ความคิดเห็นที่ 1 แหม นึกว่างานเข้าผมกับคุณjassb1ซะแล้ว นึกว่าเรื่องช้างกลายเป็นเรื่องจักกรั่นอะไรก็ไม่ทราบ เชิญคนอื่นเถิดครับ จากคุณ : Navarat.C - [ 20 มี.ค. 52 17:37:39 ]

ความคิดเห็นที่ 2 คุณ Navarat.C  คะ ขออภัยที่ทำให้สะดุ้งเล็กน้อย คือว่า บทนี้กล่าวถึงเครื่องทรงช้าง แต่มีคำนี้มาด้วย เลยไม่รู้ว่าเกี่ยวกับส่วนใดของช้าง หรือเครื่องทรงอะไรของช้าง หรือจะเป็นแค่คำสร้อยที่ไม่มีความหมาย เชิญท่านอื่นๆ อีกรอบนะคะ จากคุณ : nupook538 - [ 20 มี.ค. 52 18:37:56 ]

ความคิดเห็นที่ 3 อ้าว เป็นเครื่องทรงของช้างหรือครับ แต่เครื่องทรงช้างต้นหรือเครื่องคชาภรณ์ที่คุณธนชัย สุวรรณวัฒนะ ผอ.สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร เปิดเผยไว้ ประกอบด้วย 1. ผ้าปกกระพอง ใช้คลุมพระเศียร ซึ่งเป็นศิลปะที่วิจิตรบรรจง โดยการนำผ้าเยียรบับมาตัดเย็บร้อยด้วยตาข่ายแก้วเจียระไนที่ร้อยด้วยเพชรรัสเซีย แถวละ 9 เม็ด รวม 810 เม็ด พร้อมประดับด้วยทองคำฝังพลอย หรือตาข่ายแก้วกุดั่น ทำด้วยทองคำ 2. พู่หู ทำด้วยทองคำบุดุน ส่วนตัวพู่เป็นขนจามรีที่นำเข้าจากประเทศธิเบต ซึ่งเป็นของหายาก 3. เสมาคชาภรณ์ เป็นสร้อยคล้องทองคำพระศอ ส่วนตัวเหรียญเสมาภรณ์ เป็นตราสัญลักษณ์พระมหาพิชัยมงกุฎประจำรัชกาลที่ 9 4. พานหน้า-พานหลังเป็นสายคล้องระหว่างองค์ทำด้วยผ้าถักหุ้มผ้าตาด 5. พระนาด เป็นผ่าเยียรบับปักดิ้นทอง เพื่อใช้คลุมองค์หน้ากว้างประมาณ 1 เมตร ยาว 2 เมตร ทั้งนี้เมื่อคลุมพระนาดบนองค์ช้าง จะมีกันชีพประดับทั้งสองข้าง ซึ่งทำด้วยผ้าสักหลาดปักดิ้น เป็นตราสัญลักษณ์พระมหาพิชัยมงกุฎประจำรัชกาลที่ 9 6. สำอาง ทำด้วยโลหะผิวสีทอง 7. วลัยงา หรือสนับงา เป็นเครื่องประดับสวมงาทำด้วยทองคำลงยาฝังพลอย พิจารณาแล้วจากวลีที่ว่าผูกชนักจักกรั่นรึงรัด จักกรั่นน่าจะเป็นเครื่องผูกมัดช้างเพราะตามหลังคำว่าชนัก จะพยายามช่วยหาอีกแรงหนึ่งครับ จากคุณ : Navarat.C - [ 20 มี.ค. 52 21:33:14 ]

ความคิดเห็นที่ 4 รูปอธิบาย คชาภรณ์ จากคุณ : Navarat.C - [ 20 มี.ค. 52 21:36:15 ]

ความคิดเห็นที่ 5 ของจริง จากคุณ : Navarat.C - [ 20 มี.ค. 52 21:36:59 ]

ความคิดเห็นที่ 6 ภาพคุณพระเศวตสวมคชาภรณ์ จากคุณ : Navarat.C - [ 20 มี.ค. 52 21:38:23 ]

ความคิดเห็นที่ 7 ชนัก  เครื่องผูกคอช้างทําด้วยเชือกเป็นปมหรือห่วงห้อยพาดลงมา เพื่อให้คนที่ขี่คอใช้หัวแม่เท้าคีบกันตก จักกรั่น  จินตนาการต่อเอาเอง  นึกไม่ออกเหมือนกัน ถ้าไม่เขียนผิดจากเดิมก็คงเป็นศัพท์เฉพาะ ศัพท์เก่า จากคุณ : วสันดิลก - [ 20 มี.ค. 52 22:05:58 ]

ความคิดเห็นที่ 8 ... แฮ่กๆๆ (ลักษณะหอบซี่โครงบาน) เพิ่งได้รับทราบเบาะแสของกระทู้นี้ เมื่อสักครู่ รีบเดาะเข้ามา ... ปรากฏว่าเป็นศัพทืโบราณ เกี่ยวกับเครื่องช้าง ถูมือไปมาด้วยหฤหรรย์ อ่านไปอ่านมา เอ๊ะ ยังไม่ได้ความว่าคือส่วนไหน ขอตัวไปหา ลิลิตยวนพ่าย มาอ่านก่อนนะครับ มีบทพรรณาเครื่องศึก ... ดูถีว่าจะพอมีส่วนเกี่ยวพันไหมครับ แต่ขอเติม คชาภรณ์ จากเจ็ดสิ่ง เป็นเก้าสิ่งก่อน ...เผื่อช่วยได้ครับ ช้างสำคัญที่สมโภชขึ้นระวางแล้วจะได้รับพระราชทานเครื่องคชาภรณ์ ประกอบด้วย ๑. ผ้าปกหลัง พื้นสีประจำวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวแต่ละรัชกาล และมีเครื่องหมายประจำรัชกาล ๒. ปกกระพอง เป็นผ้าเยียรบับพื้นสีแดงมีตาข่ายทำด้วยลูกปัดมีดอกประจำยามหุ้มทองลูกบวบ ๓. เครื่องผูกหุ้มทอง ๔. สายสร้อยคอห้อยก้อนทอง หรือเสมาทอง ๕. พู่หู ๖. ชนักสีแดง ๗. พานหน้า หุ้มตาดสีทอง ๘. ประโคน หุ้มตาดสีทอง ๙. สำอาง หุ้มตาดสีทอง ............................................................................................. สวัสดีครับ แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 00:44:15 แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 00:40:46 จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 00:36:51 ]

ความคิดเห็นที่ 9 เปิด     สัพะ  พะจะนะ พาสาไทย,   อักขราภิธานศรับท์, พิไชยสงครามฉบับรัชกาลที่ ๑, ตำราช้าง  ฉบับรัชกาลที่ ๑ ไม่มีค่ะ คิดเหมือนคุณ Navarat C.  ที่ว่า  จักกรั่นน่าจะเป็นเครื่องผูกมัดช้าง เก็บความไว้ได้ว่า  ที่คอช้างยังมี  หวายผูกเป็นวงกลม  เพื่อให้ควานเหยียบหรือวางเท้า แต่จะชื่ออะไร  ไม่มีบอกไว้ ยังมีพจนานุกรมโบราณอีกหนึ่งชุด  ถ้าหาเจอจะกลับมาคุยค่ะ จากคุณ : แสนอักษร - [ 21 มี.ค. 52 04:47:50 ]

ความคิดเห็นที่ 10 สวัสดีครับ ท่านมหา สวัสดีครับ คุณjassb1 สวัสดีครับ คุณแสนอักษร ยินดีที่พลัดหลงเข้ามาเจอกัน ไหนๆก็ไหนๆ เข้ามาแล้ว มาช่วยคุณnupook538 คลำหาจักกรั่นกันหน่อยพอแก้เหงานะครับ ถ้าเป็นไปได้ อยากให้ท่านมหาช่วยค้นรูปชนักมาชมกันหน่อย เขียนรูปแล้วscanมาดูพอสังเขปก็ได้ เผลอๆจักกรั่นอาจจะไม่ใช่วัสดุอึกชิ้นหนึ่ง แต่เป็นลักษณวิเศษณ์ขยายความตัวชนัก ทำนองว่าหรูเลิศ หรือที่สมัยนี้เขาใช้ว่า"แบบเริ่ด"จึงจะเห็นภาพพจน์ ผมลองหาชนักโดยเติมสระอะเข้าไปด้วย กลับกลายเป็นหอกแทงจรเข้ไป ซึ่งก็เข้ากันดีกับวลีที่ว่า ชะนักติดหลัง ได้ความหมายกว่าเชือกห้อยคอช้างที่เรียกว่าชนัก ออกเสียงเหมือนกัน แต่เป็นคนละอันกัน แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 08:44:20 แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 08:43:18 จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 08:42:17 ]

ความคิดเห็นที่ 11 ไม่ได้หลงค่ะ  บุกป่ามาทางนี้โดยตั้งใจแท้ๆ ไปซุ่มอ่านพจนานุกรมอยู่ช้านาน ชอบอ่าน อิเหนา   อ่านตั้งแต่เด็ก  ไม่เคยเปิดคำหาความหมาย เข้าใจได้เองโดยประมาณ มะงุมมะงาหรา ตุนาหงัน อสัญแดหวา แบหลา แอหนัง ติกาหรัง วรรณกรรมไทยในยุคก่อน ๒๕๐๐ ก็นำมาใช้บ่อยไป วรรณคดีเรื่องนี้ใช้ศัพท์ชวาปนคำไทยอย่างกลมกลืน เป็นไปได้หรือไม่ที่ จักกรั่น  คือ  ชนัก คำภีร์สรรพพจนานุโยค  ไม่มี ศัพท์ คำนี้ค่ะ แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 10:44:06 จากคุณ : แสนอักษร - [ 21 มี.ค. 52 09:26:00 ]

ความคิดเห็นที่ 12 ไม่ได้หลงค่ะ  บุกป่ามาทางนี้โดยตั้งใจแท้ๆ ------ ถ้าไม่ได้หลงเข้ามา จะกลับออกไปเมื่อไหร่ช่วยบอกหน่อยนะครับ ขอตามออกไปพร้อมๆกัน ขืนอยู่แถวนี้เดี๋ยวช้างชวาจะเหยียบเอา อีกสมมุติฐานนึง เป็นไปได้ไหมว่าจักกรั่นเป็นคำเพี้ยนของจักแหล่น จักแหล่น, จั๊กแหล่น, [จักกะแหฺล่น, จั๊กกะแหฺล่น] (ปาก) ว. จวนเจียน, เกือบ, หวุดหวิด ขอกลอนที่ว่าตอนนี้สักบทสองบทได้ไหมครับคุณหนูพุก จะได้ช่วยกันเดาต่อไป เอ๊ะ เดาๆนี่ ไม่ทราบท่านมหาจะเล่นงานเอาอีกหรือเปล่า ยังไงก็ขออนุญาตนะครับ เรื่องนี้พระไตรปิฎกคงมิมีกล่าวไว้ จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 10:10:39 ]

ความคิดเห็นที่ 13 สวัสดี ชาวคณะทัวร์ยะวาทุกท่านครับ เมื่อคืนนี้ กลับไปตะบันอ่าน ลิลิตยวนพ่าย - ลิลิตตะเลงพ่าย ...ในส่วนของ ยวนพ่าย นั้น ไม่พบคำว่า จักกรั่น แต่ประการใด (แต่มีคำที่ยากกส์ กว่านั้นอีกมาก ตรงกระบวนช้างเศิกนี้ พิศดารพันลึก อ่านไปแทบร้องไห้ไป) และลิลิตตะเลงพ่าย ... ก็หาคำปริศนานี้ไม่เจอครับ ส่วนตัวแล้ว สนใจทั้งคำว่า ชนัก และ จักกรั่น ... อาจเป็นสิ่งที่ถ้าไม่อยู่ในบริเวณใกล้กัน เช่น ช่วงหัว ช่วงตัว ก็อาจอยู่ไกลกันเลย แต่นำมาไว้ในวรรคเดียวกันเพื่อให้ฟังดูครอบคลุมแน่นหนา จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 10:56:37 ]

ความคิดเห็นที่ 14 อิเหนาที่มีในมือนะคะ เป็นตอนอิเหนายกทัพจากหมันหยาเพราะท้าวกุเรปันด่ากราดถึงพ่อจินตหรา เล่มที่มี  ไม่มี ชนักค่ะ  มีแต่ ผนัก การยกทัพครั้งที่เป็นพิธียกทัพหลวงเพราะมี  .............            โหราธิบดีชีพราหมณ์ พอได้ศุภฤกษ์ก็ลั่นฆ้อง            ประโคมคึกกึกก้องท้องสนาม ปุโรหิตฟันไม้ข่มนาม             ทำตามตำราพิชัยยุทธ์ ทัพหน้าทัพหลวงทัพหลัง           พร้อมพรั่งตั้งโห่อึงอุด ทหารโบกธงทองกระบี่ครุฑ        ฝรั่งจุดปืนใหญ่ให้สัญญา จากคุณ : แสนอักษร - [ 21 มี.ค. 52 11:08:20 ]

ความคิดเห็นที่ 15 ช้างเอยช้างที่นั่ง                     สะบัดพังหลังดีไม่มีสอง งามสรรพสรรพางค์หางบังคลอง          ผูกจำลองจำหลักลายพรายพรรณ สองหู่พู่ห้อยพร้อยแพร้ว                 จงกลแก้วแวววาวดาวกุดั่น ปกตระพองพรรณรายข่ายสุวรรณ          ผูกผนักจักกรั่นรึงรัด ประดับด้วยอภิรุมชุมสาย                ธงฉานธงชายมรุฉัตร ม้าอาสาแซงนอกล้วนหอกซัด             เบียดเสียดเยียดยัดอัดแอ แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 11:18:01 จากคุณ : แสนอักษร - [ 21 มี.ค. 52 11:16:14 ]

ความคิดเห็นที่ 16 ^ ^ ขอบพระคุณคุณพี่ที่นำกลอนมาลงไว้ และทำให้เห็นความหลากหลายของการใช้คำนะครับ ...ทำให้อยากทราบต่อว่า ฉบับของคุณพี่เจ้าของกระทู้ และคุณพี่แสนอักษร ฉบับไหนมาก่อนมาหลังน่ะครับ จาก ชนัก เป็น ผนัก ผนักนี้ ... จะให้อ่านว่า ผะ-นัก หรือ ผะ-หนัก ก็มิแจ้งนะครับ ................................................................................................. การชมเครื่องช้าง ... ในคำกลอน จะเห็นว่าไล่ชมตั้งแต่หน้าช้าง ทั้งพู่ ทั้งปกกระพอง ทั้งข่าย ไล่ไป ผนักจักกรั่น อันนี้ไม่ทราบว่าจะอยู่ส่วนหัวช้างอยู่หรือไม่ จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 11:22:55 ]

ความคิดเห็นที่ 17 พิมพ์ครั้งที่สิบสอง   ๑๐๐๐ เล่ม   ๒๕๑๔ จากคุณ : แสนอักษร - [ 21 มี.ค. 52 11:32:52 ]

ความคิดเห็นที่ 18 ส่วนสมมติฐาน ของท่านพี่NC ในความคิดเห็นที่ 12 เรื่องจักแหล่น, จั๊กแหล่น นั้น ผมยังมิปักใจครับ เ พราะเป็นคำกิริยาจริงๆนะ ในกลอนอิเหนามันมาคู่กับเครื่องช้าง น่าจะเป็นคำนามแท้ๆ คำนี้เ หมือนเห็นในลิลิตตะเลงพ่าย ... ตอนที่พระนเรศวรเบี่ยงหลบง้าวพระมหาอุปราชา (มังสามเกียด) ก็ใช้คำว่าจักแหร่น (หวิด) ... ซึ่งจักจี้หูจริงๆ จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 11:55:36 ]

ความคิดเห็นที่ 19 อ่านตัวบทกลอนจริงๆที่คุณแสนอักษรคัดมา ก็ต้องยอมถอนการเดาว่าเป็นลักษณวิเศษณ์ไป เอ้า โจทย์แคบเข้ามาอีกแล้วครับ จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 12:54:45 ]

ความคิดเห็นที่ 20 หรือจะเป็นคำซ้ำอย่างคุณแสนอักษรว่า   ชนักจักกรั่น  วัดวาอาราม  ถนนหนทาง  ฯลฯ พจนานุกรมอธิบายคำว่า  กั่น น. ส่วนที่ถัดจากโคนอาวุธหรือเครื่องมือเป็นต้น สําหรับหยั่งลงไปในด้าม (งง ไม่รู้เกี่ยวไหมหรือจักกรั่นจะหมายถึงคีบ,เหยียบ) ไม่มีรูปชนักให้ดูเหมือนจะเคยเห็นในหนังสารคดีอะไรสักอย่าง คงใช้งานเช่นโกลนม้า จากคุณ : วสันดิลก - [ 21 มี.ค. 52 13:06:57 ]

ความคิดเห็นที่ 21 กริน ... แปลว่าช้าง กรั่น ... ไม่มีความหมาย จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 13:38:47 ]

ความคิดเห็นที่ 22 จักกรั่นฟังๆดูเหมือนภาษาชวาเหมือนกันนะ (จึงไม่มีในพจนานุกรม ?) แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 52 01:22:52 จากคุณ : วสันดิลก - [ 21 มี.ค. 52 18:12:00 ]

ความคิดเห็นที่ 23 ท่านมหาพูดแล้วสะกิดใจ ... ลองไปค้นรูปเครื่องแต่งช้างทางอินเดียมา เอ ... ช่วยพิเคราะห์กัน ว่าไอเจ้า "จักกรั่น" จะไปตกแก่ส่วนไหน จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 18:34:49 ]

ความคิดเห็นที่ 24 ขบวนในอิเหนา คงไม่มลังเมลืองแบบนี้หรอกเนอะ ... จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 18:35:58 ]

ความคิดเห็นที่ 25 ผมสังเกตว่า ... ตำราเครื่องช้างบ้านเรา ไม่มีเครื่องประดับข้อเท้านะครับ เป็นไปได้ไหม "จักกรั่น" อาจเป็นกำไลข้อเท้า ... อันนี้สมมติฐานนะครับ เพราะช้างที่เอามาให้ดูนี้ก็เป็นช้างอินเดีย ... ช้างชวาหาแบบนี้ก็ไม่ได้ครับ จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 18:38:04 ]

ความคิดเห็นที่ 26 ใครมีพจนานุกรมยะวา ลองเปิดเทียบดู ... แต่ผมว่าอาจจะไม่ใช่คำนี้ตรงๆ ... แหะๆ ลงรูปดีกว่า ... อันนี้พอเป็นขบวนในอิเหนาได้กระมัง จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 18:42:19 ]

ความคิดเห็นที่ 27 แหม ... อลังการดีแท้ จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 18:43:09 ]

ความคิดเห็นที่ 28 มาอ่าน มาเสพ มาเซฟ ขอบพระคุณทุกท่าน....เจอกระทู้ดีเด่นประจำเดือนนี้อีกแล้ว ตอนอ่านตำราเหล่านี้ ก็ว่าไม่เคยเห็นคำๆนี้เช่นกัน แต่ไม่แน่ค่ะ  อาจจะมีรายการหลงหูหลงตา จากคุณ : โตมิโต กูโชว์ดะ - [ 21 มี.ค. 52 18:43:53 ]

ความคิดเห็นที่ 29 ฝรั่งเขาก็มีช้างนะจ๊ะ ... แต่งองค์เสียด้วย ไหนเอ่ย ... จักกรั่น ... จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 18:57:31 ]

ความคิดเห็นที่ 30 เมาภาพแล้วครับ ... ... อิอิ ลาลงเวที นั่งรอท่านผู้ชำนัญมาไขเถิด สนับสนุนโดยนครวัด จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 19:04:18 ]

ความคิดเห็นที่ 31 ล่ามอะไร กรุยกราย ... ที่ข้อเท้า จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 19:17:51 ]

ความคิดเห็นที่ 32 ผูกชนักจักกรั่นรึงรัด ชนัก นี่ไม่ต้องสงสัย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตฯ ๒๕๔๒ ให้ความหมายว่า เครื่องผูกคอช้างทําด้วยเชือกเป็นปมหรือห่วงห้อยพาดลงมาเพื่อให้คนที่ขี่คอใช้หัวแม่เท้าคีบกันตก จักกรั่น ถ้ามาจากอิเหนาขอเดาไว้ก่อนว่าเป็นภาษาชวา ค้นเจอคำที่น่าสนใจคือ cagaran อ่านว่า จาการัน แปลเป็นอังกฤษว่า guarantee อีกคำคือ cakaran  จาคารัน แปลว่า scratches ผมว่า cagaran น่าจะเข้าเค้ากว่าครับ ที่มา: websters online dictionary ครับ จากคุณ : CrazyHOrse - [ 21 มี.ค. 52 21:30:52 ]

ความคิดเห็นที่ 33 อ่านกลอนคุณแสนอักษรอีกครั้งแล้วมาครุ่นคิด กลอนว่าถึงช้างทรง ที่แต่งตัวเพื่อออกศึก ธรรมเนียมกษัตริย์ที่ทรงช้างออกรบ ต้องประทับนั่งคล่อมบนคอช้าง ปะเหมาะอาจจะต้องทรงกระทำยุทธหัตถีกับอริราชศัตรู ผมเชื่อว่าคงไม่ได้ทรงนั่งห้อยพระบาทหรือนั่งคล้ายท่าพับเพียบแบบควาญช้างพานักท่องเที่ยวทัวร์ป่า ตรงส่วนหัวของช้าง น่าจะมีเครื่องผูกที่จะทรงใช้พระหัตถ์ยึดเหนี่ยวเวลาช้างชนกัน ไม่รู้จะโยกไปทางซ้ายขวาหน้าหลัง ลอยขึ้นหรือทรุดลงอย่างไร ถ้าไม่มีอะไรให้ยึดเหนี่ยวไว้ มีหวังจะสิ้นพระชนม์เพราะตกช้างมากกว่าต้องศาสตราวุธ ที่รองรับพระบาทแบบโกลนม้าที่ท่านมหาว่านั่นยิ่งเป็นของแน่ ที่พระองค์อาจจะต้องทรงยืนขึ้นเพื่อฟาดพระแสงของ้าวให้ถนัดถนี่ ปัจจุบันพวกโชว์พระนเรศวรชนช้างนี่ขาดสื่งที่ว่านี้ ทำให้คนแสดงนั่งเกร็งแข็งทื่อ พอช้างเข้าประชิดกันก็เอาง้าวแยงให้กระทบเป๊าะๆแป๊ะๆกลัวตนเองจะตกคอช้าง ดูน่าสังเวชมากกว่าจะตื่นเต้น คุณว่าไหม ถ้าเห็นด้วยอย่างที่ผมว่า "ผูกผนักจักกรั่นรึงรัด" ถ้าผนัก(น่าจะผะนักนะครับ ไม่ใช่ผะหนัก เพราะมันเพี้ยนมาเป็นชนักไง)เป็นตัวรองรับเท้า เจ้าจักหรั่นอาจจะเป็นเชือกให้มือยึดก็ได้ คุณjassb2ช่วยหาภาพช้างศึกมาไว้บ้างแล้ว บางรูปก็พอจะเห็นเชือกที่ว่าเหมือนกัน พอจะมีภาพอื่นๆอีกบ้างไหมครับ ............................................................................................................. หมายเหตุ คคห.นี้postไปก่อนที่ผมจะเห็นคคห.32 แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 22:11:58 จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 22:08:26 ]

ความคิดเห็นที่ 34 ชื่อผมมีโคลนนิ่งแล้ว อิอิ ...ภาพนี้เป็นจังหวะการจ้วงฟันม้าศึกครับ ... ถ้าดูจากความเป็นจริง โอกาสเกิดขึ้นจะยากไหม สังเกตว่ามีเชือกขาว ปลิวออก ว่าไปก็จับด้วยมือได้นะครับ แต่ดูเหมือนจะเป็นของตำแหน่งกลางช้าง จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 22:20:55 ]

ความคิดเห็นที่ 35 ขอโทษครับ แหะๆ  เอารูปซ้อมชนช้างมาฝาก ดูสวิงสวายดีแต่นักแสดงสองคนนี่ก็มืออาชีพจริงๆ จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 22:29:00 ]

ความคิดเห็นที่ 36 2 ลองสังเกตุคนทางซ้ายซีครับ นั่นน่ะท่ายืนใช่หรือไม่ ถ้าใช่ เขายืนได้อย่างไร ยืนด้วยชนักหรือเปล่า หูช้างนี่ก็บังเสียหมดทุกรูป แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 23:14:55 จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 22:29:30 ]

ความคิดเห็นที่ 37 3 จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 22:29:55 ]

ความคิดเห็นที่ 38 4 จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 22:30:17 ]

ความคิดเห็นที่ 39 5 จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 22:30:39 ]

ความคิดเห็นที่ 40 6 นี่ นั่งลงไปแล้ว แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 23:54:49 จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 22:30:57 ]

ความคิดเห็นที่ 41 7 จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 22:31:23 ]

ความคิดเห็นที่ 42 8 จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 22:31:42 ]

ความคิดเห็นที่ 43 ถ้ามีอะไรๆอย่างที่ผมว่า จะช่วยให้มั่นคงขึ้น หรือไปเกะกะเขา คำว่า cagaran นี่ก็เข้าเค้านะครับ คำแปลก็อาจจะดิ้นได้ เป็น secure ด้วยจะได้ไหม? ว่าแต่ว่า ชวาโบราณ มีช้างศึกด้วยหรือเปล่า ใครทราบบ้างครับ จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 22:38:46 ]

ความคิดเห็นที่ 44 ชวามีช้างครับ ... แต่ช้างศึกนี่ ไม่รู้จะมีรึเปล่า เพราะค้นมาก็ยังไม่เจอ ... ถ้ามี ... ก็คงเป็นเหมือนอินเดียนะครับ ทำเป็นป้อมยิงธนู หรือไม่ก็เป็นพลหอก คลิปวิดีโอ เรื่องอเล็กซานเอดร์มหาราชครับ ... ตอนบุกอินเดีย กองทัพอเล็กซานเดอรตกใจกับทัพช้างยิ่งนัก จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 22:52:19 ]

ความคิดเห็นที่ 45 จากภาพชุดซ้อมชนช้างของท่านพี่ ... สีแดงๆบนงาบนงวงนั้นเลือดหรืออะไรครับ เห็นแล้วหวาดเสียวแท้ๆ ร่ำเรียนในตำรามา เขาบอกว่าช้างได้ล่าง จะมีเปรียบ แต่มองจากภาพ ช้างที่โดนเสย ทำไมมองแกจ้วงถนัดถนี่จัง เท้าเหยียดซะสบายเลย อิอิ ภาพนักรบบนหลังช้างบนผนังวังในอินเดียครับ จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 22:56:33 ]

ความคิดเห็นที่ 46 เลือดปลอมแบบเหมือนน่ะครับ และนี่ การแสดงชนช้างแบบไม่เหมือน มีชนักด้วย แต่เขาคงไม่ได้ไปเปิดพจนานุกรมดูว่าอันนี้มีเอาไว้ให้เอานิ้วเท้าคีบกันตก คงนึกว่าเอาไว้ห้อยสวยๆ เลยต้องนั่งเกร็งๆหน่อย ตกช้างแล้วค่ารักษาพยาบาลจะมากกว่าค่าจ้าง จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 23:08:41 ]

ความคิดเห็นที่ 47 นี่ยิ่งแย่ใหญ่ แล้วพู่เหลืองๆแดงๆนั่น ชนักหรือหาไม่ แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 23:36:57 แก้ไขเมื่อ 21 มี.ค. 52 23:20:45 จากคุณ : Navarat.C - [ 21 มี.ค. 52 23:19:19 ]

ความคิดเห็นที่ 48 พู่ห้อยนั้นมิใช่แน่ครับท่านพี่ ... จะให้ดีต้องไปชม สุริโยไท ... เห็นทำเป็นแบบโกลนม้าเลย พจนานุกรมมติชน นิยามคำว่า ชนัก ว่า เดือยไม้สอดเหน็บเกลียวเชือกที่ผูกคอช้าง เพื่อให้คนที่ขี่ช้างใช้นิ้วเท้าคีบ จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 23:34:54 ]

ความคิดเห็นที่ 49 ชนักที่เป็นหวายก็มีค่ะ  ผูกเป็นวง ควาญจะบังคับช้างต้องใช้เท้าเกาะและเกี่ยวหวาย  นิ้วเท้าและเท้าจะเจ็บและมีบาดแผล ขาจะตกสะเก็ด  หนังเท้าจะหนา อ่านมาจากไม่ที่ใดก็ที่หนึ่ง  แต่นึกไม่ออกค่ะ  สงสัยจะเป็นเรื่องกรมคชบาล หรือหม่อมไกรสร ได้ไปตามอ่านอิเหนาตอนอื่นๆ  ยังไม่พบศัพท์คำนี้ค่ะ ญาติมิตรวงนี้คุยกันสนุกนะคะ จากคุณ : แสนอักษร - [ 21 มี.ค. 52 23:40:25 ]

ความคิดเห็นที่ 50 ช้างศึกอินเดียนี่น่ากลัวนะครับ ...ดูเถิด อีตัวซ้ายล่างน่ะครับ ... เป็นผมโดนมันขยี้กล่องดวงใจแบบนั้น ขอขาดใจตายซะดีกว่า ... ฮาๆๆ ... จักกรั่น ยังคงมึนตึ้บกันต่อไป จากคุณ : jassb1 - [ 21 มี.ค. 52 23:45:16 ]

ความคิดเห็นที่ 51 เสียดาย  ไม้ เมืองเดิม นะคะ   ท่านรู้เรื่องพิไชยสงคราม  เพลงดาบ และช้างอย่างเลิศ เมื่ออ่านงานของท่านตอนเป็นเด็กๆ  จำอะไรที่ไม่เข้าใจพอได้ กลับมาอ่านอีกที  ตลึงเลยค่ะ   ข้อมูลยิ่งใหญ่มาก จากคุณ : แสนอักษร - [ 21 มี.ค. 52 23:48:59 ]

ความคิดเห็นที่ 52 คุณแสนอักษรไปซุ่มอ่านตำรามานี่เองที่หายไป นึกว่าหลบแว้ปไปแบบไม่รอพรรคพวกซะแล้ว เห็นคคห.32ของคุณCrazyHOrseไหมครับ อิเหนาเอาคำภาษาชวาเพี้ยนๆมาใช้อยู่เยอะแยะ คำว่าcagaran ที่พอจะได้ความหมายหรือไม่ว่าคือจักกรั่น แปลว่าเพื่อความปลอดภัยไปขยายผนักหรือชนัก รวมทั้งเสริมคำว่ารึงรัดด้วย ลองวิจารณ์หน่อยครับ จากคุณ : Navarat.C - [ 22 มี.ค. 52 00:14:40 ]

ความคิดเห็นที่ 53 เข้ามาดึกๆอีกรอบ เปิดดูรูปเก่า ... เห็นภาพจากสมุดข่อย ... นี้คือช้างทรง แต่ไม่ได้ผูกเครื่องเป็นช้างศึก จากคุณ : jassb1 - [ 22 มี.ค. 52 01:43:40 ]

ความคิดเห็นที่ 54 ผมพยายามกดให้ขึ้นกระทู้แนะนำอยู่ แต่แรงส่งคงไม่พอ ถ้าคนเห็นมากๆ อาจมีอะไรแปลกๆใหม่ๆมานำเสนอกันนะครับ ว่าไหมท่านพี่ทั้งหลาย ... ดังนั้น ณ ตอนนี้ หลังจากที่ทุกท่านได้ไปค้นหาข้อมูลกันมา จึงยังสรุปได้ไม่แจ่มชัดว่า "จักกรั่น" คือศัพทืชนิดใด จะเป็นนาม เป็นกริยา วิเศษณื หรืออะไรก็ยังคลุมเครือ เพราะถ้าจะว่าไป ... คำคำนี้ ปรากฏอยู่ในเฉพาะ "อิเหนา" เท่านั้น แต่ถ้าจะกล่าวถึงเครื่องช้างศึกแล้ว แน่นอนว่า ต้องมี "ชนัก" ไว้เหยียบแน่ ประเด็นต่อไปที่น่าสนใจคือ ... เรารบกันบนหลังช้าง เหมือนหรือต่างกันอย่างไร ในอาณาจักรชมพูทวีป และสุวรรณภูมิ ... กำลังหาแนวร่วมมาผจญภัยกันอยู่นะครับ ... จนกว่าจะพบข้อมูลใหม่มานำเสนอ ข้าพเจ้า ขอละออกจากป่าชวาและดงช้างศึก ก่อนนะครับ สวัสดีชาวคณะผู้น่ารักทุกท่านครับ ... จากคุณ : jassb1 - [ 22 มี.ค. 52 01:50:35 ]

ความคิดเห็นที่ 55 ภาพในสมุดข่อยของคุณ jassb 1   เป็นคราวบ้านเมืองดีนะคะ ผู้คนอ้วนท้วน สังเกตว่ารูปที่เลือกมาให้มีชีวิตชีวาทุกรูป ศัพท์ชวา ก็ไปหามาค่ะ   หลงทาง สนใจคำว่า รึงรัด   จะมีอะไรกี่อย่างบนตัวช้างที่จะต้อง รัดไว้ จากคุณ : แสนอักษร - [ 22 มี.ค. 52 05:24:17 ]

ความคิดเห็นที่ 56 ไชโย เจอแล้วครับ เมื่อคืนพอpost52แล้วก็นอน ตื่นมากระปรี้กระเปร่าแล้วเข้ามาเปิดดูเห็นคุณjassb1อยู่เกือบตี2 คุณแสนอักษรเข้ามาตี5กว่า ผมมานึกๆดูคิดว่าจะลองหาเป็นครั้งสุดท้ายเหมือนกัน เข้ากูเกินหาคำว่าคชศาสตร์ ได้เวปนี้มาลองเข้าไปดูเองนะครับ คนรักช้างอย่างคุณjassb1คงจะชอบ http://www.changdee.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=265747 ทวย หรือกาหรั่น หรือเดื่อง เป็นห่วงเหล็กขนาดใหญ่ มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 ฟุต สำหรับใส่ปลายสายลำโยง โดยใช้เป็นหัวต่อระหว่างทามคอช้างกับห่วงโซ่ และเพื่อป้องกันมิให้เชือกรัดตัวช้างแน่นเกินไปเมื่อถูกล่ามเดินไปมาห่วงนี้หมุนได้รอบสำหรับกันเชือกหรือลวดรัดคอ กาหรั่นก็คือคำกร่อนมาจากจักกรั่น หรือไม่กวีก็เติมจักเข้าไปให้กาหรั่น เพี่อคล้องจองกับคำว่าชนัก นั่นเอง แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 52 07:53:15 แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 52 07:34:44 จากคุณ : Navarat.C - [ 22 มี.ค. 52 07:20:05 ]

ความคิดเห็นที่ 57 ชนักและสายชนัก เป็นห่วงเหล็กเส้น 2 ท่อน ที่ยึดเป็นเกลียวต่อกันท่อนละ 3 ห่วง มีรูปร่างคล้ายเหล็กบังเหียนม้า มีสายทำด้วยเชือกป่านหรือปอเหนียว มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 2 เซนติเมตร สายนี้ยาว 4- 5 เมตร ใช้สอดในห่วงตอนที่ต่อท่อนเกลียวเหล็กกับห่วงรับเชือกอีกข้างละห่วง ชายทั้งสองข้างผูกบรรจบกัน นำมาสวมคอช้างสำหรับให้หมอช้างที่ขี่อยู่ที่คอใช้สอดหัวแม่เท้า คีบสายชนักไว้ขณะที่ช้างวิ่ง เพื่อกันมิให้พลัดตก คล้ายกับการใช้โกลนม้า จากคุณ : Navarat.C - [ 22 มี.ค. 52 07:21:33 ]

ความคิดเห็นที่ 58 ยังมีอุปกรณ์อีกมากในเรื่องของช้าง จะเอามาลงก็จะเป็นการตอบเกินข้อสอบที่คุณหนูพุกตั้งกระทู้ถามไว้ นี่คุณหนูพุกก็หายไปด้วยแล้ว คงเกรงใจเห็นช้างมาเยอะ กลัวว่าช้างจะกลัวหนูมั้ง เลยหลบไป หวังว่าทุกท่านที่เข้ามาร่วมเสวนาครั้งนี้คงจะได้รับความรู้ ความสนุกเพลิดเพลินที่เราเอามาแลกเปลี่ยนกันโดยทั่วหน้านะครับ เอ้า คุณแสนอักษรเดินนำ พวกผมจะเดินตาม กลับบ้านเสียที จากคุณ : Navarat.C - [ 22 มี.ค. 52 07:32:36 ]

ความคิดเห็นที่ 59 ผ่อง ค่า คุณ Navarat. C  กินเรียบ ขอบพระคุณสำหรับลิ้งค์ มิเสียทีที่เกาะขอบวง จากคุณ : แสนอักษร - [ 22 มี.ค. 52 07:44:40 ]

ความคิดเห็นที่ 60 เข้ามาอ่านสองสามวันแล้ว แต่ยังไม่ได้ตอบเพราะยังไม่มีเวลาค้น เช้านี้นึกครึ้มไปเปิดตำราดู ก็เลยเห็น   ชนัก แล้วก็เลยเจอคำว่าจักรั่น ตามมา ไม่ทราบว่าอ่านแล้วจะเข้าใจผิดหรือเปล่า นะคะ  แต่ลองดู เริ่มจากคำว่าชนักก่อน นะคะ ว่าหมายถึงการผูกเชือกรัดช้างเวลา ที่ควาญจะขึ้นไปนั่งบนตัวช้าง   เื่พื่อที่จะใช้ในการควบคุม ยังไม่มีการ ใส่ที่นั่งหรืออุปกรณ์อื่นเสริม   วิธีการผูกเชือกชนักจึงหมายถึงการใช้เชือกรัดช้างทั้งตัว เรียกกันว่า "พรมชนัก"   การผูกมีหลายวิธีด้วยกัน แบ่งกันไปตามลักษณะ"คอ" ช้าง   ที่เรียกว่า คอน้ำเต้า คอปลาหมอ และดูน้ำ้หนักตัวอีกต่างหาก       พอผูกพรมชนักได้เสร็จสรรพ  จะมีเชือกตรงข้างหูช้างสองข้างที่ ควาญจะเข้าไปนั่ง   แล้วก็ใช้เท้าสอดเข้าไปในเชือก    วิธีการสอดชนัก ก็แบ่งกันไปตามสถานการณ์   คุมช้างเพลินๆ  ก็ สอดผ่าตับ สอดพานส้น กันไป  แต่ถ้าออกวิ่ง ออกศึกก็มีสอดสนเข็ม     แล้วก็แบ่งตามตำแหน่ง ลำดับชั้นที่นั่งของควาญด้วย  แบ่งกันละเอียดทีเดียว เวลาอ่านท่านั่งของควาญแล้วให้กระมิดกระเมี้ยน     เพราะตำราครูอธิบายกัน ถึงขั้นวางฝีเย็บกันเลย ส่วน "จักรั่น"  ที่ว่า หากจะอธิบายตรงตามคำศัพท์ คิดว่า น่าจะเป็น "เงื่อน"   ที่ใช้ในการผูก "พรมชนัก" นั่นเองค่ะ     ยังแบ่งออกมาได้ เป็น จักรั่นน้อย จักรั่นใหญ่  ตามวิธีการผูก   ดังนั้น คำว่า "ผูกชนักจักรั่น" ในอิเหนา เป็็นคำที่มีความหมายทั้งสองคำเลยค่ะ ที่มาที่ไปของคำตอบนี้ มาจาก ตำราขี่ช้าง ครั้งแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ค่ะ ผิดพลาดประการใด ก็ว่ากันไปตามประสา เพราะว่า ตัวเองก็ัยังไม่เคยลงไปผูกชนักจริงๆสักที   ได้เดินเลียบๆมองๆ ช้าง  แค่นั้นก็เจอเหล่กลับ   เพราะเขาคงคิดว่า พวกลงโขลงมาเดินสบตาหาเรื่องกันอยู่กระมัง จากคุณ : โตมิโต กูโชว์ดะ - [ 22 มี.ค. 52 07:46:57 ]

ความคิดเห็นที่ 61 กดส่งแล้วมาเจอคำตอบคุณ Navarat.C ถ้ามองว่า ในหน้านั้นเป็นอุปกรณ์   คำอธิบายของ โตมิฯ ก็เป็นวิธีการใช้  ละค่ะ.... ไม่ผิดหรอกนะคะ...555  (ตอบ แถไปหรือเปล่านี่เรา) จากคุณ : โตมิโต กูโชว์ดะ - [ 22 มี.ค. 52 07:53:31 ]

ความคิดเห็นที่ 62 ตำรานี้พี่แสนไม่มี  คุณน้องโตมิฯ แค้นนัก จากคุณ : แสนอักษร - [ 22 มี.ค. 52 08:14:12 ]

ความคิดเห็นที่ 63 ท่านพี่ NC และคุณ โตมิโต (สรุปโตไหม) กินเรียบบบบบบบบบบบบบบ จริงๆ จริงๆแล้ว ไอเจ้ากาหลั่นนี้ ... ตอนฟังเป็นจักกรั่น ผมนึกถึงการ จักตอก จักหวาย นะครับ ไม่รู้จะใช้แบบเดียวกันได้ไหม .............................................................................................. เอ้า ... เดินออกจากป่าชวาจริงๆแล้วนะครับ ... (ขอเดินตามท่านพี่แสนอักษรออกไป) ขอขอบคุณทุกสรรพวิชาครับ ไม่รู้คุณหนูปุ๊กจะเขามาอ่านเจอะหรือไม่ อิอิ ... ตั้งกระทู้แล้วหายไปเลย "สงสัยหลงป่า" ฮาๆๆ แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 52 10:35:00 จากคุณ : jassb1 - [ 22 มี.ค. 52 10:25:49 ]

ความคิดเห็นที่ 64 ภาษาชวา garan การัน handle ตรงกับรูปที่คุณ Navarat.C นำมาให้ดูใน #56 ครับ ที่มา: Websters Online Dictionary แต่เท่าที่เคยสอบคำชวาที่ใช้ในอิเหนา พบว่าความแม่นยำค่อนข้างสูงนะครับ ไม่ค่อยเพี้ยน น่าจะมีผู้รู้ภาษาชวาอยู่ในราชสำนักด้วย โอกาสที่ garan กาหรั่น จะเพี้ยนเป็น จักกรั่น น่าจะยากครับ จากคุณ : CrazyHOrse - [ 22 มี.ค. 52 10:30:55 ]

ความคิดเห็นที่ 65 ออกไปแล้ว กลับเข้ามาใหม่ ทำของตกไว้ รูปก็ตรงกัน ผิดกันตรงคำที่เรียก กาหรั่น กับ จักกรั่น เลยไม่เชื่อว่าเป็นสิ่งเดียวกัน หรือไงครับ ถ้าคุณอ่าน จักกรั่นว่า จักกาหรั่น ก็ง่ายที่จะเข้าใจ แต่ถ้าอ่านว่า จัก-กรั่น ก็คงเข้าใจยากเป็นธรรมดา ศัพท์ทางวรรณคดีที่กวีต่อเติมเสริมแต่งให้สละสลวยคล้องจองกับคำอื่นเพื่อรักษาฉันทลักษณ์มีเยอะแยะ เป็นความงดงามของภาษาอย่างหนึ่ง "ผูกผนักจักกรั่นรัดรึง" ไพเราะห์กว่า ผูกผนักกาหรั่นรัดรึง เป็นไหนๆ ผนักยังเพี้ยนเป็นชนัก กาหรั่นทำไมจะเพี้ยนเป็นจักกรั่นไม่ได้ หรือว่าคุณยึดถือที่ฝรั่งแปลคำชวา กาหรั่นว่าhandle คุณก็ลองแปลhandleเป็นภาษาไทยหน่อยซีครับ อยากทราบ เลือกภาษาไทยคำไหนมาตรงกับรูปที่คุณว่าเหมือนกันกับรูป#56ของผม จากคุณ : Navarat.C - [ 22 มี.ค. 52 13:53:12 ]

ความคิดเห็นที่ 66 จักกาหรั่น ... ทุกอย่าง จบโดยบริบูรณ์ ... ภาษากลอน ภาษากาพย์ ก็กร่อนบ้างทอนบ้าง เป็นธรรมดานะครับ ว่ากันไป ... กระทู้นี้ดี อ่านแล้วฉลาดขึ้นเป็นกอง จากคุณ : jassb1 - [ 22 มี.ค. 52 15:52:57 ]

ความคิดเห็นที่ 67 ภาษากวีมีทอนไม่แปลกครับ แต่ "แถม" จาก "กาหรั่น" เป็น "จักกรั่น" นี่ ทำใจลำบากครับ ไม่ค่อยจะเคยเห็นครับ ไม่ได้คิดว่าเป็นไปไม่ได้นะครับ แต่คิดว่าเป็นไปได้ยากครับ หรือถ้าจะคิดอย่างซับซ้อนคือ cagaran ทอนเหลือ กาหรั่น แต่กวีใช้ตามต้นฉบับว่า จักกรั่น อันนี้ฟังดูเหมือนกับว่าจะเป็นไปได้ แต่ถ้า garan คือ กาหรั่น จริง สมมติฐานที่ว่าข้างบนก็ต้องตกไป ต้องหาทางอธิบายกันใหม่ เรื่องหนึ่งที่น่าสนใจคือภาษาชวาป็นภาษาที่มีการใช้วิภัติปัจจัยเพื่อสร้างคำ ผมไม่ทราบว่า ca- ใช้เป็นอุปสรรคได้หรือเปล่าและมีความหมายอย่างไร และ cagaran กับ garan เป็นคำที่สร้างจากรากศัพท์เดียวกันหรือไม่ เกินกำลังสติปัญญาของผมแล้วครับ ไม่รู้ว่าคุณ Hotacunus จะเห็นกระทู้นี้หรือเปล่า อาจจะมีอะไรดีๆมาเสนอได้ครับ จากคุณ : CrazyHOrse - [ 22 มี.ค. 52 16:04:29 ]

ความคิดเห็นที่ 68 เชื่อว่าจักกรั่นคือกาหรั่น (เมื่อเห็นภาพใช้งานจะหายสงสัยเพราะเข้ากับคำว่ารัดรึง) รอผู้รู้มายืนยันอีกที  กาหรั่นอาจแปลเพี้ยนเป็น handle ได้ หรืออาจเหมารวมกาหรั่นเป็นส่วนหนึ่งของ handle (อยู่บริเวณใกล้ๆกัน) ใครมีรูปจักกรั่นบนตัวช้างช่วยนำมาลงด้วยจะได้เข้าใจว่าทำไมต้องรัดรึง ส่วนตัวพอนึกภาพออกเพราะเคยเห็นแต่หารูปไม่ได้  พูดเผื่อคนอื่นๆ จากคุณ : วสันดิลก - [ 22 มี.ค. 52 21:44:56 ]

ความคิดเห็นที่ 69 คิดว่าเจออะไรสำคัญเข้าแล้วครับ ลองไปดูจากหนังสือ Tesaurus Bahasa Melayu โดย Abdullah bin Hassan & Ainon binti Mohd, Ainon Mohd, Abdullah Hassan (ดูใน books.google.com นะครับ) ให้คำ cagaran พ้องความหมายกับคำว่า ikatan ikatan แปลว่า bond, knot, band, college, tie (Websters Online Dictionary) แก้ไขเมื่อ 22 มี.ค. 52 23:03:47 จากคุณ : CrazyHOrse - [ 22 มี.ค. 52 22:56:47 ]

ความคิดเห็นที่ 70 บังอาจตั้งกระทู้ไว้แล้ว "หลงป่า" ไป กลับออกมาได้ พบกระทู้เป็นกระทู้แนะนำ คลิกอ่านอย่างตะลึงลาน... สำนึกผิดที่มาอ่านช้าไป... ขอบคุณทุกท่านที่ "ขุดกรุ" ช้าง จากอิเหนา นะคะ เป็นประโยชน์ทุกประการค่ะ ปล. คุณวสันดิลกไม่ได้ Give แต่ได้ใจ จขกท.เหมือนท่านอื่นๆนะคะ จากคุณ : nupook538 - [ 23 มี.ค. 52 00:02:04 ]

ความคิดเห็นที่ 71 ผมเมากิ๊ฟส์คุณหนูปุ๊กแล้วครับ แหะๆๆ ตาลายเลย ... หวังว่าคุณหนูคงจะหายข้องใจไปได้บ้างนะครับ ... จาก . . . ลูกหาบคณะทัวร์ยะวา ตามหา "จักกรั่น" จากคุณ : jassb1 - [ 23 มี.ค. 52 01:25:23 ]

ความคิดเห็นที่ 72 เพื่อภาพพจน์ที่ถูกต้องตรงกัน ผมจะขอเสนอภาพชุดให้ชัดๆอีกที อุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับจักกรั่น หรือ จักกาหรั่น หรือ กาหรั่นในกระทู้นี้ สายละโยง หรือ โยง เป็นเชือก หรือลวดชนิดเกลียว 2-3 เส้น ใช้ล่ามโยงช้างโดยสวมเข้าที่ขาของช้างหรือใช้โยงจากคอช้างป่าติดกับต้นไม้ หรือติดกับคอช้างต่อ สายลำโยงเล็กโยงใหญ่ แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 52 10:13:36 จากคุณ : Navarat.C - [ 23 มี.ค. 52 09:14:42 ]

ความคิดเห็นที่ 73 ทามคอ หรือทาม เป็นเชือกหนัง หรือหวาย ที่ผ่าลอกเอาไส้กลางอกแล้วนำมาฟั่นเป็นเกลียวขนาดใหญ่ฟั่น 6 หรือ 8 เกลียวโดยทำเป็นเงื่อนเลื่อนได้ ทามคอ มี 2 เส้น เส้นหนึ่งใช้สำหรับมัดคอช้างป่าอีกเส้นหนึ่งใช้สำหรับผูกติดกับต้นไม้ที่ใฃ้เป็นหลักในการยุดช้างป่า (เรียกว่า เชลย) ที่คล้องได้ระหว่างหูทาม 2 ด้าน จะมีเชือกร้อยรัดหูทามไว้ให้พอดีกับคอช้างป่า และมีการหรั่นซึ่งเป็นห่วงโยงโซ่ให้ติดกับทาม เพื่อกันมิให้ทามติดรัดคอช้าง จากคุณ : Navarat.C - [ 23 มี.ค. 52 09:16:16 ]

ความคิดเห็นที่ 74 นี่คือจักกรั่นนะครับ เป็นหัวต่อของระโยงกับทามคอ แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 52 10:14:07 จากคุณ : Navarat.C - [ 23 มี.ค. 52 09:18:01 ]

ความคิดเห็นที่ 75 ต่ออย่างไร? ต่ออย่างนี้ครับ จักกรั่นเป็นอุปกรณ์เชื่อมต่อเชือกผูกคอช้าง (ทามคอ) กับเชือกล่าม(ระโยง) จักหรั่นจะรักษาความคับ-หลวมของทามคอให้พอดีอยู่เสมอ ไม่รัดแน่นเกิน ในขณะที่เชือกล่าม หรือเดี๋ยวนี้ใช้โซ่ ก็จะยึดเข้ากับห่วงตัวล่างที่หมุนรอบตัวได้ ป้องกันไม่ให้เชือกพันกันจนเกิดปัญหาแก้ยาก อุปกรณ์เหล่านี้มีสำหรับพันธนาการช้างป่าที่จับได้ ตรึงไว้กับต้นไม้ชั่วคราวจนกว่าจะสงบ    สมัยก่อนคงใช้สำหรับช้างศึกด้วย เพราะการล่ามข้อเท้าอาจไม่สะดวก ล่ามคอน่าจะทำให้คล่องตัวกว่าสำหรับจัตุรงคบาทจะปลดเงื่อนให้สายระโยงหลุดจากห่วงจักกลั่น หรือผูกเข้าไปใหม่ในการบังคับช้างไม่ให้เคลื่อนไหวตามอำเภอใจ แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 52 10:12:55 แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 52 09:38:09 แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 52 09:35:29 จากคุณ : Navarat.C - [ 23 มี.ค. 52 09:19:12 ]

ความคิดเห็นที่ 76 คำถามของผมไม่ใช่ว่า จักกรั่นกับกาหลั่นเป็นคำเดียวกันหรือไม่ ก็ดีที่ข้อมูลที่แก้ใขใหม่ใน#69ของคุณCrazyHOrse เข้ากันได้กับภาพพจน์ที่ผมเคยมี บัดนี้ผมเอาภาพพจน์ออกมาเป็นภาพจริงให้ดูกันแล้ว หวังว่าจะหมดคำสงสัย แม้ว่าถ้าจะให้ผมแปลจักกรั่นเป็นภาษาอังกฤษ ผมจะใช้คำว่าflexible jointไม่ใช่bond, knot, band, tie ที่มาเลย์แปล นี่ไง ถึงแล้วคำถามของผม ทำไมหนอ ทั้งชวาและมลายู มีแต่ช้างป่า อาจมีช้างงานบ้าง แต่ก็ไม่มีกองทัพช้างเหมือนสยามกับพม่า knowhowในเรื่องช้างเราน่าจะexport ไม่ใช่ import  แล้วไฉนเราจึงไปยึดคำของเขามาเรียกอุปกรณ์ที่เรา"น่าจะ"เป็นผู้ประดิษฐ์ขึ้น แล้วเรียกมาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายน์แล้วด้วย ? ผมว่าผมเก็บสิ่งที่ทำตกไว้ได้ละนะ อยากจะขอลาเสียที แต่ถ้าท่านผู้รู้จะเข้ามาเฉลยคำตอบ ผมจะอยู่รับฟังนะครับ กระทู้นี้สนุกดี แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 52 10:27:18 แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 52 10:12:00 จากคุณ : Navarat.C - [ 23 มี.ค. 52 10:05:29 ]

ความคิดเห็นที่ 77 แวะมาอ่านคะ ได้ความรู้ดีมากเลย ขอบคุณเจ้าของทู้ และท่านผู้รู้ทุกท่านที่ขุดกรุความรู้มาเล่าสู่กันฟัง แก้ไขเมื่อ 23 มี.ค. 52 11:31:02 จากคุณ : มนต้นไม้ (mon_m&m) - [ 23 มี.ค. 52 11:30:15 ]

ความคิดเห็นที่ 78 กระทู้ดี มีสาระ แลกเปลี่ยน ความคิดเห็นครับ สนับสนุนให้มีการเข้ามาแชร์ความรู้ และประสบการณ์ครับ เพื่อจุดประกาย เยาวชนระดับลูกหลานอย่างผม  ไปค้นคว้าเชิงลึกต่อไปครับ ขอบคุณครับ จากคุณ : MA<O>MiYA - [ 24 มี.ค. 52 22:35:38 ]

ความคิดเห็นที่ 79 เพิ่งเข้ามาวันนี้ ครับ เลยไม่ได้ร่วมวงตั้งแต่แรก อิอิ โนไอเดียเหมือนกันครับ แต่จากรูปศัพท์เป็นไปไ้ด้สองทางคือ ไม่ชวา (เพราะเป็นเรื่องอิเหนา) ก็เขมร (เพราะมีคำยืมมาใช้กับเครื่องช้างอยู่บ้าง เช่น ประโคน) แต่เท่าที่อ่านความเห็นต่างๆ เห็นว่า น่าจะไปทาง ชวา มากกว่า เรื่อง garan เป็น จักกรั่น เท่าที่อ่านความเห็นของหลายๆ ท่าน ก็มีแนวทางอธิบายได้ครับ แต่ต้องตัดคำ จัก - ก. ทําให้เป็นแฉก ๆ หรือหยัก ๆ คล้ายฟันเลื่อย, เอาคมมีดผ่าไม้ไผ่ หรือหวายให้แตกจากกันเป็นเส้นบาง ๆ. ว. เป็นแฉก ๆ หรือหยัก ๆ. ส่วน กรั่น ก็น่าจะเพี้ยนมาจาก garan ตรงนี้ จะเนียนมาก ทั้งรูป ทั้งเสียง หรือ อาจเป็นการเล่นคำของกวีก็ได้เช่นกัน โดยไม่เีกี่ยวกับ "จัก" ที่เป็นกริยา แต่ แผลง กรั่น เป็น จักกรั่น ตามนิสัยคนไทยที่ชอบเล่นคำโดยการเติม "กะ" "จะ" "ตะ" "สะ" ไว้หน้าคำนามอื่นๆ ดังนั้น กรั่น ก็อาจถูกแปลงเป็น กระกรั่น, จะกรั่น, ตะกรั่น หรือ จะเป็น cagaran ที่แปลว่า เงื่อน ปม (ตามความเห็นที่ 69 ของคุณ CrazyHOrse) ขอบคุณสำหรับการค้นคว้าของหลายๆ ท่านครับ น่าสนใจมากทีเดียว จากคุณ : -_- (Hotacunus) - [ 27 มี.ค. 52 03:41:49 ]

ความคิดเห็นที่ 80 มาแอบอ่านด้วยคนค่ะ ได้ความรู้เพิ่มเติมด้วย จากคุณ : ด.ญ.น้องดื้อ - [ 27 มี.ค. 52 22:41:21 ]

ความคิดเห็นที่ 81 มีหลักฐานชิ้นสำคัญ ส่วนที่จะเติมเต็มทฤษฎีคุณนวรัตน และคุณเครซี่ฮอส รวมไปถึงคุณโตมิโต ครับ อยู่ในงานหนังสือ ชื่อเล่ม "ช้างราชพาหนะ" ..... ผมเห็นแล้วน้ำตาซึม มีรูปประกอบ สวยงาม ครบทุกอย่างเรื่องช้าง ชนิดไปหาที่ไหนรวมมาแบบนี้คงไม่มี ...แต่ ...................... ไม่มีปัญญาหิ้วกลับมา ....แพงจังงงงงงงง T_T จากคุณ : jassb1 - [ 28 มี.ค. 52 00:51:02 ]

ความคิดเห็นที่ 82 ได้ความรู้กลับไปเพียบเลย ขอบคุณทั้งคนตั้งกระทู้และผู้สืบค้นทั้งหลายนะคะ จากคุณ : บราวนี่รสเสน่หา - [ 28 มี.ค. 52 13:05:07 ]

ความคิดเห็นที่ 83 ครั้นได้เบาะแสเรื่องจักกรั่นจากคุณjassb1 ผมก็เอารถลากไปงานสัปดาห์หนังสือ ทำให้สามารถซื้อหนังสือเล่มยักษ์ขนาดๆนี้มาได้สองสามเล่ม "ช้าง ราชพาหนะ"เป็นหนังสือในโครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย จัดพิมพ์โดยองค์การค้าคุรุสภา ความหนาเกือบสองนิ้ว เป็นเรื่องสารพัดเกี่ยวกับช้าง น่าสนใจมาก เรื่องจักกรั่นที่ผมค้นจากเวปของมูลนิธิอนุรักษ์ช้างเอามาลงไว้ในกระทู้นี้ มีต้นตอมาจากหนังสือเล่มนี้นี่เอง จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 13:57:30 ]

ความคิดเห็นที่ 84 ครั้นเปิดไปถึงบท"การฝึกหัดควบคุมและการขับขี่ช้างหลวงในสมัยโบราณ" มีตอนหนึ่งกล่าวถึงวิธีการผูกชนัก จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:02:34 ]

ความคิดเห็นที่ 85 ในบทบรรยายมีการกล่าวถึงจักหรั่นด้วย จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:04:12 ]

ความคิดเห็นที่ 86 จากภาพประกอบภาพนี้ แสดงว่าจักรรัน ตามตัวสะกดนี้(ซึ่งผมคิดว่าเป็นสิ่งเดียวกันกับจักหรั่น)เป็นปม หรือเงื่อนที่ใช้ในการผูกชนัก จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:08:28 ]

ความคิดเห็นที่ 87 ดูชัดๆ มีทั้งขนาดเล็ก ขนาดใหญ่ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:10:24 ]

ความคิดเห็นที่ 88 การผูกชนักแบบที่๑ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:11:56 ]

ความคิดเห็นที่ 89 รูปประกอบ๑ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:12:46 ]

ความคิดเห็นที่ 90 การผูกชนักแบบที่๒ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:13:43 ]

ความคิดเห็นที่ 91 ๒ ต่อ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:14:17 ]

ความคิดเห็นที่ 92 รูปประกอบ๒ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:15:08 ]

ความคิดเห็นที่ 93 การผูกชนักแบบที่๓ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:16:05 ]

ความคิดเห็นที่ 94 รูปประกอบ๓ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:16:50 ]

ความคิดเห็นที่ 95 การผูกชนักแบบที่๔ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:17:47 ]

ความคิดเห็นที่ 96 รูปประกอบ๔ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:18:35 ]

ความคิดเห็นที่ 97 ท่าขณะขับขี่ช้างแบบโลดโผนเช่นนี้ ชนักจะต้องเป้นตัวช่วยที่สำคัญมาก จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:20:09 ]

ความคิดเห็นที่ 98 สาระข้างต้นในหนังสือเล่มนี้ ก็คงจะมาจากตำราขี่ช้าง ครั้งแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ที่คุณโตมิโต กูโชว์ดะมีอยู่ แล้วได้นำมาบอกกล่าวกับพวกเราไว้แล้วนั่นเอง และจักรรันนี้ก็ตรงกับที่คุณ CrazyHOrse ตั้งข้อสังเกตุไว้ว่าถ้ามาจากคำชวา ก็น่าจะมาจากคำว่า cagaran ชึ่งมีความหมายพ้องกับความหมายกับคำในภาษามาลายูว่า ikatan ที่แปลว่า bond, knot, band, college, tie ซึ่งในภาษาไทยคือรอยต่อเชือก ที่เรียกว่าปม หรือเงื่อน คุณCrazyHOrse เก่งจริงๆครับ จักกาหรั่น หรือจักกรั่น หรือจักรรันนี้มีสองความหมายในภาษาไทยที่ยืมชวามาใช้ หนึ่งก็คือ ห่วงเหล็กใช้ต่อเชือกผูกคอช้าง (flexible joint) และอีกหนึ่งก็คือ วิธีการผูกเงื่อน (knot) ของชนักที่ใช้แขวนคอช้างอีกด้วย ผมยังย้ำคิดอยู่ว่า สิ่งที่ติดมากับคำcagaranของชวาที่เรานำมาใช้ก็คือ วิธีการผูกเงื่อนที่เรียกว่าจักกรั่นเท่านั้น ส่วนอุปกรณ์ที่เป็นเหล็กรูปเลข8หมุนได้ที่ใช้ผูกคอช้าง คนไทยเอาแต่คำว่าจักหรั่นมาเรียกให้เท่ห์เท่านั้น เราประดิษฐ์ขึ้นเองไม่ได้นำเข้าของเขามาแล้วเรียกทับศัพท์ไปทั้งดุ้น น่าจะจบจริงๆแล้วนะครับ หรือไง จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 14:57:42 ]

ความคิดเห็นที่ 99 เฮ .... ฮา ... ปริศนาถูกคลี่คลาย ... ว่าแต่ สมุดข่อยที่เขียนรูปเหล่านี้ขึ้นมา มีอ้างอิงต่อท้ายไหมครับ ว่าเป็นสมุดเล่มที่เท่าไหร่ของกรมศิลป์ เพราะน่าสนใจจริงๆ ขอบคุณท่าน NC ที่นำข้อมูลมาไขกันครับ ^________________________^ ปล. ช่วยกันพยุงกระทู้นี้ขึ้นหิ้งนานๆนะครับ ลูกหลานเข้ามาจะได้เห็นกระบวนการสืบความรู้ ที่มีการถกเถียง อ้างอิง อย่างเป็นระบบ ขอบคุณครับ จากคุณ : jassb1 - [ 28 มี.ค. 52 15:37:45 ]

ความคิดเห็นที่ 100 อ้างอิงเพียงว่า กรมศิลปากร,ตำราขี่ช้างครั้งแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช พ.ศ. ๒๑๙๕-๒๒๓๑ พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานฌาปนกิจศพ นางตลับ ไม้เกตุ ณ เมรุวัดเทพศิรินทร์ วันที่ ๑๓ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๕ ไม่ได้ย้อนเลยไปถึงสมุดข่อยเล่มใดครับ จากคุณ : Navarat.C - [ 28 มี.ค. 52 21:16:25 ]

ความคิดเห็นที่ 101 จะว่าไปเรื่องนี้ยังมีอะไรให้สืบค้นต่ออีกบางประเด็นครับ คำ cagaran นี้เป็นคำที่ทั้งชวาและมาเลย์ใช้ ซึ่งก็ไม่แปลกเพราะสองภาษานี้เป็นเครือญาติใกล้ชิดกัน แต่ที่น่าสนใจก็อย่างที่คุณ Navarat.C ตั้งข้อสังเกตไว้คือ คำๆนี้เป็นคำยืมมาใช้เรียกสิ่งที่เราใช้อยู่แล้ว หรือได้วิชามาจากทางมาเลย์หรือชวาโดยตรง ประเด็นที่สองคือ กาหรั่น นั้นเรียกตัดทอนมาจากจักกรั่น หรือเป็นอีกคำหนึ่งต่างหากที่มาจากภาษาชวาว่า garan ข้อนี้น่าคิดเพราะว่าถึงจะค้นเจอว่า garan แปลว่า handle แต่การแปลข้ามภาษานั้น บ่อยครั้งที่คำไม่ได้มีความหมายตรงกันเสียทีเดียว garan จะแปลว่ามือจับอย่างเดียว หรือแปลว่าอะไรก็ตามที่มือลักษณะเป็นที่ยึดจับหรือเป็นห่วงอย่างกาหรั่นได้หรือไม่ ปัญหาเหล่านี้น่าจะชัดเจนขึ้นได้ถ้ามีโอกาสได้คุยกับคนชวาหรือมาเลย์ครับ ถ้าผมมีโอกาสถาม ได้ความอย่างไรจะมารายงานให้ทราบกันอีกครั้งครับ ขอขอบคุณผู้ร่วมชมรมระดมความคิดทุกท่านครับ จากคุณ : CrazyHOrse - [ 29 มี.ค. 52 22:06:46 ]

ความคิดเห็นที่ 102 อ่านแล้วความรู้ พร้อมความบันเทิง ฮิ ๆ ขอบคุณทุกท่านค่ะ จากคุณ : ศาลาไทย (salathai) - [ 30 มี.ค. 52 19:06:28 ]

ความคิดเห็นที่ 103 สะกดรอยตามไปในงานหนังสือ จับช้างมาได้หนึ่งตัว เป็นตัวสุดท้ายที่หลงเหลืออยู่ในร้าน อ่านเลาๆจำได้ว่าบางตอนได้อ่านมาแล้ว ต้อนช้างผ่านซอยหนังสือเก่า  เก็บหนังสือผ่านทางได้มาไม่น้อย จากคุณ : แสนอักษร - [ 30 มี.ค. 52 21:29:13 ]

ความคิดเห็นที่ 104 ลูกหาบเยี่ยงข้าพเจ้า ... วันนี้เดินตะลุยงานเหื่อตก อิอิ สนุกดี ... จากคุณ : jassb1 - [ 30 มี.ค. 52 22:50:41 ]

ความคิดเห็นที่ 105 มาคารวะ จอมขยันทั้งหลาย ขยันอย่างนี้ มีประโยชน์ครับ จากคุณ : kunsukont2495 - [ 1 เม.ย. 52 11:48:26 ]

ความคิดเห็นที่ 106 ได้รับความรู้มากเลยค่ะ ขอบคุณผู้รู้ที่มาแจมทุกๆท่านและเจ้าของทู้ขี้สงสัย เลยพางานดีๆเข้า.....ให้ผู้รู้ทั้งหลายออกมาแถลงเพี๊ยบ จากคุณ : ศีตกาล (Setakan) - [ 4 เม.ย. 52 11:44:17 ]