึงส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับสถาบันพระมหากษัตริย์ด้วย"

(บทบาทของพระมหากษัตริย์ในทางการเมืองนี้ ทรงตรัสกับ ม.ร.ว.ทองน้อย ทองใหญ่ (ม.ร.ว.ทองน้อย ทองใหญ่, "จากจิตรลดา...สู่ประชาไท"), "นักพูด", ๒ : ๑๖ (๒๕๒๖) : ๘.)

นายอานันท์ ปันยารชุน ได้กล่าวถึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในประเด็นพระราชอำนาจสำรองว่า มาจากการที่พระองค์ทรงมีพระราชอุตสาหะดำเนินกิจการต่าง ๆ เพื่อประโยชน์สุขในระยะยาวของประชาชน ทำให้พระองค์ทรงเป็นที่รักของปวงชนชาวไทยเป็นอย่างยิ่ง ถึงขั้นที่ว่า คนไทยโดยทั่วไปถวายความเชื่อมั่นและความไว้วางใจในพระองค์ท่านอย่างแท้จริงและเต็มเปี่ยม โดยที่ไม่มีพระมหากษัตริย์พระองค์ใดในประวัติศาสตร์ หรือพระองค์ใดในโลก ทรงได้รับจากประชาชน และในกระบวนการเช่นนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงทรงได้รับ "พระราชอำนาจสำรอง" ซึ่งพระองค์ท่านทรงใช้เป็นประโยชน์ในเมื่อมีความจำเป็น (อานันท์ ปันยารชุน, "บทบาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในการสร้างประวัติศาสตร์ไทย", มติชนสุดสัปดาห์ ๒๖ (๑๖ มิถุนายน ๒๕๔๙) : ๓๔.)

ในระบอบที่พระมหากษัตริย์ทรงอยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ และเหนือการเมืองนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชอำนาจและพระราชภาระหน้าที่บางอย่างภายใต้บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ คือ "พระราชอำนาจในการให้คำปรึกษา ให้กำลังใจ และตักเตือน" ซึ่งนับเป็นองค์ประกอบสำคัญของหัวหน้ารัฐบาลในการนำมาประเมิน "จุดยืน" หรือทิศทางของรัฐบาลได้ใหม่ ทั้งนี้ เนื่องจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระองค์เดียวเท่านั้น ที่ทรงมีประสบการณ์ทางการเมืองมาโดยตลอด และทรงรักษาความถูกต้องของรัฐธรรมนูญมาเป็นเวลากว่า ๖๐ ปี

พระองค์จะทรงใช้พระราชอำนาจสำรองนี้ในยามที่เกิดสภาวการณ์ผิดปกติทางการเมือง เป็นการใช้พระราชอำนาจเพื่อแก้วิกฤติของประเทศชาติ ด้วยเหตุนี้ พระราชอำนาจสำรองของพระองค์ที่มีต่อนโยบายและการปฏิบัติงานของรัฐบาลจึงไม่อาจได้รับการประเมินที่ต่ำไป (อานันท์ ปันยารชุน, "บทบาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในการสร้างประวัติศาสตร์ไทย", มติชนสุดสัปดาห์ ๒๖ (๑๖ มิถุนายน ๒๕๔๙) : ๓๔.)

นอกจากนี้ กระแสพระราชดำรัสที่ทรงเสนอแนะแนวทางแก้ไขวิกฤตทางการเมืองของฝ่ายต่าง ๆ ในช่วง พ.ศ.๒๕๔๘-๒๕๔๙ แสดงให้เห็นว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมี "พระราชอำนาจนำ" ซึ่งทรงวางแบบอย่างบทบาทของพระมหากษัตริย์ภายใต้ระบอบรัฐธรรมนูญ และความเป็นประมุขของรัฐ ซึ่งผลของสถานะและบทบาทดังกล่าว ทำให้พระองค์ทรงไว้ซึ่งพระราชอำนาจนำ เป็นที่พึ่งของพสกนิกร เสมือนเสาหลักของความเป็นชาติ และความเป็นประชาธิปไตยของบ้านเมือง หรือที่ ธงชัย วินิจจะกูล (ศาสตราจารย์ ดร.ธงชัย วินิจจะกูล, Department of History, University of Wisconsin-Madison) เรียกว่า "ราชาชาตินิยมประชาธิปไตย" (เกษียร เตชะพีระ, "อยู่อย่างไรในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข", ฟ้าเดียวกัน, (เมษายน-มิถุนายน ๒๕๔๙) : ๗๗)

(หาอ่านเพิ่มเติมจาก "พระผู้ทรงปกเกล้าฯ ประชาธิปไตย : ๖๐ ปีสิริราชสมบัติกับการเมืองการปกครองไทย", รศ. ดร.นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ คณบดีคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เรียบเรียง)

ขออนุญาตคุณเจ้าของกระทู้ที่ต้องออกนอกประเด็นของกระทู้โดยกล่าวถึงสถาบันพระมหากษัตริย์ในประเทศไทย เพราะคงหาคนตั้งกระทู้เกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ในประเทศไทยยาก ด้วยเหตุผลหลาย ๆ ประการ ผมเห็นว่าการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวของไทยต้องทรงลงมาแก้วิกฤติทางการเมืองก็เนื่องจากการเมืองของเราไม่เข้มแข็ง นักการเมืองที่ได้รับเลือกตั้งจากประชาชนไม่ได้เป็นผู้แทนปวงชนอย่างแท้จริง หากแต่เป็นตัวแทนรักษาผลประโยชน์ของพรรคพวกตัวเอง ไม่ได้รักษาผลประโยชน์ของประชาชน นักการเมืองเหล่านี้จึงไม่ใช่ที่พึ่งของประชาชน เมื่อเกิดวิกฤติขึ้นแต่ละครั้ง กลไกทางการเมืองระบบรัฐสภาจึงไม่อาจแก้ไขวิกฤติของชาติได้เลย เพราะแต่ละคนต่างก็รักษาผลประโยชน์ของตัวเอง

ในความมืดมนทางการเมืองเช่นนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงทรงเปรียบเสมือนแสงสว่างเพียงแสงเดียวของพสกนิกร เพราะทรงเป็นแบบอย่างของ "ความดี" และเป็นที่พึ่งของประชาชนตลอดมา พระองค์จึงต้องทรงรับพระราชภาระอันหนักอึ้งมาตลอด แต่หากเมื่อใดก็ตามที่การเมืองไทยเข้มแข็ง เช่นเดียวกับประเทศที่เจริญแล้วในยุโรป คนไทยรู้จักเลือกนักการเมืองที่ดี เป็นผู้แทนของประชาชนอย่างแท้จริง ไม่เห็นแก่พรรคพวก เพื่อนฝูง หรือผู้มีพระคุณ เมื่อนั้นบทบาทของพระมหากษัตริย์ก็จะลดน้อยถอยลงไปเหมือนประเทศในยุโรป และพระองค์ก็คงจะทรงพอพระราชหฤทัยและทรงพระสำราญยิ่ง
แก้ไขเมื่อ 16 ต.ค. 51 00:45:22

จากคุณ : วศินสุข - [ 16 ต.ค. 51 00:30:23 ]