ความคิดเห็นที่ 1 เหมือนไปเที่ยวพักผ่อนล่ะมั้งคะ ไม่แน่ใจเท่าไหร่คับคล้ายคับคลารอผู้รู้ท่านต่อไปค่ะ จากคุณ : The Gargoyle - [ 27 มี.ค. 52 11:08:08 ]

ความคิดเห็นที่ 2 ราชบัณฑิต  อธิบายเช่นนี้ ประพาสต้น (ราชา) ก. เที่ยวไปเป็นการส่วนพระองค์, เที่ยวไปอย่างไม่เป็นทางการ, ใช้ว่า เสด็จประพาสต้น. "ต้น"  คำเดียว   ราชบัณฑิต  ให้นิยามเช่นนี้ "เนื่องในพระเจ้าแผ่นดิน" เช่น ประพาสต้น กฐินต้น ช้างต้น ม้าต้น. ถ้าไม่ถูกต้อง  ขออภัยด้วยครับ  แต่คิดว่า  น่าจะเข้าเค้า แก้ไขเมื่อ 27 มี.ค. 52 11:14:44 จากคุณ : ~ทิดฉ่ำ~ - [ 27 มี.ค. 52 11:09:48 ]

ความคิดเห็นที่ 3 ฝากด้วยละกันครับ สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเล่าถึงที่มาว่า "...ไปจนถึงวัดเพลงจึงซื้อเรือมาดประทุน ๔ แจวได้ลำ ๑ พระราชทานชื่อเรือว่า เรือต้น ได้ยินรับสั่งถามให้แปลกันว่า เรือต้น แปลว่าอะไร บางท่านแปลว่าเรือเครื่องต้น บางท่านแปลว่าเรือทรง อย่างในเห่เรือว่า ' ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย' ดังนี้ แต่บางท่านที่แปลเอาตื้นๆว่าหลวงนายศักดิ์เป็นคนคุมเครื่องมหาดเล็กตามเสด็จ หลวงนายศักดิ์ชื่ออ้น รับสั่งเรียกว่าตาอ้น ตาอ้น เสมอ คำว่า เรือต้นนี้ก็จะแปลว่าเรือตาอ้นนั้นเอง แปลชื่อเรือต้นเป็นหลายอย่างดังนี้ อย่างไรจะถูกฉันก็ไม่ทราบแน่ แต่วันนี้กว่าจะเสด็จกลับมาถึงเมืองราชบุรีเกือบยาม๑ ด้วยต้องทวนน้ำเชี่ยวมาก เหนื่อยบอบมาตามกัน เริ่มเรียกการประพาสวันนี้ว่าประพาสต้น เลยเป็นมูลเหตุที่เรียกการประพาสไปรเวตในวันหลังๆว่าประพาสต้นต่อมา" ภาพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ประทับที่หน้าเรือนต้น จากคุณ : หนุ่มรัตนะ - [ 27 มี.ค. 52 11:27:34 ]

ความคิดเห็นที่ 4 พระบาทสมเด็จฯพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  มีพระราชอัธยาศัยโปรดฯในการเสด็จประพาส  ตั้งแต่เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติมา  เสด็จประพาสแทบทุกปี เสด็จไปตามหัวเมืองน้อยใหญ่ในพระราชอาณาเขตบ้าง  เสด็จไปถึงต่างประเทศบ้าง  ได้เคยเสด็จตามมณฑลหัวเมืองในพระราชอาณาเขตทั่วทุกมณฑล  เว้นแต่มณฑลภาคพายัพ มณฑลเพชรบูรณ์ มณฑลอุดร  และมณฑลอีสานเท่านั้น  ด้วยเมื่อในรัชกาลที่ ๕ ทางคมนาคมถึงมณฑลเหล่านั้นจะไปมายังกันดารนัก  เปลืองเวลาและลำบากแก่ผู้อื่น  จึงรออยู่มิได้เสด็จจนตลอดรัชกาล ในการเสด็จประพาสหัวเมืองใหญ่น้อยในพระราชอาณาเขตนั้น  บางคราวเสด็จไปเพื่อทรงตรวจจัดการปกครอง  จัดการรับเสด็จเป็นทางราชการ  บางคราวไปเพื่อสำราญพระราชอิริยบถ  ไม่โปรดฯให้จัดการรับเสด็จเป็นทางราชการ  ที่เรียกว่า "เสด็จประพาสต้น" อยู่ในการเสด็จเพื่อสำราญพระราชอิริยาบถ  แต่โปรดฯให้จัดการที่เสด็จไปให้ง่ายยิ่งกว่าเสด็จไปประพาสเพื่อสำราญพระราชอิริยบถอย่างสามัญ  คือไม่ให้มีท้องตรา  สั่งหัวเมืองให้จัดทำที่ประทับแรม ณ ที่ใดๆ  สุดแต่พอพระราชหฤทัยที่จะประทับที่ไหนก็ประทับที่นั้น  บางทีก็ทรงเลือก หรือเสด็จโดยสารรถไฟไปมิให้ใครรู้จักพระองค์  การเสด็จประพาสต้นเริ่มมีครั้งแรก  เมื่อรัตนโกสินทรศก ๑๒๓(พ.ศ. ๒๔๔๗)  รายการเสด็จประพาสต้นครั้งนี้  นายทรงอานุภาพได้เขียนจดหมายเล่าเรื่องประพาสต้นไว้โดยพิสดาร  ดังที่พิมพ์ไว้ในตอนต้นสมุดเล่มนี้ เหตุที่จะเรียกว่า ประพาสต้น นั้นเกิดเมื่อเสด็จในคราวนี้  เวลาจะประพาสมิให้มีใครรู้ว่าเสด็จไป  ทรงเรือมาดเก๋ง ๔ แจวลำหนึ่ง   เรือนั้นลำเดียวไม่พอบรรทุกเครื่องครัว  จึงทรงซื้อเรือมาดประทุน ๔ แจวที่แม่น้ำอ้อมแขวงจังหวัดราชบุรีลำหนึ่ง   โปรดฯให้เจ้าหมื่นเสมอใจราชเป็นผู้คุมเครื่องครัวไปในเรือนั้น   เจ้าหมื่นเสมอใจราชชื่อ อ้น  จึงทรงดำรัสเรียกเรือลำนั้นว่า "เรือตาอ้น" เรียกเร็วๆเสียงเป็น "เรือต้น"  เหมือนในบทเห่ซึ่งว่า "พระเสด็จโดยแดนชล  ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย"  ฟังดูก็เพราะดี แต่เรือมากประทุนลำนั้นใช้อยู่หน่อยหนึ่งเปลี่ยนเป็นเรือมากเก๋ง ๔ แจวอีกลำหนึ่ง  จึงโปรดให้เอาชื่อเรือต้นมาใช้เรียกเรือมาดเก๋ง  ลำที่เป็นเรือพระที่นั่งทรง  อาศัยเหตุนี้  ถ้าเสด็จประพาสโดยกระบวนเรือพระที่นั่งมาดเก๋ง ๔ แจว  โดยพระราชประสงค์จะมิให้ผู้ใดทราบว่าเสด็จ  จึงเรียกการเสด็จประพาสเช่นนั้นว่า "ประพาสต้น"   คำว่า "ต้น " ยังมีที่ใช้อนุโลมต่อมาจนถึงเครื่องแต่งพระองค์  ในเวลาทรงเครื่องอย่างคนสามัญเสด็จประพาสมิให้ผู้ใดเห็นแปลกผิดกับคนสามัญดำรัสเรียกว่า "ทรงเครื่องต้น"  ต่อมาโปรดฯให้ปลูกเรือนฝากระดานอย่างไทย  เช่นพลเรือนอยู่กันเป็นสามัญขึ้นที่ในพระราชวังดุสิต  ก็พระราชทานนามเรือนนั้นว่า "เรือนต้น" จาก หนังสือ "ชีวิตและงานของ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ" แก้ไขเมื่อ 27 มี.ค. 52 12:05:30 จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 27 มี.ค. 52 12:02:10 ]

ความคิดเห็นที่ 5 ต้น = royal + private จากคุณ : วสันดิลก - [ 27 มี.ค. 52 13:03:58 ]

ความคิดเห็นที่ 6 ประภาสต้น พิมพ์ผิดนะครับ คำว่าประภาส แปลว่าแสงสว่างครับ แก้ไขเมื่อ 27 มี.ค. 52 13:36:50 จากคุณ : Timin2101 - [ 27 มี.ค. 52 13:36:00 ]

ความคิดเห็นที่ 7 รู้สึกจะเป็นบทเรียนอยู่ในหนังสือเรียนวิชาภาษาไทยสมัยมัธยมนะ คุ้น ๆ ชื่อตาอ้นเหมือนกัน จากคุณ : พลายแป้ง - [ 27 มี.ค. 52 16:12:07 A:128.178.254.190 X: TicketID:120371 ]

ความคิดเห็นที่ 8 แผ่นดินทอง - เสด็จประพาสต้น (ในรัชกาลที่ ๕)                         "...พระบาทสมเด็จฯพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชอัธยาศัยโปรดฯในการเสด็จประพาส ตั้งแต่เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติมา เสด็จประพาสแทบทุกปี เสด็จไปตามหัวเมืองน้อยใหญ่ในพระราชอาณาเขตบ้าง เสด็จไปถึงต่างประเทศบ้าง ได้เคยเสด็จตามมณฑลหัวเมืองในพระราชอาณาเขตทั่วทุกมณฑล เว้นแต่มณฑลภาคพายัพ มณฑลเพชรบูรณ์ มณฑลอุดร และมณฑลอีสานเท่านั้น ด้วยเมื่อในรัชกาลที่ ๕ ทางคมนาคมถึงมณฑลเหล่านั้นจะไปมายังกันดารนัก เปลืองเวลาและลำบากแก่ผู้อื่น จึงรออยู่มิได้เสด็จจนตลอดรัชกาล                         ในการเสด็จประพาสหัวเมืองใหญ่น้อยในพระราชอาณาเขตนั้น บางคราวเสด็จไปเพื่อทรงตรวจจัดการปกครอง จัดการรับเสด็จเป็นทางราชการ บางคราวไปเพื่อสำราญพระราชอิริยบถ ไม่โปรดฯให้จัดการรับเสด็จเป็นทางราชการ ที่เรียกว่า "เสด็จประพาสต้น" อยู่ในการเสด็จเพื่อสำราญพระราชอิริยาบถ แต่โปรดฯให้จัดการที่เสด็จไปให้ง่ายยิ่งกว่าเสด็จไปประพาสเพื่อสำราญพระราชอิริยบถอย่างสามัญ คือไม่ให้มีท้องตรา สั่งหัวเมืองให้จัดทำที่ประทับแรม ณ ที่ใดๆ สุดแต่พอพระราชหฤทัยที่จะประทับที่ไหนก็ประทับที่นั้น บางทีก็ทรงเลือก หรือเสด็จโดยสารรถไฟไปมิให้ใครรู้จักพระองค์ การเสด็จประพาสต้นเริ่มมีครั้งแรก เมื่อรัตนโกสินทรศก ๑๒๓(พ.ศ. ๒๔๔๗) รายการเสด็จประพาสต้นครั้งนี้ นายทรงอานุภาพได้เขียนจดหมายเล่าเรื่องประพาสต้นไว้โดยพิสดาร ดังที่พิมพ์ไว้ในตอนต้นสมุดเล่มนี้                         เหตุที่จะเรียกว่า ประพาสต้น นั้นเกิดเมื่อเสด็จในคราวนี้ เวลาจะประพาสมิให้มีใครรู้ว่าเสด็จไป ทรงเรือมาดเก๋ง ๔ แจวลำหนึ่ง เรือนั้นลำเดียวไม่พอบรรทุกเครื่องครัว จึงทรงซื้อเรือมาดประทุน ๔ แจวที่แม่น้ำอ้อมแขวงจังหวัดราชบุรีลำหนึ่ง โปรดฯให้เจ้าหมื่นเสมอใจราชเป็นผู้คุมเครื่องครัวไปในเรือนั้น เจ้าหมื่นเสมอใจราชชื่อ อ้น จึงทรงดำรัสเรียกเรือลำนั้นว่า "เรือตาอ้น" เรียกเร็วๆเสียงเป็น "เรือต้น" เหมือนในบทเห่ซึ่งว่า "พระเสด็จโดยแดนชล ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย" ฟังดูก็เพราะดี                         แต่เรือมากประทุนลำนั้นใช้อยู่หน่อยหนึ่งเปลี่ยนเป็นเรือมากเก๋ง ๔ แจวอีกลำหนึ่ง จึงโปรดให้เอาชื่อเรือต้นมาใช้เรียกเรือมาดเก๋ง ลำที่เป็นเรือพระที่นั่งทรง อาศัยเหตุนี้ ถ้าเสด็จประพาสโดยกระบวนเรือพระที่นั่งมาดเก๋ง ๔ แจว โดยพระราชประสงค์จะมิให้ผู้ใดทราบว่าเสด็จ จึงเรียกการเสด็จประพาสเช่นนั้นว่า "ประพาสต้น"                         คำว่า "ต้น " ยังมีที่ใช้อนุโลกต่อมาจนถึงเครื่องแต่งพระองค์ ในเวลาทรงเครื่องอย่างคนสามัญเสด็จประพาสมิให้ผู้ใดเห็นแปลกผิดกับคนสามัญดำรัสเรียกว่า "ทรงเครื่องต้น" ต่อมาโปรดฯให้ปลูกเรือนฝากระดานอย่างไทย เช่นพลเรือนอยู่กันเป็นสามัญขึ้นที่ในพระราชวังดุสิต ก็พระราชทานนามเรือนนั้นว่า "เรือนต้น"..... เสด็จประพาสต้น ร.ศ. ๑๒๓ http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=rattanakosin225&month=21-03-2007&group=2&gblog=36 เสด็จประพาสต้น ร.ศ. ๑๒๕ http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=rattanakosin225&month=26-03-2007&group=2&gblog=51 แก้ไขเมื่อ 28 มี.ค. 52 02:31:27 จากคุณ : กัมม์ - [ 28 มี.ค. 52 02:27:03 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ที่ข้าพเจ้าเคยเรียนมา การใช้คำคำหนึ่ง แล้วตามด้วยคำว่า " ต้น " จะหมายถึง อันนั้นซึ่งเปนของพระมหากษัตริย์ จากคุณ : มะเหมียว - [ 29 มี.ค. 52 16:30:29 A:10.0.2.1 X:119.42.77.139 TicketID:196276 ]

ความคิดเห็นที่ 10 เท่าที่อ่านประวัติศาสตร์ การประพาสต้น ของพระมหากษัตริย์ แต่ล่ะครั้ง มักจะได้อะไรกลับมามากกว่า ที่พระองค์เสด็จที่แห่งใดไปอย่างเป็นทางการ จากคุณ : Angleevil - [ 30 มี.ค. 52 00:26:02 ]

ความคิดเห็นที่ 11 ขอบคุณทุกท่านครับ และขอโทษด้วยครับ ที่พิมพ์ผิด __/\__ จากคุณ : หง่าวแมน - [ 8 เม.ย. 52 08:51:54 ]