PANTIP.COM : K7583938 ความรู้เรื่อง ปี้โรงบ่อน และ บ่อนเบี้ย [ประวัติศาสตร์]

ความคิดเห็นที่ 8

ในสมัยรัชกาลที่ ๕ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ทรงพระนิพนธ์เรื่องปี้กระเบื้องไว้ดังนี้“ปี้กระเบื้องนั้น เดิมเป็นแต่คะแนนสำหรับเล่นเบี้ยในโรงบ่อน จีนเจ้าของบ่อนคิดทำขึ้น เพื่อให้ใช้ขอลากได้บนเสื่อ นี้มาจนปีกุน พ.ศ. ๒๔๑๘ รัฐบาลจึงต้องประกาศห้ามมิให้นายบ่อนเบี้ยทำปี้”เมื่อได้ประกาศไม่ให้นายอากรบ่อนเบี้ยทำปี้สำหรับการเล่นเบี้ยแล้ว ผลก็คือว่าต้องเอาเงินจริงๆ เข้าไปใช้เล่นเบี้ยในโรงบ่อน เงินตราของหลวงบางกว่าปี้กระเบื้อง ยากแก่การเอาขอเกี่ยวลากเงินเข้าไปหาเจ้ามือ พวกนายอากรก็ร้องว่าเป็นความยากลำบากแก่เขา รัฐบาลไทยต้องแก้ความเดือดร้อนของพวกนายอากรบ่อนเบี้ยด้วยวิธีทำเหรียญทองแดงให้หนาขึ้นหน่อยส่วนเหรียญที่เป็นเนื้อเงินแท้ๆ ขนาดเหรียญสลึงเหรียญเฟื้อง ไม่สามารถจะทำให้หนาขึ้นได้ ต้องยอมให้เขาตีให้โค้งให้งอเพื่อเอาขอเกี่ยวได้ง่ายในสมัยรัชกาลที่ ๕ ได้มีการปฏิวัติที่สำคัญเรื่องหนึ่งในระบบเงินตราของไทยคือ เมื่อมีการค้าขายมากขึ้น มีเงินใช้หมุนเวียนมากขึ้น ความยากลำบากอันหนึ่งที่เกิดมีขึ้นมาคือ เรื่องทำบัญชีเนื่องจากที่เราใช้มาตรา ๘ สำหรับเงินตราระบบบัญชีต้องตีเส้นแบ่งช่องถึงเจ็ดช่องคือ ชั่ง ตำลึง บาท สลึง เฟื้อง อัฐ โสฬสจำนวนเงินที่จดกันในเวลานี้ว่า ๙๓.๔๐บาท ในสมัยโน้นต้องจดว่า ๑ ชั่ง ๓ ตำลึง๑ บาท ๑ สลึง ๑ เฟื้อง ๒ อัฐ การบวกลบคูณหารจำนวนเงินเป็นไปด้วยความยากลำบาก จึงได้ใช้มาตราเงินเป็นส่วนร้อยแบ่งหน่วยเงินออกเป็น ๒ หน่วย คือบัญญัติใช้หน่วยเงินตราเพียง ๒ หน่วย คือบาท กับ สตางค์”

และความไว้ใจในขุนพัฒน์นายบ่อนทำให้ปี้กลายสภาพเป็นเงินตราขึ้นมา อย่างไรก็ดีปี้ก็เปลี่ยนไปตามตัวขุนพัฒน์ผู้ประมูลได้เป็นปีๆ ไป หากราษฎรผู้ถือปี้ไว้ในมือเอาไปแลกเงินไม่ทันก็ต้องขาดทุน เนื่องด้วยมีการทำปี้ปลอมขึ้นมา ส่วนขุนพัฒน์ก็จะได้กำไรจากการจำหน่ายปี้ดังกล่าว ต่อมาในปลายปี พ.ศ. ๒๔๑๖ เกิดภาวะขาดแคลนเหรียญทองแดงเงินปลีกราษฎรจึงหันไปใช้ปี้ในโรงบ่อนแทนเงินตรากันอย่างแพร่หลายซึ่งมีมากหลายแบบกว่า ๒,๐๐๐ แบบ รัฐบาลเห็นว่าจะเป็นอันตรายต่อเศรษฐกิจและความมั่นคงของประเทศ ในปี พ.ศ. ๒๔๑๗ จึงได้ทำอัฐกระดาษขึ้นใช้ ครั้นในวันที่ ๒๕ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๑๗ มีพระบรมราชโองการสั่งให้ประชาชนรีบนำปี้ไปขึ้นเงินกับขุนพัฒน์ นายบ่อน จนกระทั่งในวันที่ ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๑๘ ทรงมีพระบรมราชโองการประกาศห้ามมิให้นำปี้มาชำระหนี้ซื้อขายกันอีกต่อไป จวบจน พ.ศ. ๒๔๓๖ จึงห้ามใช้ปี้ เป็นเครื่องเล่นในโรงบ่อน และวันที่ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๐ สมัยรัชกาลที่ ๖ ได้ทำการยกเลิกกิจการโรงบ่อนอย่างสิ้นเชิง

อากรบ่อนเบี้ย เป็นเงินที่รัฐเรียกเก็บภาษี มีหลักฐานปรากฎสมัยอยุธยา ในรัชกาลพระเจ้าบรมโกศ เมื่อ พ.ศ. ๒๒๙๙ ระบุว่า “ขุนทิพ หมื่นรุดอักษรยื่นเรื่องราวให้นำขึ้นกราบบังคมทูลขอตั้งบ่อนเบี้ยเมืองราชบุรี เมืองสมุทรสงคราม เมืองสมุทรปราการ ซึ่งเป็นเมืองใกล้สวนบางช้าง ที่เป็นอากรสวนขึ้นพระคลังหลวงเป็นอันมาก แลมีกฎห้ามมิให้ตั้งบ่อนเบี้ยมาแต่ก่อนนั้น ทรงพระราชดำริห์ว่าผิดอย่างธรรมเนียมและจะทำให้ไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินได้รับความเดือดร้อน จึงให้ลงพระราชอาญาเฆี่ยน ขุนทิพ หมื่นรุดอักษร แลริบราชบาท เอาตัวบุตรภรรยาเป็นคนหลวง และต่อไปใครจะขอประมูลภาษีอากรอย่างใดให้ผู้รับเรื่องราวพิเคราะห์ดู ถ้าเห็นถูกต้องตามธรรมเนียมจึงนำขึ้นกราบทูล ถ้าผิดอย่างธรรมเนียมให้ยกเสีย”
สมัยรัชกาลที่ ๑ มีการจัดเก็บรายได้บ่อนเบี้ยประมาณ ๒๐,๐๐๐ บาท
สมัยรัชกาลที่ ๒ มีการจัดเก็บรายได้บ่อนเบี้ยประมาณ ๒๖๐,๐๐๐ บาท เนื่องจากมีการเพิ่มโรงบ่อนตามหัวเมือง
สมัยรัชกาลที่ ๓ มีการจัดเก็บรายได้บ่อนเบี้ยประมาณ ๔๐๐,๐๐๐ บาท
สมัยรัชกาลที่ ๔ มีการจัดเก็บรายได้บ่อนเบี้ยประมาณ ๕๐๐,๐๐๐ บาท
สมัยรัชกาลที่ ๖ มีการจัดเก็บรายได้บ่อนเบี้ยประมาณ ๒๐,๓๐๐,๐๐๐ บาท

จากคุณ : หนุ่มรัตนะ - [ 2 มี.ค. 52 19:45:33 ]