PANTIP.COM : K7298216 อยากทราบเกี่ยวกับ "ภิกษูณี" []

ความคิดเห็นที่ 11

การเกิด "ภิกษุณี"

เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้วได้ ๕ พรรษา พระองค์ทรงทราบว่าพระเจ้าสุทโธทนะ พระพุทธบิดาประชวรหนัก พระองค์จึงทรงพาพระสาวกเสด็จไปเยี่ยม พร้อมทั้งได้ทรงแสดงธรรมโปรดพุทธบิดาให้ได้ "บรรลุอรหัตตผล พระพุทธบิดานิพพาน" หลังจากบรรลุอรหัตตผลไม่นาน

ขณะที่พระพุทธเจ้าประทับอยู่ที่เมืองกบิลพัสดุ์ เพื่อเป็นประธานในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระศพพระพุทธบิดานั้นเอง พระนางมหาปชาบดี พระน้านางได้เข้าเฝ้าและทูลขอบวช แต่ไม่ได้รับพระพุทธานุญาต ครั้นแล้วพระพุทธเจ้าก็ทรงพาพระสาวกจาริกไปยังป่ามหาวัน เมืองเวสาลี แคว้นวัชชี

พระนางมหาปชาบดี ยังคงมีศรัทธาที่จะบวชจึงชวนหญิงชาวศากยะ จำนวน ๕๐๐ นาง เดินทางไปเฝ้าพระพุทธเจ้า ทรงปลงพระเกศา ครองผ้าย้อมน้ำฝาด (ผ้ากาสาวพัสตร์) เสด็จดำเนินด้วยพระบาทจากเมืองกบิลพัสดุ์ถึงเมืองเวสาลี พระนางทรงพาหญิงชาวศากยะไปเฝ้าพระพุทธเจ้าที่กุฎาคารศาลา ป่ามหาวัน ไปพบพระอานนท์ที่ซุ้มประตู พระอานนท์ได้รับทราบว่าพระนางและบริวารจะมาขอบวช

พระอานนท์จึงเข้าไปเฝ้าพระพุทธเจ้า และทูลขอให้ทรงอนุญาตให้พระนางได้บวชในพระพุทธศาสนา แต่พระพุทธเจ้าไม่ทรงอนุญาต พระอานนท์ได้ทูลถามพระพุทธเจ้าว่า ผู้หญิงถ้าได้บวชแล้วสามารถบรรลุมรรคผลได้หรือไม่ พระพุทธเจ้าตรัสตอบว่า สามารถบรรลุมรรคผลได้ พระอานนท์จึงทูลว่า เมื่อผู้หญิงสามารถบรรลุมรรคผลได้ ขอผู้หญิงพึงได้บวชในพระธรรมวินัยนี้เถิด พระพุทธเจ้าจึงทรงอนุญาตโดยทรงวางเงื่อนไขให้พระนางรับครุธรรม ๘ ประการไปปฏิบัติ หากพระนางทรงรับได้ก็ทรงอนุญาตให้บวชได้

ครุธรรม ๘ ประการ

ครุธรรม คือ หลักความประพฤติสำหรับภิกษุณีจะพึงถือเป็นเรื่องสำคัญ ต้องปฏิบัติด้วยความเคารพ ไม่ละเมิดตลอดชีวิต ครุธรรม ๘ ประการนั้น มีดังนี้

๑. ภิกษุณีแม้จะบวชมาได้ ๑๐๐ พรรษาแล้ว ก็ต้องแสดงความเคารพพระภิกษุแม้เพิ่งบวชได้วันเดียว

๒. ภิกษุณีจะอยู่ในวัดที่ไม่มีพระภิกษุไม่ได้ (ตอบเจ้าของกระทู้ข้อ ๒ ครับ)

๓. ภิกษุณีต้องถามวันอุโบสถ และเข้ารับโอวาทจากพระภิกษุทุกกึ่งเดือน

๔. ภิกษุณีอยู่จำพรรษาแล้ว ต้องปวารณา (ยอมให้ว่ากล่าวตักเตือน) ในสงฆ์สองฝ่าย คือ ฝ่ายพระภิกษุสงฆ์ และฝ่ายพระภิกษุณีสงฆ์

๕. ภิกษุณีทำผิดพระวินัย อาบัติสังฆาทิเสส ต้องประพฤติมานัต (อยู่กรรม) ในสงฆ์ ๒ ฝ่าย คือ ฝ่ายพระภิกษุสงฆ์ และฝ่ายพระภิกษุณีสงฆ์

๖. ก่อนบวชเป็นภิกษุณี สตรีจะต้องบวชเป็นสิกขมานา รักษาศีล ๖ ข้อ ครบ ๒ ปีแล้วจึงจะบวชได้ ถ้าทำผิดศีลข้อใดข้อหนึ่งในระหว่าง ๒ ปี ต้องตั้งต้นรักษาใหม่อีก ๒ ปี เมื่อเป็นสิกขมานาครบ ๒ ปีแล้วจึงจะบวชได้ แต่จะต้องบวช (อุปสมบท) จากสงฆ์ ๒ ฝ่าย คือ อุปสมบทจากฝ่ายพระภิกษุณีสงฆ์ก่อน แล้วอุปสมบทจากฝ่ายพระภิกษุสงฆ์ซ้ำอีกครั้งหนึ่ง (นี่คือสาเหตุที่ไม่มีภิกษุณีสายเถรวาทของไทย)

๗. ภิกษุณีต้องไม่ด่า หรือบริภาษ (ติเตียน) พระภิกษุ ไม่ว่ากรณีใดก็ตาม

๘. ไม่ให้ภิกษุณีว่ากล่าวพระภิกษุ แต่ให้พระภิกษุว่ากล่าวสั่งสอนภิกษุณีได้

เหตุที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติครุธรรม ๘

พระผู้มีพระภาคตรัสว่า "อานนท์ ถ้ามาตุคาม (สตรี) จะไม่ออกจากเรือน บวชเป็นบรรพชิตในธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศไว้แล้ว พรหมจรรย์จะดำรงอยู่ได้นาน สัทธรรมจะดำรงอยู่ถึง ๑.๐๐๐ ปี แต่เพราะมาตุคาม (สตรี) ออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิต ในธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศไว้แล้ว บัดนี้ พรหมจรรย์จะดำรงอยู่ได้ไม่นาน สัทธรรมจะตั้งอยู่ได้เพียง ๕๐๐ ปีเท่านั้น

อานนท์ ธรรมวินัยที่มีมาตุคาม (สตรี) ออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิต จะไม่ตั้งอยู่ได้นาน เปรียบเหมือนตระกูลหนึ่งมีสตรีมาก มีบุรุษน้อย จะถูกโจรปล้นทรัพย์ ทำร้ายได้ง่าย.....

อานนท์ เราบัญญัติครุธรรม ๘ แก่ภิกษุณีทั้งหลาย ซึ่งภิกษุณีทั้งหลายไม่พึงละเมิดไปจนตลอดชีวิต ก็เหมือนคนกั้นทำนบที่สระใหญ่ เพื่อป้องกันไม่ให้น้ำไหลออกไปฉันนั้นเหมือนกัน"

(พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับหลวง เล่ม ๗ หน้า ๒๕๘
พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาฯ เล่ม ๗ หน้า ๓๑๙
พระไตรปิฎกและอรรถกถา ฉบับมหามงกุฎ เล่ม ๙ หน้า ๔๔๗)

ข้อมูลอ้างอิง (สำหรับผู้สนใจอ่านเพิ่มเติม) : "ไขปริศนาปัญหาภิกษุณี" โดย นาวาเอก ทองย้อย แสงสินชัย (ป.ธ.๙, ร.บ. อนุศาสนาจารย์กองทัพเรือ) และชำนาญ นิศารัตน์ (พ.ธ.บ. มจร., น.บ. มธ., ก.ศ.บ. มศว., MA. South Florida University U.S.A.) จัดพิมพ์โดย เปรียญธรรมสมาคมแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี, พิมพ์ครั้งที่ ๑ ตุลาคม ๒๕๔๔

จากคุณ : วศินสุข - [ 8 ธ.ค. 51 22:33:36 ]

ความคิดเห็นที่ 13

ภิกษุณีสงฆ์ในปัจจุบัน

๑. ภิกษุณีสงฆ์นิกายเถรวาท เคยมีในประเทศอินเดีย และประเทศศรีลังกา

๒. ภิกษุณีไม่เคยมีในประเทศไทย พม่า มอญ เขมร และลาว

๓. หนังสือพุทธประวัติสำหรับนักศึกษา เขียนโดย พระภิกษุสีลาจาระ (J.F. McKechnie) ชาวอังกฤษ แต่งขึ้นสำหรับใช้สอนเด็กในประเทศลังกา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๔ แปลโดย พุทธทาสภิกขุ จัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์แพร่พิทยา พ.ศ. ๒๕๒๕ หน้า ๒๐๐ กล่าวถึงภิกษุณีสงฆ์ว่า "การขอบวชของภิกษุณีซึ่งมีพระนางมหาปชาบดีเป็นองค์แรกนั้น มีอายุยืนยาวประมาณ ๕๐๐ ปี แล้วก็สาบสูญไป"

๔. หนังสือ พระพุทธศาสนาในศรีลังกา เขียนโดย รองศาสตราจารย์ ชูศักดิ์ ทิพย์เกษร ซึ่งไปศึกษาอยู่ในประเทศศรีลังกา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๖-๒๕๐๑ ได้เขียนหนังสือประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาในลังกา มหาจุฬาฯ จัดพิมพ์จำหน่าย พ.ศ. ๒๕๐๘ หน้า ๑๙๘-๒๑๓ กล่าวถึง ลังกาถูกโปรตุเกสและฮอลันดายึดครอง เบียดเบียน กดขี่ ไม่ให้นับถือพระพุทธศาสนา จนปรากฏว่าพระสงฆ์ในลังกาสูญวงศ์ลงเพราะไม่ได้อุปสมบทกันช้านาน เหลือแต่สามเณรรูปหนึ่ง คือ สรณังกร อายุ ๕๕ ปี ต่อมา พระเจ้ากิตติศิริราชสิงห์ กษัตริย์ลังกาได้แต่งคณะทูตอัญเชิญพระราชสาส์น ขอพระสงฆ์ไทยไปตั้งพระพุทธศาสนาให้อุปสมบทชาวลังกา พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศได้มอบให้พระอุบาลี วัดธรรมาราม กับพระอริยมุนี พร้อมกับพระสงฆ์อีก ๑๖ รูป รวม ๑๘ รูป และสามเณรอีก ๗ รูป ไปตั้งคณะสงฆ์สยามวงศ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๒๙๖

เมื่อศาสตราจารย์ชูศักดิ์ ทิพย์เกษรไปศึกษาอยู่ในประเทศศรีลังกา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๖-๒๕๐๑ ในประเทศศรีลังกา ไม่มีภิกษุณี

การบวชเป็นภิกษุณีสงฆ์แบบเถรวาทในคณะสงฆ์ไทย ต้องยอมรับความจริงว่าไม่อาจเป็นไปได้ เพราะในคณะสงฆ์ไทยไม่เคยมีภิกษุณี ปัจจุบันนี้ก็ยังไม่มี และไม่อาจจะมีได้เลย ด้วยเหตุที่ไม่ทราบว่าจะไปเริ่มต้นหาภิกษุณีสงฆ์ที่จะเป็นปวัตตินี (อุปัชฌาย์) และคณะภิกษุณีสงฆ์ที่จะดำเนินการอุปสมบทให้มาจากไหน

เมื่อไม่มีภิกษุณีสงฆ์ที่จะดำเนินการอุปสมบทตามพุทธบัญญัติที่ปรากฏในพระไตรปิฎกเถรวาท ก็เป็นอันว่า บวชเป็นภิกษุณีไม่ได้ เหมือนพืชหรือสัตว์ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว ไม่มีทางที่จะหาพันธุ์จากไหนมาเพาะให้เกิดมีขึ้นมาได้อีก

เช่นเดียวกับกรณีพระภิกษุสงฆ์ อาจารย์คึกฤทธิ์เคยเขียนไว้ว่า "...ทั้งหมดนี้เป็นเรื่องของประวัติศาสตร์ สมมุติว่าพระภิกษุสงฆ์ทุกรูปในพระพุทธศาสนาทุกวันนี้จะพากันสึกจนหมด สมณวงศ์ก็จะสูญสิ้นไปเหมือนกัน ต่อไปแม้ผู้ชายคนใดอยากจะบวชอีก ก็บวชไม่ได้เหมือนกัน คนโบราณท่านจึงถือว่าการบวชเป็นการสืบพระศาสนา เพราะมีตัวอย่างความสูญแห่งภิกษุณีปรากฏอยู่แล้ว แต่ธรรมของพระพุทธเจ้านั้น ทุกคนสามารถนำมาปฏิบัติให้เป็นประโยชน์แก่ตัวได้ตามสภาพของตน ไม่จำเป็นต้องออกบวช..."

(คึกฤทธิ์ ปราโมช, ม.ร.ว., "ตอบปัญหาหัวใจ", โรงพิมพ์สยามรัฐ, กรุงเทพฯ, ๒๕๒๒)

กรณีสามเณรีก็เช่นกัน จะต้องมีภิกษุณีสงฆ์บวชให้ ถ้าอายุถึง ๑๘ หรือเกิน ๑๙ แล้วก็บวชเป็น "สิกขมานา" ถือศีล ๑๐ โดยเฉพาะ ๖ ข้ออย่างเคร่งครัด

กรณีของ อาจารย์ฉัตรสุมาลย์ กบิลสิงห์ ที่คุณจุ่นศักดิ์อ้างในความเห็นที่ ๗ และคุณปัณฑา (pandha) อ้างถึงในความเห็นที่ ๙ นั้น อาจารย์ฉัตรสุมาลย์ (อดีตอาจารย์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์) ได้ไปบวชเป็น "สามเณรี" มาจากประเทศศรีลังกา คุณแม่ของท่านชื่อ วรมัย กบิลสิงห์ ตั้งสำนักปฏิบัติธรรมอยู่ที่อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม แรก ๆ เรียกกันว่า "แม่ชีวรมัย" ต่อมาได้เรียกตัวเองว่า "สงฆณีวรมัย" (เข้าใจว่าเป็นคำผสมระหว่าง สงฆ์ กับ ภิกษุณี) สำนักสงฆ์ของ สงฆณีวรมัย กบิลสิงห์ ที่นครปฐม มีชื่อเรียกว่า "วัตรทรงธรรมกัลยาณี"

สามีของอาจารย์ฉัตรสุมาลย์ เป็นผู้มีความรู้ทางพุทธศาสนาเช่นกัน คือท่านดำรงตำแหน่ง นาวาอากาศโท (ขอสงวนนาม) ตำแหน่ง อนุศาสนาจารย์ในกองทัพอากาศ แสดงว่าอาจารย์ฉัตรสุมาลย์เกิดและแวดล้อมด้วยครอบครัวบัณฑิต ตัวอาจารย์เองก็เป็นปัญญาชน ภูมิหลังเป็นอุบาสิกาผู้เคร่งครัดในธรรม

แต่เมื่อภิกษุณีแบบเถรวาทในคณะสงฆ์ไทยไม่เคยมี จึงไม่อาจนับว่าท่านเป็นภิกษุณีสงฆ์ในคณะสงฆ์ไทยได้ด้วยเหตุผลข้างต้น

จากคุณ : วศินสุข - [ 8 ธ.ค. 51 23:19:11 ]