PANTIP.COM : K7441191 ทำไมในภาษาไทยต้องวางวรรณยุกต์ไว้บนพยัญชนะต้นด้วยคะ [ภาษาไทย]

ความคิดเห็นที่ 21

สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงอธิบายไว้ตอนหนึ่งเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของวรรณยุกต์ไทย รวมทั้งเรื่อง ห นำอักษรต่ำ ไว้น่าสนใจ ในพระนิพนธ์เรื่อง "อธิบายเรื่องวรรณยุกต์"

พระเจ้ารามคำแหงมหาราชพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ ๓ ในราชวงศ์พระร่วงทรงพระราชดำริ ว่าอักขรวิธีของพวกไทยที่ใช้กันมาแต่ก่อนไม่พอจะเขียนภาษาสยาม จึงทรงประดิษฐ์หนังสือไทย อันเป็นต้นแบบหนังสือไทยสยามที่เราใช้กันมาทุกวันนี้ ขึ้นเมือง พ.ศ. ๑๘๒๖ วรรณยุกต์เริ่มมีขึ้นในแบบหนังสือของพระเจ้ารามคำแหงฯ เป็นปฐม แต่ว่ามีไม้เอกกับไม้โท แต่ไม้โทเขียนเป็นรูปกากะบาท ดังนี้ + (เหตุที่เรียกไม้เอกและไม้โทนั้น เห็นจะเป็นเพราะเขียนขีดเดียวกับสองขีด มิใช่เป็นเครื่องหมายเสียงที่ ๑ และที่ ๒ เพราะอ่านได้หลายเสียงทั้งเอกและโท) วิธีเอาตัว ห นำอักษรต่ำก็ประดิษฐ์ขึ้นในครั้งนั้นเหมือนกัน จึงอาจกล่าวได้ว่าวิธีที่ใช้วรรณยุกต์เป็นเครื่องหมายเสียงในหนังสือไทย เป็นของพระเจ้ารามคำแหงมหาราชทรงพระราชดำริขึ้น เมื่อมีแบบหนังสือไทยของพระเจ้ารามคำแหงมหาราชเกิดขึ้นแล้ว ในไม่ช้าไทยพวกอื่นเห็นประโยชน์ ก็รับใช้แพร่หลายไปในอาณาเขตลานนา (มณฑลพายัพ) และลานช้าง (หลวงพระบาง) แต่พวกไทยลานนาและลานช้างหาใช้วรรณยุกต์ไม่ คงใช้วรรณยุกต์แต่ไทยพวกกรุงสุโขทัยและหัวเมืองข้างฝ่ายใต้ลงมา ตัววรรณยุกต์นั้นในปลายสมัยกรุงสุโขทัยเปลี่ยนรูปกากะบาท + เป็นรูปไม้โทอย่างที่เราใช้กันทุกวันนี้ (พิเคราะห์ดูว่าจะเกิดแต่เขียนกากะบาท + หวัด จะลากเส้นทีเดียวให้สำเร็จ จึงเลยเปลี่ยนรูปไม้โทไปอย่างนั้น)

ไม้ตรีกับไม้จัตวา (เอากากะบาทไม้โทเดิมมาใช้) เมื่อครั้งกรุงสุโขทัยยังหามีไม่ แม้ต่อมาถึงสมัยกรุงศรีอยุธยาเมื่อก่อนรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราชก็ยังไม่มี ข้อนี้รู้ได้ด้วยมในหนังสือจินดามณี ตำราสอนหนังสือไทยที่พระโหราแต่ในรัชกาลนั้น มีโคลงบอกวรรณยุกต์ไว้บทหนึ่งว่า

สมุหเสมียนเรียนรอบรู้ วิสัญช์
พินเอกพินโททัณ ฑฆาฏคู้
ฝนทองอีกฟองมัน นฤคหิต นั้นนา
แปดสิ่งนี้ใครรู้ จึ่งให้เป็นเสมียน

ถ้าไม้ตรีไม้จัตวามีอยู่ในสมัยเมื่อแต่งโคลงบทนี้ ก็คงบอกไว้ในโคลงด้วย แต่โคลงบทนี้อาจจะมีผู้แต่งเพิ่มเข้าในหนังสือจินดามณีเมืองภายหลัง ถ้าเช่นนั้นก็ยิ่งแสดงว่าไม้ตรีไม้จัตวามีช้ามาอีก ได้ให้ตรวจดูหนังสือลายมือเขียนในสมัยกรุงศรีอยุธยาอันมีอยู่ในหอพระสมุดสำหรับพระนครหลายเรื่อง ก็ไม่เห็นใช้ไม้ตรีไม้จัตวา มาพบหนังสือที่มีไม้จัตวาในบทละครเขียนครั้งกรุงธนบุรี และทั่มีทั้งไม้ตรีและไม้จัตวาในหนังสือกฎหมายฉบับหลวงที่ประทับตรา ๓ ดวง เขียนในรัชกาลที่ ๑ กรุงรัตนโกสินทร์เป็นเก่าที่สุด นี่ว่าด้วยถือเอาลายมือเขียนเป็นหลักพิศูจน์

แต่ยังมีหลักอย่างอื่นปรากฏอยู่ในกฏหมาย "ศักดินาพลเรือน" (ฉบับพิมพ์) ตอนทำเนียบพวกนายสำเภาในกรมท่า มีชื่อเรียกตามภาษาจีน และผันด้วยไม้ตรีและไม้จัตวาหลายชื่อ เช่น จุ้นจู๊ นายสำเภา และ บั๋นจู๊ พนักงานซ่อมแปลงสำเภาเป็นต้น ส่อให้เห็นว่าไม้ตรีไม้จัตวาเกิดขึ้นแต่ก่อนสมัยกรุงธนบุรี น่าจะมีเมื่อตอนปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา คิดขึ้นสำหรับเขียนคำภาษาจีนเป็นมูลเหตุ

วินิจฉัยในเรื่องวรรณยุกต์ยังมีความควรกล่าวอีกข้อหนึ่ง เมื่อได้แสดงแล้วว่าพระเจ้ารามคำแหงมหาราชเป็นผู้ทรงพระราชดำริแบบหนังสือไทยสยามที่เราใช้กันอยู่ทุกวันนี้ คือผลของพระราชดำริเป็นการสำเร็จประโยชน์ใหญ่หลวง แม้จะยืนยันว่าสำเร็จประโยชน์ยิ่งกว่าที่พระเจ้ารามคำแหงฯเองได้ทรงคาดหมายก็ว่าได้ ด้วยไม่มีหนังสือไทยพวกอื่นที่ใช้แพร่หลายเหมือนหนังสือ "ไทยสยาม" และเป็นหนังสือไทยแบบเดียวที่สามารถทำพิมพ์ดีด (Type-writer) ได้

แต่ว่าเฉพาะวรรณยุกต์เครื่องหมายเสียงสูงต่ำซึ่งพระเจ้ารามคำแหงฯทรงประดิษฐ์ขึ้นนั้น จะว่าสำเร็จประโยชน์บริบูรณ์ทีเดียวยังไม่ได้ เพราะไทยพวกอื่นแม้ที่รับแบบหนังสือไทยสยามไปใช้ก็ไม่ใช้วรรณยุกต์เครื่องหมายเสียง ไทยสยามเองแม้รับใช้ก็ยังอ่านไม่ตรงเสียงกันได้หมดจนทุกวันนี้ เช่นชาวนครราชสีมาและชาวนครศรีธรรมราชเป็นต้น ข้าพเจ้าได้เคยถามพวกชาวนครศรีธรรมราชว่า ที่เขาเขียนหนังสือใช้เอกโทนั้นเอาอะไรเป็นที่สังเกต เขาตอบว่าอาศัยแต่ด้วยจำไว้ว่าคำนั้นใช้ไม้อย่างนั้นเท่านั้น มิได้ใช้เสียงเป็นที่สังเกต พวกชาวนครราชสีมาก็คงเป็นอย่างเดียวกัน

แต่ทุกวันนี้มีโรงเรียนหลวงตั้งแพร่หลายออกไปทุกที โรงเรียนไปถึงไหนสำเนียงพูดอย่างในกรุงเทพฯก็แพร่หลายไปถึงนั่น ราษฎรรุ่นใหม่จะใช้สำเนียงพูดอย่างกรุงเทพฯมากขึ้นทุกที สำเนียงเช่นเคยพูดกันตามท้องที่คงจะเสื่อมไปโดยลำดับ อีกสัก ๕๐ ปีก็คงใช้วรรณยุกต์ด้วยสังเกตเสียงเหมือนกันหมด ถ้าเช่นนั้นก็จะเป็นเวลาเกือบถึง ๗๐๐ ปี นับตั้งแต่พระเจ้ารามคำแหงมหาราชทรงประดิษฐ์วรรณยุกต์เครื่องหมายเสียงนั้น ไทยจึงสามารถใช้วรรณยุกต์ได้สมบูรณ์ทั่วทั้งประเทศสยาม

จากบล็อกของคุณกัมม์
http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=rattanakosin225&month=23-03-2007&group=2&gblog=47

จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 25 ม.ค. 52 12:26:45 ]