ความคิดเห็นที่ 1 ถ้าเป็นเมื่อคราวงานพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี พ.ศ.๒๕๓๙ มีการอัญเชิญหีบพระบรมศพไปยังพระเมรุมาศท้องสนามหลวงโดยทางรถยนต์ ตั้งแต่ช่วงกลางดึกของคืนก่อนวันแห่พระโกศครับ ครั้งนั้นถ้าจำไม่ผิดก็ราวๆสี่ทุ่มครับ งานพระศพครั้งนี้ก็น่าจะมีแนวปฏิบัติคล้ายกันครับ แก้ไขเมื่อ 07 พ.ย. 51 08:18:43 จากคุณ : ออกญาศรีราชเดโชชัย (NMkrung) - [ 7 พ.ย. 51 08:17:59 ]

ความคิดเห็นที่ 2 น้อยคนที่จะรู้  ประชาชนยกมือไหว้  ยืนทำความเคารพพระโกศ เพราะนึกว่าพระศพท่านอยู่ข้างใน การอัญเชิญหีบพระบรมศพ  พระศพมาสนามหลวงก่อน  ไม่ทราบเกิดขึ้นสมัยไหน ของเก่าคือมาพร้อมขบวนแห่ใช่หรือไม่ การเอาศพไปต้ม(ขอใช้ศัพท์ธรรมดา)แล้วแยกกระดูกกับเนื้อก่อนเผา มีมาตั้งแต่สมัยอยุธยาหรือเพิ่งมีสมัยรัตนโกสินทร์  ยกเลิกไปเมื่อไหร่ จากคุณ : วสันดิลก - [ 7 พ.ย. 51 09:39:47 ]

ความคิดเห็นที่ 3 ธรรมเนียมการกราบไหว้สัญลักษณ์สำหรับพระราชวงศ์นี้คงไม่ต่างจากการที่เราทำความเคารพพระรูปหรือสิ่งแทนพระองค์อื่น ๆ เท่าไหร่นะครับ แนวคิดการอัญเชิญพระโกศที่ไม่มีพระศพอยู่ข้างในจริง ๆ เพิ่งเริ่มใช้สำหรับพระราชวงศ์ชั้นสูงเมื่อไม่นานมานี้ อาจจะด้วยกาลเวลาเปลี่ยนไป การบรรจุพระศพในพระโกศรวมถึงขั้นตอนกรรมวิธีการสำรอกพระศพอาจจะไม่ค่อยเหมาะกับสมัยนี้เสียแล้ว สำหรับกรณีสามัญชนที่ได้รับพระราชทานโกศ ธรรมเนียมการแห่โกศเพื่อเป็นเกียรติยศสำหรับผู้วายชนม์นั้นน่าจะมีมานานแล้ว มาถึงสมัยนี้ งานพระศพได้มีการเปลี่ยนแปลงเพื่อเข้ากับยุคสมัยมากขึ้น ในขณะที่ก็ยังพยายามที่รักษาธรรมเนียมเก่า ๆ เอาไว้ด้วย จากคุณ : Valar - [ 7 พ.ย. 51 10:01:16 ]

ความคิดเห็นที่ 4 คือเดิมการอัญเชิญพระศพ หรือพระบรมศพจะอยู่ในพระโกฏ ไม่ใช่เป็นการตั้งพระโกฏเพื่อประดับเกียรติยศดังเช่นในปัจจุบัน แต่มาเพิ่งมาเปลี่ยนเมื่อคราวสมเด็จย่าสวรรคต ในหลวงทรงโปรดที่จะให้พระบรมศพสมเด็จย่าประทับในหีบพระศพ ดังนั้นพระโกฏจึงตั้งประดับไว้เท่านั้น และมีการอัญเชิญหีบพระศพไปยังพระเมรุมาศก่อนในตอนค่ำก่อนวันพระราชทานเพลิงพระบรมศพ โดยที่ในพระโกฏจะบรรจุสิ่งของที่แทนพระองค์ของสมเด็จย่าเอาไว้ ดังนั้นในคราวนี้จึงคิดว่าน่าจะเป็นการทำในลักษณะเดียวกัน จากคุณ : ตะวัน - [ 7 พ.ย. 51 10:52:11 A:58.9.142.34 X: TicketID:165208 ]

ความคิดเห็นที่ 5 เท่าที่ทราบพระบรมศพของสมเด็จพระพันวสาเป็นพระบรมศพพระองค์สุดท้ายที่ได้ถวายครูดพระตัจจะ รายละเอียดค้นในกระทู้เก่าๆในห้องสมุดดูได้ ยังมีอยู่ค่ะ พูดไปเกรงจะเป็นเอามะพร้าวห้าวมาขายสวน แก้ไขเมื่อ 07 พ.ย. 51 13:44:33 จากคุณ : นางพญามารเมฆไฟ - [ 7 พ.ย. 51 13:43:58 ]

ความคิดเห็นที่ 6 เรื่องการอัญเชิญพระบรมศพ เมื่อในครั้งพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จย่า นั้น มีจดหมายเหตุบันทึกไว้อย่างละเอียดทีเดียวครับว่ามีการอัญเชิญหีบพระบรมศพไปยังพระเมรุมาศก่อนวันถวายพระเพลิงจริง ๑ วัน(หลังพระราชกุศลออกพระเมรุ ตามที่เข้าใจ) ลองหาอ่านดู ถ้าหากผมจำไม่ผิด ในหลวงและะพระบรมวงศ์ก็เสด็จพระราชดำเนินส่งพระบรมศพถึงพระเมรุมาศ ท้องสนามหลวงด้วย แต่ในครั้งนี้สิ่งที่ผมเกิดความสงสัยอีกอย่างหนึ่งคือ ด้วยการที่มีพระบรมราชานุญาตให้เปลี่ยนเป็นใช้เตาในการพระราชทานเพลิงพระศพ ในเวลาที่มีการอัญเชิญหีบพระศพไปยังพระเมรุนั้นจะประดิษฐานที่เตาพระราชทานเพลิง หรือที่พระจิตกาธานแล้วเมื่อถึงเวลาพระราชทานเพลิง(จริง) เจ้าพนักงานภูษามาลาค่อยอัญเชิญพระศพไปยังเตาพระราชทาน   ไม่ทราบว่าอย่างไรเหมือนกัน เพราะครั้งนี้ก็ถือเป็นครั้งแรกที่มีการนำเตาพระราชทานเพลิงมาใช้ในงานพระเมรุน่ะครับ แก้ไขเมื่อ 07 พ.ย. 51 15:24:07 จากคุณ : เด็กท้ายวัง - [ 7 พ.ย. 51 15:16:46 ]

ความคิดเห็นที่ 7 ขออนุญาตแทรกเกร็ดเรื่องกระบวนแห่ไว้ด้วยนะครับ เรื่อง เหตุที่วัดพระเชตุพนเป็นที่ตั้งกระบวนแห่ต่างๆ                 ปัญหา ทำไมกระบวนแห่ต่างๆ เช่นแห่พระบรมศพเป็นต้น จึงเริ่มต้นที่วัดพระเชตุพน                 ตอบ แต่แรกสร้างกรุงรัตนโกสินทร์มา ถนนหนทางไม่ค่อยจะได้ใช้กันนัก โดยมากใช้แต่ทางเดินเท้าและทางเรือ จนถึงสมัยรัชกาลที่ ๔ ปรากฏว่ามีการใช้รถพาหนะขี่ไปมาบ้าง ถนนใหญ่ในพระนครแต่เดิมมีสายเดียว คือ ถนนสนามชัย ตั้งแต่ปากคลองตลาดไปจนสะพานเสี้ยว ผ่านทั้งวังหลวงและวังหน้าในพระนครตั้งแต่ก่อนรัชกาลที่ ๔ มีถนนเสาชิงช้าอีกสายหนึ่งไปถึงประตูผี เป็นถนนเล็กๆ มีเจ๊กปลูกร้านรวงเล็กๆ อยู่ ในถนนสายนั้นมีวัดสำคัญคือวัดสุทัศน์ แล้วมีถนนหน้าพระลานอีกสายหนึ่งย่อมกว่าถนนสนามชัยมาลงท่าช้าง แล้วมีอีกสายหนึ่งคือ ถนนหน้าพระธาตุ จากประตูวิเศษชัยศรีไปประตูวังหน้า รอบกำแพงพระนครเวลานั้น ข้างในยังมีเนินดินถมออกมาสำหรับเอาปืนขึ้นกำแพง เพิ่งขนดินออกเมื่อรัชกาลที่ ๕ นี่เอง ทำให้ถนนรอบกำแพงกว้างขึ้นอย่างที่เห็นอยู่ ถนนนอกจากถนนสยามชัยมีถนนหน้าพระลานเป็นอย่างกว้างคือสามศอก                 เมื่อพระพุทธเจ้าหลวงเสวยราชย์ไปสิงคโปร์กลับมา จะทำถนนเสาชิงช้า ปลูกเป็นตึกสองชั้นอย่างเมืองฝรั่ง กล่าวว่าถนนเดิมแคบนักขอขยายออกไปอีก สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์กราบทูลว่ากว้างสี่วาก็พอ ไม่ควรให้เกินกว่านั้น เพราะถ้ากว้างนัก จะถางหญ้าไม่ไหวเวลาหญ้ารก ถนนเจริญกรุงทำให้สมัยรัชกาลที่ ๔                 ในกระบวนราชการมีการแห่บางอย่างเนื่องในการพระราชพิธีทุกปี ที่เป็นแห่อย่างใหญ่ที่สุดมีสองอย่าง แต่ก็เป็นการจรทั้งสองอย่าง คือแห่เลียบพระนคร เมื่อพระเจ้าแผ่นดินเสวยราชย์อย่างหนึ่ง แห่พระบรมศพไปพระเมรุอีกอย่างหนึ่ง ถนนที่จะเหมาะแก่การเดินกระบวนใหญ่โตเช่นนั้นมีแต่ถนนสนามชัย ราชรถที่ทำทรงพระศพแต่แรกล้อหน้าเลี้ยวไม่ได้ เดินได้แต่ถนนตรง มาเลี้ยวได้ในรัชกาลที่หกนี่เอง มันเฟรดี้เป็นผู้ทำ แต่ก็เลี้ยวได้คันเดียว อีกคันหนึ่งนั้นเลี้ยวไม่ได้ ถ้าจะเลี้ยวก็ต้องเอาพลองคัดกันจึงเลี้ยวได้                 แห่เลียบพระนครออกประตูวิเศษชัยศรี ประทักษิณรอบพระนครเลี้ยวถนนสนามชัย เลี้ยวประตูแดงออกท่าช้าง เข้าประตูวิเศษชัยศรี ที่แวะวัดพระเชตุพนนั้นเพิ่งแวะเมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ ทรงบูชาพระ ส่วนแห่พยุหยาตราน้อย มีแห่กฐินนั้น ทรงพระราชยานไปถนนเล็กได้ จึงมีไปทางถนนบ้านหม้อ ฯลฯ ส่วนแห่พระบรมศพนั้นที่ตั้งวัดพระเชตุพนก็เนื่องจากเหตุที่กล่าวแล้ว คือราชรถเลี้ยวไม่ได้ประการหนึ่ง กระบวนแห่ใหญ่โตประการหนึ่ง และไม่สามารถจะเอาราชรถไปรับพระบรมศพที่ใดเหมาะกว่าที่วัดพระเชตุพนอีกประการหนึ่ง พระบรมศพจึงต้องลักออกมาทางประตูแดงมาขึ้นราชรถที่นั่น. ......................................................................................................................................................... คัดจาก บันทึกรับสั่งสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ประทานหม่อมราชวงศ์สุมนชาติ สวัสดิกุล จากคุณ : กัมม์ - [ 7 พ.ย. 51 17:51:17 ]

ความคิดเห็นที่ 8 และขออนุญาตแทรกเกร็ดการสมโภชพระบรมสารีริกธาตุ ก่อนงานพระเมรุท้องสนามหลวง ไว้ด้วยครับ                        และทำนองถ้อยคำซึ่งกรมพระราชวังบวรฯได้ตรัสว่าประการใดเมื่อเวลาทรงพระประชวร ก็เห็นจะปรากฏขึ้นในเวลาชำระกันนี้ จึงเป็นเหตุให้พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทรงน้อยพระทัยในสมเด็จพระอนุชาธิราช ว่าเพราะผู้ใหญ่พูดจาให้ท้ายเช่นนั้นเด็กจึงกำเริบ แต่แรกดำรัสว่าจะไม่ทำพระเมรุพระราชทานเพลิงพระศพกรมพระราชวังบวรฯ                        แต่ครั้นคลายพระพิโรธลงก็โปรดฯให้ทำพระเมรุใหญ่ตามเยี่ยงอย่างพระเมรุพระมหาอุปราชครั้งกรุงเก่า แต่ดำรัสให้เชิญพระบรมสารีริกธาตุออกสมโภชที่พระเมรุเป็นพุทธบูชาเสียก่อน ไม่ให้เสียพระวาจาที่ว่าจะไม่ทำพระเมรุกรมพระราชวังบวรฯ ครั้นพระราชทานเพลิงพระศพกรมพระราชวังบวรฯแล้ว จึงโปรดฯให้เชิญพระอัฐิไปประดิษฐานไว้ในพระที่นั่งวายุสถานอมเรศ อันเป็นพระวิมานกลางในหมู่มหามณเฑียรในพระราชวังบวรฯ จึงเป็นที่ประดิษฐานพระอัฐิแต่นั้นมา ส่วนการพระเมรุแต่นั้นก็เลยเป็นประเพณี เวลามีงานพระเมรุท้องสนามหลวงจึงเชิญพระบรมสารีริกธาตุออกสมโภชก่อนงานพระศพ สืบมาจนรัชกาลหลังๆ http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=rattanakosin225&group=7&date=27-03-2007&gblog=2 แก้ไขเมื่อ 07 พ.ย. 51 19:00:27 จากคุณ : กัมม์ - [ 7 พ.ย. 51 17:57:51 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ในรัชกาลที่ ๑ โปรดให้สมโภชพระบรมสารีริกธาตุ ในรัชกาลที่ ๒ ใช้เกริ่นบันไดนาค แทนไม้หก ในรัชกาลที่ ๖ มีพระราชรถเลี้ยวได้คันแรก ในรัชกาลปัจจุบัน มีลิฟท์และเตาพระราชทานเพลิง เรื่องเหล่านี้สืบทอดและเปลี่ยนแปลงไปตามกาลสมัย   แม้แต่รูปสัตว์หิมพานต์ประกอบพระเมรุก็เป็นลูกครึ่ง ใส่นาฬิกา จดประวัติศาสตร์บันทึกเรื่องราวไว้นะครับ แก้ไขเมื่อ 07 พ.ย. 51 22:01:06 จากคุณ : กัมม์ - [ 7 พ.ย. 51 19:10:49 ]

ความคิดเห็นที่ 10 ยุคนี้เป็น ถิ่นกาขาว นี่ครับ ก็เลยมีรูปลูกครึ่งฝรั่งละนะ จากคุณ : กริชครับผม - [ 7 พ.ย. 51 21:06:05 ]

ความคิดเห็นที่ 11 แก้ไขเมื่อ 07 พ.ย. 51 22:26:11 จากคุณ : กัมม์ - [ 7 พ.ย. 51 22:25:42 ]

ความคิดเห็นที่ 12 ตอบคุณเด็กท้ายวังครับ ผมเข้าใจว่าการอัญเชิญหีบพระศพไปไว้ที่พระเมรุนั้น น่าจะนำไปประดิษฐานที่พระจิตกาธานก่อน ที่เชื่อว่าเป็นอย่างนี้เพราะในพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ จะต้องเสด็จขึ้นไปทรงกราบพระศพที่พระจิตกาธาน ทั้งสองพระองค์คงไม่กราบพระโกศจันทน์เปล่า ๆ นอกจากนี้ ที่ฐานพระโกศจันทน์ยังทำฐานขนาดใหญ่เพื่อสวมหรือครอบหีบพระศพ โดยนัยนี้จึงน่าจะอัญเชิญหีบพระศพขึ้นประดิษฐานบนพระจิตกาธานก่อน ครั้นเมื่อถึงเวลาพระราชทานเพลิงพระศพจริง (ตอนกลางคืน) จึงน่าจะอัญเชิญหีบพระศพขึ้นบนเตาพระราชทานเพลิง ในตอนนี้คงจะมีขั้นตอนที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงรับมะพร้าวแก้วที่เจ้าพนักงานทูลเกล้าฯ ถวาย โดยทรงเทน้ำพระพร้าวแก้วลงบนหีบพระศพ ทรงคม ชาวพนักงานประโคมสังข์ แตรฝรั่ง แตรงอน ปี่ กลองชนะ และปี่พาทย์เครื่องใหญ่ขึ้นพร้อมกัน จากนั้นจึงทรงรับธูปเทียน ดอกไม้จันทน์ ที่เจ้าพนักงานทูลเกล้าฯ ถวาย ทรงจุดไฟจากชนวนซึ่งตำรวจวังชูถวาย แล้วพระราชทานเพลิงพระศพ ผม "คิดว่า" น่าจะเป็นเช่นนี้ มากกว่าที่จะอัญเชิญหีบพระศพขึ้นไปไว้ที่เตาพระราชทานเพลิงก่อนเลยนะครับ เพราะถ้าเทียบอย่างธรรมเนียมงานศพสามัญชน เรายังนำศพผู้ตายขึ้นตั้งไว้บนเชิงตะกอนเพื่อ "เผาหลอก" ก่อน ต่อเมื่อแขกกลับหมดแล้ว จึงนำโลงเข้าไปไว้ในเตาเพื่อ "เผาจริง" อีกครั้ง (ภาพด้านล่าง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเทน้ำมะพร้าวแก้วบนฐานพระโกศพระบรมศพ ในงานถวายเพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนี จากจดหมายเหตุงานพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนี, กรมศิลปากร, ๒๕๔๑) จากคุณ : วศินสุข - [ 8 พ.ย. 51 00:15:42 ]

ความคิดเห็นที่ 13 ภาพด้านล่างขณะถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนี (ภาพจากจดหมายเหตุงานพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี, กรมศิลปากร, ๒๕๔๑) จากคุณ : วศินสุข - [ 8 พ.ย. 51 00:19:47 ]

ความคิดเห็นที่ 14 แหะๆ ไม่ทราบว่ามีคนตอบกระทู้คุณวสันดิลกไปรึยัง ขอตอบอีกรอบน่ะครับ เท่าที่อ่านมา พีธีที่ต้มแยกเนื้อแยกกระดูกนั้น เรียกแบบทางประเพณีว่า การถวายรูดครับ รู้สึกว่าถาจำไม่ผิด พระบรมศพของสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า เป็นพระองค์สุดท้ายน่ะครับที่มีการถวายรูด การถวายรูดเป็นการนำพระศพไปต้มในกระทะใบบัวขนาดใหญ๋ เพื่อแยกเนื้อกับกระดูกออกจากกัน โดยการเคี่ยวจนงวดมากที่สุด และนำเนื้อและกระดูกไปแยกเผาครับ ท่านผู้รูท่านใดมาช่วยเพิ่มเติมก็ดีน่ะครับ* ^^ จากคุณ : เด็กประวัติศาสตร์ศิลปะ (DirrtyVanilla) - [ 8 พ.ย. 51 16:51:43 ]

ความคิดเห็นที่ 15 ถวายรูด กับ  การครูดพระตัจจะ คือเรื่องเดียวกันมั้ยครับ ฝากถามเพิ่มครับ จากคุณ : เด็กท้ายวัง - [ 8 พ.ย. 51 20:24:34 ]

ความคิดเห็นที่ 16 เจ้านายองค์สุดท้ายที่ใส่พระบรมโกศ คือ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี หรือ เปล่าครับ จากคุณ : akkarachai - [ 9 พ.ย. 51 01:31:00 ]

ความคิดเห็นที่ 17 ขณะถวายพระเพลิงพระบรมศพ(จริง)สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี จากคุณ : akkarachai - [ 9 พ.ย. 51 04:00:19 ]

ความคิดเห็นที่ 18 พระเมรุ ขณะถวายพระเพลิงพระบรมศพ(จริง) จากคุณ : akkarachai - [ 9 พ.ย. 51 04:03:47 ]

ความคิดเห็นที่ 19 ตอบคุณ akkarachai ใช่แล้วครับ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ ๗ ทรงเป็นเจ้านายองค์สุดท้ายที่พระบรมศพอยู่ในพระโกศ ภาพด้านล่าง เจ้าพนักงานสนมพลเรือนและภูษามาลาเชิญพระโกศพระบรมศพ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ ๗ ลงถวายเปลื้องพระสุกำ อันแสดงว่าพระบรมศพอยู่ในพระโกศจริง (ภาพจาก "จดหมายเหตุพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีพระบรมราชินี ในรัชกาลที่ ๗", กรมศิลปากร, ๒๕๒๙.) จากคุณ : วศินสุข - [ 9 พ.ย. 51 11:20:52 ]

ความคิดเห็นที่ 20 เรื่องการ "ถวายรูด" หรือการ "ครูดพระตัจจะ" ผมเคยอ่านจากกระทู้ในห้องสมุดนี้ (น่าจะเก็บอยู่ในคลังกระทู้) ต่อมาได้ลองไปค้นหนังสือจดหมายเหตุงานพระบรมศพและพระศพเก่า ๆ หลาย ๆ เล่ม รวมถึงหนังสือเกี่ยวกับตำนาน และธรรมเนียมพระบรมศพ และพระศพเจ้านายหลายต่อหลายเล่มตั้งแต่การพระบรมศพสมัยกรุงศรีอยุธยาจนถึงกรุงรัตนโกสินทร์ ทว่าก็มิได้มีบอกไว้ในเล่มใดเลย จะมีบอกที่ใกล้เคียงก็แต่เพียงการสรงน้ำพระบรมศพและพระศพ การสุกำศพ การเผาพระบุพโพ เป็นต้น แต่ไม่มีเรื่องการถวายรูดหรือครูดพระตัจจะเลย แต่การที่ไม่ได้มีบันทึกไว้ก็มิได้หมายความว่าจะไม่มีธรรมเนียมนี้ อาจจะเป็นเพราะการถวายรูดเป็นธรรมเนียมที่ไม่พึงเปิดเผยต่อสาธารณชน ด้วยดูไม่งามและผู้ที่ไม่เข้าใจธรรมเนียมอาจมองในทางไม่ดีได้ กอปรกับในระยะหลังที่สยามได้เจริญสัมพันธไมตรีกับอารยประเทศจึงอาจเกรงว่าชาวต่างชาติที่ไม่เข้าใจธรรมเนียมนี้มาพบเข้า อาจจะพาลเข้าใจไปว่าคนสยาม "ต้มศพกิน" ก็จะแตกตื่นและพาลจะเสียไมตรีเสียเปล่า ๆ กระมัง จึงมิได้มีการบันทึกไว้ในเอกสารอย่างเป็นทางการทั้งปวง จากคุณ : วศินสุข - [ 9 พ.ย. 51 13:08:30 ]

ความคิดเห็นที่ 21 ขอบคุณ คุณวศินสุขครับ สำหรับคำตอบที่ละเอียดมากๆทีเดียว คำว่า เจ้านาย ผมไม่เข้าใจว่าหมายรวมเฉพาะพระบรมวงศ์ชั้นสูงเท่านั้นหรือเปล่า? เพราะจริงๆแล้ว การอัญเชิญพระศพในพระโกศนั้น เจ้านายในราชสกุลจิตรพงษ์ ที่ดำรงพระยศหม่อมเจ้าที่สิ้นชีพิตักษัยในช่วงสองสามปีมานี้(ขอประทานโทษที่จำพระนามไม่ได้) ก็มีการอัญเชิญลงโกศอยู่ครับ เพราะถ้านับช่วงเวลาไปแล้วก็หลังจากงานพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระราชินีในรัชกาลที่ ๗ อยู่นานพอสมควรทีเดียว จากคุณ : เด็กท้ายวัง - [ 9 พ.ย. 51 13:38:46 ]

ความคิดเห็นที่ 22 พอดีเห็นภาพใน คคหที่ ๑๙ เลยนำภาพเก่าในคลังกระทู้มาให้ได้ชมกันด้วยครับ ก็คือพระโกศองค์นี้ก็ยังประดิษฐานอยู่ภายในฝ่ายสนมพลเรือน ภายในพระบรมมหาราชวัง จนถึงปัจจุบัน จากคุณ : เด็กท้ายวัง - [ 9 พ.ย. 51 13:49:12 ]

ความคิดเห็นที่ 23 จริงอย่างที่คุณเด็กท้ายวังบอกนะครับ ผมก็ลืมไป ไพล่ไปคิดว่าพระศพเจ้านายคือพระศพเจ้านายชั้นสูงที่สร้างพระเมรุกลางเมือง ลืมนึกไปว่าเจ้านายชั้นหม่อมเจ้าก็มีหลายท่านอยู่ ขอประทานโทษจริง ๆ ขอบคุณคุณเด็กท้ายวังมากนะครับที่ขี่ม้าขาวมาช่วยเก็บไก่ที่ผมปล่อยออกไปแล้ว และขอความกรุณาคุณอัครชัยโปรดเข้าใจตามที่คุณเด็กท้ายวังบอกด้วยนะครับว่า พระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ ๗ ไม่ใช่พระศพเจ้านายพระศพสุดท้ายที่อยู่ในพระโกศหรือโกศ จากคุณ : วศินสุข - [ 9 พ.ย. 51 14:33:59 ]

ความคิดเห็นที่ 24 พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี สิ้นพระชนม์หลังสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีสวรรคตได้ไม่นาน ก็ลงพระโกศเหมือนกัน แม้ว่าจะไม่มีงานพระเมรุที่ท้องสนามหลวงก็ตาม จากคุณ : ชาวจีนศึกษา ณ TU - [ 9 พ.ย. 51 15:24:37 ]

ความคิดเห็นที่ 25 ขอขอบคุณสำหรับทุกๆๆคำตอบมากครับ แก้ไขเมื่อ 09 พ.ย. 51 17:07:14 จากคุณ : akkarachai - [ 9 พ.ย. 51 17:06:58 ]

ความคิดเห็นที่ 26 ทำไม งานของพระนางเจ้าสุวัทนา ถึงไม่มีงานพระเมรุที่ท้องสนามหลวงหล่ะครับ จากคุณ : Kimpu - [ 9 พ.ย. 51 19:41:40 ]

ความคิดเห็นที่ 27 ถ้าจำไม่ผิด พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี นั้นมีพระอิสริยยศเทียบเท่า พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ซึ่งตามปกติจะไม่จัดงานพระเมรุที่ท้องสนามหลวง ถ้าผมเข้าใจอะไรผิดท่านอื่นๆโปรดมาแย้งด้วยครับ จากคุณ : ชาวจีนศึกษา ณ TU - [ 9 พ.ย. 51 20:45:12 ]

ความคิดเห็นที่ 28 ไม่ทราบว่างานถวายพระเพลิงพระบรมศพ(จริง)สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ไม่มีเตาเผาแปลว่า เผาบนเมรุนั่นเลย แล้วอย่างนี้ไม่ไหม้ทั้งเมรุหรอครับ ขออภัยหากใช้คำราชาศัพท์ผิดนะครับ จากคุณ : whowho - [ 10 พ.ย. 51 14:22:10 ]

ความคิดเห็นที่ 29 มาช่วยกระตุ้นความอยากรู้กับ คคหที่ ๒๘ เช่นกันครับ พระเพลิงที่โหมสูงขนาดนั้นน่าเสี่ยงมากๆครับ ถึงแม้ว่าภายในพระเมรุมาศจะเป็นโถงค่อนข้างสูงก็เถอะ แต่ก็ไม่เคยได้ยินมาตั้งแต่ครั้งอดีตแล้วนี่ครับว่า พระเมรุมาศหรือพระเมรุไหม้ อันนี้เป็นที่น่าสงสัยครับ ต้องมีวิธีล่ะ แล้วยิ่งสมัยก่อน มีพระเมรุมาศที่สูงใหญ่ยิ่งหนัก ก็ไม่เห็นมีเหตุเหมือนกัน จากคุณ : เด็กท้ายวัง - [ 10 พ.ย. 51 18:11:58 ]

ความคิดเห็นที่ 30 ต้องเรียนว่า คนโบราณท่านกุศโลบายในควบคุมเพลิงเป็นอย่างดีครับ โดยฐานพระจิตกาธานจะเป็นดิน เพื่อเก็บความร้อน และเพดานและเสาก็เป็นโลหะ หุ้มด้วยกาบกล้วย กาบพลับพลึง มีเจ้าพนักงานคอยคุมเพลิงอยู่ตลอดเวลา มีการปิดพระฉากบังเพลิงเพื่อไม่ให้ได้มีลมเข้ามาบริเวณการถวายพระเพลิง หรือพระราชทานเพลิง จึงทำให้ไม่มีเหตุการณ์ไฟไหม้พระเมรุ อีกประการ คือการถวายรูด หรือครูดพระตัจจะ ซึ่งจะทำให้พระตัจจะทั้งหมด ซึ่งเป็นส่วนที่ไหม้ยากที่สุด สลายออกมาก่อน เหลือแต่เพียง พระบรมอัฐิ หรือ พระอัฐิ เท่านั้น ซึ่งตามธรรมดาของกระดูกประกอบด้วย Carbon และ Calcium ซึ่งย่อมเผาไหม้ได้ง่าย และใช้เวลาน้อย กระดูกสลายไปตามสภาพแล้ว ส่วนเรื่องพระบรมศพ หรือพระศพ พระองค์เป็นพระองค์สุดท้ายที่ถวายพระโกศประกอบ ต้องตอบดังนี้ 1. พระบรมศพ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 เป็นพระบรมศพ พระองค์ล่าสุด ที่ถวายพระโกศประกอบ 2. พระศพ พระองค์ล่าสุด ผมไม่แน่ใจว่าเป็นเจ้านายพระองค์ใด 3. ศพ ของหม่อมเจ้า ก็เรียกว่า ศพ ไม่มีคำว่า พระนำหน้า เฉกเช่นพระองค์เจ้า เช่นเดียวกับราชาศัพท์อื่นๆ เช่น เท้า เรียก บาท มือ เรียก หัตถ์ เป็นต้น จากคุณ : พระนายไวย - [ 10 พ.ย. 51 18:34:46 ]

ความคิดเห็นที่ 31 ได้ความรู้มากๆครับ ขอบคุณนะครับ จากคุณ : whowho - [ 10 พ.ย. 51 21:47:44 ]

ความคิดเห็นที่ 32 ละเอียดและชัดในทุกคำถามเลยครับ ขอบคุณ คุณ พระนายไวย มากๆครับ จากคุณ : เด็กท้ายวัง - [ 11 พ.ย. 51 01:40:03 ]

ความคิดเห็นที่ 33 หยวกกล้วยที่ทำการแทงหยวกที่หุ้มพระจิตกาธาน ทำให้ลดความร้อนที่จะเผาตัวจิตกาธานครับ พอจริงๆแล้ว เมื่อจะถวายพระเพลิง ก็จะนำฉากบังเพลิงโลหะสูงๆไปครอบหีบพระบรมศพสูงถึงพระโกศลองใน เวลาถวายพระเพลิงก็เผาในนั้นดังภาพที่ ๑๗ เพลิงที่เผาผมว่าสูงไม่น่าเกินพระโกศ ฉะนั้นจึงไม่น่าไหม้เพดานพระเมรุมาศครับ แต่อาจจะมีเขม่าเพลิงบ้าง นอกจากนี้ หากเพลิงสูงไป พนักงานก็จะฉีดน้ำปรามเพลิงไว้ครับ จากคุณ : natthaset - [ 13 พ.ย. 51 01:35:39 ]

ความคิดเห็นที่ 34 อยากทราบว่า "การอัญเชิญหีบพระบรมศพไปยังพระเมรุมาศท้องสนามหลวงโดยทางรถยนต์ ตั้งแต่ช่วงกลางดึกของคืนก่อนวันแห่พระโกศ" 1. เหตุใดจึงไม่อยู่ในหมายกำหนดการ ที่เผยแพร่ทางทีวี 2. หรือการอัญเชิญหีบพระบรมศพ ไม่อยู่ในขบวนการอัญเชิญวันแห่พระโกศพร้อมกันเลย รบกวนขอทราบข้อมูลด้วยครับ ขอบคุณครับ จากคุณ : คนตะวันออก - [ 15 พ.ย. 51 11:28:30 ]

ความคิดเห็นที่ 35 ขอบคุณทุก ๆ ความเห็นน่ะคะ  ทำให้เด็กรุ่นใหม่อย่างเราได้ทราบถึงประวัติโบราณราชประเพณี แม้แต่ในห้องเรียนก็ยังไม่เคยได้รู้ ถึงประวัติที่ชัดเจน และลึกซึ้งขนาดนี้มาก่อนเลยค่ะ ขอบคุณพี่ๆ ห้องนี้ทุกคนจริงๆค่ะ    (เหมือนเป็นอาจารย์ของเราไปในตัวเลย) ได้ความรู้กลับบ้านไปทุกครั้งเลยเวลามาห้องสมุด จากคุณ : ณิ (Niranarun) - [ 15 พ.ย. 51 11:33:01 ]

ความคิดเห็นที่ 36 ได้ความรู้มากๆ บางตอนอ่านไปก็ขนลุกไป จากคุณ : หนูน้อยบนยอดเขาอันหนาวเหน็บ - [ 15 พ.ย. 51 11:51:45 ]

ความคิดเห็นที่ 37 ได้ความรู้มากจริงๆ ขอบคุณมากค่ะ จากคุณ : คนใหม่คนเดิม - [ 15 พ.ย. 51 11:59:29 ]

ความคิดเห็นที่ 38 ขอบคุณมากๆนะคะ ได้ความรู้เยอะเลย สงสัยเหมือนความเห็นที่ 34ค่ะ จากคุณ : Anna_Molly - [ 15 พ.ย. 51 12:09:07 ]

ความคิดเห็นที่ 39 ขอบคุณทุกท่านที่มาให้ความรู้ค่ะ จากคุณ : กิฟ (Sanhachutha) - [ 15 พ.ย. 51 12:25:53 ]

ความคิดเห็นที่ 40 อยากทราบว่า พระโกศ ดูเล็กๆๆแบบนั้น แล้วพระศพลงไปได้หรือคะ จากคุณ : ningnoi - [ 15 พ.ย. 51 12:38:03 ]

ความคิดเห็นที่ 41 ขอบคุณทุกท่านค่ะที่มาช่วยตอบข้อสงสัย ทำให้ได้ความรู้มากๆ จากคุณ : Keiropi - [ 15 พ.ย. 51 12:54:49 ]

ความคิดเห็นที่ 42 ได้ความรู้เพิ่มขึ้นมาเลยค่ะ แต่ก็ยังมีข้อสงสัยอยู่ว่าพระโกศมีลักษณะไม่ใหญ่มาก พระบรมศพที่ถวายพระโกศนั้นอยู่ในลักษณะไหน อยู่ตรงส่วนที่เป็นโกศหรือว่าอยู่ส่วนฐาน จากคุณ : moony - [ 15 พ.ย. 51 13:05:21 A:58.8.220.183 X: TicketID:191361 ]

ความคิดเห็นที่ 43 ขอบคุณทุกๆคนที่มาให้ความรู้ค่ะ จากคุณ : iT's iN thE stArs - [ 15 พ.ย. 51 16:34:00 ]

ความคิดเห็นที่ 44 ตอบ คคหที่ ๔๒ ครับ พระศพอยู่ในหีบพระศพครับ ที่ประดิษฐานอยู่บนพระโกศไม้จันทน์ส่วนที่เป็นหีบพระศพด้านฐานน่ะครับ คคหที่ ๓๔ เข้าใจไว้ว่าเป็นการส่วนพระองค์ครับ แต่อย่างไรก็ตามเหตุการณ์ทั้งหมดมีการบันทึกลงในจดหมายเหตุหมดเครับ ติดตามอ่านทางนั้นได้ครับ จากคุณ : เด็กท้ายวัง - [ 15 พ.ย. 51 17:21:27 ]

ความคิดเห็นที่ 45 *40  ย้อนกลับไปอ่านทุกคอมเมนท์แล้วจะทราบค่ะ จากคุณ : wisunsaya - [ 15 พ.ย. 51 17:26:09 ]

ความคิดเห็นที่ 46 การทีเราไหว้ หรือถวายความเคารพพระโกศ แม้ไมมีพระบรมศพอยู่ข้างใน  ดิฉันเห็นว่า ไม่เห็นแปลก  เพราะเราเคสรพพระองค์ท่าน  ไม่ว่าจะมีพระศพอยู่ หรือไม คงไม่ใช่เรื่องสำคัญ จากคุณ : คุณแม่pp (anwan) - [ 15 พ.ย. 51 21:45:31 ]

ความคิดเห็นที่ 47 ขอบคุณทุกความรู้ค่ะ จากคุณ : aomam_jung - [ 15 พ.ย. 51 22:32:25 ]

ความคิดเห็นที่ 48 ขอบคุณทุกท่านที่มาให้ความรู้ค่ะ จากคุณ : แฟนคิบอม - [ 16 พ.ย. 51 01:15:12 ]

ความคิดเห็นที่ 49 ตามมาจากเฉลิมไทยค่ะ ได้ความรู้เยอะทีเดียว...ขอบคุณมาก ๆ นะคะ / | \   จากคุณ : wawwaw - [ 16 พ.ย. 51 05:13:37 ]

ความคิดเห็นที่ 50 ได้ความรู้มากเลยค่ะ เมื่อวานนั่งดูพระราชพิธีทั้งวัน เกิดคำถามหลายคำถาม ซึ่งในกระทู้นี้ได้มีคำตอบไว้ให้เยอะเลย ขอบคุณทุกท่านที่มาให้ความรู้กันค่ะ จากคุณ : Aladdin's girl - [ 16 พ.ย. 51 09:38:03 ]

ความคิดเห็นที่ 51 ขออนุญาตนะครับ ผมคุยเรื่องนี้กับแม่เมื่อคืนนี้ครับ แม่เล่าให้ฟังว่าชาวบ้านสมัยก่อนก็ต้มเนื้อแยกกระดูกเหมือนกันไม่ใช่แต่เพียงเจ้านาย เพียงแต่ต้มกันในปี๊บเท่านั้น มาเลิกการต้มเนื้อแยกกระดูกก่อนเผาเมื่อตอนที่มีเตาเผานี่เอง (ประมาณ 20-30 ปี ที่ผ่านมา) จากคุณ : รพินทร์ - [ 16 พ.ย. 51 11:45:35 ]

ความคิดเห็นที่ 52 ขอบคุณทุกความรู้ครับ จากคุณ : luckyJ - [ 16 พ.ย. 51 13:18:24 ]

ความคิดเห็นที่ 53 ขอบคุณมากสำหรับผู้รู้ทุกท่านครับ ทำให้ผมรู้อะไรๆมากขึ้นกว่าเดิมอีกครับ ขอบคุณมากๆครับ จากคุณ : คาราวะ (ตัวเป็นเกลียว) - [ 16 พ.ย. 51 13:24:55 ]

ความคิดเห็นที่ 54 ขอบคุณทุกๆคนค่ะได้ความรู้ดีมากๆเลยค่ะ เพิ่งได้รู้ในสิ่งที่ไม่เคยรู้หลายอย่างเลยค่ะ จากคุณ : ผึ้งทำรัง - [ 16 พ.ย. 51 13:37:42 ]

ความคิดเห็นที่ 55 ขอบคุณมากนะคะ อ่านแล้วได้ความรู้เยอะจริง ๆ จากคุณ : Aoyama - [ 16 พ.ย. 51 20:37:44 ]

ความคิดเห็นที่ 56 ไปพบเกร็ดเกี่ยวกับหีบพระศพจากเวปนี้ครับ  ถ้าเห็นว่าไม่เหมาะสม  แจ้งลบได้เลยครับ http://www.hrh84yrs.org/kw_rip/02_kw_rip.htm =========         นายพรเทพ สุริยา เจ้าของร้านสุริยาหีบศพ กล่าวว่า ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการจัดสร้างหีบพระศพสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ โดยสร้างหีบพระศพทรงหลุยส์ผสมบุษบกจากแผ่นไม้สักทอง อายุ ๑๐๐ ปีขนาดใหญ่เพียงแผ่นเดียวไม่มีรอยต่อ ไม้ดังกล่าวนำมาจาก จ.เชียงใหม่ และใช้หมึกจีน พ่นสีโอ๊กม่วง ขนาดความกว้าง ๒๖ นิ้ว ความยาว ๒ .๒๙ เมตร น้ำหนักเกือบ ๓๐๐ กิโลกรัม ทั้งนี้ใช้เวลา เตรียมการประมาณ ๓๐ วัน อย่างไรก็ตาม สีที่พ่นเป็นสีโอ๊กม่วงนั้น นอกจากเป็นสีที่มีเข้มแข็ง น่าเชื่อถือ และเหมาะสมกับงาน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชประสงค์ ให้ทำหีบพระศพให้คล้ายคลึงกับ หีบพระศพของสมเด็จพระศรีนครินทราพระบรมราชชนนี ซึ่งใช้หมึกจีนสีโอ๊กม่วงเช่นกัน        เจ้าของร้านสุริยาหีบศพ กล่าวเพิ่มเติมว่า หีบพระศพดังกล่าวประกบด้วยปุ่มมะค่าทองรอบใบ ลวดลาย ของหีบพระศพเป็นลายกุหลาบ แสดงถึงความรัก ส่วนด้านขอบล่างเป็นลายหลุยส์ ส่วนฝาด้านบน เป็นบุษบก ๓ ชั้น ภายในหีบพระศพ ใช้ผ้าไหม สีครีมทองประดับตกแต่งและดิ้นชายรอบ ซึ่งทางสุริยา เป็นผู้ออกแบบเองทั้งหมด ใช้ช่างแกะสลัก ๓ คน ช่างประกอบหีบศพอีก ๕ คน รวม ๘ คน ภายใต้การดูแล ของสำนักพระราชวังตลอดการผลิต ๓๐ วัน  โดยสมเด็จพระเทพรัตราชสุดา สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ มาตรวจงานด้วยพระองค์เอง พร้อมรับสั่งว่า สวยดี =============== จากคุณ : 1PDY - [ 16 พ.ย. 51 20:42:56 ]

ความคิดเห็นที่ 57 ได้ความรู้มากๆ ขอบคุณค่ะ จากคุณ : iam_vy - [ 17 พ.ย. 51 05:35:10 ]

ความคิดเห็นที่ 58 ได้ความรู้มากๆ เช่นกัน   ขอบคุณทุกท่านค่ะ จากคุณ : หนูน้อยดั้งโด่ง - [ 17 พ.ย. 51 09:16:59 ]

ความคิดเห็นที่ 59 ขอบคุณมากๆ ค่ะ จากคุณ : honeybuzz - [ 17 พ.ย. 51 11:58:24 ]

ความคิดเห็นที่ 60 ขอบคุณค่ะ จากคุณ : a pinky pig - [ 17 พ.ย. 51 17:32:25 ]

ความคิดเห็นที่ 61 ขอบคุณค่ะ หาข้อมูลมานานแล้ว กระจ่างมากๆเลย จากคุณ : จำปีขี้สงสาร - [ 17 พ.ย. 51 22:21:38 ]

ความคิดเห็นที่ 62 '' ภายใต้การดูแล ของสำนักพระราชวังตลอดการผลิต ๓๐ วัน '' ๓๐ วันหลังจากการสิ้นพระชนม์หรือครับ แล้วประดิษฐ์สถานพระศพไว้ที่ไหนครับระหว่างที่รอให้การสร้างหีบพระศพ จากคุณ : Louvorian - [ 19 พ.ย. 51 03:44:47 ]

ความคิดเห็นที่ 63 เท่าที่ทราบ หีบพระศพทำไว้ล่วงหน้ามาสักระยะแล้วครับ ขอถามหน่อยคับ อ่าตอนที่ถวายรูดเสร็จแล้ว เคียวส่วนที่เหลือให้ข้น พอข้นที่สุดแล้วเอาไปทำอะไรต่อเหรอคับ แล้วด้วยวิธีการใดคับ เพราะคงเป็นของเหลว คงเผาเลยไม่ได้แน่ อยากทราบครับ จากคุณ : XTHEFT - [ 19 พ.ย. 51 23:17:52 ]

ความคิดเห็นที่ 64 ตอบ ความเห็นที่ 63 ค่ะ มีรุ่นน้องที่ศึกษาในเรื่องนี้เล่าให้ฟังว่า ของเหลวที่เคี่ยวได้นั้น จะนำใส่ตลับ(ประมาณเหมือนสีผึ้ง) และแจกแก่ผู้ที่ญาติที่ใกล้ชิด เนื่องจากพระศพของพระเจ้าแผ่นดินและพระบรมวงศานุวงศ์นั้นไม่สามารถเก็บพระอัฐฐิไว้ได้ค่ะ เพราะฉะนั้นของเหลวที่เคี่ยวจนกลายมีความข้นมากๆ นั้นจึงเป็นเสมือนของที่ระลึกจากงานพระศพค่ะ หากข้อความที่พิมพ์ขึ้นมา ไม่สุภาพและข้อมูลไม่ถูกต้อง กรุณากดลบด้วยค่ะ ขอบคุณค่ะ กระทู้นี้เป็นกระทู้ที่ให้ความรู้มากค่ะ (ถึงแม้จะไม่เข้าใจในคำราชาศัพท์มากนัก) จากคุณ : prajoa - [ 20 พ.ย. 51 09:40:22 ]

ความคิดเห็นที่ 65 ขออนุญาตท้วงนิดหนึ่งครับ  ในส่วนที่เป็นของเหลวหลังจากการเคี่ยวแล้วนั้นจะนำไปเผารวมกับพระบุพโพ มิใช่หรือครับ ไม่เคยได้ยินว่านำใส่ตลับจ่ายแจกนะครับ จากคุณ : เด็กท้ายวัง - [ 20 พ.ย. 51 16:10:45 ]