ความคิดเห็นที่ 1 [ข้อความต่อไปนี้  พระยาราชเสนา (ศิริ  เทพหัสดิน ณ อยุธยา) เขียนต่อจากที่ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงนิพนธ์ค้างไว้] เทศาภิบาล  ตอนพิเศษ  ถวายสดุดีแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                                 พระปัจฉิมนิพนธ์ของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้มายุติลงเพียงนี้  ข้าพเจ้าผู้รับสนองพระเดชพระคุณในอันที่จะเขียนต่อไป  จำต้องขอรับประทานอภัยแด่ท่านผู้อ่าน  ด้วยก่อนที่จะดำเนินเรื่องนิทานนี้  ข้าพเจ้าขอระบายความตั้งใจเทิดทูนพระราชปรีชาญาณอันล้ำลึกของพระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงพระปิยมหาราช  ซึ่งได้ทรงพระวิจารณ์เห็นการณ์ไกลในอนาคตของประเทศไทย  โดยทรงสนพระราชหฤทัย  เป็นห่วงใยถึงการปกครองประเทศเป็นส่วนสำคัญ  ดังปรากฏในกระแสพระราชดำรัสเมื่อทรงพระกรุณาโปรดฯ ย้ายสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ  จากฝ่ายราชการทหารบกไปเป็นอธิบดีกระทรงธรรมการ  ว่า ”ถึงเวลาแล้วที่เมืองไทยจำจะต้องเร่งรัดจัดการปกครองให้เรียบร้อยทั่วราชอาณาจักร  จะรั้งรอต่อไปไม่ได้                                   และเมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๕ ทรงย้ายสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงฯ จากกระทรวงธรรมการมาเป็นเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย  ก็ได้มีพระราชดำรัสอีกครั้งหนึ่งว่า  ”ในส่วนพระองค์ทรงเชื่อแน่ว่า  เธอ (สมเด็จกรมพระยาดำรงฯ)  สามารถจัดกระทรวงธรรมการให้ดีได้  แต่การบ้านเมืองซึ่งสำคัญกว่านั้นยังมีอยู่....  ด้วยต่างประเทศกำลังตั้งท่าจะรุกเมืองไทยอยู่แล้ว  ถ้าเราประมาทไม่จัดการปกครองบ้านเมืองเสียให้เรียบร้อย  ปล่อยให้หละหลวมอย่างที่เป็นอยู่ในเวลานี้  ช้าไปเห็นจะเป็นภัยแก่บ้านเมือง  บางทีอาจถึงเสียอิสรภาพ....  การรักษาพระราชอาณาจักรด้วยการจัดการปกครองหัวเมืองให้เป็นระเบียบเรียบร้อยจึงเป็นการสำคัญมากกว่า” สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร กรมพระยาดำรงราชานุภาพ จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 09:20:31 ]

ความคิดเห็นที่ 2 (ต่อ)                                 พระราชกระแสนี้  เป็นแว่นส่องให้เห็นคุณประโยชน์อันยิ่งใหญ่  จากผลที่ได้ทรงให้พระบรมราโชบายโดยพระปรีชาสามารถเด็ดขาด  เริ่มปฏิวัติการปกครองประเทศจากระบอบเก่าให้มาสู่ระบอบใหม่  ในรัชสมัยของพระองค์ได้โดยราบรื่นและเป็นผลอย่างประเสริฐ  ดังจะเห็นได้ในส่วนสำคัญบางประการ  เช่น                                 ๑.  ทรงปรับปรุงราชการในหน้าที่ของคณะเสนาบดีในราชธานี  ซึ่งตามนิทานนี้ในภาคต้นว่า  เดิมมีเพียง ๖ กระทรวง  ยังหาพอแก่ราชการที่จะปฏิบัติให้มีผลลุล่วงรวดเร็วทันประโยชน์ของรัฐและราษฎร์ไม่  สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงได้ทรงปฏิวัติจัดตั้งตำแหน่งเสนาบดีบัญชาการเพิ่มขึ้นอีก ๖ ตำแหน่ง  มีกระทรวงรวม ๑๒ กระทรวงทั้งที่มีอยู่เดิม  เพื่อให้ราชการดำเนินโดยสะดวกและรวดเร็วขึ้นกว่าแต่ก่อน  ดังปรากฏในพระราชดำรัสทรงแถลงพระบรมราชาธิบายแก้ไขการปกครองแผ่นดิน  เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๕ โดยพิสดาร  จึงขออัญเชิญพระราชกระแสนั้นบางตอนมาไว้ ณ ที่นี้ด้วย(๑)                                   ตอนที่ว่าด้วยหน้าที่ของอัครมหาเสนาบดีทั้งสองคือ  สมุหพระกลาโหมและสมุหนายกนั้น  ”ถ้าจะเทียบกับตำแหน่งเสนาบดีในประเทศทั้งปวงที่มีอยู่  ก็จะต้องนับว่าเป็นเสนาบดีว่าการเมืองด้วย  ว่าการยุติธรรมด้วย  ว่าการทหารด้วย  ว่าการคลังด้วย  รวมกันในคนเดียวเหมือนกันทั้ง ๒ ตำแหน่ง  เป็นเสนาบดีถึง ๔-๕ ตำแหน่งดังนี้  การจึงได้สับสนรุงรังไม่ใคร่จะตลอดไปได้  ส่วนเสนาบดีอีก ๔ ตำแหน่งซึ่งเรียกว่า จตุสดมภ์นั้น  พระคลังกรมท่า  ตำแหน่งเดิมซึ่งเรียกว่า พระคลัง นี้  เจ้าพระยาพระคลังต้องเป็นเสนาบดีว่าการเมือง  ว่าการยุติธรรม  ว่าการทหาร  ว่าการคลัง  ว่าการกรมท่า(๒)  มีการล้นตำแหน่งขึ้นไปมากกว่าตำแหน่งสมุหนายก สมุหพระกลาโหมอีก”  ฯลฯ                                 พระราชกระแสอีกตอนหนึ่งว่า  ”เสนาบดีใน ๖ ตำแหน่งนี้  เมื่อตกมาถึงภายหลังตามการเปลี่ยนแปลงโดยลำดับ  บางกรมก็มีการเหลือล้นจนทำไม่ไหว  บางกรมก็ไม่มีการอะไรจะทำ  บางกรมก็ไม่มีผลประโยชน์อันใดพอแก่การที่จะต้องทำ  เพราะการที่ไม่สม่ำเสมอทั้งกระบวนราชการและผลประโยชน์เช่นนี้  ราชการจึงได้ค้างสะสม  ฯลฯ  จึงได้ทรงแก้ไขการปกครองประเทศ  โดยรื้อถอนระบอบราชการในหน้าที่ของคณะเสนาบดี (หรือรัฐบาล) ที่มีอยู่เดิม  และทรงปรับปรุงกระทรวงทบวงการขึ้นใหม่  ทรงแบ่งปันหน้าที่ราชการเป็นส่วนสัดดังแจ้งในภาคต้นแห่งนิทานนี้แล้ว  เจ้ากระทรวงทบวงการปฏิบัติหน้าที่ได้สะดวกไม่ก้าวก่ายสับสน  ยังผลให้ราชการดำเนินรวดเร็วขึ้น  เป็นคุณประโยชน์ทั้งรัฐบาลและราษฎรให้ได้รับความยุติธรรมและร่มเย็นเป็นสุข  อันเป็นมูลฐานแห่งความเจริญแก่พระราชอาณาจักรสืบมา สมเด็จพระปิยมหาราชเจ้า จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 09:22:44 ]

ความคิดเห็นที่ 3 (ต่อ)                                 พฤติการณ์อันนี้  มีพระราชนิพนธ์คำนำของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าฯ  ซึ่งพิมพ์ไว้ในสมุดพระราชดำรัสแถลงพระบรมราโชบายดังกล่าวแล้วว่า                                 ”การเปลี่ยนแปลงการปกครองจากแบบเดิมเป็นตั้งกระทรวง ๑๒ กระทรวงนี้  ต้องนับว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวง  ซึ่งเรียกได้อย่างพูดกันตามธรรมดาว่าพลิกแผ่นดิน....  “Revolution” ไม่ใช่ “Evolution”  การเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวงดังนี้  มีน้อยประเทศนักที่จะสำเร็จไปได้โดยราบคาบ  ปราศจากการจลาจลหรือจะว่าไม่มีเลยก็เกือบจะว่าได้  การที่ประเทศสยามเปลี่ยนแปลงวิธีการปกครองอย่าง “Revolution” ได้โดยไม่ต้องมีใครเสียเลือดเนื้อดังนี้  ต้องนับว่าเป็นมหัศจรรย์  เป็นโชคดีของประเทศสยามเป็นอย่างยิ่ง.......  สมเด็จพระเจ้าแผ่นดินพระองค์นั้นทรงพระปรีชาสามารถยิ่งกว่าผู้ใดหมด (ในประเทศสยาม)  ในเวลานั้นทั้งทรงมีพระราชอัธยาศัยละมุนละม่อม  ทรงสามารถปลูกความจงรักภักดีในชนทุกชั้นที่ได้เข้าเฝ้าใกล้ชิดพระองค์แม้แต่ครั้งเดียว                                  พระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง......  ทรงพระราชดำริโดยรอบคอบ  ได้ทรงเลือกประเพณีการปกครองทั้งของไทยเราและของต่างประเทศประกอบกันด้วยพระปรีชาญาณอันยวดยิ่ง  ได้ทรงจัดการเปลี่ยนแปลงวิธีปกครองเป็นลำดับมาล้วนเหมาะกับเหตุการณ์และเวลา  ไม่ช้าเกินไป ไม่เร็วเกินไป                                  พวกเราผู้เป็นพระบรมวงศานุวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาทผู้มีความจงรักภักดี  และรู้สึกในพระมหากรุณาธิคุณแห่งสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงอยู่ทุกขณะจิต  ควรตั้งใจดำเนินตามรอยพระยุคลบาทตามแต่จะทำได้  ควรพยายามแลดูการล่วงหน้า  แต่ก็ควรเหลียวหลังดูประเพณีและหลักการที่ล่วงไปแล้วด้วยเหมือนกัน  ใน ๒ อย่างนี้พอจะทำได้  มียากอยู่แต่เพียงจะเลือกเวลาให้เหมาะสม  อย่าให้ช้าเกินไป อย่างให้เร็วเกินไป  ข้อนี้แหละยากยิ่ง  นอกจากมีสติปัญญาแล้ว  ยังต้องมีโชคดีประกอบด้วย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก ฯ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 09:30:15 ]

ความคิดเห็นที่ 4 ตามมาดู แล้วโหวต และแจก give จากคุณ : CVTบ้านโป่ง - [ 30 มิ.ย. 52 09:33:16 ]

ความคิดเห็นที่ 5 (ต่อ)                                 ๒.  การป้องกันเอกราชของพระราชอาณาจักร  เนื่องจากประเทศไทยเราได้เคยถูกสงครามรุกรานจากต่างประเทศข้างเคียงมาหลายสมัยแล้ว  ภัยแห่งการรุกรานอาจจะมีขึ้นได้อีก  ดังพระราชปรารภนั้น  และไม่ใช่มาจากประเทศที่เคยมีฐานะคู่เคียงกับเราอย่างแต่ก่อน  แต่หากอาจจะมาจากประเทศอื่นอันมีแสนยานุภาพเหนือเรายิ่งกว่าประเทศในทวีปเดียวกับเราอีก  และเป็นสมัยที่เขากำลังนิยมแสวงอาณานิคมอยู่ทั่วๆ ไปด้วย                                 พระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง  คงจะทรงหยั่งถึงวิเทโศบายการก่อกรณีรุกรานของราชศัตรู  โดยในเบื้องแรกเขาอาจจะใช้วิธีปลุกปั่นประชาชาวขอบขัณฑสีมาที่ยังโง่งมงายไร้การศึกษาให้หลงเชื่อฟังเขา  จนเกิดความกระด้างกระเดื่องแตกสามัคคีกัน  เกิดระส่ำระสายเอาใจออกหากจากปิตุภูมิ  ไปฝักใฝ่แก่ไท้ต่างด้าวท้าวต่างแดนอันเป็นฝ่ายปัจจามิตร  ในที่สุดก็เปิดทางให้การรุกรานเข้าสู่ประเทศที่เขาหมายปองได้                                 ฝ่ายไทยเราย่อมเสียเปรียบด้วยประการทั้งปวง  อาทิ  การที่ผู้ปกครองชายแดนจะจัดการก็ไม่สะดวก  เพราะถ้าพลเมืองได้ถูกปลุกปั่นจากศัตรูด้วยแล้ว  ก็จะไม่เป็นที่น่าไว้ใจแก่ทางราชการ  จะรายงานเสนอเหตุการณ์เพื่อขอกำลังช่วยเหลือจากเมืองใหญ่หรือเสนาบดีในกรุง  ก็เป็นการล่าช้าไม่ทันเหตุการณ์  เพราะทางการสื่อสารเรายังไม่พร้อม  แม้ได้โปรดตั้งคณะข้าหลวงออกไปทำการสำรวจและสร้างสายโทรเลขตามหัวเมืองตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๑๘  แต่การสร้างต้องช้า  เพราะยังไม่มีช่างที่ชำนาญพอจะส่งไปประจำทำงานให้ทั่วถึงในเวลาอันเร็วได้                                 โทรเลขโทรศัพท์ทางไกลเท่าที่อยู่ครั้งกระโน้นยังไม่ทั่วถึง  เครื่องรับส่งวิทยุยังไม่ทันเกิดในโลก  สายทางมณฑลอุดรก็เพิ่งใช้ได้เมื่อพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม  และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์  เมื่อยังทรงพระอิสริยยศเป็นพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นฯ ทั้งสองพระองค์  เสด็จไปดำรงตำแหน่งข้าหลวงต่างพระองค์สำเร็จราชการมณฑลอุดรและมณฑลอีสาน  ได้ทรงอำนวยการตัดทางและสร้างสายโทรเลขถึงจังหวัดหนองคายและอุบล  ซึ่งอยู่ชายแดนทางภาคอีสานให้ใช้การได้สืบมาจนบัดนี้  นับว่าได้ทรงก่อสาธารณประโยชน์อย่างยิ่ง พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทองกองก้อนใหญ่ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ข้าหลวงใหญ่ต่างพระองค์มณฑลอุดร จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 09:35:42 ]

ความคิดเห็นที่ 6 พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ ข้าหลวงใหญ่ต่างพระองค์มณฑลอีสาน จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 09:38:07 ]

ความคิดเห็นที่ 7 (ต่อ)                                 แต่ก็ยังมีอาการล่าช้าน่านักใจอยู่  เช่นข่าวสารทางโทรเลขจากกรุงเทพฯถึงบ้านหมากแข้ง คืออุดรธานี  อย่างเร็ว ๘ วัน  อย่างช้า ๑๒ วัน  และเหตุสายเสียก็มีบ่อย  สายตามทางไปในป่าดงอันเป็นระยะทางไกลยังไม่มีการรักษา  มักขัดข้องเพราะต้นไม้โค่นทับสายบ้าง  ช้างป่าทำลายเสาและสายบ้าง  กว่าเจ้าพนักงานแต่ละแห่งจะรู้ก็หลายวัน  มักจะมีเหตุสายเสียแทบไม่เว้นแต่ละเดือน  ข่าวสารจึงล่าช้าดังกล่าว  ส่วนทางที่ใช้โทรเลขโทรศัพท์ยังไม่ได้  ก็ต้องใช้ม้าเร็วบ้างเรือเร็วบ้างส่งหนังสือ  ซึ่งช้ากว่าโทรเลขมากมายหลายวัน                                 สำหรับการสื่อสารราชการด่วนระหว่างกรุงเทพฯ กับหัวเมืองชายแดน  มีกำหนดเวลาซึ่งกระทรวงมหาดไทยได้สำรวจและมีตราสั่งไว้สำหรับทางบางสายดังนี้                                 จากกรุงเทพฯ (๑) ถึงเมืองหลวงพระบาง  ขาขึ้น ๑๗ วัน  ขาล่อง ๑๓ วัน                                 จากกรุงเทพฯ (๒) ถึงเมืองหนองคาย  ทั้งขาขึ้นและล่องเที่ยวละ ๑๒ วัน                                 จากกรุงเทพฯ (๓) ถึงเมืองอุบล  ขาขึ้นและล่องเที่ยวละ ๑๒ วัน  และถึงนครจำปาศักดิ์เพิ่มอีก ๑ วัน เป็นเที่ยวละ ๑๓ วัน                                 จากกรุงเทพฯ (๔) ถึงเมืองพระตะบอง  ขาไปเที่ยวละ ๗ วัน                                 ทั้งนี้  ต้องใช้เรือเร็วและม้าเร็ว  สุดแต่ทางที่จำเป็นต้องใช้  ถ้าใช้พาหนะอื่นในสมัยโน้นจะต้องช้ากว่าอีกสองสามเท่าตัว ขบวนม้า สมเด็จเสนาบดีมหาดไทยทรงตรวจราชการหัวเมืองมณฑลอุดร อีสาน จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 09:40:23 ]

ความคิดเห็นที่ 8 (ต่อ)                                 การส่งกำลังพลจากต่างแว่นแคว้นกัน  หากจะจัดส่งไปช่วยก็ต้องเสียเวลา  ตั้งแต่เรียกรวมคน  เสบียงอาหาร  อาวุธยุทธภัณฑ์  และพาหนะ  และการลำเลียงไปต้องเดินทางล่าช้าอีก  เพราะการคมนาคมยังไม่สะดวก                                 ควรจะได้เล่าถึงเหตุผลในการเดินทางลำบากและใช้เวลามากในสมัยโน้นไว้ในที่นี้โดยสังเขป  เนื่องจากเป็นทางกันดารผ่านป่าดงและเลาะเลียบละแวกเขาสูง  ต้องรอนแรมไปไกลมาก  แม้ประมาณเอาตามทางรถไฟในปัจจุบันนี้  ซึ่งเป็นทางตรงจากกรุงเทพฯ ไปด้านพายัพถึง ๗๕๑ กิโลเมตร  ด้านอีสาน ๕๗๕ กิโลเมตร  ทางปักษ์ใต้ตั้งแต่ ๘๕๑ กิโลเมตร ถึง ๑๑๕๐ กิโลเมตร  และการเดินทางบางด้านจะต้องใช้พาหนะทั้งทางบกและทางเรือ  บางด้านใช้แต่ทางบกแต่เฉพาะบางฤดูและต้องเดินเท้า  ยุทธสัมภาระต้องใช้คนหาบหาม  หรือพาหนะเท่าที่จะใช้ได้เฉพาะฤดูกาลเท่านั้น  บางภาคเดินทางอย่างที่เรียกว่า เดินราชการ ไปหรือมากับกรุงเทพฯ  เที่ยวหนึ่งๆ ต้องใช้เวลาร่วมเดือน                                   มณฑลชายพระอาณาเจต  มีมณฑลบูรพา (เมื่อยังเป็นของไทย) เท่านั้นที่เป็นทางราบตลอด  ระยะทางใกล้ราว ๔๐๐ กิโลเมตร  แต่ก็สะดวกเฉพาะฤดูแล้ง  ส่วนฤดูน้ำตามทางที่มีห้วยธารน้ำท่วมเป็นตอนๆ เป็นหล่มเป็นโคลนเกวียนจมติด  และมีไข้มาเลเรียในดงพระบึงระหว่างทางดุร้ายด้วย  ดังปรากฏเมื่อส่งทหารไปป้องกันมณฑลบูรพา  คราวพิพาทกับฝรั่งเศสครั้งก่อนใน พ.ศ. ๒๔๓๖  ทหารต้องตรากตรำไปในฤดูฝน  เสียชีวิตเพราะไข้ดงนั้นเป็นจำนวนมาก  และทางจากศรีโสภณไปพระตะบองอีกหลายสิบกิโลเมตร  น้ำท่วมทุ่งอันกว่างใหญ่สุดสายตาดังทะเล  ต้องใช้เรือใหญ่  แต่ก็ไม่มีจะใช้  มีแต่เรือชะล่าของชาวบ้านไม่กี่ลำ  ทางรถไฟในประเทศรัฐบาลเพิ่งจ้างฝรั่งเข้ามาสำรวจ(๓)  กำหนดให้เสร็จใน พ.ศ. ๒๔๓๓  เพื่อจะได้ลงมือสร้างในปีนั้น  ส่วนรถยนต์ เรือยนต์ ยังไม่เกิดในประเทศตะวันออก                                 ด้วยเหตุเหล่านี้  บรรดาจังหวัดชั้นนอกและชั้นกลาง  บางจังหวัดตกอยู่ในภาวะอันว้าเหว่  สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงทรงพระราชปริวิตกเป็นห่วงใยมาก  จนกระทั่งได้ทรงจัดตั้งกระทรวงโยธาธิการขึ้น  แล้วให้มีหน้าที่ในการก่อสร้างการโทรเลขโทรศัพท์และทางรถไฟขึ้นในรัชสมัยของพระองค์  เป็นลำดับมาดังปรากฏอยู่ทุกวันนี้  เป็นคุณประโยชน์แก่ราชอาณาจักรอย่างล้นพ้น กระบวนเกวียนค้าขายของราษฎร แก้ไขเมื่อ 30 มิ.ย. 52 09:48:05 จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 09:45:14 ]

ความคิดเห็นที่ 9 (ต่อ)                                 ๓.  การปกครองจังหวัดที่อยู่ในภาวะอันว้าเหว่นั้น  ยังปฏิบัติการสืบเนื่องกันมาจากคติโบราณ  ดังที่สมเด็จฯ เจ้าของนิทานนี้ได้ทรงพระนิพนธ์ไว้ในตอนที่ทรงตรวจราชการหัวเมือง  เมื่อก่อนจัดการปกครองเป็นเทศาภิบาล  ปรากฏว่า  ให้ความร่มเย็นแก่ประชาราษฎรไม่พอ  เมื่อได้รับทุกข์โทษภัยขึ้นก็ยากที่จะหาที่พึ่งและความยุติธรรมช่วยได้  เช่นมีคดีอุทธรณ์ฎีกาที่ต้องส่งเข้ามาพิจารณาในกรุงเทพฯ  กว่าจะได้รับคำพิพากษาแต่ละเรื่อง  คู่ความต้องสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายมากมายและเสียเวลาแรมปี  จำเลยคดีอาญาต้องถูกจำขังอยู่ตลอดเวลาที่คอยนั้น  แม้คดีชนะก็อยู่ในฐานะ “กว่าถั่วจะสุกงาก็ไหม้”                                 เหตุการณ์โจรผู้ร้ายในสมัยเช่นนั้น  ในบางจังหวัดที่ผู้ว่าราชการเมืองกรมการไม่เข้มแข็ง  ก็ย่อมมีโจรภัยชุมเป็นธรรมดา  เมื่อจังหวัดใดเกิดฉุกเฉินร้ายแรงหนักขึ้น  ถึงรัฐบาลต้องจัดข้าหลวงให้ยกกำลังเป็นกองชำระผู้ร้าย  ออกไปปราบปรามจับกุมตัวผู้ร้ายมาพิจารณาลงโทษ  จึงสงบได้เป็นครั้งคราว                                 สาเหตุที่โจรผู้ร้ายมีได้ในสมัยโน้นก็พอสังเกตได้อย่างหนึ่ง  ว่าเนื่องจากเจ้าเมืองกรมการแต่ก่อนไม่ได้รับผลประโยชน์จากรัฐบาล  นอกจากค่าธรรมเนียมความสำหรับผู้ได้มีหน้าที่ในศาล  กับบางแห่งก็ได้ส่วนลดส่วนแบ่งค่าส่วยสาอากรบ้างเล็กน้อยเป็นบางคน  ค่าเลี้ยงชีพก็เลี้ยงเกียรติยศอัตคัด  จึงประพฤติการเหลื่อมล้ำไปในทางแสวงหาอามิสบ้าง  เช่นช่วยผู้ต้องหาเป็นพวกของตน  และบางคนถึงแก่รับสินบนปล่อยผู้ร้าย  ผู้ร้ายจึงเหิมใจ  ดังนี้เป็นต้น  ฯลฯ กบฏเงี้ยวเมืองแพร่ จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 09:53:18 ]

ความคิดเห็นที่ 10 (ต่อ)                                 ระบอบการปกครองเช่นนั้น  เป็นปัจจัยให้ศัตรูปองเข้าฉวยบังเหียนอิสรภาพของชาติเรา  แล้วขี่ขับเอาตามปรารถนาของเขา  ซึ่งมักจะอ้างเอาเป็นบุญคุณว่าจะหยิบยื่นอารยธรรมให้เป็นข้อสนอง  แต่เป็นข้ออ้างอันปราศจากกำหนดและเงื่อนไขไร้ศีลธรรม  ฝ่ายประเทศที่เสียอิสริภาพหรือเอกราชไปแล้ว  ย่อมจะต้องทนเทวศอยู่โดยอ้างว้าง  และก็เป็นความจริงตลอดมาจนบัดนี้  ดังมีตัวอย่างอยู่บางประเทศที่ยังไม่สิ้นกรณีพิพาททวงคืนเอกราชของตน                                 สมเด็จพระปิยมหาราชเจ้าของเราได้ทรงเห็นเค้าเงื่อนอยู่แล้ว  มิได้ปล่อยให้เวลาล่วงไปเปล่า  ได้ทรงเริ่มจัดการปกครองภูมิภาคตามจังหวัดชายพระราชอาณาเขตเป็นมณฑลขึ้นก่อนเกือบรอบ  และทรงเลือกสรรบุคคลที่ทรงเกียรติคุณเป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัย  ให้ออกไปเป็นข้าหลวงใหญ่ประจำบัญชาการต่างพระเนตรพระกรรณ (ก่อนจัดเป็นเทศาภิบาลมี ๕ มณฑลตามรายชื่อที่ผ่านมาแล้ว)                                 หน้าที่ของข้าหลวงใหญ่สมัยนั้น  ตามพระนิพนธ์นิทานข้างต้นนี้  ว่าโดยพระราชประสงค์จะให้การปกครองพระราชอาณาจักรเป็นระเบียบแบบแผนอันเดียวกันทั่วไป  เมื่อแยกออกกล่าวโดยย่อก็คือ กำกับราชการ  ซึ่งผู้ปกครองเมืองและกรการบังคับบัญชาและปฏิบัติอยู่ทุกฝ่าย  ให้ดำเนินไปโดยชอบด้วยกฎหมายความสุจริตยุติธรรมและรวดเร็ว  อำนวยความสงบสุขสวัสดิภาพ  และป้องกันทุกข์ภัยของประชาชนให้ได้รับความร่มเย็นตามควรแก่วิสัยที่จะพึงเป็นได้                                 ข้าหลวงใหญ่บัญชาการมณฑลอุดรและอีสานครั้งก่อนนั้น  มีราชศักดิ์เป็นข้าหลวงต่างพระองค์สำเร็จราชการมณฑล  ทรงอำนาจชำระคดีอุทธรณ์กรมการคือคดีที่ศาลพื้นเมืองตัดสิน  และทรงอำนาจลงพระอาญาแก่ข้าราชการผู้กระทำความผิดชั่วร้าย  เช่น รับสิน ฉ้อราษฎร์บังหลวง สมคบโจรผู้ร้าย ก่ออาญากรรมข่มเหงราษฎร เป็นต้น  เมื่อได้ชำระเป็นสัตย์และลงอาญาแล้วจึงกราบบังคมทูลพระกรุณาฯ  และเมื่อมีราชการนอกเหนือความสามารถของผู้ครองเมือง  ข้าหลวงใหญ่หรือข้าหลวงต่างพระองค์ก็ได้ช่วยแนะนำอำนวยการให้สำเร็จเด็ดขาดไปในอำนาจหน้าที่                                 ต่อเป็นเหตุการณ์นอกเหนือเหลือกำลังของข้าหลวงใหญ่  จึงจะได้รีบร้องเรียนเข้ามายังเสนาบดีเจ้ากระทรวงที่เกี่ยวข้อง  เพื่อนำความกราบบังคมทูลให้ทรงทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท  ทั้งนี้เป็นผลให้อาณาประชาราษฎรได้รับความสุขสวัสดิภาพขึ้นกว่าแต่ก่อน  และราชการในท้องที่เหล่านั้นก็ได้ดำเนินมาโดยสะดวกขึ้นตามควรแก่ภาวการณ์ด้วย จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 10:29:12 ]

ความคิดเห็นที่ 11 (ต่อ)                                 ๔.  ในส่วนกำลังป้องกันพระราชอาณาเขตเล่า  ก็ได้พระราชทานความอุ่นใจแก่ชาวขอบขัณฑสีมา  โดยโปรดให้มีกองทหารไปตั้งรักษาการณ์อยู่กับข้าหลวงใหญ่ผู้บัญชาการมณฑล  ซึ่งโดยมากมียศทหารเป็นนายพลและนายพันอยู่แล้ว  เมื่อมีราชการที่ต้องให้ทหารปฏิบัติโดยรีบด่วน  ก็บัญชาการทหารได้ด้วย  และมณฑลที่ข้าหลวงใหญ่ไม่มียศทหาร  ก็ได้โปรดฯ ให้มีนายทหารผู้ใหญ่ไปบังคับบัญชาช่วยเป็นกำลังแก่ข้าหลวงใหญ่ซึ่งบัญชาการมณฑลนั้น  ต่อมาราชการฝ่ายทหารจึงได้จัดแก้ไขโดยระเบียบของกรมยุทธนาธิการให้มีประโยชน์ยิ่งขึ้น                                 ในส่วนภูมิภาค  ก็ได้โปรดให้สมเด็จฯ เจ้าของนิทานเรื่องนี้ทรงจัดการปกครอง  อันจะต้องเปลี่ยนแปลงระบอบการกันใหม่  ให้มีระเบียบแบบแผนอันดีทั่วถึงกันตลอดพระราชอาณาจักร  ซึ่งเพิ่งเริ่มรวมจังหวัดขึ้นเป็นมณฑลปราจีนอีกมณฑลหนึ่ง  แต่แผนการที่จะพึงดำเนินต่อไปนั้น  ก็เพิ่งอยู่ในขั้นเตรียมการ  ยังหาทันได้ตราบทบัญญัติซึ่งจะใช้ให้ทั่วถึงกันไม่  ประเทศไทยก็พลันประสบกับเหตุการณ์รุกรานจากประเทศมหาอำนาจเสียแล้ว เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๖ (ร.ศ. ๑๑๒) เป็นการรุกรานด้วยกำลังทหาร การเมือง และการทูตอย่างทารุณ  คือ  มีเจ้าพนักงานของชาติมหาอำนาจนำกองทหารญวนเข้ามาขับไล่เจ้าพนักงานไทย  ซึ่งตั้งรักษาดินแดนอยู่ ณ ฝั่งซ้ายฟากตะวันออกแม่น้ำโขง  โดยเขาอ้างว่าเป็นของประเทศญวนและเขมร  ซึ่งได้ตกอยู่ในอำนาจการปกครองของเขาหมดแล้ว  แต่ปราศจากหลักฐานกรรมสิทธิ์ที่เขาอ้างนั้นทั้งสิ้น                                 เจ้าหน้าที่ของไทยไม่ยอมถอนทิ้งหน้าที่จากดินแดนของฝ่ายเรา  ก่อนที่ได้รับคำสั่งจากผู้บังคับบัญชาของตน  ต่างฝ่ายต่างไม่ยินยอมกัน  จึงเกิดการต่อต้านฝ่ายที่รุกรานขึ้นจนถึงบาดเจ็บล้มตายลง  เป็นผลให้ไทยถูกอำนาจบาตรใหญ่บีบคั้นยิ่งขึ้น  จนถึงทูตของประเทศฝ่ายรุกรานได้เรียกเรือรบมาเพิ่มขึ้นในกรุงเทพฯ ให้มากลำขึ้นกว่าที่มีอยู่ก่อนแล้ว  จึงได้เกิดต่อต้านกันที่ปากน้ำเจ้าพระยาอีกด้านหนึ่ง  เรือรบของฝ่ายรุกรานได้ยิงเรือมงกุฎราชกุมารของเราเสียหายต้องแล่นเกยฝั่ง  และเรือรบของฝ่ายรุกรานก็ฝ่าฝืน  เข้ามาอยู่ในกรุงเทพฯ จนได้  รวมกับที่มีอยู่ก่อนแล้วเป็น ๓ ลำด้วยกัน ร.ล. ธนบุรี   แก้ไขเมื่อ 30 มิ.ย. 52 10:38:55 จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 10:38:17 ]

ความคิดเห็นที่ 12 (ต่อ)                                 ในระหว่างที่รัฐบาลกำลังเจรจากันอยู่โดยฉันมิตรภาพ  แต่ฝ่ายรุกรานก็หาปรองดองด้วยไม่  กลับเรียกกองทัพเรือมาปิดอ่าวไทยเสียอีก  ในที่สุดประเทศไทยก็ถูกแย่งเอาดินแดนซึ่งพี่น้องชาติเดียวกันอยู่แต่เดิม  ไปเป็นของชาติของเขาเสีย  และยังเรียกเอาเงินค่าปรับอีกสามล้านแฟรงค์  โดยอ้างว่าเป็นค่าเสียหายอีกโสดหนึ่งด้วย                                 ประเทศไทยถูกรุกรานครั้งนั้นเราต้องเสียเปล่าทั้งดินแดนอันไพศาล  เสียชีวิตพลเมืองและสิทธิอิสรภาพบางประการอีกด้วย  ดังได้เล่าไว้ในบทที่ว่าด้วยกรณีพิพาทกับต่างประเทศในนิทานนี้แล้ว                                 เหตุการณ์ทั้งนี้  เป็นประจักษ์กรณีสมจริงดังพระราชปรารภของสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง  ซึ่งได้ทรงพยากรณ์แม่นยำตามที่ได้มีพระราชดำรัสแก่สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงฯ  เพื่อให้จัดการปกครองประเทศให้มีความเจริญขึ้นดังปรากฏในภาคต้นแห่งนิทานนี้ซึ่งท่านได้อ่านมาแล้ว                                 บัดนี้จะได้อนุสนธิเนื้อนิทานต่อไป  คือการปกครองราชอาณาจักรโดยระบอบเทศาภิบาล  อันมีความหมายของหลักการเป็นอนุสรณ์แก่อนุชน  ซึ่งยังไม่ทันได้เห็นพฤติการณ์ในอดีตจะได้ทราบไว้ พระบาทสมเด็จ ฯ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 10:41:41 ]

ความคิดเห็นที่ 13 เชิงอรรถ (๑)  หนังสือพระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ซึ่งสมเด็จพระปกเกล้าได้โปรดฯ ให้ตีพิมพ์พระราชทานในงานพระราชกุศลตรงกับวันสวรรคต (ของรัชกาลที่ ๕)  เมื่อวันที่ ๒๓ ตุลาคม ๒๔๗๐ (๒)  คือการต่างประเทศ (๓)  ประกาศในรัชกาลที่ ๕  จ้างฝรั่งหัวหน้ากองสำรวจเป็นนายพลชื่อ แอนดรู  คล้าก  กับคณะของเขา  ลงวันศุกร์ ขึ้น ๔ ค่ำ เดือน ๕ ปีชวดนพศก จ.ศ. ๑๒๔๙ (พ.ศ. ๒๔๓๐) (๔)  ประกาศรัชกาลที่ ๕  จ.ศ. ๑๒๓๖  จัดหัวเมืองชั้นใน ชั้นกลาง ชั้นนอก  ดูราชกิจจาฯ  จ.ศ. ๑๒๓๖ (พ.ศ. ๒๔๑๗) หน้า ๓๐๖ สถานีรถไฟราชบุรี จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 10:43:25 ]

ความคิดเห็นที่ 14 เทศาภิบาล ตอนพิเศษ ถวายสดุดีแดพระบาทสมเด็จพระปิยมหาราชเจ้า  จบเพียงนี้ครับ ขอค่าธรรมเนียม ๑ คลิกเข้าคลังกระทู้นะครับ   และช่วยกันแตกประเด็นเช่นทุกกระทู้ที่ผ่านมานะครับ สวัสดีครับ คุณ CVTบ้านโป่ง , คุณ Navarat.C เพื่อนๆ จากกระทู้ที่แล้ว CVTบ้านโป่ง, เจียวต้าย, หนุ่มรัตนะ, little kitty, เพ็ญชมพู, บ๊ะจ่างน้อย, นอกราชการ, AJ_da_NR, muk_22, deletenumlock, sawkitty, Navarat.C, Climber, เจ้าคุณแม่ทัพ, Max2000, อ.ม.ภักดิราช, monkeygig, suttirata, Donut_ty, อ่างหยก, NickyNick, ทอถักจักรวาล, Lord JC, คุณภาค, วศินสุข, Antares Kung, เราคนจรร่อนเร่มาพบกัน, Mr. Fusion, ura_n, แสนอักษร, naragorn, ขออนุญาตหลังไมค์ไปเรียนเชิญอีกครั้งนะครับ แก้ไขเมื่อ 30 มิ.ย. 52 10:59:56 จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 10:47:19 ]

ความคิดเห็นที่ 15 วิ่งมาตามเทียบเชิญค่ะ จ่ายค่าธรรมเนียมและแจกกิ๊ฟด้วยค่ะ ขอบคุณคุณกัมม์และเพื่อนๆช่วยสร้างสังคมออนไลน์เป็นสังคมของการแบ่งปันความรู้นะคะ จากคุณ : little kitty - [ 30 มิ.ย. 52 11:13:42 ]

ความคิดเห็นที่ 16 อ้อ ภาพใน คห ที่  สิบ คือภาพอะไรคะ? ตนซ้ายดูเหมือนคนต่างชาติค่ะ จากคุณ : little kitty - [ 30 มิ.ย. 52 11:15:53 ]

ความคิดเห็นที่ 17 คคห ๑๖ ภาพใน คคห ๑๐ เป็นภาพการทำหัตถการช่วยชีวิต หรือที่เรียกกันว่า CPR (Cardiopulmonary resuscitation) คนขวามือกำลังบีบ ambu bag ช่วยการหายใจ คนซ้ายมือกำลังกดหน้าอกเพื่อนวดหัวใจ จากคุณ : CVTบ้านโป่ง - [ 30 มิ.ย. 52 11:23:08 ]

ความคิดเห็นที่ 18 ตามมาให้กำลังใจต่อคะ จากคุณ : sawkitty - [ 30 มิ.ย. 52 12:41:01 ]

ความคิดเห็นที่ 19 ติดตามเรื่องน่ารู้ค่ะ..ขอบคุณสำหรับความรู้ ...กิ๊ฟหมดค่ะ จากคุณ : บ๊ะจ่างน้อย - [ 30 มิ.ย. 52 13:11:58 ]

ความคิดเห็นที่ 20 เข้ามาเก็บเกี่ยวความรู้แล้วครับ. จากคุณ : เจียวต้าย - [ 30 มิ.ย. 52 13:37:15 ]

ความคิดเห็นที่ 21 สวัสดีครับ ขอบพระคุณคุณกัมม์มากครับที่ได้เข้ามาให้ความรู้เรื่องเทศาภิบาลต่อเนื่องจนจบ เก็บเข้าคลังกระทู้และ โหวตกระทู้แล้วครับ ขอบคุณครับ จากคุณ : ก.กา (suttirata) - [ 30 มิ.ย. 52 13:37:16 ]

ความคิดเห็นที่ 22 เยี่ยมครับ ขอบคุณสำหรับทุกข้อมูล จากคุณ : เปิดแนวรบ - [ 30 มิ.ย. 52 13:50:31 ]

ความคิดเห็นที่ 23 สวัสดีครับทุกท่าน ขอบพระคุณทุกๆ คลิกครับ ภาพที่ #๑๐  เป็นอย่างที่คุณหมอบอกไว้ครับ ภาพทหารฝรั่งกำลังช่วยชีวิตชาวเวียดนาม ที่เขาเรียกว่าเวียดกง แถมผ้าปิดหน้า  ป้องกันไข้หวัดใหญ่ ๒๐๐๙  ด้วยครับ และเป็นวิธีดื่มน้ำให้ปลอดภัย  ดื่มผ่านผ้าปิดหน้าครับ สำหรับเรื่องกรณีพิพาทอินโดจีนของเรา มีหนังสือเรื่อง คดีพระยอดเมืองขวาง เจ้าเมืองคำมวน  ของสุจริต  ถาวรสุข เล่ารายละเอียดชายแดนที่เป็นมูลเหตุไว้แล้ว ชุดนี้มี ๓ เล่ม ปฐมเหตุแห่งคดี คำพิพากษา และคดีอ้ายบางเบียนแห่งทุ่งเชียงคำ  จะได้ตัดมาให้ดูเป็นตอนๆ นะครับ พระยอดเมืองขวางคนนี้  เป็นต้นสกุล "ยอดเพ็ชร"  ถูกศาลฝรั่งติดสินให้จำคุก เจ้านายบางพระองค์ทรงดำริจะทำตรวนทองคำให้แกใส่  ทรงนับถือในความรักชาติ และจำยอม ชื่อของท่านได้ถูกตั้งเป็นชื่อค่ายทหาร   ค่ายพระยอดเมืองขวาง จ. นครพนม http://gotoknow.org/blog/2etc/193296 http://ndc.prd.go.th/pageconfig/viewcontent/viewcontent1.asp?pageid=449&directory=2005&contents=160426 จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 14:14:05 ]

ความคิดเห็นที่ 24 ได้เกิดมาบนแผ่นดิน  ได้ทำอย่างนั้น  แล้วมีคนมาทำอย่างนี้ให้ ชีวิตของท่านมีค่าสำหรับคนอื่น  และมีค่าสำหรับชีวิตของท่านด้วย  เป็นชีวิตที่มีค่าแท้ ท่านเข้าสู่ภาวะอมตะ  ไม่ตายไปจากแผ่นดินและลูกหลาน  ไม่ว่าจะอีกกี่ปีต่อไปข้างหน้า พระยอดเมืองขวาง  เจ้าเมืองคำม่วนคำเกิด แก้ไขเมื่อ 30 มิ.ย. 52 14:24:21 จากคุณ : กัมม์ - [ 30 มิ.ย. 52 14:19:32 ]

ความคิดเห็นที่ 25 มีภาพพระยาราชเสนา (ศิริ  เทพหัสดิน ณ อยุธยา) มาฝากคุณก้มม์ พระยาราชเสนาถ่ายเมื่ออายุ ๔๐ ปี จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 30 มิ.ย. 52 14:44:39 ]

ความคิดเห็นที่ 26 พระยาราชเสนาถ่ายที่หน้าสโมสรจังหวัดนครพนม เมื่อครั้งไปเป็นกรรมการ ปักปันเขตแดนไทย-ฝรั่งเศสบริเวณริมแม่น้ำโขง ถัดจากจากพระยาราชเสนา คือ พระยาอนุมานราชธน พระยาเลขาธิบดี และพระประสงค์เกษมราช ข้าหลวงประจำจังหวัด จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 30 มิ.ย. 52 14:49:54 ]

ความคิดเห็นที่ 27 พระยาราชเสนา ถ่ายพร้อมกับคอมมีเซ ที่บ้านห้วยหวายและเจ้าหน้าที่ฝรั่งเศส จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 30 มิ.ย. 52 14:55:48 ]

ความคิดเห็นที่ 28 พระยาราชเสนา นิสิตคนที่ ๑ หมายเลข ๑ ของคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้รับพระราชทานปริญญารัฐศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์   เมื่อวันที่ ๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๑๐ ภาพทั้งหมดจากเว็บไซต์ของสมาคมนิสิตเก่ารัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย http://www.singdam.com/begin_singdam.htm แก้ไขเมื่อ 30 มิ.ย. 52 15:08:46 จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 30 มิ.ย. 52 15:06:15 ]

ความคิดเห็นที่ 29 กระทู้ขึ้นป้ายยอดนิยมแล้ว หุหุ ไม่ทันข้ามวันเลย ของเขาดีจริงๆนะเนี่ย จากคุณ : little kitty - [ 30 มิ.ย. 52 15:45:40 ]

ความคิดเห็นที่ 30 ขอบคุณสำหรับคำเชื้อเชิญของพี่กัมม์ ตอนนี้บ้างก็ทยอยกันมาแล้วส่วนของขวัญติดไม้ติดมือผมเชื่อว่าทุกคนคงจะมีมาฝากพี่กัมม์ครับ ผมเองไล่อ่านตามเชิงอรรถที่พี่กัมม์ให้ไว้ และอยากเรียนถามว่าส่วนนี้มีเชิงอรรถเท่านี้ใช่ไหมครับ และที่ผมพยายามไล่ตามหาคือเชิงอรรถ (๔) ในเนื้อความต่างๆ เหมือนจะหล่นไปหรือไม่ครับ ซึ่งถ้าเอาไปค้นจากหน้าเว็บก็ดูเหมือนจะยากเพิ่มขึ้นเพราะปียังเก่ากว่าหน้าที่ให้บริการอยู่มากกว่าตามเชิงอรรถ (๓) ที่น่าจะยังพอค้นเจอ ในความชำนาญค้นราชกิจจาฯ ผมก็ยังห่างไกลนักและถ้าผู้ชำนาญการก็คงไม่ใช่ใครอื่นครับ พี่กัมม์คงเดาถูกเช่นเคย ผมยังไม่ได้ภาพมาฝากเพราะจุดเวลายังต้องใช้เทียบและเปิดดูสารบาญพร้อมกันไปและคิดว่าสารบาญเก่าๆ ของราชกิจจาฯ นั้นคงจะพอให้ได้เห็นบ้าง ที่คงเป็นเรื่องน่าตื่นเต้นหากผมได้พบ ช่วงนี้ใกล้เข้าพรรษาและฝนก็เริ่มตกโปรยปรายแบบทุกวันแล้วเข้าใจว่าพี่น้องผองเพื่อนคงกำลังทยอยเข้ามาในกระทู้กันอย่างแน่นขนัดไม่ขาดสายเหมือนฝนที่ไม่ลาเม็ดครับ ที่จะเป็นกระทู้ชั้นเยี่ยมไม่แพ้ตอนอื่นๆ นะครับ จากคุณ : Lord JC - [ 30 มิ.ย. 52 15:48:10 ]

ความคิดเห็นที่ 31 เชิงอรรถ (๔)  ประกาศรัชกาลที่ ๕  จ.ศ. ๑๒๓๖  จัดหัวเมืองชั้นใน ชั้นกลาง ชั้นนอก  ดูราชกิจจาฯ  จ.ศ. ๑๒๓๖ (พ.ศ. ๒๔๑๗) หน้า ๓๐๖ คุณ NickyNick ได้ค้นและเผยแพร่ในเว็บวิชาการ http://www.vcharkarn.com/vcafe/59273/1 ดังนี้ ว่าด้วยแบ่งเมืองเปน ชั้นใน ชั้นกลา งชั้นนอก ข้าพระพุทธเจ้า พระยาราชวรานุกูลฯ ขอพระราชทานน้อมเกล้าถวายคำนับบังคมทูลพระกรุณา ทราบฝ่าลอองธุลีพระบาท ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ข้าพระพุทธเจ้าว่าราชการในกรมนานั้น พระเดชพระคุณหาที่สุดมิได้ แลในข้อพระราชบัญญัติกรมนามีว่า เสนาที่จะเดินประเมินนาหัวเมือง ชั้นใน ชั้นกลาง ชั้นนอกนั้น ข้าพระพุทธเจ้ารับใส่เกล้าฯ จัดหัวเมืองซึ่งขึ้นกรมมหาดไทย กรมพระกระลาโหม กรมท่า เปนสามชั้น ดังนี้ ๑. กรุงเทพมหานคร๑ ๒. เมืองชั้นใน ๒๑ เมือง - ขึ้นกรมมหาดไทย ๑๐ เมือง คือ เมืองกรุงเก่า๑ เมืองอ่างทอง๑ เมืองลพบูรี๑ เมืองสระบูรี๑ เมืองพระพุทธบาท๑ เมืองฉะเชิงเทรา๑ เมืองพนมสรคาม๑ เมืองปราจิณบูรี๑ เมืองนครนายก๑ เมืองสุพรรณบูรี๑ รวม ๑๐ เมือง - ขึ้นกรมพระกระลาโหม คือ เมืองนครเขื่อนขัน๑ เมืองประทุมธานี๑ เมืองราชบูรีย๑ รวม ๓ เมือง - ขึ้นกรมท่า คือ เมืองสมุทปราการ๑ เมืองนนทบูรี๑ เมืองนครไชยศรี๑ เมืองสมุทสาคร๑ เมืองสมุทสงคราม๑ เมืองพนัศนิคม๑ เมืองชลบูรี๑ เมืองบางละมุง๑ รวม ๘ เมือง (หมายเหตุ นครเขื่อนขัน คำว่าทั้งเขื่อนทั้งขัน ใช้ ข ขวดทั้งคู่ครับ) ๓. เมืองชั้นกลาง ๑๒ เมือง - ขึ้นกรมมหาดไทย คือ เมืองอินทบูรี๑ เมืองพรหมบูรี๑ เมืองสิงหบูรี๑ เมืองสรรคบูรี๑ เมืองไชยนาถ๑ เมืองมะโนรมย์๑ เมืองวิเชียร๑ เมืองบัวชุม๑ เมืองใชบาดาล๑ เมืองกรรมพราน๑ รวม ๑๐ เมือง - ขึ้นกรมพระกระลาโหม คือ เมืองกาญจนบูรีย๑ เมืองเพชบูรีย๑ รวม ๒ เมือง ๔. หัวเมืองชั้นนอก รวม ๒๙ เมือง - ขึ้นกรมมหาดไทย คือ เมืองอุไทยธานี๑ เมืองนครสวรรค๑ เมืองกำแพงเพชร๑ เมืองตาก๑ เมืองพิจิตร๑ เมืองพิศณุโลก๑ เมืองพิไชย๑ เมืองอุตรดิฐ๑ เมืองสวรรคโลกย๑ เมืองสุโขไทย๑ เมืองเพชบูรณ๑ เมืองนครราชสีหมา๑ รวม ๑๒ เมือง - ขึ้นกรมพระกระลาโหม คือ เมืองประจวบคีรีขันธ๑ เมืองปราน๑ เมืองกำเนิดนพคุณ๒ เมืองชุมภร๑ เมืองใชยา๑ เมืองนครศรีธรรมราช๑ เมืองสังขลา๑ เมืองพัฒลุง๑ เมืองหลังสวน๑ เมืองตกั่วทุ่ง๑ เมืองตกั่วป่า๑ เมืองถลาง๑ เมืองพังงา๑ เมืองภูเกด๑ รวม ๑๒ เมือง - ขึ้นกรมท่า คือ เมืองระยอง๑ เมืองจันทบูรี๑ เมืองตราษ๑ รวม ๓ เมือง ๕. รวมทั้งสิ้น ๖๓ เมือง จาก ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑ นำเบอร์ ๓๐๔ วันอาทิตย์ เดือน ๑ แรม ๑๑ ค่ำ ปีจอ ฉอศก ๑๒๓๖, แผ่นที่ ๓๔ (เล่ม ๑ น่า ๓๐๖)  (ตรงกับ จ.ศ.๑๒๓๖ หรือ พ.ศ.๒๔๑๗) จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 30 มิ.ย. 52 16:16:40 ]

ความคิดเห็นที่ 32 ของคุณครับ สำหรับความรู้ดีๆ จากคุณ : หนุ่มรัตนะ - [ 30 มิ.ย. 52 19:26:51 ]

ความคิดเห็นที่ 33 เข้ามาลงชื่ออ่าน.... ขอบคุณสำหรับความรู้ครับ.... จากคุณ : คุณภาค - [ 30 มิ.ย. 52 19:39:20 ]

ความคิดเห็นที่ 34 ขอบพระคุณมากครับ จ่ายค่าธรรมเนียมหนึ่งคลิกแล้วครับ (อยากให้กิ๊ฟด้วยแต่ตอนนี้กิ๊ฟหมด) จากคุณ : เจ้าคุณแม่ทัพ - [ 30 มิ.ย. 52 19:48:38 ]

ความคิดเห็นที่ 35 แฟนคลับ มารับความรู้กันเพียบเช่นเคยครับ จากคุณ : จำปูน (อ่างหยก) - [ 1 ก.ค. 52 07:42:47 ]

ความคิดเห็นที่ 36 สวัสดีครับ เพื่อนๆ ทุกๆ ท่าน ขอบพระคุณ คุณ เพ็ญชมพู   ได้รูปท่านเจ้าคุณไว้ประดับกระทู้แล้ว และราชกิจจาในความเห็นที่ ๓๑   สำหรับหมายเหตุในภาคที่พระยาราชเสนาเรียบเรียง จะเป็นเชิงอรรถสั้นๆ สำหรับค้นต่อไป  ไว้ให้เราแตกประเด็นกัน ราชกิจจานุเษกษา  สามารถค้นได้ที่เว็บไซต์นี้ครับ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/RKJ/index/index.htm ได้ยินว่าพี่นิคโหลดไว้เกือบจะทุกเล่มทุกฉบับแล้ว เครื่องผมไม่แรง ต้องของแรงเพื่อนๆ ต่อไปนะครับ จากคุณ : กัมม์ - [ 1 ก.ค. 52 09:38:03 ]

ความคิดเห็นที่ 37 คำอายัดเมืองคำมวน ที่ พระยอดเมืองขวางให้ไว้กับฝรั่งเศส รัฐบาลฝรั่งเศสได้คัดสำเนาส่งกลับมายังเสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศ โทรเลขที่ ๒๐๙๖๓  มาแต่ปารีส   เป็นโทรเลขเมื่อ ๒๓ พฤษภาคม ร.ศ. ๑๑๒  เวลา ๗ ทุ่ม ๕๔ นาที   ถึงกรมหลวงเทววงษ์  กรุงเทพฯ วันที่ ๒๔ พฤษภาคม ร.ศ. ๑๑๒  เวลา ๔ ทุ่ม ๕๐ นาที                   ข้าพเจ้าพระยอดเมืองขวาง  ปลัดข้าหลวงรักษาราชการเมืองคำเกิด คำมวน  ทำคำอายัดเขตแดนแผ่นดินและผลประโยชน์ในเมืองคำเกิด  ไว้กับกงถือฝรั่งเศสฉบับหนึ่ง                   ด้วยพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นประจักษ์ศิลปาคม  โปรดเกล้าฯ ให้ข้าพเจ้าขึ้นมารักษาราชการเมืองคำเกิด คำมวน  ซึ่งเป็นพระราชอาณาเขตกรุงสยามติดต่อกับเขตแดนเมืองญวนที่น้ำแข็งด้านตาป้อ  ข้าพเจ้าได้รักษาราชการและท้าวเพี้ยไพร่ภาษาต่างๆ ให้อยู่เย็นเป็นสุขเรียบร้อยโดยยุติธรรมมาช้านานหลายปี  ครั้นถึงวันที่ ๒๓ พฤษภาคม ร.ศ. ๑๑๒  ท่านกับนายทหารฝรั่งเศสอีก ๔ คน  คุมทหารประมาณสองร้อยเศษ  มาปล้นค่ายข้าพเจ้าแล้วเอาทหารล้อมจับผลักไสแทงด้วยอาวุธขับไล่คุมตัวข้าพเจ้า  ข้าพเจ้ากับหลวงขุนหมื่นทหารออกจากค่าย                   ข้าพเจ้าไม่ยอมให้  จะอยู่รักษาผลประโยชน์ตามคำสั่งของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  ซึ่งเป็นเจ้าของข้าพเจ้าต่อไป  กงถือฝรั่งเศสหาให้อยู่ไม่  ฉุดลากข้าพเจ้ากับหลวงขุนหมื่นทหาร  ข้าพเจ้าขอมอบอายัดเขตแดนแผ่นดินท้าวเพี้ยไพร่  แลผลประโยชน์ของฝ่ายกรุงสยามไว้กับกงถือฝรั่งเศส  กว่าจะมีคำสั่งมาประการใด  จึงจะจัดการต่อไป  และให้กงถือฝรั่งเศสเอาหนังสือใบนี้ไปแสดงกับคอเวอร์นเมนต์ฝรั่งเศสแลสยาม  ให้ชำระตัดสินคืนให้กับฝ่ายกรุงสยามตามธรรมเนียมแผนที่เขตแดนแผ่นดินซึ่งเป็นของกรุงสยามตามอย่างธรรมเนียมไทย  ฝ่ายกรุงสยามถือว่าเป็นของฝ่ายกรุงสยามได้รักษามาแต่เดิม                                                                             (เซน)  พระยอดเมืองขวาง กงถือ คือ กงสุล  คงผิดพลาดตอนที่แปลกลับมาเป็นภาษาไทย เมื่อยื่นคำอายัดแก่ ม. ลุซ แล้ว  วันที่ ๒๖ พฤษภาคม ร.ศ. ๑๑๒  ม.กรอสกูแรงควบคุมตัวพระยอดเมืองขวางและกรมการออกจากเมืองคำมวนจะไปส่งที่เมืองท่าอุเทน  เดินทางถึงบ้านนาหลักหินต่อแดนกับเมืองท่าอุเทน  ม.กรอสกูแรงล่วงหน้าไปพักที่บ้านแก่งเจ็ก    ต่อมาอีก ๒ วัน ม.กรอสกูแรงนำทหาร ๑๐ คนเข้ามาจับกุมหลวงอนุรักษ์ (ผู้ช่วยพระยอดเมืองขวาง)  จนต้องปลุกปล้ำฉุดกระชากต่อหน้าพระยอดฯ  พระยอดฯ เจรจาขอตัวหลวงอนุรักษ์คืนก็ไม่สำเร็จ  และจะจับกุมตัวพระยอดฯ อีกด้วย  พระยอดฯ พาคนถอยไปพักที่เวียงกระแส  มาตามทางพบชาวเมืองท่าอุเทนราว ๕๐ คนที่คุมเสบียงมาส่ง  ถึงเวียงกระแสได้พบนายทุ้ย นายแปลก  นายทหารคุมทหารราว ๕๐ คน  ได้รับคำสั่งหลวงวิชิตสารสาตร ผู้บังคับราชการเมืองท่าอุเทน  ให้มาช่วยแก้ไขพระยอดฯ พระยอดฯ นายทุ้ย นายแปลก ขุนวัง  ปรึกษากันแล้วให้ไปขอตัวหลวงอนุรักษ์คืนอีกครั้ง  ม.กรอสกูแรงปฏิเสธสิ้นเชิง  ระหว่างโต้ตอบกันนั้นมีเสียปืนลั่นขึ้น ๑ นัด  ถูกทหารชาวโคราชตายคน ๑  และต่อมาขุนวังกรมการถูกปืนตายอีกคน ๑  จึงเกิดการยิงกันชนิดเผาขน  เมื่อการต่อสู้สงบลง  ปรากฏทหารไทยตาย ๖ บาดเจ็บ ๕  ฝ่ายฝรั่งเศส ทหารญวนตาย ๑๒ คน (แต่เขาว่าตาย ๑๖-๒๔ คน)  ไทยจับคนของฝรั่งเศสได้ ๓ คนที่รอดตาย  บุญจันล่ามเขมร ๑  ทหารญวน ๒    มองซิเออร์ กรอสกูแรง ถูกปืนตายโหง  เหตุการณ์นี้ตรงกับวันที่ ๓ มิถุนายน ร.ศ. ๑๑๒  เป็นปฐมเหตุแห่งคดีพระยอดเมืองขวาง แก้ไขเมื่อ 01 ก.ค. 52 10:32:35 จากคุณ : กัมม์ - [ 1 ก.ค. 52 10:24:52 ]

ความคิดเห็นที่ 38 ขออนุญาตว่าเรื่อง พระยอดเมืองขวาง ต่อ ว่าตามหนังสือ คดีพระยอดเมืองขวาง ของสุจริต  ถาวรสุข นะครับ อ้ายบางเบียน ชักธงชาติฝรั่งเศสขึ้นในแดนทุ่งเชียงคำ  ครั้นไทยเราร้องขึ้น  กงสุลฝรั่งเศสว่าไม่รู้เรื่อง  เจ้าพนักงานฝ่ายไทยจึงปฏิบัติตามน่าที่เข้าจับกุมบางเบียน  ในตอนนั้นคงมีการดึงธงลงจากเสาบ้าง  ฝรั่งเศสกล่าวหาว่าเจ้าพนักงานไทยดูหมิ่นธงฝรั่งเศส  เป็นข้ออ้างในการรุกเข้ามาเมืองคำมวนคำเกิด เหตุที่เริ่มเรื่องนี้นับย้อนกลับไปถึงเหตุปราบฮ่อครั้งที่ ๓ โน้น  บางเบียนเป็นใคร บางเบียนเป็นบุตรท้าวไล  ที่เจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี (เจิม) ได้จับเป็นตัวประกันพามากรุงเทพฯ ครั้งที่ ๓  เมื่อปราบฮ่อครั้งที่ ๔ ได้มีการเจรจาเปลี่ยนตัวคนที่เป็นลูกเจ้าเมืองไลกับคนอื่นบางคน  บางเบียนต่อมาได้เป็นข้าราชการไทยและได้ไปอยู่ที่ทุ่งเชียงคำ  ชื่อบางเบียนอาจเป็นชื่อตำแหน่งกรมการ ว่าไปแล้วประวัติศาสตร์ก็เกี่ยวเนื่องกันไปตลอด  ดูจาก เหตุการณ์ทุ่งเชียงคำ ต่อเนื่องจาก ปราบฮ่อ ต่อเนื่องจาก รบญวนครั้งรัชกาลที่ ๓ ต่อเนื่องจาก องเชียงสือหนี  กับพระพยากรณ์ในกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท แก้ไขเมื่อ 01 ก.ค. 52 20:50:49 จากคุณ : กัมม์ - [ 1 ก.ค. 52 20:49:25 ]

ความคิดเห็นที่ 39 ตามมาลงชื่อเป็นแฟนคลับคุณกัมม์ด้วยความขอบคุณยิ่งครับ ยังไม่ได้อ่านละเอียด ขอเวลาอ่านก่อนนะครับ จากคุณ : วศินสุข - [ 1 ก.ค. 52 21:50:26 ]

ความคิดเห็นที่ 40 คุณเพ็ญชมพูค้นเก่งครับ โชว์ฝีมือค้นซะ 2 อย่าง 1. ค้นเรื่องที่ผมเคยเขียนเรื่องเมืองชั้นนอกกลางในมาได้ เว็บนี้เมื่อตอนยังว่าง ๆ อยู่ และมีห้องไทยไทยที่คิดว่าถูกบุคลิก  ผมเคยชวนคุณกัมม์ให้เข้าไปร่วมสนุกด้วยหลายครั้ง แต่เธอก็ไม่พร้อมซักกะที ถึงตอนนี้เลยดีใจด้วย ที่ไม่ต้องโดนล้วงตับ 2. ภาพพระยาราชเสนา ขนาดคุณกัมม์ที่ว่าเยี่ยมแล้วยังหาภาพท่านในเน็ตไม่เจอ เรื่องค้นแบบนี้ ผมเองก็ขาดพรสวรรค์ แต่ว่าแรงฮึดในการรื้อหนังสือมีเยอะ เลยได้ภาพคลาสสิกข้างล่างนี้มาฝากด้วยครับ จากหนังสืองานพระราชทานเพลิงศพเล่มหนึ่งของท่าน  มีวันมตะและมรณะให้เห็นด้วย คำสอนของพระยาราชเสนาเรื่องหนึ่งที่น่าสนใจ เกี่ยวกับกฎหมายปกครองท้องที่ทั้งหมดซึ่งมีอยู่ 132 มาตรา ท่านสรุปแล้วเป็นกฎหมายอันว่าด้วยการที่จะปกครองคน 4 ประการเท่านั้น 1. อย่าให้โง่โดยไม่จำเป็น (แก้ได้โดยการศึกษา) 2. อย่าให้ตายโดยไม่จำเป็น (แก้ได้โดยสาธารณสุข อนามัย) 3. อย่าให้จนโดยไม่จำเป็น (แก้โดยสอนการทำมาหากิน) 4. อย่าเบียดเบียนกัน (แก้โดยการปราบและปรามโจรผู้ร้าย) คุณพ่วง สุวรรณรัฐ เป็นผู้กระจายข้อความชุดนี้ให้ผมได้ทราบครับ คงรู้กันดีนะครับว่า คุณพ่วง เป็นวีรบุรุษไทยคนหนึ่งในช่วงการย้ายธงชาติไทยที่ปราสาทพระวิหารครั้งกระโน้น และปัจจุบัน ทายาทของท่านก็มีบทบาททางด้านชายแดนภาคใต้ จากคุณ : NickyNick - [ 3 ก.ค. 52 08:57:41 ]

ความคิดเห็นที่ 41 ... เข้ามาดู จากคุณ : Mr. Fusion - [ 3 ก.ค. 52 10:22:14 ]

ความคิดเห็นที่ 42 อีกรูปที่พี่นิคนำมาฝากทำให้เห็นรูปถ่ายพร้อมวันของท่านอย่างชัดเจนหลังจากที่ก่อนหน้าภาพถ่ายของท่านก็ได้สมความมุ่งหมายของพี่กัมม์ไปก่อนพักใหญ่ รูปนี้เชื่อว่าพี่กัมม์คงชอบอีกไม่แพ้กันใช่ไหมครับ รูปนี้มีร่องรอยของจุดสีที่บ่งบอกความมีอายุของหนังสือที่พี่นิคค้นมาฝากพวกเราจนได้ และขอกราบคารวะและบูชาปูชนียบุคคลที่ทรงคุณค่ายิ่งของพี่น้องนักรัฐศาสตร์ รวมถึงรูปถ่ายที่สวมครุยของท่านเตือนใจยิ่งให้ผมไม่ลำพองและใช้ชีวิตให้ติดดินและทำประโยชน์แม้จะเพียงเล็กน้อยให้กับผืนแผ่นดินอันเป็นที่เกิดและที่รักยิ่งนี้ไปจนกว่าแรงกายแรงใจจะถดถอย ข้อเตือนคำสอนเชิงนโยบายของท่านถือเป็นความคบกริบและความเข้าใจปัญหาของสังคมอย่างลึกซึ้งและถ่องแท้ ผมหวังว่าบ้านเมืองไทยในปัจจุบันคงจะได้สงบสุขที่ปัญหาพื้นฐานได้ถูกแก้อย่างตรงจุดและถูกทางที่นักการเมืองทั้งหลายจะได้เห็นแก่บ้านแก่เมืองมากกว่าเป็นระบบที่กอบเก็บทุกอย่างไว้เป็นของตนโดยไม่สนว่าความเสียหายของประเทศจะเป็นเช่นไร พี่นิคย่องเข้ามาเงียบๆ แต่เข้ามาโพสต์แบบที่ไม่ทำให้มิตรรักแฟนเพลงผิดหวังครับ ผมขอตามไปช่วยกดโหวตเป็นกำลังใจให้พี่กัมม์เจ้าของกระทู้ก่อนนะครับ ผมขอจองพื้นที่รออ่านสาระดีดีที่พี่นิค พี่กัมม์ จะได้นำมาฝากกันอีกนะครับ พรสวรรค์ของผมที่มีอยู่น้อยนิดขอได้ร่วมด้วยช่วยอีกแรงนะครับ จากคุณ : Lord JC - [ 3 ก.ค. 52 11:56:17 ]

ความคิดเห็นที่ 43 สวัสดีค่ะ คุณกัมม์ เข้ามาลงชื่ออ่านค่ะ ขอบคุณสำหรับความรู้ค่ะ จากคุณ : naragorn - [ 3 ก.ค. 52 14:26:37 ]

ความคิดเห็นที่ 44 ขอโทษที่มาสายครับ มาช่วยงานคุณกัมม์หน่อย รูปและเรื่องที่นำมานี้ ส่วนใหญ่ได้มาจากหนังสือวชิราวุธานุสรณ์สารปีที่๒๗ฉบับที่๔  เป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นในแผ่นดินของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯตามหัวข้อกระทู้เช่นกัน คือ การเสด็จพระราชดำเนินเยือนมณฑลพายัพของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฏราชกุมารในปีพ.ศ. ๒๔๔๘ จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:24:19 ]

ความคิดเห็นที่ 45 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯทรงมีพระราชประสงค์ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธสยามมกุฏราชกุมารเสด็จพระราชดำเนินเยือนมณฑลพายัพที่ทรงจัดตั้งขึ้นในปี๒๔๔๓ นอกจากจะได้ทรงมีโอกาสรู้จักบ้านเมืองและราษฏรทางเหนือแล้ว ยังจะได้ตรวจราชการด้านเทศาภิบาลว่าได้ดำเนินไปตามแนวทางการปครองที่ทรงวางไว้ด้วยดีหรือไม่ นอกจากนั้น ยังจะได้ทรงกระชับทางไมตรีกับเจ้าประเทศราชทางฝ่ายเหนือหลังจากที่ทรงปฎิรูปการปกครองแผ่นดินแทนพระองค์อีกด้วย ทรงใช้โอกาสที่เสด็จพระราชดำเนินไปเปิดทางรถไฟ ส่วนขยายจากอยุธยาถึงนครสวรรค์ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชโดยเสด็จไปพร้อมกัน และแยกขบวนเสด็จที่นครสวรรค์ วันที่๓ พฤศจิกายนสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเสด็จโดยชลมารค จากนครสวรรค์ไปขึ้นที่อุตรดิตถ์  จากนั้นเสด็จโดยสถลมารคด้วยกระบวนช้างและม้าขาขึ้นเหนือไปยัง เมืองแพร่ ลำปาง พะเยา เชียงราย เชียงใหม่ ตามลำดับ ( การเสด็จพระราชดำเนินครั้งนี้ ทรงได้ท่านท้าวหิรัญฮูมาเป็นราชองครักษ์พิเศษดังได้เล่ากันอย่างสนุกมาแล้วในกระทู้เก่าของคุณjassb1) ขาล่องเสด็จโดยชลมารค กลับจากเชียงใหม่ ผ่านลำพูน ตาก กำแพงเพชร ชัยนาท สิงห์บุรี อ่างทอง และอยุธยา ก่อนนิวัติสู่พระนคร จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:25:36 ]

ความคิดเห็นที่ 46 เมื่อเสด็จพระราชดำเนินจากเชียงราย เข้าเขตเมืองเชียงใหม่ทางดอยสะเก็ด เจ้าแก้ว เจ้าอุปราชนครเชียงใหม่รอรับเสด็จอยู่ และกราบบังคมทูลเชิญทรงเปิดถนนใหม่เชื่อมดอยสะเก็ดกับตัวเมืองเชียงใหม่ที่เจ้าอุปราชตัดขึ้นเพิ่งจะแล้วเสร็จนั้น พระราชทานชื่อถนนนั้นว่าว่าถนนแก้วนวรัฐตามชื่อผู้สร้าง จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:26:14 ]

ความคิดเห็นที่ 47 หลังจากนั้นทรงเปลี่ยนฉลองพระองค์เต็มยศ เสด็จขึ้นประทับเหนือพระราชยาน ตั้งขบวนแห่เข้าเมือง แวดล้อมด้วยข้าราชการ และกองทหาร เกียรติยศ ติดตามด้วยกระบวนของชาวพื้นเมือง และชาวไทยใหญ่ ชาวพม่าที่อาศัยอยู่ในเมืองเชียงใหม่ ต่างบรรเลงเพลง ปี่และกลองชนะดังกึกก้อง ขบวนเสด็จข้ามแม่ปิงเข้าสู่เมืองเชียงใหม่อย่างสมพระเกียรติ จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:26:48 ]

ความคิดเห็นที่ 48 ขบวนส่งเสด็จถึงจวนข้าหลวงใหญ่มณฑลพายัพ ที่จัดถวายเป็นที่ประทับระหว่างเสด็จประพาศเมืองเชียงใหม่แล้ว โปรดเกล้าฯให้เจ้านายฝ่ายเหนือและข้าราชการเดินเรียงแถวเฝ้าทีละคนเพื่อให้ทรงรู้จัก หลังจากนั้น เจ้าราชสัมพันธวงศ์เป็นตัวแทนกล่าวถวายพระพรชัยมงคลในนามของผู้เข้าเฝ้า และทรงมีพระดำรัสตอบ จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:27:24 ]

ความคิดเห็นที่ 49 วันต่อมา สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเสด็จพระราชดำเนินไปยังคุ้มเจ้าหลวงเพื่อทรงเยี่ยมเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ขณะนั้นคือ เจ้าอินทรวโรรสสุริยวงษ์ และพระชายา แม่เจ้ารินคำ ในวันรุ่งขึ้น เสด็จออก ณ ท้องพระโรงที่ประทับ โปรดเกล้าฯให้เจ้าอินทรวโรรสสุริยวงษ์พร้อมเจ้านายฝ่ายเหนือทั้งหมดและข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ เฝ้าทูลละอองพระบาทจัดพิธีบายศรีทูลพระขวัญ และผูกสายสินจน์ถวายที่ข้อพระหัถต์ จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:28:03 ]

ความคิดเห็นที่ 50 ระหว่างที่ประทับอยู่ในเชียงใหม่ ชึ่งเป็นเมืองสำคัญ มีคนยุโรปและอเมริกันมาอาศัยอยู่มาก โดยเฉพาะคนอังกฤษที่มาทำไม้สักส่งออก ก่อนหน้านั้นอังกฤษเล็งที่จะผนวกดินแดนพายัพของสยามอยู่โดยอ้างว่าเชียงใหม่เคยเป็นเมืองขึ้นของพม่า แบบเดียวกับฝรั่งเศสที่ได้งาบลาวและเขมรไปด้วยข้ออ้างที่ว่าเคยเป็นเมืองขึ้นของญวณ เมื่อญวณตกเป็นเมืองขึ้นของฝรั่งเศสแล้วลาวและเขมรก็ต้องเป็นของฝรั่งเศสด้วย   อังกฤษเดินแผนสูงเข้ามาโดยควีนวิกตอเรียได้ส่งสาส์นมาขอเจ้าดารารัศมีเป็นพระราชธิดาบุญธรรม ความทราบฝ่าละอองธุลีพระบาทจึงทรงแก้เกมโดยทรงขอหมั้นเจ้าดารารัศมีทันที และทรงรับเป็นพระชายาในเวลาต่อมา หลังจากนั้นจึงรีบปฏิรูปการปกครอง ตามธรรมเนียมปฏิบัติต่อประเทศราช ให้มาขึ้นตรงกับกระทรวงมหาดไทยตามระบอบเทศาภิบาล โดยมีข้าหลวงเทศาภิบาลขึ้นไปว่าราชการแทน  การปรับเปลี่ยนเป็นไปอย่างพยายามที่จะนุ่มนวล  และด้วยความร่วมมือของเจ้านายฝ่ายเหนือที่จงรักภักดีต่อพระองค์ แผนของอังกฤษเลยฝ่อไป จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:28:45 ]

ความคิดเห็นที่ 51 ก่อนหน้านั้นสองสามปี คือในพ.ศ.๒๔๔๕ เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต เสนาบดีกระทรวงกลาโหม ในขณะที่ยังเป็นพระสุรเดชรณชิต ได้เป็นแม่ทัพไปปราบเงี้ยวที่ก่อการจลาจลขึ้นทางมณฑลพายัพลงได้อย่างรวดเร็ว ได้เสนอความคิดในเรื่องการจัดตั้งกองทัพมณฑลพายัพขึ้นเป็นครั้งแรก เพื่อป้องกันกบฏฮ่อ(จีนมุสลิมที่อพยพมาจากยูนนาน)  การจลาจลของเงี้ยว(ไทยใหญ่) ซึ่งมักเกิดขึ้นอยู่เสมอ และท่านสามารถจัดกองทัพภาคพายัพได้โดยเรียบร้อยเป็นที่พอพระทัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชจึงมีพระราชประสงค์ที่จะเสด็จพระราชดำเนินไปทรงตรวจราชการที่กรมบัญชาการทหารบกมณฑลพายัพเป็นแห่งแรก จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:29:26 ]

ความคิดเห็นที่ 52 ต่อจากนั้น เสด็จพระราชดำเนินตรวจราชการ สถานีตำรวจภูธรและเรือนจำ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯทรงปฏิรูปกองทหารโปลิศในรัชกาลที่๔ มาเป็นกรมตำรวจ และขยายสู่มณฑลต่างๆ ทั่วประเทศ เริ่มตำรวจภูธร ในปีพ.ศ.๒๔๔๐ ด้วยทรงมีพระราชดำริว่า กิจการที่ได้ทำอยู่ในหัวเมืองมณฑลต่างๆนั้น ยังไม่เป็นที่เกรงขามแก่พวกนักเลงปล้นสดมภ์  และยังไม่เหมาะกับกาลสมัยของบ้านเมือง เพื่อจะให้ความปลอดภัยและสงบสุข  แก่อาณาประชาราษฎร์ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย จัดตั้งกองตำรวจภูธร  ในหัวเมืองมณฑลต่างๆ ขึ้น ตำรวจภูธรมีหน้าที่อย่างเดียวกับโปลิศในพระนคร เว้นแต่การไต่สวนคดีตกเป็นหน้าที่ของฝ่ายกรมการอำเภอรับผิดชอบ และร่วมกับตำรวจภูธรในการปราบปรามโจรผู้ร้าย กองตำรวจมณฑลพายัพเริ่มดำเนินการตั้งแต่ พ.ศ.๒๔๔๒ สำหรับเรือนจำที่เสด็จทอดพระเนตรนั้น ผมลอกบทความ “คอกในคุ้ม – คุ้มในคอกของอาจารย์สมโชติ อ๋องสกุล บางตอนมาดังนี้ “ครั้นสมัยเจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์เป็นเจ้าหลวงองค์ที่ ๘ อำนาจของรัฐสยามแผ่เข้าสู่เชียงใหม่มากขึ้น  สามารถจัดตั้งมณฑลเทศาภิบาลเรียกว่ามณฑลพายัพ ใน พ.ศ.๒๔๔๒ จากเดิมที่มีศูนย์บริหารอยู่ริมแม่น้ำปิงก็เริ่มย้ายเข้าพื้นที่กลางเวียงเพราะได้รับบริจาคที่ดินของคุ้มกลางเวียงเพื่อใช้เป็นที่ตั้งศาลามณฑล  เป็นที่ตั้งศาลแขวง  เป็นที่ตั้งโรงเรียนประจำมณฑล จากนั้นพระยานริศรราชกิจ(สาย โชติกเสถียร)ข้าหลวงใหญ่ได้ขอใช้พื้นที่หลังคุ้มกลางเวียงเป็นเรือนจำและขอบริเวณคุ้มเจ้าบุญทวงศ์เป็นสถานีตำรวจกองเมือง  ซึ่งเจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์ได้มอบให้ตามความประสงค์ของทางราชการ  โดยเหตุที่บริเวณสร้างเรือนจำหรือคอกใหม่นั้นเดิมเป็นที่ตั้งคุ้มสมัยพระเจ้ากาวิละ  เจ้าหลวงเชียงใหม่องค์แรก แม้จะมีการรื้อถอนไปก่อนหน้ามีการมอบพื้นที่ให้ทางการแล้ว เมื่อมีการสร้างคอกหรือเรือนจำขึ้นบริเวณดังกล่าวในสมัยพระยานริศรราชกิจ(สาย) เป็นข้าหลวงใหญ่แล้ว  ก็กล่าวได้ว่า คุ้มอยู่ในคอก ตั้งแต่นั้นมา  โดยมีการนำนักโทษจากคอกในคุ้มเจ้าทักษิณนิเกตุ(มหายศ) มาไว้ทีคอกใหม่อันเป็นที่เคยตั้งคุ้มเวียงแก้วโดยครั้งแรกทำเป็นรั้วไม้สัก พ.ศ. ๒๔๔๕ สมัยเจ้าพระยาสุรสีห์ วิศิษฐศักดิ์ (เชย กัลยาณมิตร) เป็นข้าหลวงเทศาภิบาลมณฑลพายัพ กลุ่มเงี้ยวได้ก่อปฏิกิริยาที่เมืองแพร่ ลำปาง เชียงใหม่ หลังจากปราบสำเร็จคงมีผู้ต้องโทษเพิ่มขึ้นจึงได้มีการก่อกำแพงด้วยอิฐและสร้างอาคารคุมขังให้แข็งแรง  โดยมีพระยอดเมืองขวาง(มล.อั้น เสนีย์วงศ์)คุมโครงการ (ปราณี ศิริธร เรื่องเดิม ๒๕๒๓หน้า๒๓ -๒๔ )คอกในบริเวณคุ้มเดิมจึงมั่นคงตั้งแต่นั้นมา ปัจจุบันกรมราชทัณฑ์ได้เลิกกิจการเรือนจำกลางเมืองแห่งนี้ไปแล้ว และอยู่ในระหว่างปรับปรุงพื้นที่ให้เป็นสวนสาธารณะเวียงแก้ว แก้ไขเมื่อ 03 ก.ค. 52 18:32:54 จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:30:44 ]

ความคิดเห็นที่ 53 เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรที่ทำการเค้าสนามหลวง ซึ่งมีหน้าที่เป็นที่ปรึกษาราชการบ้านเมือง ประกอบด้วย เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่๑ ข้าหลวงประจำเมืองเชียงใหม่ ๑ และผู้ช่วยข้าหลวงประจำเมืองเชียงใหม่อีก๑ ที่ทำการเค้าสนามหลวงนี้ภายหลังได้เปลี่ยนเป็นศาลาว่าการนครเชียงใหม่ในสมัยต่อมา จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:31:42 ]

ความคิดเห็นที่ 54 นอกจากงานราชการสายมหาดไทยแล้ว ทรงสนพระทัยเรื่องการศึกษา โดยเสด็จทอดพระเนตรกิจการโรงเรียนอ่านเขียนหนังสือสยาม ซึ่งตั้งขึ้นบนที่ดินซึ่งเจ้าอินทรวโรรสสุริยวงษ์และพระราชชายา เจ้าดารารัศมีทูลเกล้าถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯเพื่อให้ทรงสร้างโรงเรียน สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชได้พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์สมทบการก่อสร้างอาคารเรียน และพระราชทานชื่อให้ใหม่ว่า โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:33:57 ]

ความคิดเห็นที่ 55 อีกโรงเรียนหนึ่งที่เสด็จทอดพระเนตรเป็นโรงเรียนของมิชชันนารีอเมริกัน คณะไบทีเรียล ชื่อ โรงเรียนชายวังสิงห์คำ ก่อนที่จะย้ายมาสร้างใหม่ ณ ถนนแก้วนวรัฐ ตำบลวัดเกต   มีศาสนาจารย์วิลเลียม แฮร์รีส เป็นอาจารย์ใหญ่ ทรงวางศิลาฤกษ์อาคารเรียนที่ชื่อว่า อาคารบัทเลอร์ ส่วนโรงเรียนนั้นได้พระราชทานนามให้ใหม่ว่า The Prince Royal’s Collegeหรือโรงเรียนปรินส์รอยแยลส์วิทยาลัย นอกจากนั้นพระองค์ยังได้พระราชทานสีประจำพระองค์คือ น้ำเงิน-ขาวเป็นสีประจำโรงเรียนอีกด้วย โรงเรียนนี้เป็นที่นิยมของคนเหนือมาก เมื่อครองราชย์แล้ว และหลังจากทรงสถาปนาโรงเรียนมหาดเล็กหลวง(วชิราวุธวิทยาลัย)ขึ้นแทนพระราชประเพณีการสร้างวัดประจำรัชกาลแล้ว ทรงโปรดเกล้าฯให้สร้างโรงเรียนมหาดเล็กหลวงเชียงใหม่ขึ้นเพื่อให้เป็นอีกทางเลือกหนึ่งแก่ประชาชนด้วย โรงเรียนนี้อยู่เชิงดอยสุเทพ แต่น่าเสียดายที่ถูกยุบไปเมื่อสิ้นรัชกาล จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:34:53 ]

ความคิดเห็นที่ 56 กิจการของฝรั่งที่สนพระทัยอีกแห่งหนึ่งก็คือ โรงพยาบาลแมคคอร์มิคของมิชชันนารีอเมริกัน คณะไบทีเรียลอีกนั่นเอง หลายทศวรรษต่อมา โรงพยาบาลแมคคอร์มิค มีโอกาสพิเศษอีกครั้งที่ได้รับเสด็จสมเด็จเจ้าฟ้าอีกพระองค์หนึ่งที่เสด็จมามิใช่เพียงเยี่ยมเยือนพสกนิกร หากแต่ทรงมาปฏิบัติหน้าที่อย่างที่หมอคนหนึ่งจะมีต่อคนไข้ แม้จะเป็นช่วงเวลาสั้นๆ แต่พระองค์ก็ได้ทรงแสดงให้เห็นเด่นชัดถึงพระอุปนิสัยที่มุ่งมั่นจริงจัง และพระจริยาวัตรที่ไม่ถือพระองค์ ปัจจุบันเรารู้จักสมเด็จเจ้าฟ้าพระองค์นั้นภายใต้พระนามาภิไธยว่าสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนกหรือสมเด็จพระราชบิดา จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:36:26 ]

ความคิดเห็นที่ 57 สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชให้ความสนพระทัยในทุกเรื่อง สถานที่ที่เสด็จพระราชดำเนินตรวจเยี่ยมในทางราชการอื่นๆก็มีที่ทำการศาล สำนักงานป่าไม้ และที่ทำการไปรณีย์เป็นต้น จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:37:07 ]

ความคิดเห็นที่ 58 เวลาอีกส่วนหนึ่ง ทรงใช้ในด้านของศาสนาและศิลปวัฒนธรรม ได้เสด็จพระราชดำเนินไปยังวัดและสถานที่สำคัญๆอื่นๆของเชียงใหม่เช่นวัดเจดีย์หลวง วัดพันเตา วัดพระสิงห์ วัดเชียงมั่น วัดพระนอนขอนม่วง เสด็จทอดพระเนตรชุมชนช่างเงิน ช่างตีเหล็ก ช่างปั้น และช่างสาน  เสด็จข่วงช้างเผือก ข่วงสิงห์ เสด็จทอดพระเนตรวิถีคนเมืองที่ถนนท่าแพ ทรงซื้อของที่ชาวบ้านนำมาขาย ทรงพระเกษมสำราญยิ่ง ในด้านการสังคมกับชาวต่างประเทศ ทรงเสด็จพระราชดำเนินที่สโมสรยิมคานาของฝรั่ง (ภาพข้างล่าง) เพื่อทอดพระเนตรการแข่งม้าที่พระองค์ทรงโปรดให้มหาดเล็กนำม้าส่วนพระองค์ลงแข่งขันได้ชัยชนะ ทรงโปรดให้คนจีนที่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารในเชียงใหม่เข้าเฝ้า และทูลเกล้าฯถวายของที่ระลึก จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:38:32 ]

ความคิดเห็นที่ 59 ช่วงเวลาที่ประทับอยู่ที่เชียงใหม่คาบเกี่ยวกับวันคล้ายวันพระราชสมภพครบ๒๕พระชนษาในวันที่๓๑ ธันวาคม ทรงให้นิมนต์พระสงฆ์มาประกอบพิธีทางศาสนา ทำบุญเลี้ยงพระ เลี้ยงเจ้านาย ข้าราชการ พ่อค้า ประชาชนทั้งไทยและต่างประเทศเป็นจำนวนมาก ทรงทำทานกับคนชรา  และโปรยทานให้แก่ผู้ยากไร้ ทรงปฏิบัติพระราชภาระกิจอยู่ในเชียงใหม่จนถึงวันที่๔มกราคม จึงได้เสด็จพระราชดำเนินกลับโดยทางลำนำปิง ประทับเรือแม่ปะเป็นเรือพระที่นั่งทรง เมื่อเคลื่อนขบวนพระสงฆ์สวดชยันโต ชาวเมืองที่มาส่งเสด็จโห่ร้องกึกก้อง  ชาวพม่าจัดขบวนเรือ มีดนตรีและหญิงรำฟ้อน ติดตามส่งเสด็จไปหลายคุ้งน้ำ จึงกราบถวายบังคมทูลลา การเสด็จพระราชดำเนินประพาศหัวเมืองเหนือครั้งนี้ เป็นผลสัมฤทธิ์ตามพระราชประสงค์ของสมเด็จพระราชบิดายิ่งนัก จากคุณ : Navarat.C - [ 3 ก.ค. 52 18:41:35 ]

ความคิดเห็นที่ 60 โอย...อ่านไม่ทัน ขอให้ก๊ิฟถึง ความเห็นที่อ่านทันก่อนนะคะ เดี๋ยวกลับมาอ่านต่อแล้วค่อยว่ากัน ไปละค่ะ ฟิ้ววว.... จากคุณ : little kitty - [ 5 ก.ค. 52 10:27:12 ]

ความคิดเห็นที่ 61 อ่านเรื่องของพระยอดเมืองขวางแล้วสนุกจังครับ อยากอ่านต่ออีก จากคุณ : วศินสุข - [ 5 ก.ค. 52 14:51:53 ]

ความคิดเห็นที่ 62 โอ้....ขอบพระคุณทั้งรูปทั้งเรื่องนะครับ คุณ Navarat.C หนังสือนี้แปลก  ยิ่งอ่านยิ่งทำให้รู้สึกตัวว่ายังรู้น้อย  อันนั้นก็เพิ่งรู้อันนี้ก็เพิ่งรู้ สวัสดีครับ พี่นิค ขอบพระคุณทุกท่านครับ สำหรับเรื่องพระยอดเมืองขวาง  ขออนุญาตฉีกหนังสือมาอีกสักนิดนะครับ พระยอดเมืองขวาง  เป็นมนุษย์จำนวนน้อย  เพราะท่านเป็นมนุษย์ที่ถูกตัดสินสองครั้งในฐานความผิดเดียวกัน  การตัดสินครั้งแรกพระยอดเมืองไม่มีความผิด  ฝรั่งกริ้วเอาเรือรบมาเป็นฉากหลังของศาลพิเศษซึ่งพิจารณาคดีเรื่องนี้  ศาลอ่านปัญหาข้อขัดข้องและชี้แจ้งแก้ข้อขัดข้องทั้ง ๑๒ ข้อ  เช่น  “ข้อ ๑. พิจารณาได้ความจริงหรือไม่ได้ความจริงในข้อที่หาว่า  พระยอดเมืองขวางได้ฆ่ามองสิเออร์กรอสกุรังนายทหารเกณฑ์หัดฝรั่งเศสตาย  เมื่อวันที่ ๕ เดือนมิถุนายน  ร.ศ. ๑๑๒  -  ผู้พิพากษาพวกมากกว่า  ลงเนื้อเห็นพิจารณาได้ความจริงในข้อนี้”  เป็นคณะผู้พิพากษาที่เก่งมาก  ได้เห็นความจริงทั้ง ๑๒ ข้อ พระยอดเมืองขวาง  จึงถูกตัดสินลงโทษจำคุกในฐานความผิดที่ได้กระทำ  ให้ลงโทษจำคุกพระยอดฯไว้ ๒๐ ปี  แล้วให้พระยอดฯ เสียเงินค่าใช้สอยต่างๆ ในการตั้งศาลพิเศษ  ชำระหนี้ด้วยจนเต็ม  และให้ราชทูตและกงสุลเยเนอราลฝรั่งเศสกำกับดูแลการลงโทษพระยอดฯ ในเวลาที่ต้องโทษนี้ด้วย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เสนาบดีมหาดไทยคอยติดตามช่วยเหลือพระยอดเมืองขวางเป็นการภายใน  ในระหว่างที่ต้องโทษก็ไม่โปรดให้ถอดยศ  พระยอดเมืองยังดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองคำมวน  เป็นข้าราชการในสังกัดกระทรวงมหาดไทย  ได้รับพระราชทานเงินเอนตลอด  แต่ให้ภรรยาของพระยอดฯ ไปรับเงินเดือนจากเจ้าจอมมารดาชุ่ม  พระมารดาของสมเด็จฯ เสนาบดี  ที่วังเชิงสะพานดำรงสถิต  เพื่อกันปัญหา ในระหว่างที่รับโทษนี้พระยอดฯ ก็อยู่บ้าน  เวลาท่านราชทูตกงสุลฝรั่งเศสจะมาตรวจ  ก็จะมีคนมาเชิญท่านไปจำตรวนให้ฝรั่งดู  ทำอยู่สักหน่อย  ฝรั่งเศสก็ขอให้ปล่อยพระยอดเมืองขวาง  เมื่อพ้นโทษโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พ้นราชการ  พักผ่อน  และพระราชทานบำนาญอัตราพิเศษ  เดือนละ ๕๐๐ บาท มีสำเนาลายพระหัตถ์ สมเด็จฯ เสนาบดี  ถึง  เจ้าพระยามหิธร (ลออ)  ลงวันที่ ๒๔ สิงหาคม ๒๔๗๒   “...พระยอดเมืองขวาง  ต้องจำอยู่ไม่ช้านานเท่าใดนัก  ฉันเข้าใจว่าฝ่ายฝรั่งเศสก็เห็นจะรู้สึกละอาย  พอมีเหตุอ้างได้เล็กน้อย  ฝรั่งเศสก็ยอมให้ปล่อย  เมื่อปล่อยแล้วสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงทรงพระกรุณาโปรดฯ พระราชทานบำนาญเดือนละ ๕๐๐ บาท  ถึงมีเสียงพูดกันว่า  ถ้ารู้ได้อย่างนั้นจะรับให้ชำระและจำแทนพระยอดเมืองขวาง  พระยอดเมืองขวางเป็นคนโตอย่างวีระบุรุษอยู่คราวหนึ่ง  ใครๆ ก็อยากรู้จัก  รู้จักแล้วพากันคบหา  ส่วนตัวพระยอดเมืองขวางก็ได้พระราชทานเบี้ยบำนาญเป็นสุขสบาย...” แก้ไขเมื่อ 05 ก.ค. 52 18:32:57 แก้ไขเมื่อ 05 ก.ค. 52 18:20:12 จากคุณ : กัมม์ - [ 5 ก.ค. 52 18:07:51 ]

ความคิดเห็นที่ 63 พระยอดเมืองขวาง จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ก.ค. 52 08:57:36 ]

ความคิดเห็นที่ 64 พักแนวรบด้านเมืองพวน สิบสองจุไทย ไว้ก่อนนะครับ มาดูแนวรบด้านแม่น้ำเจ้าพระยากันบ้าง (ฉีกจากหนังสือเล่มเดิมครับ) ฝรั่งเศสกับไทยยิงกันที่ปากน้ำ (แปลออกจากหนังสือพิมพ์ “บางกอกไตม์”  ออกเมื่อวันที่ ๑๗ เดือนกรกฎาคม ร.ศ. ๑๑๒)                                 เมื่อวันพฤหัสบดีที่ ๑๓ กรกฎาคม ร.ศ. ๑๑๒  เวลาเช้า  เรือรบ ๔ ลำ คือ เรือมกุฎราชกุมาร ๑  เรือมูรธา ๑  เรือนฤเบนทร์ ๑  และเรือหาญหักศัสตรู ๑  ได้ออกไปจอดอยู่ที่สันดอนเพื่อคอยรับเจ้าอาวร์ชดุ๊กแห่งกรุงออสเตรีย  แต่เรือรบทั้งสี่ลำนี้กลับต้องกระทำการหนักมาก  ด้วยเมื่อเวลาบ่าย ๕ โมงกับ ๑๕ นาที  เกิดฝนตกหนัก  คนในเรือรบและคนบนฝั่งแทบแลไม่เห็นกัน                                 ขณะนั้นเรืออัครเรศร์ทอดอยู่ข้างนอกสันดอน  บอกสำคัญเข้ามาว่า  มีเรือรบฝรั่งเศสสองลำแล่นเข้ามา  ภายหลังเครื่องนับหมายสำคัญนั้นลดน้อยลงมา  คนข้างในก็เข้าใจว่าเรืออัครเรศร์ได้บอกสำคัญผิด  ที่จริงนั้นต่างคนต่างเข้าใจว่าเรือรบสองลำนี้คงจะเป็นเรือรบอังกฤษ  ลำหนึ่งชื่อลินเนต  เรือรบเยอรมันลำหนึ่งชื่อวุลฟ์  เพราะเรือรบทั้งสองลำนี้กำหนดจะเข้ามาถึงในวันนั้น                                 เมื่อแรกจึงไม่สงสัยกันว่าเรือสองลำซึ่งแล่นเข้ามานี้จะเป็นเรือรบฝรั่งเศสเลย  ด้วยมองซิเออร์ปาวีราชทูตฝรั่งเศสได้สัญญาไว้ว่ายังจะไม่มา  ไม่ช้านานคนทั้งหลายที่จะคอยดูอยู่นั้นก็ได้เห็นเรือทั้งสองลำแล่นเข้ามา  ลำแรกคือเรืออินคอนสะตองค์  มีเรือเมล์ฝรั่งเศสชื่อ เย.บี.เซ  ซึ่งเดินไปมาระหว่างกรุงเทพฯ และเมืองไซ่ง่อนนั้นนำร่องน้ำเข้ามาในปากอ่าว แก้ไขเมื่อ 06 ก.ค. 52 09:06:19 จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ก.ค. 52 09:02:45 ]

ความคิดเห็นที่ 65 (ต่อ ฝรั่งเศสกับไทยยิงกันที่ปากน้ำ )                                 ครั้นเรือรบฝรั่งเศสทั้งสองลำแล่นใกล้เข้ามาแล้ว  ทหารที่ป้อมพระจุลจอมเกล้าจึงได้ยิงปืนใหญ่ไม่ใส่ลูกกระสูน ๓ นัด  บอกสัญญาณให้เรือรบฝรั่งเศสทั้งสองแล่นกลับออกไปเสีย  ขณะนั้นพระยาชลยุทธโยธินกับกัปตันวอนฮอกเป็นผู้บังคับทหารอยู่ที่ป้อมพระจุลจอมเกล้า  เรือรบฝรั่งเศสได้ยินเสียงปืนสัญญาณดังนั้นแล้วก็หาฟังไม่  ทหารบนเรืออินคอนสะตองค์รอจักรทำทีเหมือนจะหยุด  ครู่หนึ่งเรือคอมเมตก็แล่นเข้ามาทันกันเข้า  ทั้งสองลำก็ชักธงฝรั่งเศสขึ้นแล้วยิงปืนตอบขึ้นมาบนป้อมพระจุลจอมเกล้า  แล้วเรือทั้งสองก็แล่นเลยลูกทุ่นดำนำร่องขึ้นมา  ขณะนั้นเป็นเวลากลางคืนเดือนมืด  ทหารบนป้อมพระจุลจอมเกล้าก็ยิงปืนทุกๆ กระบอก  เรือรบไทยก็เข้ามาช่วยกัน  ฝ่ายเรือ เย.บี.เซ ซึ่งนำร่องมานั้นก็หยุดอยู่กลางร่องน้ำริมลูกทุ่น  ที่ท้องถูกกระสุนปืนแห่งหนึ่ง พระยาชลยุทธโยธิน (กัปตันริชลิว) จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ก.ค. 52 09:05:32 ]

ความคิดเห็นที่ 66 (ต่อ ฝรั่งเศสกับไทยยิงกันที่ปากน้ำ )                                 ขณะนั้นกำลังกาหลชุลมุนวุ่นวายมาก  มีแสงไฟส่องมาจากบนฝั่งบ้าง  แต่เรืออินคอนสะตองค์ และเรือคอมเมตก็รีบแล่นเข้ามาโดยเร็ว  ดูเหมือนจะแลไม่ใคร่เห็นป้อมถนัด  จึงได้ยิงปืนข้ามป้อมไปเสียมาก  ครั้นเรืออินคอนสะตองค์แล่นเลยเรือตะเกียงเข้ามาแล้ว  ทหารจึงได้จุดตอปิโดระเบิดขึ้น  หาถูเรืออินคอนสะตองค์ไม่  เพราะแล่นเลยพ้นไปแล้วประมาณเส้นเศษ  แล้วเรืออินคอนสะตองค์และเรือคอมเมตก็รีบใช้จักรแล่นเข้ามา  กัปตันเรือเมล์ เย.บี.เซ กับนายทหารเรือลูตินเป็นผู้นำร่องน้ำเรืออินคอนสะตองค์เข้ามา                                 ทันใดนั้น  เรือสยามมกุฎฯ กับเรือมูรธาฯ ก็แล่นติดตามขึ้นมา  ยิงโต้ตอบกับเรือรบฝรั่งเศสทั้งสองลำ  คอมมานเดอร์ คัลเบิก  นายเรือยมกุฎราชกุมารก็แล่นเรือมกุฎราชกุมารเข้ามายิงกับเรือฝรั่งเศสด้วยเป็นสามารถ  คอมมานเดอร์คัลเบิกไม่มีสิ่งป้องกันทหารผู้ยิงปืนในเรือมกุฎราชกุมาร  แต่ดาดฟ้าสยามมกุฎฯ กับเรือมูรธาฯ  นั้นบังตาทหารในเรือรบฝรั่งเศสอยู่  ทหารฝรั่งเศสจึงเล็งปืนไม่ถนัด  เอนธิเนียสมาดเป็นผู้เล็งและบอกให้ทหารในเรือมกุฎราชกุมารยิง  และตกลงไปในน้ำ  แต่ว่ายขึ้นได้ไม่จมน้ำ เสือหมอบบนป้อมพระจุลฯ (ปืนใหญ่อาร์มสตอง) จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ก.ค. 52 09:17:31 ]

ความคิดเห็นที่ 67 (ต่อ ฝรั่งเศสกับไทยยิงกันที่ปากน้ำ )                                 ในการยิงรบกันนี้  ปืนในเรือรบฝรั่งเศสยิงมาลูกหนึ่ง  ถูกกราบเรือสยามมกุฎฯ  แล้วลูกแตกระเบิดถูกทหารตายสามคน  ป่วยเจ็บหลายคน  ฝ่ายเรือมูรธาฯ ซึ่งกัปตันคริสมาสคุมมานั้น  แล่นไล่คติดตามเรืออินคอนสะตองค์มา  เรืออินคอนสะตองค์ก็คัดท้ายหันเข้าสู้เรือมูรธาฯ  ยิงโต้ตอบกัน  กัปตันคริสมาสก็แล่นเรือมูรธาฯ เลยไปทางหนึ่ง  และเสาธงนั้นถูกปืนหักสะบั้นไป  แต่เมื่อก่อนยิงกันนั้น  กัปตันคริสมาสสั่งให้พวกกะลาสี  ลงอยู่ในใต้ท้องเรือเพื่อหลบลูกปืน  ซึ่งยิงมาจากป้อมบนเสากระโดงเรืออินคอนสะตองค์  เอนธิเนียแดนดูในเรือมูรธาฯ นั้นได้รับแข็งแรง  และกัปตันคริสมาสเอง  ยืนอยู่บนสะพานที่ดาดฟ้าหาถูกปืนเป็นอันตรายไม่                                 ครั้นถึงเวลาทุ่มหนึ่ง  ก็สงบยิงกันด้วยมืดลงมากแล้ว  ที่ป้อมผีเสื้อสมุทรนั้นกัปตันคอดซึ่งรักษาอยู่  แต่เป็นเวลามืดแล้ว  หารู้ว่าปืนที่ป้อมผีเสื้อสมุทรยิงออกไปถูกเรือรบฝรั่งเศสบ้างหรือไม่  ทหารบนป้อมผีเสื้อสมุทรหาได้ลงมือยิงเรือรบฝรั่งเศสไม่  จนเวลาทุ่มหนึ่ง  ขณะนั้นก็กำลังโกลาหลด้วยไม่แลเห็นกัน  นอกจากมีแสงไฟส่องมาจากฝั่งบ้าง  ทหารในเรือรบฝรั่งเศสยิงปืนฮอชกิจมาถูกทหารบนป้อมผีเสื้อสมุทรป่วยเจ็บหกคน  กัปตันสมีกโลเป็นผู้กำกับปืนใหญ่  ที่ทอดทุ่นลอยอยู่บนน้ำได้ยิงสองนัด ป้อมผีเสื้อสมุทร จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ก.ค. 52 09:20:02 ]

ความคิดเห็นที่ 68 (ต่อ ฝรั่งเศสกับไทยยิงกันที่ปากน้ำ )                                 อนึ่ง  ภายหลังเมื่อเรือรบฝรั่งเศส  เข้าปากน้ำมาได้แล้ว  พระยาชลยุทธโยธินมีคำสั่งให้เรือรบไทยแล่นไล่รบตามเข้ามาในลำแม่น้ำ  และให้แล่นโดนให้ล่มแตกลงจงได้  แล้วพระยาชลยุทธโยธินก็ขึ้นรถไฟเข้ามากรุงเทพฯ  เพื่อจะเอาเรือมหาจักรีออกไปช่วยรบด้วย  แต่กระทรวงว่าการต่างประเทศห้ามไว้เสีย  อีกประการหนึ่งดูน่าเสียใจ  ว่าการฝังลูกตอร์ปิโดในลำแม่น้ำนั้นหาทันท่วงทีไม่                                 คอมมานเดอร์เบอเร นายเรือรบฝรั่งเศสควรได้ความสรรเสริญที่มีใจองอาจกล้าหาญคิดแล่นเรือเข้ามาจนได้  เพราะเลือกเวลาดีเข้ามา  คือเป็นเวลาน้ำกำลังไหลขึ้น  และเป็นเวลามืดค่ำด้วย  เรา (บางกอกไตม์) มีความเสียใจด้วยมิสเตอร์แยกซันคนนำร่องนี้  เป็นคนชาติอังกฤษไปรับนำร่องเรือเมล์ เย.บี.เซ เข้ามาในแม่น้ำ  เหตุฉะนี้ควรต้องมีโทษตามหนังสือสัญญาทางพระราชไมตรี  และเจ้าพนักงานสยามจะต้องเอาหนังสือสำคัญสำหรับคนนำร่องคืนจากมิสเตอร์แยกซัน ปืนเสือหมอบบนป้อมพระจุลฯ จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ก.ค. 52 09:22:06 ]

ความคิดเห็นที่ 69 (ต่อ ฝรั่งเศสกับไทยยิงกันที่ปากน้ำ )                                 ครั้นรุ่งขึ้นเวลาเช้า (วันศุกร์ที่ ๑๔ เดือนกรกฎาคม)  เรือ เย.บี.เซ ไปจอดเกยฝั่งซ้ายลำแม่น้ำอยู่  กัปตันวอนฮอก ผู้รักษาป้อมพระจุลจอมเกล้า  จึงให้มทหารลงเรือกลไฟเล็กไปบอกมองสิเออร์แดสเตลิน นายเรือเมล์ เย.บี.เซ ให้มายอมแพ้เสียโดยดี  ถ้ามิยอมจะให้ยิงเสีย  มองสิเออร์แดสเตลิน ก็ยอมให้ทหารจับมาโดยดี  ครั้นมาถึงป้อมพระจุลจอมเกล้าแล้วทหารก็เอาผ้าผูกตาเสีย  จูงขึ้นป้อมพามายังที่พักกัปตันวอนฮอก  กัปตันวอนฮอกจึงเรียกเอาหนังสือสำหรับเรือไว้  แล้วให้ทหารไปจับเอาพวกกัลาสีกับมิสเตอร์แยกซัน คนนำร่องเอนธิเนียกับคนที่มาจากเรือรบลูตินสองคน  ทั้งคนโดยสารด้วยรวมทั้งสิ้นเป็นคนสามสิบสองคน  แล้วกัปตันวอนฮอกส่งคนเหล่านี้เข้ามากรุงเทพฯ  แล้วกรมทหาเรือให้ปล่อยตัวไปเมื่อวันเสาร์                                 เรือเมล์ เย.บีเซ นี้  เมื่อถูกปืนที่ท้องแล้วก็แล่นเข้าไปเกยฝั่งอยู่บนเลน  น้ำรั่วเข้าไปอุดไม่อยู่  เดิมกัปตันเรือเมล์ เย.บี.เซ มาในเรือ เย.บี.เซ ก่อน  ครั้นมาถึงสันดอนจึงได้ลงไปเรืออินคอนสะตองค์  เพื่อจะได้นำร่องเรือรบฝรั่งเศสเข้ามา  กัปตันคนนี้ชื่อ ดิกเควล(๑)                                 ทหารไทยที่ถูกปืนตาย  และป่วยในเวลารบกันนั้นมีจำนวนดังนี้                                 เรือมกุฎราชกุมาร                                 ตาย ๓ คน ป่วย ๑๕ คน                                 เรือมูรธา                                               ป่วย ๖ คน หาย ๑ คน                                 เรือนฤเบนทร์                                        ตาย ๑ คน ป่วย ๔ คน                                 เรือหาญหักศัสตรู                                   ตาย ๑ คน ป่วย ๓ คน                                 ป้อมพระจุลจอมเกล้า                            ตาย ๒  คน ป่วย ๕ คน                                 ป้อมผีเสื้อสมุทร                                                    ป่วย ๖ คน                                 พวกเซอเว                                              ตาย ๑ คน ป่วย ๒ คน                                 รวมหมดทหาร  ตาย ๘ คน  ป่วย ๔๑ คน  หายไป ๑ คน (๑) พิมพ์ตามต้นฉบับเดิม  ไม่แน่ใจว่าจะเป็นคนเดียวกับแดสเตลินหรือไม่ เรือรบฝรั่งเศสในเจ้าพระยา ฉากหลังของการพิจารณาคดีพระยอดเมืองขวาง แก้ไขเมื่อ 06 ก.ค. 52 09:26:15 จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ก.ค. 52 09:24:43 ]

ความคิดเห็นที่ 70 หลังจากเกิดเหตุการณ์ปะทะที่ปากน้ำครั้งนี้แล้ว  มีสตรีผู้สูงศักดิ์  รวมทั้งผู้มีชื่อเสียงในวงสังคมในยุคนั้น  ร่วมกันจัดตั้งสภาอุนาโลมเดงขึ้น  เพื่อหาเงินสมทบตั้งหน่วยช่วยเหลือบรรเทาภัยทหารผู้บาดเจ็บเนื่องจากสงคราม  และช่วยเหลือประชาชนทั่วไปเกี่ยวกับการรักษาพยาบาล  ท่านผู้หญิงเปลี่ยน  ภาสกรวงศ์ เป็นเลขานุการิณี  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงสนับสุนนกิจการนี้  เป็นพระมหากรุณาธิคุณแต่ต้น  จนกระทั่งกิจการสภาอุนาโลมแดงเจริญมาจนถึงทุกวันนี้ จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ก.ค. 52 09:58:17 ]

ความคิดเห็นที่ 71 สำหรับความรู้สึกของราษฎรในเรื่องรบฝรั่งเศสนี้  สมเด็จฯ กรมพระยาฯ ทรงบันทึกไว้ในเรื่อง โจรแปลกประหลาด  ได้คัดไว้ในกระทู้ประวัติเจ้าพระยาศรีวิไชยชนินทร์ (ชม) นิทานที่ ๑๑  เรื่องโจรแปลกประหลาด http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/05/K4389009/K4389009.html#17 เรื่องโจรทิม                          เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๓  ฉันยังเป็นตำแหน่งอธิบดีกระทรวงธรรมการ ซึ่งกำหนดว่าจะยกขึ้นเป็นกระทรวงเสนาบดี  จึงทรงพระกรุณาโปรดฯให้ฉันนั่งในที่ประชุมเสนาบดีแต่ในเวลานั้น  ค่ำวันหนึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จลงประทับที่ประชุมเสนาบดี ณ มุขกระสันพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทตามเคย  แต่คืนนั้นมีราชการน้อยพอปรึกษาสิ้นระเบียบวาระแล้ว  สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงตรัสว่า  ได้ทรงรับฎีกานักโทษในคุกทูลเกล้าฯถวายมางไปรษณีย์ฉบับหนึ่ง  อยู่ข้างแปลกประหลาดโปรดให้อ่านให้เสนาบดีฟัง  เป็นฎีกาของอ้ายทิมนักโทษชาวเมืองอินทบุรี  ต้องจำคุกด้วยเป็นโจรปล้นทรัพย์  ความที่กราบบังคมทูลในฎีกาว่าตั้งแต่อ้ายทิมต้องจำคุก  พัสดีจ่ายให้ไปทำการในกองจักรสานได้ฝึกหัดจักสานมาจนชำนาญ  จึงคิดว่าจะพยายามในกระบวนจัดสานไม่ให้ฝีมือใครสู้ได้หมดทั้งคุก  แล้วจะทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งทูลเกล้าฯถวายให้ทรงเห็นฝีมือ  ถ้าและโปรดของสิ่งนั้นจะขอพระราชทานโทษให้พ้นเวรจำออกบวชเป็นพระภิกษุจำศีลภาวนาต่อไป  ไม่ประพฤติชั่วร้ายเหมือนหนหลังจนตลอดชีวิต  บัดนี้อ้ายทิมต้องจำคุกมา ๑๐ ปี  ได้พยายามทำสิ่งของนั้นสำเร็จดังตั้งใจแล้ว  ขอพระราชทานทูลเกล้าฯถวาย  ฎีกาอ้างว่า ถ้าความที่กราบทูลเป็นความเท็จแต่ข้อใดข้อหนึ่ง  ขอรับพระราชทานอาญาถึงประหารชีวิต                          ตรงนี้จะต้องแทรกอธิบายสักหน่อย  ด้วยในสมัยนั้นยังไม่ได้ตั้งประมวลกฎหมาย  ยังใช้ประเพณีเดิมซึ่งจำคุกโจรผู้ร้ายไม่มีกำหนดว่าต้องจำอยู่นานเท่าใด  จะพ้นจากเวรจำได้แต่ด้วยพระเจ้าแผ่นดินทรงพระกรุณาโปรดยกโทษพระราชทาน นักโทษในคุกจึงต้องถวายฎีกาขอพระราชทานโทษ  ชั้นเดิมมักให้ญาติพี่น้องถวายฎีกาแทนตัว  ครั้นมีการไปรษณีย์เกิดขึ้นก็ถวายฎีกากันทางไปรษณีย์  จำนวนฎีกาคนคุกขอพระราชทานโทษจึงมีมาก  แต่พระเจ้าอยู่หัวทรงตั้งกำหนดเวลาไว้ตามพระราชนิยม  ว่าคนโทษอย่างใดต้องติดเวรจำมานานเท่าใดแล้ว  หรือว่าได้ทำความชอบพิเศษอย่างใดจึงทรงพิจารณา  ถ้าถวายฎีกาไม่เข้าในเกณฑ์ก็ยกฎีกาเสีย  ฎีกาของอ้ายทิมเข้าในเกณฑ์ที่จะได้รับพระราชวินิจฉัย  เพราะต้องจำคุกมาถึง ๑๐ ปีแล้ว                          เมื่ออ่านฎีกาอ้ายทิมในที่ประชุมแล้ว  ดำรัสสั่งกรมพระนเรศวรฤทธิ์ เมื่อยังดำรงพระยศเป็นกรมหมื่นและเป็นผู้บัญชาการกระทรวงนครบาลอยู่ในเวลานั้น  ให้ไปสอบสวนดูว่าคำที่อ้ายทิมนักโทษอ้างในฎีกามีจริงเพียงไร  ถึงคราวประชุมหน้า กรมพระนเรศวฯนำกาถังน้ำร้อนที่อ้ายทิมได้สานไว้ใบหนึ่งเข้าไปถวาย  และกราบทูลว่าคำที่อ้ายทิมอ้างนั้นสอบสวนได้ความจริงทุกข้อ  พระเจ้าอยู่หัวทอดพระเนตรกาถัง เห็นเป็นฝีมืออย่างปราณีตจริง  มีพระราชดำรัสว่า "มันพูดจริง  เราก็จะให้มันเห็นผลความจริง"  จึงทรงพระกรุณาโปรดยกโทษพระราชทานอ้ายทิม  แล้วดำรัสสั่งกรมพระนเรศฯให้ส่งตัวไปให้ฉันผู้เป็นอธิบดีกระทรวงธรรมการจัดการบวชอ้ายทิมเป็นนาคของหลวงบวชพระราชทาน                          สมัยนั้นนักโทษยังต้องจองจำอยู่ในคุกเดิมที่หน้าวัดพระเชตุพนฯ  เมื่อกรมนครบาลคุมตัวโจรทิมไปส่ง  ฉันแลเห็นผิดมนุษย์จนน่าสังเวช  ด้วยผมยาวรุงรังไปทั้งหัวเนื้อตัวก็ขมุกขมอมอย่างว่า "ขี้ไคลท่วมตัว"  มีแต่ผ้าขาดนุ่งติดตัวไป  แต่สังเกตดูกิริยาอัชฌาศัยเรียบร้อย รุ่นราวเป็นกลางคนอายุสัก ๔๐ ปีเศษ  ฉันรับตัวไว้แล้วต้องเริ่มด้วยให้อาบน้ำถูขี้ไคลตัดผม  แล้วให้เครื่องนุ่งห่มใหม่  และจัดที่ให้อยู่ในบ้านฉันจนกว่าจะไปบวช                            แต่แรกคนในบ้านออกจะพากันกลัวด้วยได้ยินว่าเป็นโจร  ต่อเมื่อรู้เรื่องที่โจรทิมทูลขอ จึงพากันสงสารสิ้นรังเกียจช่วยอุปการะเลี้ยงดูด้วยเมตตาจิตทั่วทั้งบ้าน  ส่วนการที่จะบวชนั้นฉันปรึกษากับเจ้าพระยาวิชิตวงศ์วุฒิไกร(ม.ร.ว.คลี่  สุทัศน์) เวลานั้นยังเป็นที่พระยาวุฒิการบดีปลัดทูลฉลองกระทรวงธรรมการ  เห็นว่าควรให้บวชอยู่วัดพระเชตุพนฯ  ให้ไปบอกพระราชาคณะเจ้าอาวาส  ก็ยินดีจะรับพระทิมไว้ในวัดนั้น  ฉันให้ไปเบิกผ้าไตรกับเครื่องบริขารของหลวงมาแล้ว  ถึงกำหนดจึงให้นายทิมแต่ตัวนุ่งผ้ายกสวมเสื้อครุยตามแบบนาคหลวง  แล้วพาตัวขึ้นรถไปยังวัดพระเชตุพนฯด้วยกันกับเจ้าพระยาวิชิตวงศ์ฯ  มีพวกข้าราชการในกระทรวงธรรมการและกระทรวงนครบาลกับทั้งพวกที่บ้านของฉันพากันไปช่วย  ข้างฝ่ายพระสงฆ์ พระราชาคณะกับพระฐานานุกรมคณะปรกก็พร้อมเพรียงกัน ทำพิธีอุปสมบทที่ในพระอุโบสถดูครึกครื้นสมกับที่เป็นนาคหลวง                          เมื่อบวชเสร็จแล้วพระทิมอยู่ที่วัดพระเชตุพนฯ ๒ พรรษา  ในระหว่างนั้นตัวฉันย้ายไปเป็นเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๕  ในปีนั้นเอง วันหนึ่งพระทิมมาบอกว่าเมื่อจำพรรษาที่ ๒ อยู่ที่วัดพระเชตุพนฯเกิดอาพาธเป็นโรคเหน็บชา (Beri - beri) รักษาตัวมาค่อยคลายขึ้นบ้างแต่ยังอ่อนเพลีย  เธออยากจะขึ้นไปอยู่ที่วัดที่เมืองอินทบุรี  ด้วยมีญาติโยมอยู่ในเมืองนั้น  เจ็บไข้พอจะได้อาศัยความอุปการะของเขา  ถามว่าฉันรังเกียจหรือไม่ฉันตอบว่าตัวเธอนั้น พระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานโทษโปรดบวชให้เป็นโสดแก่ตัวแล้ว  จะไปไหนหรืออยู่ที่ไหนก็ได้ตามใจชอบ  แต่ที่เธอมาปรึกษาฉันก่อนนั้นก็ดีอยู่  ฉันจะมีท้องตราไปฝากให้เจ้าเมืองกรมการเขาช่วยอุปการะด้วย  แต่เมื่อขึ้นไปอยู่เมืองอินท์ถ้าเธอจะย้ายไปอยู่ที่ไหนต่อไปให้บอกเจ้าเมืองกรมการให้เขารู้เสียก่อนจึงจะดี  เธอรับคำ  ฉันก็ให้ทำท้องตราให้เธอถือขึ้นไปเมืองอินท์  แต่นั้นมาพระทิมก็เงียบหายไปกว่าปี                          ครั้นถึง ร.ศ. ๑๑๒ (พ.ศ. ๒๔๓๖)  ในเวลากำลังไทยวิวาทกันกับฝรั่งเศส  วันหนึ่งฉันลงมาจากบนเรือนเห็นพระทิมมานั่งคอยอยู่ที่ท้องพระโรง  ฉันถามเธอว่ามีกิจธุระอะไรหรือ  พระทิมตอบว่า "อาตมาภาพอยู่เมืองอินท์ได้ยินว่ามีศึกฝรั่งเศสมาติดเมือง  อาตมาภาพคิดถึงพระเดชพระคุณของพระเจ้าอยู่หัว  ซึ่งได้ทรงพระกรุณาแก่อาตมาภาพมาแต่ก่อน  เมื่ออาตมาภาพยังเป็นหนุ่ม ได้เคยเรียนคาถาอาคมสำหรับต่อสู้ศัตรูอยู่บ้าง  จึงลงมาเฝ้าหมายจะถวายพระพรลาสึกไปอาสารบฝรั่งเศส สนองพระเดชพระคุณพระเจ้าอยู่หัว  เมื่อเสร็จการรบพุ่งแล้วถ้ารอดชีวิตอยู่ก็จะกลับบวชอีกอย่างเดิม"                          ฉันได้ฟังนึกรักใจพระทิมจึงตอบว่า  ฉันต้องไปกราบทูลก่อนเพราะเมื่อเธอบวชเป็นนาคหลวงของพระเจ้าอยู่หัว  ให้เธอพักรอฟังอยู่ที่บ้าน  ฉันไปกราบทูลสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงก็ชอบพระราชหฤทัย  ออกพระโอษฐ์ว่า "มนุษย์เรานี้ถึงตกต่ำจนเป็นโจรผู้ร้าย  ถ้ากลับใจได้จริงๆก็ยังเป็นคนดีได้"  โปรดให้ฉันเชิญกระแสรับสั่งไปบอกพระทิม  ว่าซึ่งมีความกตัญญูคิดจะสนองพระเดชพระคุณนั้นทรงขอบใจนัก  แต่การรบพุ่งใช้แต่คนฉกรรจ์ที่ยังมีกำลังมาก  พระทิมอายุมากเกินขนาดเสียแล้ว  ให้บวชเอาบุญต่อไปเถิด  เธอได้ฟังกระแสรับสั่งอย่างนั้นก็ลากลับไป  แต่นั้นมาฉันจะได้พบกับพระทิมอีกบ้างหรืออย่างไรจำไม่ได้  แต่ไม่มีกิจเกี่ยวข้องต้องคิดถึงพระทิมมาหลายปี                          จนถึงครั้งหนึ่ง จะเป็นเมื่อปีใดจำไม่ได้  ฉันได้รับใบบอกจากเมืองอินทบุรีว่า  พระทิมอาพาธถึงมรณภาพ  เขาเห็นว่าเธอเป็นพระที่พระเจ้าอยู่หัวโปรดบวชพระราชทานและฉันได้สั่งอุปการะ  จึงปรึกษากับพวกญาติให้รอการปลงศพพระทิมไว้  บอกมาให้ฉันทราบก่อน  ฉันเห็นว่าพระเจ้าอยู่หัวเคยทรงพระกรุณาแก่พระทิมมาแต่ก่อน  จึงนำความขึ้นกราบบังคมทูลว่าพระทิมถึงมรณภาพเสียแล้ว  มีพระราชดำรัสว่าพระทิมเป็นคนซื่อสัตย์  ถึงไม่ทรงรู้จักตัวก็ได้ทรงอุปการะมาแต่ก่อน  โปรดให้ฉันเบิกศิลาหน้าเพลิงกับผ้าสำหรับชักบังสุกุลเป็นของหลวงส่งไปพระราชทานเพลิงศพพระทิม  เพราะฉะนั้นงานศพพระทิมก็กลายเป็นศพกรมการที่ได้พระราชทานสัญญาบัตร  ด้วยมีข้าหลวงพระราชทานเพลิงและมีกรมการไปช่วยงานเป็นเกียรติยศ  สิ้นเรื่องประวัติโจรทิมเพียงเท่านี้  พิเคราะห์ดูสมกับคำสุภาษิตโบราณซึ่งว่า ไม้ ต้นคดปลายตรงยังดัดเอาดีได้  ถ้าปลายคดถึงต้นจะตรงก็ใช้ไม่ได้  จึงเขียนเรื่องรักษาไว้มิให้สูญเสีย จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ก.ค. 52 10:11:32 ]

ความคิดเห็นที่ 72 สำหรับพระราชฤทัยในองค์สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวนั้น  ทรงพระราชนิพนธ์เป็นฉันทลักษณ์แสดงถึงความที่ทรงทุกข์   และกลายเป็นวรรคทองในวรรณกรรมของไทยเราวรรคหนึ่งที่ผู้คนทั้งหลายจดจำและท่องกันได้จนทุกวันนี้ โคลงสี่สุภาพ                                 เจ็บนานหนักอกผู้                                 บริรักษ์  ปวงแฮ                                 คิดใคร่ลาลานทัก                                  ปลดเปลื้อง                                 ความเหนื่อยแห่งสูจัก                            พลันเสื่อม                                 ตูจะสู่ภพเบื้อง                                        น่านั้นพลันเขษม                                 เป็นฝีสามยอดแล้ว                                 ยังราย  ส่านอ                                 ปวดเจ็บใครจักหมาย                             เชื่อรู้                                 ใช่เป็นแต่ส่วนกาย                                 เศียรกลัด  กลุ้มแฮ                                 ใครต่อเป็นจึ่งผู้                                       นั่นนั้นเห็นจริง                                 ตะปูดอกใหญ่ตรึ้ง                                  บาทา  อยู่เฮย                                 จึงบ่อาจลีลา                                            คล่องได้                                 เชิญผู้ที่เมตตา                                         แก่สัตว์  ปวงแฮ                                 ชักตะปูนี้ให้                                           ส่งข้าอันขยม                                 ชีวิตมนุษย์นี้                                            เปลี่ยนแปลง  จริงนอ                                 ทุกข์และสุขพลิกแพลง                            มากครั้ง                                 โบราณท่านจึงแสดง                                 เป็นเยี่ยง  อย่างนา                                 ชั่วนับเจ็ดทีทั้ง                                          เจ็ดข้างฝ่ายดี                                 เป็นเด็กมีสุขคล้าย                                     ดิรฉาน                                 รู้สุขรู้ทุกข์หาญ                                          ขลาดด้วย                                 ละอย่างละอย่างพาล                                 หย่อนเพราะ  เผลอแฮ                                 คล้ายกับผู้จวนม้วย                                    สิ้นชีพสติสูญ                                 ฉันไปปะเด็กห้า                                         หกคน                                 โกนเกศนุ่งขาวยล                                       เคลิบเคลิ้ม                                 ถามเขาว่าเป็นคน                                      เชิญเครื่อง                                 ไปที่หอศพเริ้ม                                          ริกเร้าเหงาใจ                                 กล้วยเผาเหลืองแก่ก้ำ                                เกินพระ  ลักษณ์นา                                 แรกก็อร่อยจะ                                           ใคร่กล้ำ                                 นานวันยิ่งเครอะคระ                                 กลืนยาก                                 ทนจ่อจิ้มจ้ำ                                                แดกสิ้นสุดใบ อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑                                 เจ็บนานนึกหน่ายนิตย์                              มะนะเรื่องบำรุงกาย                     ส่วนจิตต์บมิสบาย                                              ศิระกลุ้มอุราตรึง                                 แม้หายก็พลันยาก                                  จะลำบากฤทัยพึง                     ตริแต่จะถูกรึง                                                    อุระรัดและอัตรา                                 กลัวเป็นทวิราช                                      บตริป้องอยุธยา                     เสียเมืองจึงนินทา                                               บละเว้นฤว่าวาย                                 คิดใดจะเกี่ยงแก้                                    ก็บพบซึ่งเงื่อนสาย                     สบหน้ามนุษย์อาย                                              จึงจะอุดและเลยสูญ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว แก้ไขเมื่อ 06 ก.ค. 52 15:12:53 แก้ไขเมื่อ 06 ก.ค. 52 10:37:31 จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ก.ค. 52 10:32:05 ]

ความคิดเห็นที่ 73 เฮ้อ..กว่าจะวิ่งตามทันเหนื่อยแฮ่กค่ะ อ่านไม่ทันไร คุณพี่กัมม์เปลี่ยนเรื่องจากพระยอดเมืองชวาง ไปรบฝรั่งเศส แล้วเลยมาลงเรื่อง โจรทิม โอยเหนื่อยค่ะ... เรื่องพระยอดเมืองขวางนี่ อ่านเจอครั้งแรกในนิยาย ทวิภพ ค่ะ เกือบยี่สิบปีแล้วมั้งคะ ยังเป็นสมัยไม่มีอินเตอร์เน็ต วิชาประวัติศาสตร์ที่เรียนมาก็จำได้เลือนราง ไม่มีเรื่องนี้เสียด้วยซ้ำ (ได้ข่าวว่าเดี๋ยวนี้เขาไม่มีเรียนประวัติศาสตร์ไทยกันแล้ว..จริงหรือเปล่าคะ?) มาได้อ่านประวัติของท่านที่นี่แล้วจึงซาบซึ้งใจในพระมหากรุณาธิคุณของพระปิยมหาราชค่ะ แก้ไขเมื่อ 06 ก.ค. 52 13:32:59 จากคุณ : little kitty - [ 6 ก.ค. 52 13:31:07 ]

ความคิดเห็นที่ 74 แนวรบด้านตะวันออก เหตุการณ์ปรกติครับ ขออนุญาตพักแนวรบด้านเมืองพวนไว้ก่อนนะครับ คุณ little kitty  ต้องตามหาจำเลยและพยานกันหลายคน  หลายปีกว่าจะได้ตัวมาขึ้นศาลครับ  เอาไว้ได้ตัวมาครบแล้ว  จะคัดคำให้การของพระยอดเมืองขวาง  ในวันที่เกิดเหตุมาลงไว้นะครับ เมื่อเกิดเหตุที่ทุ่งเชียงคำขึ้นและเกิดการยุทธนาวีขึ้นที่ปากน้ำเจ้าพระยาแล้ว  ฝรั่งเศสเรียกเรือรบจากไซ่ง่อนมาปิดอ่าวไทย  ทั้งสิ้น ๑๒ ลำ ดังนี้                                 ๑. เรือลาดตระเวนหุ้มเกราะตรีอองฟัง (Triomphant) เป็นเรือธงของผู้บัญชาการเรือ (นายพลตรีฮูมันน์)                                 ๒. เรือลาดตระเวนชั้นสาม ฟอร์เฟต (Forfait)                                 ๓. เรือปืนชั้นหนึ่ง แองกองสตังค์ (Inconstant)                                 ๔. เรือปืนโคเมต (Comate)                                 ๕. เรือปืนลูแตง (Lutin)                                 ๖. เรือปืนลิออง (Lion)                                 ๗. เรือปืนอาลูแอตต์ (Alouette)                                 ๘. เรือปืนวิแปร์ (Vipere)                                 ๙. เรือปืนอาสบิค (Aspic)                                 ๑๐. เรือปืนปาแปง (PaPin)                                 ๑๑. เรือตอร์ปิโด หมายเลข ๔๓                                 ๑๒. เรือตอร์ปิโด หมายเลข ๕๐ แล้วประกาศปิดอ่าวไทยครั้งที่ ๑ เมื่อวันที่ ๒๖ กรกฎาคม ค.ศ. ๑๘๙๓                                 เรือฟอร์เฟต์  วันที่ ๒๖ กรกฎาคม ค.ศ. ๑๘๙๓                                 ข้าพเจ้านายนาวาเอกผู้มีนามข้างท้ายนี้  เป็นผู้บังคับการกองเรือฝรั่งเศสทำการอยู่ในอ่าวสยาม  ตามคำสั่งของนายพลเรือตรีผู้บัญชาการกองเรือภาคตะวันออกไกล  ซึ่งอาศัยอำนาจที่มีอยู่                                 ขอประกาศให้ทราบทั่วกันว่า                                 ตั้งแต่วันที่ ๒๖ กรกฎาคม ค.ศ. ๑๘๙๓  เวลา ๑๑ น.  บรรดาเมืองท่าตามทางเดินเรือเข้าออกชายฝั่งและเกาะต่างๆ  ของประเทศสยามที่อยู่ในระหว่างแหลมเจ้าลายและแหลมกระบังขึ้นไปทางเหนือ (ตำบลเหล่านี้  แหลมเจ้าลายอยู่ในแลต ๑๓๐.๐๓’ น.  ลอง ๙๗๐.๔๓’ อ. เมอริเดียนปารีส  และแหลมกระบังอยู่ในแลต ๑๓๐.๐๕’ น.  ลอง ๙๘๐.๓๑’ อ. เมอริเดียนปารีส) จะเป็นเขตที่กองเรือในบังคับบัญชาของข้าพเจ้าทำการปิดอ่าวโดยแท้จริง  บรรดาเรือของชาติที่เป็นไมตรีกันให้เวลาอีก ๓ วันเพื่อถอยออกไปจากตำบลที่ปิดอ่าวนี้                                 เรือใดที่พยายามฝ่าฝืนการปิดอ่าว  จะได้จัดการไปตามนัยแห่งกฎหมายระหว่างประเทศและสัญญาทางไมตรีที่ใช้อยู่ ณ ปัจจุบันนี้                                                                                                                                    เรือฟอร์เฟต์ ณ สันดอนกรุงเทพฯ                                                                                                                                        (ลงนาม) เอ. เรอกูลูซ์ ไฟล์ภาพจาก “ปิยมหาราชรำลึก” ย้อนศึก ร.ศ. 112 ไม่ขอปองเป็นเช่น “ทวิราช” http://www.oknation.net/blog/print.php?id=140457 จากคุณ : กัมม์ - [ วันอาสาฬหบูชา 17:47:03 ]

ความคิดเห็นที่ 75 จากนั้นก็มีประกาศปิดอ่าวเพิ่มเติมขึ้นอีก  ประกาศปิดอ่าวไทยครั้งที่ ๒ เมื่อวันที่ ๒๙ กรกฎาคม ปิดแหลมเจ้าลายถึงแหลมกระบัง  และแหลมทิศใต้เกาะเสม็ดถึงแหลมลิง  จากนั้นฝรั่งเศสก็ร่างสัญญาขึ้น ๑๒ ข้อ                                 เรา  ประธานาธิบดีแห่งเรปุปลิคฝรั่งเศส  และสมเด็จพระเจ้ากรุงสยาม  โดยที่มีความปรารถนาที่จะระงับเสียซึ่งข้อพิพาทต่างๆ  อันเกิดขึ้นในกาลล่วงไปแล้วในระหว่างประเทศทั้งสอง  และโดยที่จะผูกพันสัมพันธไมตรีอันมีมาแล้วหลายร้อยปีในระหว่างประเทศฝรั่งเศสและประเทศสยาม  จึงได้แต่งตั้งผู้มีอำนาจเต็ม  ผู้ซึ่งได้ตกลงกันทำสัญญาเป็นข้อๆ ดังต่อไปนี้                                 ข้อ ๑  รัฐบาลสยามยอมสละกรรมสิทธิ์ทั้งสิ้นที่มีอยู่เหนือดินแดนทั่วไปบนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง  และบรรดาเกาะทั้งหลายในแม่น้ำนั้น                                 ข้อ ๒  รัฐบาลสยามจะไม่ใช้  หรือให้เรือและพาหนะที่มีอาวุธเดินไปมาในทะเลสาบเขมรหรือในลำแม่น้ำที่แยกจากแม่น้ำโขง  อันตั้งอยู่ภายในดินแดนหวงห้าม (Reserved Territories)                                 ข้อ ๓  รัฐบาลสยามจะไม่สร้างค่ายมั่น  หรือสถานที่สำหรับการทหารในมณฑลพระตะบองและเสียมราฐ  และบนฝั่งขวาแม่น้ำโขง  ภายในเขตที่อยู่ในรัศมี ๒๕ กม.                                 ข้อ ๔  ภายในเขตหวงห้าม (Reserved Zone) กำลังตำรวจจะมีไว้ได้โดยใช้เจ้าพนักงานในท้องที่นั้นๆ และจะมีจำนวนได้เพียงเท่าที่จำเป็นแท้  จะไม่บำรุงกำลังพลถืออาวุธประจำที่และไม่ประจำที่ไว้ ณ ที่นั้นเลย                                 ข้อ ๕  ภายในเขตหวงห้าม (Reserved Zone) ห้ามมิให้ตั้งศุลกสถาน  และห้ามมิให้เก็บภาษีแก่สินค้าเข้าและออก  เพื่อถ้อยที่ตอบแทนให้ดุจกัน  พืชผลในท้องที่เหล่านี้เมื่อส่งเข้าไปในโคชินไชนาและเขมรก็จะไม่ต้องเสียภาษี                                 ข้อ ๖  เพื่อความเจริญแห่งการเดินเรือในลำแม่น้ำโขง  อาจจะเป็นการจำเป็นที่จะต้องสร้างหรือตั้งท่าเรือจอดหรือทำที่ไว้ฟืนและถ่านบนฝั่งขวาแม่น้ำโขงแล้วไซร้  รัฐบาลสยามรับว่าเมื่อรัฐบาลฝรั่งเศสร้องขอมาแล้ว  จะให้ความสะดวกเท่าที่จำเป็นทุกๆ ประการ                                 ข้อ ๗  บุคคลสัญชาติฝรั่งเศสก็ดี  บุคคลในบังคับหรือสังกัดชาติฝรั่งเศสก็ดี  จะไปมาและทำการค้าขายได้โดยสะดวกภายในเขตหวงห้าม (Reserved Zone)  เมื่อมีหนังสือเดินทางของเจ้าหน้าที่ฝรั่งเศสส่วนราษฎรที่อยู่ในเขตที่กล่าวนี้  จะได้รับสิทธิตอบแทนเช่นเดียวกัน                                 ข้อ ๘  ภายในเขตที่กล่าวนี้  รัฐบาลฝรั่งเศสจะสงวนไว้ซึ่งสิทธิที่จะตั้งเอเยนต์ (Right of Establishing Agencies) ขึ้น ณ ที่ใดที่เห็นว่าสมควรก็ได้  เพื่อประโยชน์ของคนในสังกัดชาติฝรั่งเศส  รัฐบาลสยามจะยอมยกที่ดินที่ต้องการจะตั้งสำนักงานเอเยนต์ (Agencies) ให้โดยไม่คิดมูลค่าอย่างใด                                 ข้อ ๙  รัฐบาลฝรั่งเศสจะสงวนไว้ซึ่งสิทธิที่จะตั้งสถานกงสุลไว้ที่โคราชและน่าน                                 ข้อ ๑๐  บุคคลในบังคับหรือสังกัดชาติฝรั่งเศสที่ได้จดทะเบียนไว้ที่สถานกงสุล  จะอยู่ภายใต้อำนาจศาลฝรั่งเศส                                 ข้อ ๑๑  ในกรณีที่เกิดข้อยากในการตีความหมายของสัญญาฉบับนี้แล้ว  ฉบับภาษาฝรั่งเศสเท่านั้น  จะใช้เป็นเกณฑ์พิจารณาได้                                 ข้อ ๑๒  สัญญาฉบับนี้จะต้องได้รับสัตยาบันภายในระยะเวลา ๔ เดือน  นับตั้งแต่วันที่ลงนาม จากคุณ : กัมม์ - [ วันอาสาฬหบูชา 18:09:48 ]

ความคิดเห็นที่ 76 อิ่มค่ะ  ตามมาอ่านทุกครั้งเลย จากคุณ : ีศีตกาล (Setakan) - [ วันเข้าพรรษา 09:36:04 ]

ความคิดเห็นที่ 77 สวัสดีครับ คุณ ศีตกาล  ขอต้อนรับสู่ขบวนครับ ไปรบฝรั่งด้วยกันครับ จากคุณ : กัมม์ - [ วันเข้าพรรษา 21:13:12 ]

ความคิดเห็นที่ 78 มาช่วยครับ พยายามหาภาพที่ไม่ติดwatermarkแล้วแต่หาไม่พบ จึงต้องเอาที่มีมาลงนะครับ(ขออภัย) จากคุณ : supit_p (supit_p) - [ 12 ก.ค. 52 07:27:12 ]

ความคิดเห็นที่ 79 ที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพ อำมาตย์เอก พระยายอดเมืองขวาง (ม.ล.อั้น เสนีวงศ์) ณ เมรุวัดมกุฎกษัตริยาราม วันที่ 16 ธันวาคม 2525 ปกอ่อน กระดาษปอนด์ หนา 153 หน้า ขนาด 190x260 มม. จากคุณ : supit_p (supit_p) - [ 12 ก.ค. 52 07:28:02 ]

ความคิดเห็นที่ 80 -อิอิ คลิ๊กผิด- แก้ไขเมื่อ 12 ก.ค. 52 07:29:27 จากคุณ : supit_p (supit_p) - [ 12 ก.ค. 52 07:28:47 ]

ความคิดเห็นที่ 81 ต่อ จากคุณ : supit_p (supit_p) - [ 12 ก.ค. 52 07:29:56 ]

ความคิดเห็นที่ 82 ต่อไป จากคุณ : supit_p (supit_p) - [ 12 ก.ค. 52 07:30:53 ]

ความคิดเห็นที่ 83 หมดครับ จากคุณ : supit_p (supit_p) - [ 12 ก.ค. 52 07:31:44 ]

ความคิดเห็นที่ 84 สวัสดีครับทุกๆ ท่าน  ตอนต่อไปคงต้องยกไปอีกสัปดาห์นะครับ  เพิ่งฟื้น สวัสดีครับ คุณ supit_p ขอบพระคุณในน้ำใจไมตรีครับ ขออธิบายนิดหนึ่งนะครับ "พระยอดเมืองขวาง" เป็นราชทินนามตำแหน่ง สำหรับผู้ดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองคำมวนคำเกิด (ทางฝั่งซ้าย) เพราะฉะนั้น พระยอดเมืองขวางมีได้หลายคน  ใครมีตำแหน่งเป็นเจ้าเมืองคำมวนคำเกิด เป็นพระยอดเมืองขวางทุกคน สำหรับพระยอดเมืองขวาง ที่นำการต่อต้านฝรั่งเศสที่รุกรานด้านเมืองพวน หัวพันห้าทั้งหก สิบสองจุไทย ในบางเว็บไซต์บอกว่าชื่อเดิมของท่านคือ "ขำ" (อันนี้ไม่ยืนยันครับ)  ท่านเป็นต้นสกุล "ยอดเพ็ชร" ครับ ส่วนภาพนี้ในหนังสือระบุว่า ได้จากหนังสือภาษาฝรั่งเศส  เรื่องการเดินทางสำรวจดินแดนอินโดจีน กำกับใต้ภาพว่า พระนิเวก (Pra Nivek) ก่อนได้รับพระราชทานตำแหน่งพระยอดเมืองขวาง เจ้าเมืองคำมวน ท่านเคยมีบรรดาศักดิ์เป็นพระนิเวศน์  แล้วเลื่อนเป็น พระยอดเมืองขวาง ครับ จากคุณ : กัมม์ - [ 13 ก.ค. 52 12:55:00 ]