ความคิดเห็นที่ 1 ความเดิมตอนที่แล้ว มาจบลงที่การเสด็จวัดเขมานะครับ จากนั้นก็ทรงล่องเรือไปยังเมืองราชบุรีครับ และที่นี่เองที่พระองค์ได้ทรงพบกับเพื่อนต้นคนแรก ในรุ่งเช้าวันที่ ๑๕ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๔๗  เข้าสู่วันที่ ๒ ของการเสด็จประพาสต้น    พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จประพาสทางชลเรือ  ล่องผ่านแม่น้ำลำคลองหลายสาย จนกระทั่งขบวนเรือมาถึงเมืองราชบุรี  ตลอดระยะเวลาหนึ่งสัปดาห์ที่เสด็จประพาสเมืองนี้ หลายครั้งที่ทรงปลอมพระองค์อย่างสามัญชนไปในที่ต่างๆแม้กระทั่งบนรถไฟ  มีเหตุการณ์ที่สนุกสนานและน่าสนใจเกิดขึ้นมากมาย การเสด็จพระราชดำเนินทางเรือในวันนี้ ใช้เวลาถึง ๑ วันเต็ม นายทรงอานุภาพ(สมเด็จกรมพระยาดำรง)ทรงเล่าเรื่องราวเอาไว้ว่า ในขณะนั้น เป็นช่วงเวลาที่น้ำในคลองกำลังลง จึงจอดเรือคอยอยู่ที่บ้านกระทุ่มแบนจนค่ำ และได้ทราบข่าวจากเรือลำหนึ่งว่า กระบวนเรือของสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง จอดประทับแรมอยู่ที่หน้าวัดหนองแขมนั่นเอง จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 17:56:15 ]

ความคิดเห็นที่ 2 วัดหนองแขม เป็นวัดที่สร้างขึ้นเมื่อปีพุทธศักราช ๒๔๑๓ โดยพระวินัยธร เจ้าอาวาสวัดเชิงเลน เมืองนครปฐม พร้อมด้วยชาวบ้านและบรรดาญาติมิตร ได้อพยพมาอยู่ที่บ้านหนองแขม และได้สร้างวัดนี้ขึ้น แม้เวลาผ่านไปร้อยกว่าปี แต่เหตุการณ์ในช่วงเวลาสั้นๆ ที่สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง เคยประทับที่ศาลาท่าน้ำแห่งนี้  ก็ยังคงเป็นเรื่องราวที่สร้างความประทับใจให้กับคนรุ่นเก่า จนนำมาถ่ายทอดสู่คนรุ่นปัจจุบัน จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 17:58:21 ]

ความคิดเห็นที่ 3 จากนั้น ภายหลังการประทับที่วัดหนองแขมแล้ว รุ่งเช้าของวันที่ ๑๖ กรกฎาคม เรือพระที่นั่ง ล่องไปตามลำคลองภาษีเจริญ มุ่งหน้าสู่จังหวัดราชบุรี จนกระทั่งเวลา ๑๐ นาฬิกา กระบวนเรือพระที่นั่ง ได้เดินทางเข้าสู่คลองดำเนินสะดวก ในวันนั้น จดหมายเหตุนายทรงอานุภาพ เล่าเรื่องราวไว้ว่า “พอประมาณ ๔ โมงเช้ากระบวนเสด็จมาถึง เลยเข้าคลองต่อมา น้ำกำลังท่วมทุ่งท่วมล้นคลองเจิ่งทั้งสองข้าง เรือแล่นได้สะดวก พอสักบ่าย ๒ โมงก็มาถึงหลักหก หยุดกระบวนประทับแรมที่วัดโชติทายการาม” นี่เป็นภาพเมื่อเรือที่ทีมงานตามรอยเดินทางมาถึงนะครับ แก้ไขเมื่อ 06 พ.ค. 52 13:27:42 จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 18:01:51 ]

ความคิดเห็นที่ 4 วัดนี้ถือเป็นศูนย์กลางของชุมชนคนดำเนินสะดวกและในตำบลใกล้เคียง และในวันนั้นเอง สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงได้ทรงเลือกที่จะประทับแรมที่วัดแห่งนี้ครับ หากย้อนอดีตไปในเวลาเดียวกับพระองค์ ชื่อของวัดโชติทายการาม ยังคงมีชื่อที่ชาวบ้านเรียกกันติดปากว่า “วัดใหม่” ด้วยเหตุที่เป็นวัดที่เพิ่งสร้างเสร็จในปีพุทธศักราช ๒๔๑๗ เอกสารเก่าแก่ของวัดโชติทายการาม บันทึกไว้ว่า หลวงพ่อช่วง เจ้าอาวาสในเวลานั้น ได้ทราบว่า สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง มาประทับที่วัด ท่านจึงนำพระลูกวัด ๔-๕ รูป มาสวดพระพรชัยมงคลถวาย และพระองค์ได้พระราชทานเงินบูรณะวัด เป็นจำนวน ๑๐ ชั่ง และพระราชทานแก่พระสงฆ์รูปละ ๑ ตำลึง จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 18:06:59 ]

ความคิดเห็นที่ 5 เหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดก็มาเกิดขึ้นครับ เนื่องจากว่า ขณะนั้นได้เกิดนำท่วมขึ้นไปทั่วตำบล เป็นเวลาเดียวกับที่เสด็จพอดี แต่พระองค์ก็ยังทรงประทับเรือเล็กพร้อมผู้ตามเสด็จไม่กี่คน ประพาสไปในท้องทุ่ง จนกระทั่ง เรือประพาสได้ล่องมาถึงบ้านเล็กๆ หลังหนึ่ง ซึ่งตั้งอยู่ท่ามกลางสวนผลไม้ ในพื้นที่หลักหก ของตำบลดำเนินสะดวก บ้านซึ่งได้ถูกบันทึกไว้ในเวลาต่อมาว่า เป็นบ้านของ "เพื่อนต้นคนแรก" ของสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง บุคคลผู้นั้นมีชื่อว่า เจ๊กฮวด นี่คือภาพของเจ๊กฮวด มหาดเล็ก เพื่อนต้นคนแรกนะครับ หากจะจินตนาการในวันนั้น เจ๊กฮวดมีอายุเพียง ๒๐ ปีนะครับ คงต้องจินตนาการให้ดูหนุ่มขึ้นอีกเยอะครับ จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 18:13:13 ]

ความคิดเห็นที่ 6 เรื่องราวการรับเสด็จอันน่าจดจำได้รับการบันทึกไว้โดยพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ หนึ่งในผู้ตามเสด็จในวันนั้น ได้เขียนเล่าเหตุการณ์ครั้งนี้ในจดหมายเหตุนายทรงอานุภาพว่า... “ไปถึงบ้านแห่งหนึ่งเจ้าของเป็นหญิง กำลังตากหอมกระเทียม พอเห็นเรือก็ร้องเชื้อเชิญให้แวะที่บ้าน เห็นได้ว่า แกไม่รู้จักว่าใครเป็นใคร คงเข้าใจว่าพวกขุนนางที่ตามเสด็จ ครั้นเสด็จขึ้นเรือนแล้วเพียงต้อนรับ ยายผึ้งยังไม่พอใจ ยังเข้าไปยกหม้อข้าวกับกระบะไม้ใส่ชามกะลา มีผักกาดผัดหมู ปลาเค็ม น้ำพริก กับอะไรอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งแกหาไว้สำหรับแกกินเองในเวลาเย็นมาตั้งจะเลี้ยงอีก” “เจ้าเจ๊กฮวดลูกยายผึ้งอายุราวสัก ๒๐ ปี มาช่วยยกสำรับคับค้อน ขณะเมื่อพวกเรากินเลี้ยง เจ๊กฮวดมันนั่งดูๆ พระเจ้าอยู่หัว ประเดี๋ยวเอ่ยขึ้นว่า "คล้ายนักคล้ายนักขอรับ" ถามว่าคล้ายอะไร มันบอกว่า คล้ายรูปที่เขาตั้งไว้ตามเครื่องบูชา พอประเดี๋ยวก็ลุกขึ้นนั่งยองๆ เอาผ้าปูกราบพระเจ้าอยู่หัวบอกว่า "แน่ละขอรับไม่ผิดละ เหมือนนัก” ขอลงพระบรมรูปประกอบนะครับ จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 18:18:43 ]

ความคิดเห็นที่ 7 พระนิพนธ์ของพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ เล่าต่อไปว่า พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานเงินแก่ยายผึ้งและนายฮวดเป็นจำนวนมาก และหลังจากนั้น พระองค์ก็ยังมีพระมหากรุณาธิคุณต่อนายฮวดผู้นี้อยู่เสมอ และโปรดที่จะเรียกเพื่อนต้นผู้นี้ว่า “นายฮวด มหาดเล็ก”   แม้ร่องรอยทางประวัติศาสตร์หลายอย่าง เมื่อครั้งเสด็จประพาสต้น จะสูญหายหรือลบเลือนไปตามกาลเวลา แต่บ้านหลังเดิมของเจ๊กฮวด มหาดเล็ก ยังคงได้รับการดูแลรักษาเป็นอย่างดี จากทายาทรุ่นต่อๆ มา  แม้จะมีการปรับเปลี่ยนโครงสร้างบางส่วนของบ้านไปบ้าง แต่ก็ยังคงรูปลักษณ์ของเรือนไม้แบบดั้งเดิมเอาไว้   นอกจากนี้ ยังมีสิ่งของสำคัญที่ทรงคุณค่า และเป็นสิ่งที่สร้างความภาคภูมิใจให้แก่ทายาทของเจ๊กฮวด มหาดเล็กมาจนถึงปัจจุบัน สิ่งนั้น คือถ้วยชาม และกระบะไม้ ที่นางผึ้งได้ยกสำรับมาถวายให้พระองค์ได้เสวยในครั้งนั้น ภาพรวมของบ้านในปัจจุบันนะครับ จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 18:25:01 ]

ความคิดเห็นที่ 8 ป้ายไม้สีดำ ที่เห็นในภาพข้างบน สลักอักษรสำคัญสามพยางค์ อ่านว่า “เล้า ฮวด เส็ง” ป้ายไม้อันนี้ คือของพระราชทานชิ้นสุดท้ายจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่พระราชทานแก่เจ๊กฮวด มหาดเล็กผู้นี้ เรื่องราวของเจ๊กฮวด มหาดเล็ก เพื่อนต้นคนแรกในสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง จึงเป็นอีกหนึ่งเรื่องราวที่เกิดขึ้นในระหว่างเสด็จประพาสต้น ที่สะท้อนให้เห็นถึงพระราชจริยวัตรของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ไม่ทรงถือพระองค์ แม้แต่กับราษฎรธรรมดาๆ อย่างเจ๊กฮวด มหาดเล็กแห่งเมืองสมุทรสาคร จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 18:26:16 ]

ความคิดเห็นที่ 9 จากนั้น เวลาเที่ยงของวันที่ ๑๗ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๔๗ พระองค์มีรับสั่งให้ข้าราชการ จัดเตรียมรถไฟขบวนพิเศษ เพื่อเสด็จพระราชดำเนินเป็นการส่วนพระองค์ไปเมืองเพชรบุรี โดยมิได้แจ้งให้ทางการทราบแต่อย่างใด ถึงแม้จะไม่แจ้งกำหนดการเสด็จในครั้งนี้ แต่ก็มีเรื่องสนุกเกิดขึ้น เมื่อเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) อดีจเจ้าเมืองเพชรบุรี และอดีตข้าหลวงเทษาภิบาลมณฑลราชบุรี ทราบว่าจะมีรถไฟขบวนพิเศษ ลงมาจากเมืองราชบุรี จึงได้ไปเตรียมต้อนรับที่สถานีปากท่อ แต่เวลานั้น พระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ ไม่ทราบว่าเจ้านายที่มานั้นเป็นใคร จนกระทั่งเมื่อรถไฟเดินทางมาถึง เมื่อรถไฟถึงเมืองเพชรบุรี สร้างความแปลกใจให้กับผู้รับเสด็จเป็นอย่างยิ่ง เมื่อเจ้าพระยาสุรพันธ์ได้ยืนยิ้มรับเสด็จเหมือนกับทราบเรื่องนี้มาก่อน ทั้งที่ทรงมีพระราชประสงค์ให้ปิดเป็นความลับอย่างมิดชิด จึงได้มีการสอบถามว่าทราบเรื่องการเสด็จครั้งนี้ได้อย่างไร จนมาถึงบางอ๋อว่า แท้จริงแล้วคนรับใช้ของเจ้าพระยาสุรพันธ์มาที่สถานีรถไฟและได้ยินว่าจะมีขบวนรถไฟพิเศษ จึงแจ้งบอกเจ้าพระยาสุรพันธ์ ตัวเจ้าพระยาเองก็คิดเอาเองว่าต้องเป็นการเสด็จประพาสโดยแท้ จึงเดินทางมารับเสด็จ และได้แจ้งโทรเลขเพื่อจะรับเสด็จด้วย ร้อนถึงผู้ตามเสด็จต้องแจ้งระงับข่าวการเสด็จประพาสโดยด่วน สุดท้ายแล้วก็ไม่มีประชาชนทราบข่าวการเสด็จแต่อย่างใด นี่คือภาพเจ้าพระยาสุรพันธ์ครับ จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 18:40:18 ]

ความคิดเห็นที่ 10 การเสด็จมายังเมืองเพชรบุรีในครั้งนี้ พระองค์เสด็จประพาสเมืองเพียงเล็กน้อยเท่านั้นครับ ในเวลา ๒ ทุ่ม จึงได้ประทับรถไฟจากเมืองเพชรบุรีกลับมาประทับแรม ณ ที่ประทับเมืองราชบุรี  และในรุ่งเช้า วันที่ ๑๘ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๔๗ พระองค์ได้เริ่มเสด็จประพาสตลาดเมืองราชบุรีเป็นแห่งแรก หลังเสด็จประพาสตลาดในยามเช้า พระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง เสด็จพระราชดำเนินไปยังวัดสัตตนารถปริวัตร ซึ่งในวันนั้น มีการจัดพิธีอุปสมบท บุตรชายของพระแสนท้องฟ้า นายอำเภอเมืองราชบุรี “...วันที่ ๑๘ กรกฎาคม วันนี้ประจวบเป็นวันกำหนดบวชนาคบุตรพระแสนท้องฟ้า เวลาเช้าเสด็จ ประพาสตลาดแล้ว เลยไปทอดพระเนตรแห่บวชนาคที่วัดสัตนาถ...” เดิม วัดสัตนารถปริวัตร มีชื่อเรียกสั้นๆ ว่า   “วัดสัตตนารถ” เป็นวัดที่ตั้งอยู่บนเขาสัตนาถ เมื่อสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง มีพระราชประสงค์ที่จะสร้างวังบนยอดเขาแห่งนี้  เช่นเดียวกับพระนครคีรีบนเขาวัง เมืองเพชรบุรี จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ทำผาติกรรมวัดแห่งนี้ แล้วย้ายวัดสัตนารถ ไปตั้งอยู่ติดกับแม่น้ำแม่กลอง แล้วพระราชทานชื่อใหม่ว่า “วัดสัตตนารถปริวัตร” นี่คือภาพวัดเขาวังนะครับ อยู่บนพื้นที่เดิมของวัดสัตนารถที่เคยเสด็จนะครับ หลังจากมีพระราชกระแสรับสั่งให้ย้ายวัดสัตนารถไปที่แม่น้ำแม่กลองแล้ว พื้นที่แห่งนี้ก็ได้สร้างพระราชวังขึ้น แต่ก็เสด็จมาประทับเพียงครั้งเดียวครับ ภายหลังจึงได้เปลี่ยนจากพระราชวัง มาเป็นวัดอีกครั้ง ในสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และเรียกชื่อใหม่ว่า “วัดเขาวัง” มาจนถึงปัจจุบัน จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 18:50:48 ]

ความคิดเห็นที่ 11 แล้วจะนำภาพอาคารที่เป็นพระราชวังเดิมมาให้ชมนะครับ ปัจจุบัน หากเดินทางไปยังวัดเขาวัง เราจะสามารถชมวิวเมืองราชบุรีได้โดยรอบครับ และแน่นอนว่าจะพบกับตัวอาคารพระราชวังเดิมตามที่ได้กล่าวไว้ข้างต้นครับ จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 18:53:25 ]

ความคิดเห็นที่ 12 ภายหลังจากทอดพระเนตรพิธีอุปสมบทแล้ว ในช่วงบ่าย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ประทับเรือพระที่นั่ง เสด็จประพาสเข้าไปในแม่น้ำอ้อม เพื่อทอดพระเนตรชีวิตความเป็นอยู่ของราษฎรสองฝั่งแม่น้ำ อีกทั้งยังมีพระราชประสงค์ที่จะหาซื้อเรือเพิ่มเติมอีก ๑ ลำ และเรือลำนี้เอง คือที่มาของชื่อเรียกการเสด็จประพาสครั้งประวัติศาสตร์นี้ว่า  “เสด็จประพาสต้น” ณ วัดเพลงแห่งนี้  พระองค์ทรงซื้อเรือมาดประทุน ๔ แจวได้หนึ่งลำ ในพระนิพนธ์ของนายทรงอานุภาพ เล่าเหตุการณ์ในวันนั้นไว้ว่า “ไปจนถึงวัดเพลง จึงซื้อเรือมาดประทุน ๔ แจวได้ลำหนึ่ง พระราชทานชื่อว่า เรือต้น หลวงนายศักดิ์ เป็นคนคุมเครื่องมหาดเล็กตามเสด็จ หลวงนายศักดิ์ชื่อ อ้น รับสั่งเรียกว่าชื่อ ตาอ้น ตาอ้น เสมอ คำว่าเรือต้นนี้ก็จะแปลว่าเรือตาอ้นนั่นเอง แต่วันนี้กว่าจะเสด็จกลับมาถึงเมืองราชบุรีเกือบยามหนึ่งด้วยต้องทวนน้ำเชี่ยวมาก เหนื่อยหอบมาตามกัน จึงเริ่มเรียกการประพาสวันนี้ว่า ประพาสต้น เลยเป็นมูลเหตุที่เรียกการประพาสไปรเวตในวันหลังๆว่าประพาสต้นต่อมา” ทีมงานข้ามลำน้ำในเวลาใกล้มืดครับ ภาพที่เห็นจึงเป็นเช่นนี้ จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 18:57:14 ]

ความคิดเห็นที่ 13 อีกภาพของนายหลวงศักดิ์ ห้องเครื่องครัวในรัชกาลที่ ๕ คราวเสด็จประพาสต้น ที่มาของชื่อการเสด็จที่สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพระบุไว้ในพระนิพนธ์ จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 19:01:49 ]

ความคิดเห็นที่ 14 มากันถึงวัดเพลงนะครับ จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 19:03:48 ]

ความคิดเห็นที่ 15 รอคุณใบนทอย่างใจจดใจจ่อ... จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 19:04:42 ]

ความคิดเห็นที่ 16 เข้ามาดูค่ะ จากคุณ : akebi1 - [ 21 เม.ย. 52 19:06:54 ]

ความคิดเห็นที่ 17 มาดูประวัติตาอ้นกันซักเล็กน้อยนะครับ "ตาอ้น" ในพระนิพนธ์ของนายทรงอานุภาพ คือ มหาเสวกตรี พระยานิพัทธราชกิจ ซึ่งมีตำแหน่งในช่วงที่เสด็จประพาสต้นคือ หลวงศักดิ์นายเวร หรือ จหมื่นเสมอใจราษฎร์ ผู้ที่หน้าที่ควบคุมเรือบรรทุกเครื่องทำครัวในขบวนเสด็จประพาสต้น และเป็นมหาดเล็กที่สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงทรงไว้วางพระราชหฤทัยเป็นอย่างยิ่ง แม้เมื่อคราวเสด็จประพาสยุโรปทั้งสองครั้ง หลวงศักดิ์นายเวรผู้นี้ ก็ได้โดยเสด็จด้วย หลักฐานการยืนยันว่าตามเสด็จประพาสยุโรปจริงๆ (คนที่ยืนขวาสุดนะครับ) จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 19:10:33 ]

ความคิดเห็นที่ 18 รุ่งเช้าของวันที่ ๒๐ กรกฎาคม ลองอ่านเรื่องราวต่อจากนี้นะครับ แล้วลองจินตนาการภาพตามนะครับ เมื่อพระองค์ประทับรถไฟรวมกับประชาชนทั่ไป เรื่องราวที่เกิดขึ้นเป็นดังนี้ครับ “เสด็จอาศัยรถไฟบ่ายที่จะไปกรุงเทพฯ ที่ใช้คำว่า "เสด็จอาศัย" ในที่นี้ เพราะเสด็จรถไฟชั้น ๓ ประทับปะปนไปกับราษฎร ไม่ให้ใครรู้ว่าใครเป็นใคร เพื่อจะใคร่ทรงทราบว่าราษฎรอาศัยไปมากันอย่างไร เจ้าพนักงานรถไฟก็เหลือดี มีอัธยาศัยรู้พระราชประสงค์ ที่จริงแกรู้แต่แกล้งทำเฉย มาเรียกติเก็ตตรวจพวกเราเหมือนกับราษฎรทั้งปวง ทำให้ไม่ผิดกันอย่างไร ต่อผู้ใดสังเกตจริงๆจึงจะพอเห็นได้ว่าหน้าแกออกจะซีดๆ และเมื่อไปเรียกติเก็ตพระเจ้าอยู่หัวมือไม้แกสั่นผิดปกติ” ในการเสด็จประพาสทางรถไฟในวันนั้น มีเหตุขัดข้องเกิดขึ้น คือ เกิดน้ำท่วมสะพานรถไฟข้ามคลองที่สถานีบ้านกล้วย ถูกน้ำพัดเซไป ทำให้พระองค์ต้องทรงจากรถไฟลงพระดำเนินไต่สะพานไปยังอีกฝั่งหนึ่ง ซึ่งมีรถพ่วงอีกขบวนจอดรออยู่ จากนั้น พระองค์จึงได้เสด็จพระราชดำเนินถึงสถานีรถไฟโพธาราม โดยกระบวนเสด็จประพาสต้นวันนั้น ได้หยุดแวะทำครัว และเสวยพระกระยาหารเย็น ณ เมืองโพธาราม จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 19:15:51 ]

ความคิดเห็นที่ 19 แม้จะเสด็จอย่างปลอมพระองค์นะครับ แต่สุดท้ายความก็แตกจนได้ ดังที่กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงนิพนธ์ไว้ว่า “เวลาสัก ๒ ทุ่มออกเรือที่เช่าเขา ๓ ลำ ล่องลงมาจากโพธาราม เรือเหล่านี้เป็นเรือประทุน ๒ แจวที่เขาบรรทุกของสวนขึ้นไปขาย ได้บอกข้างต้นว่าการเสด็จวันนี้ ไม่ได้ตั้งใจจะให้ใครรู้ว่าใครเป็นใคร แต่มาเกิดกลแตกเมื่อขาล่องเรือลงมา ในประทุนเรือลำพระที่นั่ง เจ้าของเขามีพระบรมรูปเข้ากรอบติดไว้ที่เครื่องบูชา ไปรับสั่งถามยายเมียเจ้าของเรือว่า รูปใคร ยายนั่นกราบทูลว่าพระรูปเจ้าชีวิต รับสั่งถามต่อไปว่า แกได้เคยเห็นเจ้าชีวิตหรือไม่ แกกราบทูลว่าได้เคยเห็น ๓ หน รับสั่งถามว่า ได้เห็นที่ไหนบ้าง แกกราบทูลว่า "ได้เห็นในบางกอก ๒ หน กับมาเห็นวันนี้อีกหนหนึ่ง" เรียกได้ว่าสมัยก่อนก็มีการนำพระบรมรูปมาติดตามบ้านอย่างที่เรากระทำกันอยู่ในปัจจุบันนะครับ (เป็นรูปที่มีทุกบ้าน) จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 19:21:34 ]

ความคิดเห็นที่ 20 นี่คือเรื่องราวการเสด็จประพาสเมืองราชบุรีที่ผมเชื่อว่า จะอยู่ในความทรงจำของปวงชนชาวไทยตลอดไปครับ โดยเฉพาะคนราชบุรีครับ เดินไปตามเส้นทางที่ว่านี้ แล้วลองนึกย้อนว่า ครั้งหนึ่งในหลวงรัชกาลที่ ๕ ของเราได้ประทับรอยพระยุคลบาทไว้ แถมยังมีเรื่องราวตกทอดมาสู่พวกเราให้ได้รู้ได้เห็นแบบนี้ น่าภูมิใจนะครับ จากคุณ : secret letter - [ 21 เม.ย. 52 19:26:41 ]

ความคิดเห็นที่ 21 ขออนุญาตถามข้อสงสัยจากกระทู้ก่อนครับ ทำไมถึงบอกว่า พ่อประดิษฐ์ หมายถึง เจ้าพระยายมราช(ปั้น สุขุม) ครับ มีกล่าวอ้างไว้ที่ไหนครับ ขอบคุณครับ เมื่อประมาณ ๑๕ ปีก่อน ผมเคยคิดจะตามรอยเสด็จประพาสเมืองตานี แต่ไม่สำเร็จ เพราะไม่มีใครเล่นด้วยกับผมเลย จากคุณ : CVTบ้านโป่ง - [ 21 เม.ย. 52 21:31:22 ]

ความคิดเห็นที่ 22 ผมเล่นกับคุณ  คุณ CVTบ้านโป่ง (โปรดอย่าคิดอกุศล อิอิ) สงสัยเหมือนกัน  เพราะในหนังสือบอกแค่ว่า แกล้งแต่งจดหมายส่งหาเพื่อนชื่อประดิษฐ์เท่านั้นเอง จากคุณ : วสันดิลก - [ 21 เม.ย. 52 22:03:55 ]

ความคิดเห็นที่ 23 จากการสัมภาษณ์ หม่อมหลวงปนัดดา ดิศกุล ท่านอธิบายอย่างนี้ว่า ท่านรับฟังการเล่าประทานมาจากหม่อมเจ้าหญิงพูนพิศมัย  ดิศกุล (พระธิดาในสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงฯ ผู้เป็นท่านย่าของหม่อมหลวงปนัดดา)  ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องชื่อนี้  ยังปรากฏอยู่ในคำว่า "ประดิษฐ์" และ "ปั้น" (ปั้น สุขุม) ที่มีความหมายเหมือนกัน แก้ไขเมื่อ 22 เม.ย. 52 11:36:29 จากคุณ : ใบนท - [ 21 เม.ย. 52 22:45:28 ]

ความคิดเห็นที่ 24 โดยเอกสารที่ท่านนำมาอ้างอิง มาจากหนังสือชื่อ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ และงานทางปกครองของพระองค์ มีข้อความตอนหนึ่งคือ พระองค์ได้ทรงเขียนจดหมายเล่าเรื่องการประพาสต้นไว้ "พ่อประดิษฐ์" เป็นนามสมมติขึ้น คงจะหมายถึงเจ้าพระยายมราช ซึ่งรักษาการแทนระหว่างที่พระองค์โดยเสด็จประพาสต้น คล้ายกับเป็นรายงานการเดินทางให้ผู้รักษาราชการแทนรู้เรื่องว่าไปทำอะไรบ้าง รวมเป็นจดหมายทั้งสิ้น 8ฉบับ หนังสือเล่มนี้ หม่อมหลวงปนัดดาให้มาเป็นpdfไฟล์ค่ะ นำมาลงไม่เป็น ท่านอื่นๆ มีตรงไหน อยากแลกเปลี่ยนเพิ่มเติมไหมคะ จากคุณ : ใบนท - [ 21 เม.ย. 52 22:52:00 ]

ความคิดเห็นที่ 25 คคห ๒๔ คุณใบนท หนังสือนั้นไฟล์ใหญ่มั๊ยครับ เอาไปฝากที่ www.downloadd.com สิครับ จากคุณ : CVTบ้านโป่ง - [ 22 เม.ย. 52 11:55:00 ]

ความคิดเห็นที่ 26 โห คุณใบนทเข้ามาช่วยชีวิต... ดีใจนะครับที่ยังมีคนให้ความสนใจเดินทางตามรอยพระองค์ท่าน ถึงจะไม่มากนัก จากคุณ : secret letter - [ 22 เม.ย. 52 16:04:45 ]

ความคิดเห็นที่ 27 จาก คคห ๒๓ หรือว่าการที่เจ้าพระยายมราช(ปั้น สุขุม) ตั้งชื่อลูกชายว่า ประดิษฐ์ มีที่มาจากหนังสือประพาสต้น ??? จากคุณ : CVTบ้านโป่ง - [ 22 เม.ย. 52 16:53:21 ]

ความคิดเห็นที่ 28 คุณ CVTบ้านโป่ง คะ จะลองไปฝากไฟล์ดู แล้วเดี๋ยวทำลิงค์มาให้ค่ะ ส่วนชื่อบุตรชายเจ้าพระยายมราช ที่ชื่อ ประดิษฐ์ อันนี้ไม่มีความเห็นค่ะ แต่บุตรชายอีกท่านหนึ่ง มีชื่อ ประพาส สุขุม ด้วย น่าคิดนะเนี่ย จากคุณ : ใบนท - [ 22 เม.ย. 52 21:13:30 ]

ความคิดเห็นที่ 29 27 ถ้าเดาไม่ผิด มีลูกศิษย์พี่คนหนึ่งที่เป็น เหลน(มั๊งครับ) ของเจ้าพระยายมราช ดูเหมือนจะมีภรรยาเปนหมอตา จากคุณ : ขาJohn - [ 25 เม.ย. 52 00:05:39 ]

ความคิดเห็นที่ 30 28 ขอบคุณครับ รออยู่อีกคนครับ จากคุณ : ขาJohn - [ 25 เม.ย. 52 00:07:09 ]

ความคิดเห็นที่ 31 อ่านไปยิ้มไปเลยคะ ขอบพระคุณทุกท่านที่นำมาแบ่งปันคะ จากคุณ : ยิ้ม (tonpai_Za) - [ 25 เม.ย. 52 04:48:47 ]

ความคิดเห็นที่ 32 รอคุณใบนทอยู่ ฮิๆๆ จากคุณ : CVTบ้านโป่ง - [ 25 เม.ย. 52 21:48:08 ]

ความคิดเห็นที่ 33 โหวตครับ โหวต จากคุณ : นายแบบแอบรักเธอ - [ 30 เม.ย. 52 20:28:59 ]