PANTIP.COM : K7212847 พระเจ้าพี่นางเธอ Vs. พระเจ้าภคินีเธอ.... [ประวัติศาสตร์]

ความคิดเห็นที่ 4

ภคินี แปลว่า พี่สาว น้องสาว ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล โดยคณะผู้สำเร็จราชการ มีพระราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนา สมเด็จพระเจ้าภาติกาเธอ (แปลว่า ลูกของพี่ชาย/น้องชาย) ขึ้นเป็น สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ (พี่สาว/น้องสาว แต่โดยบริบทในสมัยรัชกาลที่ 8 ทรงเป็นน้องสาว ด้วยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 8 เสด็จพระบรมราชสมภพวันที่ 20 กันยายน 2468 และสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ ประสูติวันที่ 24 พฤศจิกายน 2468)

แต่พี่น้อง ไม่ว่าจะร่วมครรโภทร หรือ ร่วมพระชนก จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็น สมเด็จพระเจ้าพี่ (น้อง) นางเธอ สำหรับเจ้านาย ที่พระสกุลยศ เจ้าฟ้า หรือ พระเจ้าพี่ (น้อง) นางเธอ สำหรับเจ้านาย ที่พระสกุลยศ พระองค์เจ้า

สำหรับพระราชอิสริยยศ "สมเด็จพระ" คือ กรมสมเด็จพระ ในอดีต ซึ่งคือ พระราชอิสริยยศสูงสุด ของเจ้านายฝ่ายใน เทียบได้ โดยเป็นพระราชอิสริยยศของสมเด็จพระบรมราชชนนี หรือเทียบเท่า ซึ่งแต่ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเจ้าอยู่หัว โปรดให้เปลี่ยนจาก กรมสมเด็จพระ เป็น สมเด็จพระ

ในสมัยรัตนโกสินทร์ มี กรมสมเด็จพระ หรือ สมเด็จพระ ดังนี้
1. สมเด็จพระอมรินทรา พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 1
2. สมเด็จพระศรีสุริเยนทรา พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 2
3. สมเด็จพระศรีสุลาลัย พระบรมราชชนนีในรัชกาลที่ 3
4. สมเด็จพระเทพศิรินทรา พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 4
5. สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในรัชกาลที่ 6 และรัชกาลที่ 7
6. สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวสาอัยยิกาเจ้า ในรัชกาลที่ 8 และรัชกาลปัจจุบัน
7. สมเด็จพระศรีนคริทนราบรมราชชนนี ในรัชกาลปัจจุบัน
8. สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธรฯ สยามบรมราชกุมารี

ซึ่งต่างจาก คำนำหน้าพระ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ หรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ โดย "สมเด็จพระ" ได้รับพระราชทาน "พระสัปตปฎลเศวตฉัตร" หรือฉัตรขาว 7 ชั้น สำหรับแสดงพระเกียรติยศ แต่ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ หรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ จะทรงรับพระราชทาน "พระเบญจปฎลเศวตฉัตร" หรือ ฉัตรขาว 5 ชั้น สำหรับ เจ้าฟ้า และ "ฉัตรขาวลายทอง 5 ชั้น" สำหรับ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา เช่น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรประการ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ หรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร เป็นต้น

แต่อย่างไรก็ตาม มีเจ้านายมี 2 พระองค์ที่ได้รับพระราชทาน พระสัปตปฎลเศวตฉัตร เพื่อกางกั้นเหนือพระโกศ คือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาสุดารัตนราชประยูร พระราชธิดาพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระอัยยิกา (ยาย) ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อีกพระองค์หนึ่งคือ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยานิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ พระเจ้าพี่นางเธอในรัชกาลที่ 8 และรัชกาลที่ 9

อนึ่งมีเจ้านายอีก 4 พระองค์ ที่ผมไม่แน่ใจว่า ได้รับพระราชทานฉัตรองค์ใดกางกั้นพระโกศ ถวาย คือ สมเด็จพระรูปสิริโสภาคย์มหานาคนารี พระชนนีในสมเด็จพระอมรินทราฯ และ สมเด็จพระปิยมาวดีศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม ในรัชกาลที่ 4) พระชนนีในสมเด็จพระศรีพัชรินทราฯ และสมเด็จพระศรีสวรินทราฯ และ สมเด็จฯ กรมพระยาเทพสุดาวดี สมเด็จฯ กรมพระศรีสุดารักษ์ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอในรัชกาลที่ 1

จากคุณ : พระนายไวย - [ 16 พ.ย. 51 19:26:57 ]

ความคิดเห็นที่ 13

การเฉลิมพระอิสริยยศสมเด็จพระอนุชาธิราชในสมัยรัชกาลที่ ๖ ทั้งสองพระองค์นั้น ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศเฉลิมพระยศเมื่อทั้งสองพระองค์ทิวงคตไปแล้ว ทั้งไม่ปรากฏหลักฐานว่าได้โปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนพระเกียรติยศให้ทรงสัปตปฎลเศวตฉัตรแต่อย่างใด

เหตุที่มีประกาศเฉลิมพระยศเมื่อทิวงคตแล้ว น่าจะมาจากการที่ได้ทรงสมมติให้ทั้งสองพระองค์ คือ สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ และสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา เป็นพระรัชทายาท ให้ทรงเรียนรู้พระราชกิจในกรมราชเลขาธิการเป็นการเตรียมพระงค์ไว้ หากเสด็จสวรรคตก่อนที่จะทรงมีพระราชกุมาร พระรัชทายาทนั้นก็จะสามารถเสด็จขึ้นครองราชย์ต่อจากล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ได้เลย แต่หากทรงมีพระราชกุมารที่จะทรงรับรัชทายาทสืบราชสันตติวงศ์แล้ว สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอทั้งสองพระงค์ก็จะทรงรับพระธุระเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ดังที่มีพระราชกระแสดำรัสสั่งไว้ในพระราชพินัยกรรมฉบับเดือนกันยายน พ.ศ. ๒๔๖๘ ซึ่งทรงกำหนดให้สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมขุนศุโขทัยธรรมราชา ทรงเป็นพระรัชทายาท และเมื่อพระเนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ทรงมีพระประสูติการสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิง สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอฯ พระองค์นั้นจึงได้ทรงรับรัชทายาทฉลิมพระปรมาภิไธยว่า พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

การที่ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เฉลิมพระยศสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอฯ ทั้งสองพระองค์ที่ทรงสมมติให้เป็นพระรัชทายาท ซึ่งเสด็จทิวงคตไปก่อนนั้นให้มีพระเกียรติยศพิเศษเป็น มเด็จพระอนุชาธิราชนั้น น่าจะมีเหตุมาจากธรรมเนียมการเปลี่ยนคำนำพระนามพระราชวงศ์เมื่อเปลี่ยนรัชกาลให้เป็นไปตามฐานะที่สัมพันธ์กับพระมหากษัตริย์รัชกาลใหม่ เช่น สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ พระเจ้าพี่ยาเธอ และพระเจ้าพี่นางเธอ ในรัชกาลที่ ๗ เมื่อเปลี่ยนแผ่นดินเป็นรัชกาลที่ ๘ ก็จะมีประกาศพระบรมราชโองการให้เปลี่ยนคำนำหน้าพระนามพระบรมวงศ์นั้นเป็นสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ หรือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอทั้งหมด

แต่สำหรับสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอในรัชกาลที่ ๖ ทั้งสองพระองค์ซึ่งได้รับพระราชทานสถาปนาพระเกียรติยศพิเศษเป็นสมเด็จพระอนุชาธิราช นั้น แม้ในรัชกาลที่ ๗ จะทรงเป็นพระเจ้าพี่ยาเธอในรัชกาลที่ ๗ แต่ก็ไม่มีการเปลี่ยนคำนำพระนามเป็นสมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ ดังเช่นสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กมพระนครสวรรค์วรพินิต ซึ่งในรัชกาลที่ ๖ ทรงเป็นสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ แต่ในรัชกาลที่ ๗ ต้องทรงเปลี่ยนคำนำระนามเป็นสมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ แต่เฉพาะคำนำพระนามสมเด็จพระอนุชาธิราชสำหรับสองพระองค์นั้นคงต้องใช้อยู่อย่างนั้น เพื่อให้ปรากฏพระเกียรติยศว่า ได้ทรงเป็นพระรัชทายาทที่มีพระเกียรติยศยิ่งกว่าพระบรมวงศ์พระองค์อื่นๆ

เรื่องพระอิสริยยศสมเด็จพระอนุชาธิราชนี้ นึกรำคาญท่านผู้อวดรู้ในยุคปัจจุบันเหลือเกินที่ชอบเปลี่ยนคำนำพระนามของทั้งสองพระองค์เป็นสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พยายามท้วงแล้วเธอก็อ้างประกาศเปลี่ยนคำนำพระนามพระบรมวงศ์ที่มีการเปลี่ยนแปลงเมื่อต้นรัชกาลที่ ๗ และ ๘ ผมก็เลยแย้งไปว่า หากล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ มีพระราชประสงค์จะให้ทรงเป็นสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเช่นพระบรมวงศ์อื่นแล้ว จะทรงสถาปนาพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระอนุชาธิราชทำไม? ท่านผู้อวดรู้ก็ตอบผมไม่ได้ แต่ก็ไม่ยอมเปลี่ยนตามที่ทักท้วง

จากคุณ : V_Mee - [ 17 พ.ย. 51 08:03:05 ]