PANTIP.COM : K7220883 มีการจารึกสุพรรณบัตรของพระภรรยาเจ้า สมัร.5 มีปรากฏหลักฐานไหมครับ []

ความคิดเห็นที่ 5

หากพิจารณาเปรียบเทียบการสถาปนาหม่อมเจ้าขึ้นเป็นพระองค์เจ้าตามที่มีปรากฏในเฉลิมพระยศเจ้านายนั้น เมื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาหม่อมเจ้าขึ้นเป็นพระองค์เจ้าทั้งวังหลวงและวังหน้านั้น พบว่า เมื่อรัชกาลที่ ๔ โปรดสถาปนาหม่อมเจ้าหลานเธอในรัชกาลที่ ๑ และ ๓ ขึ้นเป็นพระองค์เจ้ารวม ๖ พระองค์ แต่ไม่ปรากฏว่า ได้โปรดให้จารึกพระนามในพระสุพรรณบัฏเลยแม้แต่พระองค์เดียว

แต่ในการสถาปนาหม่อมเจ้าประเสริฐศักดิ์ ในสมเด็จพระมาตามไหยกาธิบดีฯ เป็นพระองค์เจ้าประเสริฐศักดิ์ และหม่อมเจ้าดิศ ในพระไอยกาเธอ กรมหมื่นณรงค์หริรักษ เป็นพระองค์เจ้าประดิษฐวรการ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๒ ในตอนต้นรัชกาลที่ ๕ กับหม่อมเจ้าพื้นพงศ์ ในสมเด็จพระบรมราชมาตามไหยกา กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ เป็น พระองค์เจ้าพื้นพงศ์ ประยูรวงศ์สนิท เมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๓ สามพระองค์นี้ไม่มีการจารึกพระนามในพระสุพรรณบัฏ

ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๑๕ โปรดสถาปนาหม่อมเจ้าสาย ในพระเจ้าบรวงศ์เธ กรมหลวงวงศาธิชสนิท เป็นพระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ จึงเริ่มปรากฏหลักฐานว่า โปรดให้จารึกพระนามลงในพระสุพรรณบัฏ แต่เมื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาหม่อมเจ้าฉายเฉิด พระโอรสในสมเด็จพระบรมราชมาตามไหยกาธิบดี กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๘ นั้น ก็ไม่พบหลักฐานว่าโปรดให้จารึกพระนามในพระสุพรรณบัฏ

ในปี พ.ศ. ๒๔๒๔ โปรดสถาปนาหม่อมเจ้าจร ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระบำราบปรปักษ์ เป็นพระองค์เจ้าขจรจรัสวงศ์ กับหม่อมเจ้าปรีดา ในพระเจ้าบรมวงศ์เธ กรมขุนวรจักรธรานุภาพ เป็นพระองค์เจ้าปรีดานั้น ทั้งสองพระองค์นี้มีพระนามจารึกในพระสุพรรณบัฏ และนับแต่นั้นมาเมื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาหม่อมเจ้าขึ้นเป็นพระองค์เจ้าก็ได้โปรดให้จารึกพระนาในพระสุพรรณบัฏทุกพระองค์ ฉะนั้นเมื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาเจ้าจอมมารดาดารารัสมีขึ้นเป็นพระราชชายานั้น ก็คงจะโปดเกล้าฯ ให้จารึกพระนามในพระสุพรรณบัฏว่า "พระราชชายา เจาดารารัศมี" ไม่มีสร้อยพระนามเช่นเดียวกับหม่อมเจ้าที่ได้รับพระราชทานสถาปนาขึ้นเป็นพระองค์เจ้า เพราะสร้อยพระนามนั้นจะมีแต่เฉพาะชั้นสมเด็จ

แต่ในเรื่องประกาศเฉลิมพระอิสริยยศนั้น ในเมื่อไม่มีปรากฏในเรื่องพระเฉลิมพระยศเจ้านาย ที่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธ์ ทรงรวบรวมไว้แล้ว ก็เชื่อว่าไม่น่าจะมีประกาศสถาปนา แต่น่าจะมีพระราชหัตถเลขาให้ออกพระนามเป็นพระราชชายาฯ เท่านั้น เพราะเมื่อคราวที่พระเจ้าลูกเธอ พระงค์เจ้าวิมลนาคนพีสีสิ้นพระชนม์นั้น มีเรื่องเล่ากันว่า ล้นเล้าฯรัชกาลที่ ๕ ถึงกับมีรับสั่งว่า เป็นความผิดของพระองค์ที่มิได้ทรงตั้งให้เป็นเจ้าฟ้าตามเกียรติยศ จึงทำให้ลูกเธอพระองค์นี้อายุสั้น จึงน่าเชื่อว่า แม้ในช่วงแรกที่ได้ถวายตัวเป็นเจ้าจอมนั้น พระราชชายาฯ ก็คงจะมีพระสถานะสูงกว่าเจ้าจอมมารดาหรือเจ้าจอมชั้นเดียวกันอยู่แล้ว เพราะทรงเป็นธิดาของพระเจ้าประเทศราช ซึ่งได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่ง มหาจักรีบรมราชวงศ์ ส่วนเรื่องเครื่องราชอิสริยยศนั้นจะมีอะไรบ้างไม่พบหลักฐานเช่นกัน คงพบแต่ความในหมายกำหนดการพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ ๒๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๗๗ ว่า เมื่อเคลื่อนขบวนเชิญพระศพจากวังท่าเจดีย์กิ่วไปวัดสวนดอกนั้น มีข้าในพระองค์เชิญเครื่องอิสริยยศตามพระศพ

จากคุณ : V_Mee - [ 20 พ.ย. 51 18:52:11 ]