ความคิดเห็นที่ 1 มารอคำตอบด้วยค่ะ จากคุณ : ผักบุ้งตาสวย เขียนเมื่อ : 16 ส.ค. 52 23:06:19

ความคิดเห็นที่ 2 -ปฎิรูปการปกครอง -ให้พระอนุชาดำรงตำแหน่งสำคัญต่างๆ -เลิกทาส ฯลฯ แก้ไขเมื่อ 16 ส.ค. 52 23:42:34 จากคุณ : เพราะผมไม่มี Time Machine เขียนเมื่อ : 16 ส.ค. 52 23:39:33

ความคิดเห็นที่ 3   มารอฟังเช่นกันครับ จากคุณ : blackthai เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 00:13:20

ความคิดเห็นที่ 4   deleted แก้ไขเมื่อ 17 ส.ค. 52 00:38:52 จากคุณ : blackthai เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 00:38:21

ความคิดเห็นที่ 5 อ่านจากเล่มนี้เค้าบอกว่า ช่วง ร. 1- ร. 5 ภรรยาเจ้า ภรรยาเจ้า หรือเจ้าจอม นั้นมีมากมาย โดยเฉพาะสมัย ร.5 ส่วนใหญ่มาจากตระกูล บุนนาค  แล้วก็มีบทบาทสำคัญทางการปกครอง การเมือง โดยใช้ระบบเครือญาติ แต่มี ร.5 เป็นประมุขใหญ่และอำนาจในการตัดสินใจ  แต่ช่วงเริ่มต้นของรัชกาลที่ 6 ค่ะ ที่พระภรรยาเจ้า ภรรยาเจ้า หรือเจ้าจอม มีบทบาทน้อยลงมีจำนวนไม่มากเท่าช่วง ร. 1- ร. 5 และระบบ "อุปถัมภ์" ก็เริ่มหมดไป เพราะท่าน ร.6 ไม่ประสงค์จะมี ภรรยาหลายท่าน วันไหนมีเวลาจะมาแจกแจงให้ฟังใหม่นะคะ ปล. เราใช้ราชาศัพย์ไม่เป็นนะคะ จากคุณ : Natcha_ka เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 08:40:18

ความคิดเห็นที่ 6 หนังสือเล่มนี้น่าสนใจมาก ใครเขียน และหาซื้อได้ที่ไหน ช่วยแนะนำทีครับ จากคุณ : peeradol33189 เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 10:22:40

ความคิดเห็นที่ 7 ภรรยาเจ้าคืออะไรคะ เคยเห็นแต่พระภรรยาเจ้า      บุนนาคไม่ใช่ราชสกุล ทายาทจะไม่ได้เป็นเจ้า ถ้าไม่ได้ถวายตัวเป็นเจ้าจอม และต้องมีบุตรธิดาไม่น่าจะเป็นพระภรรยาเจ้าได้ แต่เจ้าจอม และเจ้าจอมมารดามีเป็นพวกบุนนาคหลายท่าน  อย่างเจ้าคุณพระประยูรวงค์ก็เป็นบุนนาค แต่ก็ไม่ได้เป็นพระภรรยาเจ้า แต่มีธิดาเป็นพระองค์เจ้า เพราะเป็นเจ้าจอมมารดาในรัชกาลที่ ๕       รอคุณnattasetมายืนยัน จากคุณ : ขอตอบบ้าง (Kladawan) เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 10:25:10

ความคิดเห็นที่ 8   ราชาศัพท์ จากคุณ : ศรีสิทธิสงคราม เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 10:40:23 A:124.121.135.56 X: TicketID:197085

ความคิดเห็นที่ 9   ตระกูล "บุนนาค" เป็นตระกูลเก่าแก่สืบเนื่องมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ท่านเฉกอะหมัด พ่อค้าชาวเปอร์เซียและคณะ ได้เข้ามาทำการค้าขายและต่อมาได้รับราชการในกรมพระคลัง วงศ์เฉกอะหมัดได้สืบตระกูลต่อเนื่องกันมา ๖ ชั้น จนกระทั่งกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าใน พ.ศ.๒๓๑๐ หม่อมบุนนาคหรือนายบุนนาค ผู้สืบวงศ์เฉกอะหมัดลำดับชั้นที่ ๖ เข้ารับราชการและเป็นขุนนางที่ได้รับใช้ใกล้ชิดด้วยความจงรักภักดีต่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ ๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้สมรสกับเจ้าคุณนวล พระกนิษฐภคินี ของสมเด็จพระอมรินทรามาตย์ จึงมีความสัมพันธ์เกี่ยว ดองกับพระองค์ท่าน หม่อมบุนนาครับราชการสนองพระเดชพระคุณมีความดีความชอบมากมาย ทรงโปรด เกล้าฯ เลื่อนตำแหน่งและตั้งให้เป็นเจ้าพระยามหาเสนาที่สมุหพระกลาโหม แล้วเป็นเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา ท่านผู้นี้เป็นต้นสกุล "บุนนาค" นับเป็นชั้นที่ ๑ เสนาบดีสมัยรัชกาลที่ ๒ ทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งผู้ที่มาจากตระกูล ณ บางช้าง ซึ่งเป็นพระญาติทางฝ่ายพระบรมราชชนนีเป็นส่วนใหญ่ เสนาบดีในสมัยรัชกาลที่ ๓ จะเป็นขุนนางที่รับราชการในกรมวังมานาน และเป็นผู้ที่คุ้นเคยกับพระองค์ท่านมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๒ ได้แก่ เจ้าพระยาบดินทร์เดชา (สิงห์ สิงหเสนี) อัครมหาเสนา บดีมหาดไทย ส่วนตำแหน่งอัครมหาเสนาบดีกลาโหม จะเป็นบุตรหลานในสกุลบุนนาค เสนาบดีในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ ส่วนใหญ่มีตำแหน่งสำคัญๆ อยู่ในกรมมหาดเล็กหลวง มีเสนาบดี ๗ คน เป็นบุตรหลานโดยตรง ของตระกูลบุนนาค ได้แก่ บุตรของเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) ๒ ท่าน คือ ท่านดิศ และท่านทัต ได้เข้ารับราชการมาตั้งแต่แผ่นดินรัชกาลที่ ๑ เป็นผู้ที่มีบทบาทในการช่วยบริหารประเทศ ในแผ่นดินรัชกาลที่ ๔ ท่านทั้งสองได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์สูงสุดเป็นสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ) ผู้สำเร็จราชการทั่วพระราชอาณาจักร และสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต) ผู้สำเร็จราชการพระนคร ตามลำดับ บุตรของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ) คือ เจ้าคุณช่วง ซึ่งรับราชการตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๒ ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ต่อมา ตลอดระยะเวลาระหว่างปี พ.ศ. ๒๓๒๕ ถึง พ.ศ. ๒๔๑๖ เสนาบดีจากตระกูลบุนนาคมีบทบาทในการบริหารประเทศมากกว่าเสนาบดีในตระกูลอื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสมัยรัชกาลที่ ๓ รัชกาลที่ ๔ และต้นรัชกาล ที่ ๕ (พ.ศ. ๒๓๖๗ - ๒๔๑๖) ความรุ่งเรืองของตระกูลบุนนาคอาจจะเกิดจากสาเหตุ ใหญ่ๆ ๕ ประการ ได้แก่ ประการแรก มีความสัมพันธ์อันใกล้ชิดกับองค์พระมหากษัตริย์ในราชวงศ์จักรีอย่างมิตรและอย่างญาติ ประการที่สอง นโยบายของรัชกาลที่ ๒ อันเกี่ยวกับพระอุตสาหะวิริยะที่จะจัดการกับอำนาจของขุนนาง ประการที่สาม การเปลี่ยนแปลงในทางเศรษฐกิจของบ้านเมืองซึ่งมีผลต่อขุนนาง ประการที่สี่ การตัดสินใจที่จะลดอำนาจเจ้านายลง และประการสุดท้าย ความสามารถของคนในตระกูลบุนนาคที่แต่ละคนจะแสวงหาความรู้ที่จำเป็นในเวลานั้นโดยเฉพาะ จากเอกสารหนังสือประวัติสกุลบุนนาค ได้กล่าวถึงประวัติของเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) ตั้งแต่เยาว์วัยว่า เป็นมิตรสนิทของรัชกาลที่ ๑ ในสมัยที่กรุงศรีอยุธยาถูกพม่ายึดครอง และต่อมาสมเด็จพระเจ้า ตากสินมหาราชได้กู้อิสรภาพและสถาปนากรุงธนบุรีเป็นราชธานีนั้น เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) เมื่อครั้งเป็นนายฉลองไนยนารถ ได้รับใช้อยู่กับเจ้าพระยาจักรี (รัชกาลที่ ๑) เสมอมา อนึ่ง เมื่อตอนสูญเสียภรรยาไป ท่านได้แต่งงานกับเจ้าคุณนวล ซึ่งเป็นพระกนิษฐภคินีของพระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ ๑ ทั้งสองท่านได้อาศัยอยู่กับรัชกาลที่ ๑ (ขณะนั้นเป็นเจ้าพระยาจักรี) กล่าวกันว่าท่านเจ้าคุณนวลเป็นพระอภิบาลของรัชกาลที่ ๒ ในปี พ.ศ. ๒๓๓๐ เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) ได้รับแต่งตั้งเป็นอัครมหาเสนาบดีกลาโหมและธิดาของท่าน ๕ คนได้เป็นเจ้าจอม ได้แก่ เจ้าจอมมารดาตานี เจ้าจอม จิตร เจ้าจอมนก เจ้าจอมส้ม และเจ้าจอมชู บุตรของเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) ที่เกิดกับเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล นับเป็นราชินิกุล เป็นเจ้าคุณพระราชพันธุ์ชั้นที่ ๒ ตามลำดับ ในสมัยรัชกาลที่ ๒ ทรงพยายามที่จะเหนี่ยวรั้งอำนาจของขุนนางต่างๆ ไว้โดยการแต่งตั้งพระญาติให้ดำรงตำแหน่งสำคัญๆ ทั้งหมด ทรงตั้งตำแหน่ง ผู้กำกับราชการ ประจำกรมที่สำคัญๆ และทรงแต่งตั้งเจ้านายให้ประจำตำแหน่งนั้นด้วย เสนาบดีส่วนใหญ่จะเป็นพระญาติทางฝ่ายพระราชชนนีจากบุคคลในตระกูล ณ บางช้าง หรือเกี่ยวดองกับตระกูล ณ บางช้าง เช่น บุนนาค-นวล จะเห็นได้ว่าเสนาบดีในรัชกาลนี้ ๑๑ ท่าน จะเป็นพระญาติ ๘ ท่าน หนึ่งในบรรดาเสนาบดีเหล่านี้มีท่านดิศ บุนนาค ได้รับแต่งตั้งให้เป็นเสนาบดีคลัง และได้เป็นสมุหพระ กลาโหม ในสมัยรัชกาลที่ ๓ และรัชกาลที่ ๔ โดยทั่วๆ ไปคนในตระกูลบุนนาคจะรับราชการดำรงตำแหน่งกรมคลังติดต่อกันไป แต่ความสามารถยอดเยี่ยม ที่ได้รับการยกย่องของเสนาบดีในตระกูลบุนนาคคือ ในด้านการทูต ในสมัยที่ราชอาณาจักรสยามถูกประเทศมหาอำนาจตะวันตกคุกคามนั้น เมืองไทยยังไม่มีกำลังทหาร ที่ทันสมัยและเข้มแข็งที่จะต่อต้านมหาอำนาจตะวันตกได้ ความสามารถในทางการทูตจึงเป็นสิ่งจำเป็นมากที่สุด บุตร ของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) คือ ท่านช่วงเป็นผู้ที่ได้เตรียมพร้อมที่จะเผชิญปัญหา ใหม่ๆ ของบ้านเมือง ท่านได้ศึกษาภาษาอังกฤษ มีความ สนใจทั้งในด้านวิทยาศาสตร์และด้านวิศวกรรม ในสมัยรัชกาลที่ ๓ ท่านมีชื่อเสียงในการควบคุมดูแลการก่อสร้าง ป้อมที่ปากน้ำ และต่อเรือสำเภาแบบใช้ใบมีสายระโยง ระยางตามแบบยุโรปได้สำเร็จ นอกจากนี้ท่านยังมีมิตร สหายเป็นชาวต่างประเทศอีกด้วย เสนาบดีตระกูลบุนนาค ได้ตระหนักถึงปัญหาบ้าน เมืองที่กำลังเผชิญอยู่ เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นครองราชสมบัติ ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณกับคนในสกุลบุนนาคเป็นอย่างมาก ได้โปรดเกล้าฯ แต่ง ตั้งบุคคลในตระกูลบุนนาคและผู้ที่เกี่ยวข้องให้ดำรงตำแหน่งสำคัญๆ หลายคน มีต่อค่ะ จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 10:51:52 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 10   ตระกูล "บุนนาค" เป็นตระกูลเก่าแก่สืบเนื่องมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ท่านเฉกอะหมัด พ่อค้าชาวเปอร์เซียและคณะ ได้เข้ามาทำการค้าขายและต่อมาได้รับราชการในกรมพระคลัง วงศ์เฉกอะหมัดได้สืบตระกูลต่อเนื่องกันมา ๖ ชั้น จนกระทั่งกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าใน พ.ศ.๒๓๑๐ หม่อมบุนนาคหรือนายบุนนาค ผู้สืบวงศ์เฉกอะหมัดลำดับชั้นที่ ๖ เข้ารับราชการและเป็นขุนนางที่ได้รับใช้ใกล้ชิดด้วยความจงรักภักดีต่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ ๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้สมรสกับเจ้าคุณนวล พระกนิษฐภคินี ของสมเด็จพระอมรินทรามาตย์ จึงมีความสัมพันธ์เกี่ยว ดองกับพระองค์ท่าน หม่อมบุนนาครับราชการสนองพระเดชพระคุณมีความดีความชอบมากมาย ทรงโปรด เกล้าฯ เลื่อนตำแหน่งและตั้งให้เป็นเจ้าพระยามหาเสนาที่สมุหพระกลาโหม แล้วเป็นเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา ท่านผู้นี้เป็นต้นสกุล "บุนนาค" นับเป็นชั้นที่ ๑ เสนาบดีสมัยรัชกาลที่ ๒ ทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งผู้ที่มาจากตระกูล ณ บางช้าง ซึ่งเป็นพระญาติทางฝ่ายพระบรมราชชนนีเป็นส่วนใหญ่ เสนาบดีในสมัยรัชกาลที่ ๓ จะเป็นขุนนางที่รับราชการในกรมวังมานาน และเป็นผู้ที่คุ้นเคยกับพระองค์ท่านมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๒ ได้แก่ เจ้าพระยาบดินทร์เดชา (สิงห์ สิงหเสนี) อัครมหาเสนา บดีมหาดไทย ส่วนตำแหน่งอัครมหาเสนาบดีกลาโหม จะเป็นบุตรหลานในสกุลบุนนาค เสนาบดีในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ ส่วนใหญ่มีตำแหน่งสำคัญๆ อยู่ในกรมมหาดเล็กหลวง มีเสนาบดี ๗ คน เป็นบุตรหลานโดยตรง ของตระกูลบุนนาค ได้แก่ บุตรของเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) ๒ ท่าน คือ ท่านดิศ และท่านทัต ได้เข้ารับราชการมาตั้งแต่แผ่นดินรัชกาลที่ ๑ เป็นผู้ที่มีบทบาทในการช่วยบริหารประเทศ ในแผ่นดินรัชกาลที่ ๔ ท่านทั้งสองได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์สูงสุดเป็นสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ) ผู้สำเร็จราชการทั่วพระราชอาณาจักร และสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต) ผู้สำเร็จราชการพระนคร ตามลำดับ บุตรของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ) คือ เจ้าคุณช่วง ซึ่งรับราชการตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๒ ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ต่อมา ตลอดระยะเวลาระหว่างปี พ.ศ. ๒๓๒๕ ถึง พ.ศ. ๒๔๑๖ เสนาบดีจากตระกูลบุนนาคมีบทบาทในการบริหารประเทศมากกว่าเสนาบดีในตระกูลอื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสมัยรัชกาลที่ ๓ รัชกาลที่ ๔ และต้นรัชกาล ที่ ๕ (พ.ศ. ๒๓๖๗ - ๒๔๑๖) ความรุ่งเรืองของตระกูลบุนนาคอาจจะเกิดจากสาเหตุ ใหญ่ๆ ๕ ประการ ได้แก่ ประการแรก มีความสัมพันธ์อันใกล้ชิดกับองค์พระมหากษัตริย์ในราชวงศ์จักรีอย่างมิตรและอย่างญาติ ประการที่สอง นโยบายของรัชกาลที่ ๒ อันเกี่ยวกับพระอุตสาหะวิริยะที่จะจัดการกับอำนาจของขุนนาง ประการที่สาม การเปลี่ยนแปลงในทางเศรษฐกิจของบ้านเมืองซึ่งมีผลต่อขุนนาง ประการที่สี่ การตัดสินใจที่จะลดอำนาจเจ้านายลง และประการสุดท้าย ความสามารถของคนในตระกูลบุนนาคที่แต่ละคนจะแสวงหาความรู้ที่จำเป็นในเวลานั้นโดยเฉพาะ จากเอกสารหนังสือประวัติสกุลบุนนาค ได้กล่าวถึงประวัติของเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) ตั้งแต่เยาว์วัยว่า เป็นมิตรสนิทของรัชกาลที่ ๑ ในสมัยที่กรุงศรีอยุธยาถูกพม่ายึดครอง และต่อมาสมเด็จพระเจ้า ตากสินมหาราชได้กู้อิสรภาพและสถาปนากรุงธนบุรีเป็นราชธานีนั้น เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) เมื่อครั้งเป็นนายฉลองไนยนารถ ได้รับใช้อยู่กับเจ้าพระยาจักรี (รัชกาลที่ ๑) เสมอมา อนึ่ง เมื่อตอนสูญเสียภรรยาไป ท่านได้แต่งงานกับเจ้าคุณนวล ซึ่งเป็นพระกนิษฐภคินีของพระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ ๑ ทั้งสองท่านได้อาศัยอยู่กับรัชกาลที่ ๑ (ขณะนั้นเป็นเจ้าพระยาจักรี) กล่าวกันว่าท่านเจ้าคุณนวลเป็นพระอภิบาลของรัชกาลที่ ๒ ในปี พ.ศ. ๒๓๓๐ เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) ได้รับแต่งตั้งเป็นอัครมหาเสนาบดีกลาโหมและธิดาของท่าน ๕ คนได้เป็นเจ้าจอม ได้แก่ เจ้าจอมมารดาตานี เจ้าจอม จิตร เจ้าจอมนก เจ้าจอมส้ม และเจ้าจอมชู บุตรของเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) ที่เกิดกับเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล นับเป็นราชินิกุล เป็นเจ้าคุณพระราชพันธุ์ชั้นที่ ๒ ตามลำดับ ในสมัยรัชกาลที่ ๒ ทรงพยายามที่จะเหนี่ยวรั้งอำนาจของขุนนางต่างๆ ไว้โดยการแต่งตั้งพระญาติให้ดำรงตำแหน่งสำคัญๆ ทั้งหมด ทรงตั้งตำแหน่ง ผู้กำกับราชการ ประจำกรมที่สำคัญๆ และทรงแต่งตั้งเจ้านายให้ประจำตำแหน่งนั้นด้วย เสนาบดีส่วนใหญ่จะเป็นพระญาติทางฝ่ายพระราชชนนีจากบุคคลในตระกูล ณ บางช้าง หรือเกี่ยวดองกับตระกูล ณ บางช้าง เช่น บุนนาค-นวล จะเห็นได้ว่าเสนาบดีในรัชกาลนี้ ๑๑ ท่าน จะเป็นพระญาติ ๘ ท่าน หนึ่งในบรรดาเสนาบดีเหล่านี้มีท่านดิศ บุนนาค ได้รับแต่งตั้งให้เป็นเสนาบดีคลัง และได้เป็นสมุหพระ กลาโหม ในสมัยรัชกาลที่ ๓ และรัชกาลที่ ๔ โดยทั่วๆ ไปคนในตระกูลบุนนาคจะรับราชการดำรงตำแหน่งกรมคลังติดต่อกันไป แต่ความสามารถยอดเยี่ยม ที่ได้รับการยกย่องของเสนาบดีในตระกูลบุนนาคคือ ในด้านการทูต ในสมัยที่ราชอาณาจักรสยามถูกประเทศมหาอำนาจตะวันตกคุกคามนั้น เมืองไทยยังไม่มีกำลังทหาร ที่ทันสมัยและเข้มแข็งที่จะต่อต้านมหาอำนาจตะวันตกได้ ความสามารถในทางการทูตจึงเป็นสิ่งจำเป็นมากที่สุด บุตร ของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) คือ ท่านช่วงเป็นผู้ที่ได้เตรียมพร้อมที่จะเผชิญปัญหา ใหม่ๆ ของบ้านเมือง ท่านได้ศึกษาภาษาอังกฤษ มีความ สนใจทั้งในด้านวิทยาศาสตร์และด้านวิศวกรรม ในสมัยรัชกาลที่ ๓ ท่านมีชื่อเสียงในการควบคุมดูแลการก่อสร้าง ป้อมที่ปากน้ำ และต่อเรือสำเภาแบบใช้ใบมีสายระโยง ระยางตามแบบยุโรปได้สำเร็จ นอกจากนี้ท่านยังมีมิตร สหายเป็นชาวต่างประเทศอีกด้วย เสนาบดีตระกูลบุนนาค ได้ตระหนักถึงปัญหาบ้าน เมืองที่กำลังเผชิญอยู่ เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นครองราชสมบัติ ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณกับคนในสกุลบุนนาคเป็นอย่างมาก ได้โปรดเกล้าฯ แต่ง ตั้งบุคคลในตระกูลบุนนาคและผู้ที่เกี่ยวข้องให้ดำรงตำแหน่งสำคัญๆ หลายคน มีต่อค่ะ จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 10:52:10 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 11   ตอน 2 ตำแหน่งเสนาบดีสำคัญๆ ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ของขุนนางในสกุลบุนนาคนั้นมีหลายตำแหน่ง ดังได้กล่าวมาแล้วว่า ระหว่าง พ.ศ. ๒๓๒๕ ถึง พ.ศ. ๒๔๑๖ เป็นช่วงที่เสนาบดีจากตระกูลบุนนาคมีบทบาท ในการช่วยบริหารประเทศมากกว่าเสนาบดีในตระกูลอื่น ตำแหน่งสำคัญในการบริหารราชการแผ่นดินในสมัยนั้น มีบุคคลในสกุลบุนนาคดำรงตำแหน่ง โดยสรุปดังนี้ ๑. ตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน ตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน เป็นตำแหน่งสูงสุดในแผ่นดินที่บริหารราชการในพระปรมาภิไธยของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในโอกาสที่พระองค์มิได้ประทับอยู่ในพระนคร เป็นตำแหน่งที่เริ่มขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๔ และมีในรัชกาลที่ ๕ รัชกาลที่ ๗ รัชกาลที่ ๘ และรัชกาลที่ ๙ - สมัยรัชกาลที่ ๔ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) เป็นผู้สำเร็จราชการในรัชกาลนี้ และอยู่ในตำแหน่งจนถึงแก่พิราลัยเมื่อวันที่ ๒๕ เมษายน พ.ศ. ๒๓๙๘ - สมัยรัชกาลที่ ๕ ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินท่านแรกคือ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) บุตรสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) ท่านเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินเมื่อขณะที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระชนมายุ ๑๕ พรรษา และดำรงตำแหน่งอยู่ ๕ ปี พ้นหน้าที่โดยถึงแก่พิราลัย ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินท่านที่ ๒ คือ สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรีบรมราชินีนาถ เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสยุโรป ปี พ.ศ. ๒๔๕๐ ในสมัยรัชกาลที่ ๔ ได้โปรดเกล้าฯ ให้มีตำแหน่งที่สูงมากขึ้นอีก ๒ ตำแหน่ง ได้แก่ ตำแหน่งผู้สำเร็จราชการ ทั่วพระราชอาณาจักร พระราชทานแก่สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) ผู้พี่ และตำแหน่งที่สองได้แก่ ตำแหน่งผู้สำเร็จราชการในพระนคร พระราชทานแก่สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ผู้น้อง ๒. ตำแหน่งผู้กำกับราชการ ตำแหน่งนี้เริ่มมีในสมัยรัชกาลที่ ๒ สำหรับขุนนางสกุลบุนนาคได้เป็นผู้กำกับราชการเพียงท่านเดียว คือเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค) เป็นผู้กำกับราชการกรมท่า ท่านเป็นเจ้าพระยาที่มีศักดินาสูงกว่าเจ้าพระยาท่านอื่นๆ และเป็นเจ้าพระยาคนเดียวที่มีศักดินาถึง ๒๐,๐๐๐ ไร่ (เจ้าพระยาทุกคนมีศักดินา ๑๐,๐๐๐ ไร่) มีเกียรติยศเสมอสมเด็จเจ้าพระยา และมีอำนาจแต่งตั้งจางวางทนาย ปลัดจางวางและสมุห์บัญชีจางวางประจำตำแหน่งตนเองได้ เป็นขุนนางคนหนึ่งที่มีอำนาจมากสมัยนั้น ๓. ตำแหน่งสมุหนายก กรมมหาดไทย ตำแหน่งนี้ไม่มีขุนนางสกุลบุนนาค ในสมัยรัชกาล ที่ ๑ ถึงรัชกาลที่ ๕ ๔. ตำแหน่งสมุหพระกลาโหม สมัยรัชกาลที่ ๑ - เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) บุตรเจ้าพระยามหาเสนา (เสน) ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่สมัยกรุงศรีอยุธยา ท่านเป็นน้องต่างมารดากับเจ้าพระยามหาเสนา (บุญมา) และท่านเป็นต้นสกุล "บุนนาค" สมัยรัชกาลที่ ๓ - เจ้าพระยาพระคลัง (ดิศ บุนนาค) บุตรเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) ต่อมาเป็นสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ ในรัชกาล ที่ ๔ สมัยรัชกาลที่ ๔ - สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหา ศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) สมัยรัชกาลที่ ๕ - เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) - พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค) เป็นผู้รักษาการแทนเจ้าพระยาพลเทพ (พุ่ม) ในตำแหน่งสมุหพระกลาโหมชั่วคราว ๕. ตำแหน่งเสนาบดีกรมเมือง สมัยรัชกาลที่ ๑ - เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งเป็นพระยายมราช ๖. ตำแหน่งเสนาบดีกรมคลัง สมัยรัชกาลที่ ๒ - เจ้าพระยาสุริยวงศ์โกษา (ดิศ บุนนาค) คือ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ สมัยรัชกาลที่ ๓ - ในรัชกาลนี้มีผู้ดำรงตำแหน่งเพียงท่านเดียว คือ เจ้าพระยาพระคลัง (ดิศ บุนนาค) หรือสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ โดยท่านว่าราชการพร้อมกัน ๒ ตำแหน่ง ได้แก่ สมุหพระกลาโหมและเสนาบดีกรมท่าตลอดรัชกาลนี้ สมัยรัชกาลที่ ๔ - เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค) บุตรสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ) สมัยรัชกาลที่ ๕ - ในรัชกาลนี้มีผู้ดำรงตำแหน่งเพียงท่านเดียว คือ เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) บุตรสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ) ๗. ตำแหน่งกระทรวงกลาโหม สมัยรัชกาลที่ ๕ - พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค) ท่านผู้นี้มารักษาการแทนชั่วคราวเท่านั้น ๘. ตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศ สมัยรัชกาลที่ ๕ - พ.ศ. ๒๔๑๘ ทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯ ให้แยกกรมพระคลังมหาสมบัติออกจากกรมท่า พร้อมกันนั้นโกรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) ดำรงตำแหน่ง "ผู้ว่าการต่างประเทศ" - พ.ศ. ๒๔๓๐ มหาอำมาตย์เอก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทววงศ์ วโรปการ เสด็จประพาสยุโรป ได้โปรดเกล้าฯ ให้พระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) มาเป็นผู้รักษาการแทนเสนาบดีกระทรวงต่างประเทศชั่วคราว ๙. ตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ สมัยรัชกาลที่ ๕ - พระยาสุริยานุวัตร (เกิด บุนนาค) เดิมเป็นราชทูตประจำกรุงปารีส ได้มีพระบรมราชโองการสั่งให้กลับมาเข้าดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ แล้วย้ายมาอยู่กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ๑๐. ตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงเกษตร พาณิชยการ สมัยรัชกาลที่ ๕ - เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ๑๑. ตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงธรรมการ สมัยรัชกาลที่ ๕ - เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ๑๒. ตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ สมัยรัชกาลที่ ๕ - พระยาสุริยานุวัตร (เกิด บุนนาค) ๑๓. ตำแหน่งผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการ สมัยรัชกาลที่ ๕ - พลโท เจ้าพระยาสุรวงศ์ วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค) ๑๔. ตำแหน่งผู้ว่าราชการเมืองเพชรบุรี - เจ้าพระยาสุรพันธุ์พิสุทธิ์ (เทศ) - พระยาสุรินทรฤาชัย (เทียม) - พระยาสุรินทรฤาชัย (เทียน) จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 10:52:55 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 12   ตอน 3 ตำแหน่งเสนาบดี ยศบรรดาศักดิ์ขุนนางนั้นมีรายละเอียดมากมาย จะเห็นว่าบางท่านจะมีราชทินนามซ้ำๆ กัน ดังที่เคยกล่าวในตอนต้นว่า ยศ บรรดาศักดิ์ และราชทินนามอาจจะบอกตำแหน่งหน้าที่ควบคู่กันไปได้ เช่น เจ้าพระยามหาเสนา เป็นบรรดาศักดิ์และราชทินนามของตำแหน่งสมุหพระกลาโหม เจ้าพระยายมราช จะมีตำแหน่งเป็นเสนาบดีกรมเมือง เจ้าพระยาธรรมาธิกรณ์เป็นเสนาบดีกรมวัง เจ้าพระยาพระคลังเป็นเสนาบดีกรมพระคลัง เจ้าพระยาพลเทพเป็นเสนาบดีกรมนา พระยาโชฎึกราชเศรษฐีเป็นเสนาบดีกรมท่า เป็นต้น สำหรับตำแหน่งเจ้าเมือง เมื่อมีการแต่งตั้งจะมีบรรดาศักดิ์และราชทินนามปรากฎในสัญญาบัตร แต่คนส่วนมากนิยมเรียกตามชื่อเมืองที่ไปอยู่ เช่น เจ้าเมืองตาก หรือพระยาตาก เจ้าเมืองราชบุรีหรือพระยาราชบุรี เป็นต้น ในกฎหมายตราสามดวงกำหนดบรรดาศักดิ์และราชทินนาม เจ้าเมืองไว้ จะขอยกตัวอย่างเมือง/จังหวัด ที่มีขุนนางตระกูลบุนนาคไปเป็นเจ้าเมือง ได้แก่ ตำแหน่งพระยา สุรินทรฤาชัย เจ้าเมืองเพชรบุรีซึ่งมี พระยาสุรินทรฤาชัย (เทศ บุนนาค) ผู้ว่าราชการเมืองเพชรบุรี (พ.ศ. ๒๔๐๑ - ๒๔๓๗) พระยาสุรินทรฤาชัย (เทียม บุนนาค) ผู้ว่าราชการเมืองเพชรบุรี (พ.ศ. ๒๔๓๗ - ๒๔๔๑) พระยาสุรินทรฤาชัย (เทียน บุนนาค) ผู้ว่าราชการเมืองเพชรบุรี (พ.ศ. ๒๔๔๑ - ๒๔๕๖) ตำแหน่งเจ้าเมืองราชบุรี ซึ่งมีราชทินนามว่า อัมรินทรฤาชัย ได้แก่ พระยาอัมรินทรฤาชัย (เทียน บุนนาค) เป็นต้น อย่างไรก็ตาม หลังจากมีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง สู่ระบอบประชาธิปไตยไม่นาน ได้มีพระบรมราชโองการ ประกาศเรื่องการยกเลิกบรรดาศักดิ์ ในพระปรมาภิไธยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ตามประกาศประธานสภาผู้แทนราษฎร ลงวันที่ ๔ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๘๐ และลงวันที่ ๑๖ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๔๘๔ "โปรดเกล้าฯ ให้ยกเลิกบรรดาศักดิ์ อันมีราชทินนามเป็นเจ้าพระยา พระยา พระ หลวง ขุน เป็นต้น... ผู้ที่มีบรรดาศักดิ์ผู้ใดประสงค์จะใช้ราชทินนามเป็นชื่อตัวหรือชื่อสกุล เพื่อเป็นอนุสรณ์แห่งความดีงามในราชการ จนได้รับพระราชทานราชทินนามนั้น และเพื่อเป็นสวัสดิมงคลแก่ตนหรือครอบครัวของตน ก็ให้ใช้ราชทินนามนั้นได้..." การยกเลิกบรรดาศักดิ์ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในเรื่องชื่อและนามสกุล ผู้มีบรรดาศักดิ์หลายท่านได้เปลี่ยนชื่อและนามสกุลไปพร้อมกันเลย บางท่านใช้ราชทินนามที่ตนได้รับอยู่เป็นนามสกุลก็มีอยู่มาก บางท่านกลับไปใช้นามสกุลเดิมไม่ยอมเปลี่ยน สำหรับผู้ที่อยู่ในตระกูลบุนนาคแม้จะมีบรรดาศักดิ์สูงสุดหรือราชทินนาม ใด ทุกท่านก็ยังใช้นามสกุล "บุนนาค" โดยเฉพาะบุตรหลานที่สืบเชื้อสายมาจากเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) และเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล จากคุณ : นิดนัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 10:53:52 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 13   ตอน 4 เจ้าพระยาบวรราชนายก (เฉกอะหมัด) วงศ์เฉกอะหมัด ราชนิกุล ยศบรรดาศักดิ์ขุนนาง ตำแหน่งมหาดเล็ก เสนาบดีตระกูลบุนนาค เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ตราสุริยมณฑลและตราจันทรมณฑล สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลตามลำดับชั้นดังนี้ สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๓ สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๓ สายสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) 15 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๓ สายสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) 7 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม บุนนาค) 9 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระยาวงศาภรณ์ภูษิต (เมฆ บุนนาค) 3 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระยาราชานุวงศ์ราชินิกุล (โต บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระยาอภัยสงคราม (นกยูง บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระยาศรีสรราชภักดี (วันหรือวันเปรียญ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) 9 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระพรหมธิบาล (จรหรือจอน บุนนาค) 3 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระรัตนาญัปติ (ตู้ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระสัจจาภิรมย์ (เปาะ บุนนาค) สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระยาอุไทยธรรม (จีน บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สาย นายรักษ์ภูวนารถ (หยอด บุนนาค) สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) 21 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายเจ้าพระยาศรีพิพัฒน์รัตนราชโกษา (แพ บุนนาค) บุตรสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) 9 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (แย้ม บุนนาค) 5 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระยาอิศรานุภาพ (เอี่ยม บุนนาค) 6 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระยากลาโหมราชเสนา (ฉ่ำ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายพระยานานาพิธภาษี (โต บุนนาค) 5 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๔ สายนายไชยขรรค์หุ้มแพรมหาดเล็ก (โชติ บุนนาค) 1 จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 10:56:12 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 14   ตอน 5 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) 17 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค) 4 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาราชพงศานุรักษ์ (ชม บุนนาค) 7 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระศรีธรรมสาส์น (เชย บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาไกรเพชรรัตนสงคราม (แฉ่ บุนนาค) 3 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายนายสอนมหาดเล็ก บุตรพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม บุนนาค) 3 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระภักดีพิรัชภาค (เจิม บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาสุริยานุวัตร (เกิด บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาอรรคราชนารถภักดี (หวาด บุนนาค) 6 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายจมื่นทิพยรักษา (พิณเทพเฉลิม บุนนาค) บุตรพระยาศรีสรราชภักดี (วันหรือวันเปรียญ บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาราชานุประพันธ์ (สุดใจ บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาราชานุประพันธ์ (ทุ้ย บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาราชานุประพันธ์ (เปีย บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาธรรมสารเนตวิเชตภักดี (ถึก บุนนาค) บุตรเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายนายเพื่อน บุนนาค บุตรเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายหลวงสุนทรภักดี (วุธ บุนนาค) บุตรพระพรหมธิบาล (จอน บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายนายผาดมหาดเล็ก บุตรพระพรหมธิบาล (จอน บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาประกิจกรจักร (แช่ม บุนนาค) 4 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายหลวงธนผลพิทักษ์ (อี๋ บุนนาค) บุตรพระรัตนาญัปติ (ตู้ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายนายทิ้ง บุนนาค บุตรพระยาอุไทยธรรม (จีน บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทียน บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระสัจจาภิรมย์ (แถบ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยามหานุภาพ (ไท บุนนาค) 3 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายนายอุ้นมหาดเล็ก บุตรเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายจมื่นศรีสรรักษ์ (เพ่ง บุนนาค) บุตรเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระอินทรภิบาล (ชื่น บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระอภัยบริบาล (เปีย บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายหลวงลหุทัณฑ์พิทักษ์ (เยื้อน บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายนาวาเอกพระยาสุนทรานุกิจปรีชา (หลง บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระบรรฤาสิงหนาท (ปุต บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายหลวงพิทักษ์นฤเบศร์ (จอน บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สาย นายแช่มมหาดเล็ก 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระพรหมธิบาล (บุญเรือง บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาไพบูลย์สมบัติ (เดช บุนนาค) 5 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สาย นายราชจินดา (อรุณ บุนนาค) 3 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สาย นายสุริยาวุธ (สังข์ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระนานาพิธภาษี (ชื่น บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายหลวงสวัสดิโกษา (ชม บุนนาค) 4 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายหลวงพิพิธภักดี (ชู บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สาย นายเลี่ยม บุนนาค 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สาย นายจิตร บุนนาค 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๕ สายพระยาประภากรวงศ์วรวุฒิภักดี (ชาย บุนนาค) 4 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพลโทเจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค) 9 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยาราชานุวงศ์ (เล็ก บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายจ่ายวดยศสถิต (หมิว บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายหลวงดำรงค์สุรินทรฤทธิ์ (บิ๋น บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยาสุรินทรเสนี (สาย บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยาทรงสุรเดช (อั้น บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายหลวงอมรศักดิ์ประสิทธิ์ (อัด บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สาย นายไก่ป่า บุนนาค 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยามนตรีสุริยวงศ์ (วิเชียร บุนนาค) บุตรพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายหลวงวิชิตสุรไกร (ไชยมงคล บุนนาค) บุตรพระยาราชาพงศานุรักษ์ (ชม บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายนายฉ่า บุนนาค บุตรพระยาไกรเพชรรัตนสงคราม (แฉ่ บุนนาค) และคุณหญิงฟอง ธิดาพระยาวิชิตสงคราม (ทัด รัตนดิลก ณ ภูเก็ต) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ฉี่) บุตรพระยาไกรเพชรรัตนสงคราม (แฉ่ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายนายเชื้อ บุนนาค ซึ่งเป็นหลานปู่พระยาวงศาภรณืภูษิต (เมฆ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยาเดชานุชิต (หนา บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยาศรีธรรมศกราช (ปิ๋ว บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยาวิสุทธิราชรังสรรค์ (ใหญ่) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพันตรีหลวงราชานุรักษ์ (เทิด บุนนาค) บุตรพระยาราชานุพันธ์ (เปีย บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพลโทพระยาสีหราชเดโชชัย (สวาสดิ์ บุนนาค) 4 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพันตำรวจเอกพระราชญาติรักษา (ประกอบ บุนนาค) บุตรพระยาประชากิจกรจักร (แช่ม บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายนาวาตรีหลวงพร้อมพลการ (พร้อม บุนนาค) หลานปู่พระยาอุไทยธรรม (จีน บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายหลวงอุชุงคดี (ทวน บุนนาค) บุตรพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทียน บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระพิศาลสุริยศักดิ์ (เทิน บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายเจ้าหมื่นสรรพเพธภักดี (อาคม บุนนาค บุตรนายอุ้น มหาดเล็ก 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายหลวงพินิตพาหนะเวทย์ (พิง บุนนาค) หลานปู่เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายนายแป๊ะ (แปะ บุนนาค) บุตรพระอภัยภิบาล (เปีย บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สาย นายเดช บุนนาค บุตรหลวงสาตราธิกรณฤทธิ์ (จมื่นสุรเดชรณชิตฤทธิไกร (ถมยา บุนนาค)) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายหลวงสัณหโลหการ (บง บุนนาค) บุตรพระบรรฤาสิงหนาท (ปุต) หลานปู่พระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (แย้ม บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพลตรีพระยาเทพาธิบดี (เจิ่น บุนนาค) หลานปู่พระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (แย้ม บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายขุนคำนวณวิจิตร (เชย บุนนาค) หลานปู่พระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (แย้ม บุนนาค) สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สาย นายเกตุ หรือ เกศร บุนนาค บุตรพระพรหมธิบาล (บุญเรือง) หลานปู่พระยาอิศรานุภาพ (เอี่ยม บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายเจ้าพระยาพิชัยญาติ (ดั่น บุนนาค) 7 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยาประเสนชิตศรีพิลัย (ดัด บุนนาค) 3 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยาอรสุมพลาธิบาล (เด่น บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระสุทธิสารวินิจฉัย (มะลิ บุนนาค) บุตรนายราชจินดา (อรุณ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายขุนสิทธิเศรษฐกรรม (สิทธิ บุนนาค) บุตรนายราชจินดา (อรุณ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายหลวงจรัสการคุรุกรรม (จรัส บุนนาค) บุตรนายราชจินดา (อรุณ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายนายสมมาต บุนนาค บุตรนายสุริยาวุธ (สังข์ บุนนาค) หลานปู่พระยาอิศรานุภาพ (เอี่ยม บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพระยาอมรศักดิ์ประสิทธิ (ทนง บุนนาค) บุตรหลวงสวัสดิโกษา (ชม บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายพลเอกหลวงสวัสดิสรยุทธ (ดล บุนนาค) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๖ สายขุนอนุวัตรสุรทัณฑ์ (เพิ่ม บุนนาค) หลานพระยานานาพิธภาษี (โต บุนนาค) 1 จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 10:58:09 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 15   ตอน 8 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพระยาประภากรวงศ์ (ว่อง บุนนาค) บุตรพระยาประภากรวงศ์วรวุฒิภักดี (ชาย) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายหลวงชลาไลยไกยกล (ใจ บุนนาค) บุตรพระยาประภากรวงศ์วรวุฒิภักดี (ชาย) 2 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพระยานิพัทธ์กุลพงศ์ (ชิน บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพลตรีพระยาสุรวงศ์วิวัฒน์ (เตี้ยม บุนนาค) 5 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพันตำรวจตรีพระอดิศักดิ์อภิรัตน์ (เต็มสุริยวงศ์ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพระยาอภิบาลราชไมตรี (ต่อม บุนนาค) บุตรเจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพระยาสุริยาวงศ์ประวัติ (เต๋า บุนนาค) บุตรเจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต) 3 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายศาสตราจารย์ติดต่อ บุนนาค บุตรเจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพระพิเทศพจนวิสุทธิ (เสริม บุนนาค) บุตรพระยาสุรินทรราชเสนี (สาย บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายหลวงวิจิตรประมวลการ (อุทัย บุนนาค) บุตรหลวงอมรศักดิ์ประสิทธิ์ (อัด บุนนาค) หลานปู่เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพลเรือโทพระยาดำรงราชพลขันธ์ (คอน บุนนาค) บุตรนายไก่ป่า บุนนาค หลานเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพระดุลยกรณ์พิทารณ์ (เชิด บุนนาค) บุตรหลวงวิชิตสุรไกร (ไชยมงคล บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายนายชิวห์ บุนนาค บุตรพระยาไกรเพชรรัตนสงคราม (แฉ่ บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายนายจรูญ บุนนาค บุตรนายกระจ่าง บุนนาค หลานนายพินิจราชการ (แช่ม บุนนาค) สายพระยาราชานุวงศ์ (โต บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายขุนวิจารณ์คาวี (นุ่ม บุนนาค) บุตรพระยาเดชานุชิต (หนา บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สาย นายภุชชงค์ บุนนาค บุตรพระยาวิชยาธิบดี (แบน บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สาย นายทวี บุนนาค บุตรขุนบำรุงรัชเขตร (ทัน) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สาย นายสุรเทิน บุนนาค บุตรพระพิศาลสุริยศักดิ์ (เทิน บุนนาค) หลานพระยามหานุภาพ (ไท บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สาย นายอาณัติ บุนนาค 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สาย นายพีร์ บุนนาค บุตรหลวงสมัครนันทพล (พืชน์ บุนนาค) สายเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพลเรือตรีหลวงดัษกรกำจาย (ดัด บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สาย นายระบิล บุนนาค บุตรหลวงสัณหโลหการ (บง บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายพระยาอิศราธิราชเสวี (เลื่อน บุนนาค) บุตรเจ้าพระยาพิชัยญาติ (ดั่น บุนนาค) 3 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สาย นายแพทย์ยนต์ บุนนาค บุตรเจ้าพระยาพิชัยญาติ (ดั่น บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๗ สายศาสตราจารย์ยศ บุนนาค บุตรเจ้าพระยาพิชัยญาติ (ดั่น บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๘ สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๘ สาย นายตุล บุนนาค บุตรพระยาอภิบาลราชไมตรี (ต่อม บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๘ สาย นายเปล่ง บุนนาค หลานพระพรหมธิบาล (บุญเรือง บุนนาค) 1 สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลชั้นที่ ๘ สาย นายละล่อง บุนนาค บุตรพระยาอิศราธิราชเสวี (เลื่อน บุนนาค) 1 จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 10:58:33 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 16   สถานที่สกุลบุนนาคเป็นแม่กองสร้าง หมู่พระอภิเนาว์นิเวศน์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ โปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) เป็นแม่กองคุมการก่อสร้างอาคารในพระบรมมหาราชวัง ในพ.ศ. ๒๓๙๖ แต่ได้ถึงแก่พิราลัยเสียก่อน จึงโปรดเกล้า ฯ ให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เป็นแม่กองสร้างต่อมา และกรมขุนราชสีหวิกรม เจ้ากรมช่างสิบหมู่เป็นนายช่างสร้างต่อมาจนสำเร็จ พระราชทานนามในหมู่พระราชมณเฑียรใหม่นี้ว่า พระอภิเนาว์นิเวศน์ ได้เฉลิมพระราชมณเฑียรเมื่อวันที่ ๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๐๒ รวมเวลาก่อสร้าง ๖ ปี ได้พระราชทานชื่อพระที่นั่งและหอต่างๆ ให้คล้องจองกันดังนี้ พระที่นั่งไชยชุมพล พระที่นั่งภูวดลทัศไนย พระที่นั่งสุทไธศวรรย์ พระที่นั่งอนันตสมาคม พระที่นั่งบรมพิมาน พระที่นั่งนงคราญสโมสร พระที่นั่งจันทรทิพโยภาส พระที่นั่งภานุมาศจำรูญ พระที่นั่งมูลมณเฑียร พระที่นั่งเสถียรธรรมปริตร หอราชฤทธิรุ่งโรจน์ หอโภชนลีลา และพระที่นั่งประพาสพิพิธภัณฑ์ พระราชวังนันทอุทยาน ตั้งอยู่บนถนนอิสรภาพ แขวงบ้านช่างหล่อ เขตธนบุรี พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระราชวังเป็นที่ประพาส และเตรียมไว้เป็นที่อยู่ของพระราชโอรส ธิดา เมื่อพระองค์เสด็จสวรรคตแล้ว โดยโปรดให้ซื้อสวนราษฎรที่ริมคลองมอญ ทางฝั่งเหนือบริเวณด้านข้าง และด้านหลังวัดชิโนรสารามเป็นจำนวนมากสร้างพระราชวัง มีพระตำหนักที่ประทับและตำหนักฝ่ายในหลายหมู่ มีเขื่อนเพชรล้อมรอบ แล้วโปรดให้ขุดคลองมอญจนเข้าไปถึงที่ประทับ การก่อสร้างเริ่มในปี พ.ศ. ๒๔๐๐ สมเด็จ เจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) เป็นแม่กอง คุมการก่อสร้างได้ไม่นานก็ถึงแก่พิราลัย จึงโปรดให้กรมหลวงวงศาธิราชสนิทคุมการสร้างต่อมาจนถึงปี พ.ศ. ๒๔๐๘ จึงหยุดการสร้าง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ ได้พระราชทานพระตำหนักที่ประทับและที่สวนนันทอุทยานให้เป็นที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ครั้งยังดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์) กับเจ้าคุณ จอมมารดาแพ โดยมีกรมสมเด็จพระสุดารัตน์ราชประยูร (พระองค์เจ้าลม่อม) ประทับอยู่ด้วย เมื่อเจ้าคุณจอม มารดาแพมีพระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าหญิงศรีวิลัยลักษณ์ กรมขุนสุพรรณภาควดี ในพ.ศ. ๒๔๑๑ จึงย้ายมาพำนักที่พระตำหนักสวนกุหลาบ ภายในพระบรมมหาราชวัง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ พระราชทานที่พระตำหนักในนันทอุทยานให้เป็นโรงเรียนสอนภาษาอังกฤษ ต่อมาโรงเรียนนั้นย้ายมาตั้งที่โรงเรียนสุนันทาลัย (โรงเรียนราชินีในปัจจุบัน) จึงพระราชทานสวนนันทอุทยานให้ใช้เป็นสถานที่ราชการทหารเรือ ปัจจุบันภายในสวนนันทอุทยานเป็นที่ตั้งของฐานทัพเรือกรุงเทพฯ ทางด้านเหนือเรื่อยลงมาจนถึงริมคลองมอญ เป็นที่ตั้งของกรมขนส่งทหารเรือ ด้านริมถนนอิสรภาพ เป็นที่ตั้งของกองดุริยางค์ทหารเรือ ส่วนด้านตะวันตกเฉียงเหนือ หรือด้านเหนือวัดชิโนรสาราม เป็นที่ตั้งโรงเรียนชิโนรสวิทยาลัย มีถนนอิสรภาพตัดผ่ากลาง คนทั่วไปนิยมเรียกสั้นๆ ว่า "สวนอนันต์" พระนารายณ์ราชนิเวศน์ เมืองลพบุรี พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)ที่สมุหพระกลาโหม เป็นผู้อำนวยการสร้างวังที่เมืองลพบุรี ประมาณ พ.ศ. ๒๓๙๙ ซึ่งสมเด็จพระนารายณ์มหาราชได้ทรงสร้างไว้และทิ้งเป็นที่รกร้างมาแต่ครั้งกรุงเก่านั้น ปฏิสังขรณ์ของเดิมที่ยังพอซ่อมแซมได้ คือ พระที่นั่งจันทรพิศาลองค์ ๑ กับกำแพงและประตูพระราชวังโดยรอบ โปรดเกล้าฯ ให้ สร้างพระที่นั่งเป็นที่ประทับขึ้นหมู่หนึ่งเป็นพระที่นั่ง ๓ ชั้น ที่พระบรรทม พระราชทานนามว่า พระที่นั่งพิมานมงกุฏ ท้องพระโรง ๒ ชั้น ต่อมาทางทิศตะวันออกนาม พระที่นั่งวิสุทธิวินิจฉัย มีพระที่นั่งน้อยอยู่หน้าท้องพระโรง อีก ๒ องค์คู่กัน ได้แก่พระที่นั่งไชยศาสตรากร และพระที่นั่งอักศรศาสตราคม นอกจากนี้ยังมีตำหนักใน และอาคารอีกหลายหลัง พระราชทานนามรวมกันทั้งหมดว่า พระนารายณ์ราชนิเวศน์ พลับพลาที่อ่างศิลา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๔ ทรงพระราชดำริว่า ที่ชายทะเล ตำบลอ่างศิลา แขวงเมืองชลบุรีเป็นที่อากาศดี โปรดให้สร้างเป็นที่ประทับแห่งหนึ่ง กับที่เขาสามมุขด้านใต้ตำบลอ่างศิลา โปรดให้สร้างพลับพลาเป็นที่ประพาสด้วย การปลูกสร้างพระตำหนักที่สวนอ่างศิลานั้นสร้างชั่วคราว ได้ถมศิลาที่ชายทะเลก่อเป็นท่าจอดเรือ สร้างแต่พลับพลาที่เขาสามมุข ต่อมาเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ที่สมุหพระกลาโหม สร้างตึกอาศัยสถานหลังใหญ่ขึ้นหลังหนึ่ง และเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) สร้างตึกอาศัยสถานหลังเล็กขึ้นอีกหลังหนึ่งที่ปลายแหลม สำหรับให้คนป่วยไปพักรักษาตัวเป็นการกุศล และใช้เป็นสถานที่พักตากอากาศด้วย ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ได้เสด็จไปประพาสอ่างศิลาหลายครั้ง พลับพลาที่เขาสามมุขผุพังไปหมด เพราะเป็นพลับพลารับเสด็จชั่วคราว เมื่อสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ทรงสำเร็จราชการแผ่นดิน โปรดเกล้าฯ ให้บูรณะปฏิสังขรณ์ตึกอาศัยสถาน ๒ หลังนั้น พร้อมตกแต่งเครื่องใช้สอยครบบริบูรณ์ พระราชทานนามหลังใหญ่ว่า ตึกมหาราช นามหลังเล็กนั้นว่า ตึกราชินี พระนครปฐม เมืองนครไชยศรี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๔ โปรด เกล้าฯ ให้เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) เป็นแม่กอง กรมขุนราชสีหวิกรม เป็นนายช่าง สร้างพระราชวังขึ้นด้านตะวันออกพระปฐมเจดีย์ เมื่อครั้งทรงบูรณะปฏิสังขรณ์พระปฐมเจดีย์ พระราชวังนี้สำหรับเป็นที่ประทับเวลาเสด็จออกไปนมัสการพระปฐมเจดีย์ เป็นพระที่นั่งตึก ๒ ชั้น มีท้องพระโรง พลับพลากับโรงละคร ทั้งตำหนักเรือนจันทน์ฝ่ายใน พระราชทานนามว่า พระนครปฐม ภายนอกพระราชวังมีโรงม้าโรงช้าง และตึกที่ประทับสำหรับเจ้านายและที่พักข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ เสด็จมาประทับแรมแต่ในรัชกาลที่ ๔ ถึงรัชกาลที่ ๕ เมื่อก่อนสร้างทางรถไฟหลายครั้ง ต่อมาตึกและเรือนในบริเวณพระราชวังนครปฐมชำรุดจึงให้รื้อลงเสียส่วนใหญ่ ได้โปรดให้สร้างบริเวณพระปฐมเจดีย์ขึ้นเป็นเมือง ตั้งที่ว่าการมณทลนครไชยศรี แล้วทำทางรถไฟผ่านไปทางนั้น พระนครคีรี เมืองเพชรบุรี พระนครคีรี หรือที่เรียกกันเป็นสามัญว่า เขาวัง สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๐๒ ปรากฎหลักฐาน ในพระราชพงศาวดารรัชกาลที่ ๔ ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) และประชุมพงศาวดารภาคที่ ๒๕ ว่าพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้เจ้า พระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ที่สมุหพระกลาโหม พระเพชรพิไสยศรีสวัสดิ์ (ท้วม บุนนาค) ปลัดเมืองเพชรบุรีเป็นนายงาน สร้างวังที่เขามหาสมณะ ซึ่งต่อมาพระราชทานนามใหม่ว่า เขามหาสวรรค์ (ปัจจุบันเรียกว่า เขามไหศวรรย์ ตั้งอยู่ริมถนนเพชรเกษมในเขตเทศบาลเมืองเพชรบุรี) ในการสร้างพระนครคีรีนี้ ได้สร้างพระราชวังบนยอดเขาทั้ง ๓ ยอด โดยนำสถาปัตยกรรมตะวันตกแบบนีโอคลาสสิค มาเป็นแบบอย่างในการก่อสร้าง แต่ฝีมือช่างปั้นมีอิทธิพลของสถาปัตยกรรมจีนปรากฎออกมา เช่น การปั้นสันหลังคา และกระเบื้องกาบกล้วย เป็นต้น การก่อสร้างเริ่มจากบนยอดกลาง ซึ่งเดิมเป็นที่ตั้งของวัดอินทคีรี มีเจดีย์เก่าทรุดโทรมมาก โปรดเกล้าฯ ให้สร้างเจดีย์ใหม่ทับองค์เดิมและบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ พระราชทานนามว่า พระธาตุจอมเพชร ยอดเขาด้านทิศตะวันออก เดิมมีศาลาไม้ของวัดสมณะซึ่งชำรุดทรุดโทรม พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดประจำพระราชวังบนพระนครคีรี คือวัดพระแก้ว มีพระอุโบสถประดับด้วยหินอ่อน หลังคามุงกระเบื้องสี ใบระกาช่อฟ้า บราลีประดับกระจกฝีมือช่างหลวง หน้าบันปูนปั้นเป็นตราพระมหาพิชัยมงกุฏ ซึ่งเป็นตราประจำรัชกาลที่ ๔ บริเวณวัดพระแก้วยังมีพระสุทธเสลเจดีย์ หอระฆัง ศาลาและพระปรางค์ ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า "เจดีย์แดง" ยอดเขาด้านตะวันตก เป็นส่วนที่ใช้ก่อสร้างพระราชวังซึ่งเป็นที่ประทับ มีหมู่พระที่นั่งหลายองค์ และอาคารต่างๆ ได้แก่พระที่นั่งเพชรภูมิไพโรจน์ พระที่นั่งปราโมทย์มไหสวรรย์ พระที่นั่งเวชยันต์วิเชียรปราสาท เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีโรงมหรสพ หรือโรงโขน ศาลาลูกขุน และอาคารอื่นๆ อีก จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 11:03:45 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 17   สถานที่ที่สกุลบุนนาคเป็นแม่กองสร้างตอน 2 พระราชวังเมืองราชบุรี การสร้างพระราชวังที่เมืองราชบุรี เนื่องจากมีพระราช ประสงค์จะทนุบำรุงหัวเมืองทางฝ่ายตะวันตกให้เจริญขึ้น ในปลายสมัยรัชกาลที่ ๔ โปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จ เจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินอำนวยการขุดคลองภาษีเจริญ และขุดคลองดำเนินสะดวก ต่อมาในรัชกาลที่ ๕ ทำให้การค้าขายระหว่างเมืองราชบุรีกับพระนครสะดวกยิ่งขึ้น สมเด็จเจ้าพระยาฯ ได้เดินทางไปหัวเมืองราชบุรีหลายครั้ง ได้กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเห็นควรว่าเป็นสถานที่เสด็จประพาสอีกแห่งหนึ่ง จึงโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาฯ (ช่วง บุนนาค) กับเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี ซึ่งได้เคยอำนวยการสร้างพระนครคีรีที่เมืองเพชรบุรีมาด้วยกัน สร้างพระราชวังที่เมืองราชบุรีบริเวณพลับพลาเดิม (พลับพลาแห่งนี้เป็นที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งเสด็จ ประพาสหัวเมืองชายทะเล ในพ.ศ. ๒๓๙๘) อยู่ริมน้ำทางฝั่งตะวันตกริมแม่น้ำแม่กลองตรงข้ามกับตัวเมืองราชบุรี สร้างพระที่นั่งเป็นตึกหลังใหญ่อยู่กลางหลังหนึ่ง แต่ยังสร้างไม่แล้วเสร็จ ต่อมาโปรดให้ใช้เป็นโรงทหารระยะหนึ่ง แล้วพระราชทานให้เป็นที่สร้างสถานีตำรวจภูธร (พระราชวังริมน้ำได้ถูกรื้อไปแล้ว) ปี พ.ศ. ๒๔๑๓ โปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง) สร้างพระราชวังบนเขา สัตตนารถ (บางแห่งเรียกว่า สัตนาถ หรือเขาวัง) เพื่อเป็นที่ประทับแรมเวลาเสด็จประพาสเมืองราชบุรี พระราชวังนี้สร้างบนยอดเขาขนาดย่อม อยู่ทางฝั่งตะวันตก ห่างจากลำน้ำขึ้นไประยะทาง ๘๐ เส้น ได้ทำถนนและวางรางเหล็กสำหรับรถขนของตั้งแต่ริมน้ำขึ้นไปจนถึงเขาสัตตนารถ สร้างพระตำหนักบนยอดเขา เนื่องจากบนเขานี้มีวัดเก่าอยู่แล้ว จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดใหม่ ถวายเป็นพระอารามหลวงที่ในตัวเมือง แล้วพระราชทานนามวัดนั้นว่า วัดสัตตนารถฯ อันเป็นชื่อเดิมของวัดบนเขา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสไทรโยค เมื่อเสด็จกลับมาถึงเมืองราชบุรี พอดีกับราชทูตโปรตุเกส เดินทางมาถึงพระนครทูลขอเฝ้าฯ สมเด็จเจ้าพระยาฯ ได้กราบบังคมทูลขอให้เสด็จออกรับราชทูตโปรตุเกส ที่พระราชวังบนเขาสัตตนารถนี้ จะได้เป็นการเฉลิมพระเกียรติเหมือนเมื่อครั้งสมเด็จ พระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา เสด็จออกรับ เชอวาเลียร์ เดอ โชมองต์ (Chevalier de Chaumont) ราชทูตของพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ แห่งประเทศฝรั่งเศส ที่พระราชวังเมืองลพบุรี อีกประการหนึ่งท้องพระโรงที่นี่กว้างใหญ่เท่าที่พระที่นั่งดุสิตสวรรค์ธัญมหาปราสาท ที่เมืองลพบุรี จึงโปรดเกล้าฯ ให้รับรองคณะราชทูต เมื่อวันที่ ๑๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๒๐ ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ได้เสด็จมาประทับที่วังแห่งนี้เพียงครั้งเดียว ต่อมาถูกทิ้งให้รกร้าง จนถึงปี พ.ศ. ๒๔๖๗ พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ ได้พระราชทานบริเวณนี้ ให้เป็นวิสุงคามสีมา ใช้เป็นที่ประกอบสังฆกรรม เรียกชื่อวัดว่า วัดเขาวังราชบุรี วัดสัตตนารถปริวัตร ตั้งอยู่ที่ตำบลหน้าเมือง อำเภอเมืองจังหวัดราชบุรี ที่ตั้งเดิมเป็นวัดร้าง อยู่ริมฝั่งแม่น้ำแม่กลอง มีชื่อวัดโพธิ์งาม หรือวัดกลางบ้าน (วัดโพธิ์งามนี้สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โดยชาวไทยญวน ซึ่งอพยพจากเมืองเชียงรายมาอยู่ที่ราชบุรี) ในสมัยรัชกาล ที่ ๕ โปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง) และเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม) หาที่สร้างพระราชวังที่เมืองราชบุรี และได้ทำการสร้างบนเขาสัตตนารถ และบริเวณดังกล่าวมีวัดร้างบนเขาอยู่แล้ว รัชกาลที่ ๕ มีพระราชประสงค์จะให้มีการผาติกรรม คือไถ่ถอนที่วัด เพื่อให้พ้นจากธรณีสงฆ์ สมเด็จเจ้าพระยาฯ จึงได้ดำเนินการตามพระราชประสงค์ฯ ได้ปฏิสังขรณ์วัดโพธิ์งามขึ้นใหม่ และอัญเชิญพระพุทธไสยาสน์องค์ใหญ่ จากวัดเขาสัตตนารถ มาประดิษฐานที่วัดโพธิ์งาม และสร้างวิหารไว้หลังพระอุโบสถ พระราชทานนามวัดว่า "วัดสัตตนารถปริวัตร" ซึ่งแปลว่า "เปลี่ยนไปจากเขา สัตตนารถ" วัดสัตตนารถปริวัตร ได้รับการสถาปนาเป็นพระอารามหลวงชั้นโทชนิดวรวิหาร ฝ่ายธรรมยุติกนิกาย ทรง โปรดเกล้าฯ ให้พระครูศีลคุณธราจารย์ จากวัดโสมนัสวิหารไปเป็นเจ้าอาวาสรูปแรกที่วัดนี้ วัดมหาธาตุวรวิหาร ราชบุรี วัดมหาธาตุวรวิหาร ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของศาลากลาง จังหวัดราชบุรี ห่างประมาณ ๑ กิโลเมตร บนฝั่งตะวัน ตกของแม่น้ำแม่กลอง เดิมเป็นวัดโบราณคู่บ้านคู่เมืองจังหวัดราชบุรี สันนิษฐานว่าสร้างสมัยขอมเรืองอำนาจ ในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ มีพระปรางค์สร้างด้วยศิลาแลง ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ คนส่วนมากนิยมเรียกว่าวัดหน้าพระธาตุ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โปรดให้ย้ายเมืองราชบุรีมาอยู่ทางฝั่งซ้ายของแม่น้ำแม่กลอง เมื่อ พ.ศ. ๒๓๖๐ เนื่องจากชัยภูมิดี เหมาะสำหรับจะรับทัพพม่า ประชาชนจึงย้ายถิ่นฐานตามตัวเมือง วัดนี้จึงถูกทิ้งร้างไป สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ เห็นว่าวัดนี้สภาพทรุดโทรมมากจึงได้บูรณะปฏิสังขรณ์พระอุโบสถขึ้นใหม่ โดยมอบให้พระครูปลัดครื้น เจ้าอาวาสวัดช่องลม เป็นผู้ดำเนินการบูรณะปฏิสังขรณ์ และให้เจ้าคุณจางวางกรับ ซึ่งเป็นนายช่าง สร้างมณฑปทางขวามือหน้าพระอุโบสถ เมื่อสร้างเสร็จแล้ว ทางจังหวัดได้ให้กรมการ เมืองย้ายสถานที่ที่ประกอบพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยา จากวัดตาล (วัดอมรินทราราม) ไปกระทำพิธีที่วัดมหาธาตุวรวิหารแทน ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ โปรดเกล้าฯ ให้เสนาบดีในสกุลบุนนาค เป็นแม่กองอำนวยการสร้าง พระบรมมหาราชวัง พระราชวัง และพลับพลาที่ประทับหลายแห่ง ทั้งยังให้เป็นแม่กองสร้างวัด และขุดคูคลอง ถนนสายต่างๆ ทั้งภายในพระนครและต่างจังหวัด ซึ่งจะเรียบเรียงข้อมูลโดยสังเขปดังนี้ พระบรมบรรพต วัดสระเกศ ในสมัยรัชกาลที่ ๓ โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระเจดีย์องค์ใหญ่อย่างภูเขาทอง ที่พระนครศรีอยุธยา แต่ตรงที่ก่อสร้างเป็นชายคลองมหานาค พื้นหินอ่อน การก่อสร้างพระเจดีย์ทรุดลงทุกครั้ง จึงต้องหยุดการสร้างเจดีย์นั้นค้างอยู่เพียงฐานมาแต่รัชกาลที่ ๓ พระบาทสมเด็จ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ โปรดเกล้าฯ ให้พระยาศรีพิพัฒน์รัตนราชโกษา (แพ บุนนาค) บุตรสมเด็จ เจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ผู้สร้างพระเจดีย์นั้นเมื่อรัชกาลที่ ๓) เป็นแม่กองและพระยาราชสงครามเป็นนายช่าง ซ่อมแปลงพระเจดีย์ที่ค้างอยู่นั้นให้เป็นภูเขาโดยสร้างพระเจดีย์ไว้บนยอด มีบันไดเวียนทางขึ้นไปได้ ๒ ทาง พระราชทานนามว่า บรมบรรพต เมื่อ พ.ศ. ๒๔๐๘ คนทั่วไปเรียกว่า ภูเขาทอง สระปทุมวันและวัดปทุมวนาราม พ.ศ. ๒๓๙๖ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) เป็นแม่กอง พระยาสามภพพ่าย (หมู) เป็น นายงาน จ้างจีนขุดสระปลูกบัวที่ท้องนาริมคลองบางกะปิ บริเวณสระทำเป็นเกาะ ปลูกผักและพันธุ์ไม้ต่างๆ สร้างพระที่นั่งสำหรับประทับแรม มีพลับพลา โรงละคร เรือนเจ้าจอม โรงครัว พร้อมทั้งสร้างวัดขึ้นวัดหนึ่งด้วย พระราชทานนามว่า วัดปทุมวนาราม รัชกาลที่ ๔ ได้เสด็จมาประทับแรมเป็นครั้งคราว โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าจอมลงพายเรือเก็บดอกบัวและพันธุ์ไม้ต่างๆ ให้พระสงฆ์พายเรือเข้าไปรับบิณฑบาต มีขบวน แห่ผ้าป่าและเล่นเพลงสักวาดอกสร้อยเป็นที่สนุกสนาน ปัจจุบันวัดปทุมวนารามที่สร้างครั้งนั้นยังอยู่ แต่สระปทุมวันที่เคยเป็นอุทยานนั้นกลายเป็นที่รกร้าง ต่อมาได้มีการถมสระ ถมที่ สร้างศูนย์การค้าใหญ่ขึ้นแทน ปัจจุบันที่ดินบริเวณนั้นเป็นศูนย์การค้าเวิร์ลเทรดเซนเตอร์ พระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ พระสมุทรเจดีย์นั้นในรัชกาลที่ ๓ โปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ เมื่อยังเป็นเจ้าพระยาพระคลัง เป็นแม่กองสร้างเป็นพระเจดีย์ไม้สิบสองอยู่กลางเกาะ มีศาลาสี่ทิศ พ.ศ. ๒๔๐๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๔ โปรดให้เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) เป็นแม่กอง พระยามหาอรรคนิกร พระอมรมหาเดชเป็นนายงาน ทำการบูรณะปฏิสังขรณ์ จัดซื้อศิลาถมขยายเกาะให้กว้างออกไป สร้างวิหารหลวงข้างด้านใต้พระเจดีย์ ๑ หลัง สร้างหอระฆัง และปลูกต้นพระศรีมหาโพธิซึ่งได้เมล็ดมาจากพุทธคยา ในสมัยรัชกาลที่ ๕ โปรดให้สร้างศาลาด้านเหนือพระเจดีย์เพิ่มอีกหลังหนึ่ง พระสมุทรเจดีย์ วัดเกาะสีชัง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ โปรดเกล้าฯให้เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) เป็นแม่กอง สร้างวัด พระราชทานสำหรับพวกชาวเกาะจะได้ทำศาสนกิจ สร้างพระอุโบสถ ศาลาการเปรียญ และกุฏิสงฆ์ที่บนเนินเขาตอนปลายแหลมด้านตะวันออก ต่อมาได้ย้ายไปสร้างที่ใหม่บนทางเหนือของเกาะ ในสมัยรัชกาลที่ ๕ พระราชทานนามว่า วัดจุฑาทิศนธรรม พระพุทธบาท พระนครศรีอยุธยา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๔ โปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) เป็นแม่กอง รื้อเครื่องบนพระมณฑปใหญ่ที่ชำรุด ซ่อม แซมตัวไม้ใหม่ และให้สร้างศาลาที่พักของสัปบุรุษที่ท่าเรือ เป็นศาลาก่ออิฐถือปูน ๓ หลัง ขุดบ่อน้ำทำศาลาเครื่องไม้ในระยะทางขึ้นพระบาทตั้งแต่บางโขมดจนถึงเขาตกหลายแห่ง สร้างกุฎิสงฆ์ที่วัดท้ายพิกุล ๗ หลัง ในบริเวณ พระพุทธบาทสร้างโรงธรรม ๑ หลังและศาลาเก้าห้อง ๑ หลัง ให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง) ที่สมุหกลาโหม บูรณะตึกเก่าที่ริมบ่อโพง ๑ หลัง ให้เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ) บูรณะโรงเครื่องริมประตูยักษ์ หลังหนึ่ง และสร้างกุฎีสงฆ์ที่วัดท้ายพิกุลอีกหลังหนึ่ง พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินขึ้นไปยกยอดพระมณฑป เมื่อ พ.ศ. ๒๔๐๓ จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 11:05:22 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 18   สถานที่ที่สกุลบุนนาคเป็นแม่กองสร้างตอน 3 พระปฐมเจดีย์ นครไชยศรี เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๔ ทรงผนวชอยู่นั้นได้เสด็จไปนมัสการพระปฐมเจดีย์ ซึ่งเป็นพระเจดีย์โบราณ เห็นสมควรว่าควรจะบูรณะปฏิสังขรณ์ใหม่ให้อยู่ในสภาพดี เป็นโบราณสถานที่สำคัญในพระพุทธศาสนา เมื่อเสด็จขึ้นเถลิงถวัลย์ราชสมบัติแล้ว จึงโปรดให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) เป็นแม่กอง ต่อมาท่านถึงพิราลัย โปรดให้เจ้า พระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) เป็นแม่กอง ทำการปฏิสังขรณ์พระปฐมเจดีย์มาจนตลอดรัชกาล เมืองจันทบุรี เมืองจันทบุรีในสมัยก่อนเป็นจุดยุทธศาสตร์ที่สำคัญ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ โปรด เกล้าฯ ให้เจ้าพระยาพระคลัง (ดิศ บุนนาค) เป็นแม่กองสร้างเมืองจันทบุรีใหม่ในชัยภูมิที่ดีกว่าคือบริเวณเขาเนินวง ตำบลบางกะจะ (อำเภอเมืองจันทบุรี) เพื่อป้องกันกองทัพญวนมารุกราน สร้างเมืองเมื่อ พ.ศ. ๒๓๗๘ พร้อมทั้งสร้างป้อมที่กำแพงเมืองหลายป้อมหันหน้าออกทะเล ยังได้สร้างเรือรบไว้สำหรับต่อสู้กับญวนหลายลำ อู่ต่อเรืออยู่ริมแม่น้ำจันทบุรี มีหลวงนายสิทธิ (ช่วง บุนนาค) เป็นผู้ช่วยเจ้าพระยาพระคลัง ในค่ายเมืองมีคลังอาวุธสำหรับเก็บกระสุนปืนใหญ่ คลังดินปืน มีศาลหลักเมืองและวัดโยธานิมิตรเป็นวัดประจำเมืองอีกด้วย ปัจจุบันกรมศิลปากรใช้บริเวณส่วนหนึ่งของค่ายเนินวง (ซึ่งถูกทิ้งร้างไประยะหนึ่ง) สร้างอาคารที่ทำการโครงการโบราณคดีใต้น้ำ มีนิทรรศการแสดงการปฏิบัติงานและโบราณวัตถุที่สำรวจและขุดค้นได้จากแหล่งเรือจมในเขตอ่าวไทย โดยเฉพาะโบราณวัตถุที่เป็นเครื่องถ้วยชามจำนวนมากที่กองทัพเรือยึดจากเรือออสเตรเลียไทด์ (Australia Tide) เมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๕ คลองผดุงกรุงเกษม เป็นคลองที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง) ที่สมุหพระกลาโหม เป็นแม่กอง และเจ้าหมื่นไวยวรนาถ (วร บุนนาค) เป็นนายงาน ขุดขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๓๙๔ เพื่อใช้เป็นคลองคูเมืองในรัชสมัยของพระองค์ คลองนี้มีแนวขนานกับคลองรอบกรุงและคลองคูเมืองเดิม ปากคลองด้านเหนือออกแม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณวัดเทวราชกุญชร ปากคลองด้านใต้ออกแม่น้ำเจ้าพระยา บริเวณวัดแก้วฟ้า กลางคลองมีคลองมหานาค ซึ่งขุดในรัชกาลที่ ๑ ผ่าน จ้างกรรมกรจีนเป็นคนขุดประมาณ ๑๐ เดือน เมื่อขุดคลองเสร็จแล้ว พ.ศ. ๒๓๙๕ โปรดให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ สร้างป้อมเรียงรายตามแนวคลองผดุงกรุงเกษม และที่อยู่ทางฝั่งตะวันตก (ฝั่งธนบุรี) ได้แก่ ป้อมป้องปัจจามิตร ป้อมปิดปัจจานึก ป้อมฝึกเหี้ยมหาญ ป้อมผลาญไพรีราบ ป้อมปราบศัตรูพ่าย ป้อมทำลายแรงปรปักษ์ ป้อมหักกำลังดัสกร ป้อมพระนครรักษา เป็นต้น คลองมหาสวัสดิ์ อยู่ในตำบลมหาสวัสดิ์ อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี และเขตอำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) และพระภาษีสมบัติบริบูรณ์ เป็นแม่กองจ้างชาวจีนขุด เมื่อ พ.ศ. ๒๔๐๒ เสร็จ พ.ศ. ๒๔๐๓ ระยะทางเริ่มตั้งแต่คลองบางกรวยที่บริเวณใกล้วัดชัยพฤกษมาลา ไปบรรจบแม่น้ำนครชัยศรี ริมศาลเจ้าสุบิน ตำบลงิ้วลาย อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม คลองมหาสวัสดิ์ยาวประมาณ ๒๘ กิโลเมตร ไหลผ่านตำบลท่าเรือ ตำบลงิ้วลาย ตำบลมหาสวัสดิ์ และตำบลศาลายา ในอำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม ตำบลปลายบาง ตำบลศาลากลาง ตำบลบางคูเวียง ตำบลบางขุนกอง และตำบลมหาสวัสดิ์ในอำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี เมื่อขุดคลองเสร็จนั้น เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ให้สร้างศาลาสำหรับประชาชนพักไปตามริมคลองทุก ๑๐๐ เส้น ศาลาหลังหนึ่งให้เขียนตำรารักษาโรคต่างๆ ติดไว้เป็น การกุศล ต่อมาเรียกกันว่า "ศาลายา" ปัจจุบันเป็นชื่อตำบล และสถานีรถไฟ ศาลาอีกแห่งหนึ่งสร้างในการปลงศพคนของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ เรียกกันว่าศาลาทำศพ ปัจจุบันเป็น "ศาลาธรรมสพน์" เป็นชื่อตำบลและสถานีรถไฟในเขตตลิ่งชัน คลองเจดีย์บูชา เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๔ โปรดเกล้า ฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) เป็นแม่กองทำการปฏิสังขรณ์ พระปฐมเจดีย์ พ.ศ. ๒๔๙๖ ได้ให้ขุดคลองจากแม่น้ำเมืองนครชัยศรี เข้าไปจนถึงบริเวณพระปฐมเจดีย์ แต่การยังค้างอยู่ สมเด็จเจ้าพระยา ฯ ถึงแก่พิราลัย จึงโปรดให้เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ ดำเนินการต่อมา ได้ลงมือขุดคลองแต่ตำบลท่านา ไปถึงพระราชวังนครปฐม ซึ่งสร้างใหม่ แล้วเลี้ยวแยกไปถึงเขตวัดพระงามเป็นที่สุด พระราชทานนามว่า "คลองเจดีย์บูชา" คลองดำเนินสะดวก พ.ศ. ๒๔๐๙ รัชกาลที่ ๔ โปรดเกล้าฯ ให้เจ้า พระยาศรีสุริยวงศ์ที่สมุหพระกลาโหม เป็นแม่กองขุดคลอง จากแม่น้ำเมืองนครชัยศรี ที่ตำบลบางยาง ไปบรรจบคลองบางนกแขวก อันเป็นคลองของแม่น้ำแม่กลองระยะทาง ๘๔๐ เส้น เสร็จใน พ.ศ. ๒๔๑๑ ก่อนจะมีคลองดำเนินสะดวก ชาวเรือจะเดินทางจากแม่น้ำท่าจีน (นครชัยศรี) ไปยังแม่น้ำแม่กลอง อาศัยคลองสุนัขหอน ซึ่งคดเคี้ยวมาก และตื้นเขินในบางตอน เมื่อขุดคลองตัดตรง คนทั้งหลายจึงใช้คลองดำเนินสะดวกแทน นอกจากนี้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ยังได้ออกเงินส่วนตัวขุดคลองบางลี่ จากแม่น้ำแม่กลองไปบรรจบคลองยี่สาร ซึ่งเป็นคลองสายหนึ่งของแม่น้ำเพชรบุรีอีกด้วย คลองแสนแสบ ในสมัยรัชกาลที่ ๓ โปรดเกล้าฯ ให้พระยาศรีพิพัฒรัตนราชโกษาธิบดี (ทัต บุนนาค) เป็นแม่กองจ้างคนจีนขุดคลอง ตั้งแต่หัวหมากไปถึงบางขนาก เมื่อ พ.ศ. ๒๓๘๐ และขุดเสร็จในปี พ.ศ. ๒๓๘๓ เป็นคลองยาว ๑,๓๓๗ เส้น คลองนี้เรียกชื่อแบ่งเป็น ๒ ตอน คือคลองแสนแสบ และคลองบางขนาก พ.ศ. ๒๔๑๙ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชดำริว่าคลองที่ใช้เป็นเส้นทางไปมา ระหว่างทางกรุงเทพฯ กับฉะเชิงเทรานั้นยังอ้อมไกลอยู่ ถ้าขุดคลองลัดตัดทางให้สั้นเข้าจะได้ประโยชน์มีหลายประการ จึงมีพระบรมราชโองการให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) แต่งตั้งเจ้าพนักงานขุดคลอง ตั้งแต่ศาลากลาง คลองแสนแสบ ตรง ไปบรรจบปลายคลองท่าไข่ แขวงเมืองฉะเชิงเทรา สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ตั้งให้พระยาชลธารวินิจฉัย เป็นแม่กอง ลงมือขุดเมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๙ ใช้เวลา ๒๑ เดือน แล้วเสร็จใน พ.ศ. ๒๔๒๐ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระยาวิเศษฤาไชย ผู้ว่าราชการจังหวัดฉะเชิงเทรา จัดการเป็นพระราชพิธีเปิดคลอง ในวันที่ ๒๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๒๐ พระราชทานนามว่า "คลองนครเนื่องเขตร" จากคุณ : นิดนัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 11:07:07 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 19   สถานที่ที่สกุลบุนนาคเป็นแม่กลองสร้าง ตอน 4 ถนนเจริญกรุง ถนนตรง และถนนสีลม พ.ศ. ๒๔๐๔ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้ เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ เป็นแม่กอง พระอินทราธิบดีสีหราชรองเมือง เป็นนายงาน ตัดถนนตั้งแต่คลองคูพระนครชั้นใน ข้างวังเจ้าเขมร ตรงลงไปต่อกับถนนตรงไปพระโขนง ที่คลองผดุงกรุงเกษมตรงหัวลำโพงสายหนึ่ง อีกสายหนึ่งแยกจากถนนตัดใหม่ที่กล่าวมาแล้วเหนือวัดสามจีน ทำถนนลงไปข้ามคลองผดุงกรุงเกษมที่ใต้วัดตะเคียน แล้วตรงลงไปทางหลังกงสุลฝรั่ง ไปทางตำบลบางรัก และบ้านทวาย จนถึงแม่น้ำเจ้า พระยาที่ตำบลดาวคนองสายหนึ่ง คือถนนเจริญกรุง แล้วให้ขุดคลองขวางแต่บางรักไปถึงถนนตรงๆ ศาลา (แดง) ที่เจ้าพระยาทิพากรวงศ์สร้างไว้ ถมดินทำถนนอีกสายหนึ่ง (เรียกว่าถนนสีลม) ถนนทั้งสามสายได้แก่ถนนตรง ถนนเจริญกรุง และถนนสีลม เป็นถนนปูอิฐตะแคงโรยทราย ในการสร้างถนนสามสายนี้ เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ได้นายช่างชาวอังกฤษ ชื่อ เฮนรี่ อาลบาสเตอร์ (ต้นสกุล เศวตศิลา) เป็นผู้ส่องกล้องวางแนวถนน และได้กรรมกรจีนเป็นผู้ตัดต้นไม้ (สวนหมากและมะพร้าว) ถมดิน สร้างถนน พ.ศ. ๒๔๐๕ เจ้าพระยายมราช เสนาบดีกรมพระนครบาลเป็นแม่กอง สร้างถนนเจริญกรุงตอนภายในกำแพงเมือง ต่อจากถนนเจริญกรุงตอนใต้ ที่เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์อำนวยการสร้าง ที่ริมคลองรอบเมือง ตรงมาจนบรรจบถนนสนามชัย ที่มุมวัดพระเชตุพน เมื่อสร้างเสร็จแล้ว ก็ให้สร้างตึกแถวชั้นเดียวขึ้นริมถนนทั้งสองฟาก สำหรับให้คนเช่าทำการค้าขาย การสร้างถนนทั้งสามสายนี้ จะต้องทำสะพานข้ามคลองที่ถนนผ่านหลายสะพานด้วยกัน จึงโปรดให้บอกบุญผู้มีจิตศรัทธารับสร้างสะพานหลายแห่ง ได้แก่ สะพานหัน สะพานถนนเจริญกรุง สะพานถนนขวาง (ถนนสีลม) และ สะพานคลองถนนตรง เป็นต้น สะพานที่เสนาบดีในตระกูลบุนนาคสร้าง ได้แก่ สะพานเหล็ก รุ่นแรก ๒ สะพาน ได้แก่ สะพานเหล็กข้ามคลองรอบพระนคร บริเวณคลองโอ่งอ่าง เรียกว่า "สะพานเหล็กบน" ภายหลังโปรดพระราชทานนามว่า "สะพานดำรงสถิตย์" สะพานเหล็กอีกสะพานหนึ่งเป็นสะพานข้ามคลองผดุงกรุงเกษม บริเวณป้อมปิดปัจจานึก เรียกว่า "สะพานเหล็กล่าง" ซึ่งต่อมาพระราชทานนามว่า "สะพานพิทยเสถียร" สะพานเหล็กทั้ง ๒ สะพานนี้ เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์สิ้นเงิน ๒๓,๒๐๐ บาท สะพานคลองถนนตรง มี ๒ สะพานได้แก่ สะพานข้ามคลองถนนตรง ที่ศาลาแดง และสะพานข้ามคลองไปปทุมวัน เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ เป็นผู้สร้างสิ้นเงิน ๑,๘๔๐ บาท ถนนสุรวงศ์ ถนนเดโช ถนนสุรวงศ์ เริ่มจากถนนเจริญกรุงถึงสะพาน เฉลิมภพ ๕๐ ถนนเดโช แยกจากถนนสุรวงศ์ถึงถนนสีลม ชื่อถนนทั้งสองสายมาจากนามบรรดาศักดิ์ของพระยาสีหราชเดโชชัย ซึ่งต่อมาเลื่อนขึ้นเป็น เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค) บุตรเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กรุงเทพฯ เริ่มขยายตัวในด้านทิศใต้ มีผู้นิยมซื้อที่ดินแถบนั้นพร้อมทั้งพยายามนำความเจริญมาสู่ที่ดินของตนด้วยการขุดคลองหรือตัดถนนผ่าน เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ขณะมีบรรดาศักดิ์เป็นพระยาสีหราชเดโชชัย เป็นเจ้าของที่ดินแถบนั้นได้ตัดถนนผ่านที่ดินดังกล่าว ๒ สาย และได้กราบบังคมทูลถวายถนนให้เป็นถนนหลวง พร้อมขอพระราชทานนามถนน รัชกาลที่ ๕ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ พระราชทานนามว่า "ถนนสุรวงศ์" และ "ถนนเดโช" เพื่อเป็นอนุสรณ์ตามนามบรรดาศักดิ์ของท่านเจ้าของถนน สะพานราชเทวี สี่แยกราชเทวี สะพานราชเทวี เป็นชื่อสะพานลอยบนถนนเพชรบุรีในปัจจุบัน สี่แยกราชเทวี คือสี่แยกบริเวณถนนเพชรบุรีตัดกับถนนพญาไท สะพานราชเทวี สร้างครั้งแรกเป็นสะพานคอนกรีตเสริมเหล็ก มีลูกกรงเป็นปูนปั้น ทอดข้ามคลองริมถนนเพชรบุรี สมเด็จพระปิตุฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวีโปรดให้สร้างสะพานนี้ขึ้นเพื่อเป็นสาธารณกุศลในโอกาสฉลองพระชนมายุครบ ๕๐ พรรษา การสร้างสะพานในครั้งนั้นเป็นการดำเนินตามพระราชนิยม ด้วยทรงมีพระราชประสงค์อำนวยความสะดวกแก่ประชาชนและพัฒนาบ้านเมืองให้เจริญก้าวหน้า เมื่อสร้างสำเร็จทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามสะพานนี้ว่า "สะพานพระราชเทวี" ต่อมาเมื่อมีการถมคลองสร้างถนน สะพานนี้จึงถูกรื้อถอนไป และได้สร้างสะพานขึ้นใหม่เป็นสะพานลอยบนถนนเพชรบุรี และสี่แยกถนนเพชรบุรีตัดกับถนนพญาไท ชื่อสะพานพระราชเทวี และสี่แยกพระราชเทวี แต่คนทั่วไปมักเรียกสั้น ๆ ว่า "ราชเทวี" จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 11:08:26 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 20   สถานที่ที่สกุลบุนนาคเป็นแม่กลองสร้าง ตอน 5 แยกแม้นศรี สะพานแม้นศรี แม้นศรี เป็นชื่อสี่แยกบริเวณถนนบำรุงเมืองตัดกับถนนจักรพรรดิพงษ์ ตอนต่อกับถนนวรจักร และเป็นชื่อสะพานข้ามคลองเล็กๆ ใกล้ถนนจักรพรรดิพงษ์ ชื่อแม้นศรี มาจากชื่อหม่อมแม้น ธิดาเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) เป็นหม่อมในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช พระราชอนุชาร่วมพระราชชนนีเดียวกับ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อหม่อมแม้น ชายาที่ทรงรักมากถึงอนิจกรรม ได้มีพิธีกรรมจัดใหญ่มาก และมีผู้สมทบเงินช่วยงานศพจึงนำเงินนั้นมาสร้างสะพานข้ามคลอง เพื่อเป็นสาธารณประโยชน์และอุทิศส่วนกุศลให้แก่หม่อมแม้น สะพานนี้เปิดใช้ครั้งแรก เมื่อวันที่ ๓๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๕๑ ตั้งชื่อสะพานเป็นอนุสรณ์แก่หม่อมแม้นว่า "สะพานแม้นศรี" ต่อมาเมื่อบริเวณนั้นมีถนนตัดผ่านเป็นสี่แยก จึงเรียกว่า "สี่แยกแม้นศรี" ตรอกโรงภาษี เป็นตรอกหนึ่งในเขตบางรัก เดิมเป็นที่ตั้งของ ศุลกสถานหรือกรมศุลกากรในปัจจุบัน คนสมัยนั้นเรียกกันว่า "โรงภาษีร้อยชักสาม" เรียกสั้นๆ ว่า "โรงภาษี" ศุลกสถานสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ พ.ศ. ๒๔๓๓ โปรดให้ย้ายที่ทำการเก็บภาษีจากที่ทำการเดิมบริเวณปากคลองผดุงกรุงเกษม มายังที่ทำการใหม่ซึ่งโปรดให้นาย ช่างชาวอิตาเลี่ยน ชื่อ กราสส์ เป็นผู้ออกแบบเป็นอาคาร ๓ ชั้นทันสมัย เจ้าพระยาภาสกรวงษ์ (พร บุนนาค) อธิบดีกรมศุลกากรคนแรกได้บัญญัติคำว่า ศุลกากร ขึ้นใช้ และจารึกชื่ออาคารนี้ว่า ศุลกสถาน คนทั่วไปยังนิยมเรียกโรงภาษี เช่นเดิม พ.ศ. ๒๔๙๓ กรมศุลกากร ได้ย้ายที่ทำการไปอยู่ ณ บริเวณท่าเรือกรุงเทพฯ อาคารศุลกสถานเดิมเปลี่ยนเป็นที่ทำการกองตำรวจดับเพลิง แต่ชื่อตรอกนั้นยังเรียกว่า ตรอกโรงภาษี ประภาคาร รีเยนท์ไลท์เฮาส์ เนื่องจากแม่น้ำเจ้าพระยาบางตอน มีสันดอน ทำให้เป็นอุปสรรคต่อการเดินเรือ ผ่านปากน้ำเข้ามาค้าขายในพระนคร พวกกงสุลและพ่อค้าฝรั่งจึงขอร้องให้รัฐบาลสร้างประภาคารขึ้นที่ริมร่องสันดอน เพื่อเรือกำปั่นจะได้แล่นเข้าแม่น้ำเจ้าพระยาได้สะดวก พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้รับคำร้องขอจากพวกกงสุลในราว พ.ศ. ๒๔๐๓ โปรดเกล้าฯ ให้สั่งซื้อประภาคารจากประเทศอังกฤษ นำมาติดตั้งที่หลังสันดอน ต่อมาประภาคารที่ซื้อนั้นโค่นล้มจมทะเลไป ทางพ่อค้าฝรั่งขอให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) สร้างประภาคารให้ใหม่ ท่านได้ตัดสินใจส่งเงินส่วนตัวไปให้พระยาสยามธุระพาห์ กงสุลสยาม ณ กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ให้ซื้อประภาคารเหล็ก พร้อมทั้งโคมไฟและอุปกรณ์ต่างๆ ส่งเข้ามายังกรุงเทพฯ ได้ตั้งประภาคารเหล็กนั้นในแม่น้ำเจ้าพระยาตรงหน้าบ้านสมเด็จเจ้าพระยา และให้คนนำก้อนหินไปถมสันดอนตรงที่จะตั้งประภาคาร เพื่อให้พื้นแน่น เริ่มก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๑๓ แต่ ต้องรื้อทำใหม่ถึงสองครั้ง เนื่องจากพื้นทรุด ได้เปิดทำการจุดโคมไฟ เมื่อวันที่ ๒๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๑๔ เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ได้จ่ายเงินส่วนตัวสร้างประภาคาร แห่งนี้เป็นเงิน ๒๒๖ ชั่ง โดยมีเจ้า พระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) เสนาบดีกรมท่า เป็นผู้ควบคุมการสร้าง เมื่อสร้างประภาคารและเปิดบริการแล้ว กรมท่าได้เรียกเก็บเงินค่าธรรมเนียมจากเรือบรรทุกสินค้าที่มาจากต่างประเทศที่มีระวางขับน้ำตั้งแต่ ๕๐ ตันขึ้นไป และเรือบรรทุกสินค้าจากกรุงเทพฯ ไปประเทศอื่นๆ ทั้งขาเข้าและขาออก ในอัตราตันละ ๓ เซนต์สิงคโปร์ พวกฝรั่งตั้งชื่อประภาคารแห่งนี้ว่า รีเยนท์ไลท์เฮาส์ หมายถึงประภาคารของผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน โรงเรียนหลวง สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เมื่อครั้งเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินมีความเห็นว่ารัฐบาลควรทำหน้าที่ให้การศึกษาแก่ประชาชน ไม่ใช่ให้วัดเป็นสถานที่ศึกษาแต่แห่งเดียว (สมัยนั้นคณะบาทหลวงชาวฝรั่งเศสจัดตั้งโรงเรียนอยู่ในวัดและสอนทั้งภาษาไทยภาษาอังกฤษและภาษาฝรั่งเศส) ควรจะเปิดสอนภาษาอังกฤษในโรงเรียนด้วย จึงให้จ้างชาวอเมริกันชื่อนาย แพตเตอร์ซัน มาเป็นครูใหญ่ของโรงเรียนที่ท่านตั้งขึ้นในวังหลวงริมประตูวิเศษไชยศรี สถานที่แบ่งเป็นสองแผนก แผนกหนึ่งอยู่ทางขวาของถนนเข้าวังชั้นกลาง สอนภาษาไทยและเลข อีกแผนกหนึ่งอยู่ทางซ้ายสอนภาษาอังกฤษและภาษาฝรั่งเศส นักเรียนส่วนใหญ่เป็นบุตรธิดาเจ้านายและข้าราชการผู้ใหญ่ นักเรียนที่เรียนในชั้นภาษาไทย มีหนังสือเรียนภาษาไทยสองเล่ม พิมพ์ที่โรงพิมพ์หลวงซึ่งตั้งอยู่ในวัง เล่มหนึ่งเป็นหนังสือสอนอ่านให้ถูกอักขระวิธี ชื่อหนังสือ มูลบทบรรพกิจ (พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. ๒๔๑๔) แต่งโดยพระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) อีกเล่มหนึ่งเป็นแบบสอนเลข ซึ่งยังใช้สูตรคูณเป็นภาษาบาลี เช่น สูตรคูณแม่นพ (แม่ ๙) ท่องว่า "นพเอกานพ ๙ นพโทอัษฎาทัศ ๑๘ นพตรีสัพตาพิศ ๒๗" อย่างนี้เป็นต้น ส่วนการสอนภาษาต่างประเทศนั้น มีครูสอนทั้งภาษาอังกฤษและภาษาฝรั่งเศส แต่มีผู้เข้าศึกษาน้อย เพราะยังไม่เห็นประโยชน์ในการเรียน บางคนจึงลาออกไป ปี พ.ศ. ๒๔๑๗ มีนักเรียนในแผนกนี้เหลือเพียงสามคน ต่อมารัฐบาลได้ตั้งโรงเรียนหลวงภายนอกวัง เป็นโรงเรียนแห่งแรกที่รัฐบาลตั้งขึ้นเพื่อให้การศึกษาแก่ประชาชน เรียกว่าโรงสกูลหลวง ซี่งได้มีการปรับปรุงขยายหลักสูตร ต่อมาได้มีการสร้างโรงเรียนขึ้นภายในวัด ต่างๆ ซึ่งมีที่ดินกว้างขวางพอจะตั้งโรงเรียนได้และประหยัดเงินอีกด้วย จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 11:10:03 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 21   สถานที่ที่สกุลบุนนาคเป็นแม่กลองสร้าง ตอน 6 โรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา และพิพิธภัณฑ์ โรงพยาบาลตั้งอยู่ตำบลปากคลองสาน จึงมีผู้เรียกว่า โรงพยาบาลปากคลองสาน เนื่องจากหลังคาของอาคารโรงพยาบาลมุงด้วยกระเบื้องสีแดง บางครั้งคนทั่วไปจึงเรียกว่า "โรงพยาบาลหลังคาแดง" พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งโรงพยาบาลรักษาคนวิกลจริตขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๔ โดยใช้บ้านของ พระยาภักดีภัทรากร (เจ้าสัวเกงซัว) เจ้าภาษีนายอากรผู้ซึ่งยกอาคารนี้เพื่อใช้ชำระหนี้หลวง อาคารขนาดใหญ่ ๓ หลังเป็นเก๋งจีนเก่า และมีอาคารเล็กๆ โดยรอบอีกจำนวน หนึ่ง ใช้เป็นหอผู้ป่วยและกักกัน รักษาคนวิกลจริตด้วยวิธีโบราณที่เรียกว่า "นัดยา" ต่อมามีผู้ป่วยทวีมากขึ้น และมีวิธีการรักษาแบบทันสมัย จำเป็นต้องขยายโรงพยาบาล ดังนั้นใน พ.ศ. ๒๔๕๕ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ซื้อที่ดินซึ่งเป็นของบุตรหลานสมเด็จ เจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ สร้างสถานที่ ห่างจากที่เดิม ๖๐๐ เมตร ด้านหน้าติดคลองสมเด็จเจ้าพระยา (คลองสาน) เป็นที่ดินของเจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค) บุตรของเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ หรือเจ้าคุณทหาร (วร บุนนาค) ที่ที่มีกำแพงอยู่แล้วคือบ้านพระยาราชานุประพันธ์ (เปีย บุนนาค) และที่ดินของราษฎรบริเวณใกล้เคียง รวมเนื้อที่ ๔๔ ไร่ครึ่ง เดิมมีตึกใหญ่ ๓ หลัง ได้รื้อลง ๒ หลัง ซึ่งเป็นตึกของหม่อมหลี และหม่อมคล้าม น้องสาว ซึ่งเป็นภรรยาของเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) เพื่อใช้พื้นที่นี้สร้างเรือนผู้ป่วย เหลือตึกของสมเด็จเจ้าพระยาฯ ไว้เพื่อเป็นที่พักของผู้อำนวยการ ๑ หลัง ด้านหน้าโรงพยาบาล จะมีต้นประดู่ใหญ่ปลูกเป็นแนวตลอด ริมน้ำเป็นเขื่อนกั้น มีท่าน้ำ ๓ ท่า ทุกท่ามีสิงห์โตหินคู่ประดับไว้ (สิงโตหินมาจากอับเฉาเรือจากเมืองจีน) ท่าแรกอยู่หน้าตึกบ้านพักผู้อำนวยการเป็น ท่าหิน ท่ากลางเป็นที่จอดรับส่งผู้ป่วยมีป้อมยาม ตรงท่านี้มีสะพานไม้เชื่อมถนนเลียบคลอง ไปทางวัดอนงคาราม ท่าสุดท้ายอยู่แถวถังน้ำบาดาลให้ผู้ป่วยอาบน้ำหรือเรือแกลบจอดส่งแกลบ ก่อนปี พ.ศ. ๒๔๓๕ ถนนเลียบคลองสาน จากปากคลองสานถึงวงเวียนเล็กเป็นเพียงทางเท้า ทางเดินเป็นทางดินปูด้วยอิฐกว้างประมาณครึ่งเมตร ในคลองมีน้ำเต็ม และลึก ใช้เรือเดินไปมาในคลองหน้าโรงพยาบาล ต่อเมื่อสร้างสะพานพุทธฯ แล้วจึงสร้างถนนกว้าง ๓ เมตร พื้นที่แถวโรงพยาบาลเป็นสวนผลไม้ มีสวนขนาดใหญ่ของเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม) ชาวบ้านเรียกว่า "สวนกรมท่า" มีพรรณไม้และพันธุ์สัตว์แปลกๆ นานาชนิด เมื่อซื้อที่ดินเป็นกรรมสิทธิแล้ว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ จัดตั้งเป็นโรงพยาบาล รักษาคนวิกลจริต ในสังกัดกรมแพทย์ กระทรวงนครบาล พระราชทานนามว่า "โรงพยาบาลคนเสียจริต" ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น "โรงพยาบาลโรคจิต" และเมื่อโอนเข้าสังกัดกรมสาธาณสุข ได้เปลี่ยนชื่อใหม่เป็น "โรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา" เพื่อเป็นอนุสรณ์แก่เจ้าของสถานที่ ปัจจุบันนี้ตึกของเจ้าคุณทหารหรือเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) เป็นอาคารตึกพิพิธภัณฑ์ ของโรงพยาบาล ตึกนี้สร้างในสมัยรัชกาลที่ ๕ เป็นอาคารแบบยุโรปมีหอคอย ในห้องโถงกลางชั้นสองมีระฆังสำริดขนาดใหญ่ มีอักษรแสดงว่าหล่อจากเมืองมิลาน ประเทศอิตาลีเมื่อ ค.ศ. ๑๘๘๔ (พ.ศ. ๒๔๕๗) คงจะเป็นระฆังที่สั่งเข้ามาเพื่อแขวนไว้บนหอคอยสถาปัตยกรรมของตึกนี้มีลักษณะพิเศษ ไม่มีเสาเข็ม ใช้ซุงไม้สักวางเรียงไว้ข้างใต้ การฉาบปูนผนังตึกใช้ปูนขาวผสมน้ำอ้อย เมื่อเวลาล่วงเลยเป็นศตวรรษตึกทรุดโทรมมาก แต่ด้วยความอุตสาหวิริยะของนายแพทย์หทัย ชิตานนท์ (อดีตรองปลัดกระทรวงสาธารณสุข และอดีตผู้อำนวยการโรงพยาบาล) ได้ติดต่อหาสถาปนิกที่เชี่ยวชาญมาบูรณะซ่อมแซมแต่ไม่สำเร็จ จึงตัดสินใจมอบอาคารนี้ให้ขึ้นทะเบียนโบราณสถานแห่งชาติ เมื่อวันที่ ๔ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๒๘ โดยกรมศิลปากรเป็นผู้บูรณะตัวตึกและดูแลบริเวณอาคารโดยรอบด้วย การบูรณะอาคารพิพิธภัณฑ์จึงเสร็จสมบูรณ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๒ ได้รับการยกย่องจากสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ คัดเลือกให้เป็น "อาคารอนุรักษ์ดีเด่น" ได้รับรางวัลจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๓๐ พิพิธภัณฑ์โรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยาเป็นอาคาร ๒ ชั้น มีห้องแสดงทั้งหมด ๙ ห้อง เป็นห้องนิทรรศการ และห้องที่จัดไว้สำหรับผู้เข้าชมรับฟังการบรรยาย "พิพิธภัณฑ์สมเด็จเจ้าพระยา" เป็นพิพิธภัณฑ์แห่งแรกของประเทศไทย ที่รวบรวมความเป็นมาของการรักษาผู้ป่วยทางจิต ในห้องเกียรติภูมิของโรงพยาบาล จัดมุมหนึ่งไว้เพื่อเป็นเกียรติแด่ "เจ้าคุณทหาร" ที่ผนังติดภาพและประวัติเจ้าคุณทหาร เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) ผู้เป็นเจ้าของบ้านและที่ดินที่เป็นพิพิธภัณฑ์สมเด็จเจ้าพระยาในปัจจุบัน จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 11:10:57 A:125.24.27.8 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 22 .....ที่สกุลบุนนาคเป็น"แม่กลอง"สร้าง ต้องใช้แม่กองมั้งครับ (แก้ใข) ขอโทษครับ พอดีย้อนกลับไปดูตอนต้นๆ เห็นเขียนแม่กองถูกอยู่ หลังๆมานี่ผิด สงสัยเผลอไปหน่อยเท่านั้น แก้ไขเมื่อ 17 ส.ค. 52 12:11:24 จากคุณ : Navarat.C เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 12:08:39

ความคิดเห็นที่ 23 อยากรู้จักคุณนิดจังเป็นการส่วนตัวค่ะ แต่ส่งหลังไมค์ไม่ได้ถ้าจะกรุณาช่วยบอกช่องทางด้วยนะคะ     สงสัยคุณนิดจังเป็นสมาชิกชมรมสายสกุลฯ คห.8 คุณศรีสิทธิฯคะ กับเจ้าจอมไม่ต้องใช้ราชาศัพท์ค่ะ จากคุณ : ขอตอบบ้าง (Kladawan) เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 13:04:01

ความคิดเห็นที่ 24 คุณความคิดเห็นที่ 7 ครับ   พระภรรยาเจ้า  ในรัชกาลที่ ๕  ที่เรียกกันว่า "พวกบุนนาค หรือพวกฝากขะโน้น"  คือ พระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี พระราชเทวี (สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี ) ซึ่งเป็นพระราชธิดาในรัชกาลที่ 4 ประสูติแต่เจ้าคุณจอมมารดาสำลี (บุนนาค) แม้ในพระหัตถเลขาส่วนพระองค์ที่ส่งไปยังเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต  ก็ยังทรงใช้คำว่า "....เป็นพวกฝากขะโน้น"  ซึ่งหมายถึงพวกสกุลบุนนาค จากคุณ : เกนหลงหนึ่งหรัด เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 13:06:12

ความคิดเห็นที่ 25 ภรรยาเจ้าก็คือเจ้าจอมนี่แหละค่ะ คือเป็นคนสามัญธรรมดาแต่เป็นภรรยาของเจ้า ส่วนพระภรรยาเจ้านั่นเป็นเจ้าที่เป็นภรรยาของพระราชาค่ะ งงมั้ยคะ? หุหุหุ เขียนเองยังงง แต่ตามนั้นจริงๆค่ะ จากคุณ : Natcha_ka เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 14:15:11

ความคิดเห็นที่ 26 คุณความคิดเห็นที่ 6 คะ ตามลิ้งไปเลยค่ะ http://www.thaispecial.com/bookshop/newbookpreviewx.asp?booklist=9744516817 จากคุณ : Natcha_ka เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 14:20:36

ความคิดเห็นที่ 27 อ้า...เรื่องนี้....ขายลิขสิทธิ์ให้เกาหลีไปสร้างเป็นละครท่าจะดี ประมาณว่า "จักรพรรดิกู้บัลลังค์" ยืนตามคุณ เกนหลงฯ พวกฟากขะโน้น หมายถึง พวกบุนนาค ตระกูลบุนนาค  ตั้งเคหะสถานอยู่ตรงที่เป็นโรงเรียนศึกษานารีจนไปถึงหลังคาแดง ท่านฟากโน้น หมายถึง เจ้าฟ้าจุฑามณี  ซึ่งทรงครองพระราชวังเดิม คำว่า "ฟากโน้น" เป็นคำที่พวกฟากขะนี้ (กรุงเทพฯ) เรียก ฝั่งธนบุรี จากคุณ : กัมม์ เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 14:53:58

ความคิดเห็นที่ 28   # คุณ ขอตอบบ้าง (Kladawan) ผมกำลังจะสื่อถึงคุณ Natcha_ka เพราะเธอเขียนผิดครับ เธอเขียนว่า "ปล. เราใช้ราชาศัพย์ไม่เป็นนะคะ " ผมเลยเขียนว่า ราชาศัพท์ ครับ จากคุณ : ศรีสิทธิสงคราม เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 15:04:08 A:124.121.135.56 X: TicketID:197085

ความคิดเห็นที่ 29 เรื่องนี้....เหนื่อยเหมือนกันนะครับ พระจอมเกล้า - พระจอมปราชญ์ ตอนที่ ๑ เมื่อทรงพระเยาว์ http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2008/02/K6322290/K6322290.html พระจอมเกล้า - พระจอมปราชญ์ ตอนที่ ๒ ราชสมบัติสมควรกับพระบารมีในกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2008/02/K6329371/K6329371.html พระจอมเกล้า - พระจอมปราชญ์ ตอนที่ ๓ สมเด็จพระมหาธรรมราชา และธรรมยุติ http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2008/02/K6346344/K6346344.html พระจอมเกล้า - พระจอมปราชญ์ ตอนที่ ๔ ประกาศพระพุทธศาสนา http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2008/02/K6364048/K6364048.html พระจอมเกล้า - พระจอมปราชญ์ ตอนที่ ๕ ปลายแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2008/03/K6389507/K6389507.html เรื่องนี้ยังไม่จบ  ยังติดค้างห้องสมุดอยู่อีกหลายตอนครับ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเหมาะสมที่สุดในขณะนั้น ไม่ใช่ว่าเพราะพวกบุนนาคต้องการข่มพระองค์ไว้ใต้อำนาจเนื่องจากทรงอ่อนแอ พวกบุนนาคถวายราชสมบัติแด่เจ้าฟ้าพระและกรมขุนอิศเรศรังสรรทั้งสองพระองค์ร่วมกัน ถ้าพวกบุนนาคกลัวกรมขุนอิศเรศรังสรรอย่างที่เขาเดาๆ กันจริง  ทำไมไม่เลือกพระองค์อื่นเล่า นี่ไม่ใช่ละครเกาหลีนะครับ จากคุณ : กัมม์ เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 15:48:38

ความคิดเห็นที่ 30   ขออภัยที่พิมพ์คำว่าแม่กองผิด เรื่องสกุลบุนนาค ค้นหาจากเวปไซด์ค่ะ จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 16:29:49 A:125.24.33.68 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 31   สำหรับคุณ (Kladawan) ติดต่อได้ทางเมลข้างล่างนี้ nong-nid@msn.com จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 16:33:55 A:125.24.33.68 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 32   ไม่ธรรมดาจริงๆ จากคุณ : blackthai เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 16:39:37

ความคิดเห็นที่ 33 สุดยอดเลยครับ  สมกับเป็นตะกูลที่ปกครองเมืองไทยมาหลายสมัยจริงๆ จากคุณ : Kross_ISC เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 17:06:04

ความคิดเห็นที่ 34   การสร้างวัดในสกุล บุนนาคตอน 1 เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชปราบดาภิเษก เมื่อวันที่ ๖ เมษายน พุทธศักราช ๒๓๒๕ ได้โปรดให้ย้ายราชธานีจากกรุงธนบุรีฝั่งตะวันตก มาสร้างพระนครใหม่บนฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา ระยะแรกได้สร้างกำแพงพระนคร และพระบรมมหาราชวังพร้อมกับขุด คู คลอง รอบกรุง สร้างป้อมรอบพระนคร ๑๔ ป้อม รัชกาลที่ ๑ ทรงมีพระราชประสงค์ให้พระนครใหม่ รุ่งเรืองด้วยวัดวาอารามในพระพุทธศาสนาเหมือนกรุงศรีอยุธยา ดังนั้นการสร้างวังและวัด มักจะสร้างตามแบบอย่างกรุงศรีอยุธยา แม้กระทั่งชื่อก็ใช้นามตามที่เคยมีมาแต่เดิม ในสมัยรัชกาลที่ ๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ไทยยังต้องทำสงครามกับพม่าระหว่าง พ.ศ. ๒๓๒๘ ถึง ๒๓๕๒ ถึง ๗ ครั้ง จึงมีการสร้างวัดใหม่ไม่มากนัก ส่วนใหญ่จะเป็นการบูรณะปฏิสังขรณ์วัดเก่าที่มีอยู่แล้ว ได้ทรงมอบให้เจ้านายในพระราชวงศ์ตลอดจนขุนนาง ข้าราชบริพารช่วยกันบูรณะปฏิสังขรณ์ ในรัชกาลนี้จึงมีวัดใหม่ที่ทรงสร้างอยู่เพียง ๒ วัดคือ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม (ซึ่งเป็นวัดอยู่ในเขตพระราชฐานไม่มีพระสงฆ์จำพรรษา) และวัดสุทัศน์เทพวราราม (เสร็จเรียบร้อยในรัชกาลที่ ๓) ได้ทรงสร้าง สถาปนาและบูรณะทั้งหมด ๒๖ วัด ที่เป็นพระอารามหลวงชั้นเอกเพียง ๓ วัดคือ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฏิ์ และวัดสุทัศน์เทพวราราม ในสมัยรัชกาลที่ ๒ แม้จะไม่มีศึกใหญ่จากพม่าและประเทศใกล้เคียง แต่ยังต้องเตรียมกำลังพลและอาวุธพร้อมอยู่ การสร้างวัดใหม่จึงมีเพียงวัดเดียวคือ วัดทรงธรรม อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ส่วนวัดที่ทรงบูรณะปฏิสังขรณ์ขึ้นเป็นพระอารามหลวงชั้นเอก ๑ วัดคือ วัดอรุณราชวราราม เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ๑ วัดคือ วัดหงส์รัตนาราม และพระอารามหลวงชั้นตรี ๒ วัด ได้แก่ วัดหนังและวัดบวรมงคล อนึ่ง วัดอัมพวันเจติยาราม อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม ซึ่งมีประวัติเกี่ยวเนื่องกับพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒ เมื่อเสด็จขึ้นครองราชสมบัติแล้ว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ (รัชกาลที่ ๓) ไปอำนวยการสร้างพระปรางค์ ณ ที่ประสูติ ประวัติวัดอัมพวันเจติยาราม โดยสังเขปดังนี้ วัดอัมพวันเจติยาราม สมเด็จพระรูปศิริโสภาคมหานาคนารี พระชนนีของสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินีในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก และเป็นมารดาของเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล (ภรรยาของเจ้าพระยาอรรคมหา เสนาบุนนาค) เป็นผู้สร้างวัดนี้ขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย วัดอัมพวันเจติยาราม เดิมเป็นที่ตั้งที่ว่าการอำเภออัมพวา เรียกบริเวณนี้ว่า บางช้าง เนื่องจากในสมัยก่อนมีฝูงช้างลงไปกินน้ำในแม่น้ำแม่กลองจนลึกเป็นคลอง เรียกว่า คลองบางช้าง สกุล ณ บางช้างนี้สืบเชื้อสายมาจากตระกูลเศรษฐี บางช้างชื่อ น้อย บรรดาศักดิ์เป็นท้าวแก้วผลึก เป็นนายตลาดหญิงทำหน้าที่เก็บอากรขนอนตลาดของชุมชน บางช้าง ซึ่งเป็นชุมชนที่มีความเจริญในด้านเกษตรกรรมและพานิชยกรรมในช่วงปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา ต่อมามีชาวจีน มอญ ลาว อพยพมาอาศัยอยู่เพิ่มมากขึ้น พระญาติวงศ์ของสมเด็จพระอมรินทร์ส่วนใหญ่ตั้งนิวาสถานอยู่สืบกันมาในบริเวณบางช้าง พระองค์ประสูติที่บ้านอัมพวา เมื่อทรงสมรสกับหลวงยกกระบัตรเมืองราชบุรี (รัชกาลที่ ๑) ได้ย้ายตำหนักไปอยู่ ณ ที่ซึ่งปัจจุบันเป็นที่ตั้งพระปรางค์วัดอัมพวันเจติยาราม ณ ที่นั้นได้ให้ประสูติกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินีได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระบรมราชินีพันปีหลวงพระองค์แรก เมื่อสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยเสด็จเถลิงถวัลย์ราชสมบัติ พระญาติของสมเด็จพระอมรินทร์ฯ ขึ้นสู่ฐานะเป็นราชินิกุลแต่นั้นมา เรียกกันว่า "ราชินิกุลบางช้าง" สมเด็จพระรูปศิริโสภาคมหานาคนารี ได้บวชเป็นรูปชีและทรงอุทิศนิวาสถานเดิม สร้างวัดอัมพวันเจติยารามขึ้น ได้ย้ายตำหนักออกไปคือ บริเวณพระที่นั่งทรงธรรมในปัจจุบัน พระปรางค์วัดนี้มีลักษณะพิเศษคือ มียอดปรางค์กลมโต แล้วค่อยสอบลงมาทางข้างล่าง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเรียกว่า "บานบน" นอกจากจะสร้างขึ้นในบริเวณที่เป็นที่ทรงพระราชสมภพแล้ว ยังเป็นที่บรรจุพระบรมราชสรีรางคารของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยอีกด้วย ภายในพระที่นั่งทรงธรรมวัดอัมพวันเจติยารามซึ่งเคยเป็นที่ประทับของรัชกาลที่ ๓ ครั้งเสด็จมาอำนวยการสร้างพระปรางค์ มีพระประธานเป็นพระพุทธรูปปางสมาธิศิลปะสมัยอยุธยา ฐานบัวปิดทองประดับลวดลายแบบจีน เบื้องหน้าพระประธานเป็นพระพุทธบาทจำลอง เนื่องจากวัดนี้เป็นวัดเก่าและมีความสำคัญทางด้านประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรม ทางกรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นวัดทางโบราณสถาน และได้มีการบูรณะปฏิสังขรณ์อยู่อย่างต่อเนื่อง ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ บ้านเมืองสงบสุขได้มีการค้าขายทั้งภายในและภายนอกประเทศ ทรงให้สร้างพระอารามหลวงใหม่ ๓ พระอาราม ได้แก่ วัดเทพธิดาราม วัดราชนัดดาราม และวัดเฉลิมพระเกียรติราชวรวิหาร จังหวัดนนทบุรี ทรงสถาปนาและปฏิสังขรณ์วัดอีกจำนวนมาก เช่น วัดนางนอง วัดปากน้ำภาษีเจริญ วัดยานนาวา และ วัดราชโอรสาราม ฯลฯ เป็นต้น นอกจากจะทรงสร้างและบูรณะวัดด้วยพระองค์เองแล้ว ยังทรงชักชวนพระบรมวงศานุวงศ์ ตลอดจนเสนาบดีขุนนางผู้ใหญ่ ช่วยกันสร้างและปฏิสังขรณ์วัดอีกด้วย จึงได้เกิดประเพณีของการสร้างวัดในที่ดินของตน เป็นวัดประจำตระกูลขึ้นมากมาย เช่นวัดในตระกูลบุนนาค เริ่มจากวัดประยุรวงศาวาสและวัดพิชยญาติการาม เป็นต้น วัดประยุรวงศาวาสและวัดพิชยญาติการาม เป็นวัดที่มีประวัติความเป็นมาคู่เคียงกัน เป็นวัดพี่วัดน้อง โดยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ พระราชทานชื่อวัดให้ทั้งสองวัดคือ วัดประยุรวงศาวาส เป็นวัดที่สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) เป็นผู้สร้าง ส่วนวัดพิชยญาติการามนั้น สมเด็จเจ้า พระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) เป็นผู้สร้าง ท่านทั้งสองเป็นพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันคือ เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) กับเจ้าคุณพระราชพันธุ์ (นวล) ทั้งสองวัดสร้างเสร็จในรัชกาลที่ ๓ ระหว่าง พ.ศ. ๒๔๗๑ - ๒๔๗๕ โดยประมาณ หลักฐานข้อความเรื่องการสร้างวัดทั้งสองมีปรากฎอยู่ใน เพลงยาวสรรเสริญพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๓ ซึ่ง นายมี ได้แต่งขึ้น แล้วทูลเกล้าฯ ถวายตอนหนึ่งว่า ทรงส่งเสริมให้ขุนนางสร้างวัด ยังไม่เปรมเอมอิ่มพระกุศล บำเพ็ญผลต่อไปไม่หน่ายหนี ดำริการหว่านผลกับมนตรี จะให้มีศรัทธาสร้างอาราม หวังจะให้ได้ผลกุศลมาก บริจาคทรัพย์หลวงออกตวงหาม ให้มนตรีสุริยวงศ์ผู้ทรงนาม ไม่สังกัดนับชั่งในสังขยา สุริยวงศ์ ทรงรับกับพระยา ก็ปรีดาปราโมทย์ด้วยโปรดปราน ฯลฯ ฯลฯ คุณพระคลังสร้างใหม่ท้ายบุรี ชื่อนพคุณทารามอร่ามศรี ลงบัญชีชื่อวัดประยูรวงศ์ วัดพระยาศรีพิพัฒน์บัญญัตินาม พระยาญาติการามงามระหง ฯลฯ ฯลฯ วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๓๗๑ ที่บริเวณสวนกาแฟ ซึ่งมีอาณาเขตติดกับบ้านสมเด็จเจ้าพระยาฯ พ.ศ. ๒๓๗๕ ได้ถวายเป็น พระอารามหลวง พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชนามว่า วัดประยุรวงศาวาส ชาวบ้านนิยมเรียกว่า วัดรั้วเหล็ก เพราะมีรั้วเหล็กเป็นกำแพงวัดอยู่เป็นบางตอน รั้วเหล็กนี้สูงประมาณ ๓ ศอกเศษ ทำเป็นรูปอาวุธคือ หอก ดาบ และขวาน กล่าวกันว่า รั้วเหล็กนี้ เดิมสมเด็จ เจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์สั่งเข้ามาจากประเทศอังกฤษ เพื่อทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้า อยู่หัวใช้ล้อมเป็นกำแพงพระราชวัง แต่ไม่โปรด จึงขอรับพระราชทานมาใช้ล้อมเป็นกำแพงในวัด โดยใช้น้ำตาลทรายแลกเปลี่ยนกันตามน้ำหนัก ในคราวเดียวกันนั้นยังทูลเกล้าฯ ถวายพรมผืนใหญ่ ๑ ผืน กับโคมกิ่งแก้ว ๓ โคม ซึ่งไม่ทรงโปรด จึงได้ทูลขอ พระราชทานโคมไปประดับในพระอุโบสถวัดนี้ พระอุโบสถ เป็นสถาปัตยกรรมทรงไทย หน้าบันเป็นลายดอกบุนนาค ภายในมีจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง พุทธประวัติ ส่วนพระวิหารเป็นสถาปัตยกรรมทรงไทยเช่นกัน ในพระวิหารประดิษฐานพระพุทธนาคน้อย (หลวงพ่อนาค) ซึ่งเป็นพระพุทธรูปหล่อปางมารวิชัย สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ได้สร้างพระเจดีย์ทรงกลมองค์ใหญ่ ถือว่าเป็นเจดีย์แบบลังกาองค์แรกในสมัยรัตนโกสินทร์ ภายในประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ สร้างเสร็จในปี พ.ศ. ๒๓๙๘ ต่อมา พ.ศ. ๒๔๒๕ ในสมัยรัชกาลที่ ๕ เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) ได้ให้ซ่อม พระวิหาร เปลี่ยนช่อฟ้าใบระกา ปิดทองประดับกระจกใหม่ ซ่อมศาลาและพระอุโบสถใหม่ ในปีถัดมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานพระกฐิน ณ พระอุโบสถวัดนี้ พ.ศ. ๒๔๒๘ เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ได้ซ่อมกำแพงแก้วและซุ้มสีมา สร้างศาลาใหญ่ ๑ หลัง พร้อมกับบูรณะส่วนที่ทรุดโทรมไป นอกจากนี้ได้สร้างโรงเรียนหนังสือไทยที่ข้างพระเจดีย์ใหญ่ ชื่อว่า โรงเรียนไทยประยุรวงศ์ และโรงเรียนพระปริยัตติธรรม อุทิศแด่ท่านลูกอินผู้มารดาและสมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่ผู้บิดา ให้ชื่อนามศาลาว่า "พรินปริยัติธรรมศาลา" ได้ประพันธ์เป็นบทโคลงจารึกในแผ่นศิลา ๒ ข้างประตู ในครั้งนี้จมื่นทิพรักษา (พิณเทพเฉลิม บุนนาค) ได้สมทบเงินออกค่าศิลาปูพื้นด้วย พระอุโบสถ เป็นสถาปัตยกรรมทรงไทย หน้าบันเป็นลายดอกบุนนาค ภายในมีจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง พุทธประวัติ ส่วนพระวิหารเป็นสถาปัตยกรรมทรงไทยเช่นกัน ในพระวิหารประดิษฐานพระพุทธนาคน้อย (หลวงพ่อนาค) ซึ่งเป็นพระพุทธรูปหล่อปางมารวิชัย สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ได้สร้างพระเจดีย์ทรงกลมองค์ใหญ่ ถือว่าเป็นเจดีย์แบบลังกาองค์แรกในสมัยรัตนโกสินทร์ ภายในประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ สร้างเสร็จในปี พ.ศ. ๒๓๙๘ ต่อมา พ.ศ. ๒๔๒๕ ในสมัยรัชกาลที่ ๕ เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) ได้ให้ซ่อม พระวิหาร เปลี่ยนช่อฟ้าใบระกา ปิดทองประดับกระจกใหม่ ซ่อมศาลาและพระอุโบสถใหม่ ในปีถัดมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานพระกฐิน ณ พระอุโบสถวัดนี้ พ.ศ. ๒๔๓๖ ได้สร้างตึกอีกหลังหนึ่งใช้เป็นกุฏิหรือโรงเรียน จารึกนามว่า "ท้าวราชกิจวรภัตร ร.ศ. ๑๑๒" อยู่ริมคลองด้านหลังวัด (ท้าวราชกิจวรภัตรศรีสวัสดิ์สมาหาร (แพ บุนนาค) เป็นพี่สาวของพระยาอภัยสงคราม (นกยูง บุนนาค) ต่อมาได้มีการสร้างถาวรวัตถุเพิ่มขึ้น และปฏิสังขรณ์โดยเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค) พระยาอุทัยธรรมมนตรี (จีน บุนนาค) เจ้าคุณพระประยูรวงศ์ (แพ) เจ้าจอมเลียม เจ้าจอมพิศว์ ในรัชกาลที่ ๕ และอีกหลายท่าน พ.ศ. ๒๔๕๔ เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ได้ประชุมพี่น้องสกุลบุนนาคตั้งเป็นญาติสมาคมขึ้น ได้อัญเชิญอัฐิของบรรพบุรุษในสายนี้ ได้แก่ อัฐิสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์เป็นต้น มาประดิษฐานไว้ในวิหาร และต่อมาทายาทได้นำอัฐิของพี่น้องในตระกูลบุนนาคมาบรรจุในพระเจดีย์ใหญ่ บางท่านบรรจุในเจดีย์เล็กๆ บริเวณเขามอ เป็นต้น จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 19:18:41 A:118.172.82.26 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 35   การสร้างวัดในสกุล บุนนาคตอน 2 วัดพิชยญาติการามวรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดวรวิหาร ตั้งอยู่ริมคลองบ้านสมเด็จเจ้าพระยา เขตคลองสาน เดิมเป็นวัดร้าง สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ครั้งมีบรรดาศักดิ์เป็นพระยาศรีพิพัฒน์ราชโกษา ได้ปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ประมาณ พ.ศ. ๒๓๗๒ - ๒๓๗๕ ในรัชกาลที่ ๓ เนื่องจากสมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อยขณะนั้นเป็นจางวางพระคลังสินค้า มีเรือสำเภาค้าขายกับจีน จึงได้นำอับเฉาเรือ กระเบื้องสี และหินมาจากจีน สถาปัตยกรรมวัดนี้มีลักษณะแบบไทยผสมจีน ซึ่งเป็นแบบพระราชนิยมในสมัยนั้น เมื่อบูรณะวัดเสร็จแล้ว ได้น้อมเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ ทรงพระราชทานนามว่า "วัดพระยาญาติการาม" ในสมัยรัชกาลที่ ๔ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเปลี่ยนชื่อวัดใหม่เป็น "วัดพิชยญาติการาม" คนทั่วไปเรียกว่า "วัดพิชัยญาติ" พระอุโบสถวัดนี้มีขนาดย่อม หลังคาแบบเก๋งจีน ไม่มีช่อฟ้าใบระกา หน้าบันทั้งสองเป็นปูนปั้นมังกรสอดสีประดับกระเบื้อง เพดานตามระเบียงเขียนรูปดอกไม้สอดสี เสาพาไลเป็นศิลากลม ฐานสลักศิลาเป็นเรื่องสามก๊ก ฝีมืองดงามหาดูได้ยาก บานประตูหน้าพระอุโบสถเขียนลายรดน้ำเป็นรูปเซี่ยวกางเหยียบสิงห์โต บานประตูกลางเป็นลายรดน้ำรูปเทวดาถือพระขรรค์เหยียบราชสีห์ ภายในพระอุโบสถ ฝาผนัง และเสาภายใน เขียนลายดอกไม้ ต้นไม้สวรรค์ เช่น นารีผล และกัลปพฤกษ์ หลังพระประธานเขียนเป็นรูปซุ้มเรือนแก้ว ลานหน้าพระอุโบสถปูด้วยแผ่นศิลาจากเมืองจีน พระปรางค์ องค์ใหญ่สร้างในสมัยรัชกาลที่ ๓ เลียนแบบปรางค์ สมัยอยุธยาประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้น ๔ องค์ หันพระพักตร์ไปสู่ทิศทั้งสี่ ส่วนพระปรางค์องค์เล็ก ๒ องค์นั้น องค์ทิศตะวันออกเป็นที่ประดิษฐานพระโพธิสัตว์ศรีอาริยเมตไตรย องค์ทิศตะวันตกเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธบาทจำลอง ๔ รอย จำหลักด้วยแผ่นศิลา เจดีย์หน้าพระอุโบสถเป็นเจดีย์ทรงกลมฐานสี่เหลี่ยม ถ่ายแบบจากพระบรมธาตุ นครศรีธรรมราช ฐานมีซุ้มประตูสี่ด้าน มีระเบียงเดินได้รอบ พระประธานในพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปศิลปสุโขทัย อัญเชิญมาจากวัดพระวิหารหลวง เมืองพิษณุโลก มีพระนามว่า "พระสิทธารถ" เป็นพระโบราณรุ่นเดียวกับพระพุทธชินราชและพระพุทธชินสีห์ รัชกาลที่ ๔ ได้เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานพระกฐินที่วัดนี้ครั้งหนึ่ง ทอดพระเนตรเห็นองค์พระงดงาม จึงโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพนักงานนำฉัตรพื้นขาว ๕ ชั้นมาถวายเป็นพระพุทธบูชา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๐ นอกจากพระสิทธารถ พระประธานปางมารวิชัยแล้ว ยังมีพระวรวินายก พระพุทธรูปหล่อปางสมาธิ ซึ่งสมเด็จ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงหล่อเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๕ แล้วอัญเชิญมาประดิษฐานไว้ในพระอุโบสถ (อยู่หน้าพระประธาน) วัตถุสำคัญอื่นๆ ได้แก่ พระบรมรูปหล่อรัชกาลที่ ๕ ทรงเครื่องจอมพล ธรรมมาสน์ชั้นเอกในงานพระบรมศพรัชกาลที่ ๕ จำนวน ๑ ธรรมาสน์ พระไตรปิฎกพิมพ์ในสมัยรัชกาลที่ ๕ พร้อมทั้งตู้ ทรงสร้างถวายไว้สำหรับวัด ๑ จบ เจ้าคุณจอมมารดาสำลีสร้างถวายไว้สำหรับวัดอีก ๑ จบ เตียงนอนลายสลักปิดทอง ๑ เตียง โต๊ะเท้าสิงห์ ๑ โต๊ะ เสลี่ยง ๑ ที่ รวม ๓ สิ่งนี้ประกอบเข้าด้วยกันเป็นธรรมาสน์สำหรับแสดงธรรมในวันธรรมสวนะ ซึ่งประดิษฐานอยู่ในพระอุโบสถ วัดพิชยญาติการามได้รับการปฏิสังขรณ์หลายครั้ง พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ พระราชทานตำหนักเก๋งมาประดิษฐานไว้ ๑ หลัง (ปัจจุบันนี้ไม่เหลืออยู่แล้ว) พระศาสนโสภณ (อ่อน) ครั้งเป็นพระเมธาธรรมรส ได้ปฏิสังขรณ์เสนาสนะและสร้างตึก ๒ ชั้นขึ้นอีก ๒ หลัง ใช้เป็นโรงเรียน ขนานนามว่า "โรงเรียนสุขุมาลัย" เพราะสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้า สุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี โปรดให้สร้างอุทิศไว้ในพระพุทธศาสนา เดิมเป็นโรงเรียนภาษาบาลี ต่อมาได้สอนหนังสือไทย ปัจจุบันนี้สอนภาษาบาลีตามเดิม ตึกอีกหลังหนึ่งเป็นที่อยู่ของเจ้าอาวาส นามว่า "กุฎีทรงช่วย" เพราะขณะสร้าง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๕ พระราชทานทรัพย์ทรงช่วย ๑๐ ชั่ง และมีผู้อื่นโดยเสด็จพระราชกุศลด้วย พ.ศ. ๒๔๕๗ สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิตมรรคทายก ได้ทรงปฏิสังขรณ์และทนุบำรุงวัดมากมาย ได้แก่ การซ่อมพระอุโบสถและพระปรางค์ทั้ง ๓ องค์ เมื่อซ่อมเสร็จแล้วให้มีงานสมโภชฉลอง ๓ วัน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาล ที่ ๖ และสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระราชทานทรัพย์ทรงช่วยปฏิสังขรณ์ด้วย ทั้งยังโปรดให้บอกบุญแก่พี่น้องสกุลบุนนาค มีพระยาไพบูลย์สมบัติ (เดช บุนนาค) เป็นต้น และผู้มีจิตศรัทธาโดยเสด็จ พระราชกุศลครั้งนี้ ได้โปรดให้จารึกนามติดหน้ากุฏินั้นๆ ทุกห้อง ดังปรากฎอยู่ทุกวันนี้ วัดอนงคารามวรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดวรวิหาร ตั้งอยู่เขตคลองสาน เดิมชื่อ วัดน้อยขำแถม เพราะท่านผู้หญิงน้อย ภรรยาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติได้อุทิศที่ดินสร้างเป็นวัดขึ้น ในสมัยรัชกาลที่ ๓ คู่กับวัดพิชยญาติการาม ต่อมาเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค) ได้ช่วยสร้างแถมให้ ในสมัยรัชกาลที่ ๔ ได้พระราชทานนามใหม่ว่า "วัดอนงคาราม" พระอุโบสถวัดนี้ ยกพื้นสูง หลังคายกสองชั้น มุงกระเบื้องเคลือบสี ประดับช่อฟ้าใบระกา มีเสารายรอบข้างนอก หน้าบันเป็นลายดอกลอย ซุ้มประตูหน้าต่างเป็นลายปูนปั้น เป็นที่ยกย่องว่างามมาก บานประตูเขียน เป็นรูปลายรดน้ำ รูปเซี่ยวกาง รูปยักษ์ บานหน้าต่างเป็นลายรูปเทพถืออาวุธ พระวิหารลายปูนปั้นที่ซุ้มประตูและหน้าต่างงดงามเช่นกัน หน้าบันเป็นลายดอกไม้ประดับกระจก ที่กุฏิสงฆ์มีตู้พระไตรปิฎกฝีมืองดงามสมัยอยุธยาตอนปลาย เขียนลายทองเป็นรูปขบวนพยุหยาตราทางสถลมารคและชลมารค บานประตูด้านหน้าเป็นรูปพระมโหสถ ตอนข้าศึกล้อมเมือง ส่วนพระมณฑป ๒ หลังเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธไสยาสน์ และพระพุทธบาทจำลองโลหะ วัดบุปผารามวรวิหาร เดิมชื่อ วัดดอกไม้ เป็นวัดโบราณสร้างมาแต่สมัย กรุงศรีอยุธยา ในสมัยรัชกาลที่ ๓ ท่านผู้หญิงจันทร์ ภรรยาสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) ได้เริ่มปฏิสังขรณ์และสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง) กับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) ได้ปฏิสังขรณ์ต่อจนแล้วเสร็จ จึงกราบทูลขอคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายไปครองวัด จากพระบาทสมเด็จ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งขณะนั้นยังทรงผนวชอยู่ แล้วถวายเป็นพระอารามหลวง โปรดพระราชทานนามวัดว่า วัดบุปผาราม ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ วัดบุปผารามถูกระเบิดทำลาย ทำให้ตัวพระอุโบสถชำรุดมาก ทางวัดจึงดำเนินการก่อสร้างพระอุโบสถขึ้นใหม่ โดยรักษารูปแบบเดิมของพระอุโบสถเก่าไว้ ซึ่งมีลักษณะสถาปัตยกรรมประยุกต์ผสมไทยจีน อันเป็นพระราชนิยมในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว หน้าบันเป็นปูนปั้นลายดอกไม้ มีตราสุริยมณฑลแบบไทย (ตราราชสีห์เทียมรถ) อยู่ตรงกลาง ซุ้มประตูหน้าต่างเป็นลายปูนปั้นปิดทองประดับกระจก บานประตูหน้าต่างด้านนอกเป็นลายตราสุริยมณฑลแบบฝรั่ง (ตรารูปพระอาทิตย์) ซึ่งเป็นตราประจำตัวสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ภายในพระวิหารประดิษฐานหมู่พระพุทธรูป มีพระพุทธชินราชจำลองเป็นพระประธาน มีภาพจิตรกรรมฝาผนังด้านบนเรื่องทศชาติ ช่องประตูหน้าต่างเป็นลายรดน้ำมีโคลงสุภาษิตโลกนิติกำกับ บานประตูหน้าต่างด้านในเป็นภาพเขียนโต๊ะหมู่บูชาหลายแบบ วัดนวลนรดิศวรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ตั้งอยู่เขตภาษีเจริญ เดิมชื่อ วัดมะกอกใน คู่กับวัดมะกอกนอก (วัดอรุณราชวรา-ราม) ไม่ปรากฎหลักฐานว่าสร้างเมื่อใด เป็นวัดเก่ามีมาแต่เดิม ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ วัดนี้ชำรุดทรุดโทรมมาก ท่านเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล ภรรยาเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) มีจิตศรัทธาบูรณะซ่อมแซมขึ้นใหม่ และสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ ผู้บุตรได้สร้างต่อจนสำเร็จ น้อมเกล้าฯ ถวายเป็นพระอารามหลวง พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานนามตามชื่อผู้บูรณะปฏิสังขรณ์ทั้งสองว่า "วัดนวลนรดิศ" จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 19:24:27 A:118.172.82.26 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 36   การสร้างวัดในสกุล บุนนาคตอน 3 วัดศรีสุริยวงศาราม วัดศรีสุริยวงศาราม หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า วัดศรีสุริยวงศ์ เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร สังกัดคณะธรรมยุต ตั้งอยู่ที่ถนนอัมรินทร์ ตำบลหน้าเมือง อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี มีเนื้อที่ประมาณ ๖ ไร่เศษ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน ในรัชกาลที่ ๕ ได้สร้างขึ้นด้วยทุนทรัพย์ส่วนตัว วัดนี้มีศิลปกรรมที่แปลกกว่าวัดอื่นๆ ในจังหวัดราชบุรี คือ พระอุโบสถ กุฏิ และเจดีย์ สร้างแบบศิลปไทยประยุกต์ ผสมศิลปแบบตะวันตก ซึ่งเป็นที่นิยมกันมากในสมัยนั้น ในหนังสือสมุดราชบุรีกล่าวถึงวัดศรีสุริยวงศ์ว่า สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ได้สร้างวัดนี้ขึ้นในปี พ.ศ. ๒๔๑๗ หลังจากวัดสัตตนารถปริวัตร ๓ ปี เมื่อสร้างเสร็จแล้วได้กราบบังคมทูลถวายวัดนี้ให้เป็นพระอารามหลวง และขอพระราชทานนามวัดและที่วิสุงคามสีมา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานนามวัดว่า "วัดศรีสุริยวงษาวาส" (ตามลายพระราชหัตถเลขา ร.ท จ.ศ. ๑๒๔๑) และมี พระบรมราชโองการพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๒ (ปรากฏในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑ จ.ศ. ๑๒๔๖ พ.ศ. ๒๔๒๗ ชื่อวัดพระราชทานนามว่า "วัดศรีสุริยวง-ษาราม") ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระครูอุดมบัณฑิต (อ่อน) จากวัดพิชยญาติการาม มาเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระราชทานเงินสมทบในการปฏิสังขรณ์วัดศรีสุริยวงศ์ จำนวน ๕๐ ชั่ง ในวันซึ่งตรงกับวันคล้ายวันสมภพ สมเด็จ เจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ดังปรากฏในลายพระราชหัตถเลขา ร.ที่ ว่า ร.ที่ ถึง เจ้าคุณสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงษ์ ด้วยเจ้าคุณสร้างวัดศรีสุริยวงษาราม ครั้งนี้เป็นการกุศลใหญ่และจะเป็นเกียรติยศปรากฏสืบไปภายน่า ฉันมีใจศัทธายินดี ครั้นจะช่วยสร้างเจดีย์สฐาน ฤาเสนาสนะอันใดให้เป็นของเฉพาะสิ่งอันซึ่งเป็นส่วนฉันมีอยู่ในวัดนั้น เจ้าคุณก็ได้ทำการเสียเสร็จแล้ว จึงจัดเงิน ๕๐ ชั่ง มอบให้ลูกหญิงศรีวิไลยมาช่วยเจ้าคุณแล้วแต่จะเห็นควร ใช้ในการกุศลครั้งนี้ หฤาจะไว้เป็นส่วนสำหรับปฏิสังขรณ์ และสร้างสมอันใดขึ้น ในวัดนี้ก็ตามแต่เจ้าคุณจะเห็นควร ขอให้เจ้าคุณได้รับไว้ในส่วนการกุศลให้สมประสงค์ฉันด้วย พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร ณ วัน ๔ ฯ ๒ ค่ำ ปีเถาะ เอกศก ศักราช ๑๒๔๑ เป็นวันที่ ๔๐๕๔ ในรัชกาลปัตยุบันนี้ (พระบรมนามาภิไธย) สยามินทร์ ในขณะที่สมเด็จเจ้าพระยาฯ ทำการก่อสร้างวัดอยู่นั้น ท่านได้อนุญาตให้นายอากรซือ สร้างศาลเจ้าขึ้นหลังหนึ่ง ในบริเวณที่ดินของท่าน ซึ่งอยู่ติดกับวัดและศาลามณฑล ศาลเจ้านั้นคือ ศาลเจ้าพ่อกวนอู ซึ่งเป็นที่เคารพสักการะของชาวราชบุรีมาก ตรงแท่นบูชาของศาลเจ้ามีป้ายชื่อของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ซึ่งเป็นการแสดง ถึงความกตัญญูต่อผู้มีอุปการคุณ วัดบ้านซ่อง ตั้งอยู่ที่ตำบลท่าราบ อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี สร้างในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ มาขุดคลองดำเนินสะดวกที่ราชบุรี พ.ศ. ๒๔๐๙ ท่านได้สร้างวัดขึ้นที่ริมแม่น้ำแม่กลอง หลักฐานจากแผ่นกระเบื้องหลังคาโบสถ์ที่มีอักษรจารึกว่า จ.ศ. ๑๒๒๘ ซึ่งตรงกับปี พ.ศ. ๒๔๐๙ วัสดุต่างๆ ที่ยังเหลืออยู่ในปัจจุบันเหมือนกับวัสดุที่สร้างในสมัยสมเด็จเจ้าพระยาฯ นอกจากนี้ยังมีวัตถุที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นของส่วนตัวของสมเด็จเจ้าพระยาฯ ได้แก่ เรือแหวด (สำหรับยศเจ้าพระยา) เก๋งเรือซึ่งมีตราสุริยมณฑล และเครื่องถ้วยชาม เครื่องแก้วที่มอบให้เป็นสมบัติของวัดอีกด้วย วัดโคกตลุง วัดโคกตลุง หรือที่เรียกว่า วัดดอนตลุง ตั้งอยู่ที่ถนนสุขาภิบาลเขางู สาย ๓ ตำบลเกาะพลับพลา อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี เดิมเป็นวัดธรรมยุต แต่ปัจจุบันเป็นวัดมหานิกาย สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ได้สร้างขึ้นก่อนปี พ.ศ. ๒๔๒๐ เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสไทรโยค ในปี พ.ศ. ๒๔๒๐ ได้เสด็จแวะเมืองราชบุรี ทรงพระราชนิพนธ์ ไว้ว่า "วัดโคกตลุงกำลังทำการค้างอยู่ มีโบสถ์เหมือนวัดสัตตนารถปริวัตรหลังหนึ่ง กุฏิ ๕ ห้องเล็กๆ ๒ หลัง ๒ ห้อง เฉลียงรอบเห็นจะเป็นกุฏิสมภารหลังหนึ่ง หอฉันหลังหนึ่ง สิ่งละเล็กๆ ทั้งนั้น ถ้าพระจะอยู่ได้สัก ๕ องค์ มีกุฏิฝาจากหลังหนึ่ง มีพระอยู่องค์เดียว บอกว่าสมเด็จ- เจ้าพระยามาสร้าง" ลักษณะหน้าบันของวัดโคกตลุงนี้ เป็นศิลปแบบยุโรป มีตราเป็นรูปรัศมีดวงอาทิตย์ ทำด้วยปูนปั้นนูนเป็นเครื่องหมายอยู่ สิ่งที่เหลืออยู่ในปัจจุบัน ได้แก่ พระอุโบสถ ซึ่งภายในประดับด้วยช่อไฟ และเจดีย์เล็กๆ หลังพระอุโบสถ เป็นต้น วัดสมเด็จพระปราสาทสิทธิดาราม วัดสมเด็จพระปราสาทสิทธิดารามเป็นวัดราษฎร์ ตั้งอยู่ที่ตำบลดอนไผ่ อำเภอดำเนินสะดวก จังหวัดราชบุรี ริมฝั่งคลองดำเนินสะดวก ชาวบ้านเรียกวัดนี้ว่า วัดดอนไผ่บ้าง วัดหลักห้าบ้าง มีชื่อเป็นทางการในปัจจุบันว่า วัดปราสาทสิทธิ์ ในสมัยรัชกาลที่ ๔ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ ไปทำการขุดคลองดำเนินสะดวกนั้น ได้ขุดมาถึงหลักห้าตัดกับคลองโพหัก ก็ระลึกถึงโคกไผ่ที่บิดา (สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่) เคยปรารภว่าจะสร้างวัด ตั้งแต่ครั้งมาตรวจสถานที่เพื่อขุดคลอง เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์จึงให้สร้างวัด ณ ที่นี้ เมื่อเสร็จแล้วได้ทำการผูกพัทธสีมา ถวายเป็นอารามสงฆ์ แล้วตั้งชื่อวัดว่า "วัดสมเด็จพระปราสาทสิทธิดาราม" วัดนี้ควรจะชื่อว่า "วัดสมเด็จพระประศาสน์สิทธิ การาม" ซึ่งแปลว่า วัดที่สมเด็จพระประศาสน์เป็นผู้สร้าง จึงจะถูกต้อง เพราะสมเด็จพระประศาสน์ในที่นี้ หมายถึง สมเด็จเจ้าพระยาบรมหาศรีสุริยวงศ์ แต่ต่อมาชาวบ้านอาจเรียกและเขียนผิดไป กลายเป็น "วัดสมเด็จพระปราสาทสิทธิดาราม" (จากการสัมภาษณ์ นายภาวาส บุนนาค รองราชเลขาธิการ เมื่อวันที่ ๒๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๒๕) วัดประดู่ฉิมพลี เดิมเรียกว่า วัดสิมพลี ปัจจุบันมีนามว่า วัดประดู่ฉิมพลี คู่กับวัดประดู่ในทรงธรรม วัดนี้สร้างแต่เมื่อใดไม่ปรากฎแน่ชัด สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) เมื่อครั้งเป็นพระยาศรีพิพัฒนรัตนโกษา จางวาง พระคลังสินค้า ได้บูรณะปฏิสังขรณ์ในสมัยรัชกาลที่ ๓ และมาเสร็จสมบูรณ์ในสมัยรัชกาลที่ ๔ สิ้นเวลา ๘ ปี ปัจจุบันนี้ผู้สืบสกุลบุนนาคสายสมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อยยังทำนุบำรุงวัดมาโดยตลอด วัดประดู่ฉิมพลี อยู่ริมคลองบางกอกใหญ่ มีเนื้อที่เฉพาะเขตอารามประมาณ ๑๐ ไร่เศษ เป็นวัดใหญ่และงดงาม เขตด้านหน้าวัดติดคลองบางกอกใหญ่ มีศาลาท่าน้ำ ลานวัดภายในกำแพงปูด้วยแผ่นหินจากเมืองจีน พระอุโบสถ พระวิหารสร้างตามแบบพระราชนิยมในรัชกาลที่ ๓ เป็นสถาปัตยกรรมไทยผสมจีน ยกฐานสูง ๒ ชั้น เป็นฐานพระอุโบสถชั้นหนึ่ง เป็นชานโดยรอบชั้นหนึ่ง มีบันไดขึ้นที่ฐานทั้ง ๔ ด้าน ภายในพระอุโบสถไม่มีเสา หลังคาลดหลั่น ๓ ชั้น ไม่มีช่อฟ้าใบระกาและคันทวย มีเสารายรับชายคาที่ยื่นมาปกคลุมมุขหน้าหลังและชานโดยรอบพระอุโบสถ หน้าบันเป็นแบบกะเท่แซ* บานหน้าต่างประตูปิดทองประดับกระจกลงยาลายแก้วชิงดวง พระประธานแบบสุโขทัย ฐานพระประธานเป็นฐานสิงห์ ปั้นปูนปิดทองประดับกระจก วัดประดู่ฉิมพลี มีพระสังฆาธิการปกครองเป็นเจ้าอาวาสตามลำดับมา มิได้มีการบันทึกไว้แน่ชัด พ.ศ. ๒๔๕๔ ปรากฎนามเจ้าอาวาสคือ พระอธิการโต๊ะ ได้จัดตั้งโรงเรียนประถมศึกษาขึ้นชื่อ โรงเรียนวิริยบำรุง ต่อมาได้โอนเข้าเป็นโรงเรียนของเทศบาล และเปลี่ยนชื่อว่า โรงเรียนวัดประดู่ฉิมพลี พระอธิการโต๊ะได้ทำนุบำรุงปกครองดูแลวัดถึง ๖๙ ปี จนกระทั่งมรณภาพเมื่อวันที่ ๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ สมณศักดิ์ จากคุณ : นิดจัง เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 19:25:34 A:118.172.82.26 X: TicketID:225557

ความคิดเห็นที่ 37 ถ้าคุณ วัตถุ22ให้ความหวานแทนน้ำตาล จขกท. อ่านเรื่อง การเมืองเรื่องสถาปนาพระจอมเกล้า มาแล้ว รวมถึงคำตอบของท่านอื่นๆ ในกระทู้นี้ ก็คงทำให้มีพื้นความรู้มากพอสมควร สำหรับคำตอบที่ จขกท.ถาม ขอแนะนำให้หาอ่านข้อมูลเรื่อง การผลัดแผ่นดินจากรัชกาลที่ ๔ เป็นรัชกาลที่ ๕ เหตุการณ์ช่วงสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน การตั้งหอรัษฎากรพิพัฒน์ การเลิกทาส (รวมถึง พ.ร.บ.การเกณฑ์ทหาร ที่จะเป็นการเลิกระบบไพร่) วิกฤติวังหน้า คดีพระยาอาหารบริรักษ์ คดีพระปรีชากลการ เรื่อยไปจนถึง การปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน ๒๔๓๕ มีผู้เขียนบทความไว้มากพอสมควร โดยมีการวิเคราะห์ไว้หลายแง่หลายมุม และเกี่ยวข้องกับตระกูลบุนนาคอยู่มาก ต้องขออภัยที่ตอบมากไม่ได้เพราะช่วงนี้งานเยอะมากๆ อย่างไรก็ตาม เรื่องเหล่านี้ผ่านมานานมาก ผู้อยู่ในเหตุการณ์ไม่สามารถลุกขึ้นมาอธิบายเหตุผลในการกระทำได้ (ต่อให้ท่านเหล่านั้นอยากจะพูดความจริงก็ตาม) การวิเคราะห์จากข้อมูล หลักฐานต่างๆ อาจจะให้เหตุผลได้มากในระดับหนึ่ง แต่ก็ไม่มีอะไรรับประกันว่าจะถูกต้อง ๑๐๐% ขอให้พิจารณาอย่างมีเหตุผลและเป็นกลาง (แม้แต่บันทึกของคนในยุคนั้นก็ย่อมมีอคติอยู่เอง) รวมถึงผลของการกระทำที่ยังส่งผลต่อมาอีกมากมาย อีกประการ ทัศนคติ ค่านิยม ธรรมเนียมประเพณี การปกครอง บริบททางสังคมในยุคนั้นต่างจากสมัยนี้ ดังนั้นบางเรื่อง "ก็ไม่ควรเอาไม้บรรทัดในยุคนี้ไปวัด" ป.ล. พิมพ์ไปก็งงไปกับที่ตัวเองพิมพ์ ๕๕๕๕๕ แก้ไขเมื่อ 17 ส.ค. 52 22:49:04 แก้ไขเมื่อ 17 ส.ค. 52 22:18:49 จากคุณ : เจ้าคุณแม่ทัพ เขียนเมื่อ : 17 ส.ค. 52 22:15:16

ความคิดเห็นที่ 38   ไม่มีใครกล่าวถึง "กลุ่มสยามหนุ่ม (Young Siam)" เลยนะครับ ! จากคุณ : ศรีสิทธิสงคราม เขียนเมื่อ : 18 ส.ค. 52 08:11:06 A:124.121.135.56 X: TicketID:197085

ความคิดเห็นที่ 39 จะอ่านกันให้รอบด้านแล้วก็น่าจะอ่าน หอรัษฎากรพิพัฒน์เคาวน์ซิลออฟสเตตและปรีวี่เคาน์ซิล วิกฤตการณ์วังหน้า คดีพระปรีชากลการ สาบานวัดพระแก้ว สมเด็จพระบรมองค์แรก สมาคมสยามหนุ่ม เกิดขึ้นมาอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ ๑๐ กุมภาพันธุ์ พ.ศ.๒๔๑๗ เป็นกลุ่มคนหนุ่มหัวก้าวหน้าที่อยากเห็นประเทศปรับปรุงไปสู่ความทันสมัย  สมาชิกประกอบไปด้วยพระบรมวงศานุวงษ์และข้าราชการที่ใกล้ชิดไม่น้อยกว่า ๑๕ คน  มีสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์เป็นอุปนายกสมาคม และมีเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี(ท้วม บุนนาค)เป็นนายกสมาคม(วิมลพรรณ  ปีตธวัชชัย  สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ  ๒๕๔๗  หน้า ๖๓) สมาคมสยามหนุ่มพิมพ์หนังสือ ดรุโณวาท กับ Court ข่าวราชการ Court นั้น ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พิมพ์พระราชทานในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ณ พระเมรุมาศท้องสนามหลวง เมื่อวันที่ ๑๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๙  มี สองเล่ม วิกฤตการณ์วังหน้านั้น  แว่วมาว่าดาวประกายพฤกษ์แห่งห้องสมุดสนใจจะเขียนอยู่ สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ในปี ๒๕๓๗  พิมพ์หนังสือ ๑๒๐ ปี เคาน์ซิลออฟสเตด เล่มใหญ่ออกมา  ข้อมูลครบครัน  ได้มาจากงานหนังสือ ว่าจะกลับไปอ่าน Court ใหม่อีกรอบน่าจะดี จากคุณ : แสนอักษร เขียนเมื่อ : 18 ส.ค. 52 09:47:15

ความคิดเห็นที่ 40 ขอแตกประเด็นครับ http://www.pantip.com/cafe/library/topic/K8253679/K8253679.html จากคุณ : apiluckt เขียนเมื่อ : 27 ส.ค. 52 23:01:08